داستان «هتل بیمارستان»‌های لاکچری و بدونِ مجوز چیست؟

 ولی تیموری، معاون گردشگری توضیح داد: هتل بیمارستان‌ها ساختاری مصطلح هستند که در کشورهای دیگر معمولا با عنوان هتل کلینیک (Hotel Clinic) فعالیت می‌کنند و ترکیبی از دو فعالیت هتل و بیمارستان هستند، یعنی علاوه‌بر کاربری سلامت و درمان، خدمات هتلی به بیماران و همراهان آن‌ها می‌دهند. این مراکز باید ضوابط هر دو بخش را داشته باشند و نیاز هر دو گروه را تامین کنند. در ایران نیز عنوان «هتل بیمارستان» از سال ۱۳۹۴ به ضوابط گردشگری اضافه شد ولی تا کنون مجوزی با این عنوان صادر نشده است.

او با اشاره به تبلیغات بخش زایمان یکی از مراکز بیمارستانی در تهران با تابلو هتل بیمارستان، اظهار کرد: در بررسی‌هایی که انجام شد، مشخص شد این مجموعه مجوز بخش هتل را ندارد. برای این‌که واحدی با عنوان «هتل بیمارستان» فعالیت کند، باید دو مجوز مجزا از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دریافت کند و نمی‌تواند صرفا با گرفتن مجوز از وزارت بهداشت از عنوان و تابلو هتل بیمارستان استفاده کند.

تیموری بیان کرد: انتظار داریم اگر مجموعه‌ای کاربری اقامت، پذیرایی و اسپا تعریف می‌کند، حتما از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مجوز بگیرد و برای امور درمانی به مرجع ذی‌صلاح مراجعه کند.

او اضافه کرد: البته بیمارستان مذکور در سال ۱۳۹۲ به معاونت گردشگری مراجعه کرد و بسیار علاقه‌مند و پیگیر بود که مجوز هتل بیمارستان بگیرد اما آن زمان، ضوابطی برای این نوع تاسیسات در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تعریف نشده بود و مجوزی با عنوان هتل بیمارستان نه تنها برای این مجموعه، بلکه برای هیچ مجموعه دیگری صادر نشده است. شاید این بیمارستان از ما موافقت اصولی گرفته باشد اما پروانه بهره‌برداری با این عنوان ندارد. شاید این مجموعه منتظر بوده ما ضوابط هتل بیمارستان را تکمیل کنیم و بعد برای گرفتن پروانه بهره‌برداری مراجعه کند.

تیموری درباره برخورد با مراکزی که بدون مجوز با عنوان «هتل بیمارستان» در حال فعالیت هستند و با استفاده از این نام، خدمات گران‌تری را به بیماران عرضه می‌کنند، گفت: این مراکز تا وقتی مجوز هتل بیمارستان از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری نگرفته باشند، نباید از عنوان و تابلو هتل بیمارستان استفاده کنند. درباره نظارت و پیگیری نوع خدمات و قیمت آن نیز چون بیمارستان محسوب می‌شوند و در مصادیق ما تعریف نمی‌شوند نمی‌توانیم روی آن‌ها نظارت داشته باشیم.

معاون گردشگری در پاسخ به این سئوال که آیا لزوما و مطابق تعاریف و استانداردهای موجود، هتل بیمارستان یک مرکز لاکچری محسوب می‌شود و قیمت خدمات آن بر چه اساس تعیین می‌شود، اظهار کرد: ما انواع هتل داریم، این‌که هتل بیمارستان را صرفا مجموعه‌ای لاکچری و گران بدانیم تعریف کاملا اشتباهی است. پایه تعریف هتل بیمارستان به هیچ وجه روی قیمت و خدمات لاکچری نیست. این مراکز امکانات اقامتی را در کنار خدمات بیمارستانی عرضه می‌کنند و استاندارد مشخصی دارند.

اسماعیل برات،  معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز پس از کنترل اطلاعات ۱۳ هزار تاسیسات گردشگری ثبت‌شده تایید کرد که تا کنون هیچ مجوزی با عنوان هتل بیمارستان در کشور صادر نشده است. تنها یک مورد موافقت اصولی در سال ۱۳۹٢ صادر شده که به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد واحد گردشگری احداث کند اما برای ایجاد و بهره‌برداری باید پروانه و مجوز دیگری را دریافت کند که تا کنون مراجعه نکرده است، در نتیجه فعالیت واحد مذکور با عنوان «هتل بیمارستان» غیرقانونی و غیرمجاز است.

او یادآور شد: اگرچه گردشگری موضوعی فرابخشی است اما متولی و محوریت آن با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است و دستگاه‌های دیگر اجازه ندارند به موضوع گردشگری وارد شوند. ما صراحتا از آن‌ها می‌خواهیم برای این نوع فعالیت‌ها با این وزارت همکاری داشته باشند.

برات درباره مسئولیت برخورد با مراکزی که درحال حاضر با عنوان هتل بیمارستان درحال فعالیت و مشغول خدمات‌دهی به بیماران داخلی و خارجی هستند، اظهار کرد: ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در استان‌ها موظفند در فرایند نظارتی با این موارد برخورد کرده و در چارچوب تبصره ۲ ماده ۷ قانون توسعه ایرانگردی و جهانگردی و ماده ۲۳ آیین‌نامه تاسیسات گردشگری مصوب ۱۳۹۴/۶/۴ هیات وزیران، آن‌ها را به مراجع قضایی معرفی کنند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ سه مجتمع با تابلو یا عنوان «هتل بیمارستان» بدون مجوز از مرجع ذی‌صلاح گردشگری، در تهران احداث شده‌ و تا کنون بدون هیچ ممانعتی به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

بیمارستانی که از سال ۱۳۹۲ در تهران مشغول به خدمات‌رسانی به بیماران است، در همان سال‌ها از سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری موافقت‌نامه اصولی ساخت هتل بیمارستان را می‌گیرد اما برای این‌که با عنوان هتل بیمارستان فعالیت کند باید پروانه بهره‌برداری یا مجوز داشته باشد که طبق اظهارات مقامات گردشگری، تا کنون چنین مجوزی برای این بیمارستان صادر نشده است. این بیمارستان که اتفاقا از تابلو «هتل بیمارستان» استفاده می‌کند و به بیماران خارجی نیز با این عنوان خدمات می‌دهد، چندی پیش با تبلیغ بخش ویژه نوزادان با خدمات CIP و VIP و اعلام قیمت‌هایی قابل تأمل، در فضای مجازی به‌شدت واکنش‌برانگیز شد.

اما در سال ۱۳۹۳ یک مرکز اقامتی رفاهی بیماران با عنوان مجتمع دارویی – درمانی در شهر تهران شروع به فعالیت می‌کند. این مرکز که با عنوان هتل بیمارستان تبلیغ می‌شود، دارای ۳۸ سوئیت اقامتی است. مدیرعامل این مجتمع زمان افتتاحیه در توجیه راه‌اندازی چنین اقامتگاهی گفته بود: «از آن‌جا که گاه درمان‌های تخصصی زمان‌بر بوده و نیاز به این دارد تا بیماران مدت زمان طولانی را صرف این درمان کنند و با توجه به این‌که معمولا بیشتر مراجعه‌کنندگان برای دریافت این درمان‌ها از شهرستان‌ها یا از سایر کشورها به این مرکز مراجعه می‌کنند، لذا جمعیت هلال احمر با هدف تامین آسایش بیماران و کاهش بار هزینه‌های درمانی تصمیم به راه‌اندازی این مرکز اقامتی گرفت.»

ایسنا نوشت، سال ۱۳۹۴ نیز داخل محوطه یک بیمارستان فوق تخصصی قلب و عروق در تهران ساختمانی احداث شد که با عنوان هتل بیمارستان تبلیغ می‌شود و قیمت خدماتش در حد یک هتل چهارستاره است. این مهمانسرا توسط سیدحسن هاشمی ـ وزیر سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ـ افتتاح شد و هدف آن، استقرار همراهان بیماران اعلام شده بود. اما حالا هم سالن‌های کنفرانس آن اجاره داده می‌شود و هم اتاق‌هایش.