روستای بوژان؛ ماسوله نیشابور

روستای بوژان از توابع بخش مرکزی شهرستان نیشابور در ۱۳ کیلومتری شمال شرقی این شهر و ۱۲۰ کیلومتری مشهد قرار گرفته است.

به گزارش همشهری آنلاین، این روستای کوهپایه‌ای در ارتفاعات جنوبی رشته کوه بینالود و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل است. معماری سنتی روستای بوژان با بافت مسکونی متمرکز در شیب ملایم و کوچه‌های پیچ در پیچ و نامنظم، بسیار زیبا و شبیه روستاهای پله‌ای است. ارتفاعات بلند، باغ‌های سرسبز، آبشار، رودخانه و بافت مسکونی پلکانی روستا در فصول مختلف سال، چشم اندازهای رویایی و رنگارنگی پدید می‌آورد که دوستداران طبیعت را شگفت‌زده می‌کند.

این روستای  سرسبز پوشیده از انواع گل‌ها و گیاهان دارویی و صنعتی است.  چشم‌انداز دره سرسبز روستا و رودخانه جاری آن همراه با منظره کشتزار و باغ‌های گسترده، جلوه بسیار زیبا و تماشایی دارند که طبیعت‌گردان و گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند. آبشار زیبایی از ارتفاعات پیرامون روستا سرازیر می‌شود و طبیعت سرسبز اطراف آبشار با گل و درختچه‌های فراوان، زیبایی خاصی یافته است.  در مسیر رودخانه بوژان آبشارهای کوچک و بزرگ دیگری نیز وجود دارند که بر زیبایی آن می‌افزاید.

بافت پلکانی روستا

یکی از زیبایی‌های روستای بوژان، دورنمای پلکانی آن است که باعث شده آن را ماسوله نیشابور بخوانند.

رودخانه و آبشار بوژان

در نزدیکی روستا، رودخانه‌ای جریان دارد که یکی از جوان‌ترین رودخانه‌های جنوبی رشته کوه بینالود است. این رودخانه با عنوان رودخانه بوژان شناخته می‌شود و از کوه‌هایی نظیر گودزرد، بوژان و سیاه‌خانی سرچشمه می‌گیرد. طول رودخانه بوژان حدود ۱۰ کیلومتر است و در مسیر آن آبشارهای کوچک و بزرگی نیز قرار دارند. یکی از این آبشارها، آبشار بوژان است که در ۶ کیلومتری روستا و در انتهای دره‌ای بزرگ موسوم به دره بوژان قرار دارد. ارتفاع این آبشار به حدود ۱۵ متر می‌رسد و برای رسیدن به آن حدود ۲ ساعت پیاده‌روی در حاشیه رودخانه لازم است.

 تخت هلاکوخان

در قسمت انتهایی بافت روستا و در ورودی دره به منطقه‌ای می‌رسیم که از جنس کنگلومرا یا ماسه سنگ است. بر اساس منابع تاریخی هلاکوخان، در زمان حمله مغول به نیشابور و ویرانی شهر، با اسب وارد این منطقه شده تا آب رودخانه را برای آبیاری گندم و جو کاشته شده بر ویرانه‌های نیشابور ببرد.

دره‌ها و چشمه‌های معروف بوژان

بازه صدر: دره‌ای در ابتدای ورودی بوژان در قسمت شرق که در انتهای آن درخت کاج خشک شده‌ای با قدمت بالا وجود دارد.

مرغزاردره: دره‌ای در شمال غرب بوژان که با درختان گردو پوشیده شده است. در این دره خانه‌ای معروف به خانه سم قرار دارد که محل اقامت چوپانان برای فرار از سرما ساخته شده است.

دره و چشمه شکراب: دره‌ای در مسیر صعود به قله شیرباد که به دلیل قرار گرفتن چشمه شکراب در آن، به این نام خوانده می‌شود. چشمه شکراب مشهورترین چشمه بوژان است و در فاصله ۵ کیلومتری روستا قرار دارد.

چشمه کلاغ‌چین: چشمه‌ای که امروزه با نام چهارچشمه شناخته می‌شود و در ۴ کیلومتری بوژان قرار دارد.

دیدنی‌های جالب روستا

خرمنگاه و خانه شیطان، منطقه‌ای در غرب روستاست که در گذشته میدان بزرگی برای جمع‌آوری گندم و جو بوده و امروزه به خرمنگاه مشهور است. در شرق این مکان، تپه‌ای به نام خانه شیطان وجود دارد.

منطقه کال عرب، کوچه‌ای با شیب بسیار تند و پلکانی در شمال شرق روستاست. این منطقه به محلی به نام تخت‌گاه منتهی می‌شود. اینجا سکونتگاه اصلی اهالی است و از آنجا که ساکنان پس از حمله اعراب به ایران و پذیرفتن اسلام به زبان عربی مسلط شده‌اند، چنین نامی را برایش گذاشته‌اند.

محله میان، منطقه‌ای در قسمت شمال شرق بوژان است که قبرستان اولیه روستا بوده، اما در حال حاضر به باغ تبدیل شده است.

مراسم سنتی شمایل‌خوانی در بوژان

شمایل‌خوانی از مراسم‌های آیینی روستای بوژان است که در محرم رواج دارد. طی این مراسم، فردی به عنوان پرده‌خوان روبه‌روی پرده‌ای بزرگ و منقوش می‌ایستد و از روی تصویر پرده از جنگ‌ها و مصائب امام حسین(ع) سخن می‌گوید. پرده خوان تمام این روایات را به صورت آهنگین می‌خواند و سعی می‌کند که تماشاگرانش را با خود همراه سازد.

منبع:همشهری

تصاویری از قدیمی‌ترین کافه جهان

قدیمی‌ترین قهوه‌خانه جهان کافه فلوریان ونیز است که از سال ۱۷۲۰ تاکنون به طور مستمر میزبانی مهمانانی مهم از سراسر جهان را انجام داده است.

به گزارش همشهری آنلاین، شیوع ویروس کرونا بیش از یک سال است که برنامه‌های مسافرتی را در جهان با اختلال روبرو کرده است. هرچند که با این نرخ بالای ارز، بدون کرونا هم امکان سفر به اروپا برای خیلی از ما فراهم نمیشد.

اکنون و در شرایطی که برنامه‌های سیزده‌به‌در نیز متعاقب تعطیلات نوروزی متاثر از اقدامات مراقبتی کرونا قرار گرفته، بازدیدی مجازی از قدیمی‌ترین کافه جهان خالی از لطف نخواهد بود.

کافه فلوریان در سال ۱۷۲۰  در ونیز ایتالیا تاسیس شد و قدیمی‌ترین قهوه‌خانه‌ای است که به طور مداوم در اروپا سرویس داشته است. این کافه که در ابتدا «ونیز پیروز» نام داشت با درگذشت صاحب اصلی خود، فلوریانو فرانچسکونی، به فلوریان تغییر نام داد.

دو اتاق مبله این کافه به زودی پاتق افراد مشهوری مانند کارلو گولدونی، نمایشنامه نویس، کازانووا و گوته، نویسندگان مشهور آن دوران، شد. البته این تنها حضور هنرمندان برجسته آن دوران نبود که نام این کافه را بر سر زبانها انداخت بلکه فلوریان، تنها کافه‌ای بود که به زنان اجازه حضور می‌داد.

لرد بایرون، مارسل پروست و چارلز دیکنز نیز از دیگر مشتریان معروف این قهوه‌خانه بودند. همچنین روزنامه معروف این شهر، گزتا ونتا یا روزنامه ونیز نیز در اواسط قرن ۱۸ در این کافه به فروش می‌رسید. به همین دلایل بود که خیلی زود به مکانی برای ملاقات افراد طبقات مختلف اجتماعی تبدیل شد.

این کافه زیبا که همچنان معماری و دکوراسیون قرن هجدهمی خود را حفظ کرده در کنار میدان معروف سن مارکو و مشرف به کاخ دوک، محلی زیبا برای سپری کردن یک عصر دل‌انگیز بهاری است. شما می‌توانید در حالی که یک فنجان کاپوچینوی اصیل را می‌نوشید به ارکستر خیابانی گوش بسپارید و خستگی دوران قرنطینه را فراموش کنید.

منبع:همشهری

هشدار به کوهنوردان | کوه‌های شمیران، مقصد گردشگران

کوه‌های شمیران از مکان‌های گردشگری پرمخاطب برای دوستداران طبیعت است.فصل بهار طبیعت زیبای دربند، دارآباد و درکه و… میزبان طبیعت دوستان می‌شود اما هوای بهاری و اختلاف دمای ارتفاعات شمیران گاهی گردشگران را غافلگیر می‌کند و ممکن است حوادثی را در ناحیه کوهستان رقم بزند. با «‌سید مصطفی آقامیر» شهردار ناحیه کوهستان منطقه یک درباره مهم‌ترین طرح‌ها در بهار 1400 برای افزایش ایمنی کوهنوردان گفت‌وگو کرده‌ایم.

منطقه یک با بیش از 13 رودخانه و مسیل و 15 حوضچه رسوبگیر با ظرفیت بیش از 500 هزار مترمکعب بیشترین روددره را در بین مناطق شهری تهران دارد. برخی از این رودخانه‌ها و مسیل‌ها در مسیر کوهنوردان قرار دارد و لایروبی آنها یکی از برنامه‌های شهرداری برای جلوگیری از آبگرفتگی و سیلاب درفصل بهار است.

آقامیر، شهردار ناحیه کوهستان منطقه یک با بیان اینکه طرح‌های استقبال از بهار 1400 در ناحیه کوهستان از نیمه اسفندماه و با لایروبی مسیل‌ها و روددره‌ها شروع شد می‌گوید: «به دلیل بارش‌های فصلی بهار و گرفتگی احتمالی روددره‌ها، پاکسازی از گل و لای و زباله‌ها از اولویت‌های طرح استقبال از بهار بود. این طرح به‌صورت جهادی و با حضور نیروهای خدمات شهری منطقه یک انجام شد و هر روز همه نیروها یک روددره را به‌طور کامل پاکسازی می‌کردند. همچنین طرح ویژه مسیل‌ها و رودخانه‌ها با محوریت دربند، دارآباد، درکه و مسیرهای فرعی و حریم منطقه یک نیز از طرح‌های استقبال از بهار بود تا بهار 1400 کوهنوردان با خیالی آسوده بتوانند در این مسیرها تفرج کنند.»

  • راه‌اندازی پایگاه پلیس کوهستان

استقرار پلیس کوهستان در ورودی ارتفاعات یکی از طرح‌هایی است که برای هشدار به کوهنوردان و پیشگیری از حوادث کوهستان اجرا می‌شود. دربند یکی از مسیرهای شناخته شده برای کوهنوردی است که به گفته آقامیر قرار است فروردین 1400 پاسگاه پلیس دربند در میدان سربند ساخته شود: «پاسگاه‌های پلیس در هرکدام از مسیرهای کوهنوردی شمیران مستقر هستند. در ناحیه کوهستانی دربند، کانکس پلیس کوهستان مستقر بود که قرار است امسال ساختمانی برای استقرار پلیس کوهستان دربند و بسیج پس قلعه ساخته شود. گشتزنی و رسیدگی به مواردی مانند سرقت، خفتگیری و ایجاد امنیت از وظایف پلیس کوهستان در ورودی تمام مسیرهای کوهنوردی است.»

  • در هوای نامساعد به کوه نروید

نامساعد بودن هوای بهار و تجربه پیش آمدن حوادث ناگوار برای کوهنوردان موجب شده تا برنامه‌هایی با هدف هشدار به کوهنوردان در ناحیه کوهستان شمال شهر اجرا شود. آقامیر درباره مهم‌ترین طرحی که تا اردیبهشت ماه ادامه خواهد داشت می‌گوید: «ستاد پیشگیری از حوادث کوهستان از آبان ماه تشکیل شده و تا اردیبهشت ماه فعالیت خواهد داشت. این ستاد با مشارکت هیأت کوهنوردی استان تهران، هلال‌احمر شمیرانات و گروه‌های داوطلب کوهنوردی در روزهای تعطیل با حضور در ارتفاعات شمال شهر مستقر هستند.

نیروهای فعال در این ستاد از کوهنوردان حرفه‌ای هستند و در مسیرهای کوهنوردی شیرپلا، قله دارآباد و گردنه کلکچال مستقر می‌شوند و در صورت نامساعد بودن هوا یا مجهز نبودن کوهنوردان به لباس گرم از صعود آنها جلوگیری می‌کنند.» شهردار ناحیه کوهستان منطقه یک از کوهنوردان خواست به‌ویژه در فصل بهار با رصد اخبار هواشناسی به محیط کوهستان بروند تا بتوانند در امنیت و آسایش از طبیعت سرسبز کوهستان استفاده کنند.

منبع:همشهری

بهار در نیاوران

 هوای بهاری دعوتمان می‌کند که از خانه بیرون بزنیم و چه مقصدی بهتر از یکی از بزرگ‌ترین بوستان‌های شمیران که همواره میزبان پایتخت‌نشینان است.بوستان نیاوران به دلیل تنوع پوشش گیاهی در همه فصول سال زیبا و دیدنی است. بزرگ‌ترین بوستان‌های شمیران که بوستان‌های فرامنطقه‌ای هم هستند به‌ترتیب بوستان‌های قیطریه، جمشیدیه و نیاوران است. اگر قصد دارید ساعاتی را در بوستان نیاوران بگذرانید، این چند سطر را بخوانید.

بوستان نیاوران سال ۱۳۴۸ با معماری علی سردار افخمی ساخته‌شد. پله‌های متعدد به آن شکلی منحصربه‌فرد داده‌است. سردار افخمی یکی از معماران پیشرو ایرانی بود که ۱۸ آذر ۱۳۹۹ به دلیل کهولت سن در پاریس درگذشت. آثار او را می‌توان در طراحی تئاتر شهر، تالارهای دانشگاه صنعتی اصفهان و آرامگاه صادق هدایت در پاریس مشاهده کرد.

در ضلع غربی بوستان نیاوران ساختمانی قدیمی هست که طی سال‌های اخیر با عنوان کانون زبان ایران فعالیت می‌کند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این ساختمان در دهه ۴۰ کتابخانه شماره ۱۳ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بوده و برخی از چهره‌های آشنای دنیای هنر مثل فاطمه معتمدآریا در دوران کودکی و نوجوانی عضو این کتابخانه بودند.

بوستان نیاوران به سبک باغ‌های ایرانی ساخته شده و دیگر ویژگی‌اش، آبنماهای بزرگ آن است. قدم زدن در کنار آبنماها یا ایستادن و عکسی به یادگار گرفتن معمولاً یکی از انتخاب‌های گردشگران بوستان نیاوران است.

بوستان نیاوران امکانات دیگری از جمله کتابخانه، آمفی‌تئاتر، زمین‌های اسکیت و بازی کودکان و سالن ورزشی دارد.

بوستان نیاوران، کاخ نیاوران و فرهنگسرای نیاوران از جمله اماکن مهم گردشگری شمیران هستند که در یک محدوده قرار گرفته‌اند و هیچ‌کدام پارکینگ عمومی ندارد. اگر برای رفتن به این بوستان ترجیح می‌دهید دنبال جای پارک نگردید یا مجبور نباشید به کوچه‌های اطراف پناه ببرید و برای ساکنان کوچه‌پسکوچه‌های محله‌های نیاوران و حصار بوعلی مزاحمت ایجاد کنید، در جریان باشید که نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به بوستان نیاوران، ایستگاه میدان تجریش است.

منطقه ما با داشتن ۱۹۲ بوستان در نواحی دهگانه توانسته به سرانه ۷۹‌مترمربعی فضای سبز به ازای هر نفر دست پیدا کند. در حالی که شاخص جهانی سرانه فضای سبز به ازای هر نفر ۲۰ تا ۲۵ مترمربع است. مساحت بوستان نیاوران ۶۱ هزار و ۸۷۳ مترمربع است که ۱۵ هزار و ۹۱۶ مترمربع به معبر اختصاص دارد. بقیه مساحت بوستان نیز برای چمن کاری، جنگلکاری و کاشت بوته‌های گل رز، درختچه، درخت‌ترون، گل‌های دائمی و گل‌های فصلی اختصاص دارد. گیاهان و درختان سدروس، نوئل، میخک هندی، اقاقیا، چنار، کاج، بیدمجنون و ماگنولیا از پوشش گیاهی بوستان نیاوران است.

منبع:همشهری

دَمی سیاحت و زیارت در شهربابک

شهربابک غربی‌ترین شهرستان استان کرمان است که بواسطه مناطق بکر طبیعی، تاریخی و زیارتی یکی از قطب های گردشگری پهناورترین استان کشور بشمار می رود.

به گزارش ایرنا، شهرستان شهربابک به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیتی تهران بندرعباس و همجواری با سه استان کرمان، یزد و فارس از اهمیت بالایی برخوردار است.

این شهرستان امروزه به علت وجود معادن عظیم مس به شهر مس و فیروزه شهره است اما اگر هر گوشه از این دیار را که ببینیم یادگاری های تاریخی و طبیعت بدیع آن هر گردشگر و ببیننده ای را شیفته خود می‌کند.

روستای صخره ای تاریخی میمند

اگر در زمان حاضر قصد سفر به هزاره تاریخ را دارید، عزیمت به میمند شما را به مقصودتان می رساند، روستای اسرار آمیزی که در ۳۰ کیلومتری شهربابک و ۱۷۰ کیلومتری شمال غرب مرکز استان واقع شده، علی رغم اینکه عمرش به سه هزار سال می رسد، هنوز هم ساکنانی دارد و به عنوان هفتمین منظر فرهنگی، طبیعی و تاریخی در جهان موفق به دریافت جایزه مرکوری شده است.

نقل قول‌های متفاوتی در رابطه با قدمت این روستا گفته شده است بعضی آن را به قرون هشتم و هفتم پیش از میلاد نسبت داده و برخی آن را متعلق به قرون دوم و سوم میلادی و برخی هم بر اساس سنگ نگاره‌ها و نقوش صخره‌ای موجود در این منطقه، قدمت آن را به چند هزار سال قبل می‌دانند.

در میمند آنچه که بیش از همه نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند بافت و ساختار خانه‌ها در دل صخره هاست که در ساخت این خانه‌ها نه نشان از آجر، نه ملات و نه خشت است و این همه زیبایی که به یکجا در طول مدت زمان طولانی آفریده شده است امروز همه را غرق خود کرده است.

فضای داخل خانه ساده و دلنشین طراحی و چیده شده است، کف آنها اغلب از گلیم،  نمد و قالی‌های دست باف میمندی فرش شده است و طاقچه‌هایی در اتاق‌ها کنده شده است که محل نگهداری ظروف، چراغ و جای رختخواب‌ها است که تعدادی از این خانه ها به واحدهای بومگردی تبدیل شده اند تا گردشگران از تجربه بی نظیر اقامت در این روستای سه هزار ساله لذت ببرند.

حمام، مسجد، حسینیه و مدرسه نیز که با معماری مربوط به خود ساخته شده‌اند از جاذبه‌های گردشگری د ر میان این دستکندها در میمند به شمار می آیند.

غار ایوب، بزرگترین غار آذرین ایران

ایوب نام غاری است که نقش زیارتگاهی دارد و در کوهی به همین نام در جنوب شهر دهج واقع شده است. این غار که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از اواخر فصل بهار که هوا به تدریج گرم می شود تا پایان تابستان که هوا به تدریج خنک می شود با عظمت شکوه خاص خود پذیرای دوستداران طبیعت و مشتاقان خود از شهرها و روستاهای هم جوار خود برای تفریح و زیارت می شود.

پهنای دهانه ی غار ٩٨متر، و ارتفاع آن ٦٨متر وعمق آن٢٠٠ متر است. این دهانه، بزرگترین دهانه غارهای آذرین ایران است، و آن را نتیجه انفجار حاصل از برخورد آب و گدازه‌های آذرین داسیتی می‌دانند. پس از تشکیل دهانه  غار؛ اختلاف دما و رطوبت باعث خردشدگی سنگها شده، و عمق غار افزایش یافته‌است. فرسایش باد نیز با کوبیدن ماسه به دیواره‌ها، حفره‌هایی لانه‌زنبوری را در دیوارهٔ غار به‌وجود آورده‌است.

اعتقاد بر این است که حضرت ایوب مدتی در اینجا زندگی کرده که امروزه اثر آن به صورت ردپای آن حضرت بر سینه صخره ای غار برجای مانده است.

دهانه بسیار بزرگ غار در نیمه های کوه در ارتفاع بالا قرار دارد در گوشه‌ای از دیواره شرقی و سقف، شریان باریکی از آب سال های سال دست نوازش را بر سینه سخت سنگ سائیده و از آن صخره ای لعل با ظرافتی بی نظیر به وجود آورده است در پای این دیواره حوضچه های کوچک قرار دارد که این آب در آن جمع می گردد. آب خنک و گوارا به خصوص برای تشنگانی که خسته از کوه پیمایی به این مکان می رسد، با نوشیدن جرعه ای از این آب خستگی راه را از دل می زدایند.

امام زاده سبزپوشان شهربابک

گهگاهی آدمی برای فراغ از زمین و زمینی ها و هر آنچه ذهن و جسم را به خود مشغول کرده، در پی ملجایی ست که با پروردگار خود خلوت کند و بار دیگر دل را به یار و معبود حقیقی گره زند، زیارتگاهی را می جوید که مرغ دلش را در آشیان معشوق بنشاند.

در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی و در نزدیکی پاقلعه شهربابک زیارتگاهی قرار دارد که مقبره محمد و زید دو برادر مشهور به سبزپوشان است که نسب آنان به امام موسی بن جعفر (ع) می رسد.

امامزاده سبز پوشان مکانی زیبا در دل کوهستان است که در همه ایام میزبان دل شکستگان و حاجتمندانی است که از شهربابک و از شهرستان های اطراف به آن پناه می آورند.

طبیعت دلکش و کوهستانی آن نیز مکان مناسبی است تا گردشگران ساعاتی را از زندگی شهرنشینی فاصله بگیرند و به آرامش برسند.

عمارت موسی خانی 

اگر به داخل شهر هم سری بزنید و به محله سفلی برسید بنایی خشتی نظرها را به خود جلب می کند، برای ورود به این عمارت با شکوه باید از در چوبی دو لنگه ای گذشت، که سقف ورودی آن با معماری جذابی طراحی شده است. از راهروهایی که تعبیه شده عبور می کنم و به داخل فضای بیرونی عمارت می رسم.

حیاط بزرگی که دیوارهایش با گچ بری هایی منقش شده، حوض آبی رنگ مستطیل شکل وسط حیاط که دور تا دورش باغچه و گل است، درهای چوبی که با شیشه های رنگ جذاب تر شده اند، همه آدمی را به یاد معماری دوره قاجار می اندازد.

عمارت موسی خانی از بناهای تاریخی زمان قاجاریه است، تاریخ احداث این بنا ۱۲۷۰-۱۲۶۵ هجری قمری و مساخت آن هفت هزار و ۵۰۰ متر مربع است که سه هزار و ۳۰۰ متر زیربنا، پنجهزار و ۲۰۰ متر مربع باغ عمارت را شامل می شود.

پس از حاج محمد علی ملقب به “حاج آقا” فرزندش در شهر بابک به حکومت رسید. دوران حکومت او هم زمان با سلطنت محمد شاه و ناصرالدین شاه قاجار بود و موقوفات بسیاری داشته‌است. وی نزدیک ۳۰ سال حکومت کرد و عمارت بزرگی ساخت که به “عمارت موسی خان” معروف است و امروزه سازمان میراث فرهنگی از آن محافظت می‌کند.

شهربابک در ۲۴۰ کیلومتری کرمان واقع است.

منبع:ایرنا

سمپوزیوم یکصد سال گردشگری ایران برگزار می‌شود

نخستین سمپوزیوم یکصد سال گردشگری ایران با هدف مطالعه، گردآوری، بازخوانی وآسیب شناسی سیر تاریخی و روند شگرف تغییر و تحولات، عوامل تأثیر گذار و فرصت ها و تهدیدها در سده ۱۴ برگزار می شود.

به گزارش خبرگزای مهر، این سمپوزیوم به همت شورای هماهنگی سازمانهای غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، پارک علوم و فناوری‌های فرهنگی، کمیته ملی ایکوم، جامعه گردشگری الکترونیکی ایران و با حمایت و همکاری دانشگاه تهران، دانشگاه اصفهان، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت راه و شهرسازی، بنیاد گردشگری پروفسور جعفری، کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران، ستاد گردشگری شهرداری تهران و تشکلهای تخصصی و صنفی گردشگری در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ برگزار می‌شود.

سمپوزیوم یکصد سال گردشگری ایران با دعوت از اندیشمندان، استادان، متخصصان و صاحب نظران و انجام مطالعات، گردآوری مستندات، تدوین یادداشت‌های علمی و تاریخی، به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای آغاز سده جدید خورشیدی، با هدف بازخوانی روند تاریخی و سیر تحولات و عوامل مؤثر در موفقیت‌ها و آسیب شناسی سفر و گردشگری در سده ۱۴، سیاست‌ها، قوانین، برنامه‌ها، ساختار و اقدامات اجرایی بویژه در رویدادهای مؤثر سده اخیر، تحلیل وضعیت، ترسیم چشم انداز و پیشنهاد راهکارها و نقشه راه آینده در عرصه گردشگری و صنایع وابسته به ویژه سفر، حمل و نقل، هتلداری، پذیرایی و مهمان نوازی، سمپوزیوم با برگزاری نشست های گفتمانی موضوعی، سخنرانی، ارائه مقاله، گردآوری و تولید فیلم مستند، انتشار کتاب و ویژه نامه‌های مرتبط برگزار می‌شود.

سمپوزیوم یکصد سال گردشگری ایران با تشکیل ۱۳ کارگروه تخصصی شامل کارگروه حمل و نقل زمینی، ریلی، هوایی و دریایی، هتل و مراکز اقامتی و تجهیزات اقامتی، اقامتگاه‌های بومی، سنتی و تار یخی، مهمان نوازی، پذیرایی، خوراک غذا و نوشیدنی و خدمات بین راهی، خدمات مسافرتی و گردشگری (سفرهای داخلی، خروجی و ورودی)، سفرهای فرهنگی، زیارتی، طبیعت گردی، ورزشی و گردشگری سلامت، خدمات ویزا، کنسولی، گمرکی و امور مرزی، راهنمایان گردشگری و مطالعات ایران از نگاه سفرنامه نویسان خارجی قرن ۱۴، ایران از نگاه خبرنگاران خارجی و نویسندگان مطرح قرن، خدمات شهری و شهرداری‌ها، قوانین و مقررات اداری و اتاقهای بازرگانی، در راستای اهداف تبیین شده گام برداشته و به صورت آنلاین و حضوری در نیمه دوم سال جاری همزمان با پایان سده برگزار خواهد شد.

منبع:خبرگزاری مهر

تمام پروازها و ترددهای مرزی ایران و ترکیه سریعا متوقف شود

وزیر بهداشت طی نامه ای به قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا خواستار توقف تمام پروازها و همچنین ترددهای مرزی میان ایران و ترکیه شد.

به گزارش خبرنگار مهر، سعید نمکی وزیر بهداشت ۳ روز قبل درخواستی را خطاب به عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور و فرمانده قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا مبنی بر تصویب توقف پروازهای ترکیه در این قرارگاه و ابلاغ آن به وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری ارائه داده است.

در این نامه، وزیر بهداشت از قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا درخواست کرده تا ظرف ۴۸ ساعت آینده، تمام ترددهای هوایی و زمینی به ترکیه به مدت یک هفته متوقف شود.

نمکی همچنین از امکان بازگشت اتباع دو کشور که در ایران یا ترکیه هستند به کشور متبوعشان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اخذ تست پی سی آر خبر داده است.

در صورت تصویب این درخواست وزارت بهداشت، همه پروازهای رفت و برگشت به شهرهای آنکارا و استانبول با ایرلاین‌های داخلی و خارجی متوقف خواهد شد.

در حال حاضر علاوه بر شرکت‌های هواپیمایی داخلی، تعدادی از ایرلاین‌های ترکیه‌ای و کشورهای منطقه نیز پروازهای ایران-ترکیه را انجام می‌دهند.

همچنین در صورت موافقت قرارگاه مبارزه با کرونا با این درخواست وزارت بهداشت، تورهای گردشگری به ترکیه نیز متوقف شده و این مصوبه به وزارت گردشگری و آژانس‌های گردشگری ابلاغ می‌شود.

گفتنی است پیش از این نیز در دهه دوم فروردین امسال، مشاور وزیر بهداشت با انتشار مطلبی در فضای مجازی با اشاره به ادامه پروازهای ترکیه از آن انتقاد کرده بود.

با این حال حسن ذی‌بخش سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در گفت وگو با خبرنگار مهر، اعلام کرده بود توقف پروازها به ترکیه منوط به تصمیم ستاد ملی مقابله با کروناست.

خاطرنشان می‌شود در حال حاضر طی یک ماه اخیر تعداد ابتلاء به کرونا در ترکیه ۴ برابر شده به گونه‌ای که طی روز ۱۳ فروردین، ۴۲ هزار ابتلاء به کرونا در این کشور گزارش شده است.

همچنین محدودیت‌های جدید به این کشور بازگشته و طبق اعلام وزارت بهداشت ترکیه، بیش از ۷۰ درصد مبتلایان، با نوع کرونای انگلیسی یا جهش یافته درگیر هستند در حال حاضر ۵۸ استان ترکیه در وضعیت قرمز قرار دارند و از ساعت ۹ شب دوشنبه تا ۵ صبح دوشنبه هر هفته در این کشور، منع تردد اعمال شده است.

این در حالی است که هنوز تورهای گردشگری ایرانیان به این کشور برقرار است.

منبع:خبرگزاری مهر

ارگ گوگد گلپایگان همچنان راوی تاریخ ارگ گوگد گلپایگان همچنان راوی تاریخ

 برای دیدار یکی از بزرگترین بناهای خشتی ایران باید راهی گوگد از توابع گلپایگان شد، این اثر تاریخی چهارصد ساله که کاربری بر اساس موقعیت یک از ویژگی‌های آنست، ارگی که هم کاروانسرا و هم در زمان جنگ دژ نظامی بود.

به گزارش ایرنا، برای دیدار از ارگ گوگد باید بیشتر از ۱۸۰ کیلومتر تا گلپایگان رانندگی کنید و از آن سو تا گوگد پنج کیلومتر دیگر باید راه بپیمایید تا بتوانید ارگ تاریخی این شهر را ببینید. برای کسانی که در اصفهان هستند پیشنهاد سفر یک روزه خوبی است که بتوان آسوده و بدون خیال اقامت و استرس‌های آن در شرایط کرونا حال و هوایی تازه کرد. اما پیش از طلوع خورشید باید راهی شد و مطمئن باشید اگر برنامه ریزی درستی برای بازدید داشته باشید بعد از صرف ناهار و اندکی آسودن می توانید راهی برگشت به خانه شوید.

ساختار ارگ گوگد ساختار کاروانسراست و در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است، گفته می‌شود این ارگ در زمان‌های صلح کاربری کاروانسرا داشته و در زمان جنگ دژ نظامی بوده است و از این رو هم  در دیوارهای مرتفع آن یک سیستم امنیتی سنتی وجود داشته است.

سیستم امنیتی هشدار دهنده ارگ، سوراخ هایی بوده اند که در آنها کبوتران را قرار می دادند و به دلیل حساسیت ،بیقراری و سرو صدای این پرندگان در هنگام ورود مهاجمین، ساکنان متوجه حضور افراد ناشناس در حوالی ارگ می شدند.

ارگد گوگد در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و اکنون به عنوان هتل کاربری دارد. در ساختمان این ارگ چهار برج و ۲ طبقه با دیوارهای مرتفع و یک ورودی بزرگ دیده می شود.  استر و استربانان در طبقه پایین و تجار و افراد بلند پایه در طبقات بالا ساکن می شدند.

در زمان حاضر ارگد گوگد شرایط مطلوبی دارد و دیدار از این اثر تاریخی در جوار گلپایگان، پایتخت سنگ نگاره‌های ایران، لطف دوچندانی دارد. حیات مرکزی ارگ با حوض و چهار باغچه به شکل چلیپا و با انواع گلها آراسته است.

پلان این ارگ خشتی مربع است و چهاربرج قرینه در چهار گوشه آن افراشته است. شواهد نشان می‌دهد این کاروانسرا از اهمیت خاصی در بین کاروانسراهای منطقه داشته است و محل استراحت کاروان تجار معروف و والیان سرشناس ایران بوده است تا آنجا که  گفته می‌شود آغا محمد خان قاجار در لشکرکشی های خود چند روزی در این کاروانسرای صفوی  اسکان داشته است.

باید گفت دیوارهای مرتفع این کاروانسرا که بیشتر آن را به یک دژ نظامی شبیه می‌کرده نشانگر اهمیت این ساختمان در حوالی گلپایگان بوده است.

استان اصفهان کاروانسراهای تاریخی  بی‌شماری دارد که جملگی در دوران صفویه بنا شدند. به واقع یکی از آبادانی های دوره صفویه ایجاد کاروانسراها برای اسکان کاروان تجار و ایجاد امکانات در مسیر عبور شهرها بوده است. ارگ گوگد از جمله این کاروانسراهاست که هنوز با وجود چهارصد سال توانسته رونق داشته باشد.

گرچه این کاروانسرا هم چون آثار دیگر، سال‌های سختی را به لحاظ فرسایش، تخریب و فراموشی در غبار  گذر سال‌ها پشت سر گذاشته است اما از جمله کاروانسراهایی است که قرعه شانس به نامش خورده و توانسته با مرمت و گرفتن کاربری مناسب از گزند فراموشی و غفلت در امان باشد.

در میان کاروانسراهای استان اصفهان شوربخت کاروانسرای برسیان در کنار منار و مسجد سلجوقی برسیان در شرق اصفهان  است که با وجود استواری بنا به حال خود رها شده است و کاروانسرای عباسی در مسیر اصفهان به تهران از جمله کاروانسراهای بختیار بوده است که با مرمت و گرفتن کاربری توانسته به رونق بازگردد. ارگ گوگد نیز از این جهت شانس خوبی برای بازسازی و مرمت داشته  و توسط بخش خصوصی به هتل در یکی از مناطق توریست پذیر تبدیل شده است.

استفاده از پتانسیل کاروانسراهای تاریخی اصفهان برای ایجاد کاربری در مسیرها و محورهای گردشگری یکی از اقداماتی است که می‌تواند با تشویق بخش خصوصی و ایجاد تسهیلات به رونق اقتصاد گردشگری بیانجامد  و هم از سویی به حفظ این آثار میراث فرهنگی به عنوان پتانسیل‌های گردشگری کمک بزرگی کند.

کاروانسراها، مسافرخانه‌هایی برای اسکان کاروان‌ها هستند. حیات بزرگ مرکزی، ۲ طبقه اسکان برای انبار کالاها و افراد، برج‌هایی در چهار گوشه آن و ورودی برجسته و بلند آنها از جمله ویژگی‌های ساختاری این بناها هستند. شمار زیادی از کاروانسراهای ایران در دوران صفویه ساخته شده‌اند و گفته می‌شود شمار آنها تنها در اصفهان بیش از یک صد کاروانسرا بوده است.

استان اصفهان قطب گردشگری ایران است و با  ۱۰۷ شهر و یک هزار و ۹۳۴ روستا بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی دارد که از این میان بیش از یک هزار و  ۸۰۰ اثر ثبت ملی و هفت اثر یعنی میدان نقش جهان، باغ فین، باغ چهلستون و مسجد جامع عتیق و سه قنات وزوان، مزدآباد و مون ثبت جهانی شده اند.

منبع:ایرنا

سوغات منحصر به فرد هند ،کشور هفتاد و دو ملت

هند دومین کشور پرجمعیت دنیا پس از چین به‌ شمار می‌آید؛ تفاوت اعتقادات و باورهای مردم هند سبب شده است که لقب کشور هفتاد و دو ملت را به این کشور نسبت دهند. به دلیل هین تفاوت‌ها نیز سوغاتی‌های متنوع، جذاب، رنگارنگ و پر نقشی در این کشور وجود دارد که توجه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند. در ادامه با تعدادی از سوغات دوست‌داشتنی این کشور که نماد فرهنگ و تاریخ آن هستند آشنا می‌شویم.

ساری

ساری، نمایان‌گر فرهنگ و تاریخ هند بوده و نوعی از لباس سنتی زنان هندی به شمار می‌رود که در رنگ‌ها و طرح‌های مختلف و شادی وجود دارند و از پارچه‌های بسیار زیبایی برای آن‌ها استفاده می‌شود. طرح‌ بعضی از ساری‌ها روی آن‌ها چاپ شده و برخی دیگر هنر دست است که برای درست کردن آن، ابریشم و پنبه را با هم ترکیب می‌کنند و توسط دستگاه مخصوص پارچه، بافته می‌شود. روی ساری‌های هندی می‌توان طرح سکه، گل‌های مختلف، پرندگان و … را دید که در حقیقت الگوی اغلب ساری‌های هندی از طبیعت الهام گرفته شده است. بعضی ساری‌ها زری‌دوزی شده هستند و زیبایی خیره‌کننده‌ای دارند.

ادویه‌های هندی

تنوع و مرغوبیت ادویه‌های هندی بر هیچ کس پوشیده نیست و طرفداران بسیاری دارد. بسیاری از غذاهای هند بهشت تند و تیز و پر ادویه هستند. البته ادویه‌های هندی تنها برای طبخ غذا استفاده نمی‌شوند؛ به طوری که آشپزهای هندی این ادویه‌ها را برای درست کردن ترشی نیز استفاده می‌کنند. از ادویه‌های محبوب در این کشور که بسیار مورد استفاده هستند، می‌توان به دارچین، خردل، زیره، زردچوبه، تمبر هندی، پودر فلفل و هل اشاره کرد.

کلاه هیماچالی

این کلاه‌ها مخصوص آقایان بوده و از ترکیب رنگ‌های زیبا و متنوعی ساخته می‌شوند و متعلق به مردم «هیماچال پرادش» در شمال غربی هند است. طراحی‌های خاصی که روی کلاه وجود دارد، امضای مردم این منطقه هستند. جنس این کلاه‌ها به گونه‌ای است که حتی در روزهای سرد زمستان نیز سر شما را از سرما محافظت می‌کند و باید گفت که این کلاه حامل بخشی از فرهنگ اصیل هند است.

عروسک‌های راجستانی

یکی از هنرهای باستانی و از محبوب‌ترین رسوم این کشور عروسک‌گردانی است. هندی‌ها برای انجام عروسک‌گردانی‌های خود از زمان‌های گذشته عروسک‌های دستی با شکل و شمایل مختلفی می‌ساختند و از آن‌ها استفاده می‌کرده‌اند. عروسک‌های راجستانی را با چوب می‌سازند و روی آن‌ها را حکاکی می‌کنند و پس از تمام شدن ساخت عروسک، لباسی از راجستان را به تن آن می‌کنند. ناگور، جاپور، اودایپور و اجمیر زادگاه این عروسک‌های دست‌ساز هستند. عروسک‌های راجستانی نماد هنر پرجنب‌وجوش و سنتی هند هستند که در ارتباط با خیمه‌شب‌بازی و نمایش‌های عروسکی تهیه می‌شوند.

چای هندی

کشور هند یکی از بزرگترین مصرف کننده‌های چای و همچنین دومین کشور بزرگ صادرکننده آن محسوب می‌شود. چای هند ترکیبی از انواع ادویه‌جات و حتی گیاهان دارویی است که همین ترکیب و تنوع سبب محبوبیت این چای نزد مردم هند شده است. یکی از رایج‌ترین روش‌های درست کردن چای هندی مخلوط کردن آن با شیر و شکر است. از معروف‌ترین و محبوب‌ترین انواع چای‌ها در کشور هند می‌توان به چای سبز، چای سفید، چای آسم، چای دارجیلینگ، چای کانگرا و چای نیلگری اشاره کرد.

نقاشی مادوبانی

یکی از قدیمی‌ترین سبک‌های نقاشی در کشور هند است. این نقاشی‌ها در ابتدا بر روی دیوارهای گلی کشیده می‌شده‌اند، اما پس از گذر زمان بر روی کاغذ و بوم‌های نقاشی نیز تصویر می‌شدند. در این نقاشی‌ها از انواع رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود و کمتر نقطه‌ای از نقاشی به رنگ سفید باقی می‌ماند.

طرح‌ها و الگوهای نقاشی مادوبانی بیشتر مواقع از الهه‌های هندی مانند کریشنا، رام، شیوا، دورگا و لاکشمی الهام گرفته می‌شوند. البته طرح‌هایی مانند خورشید، ماه و گیاهان نیز در این نقاشی‌ها به چشم می‌خورد. در برخی از نقاشی مادوبانی نیز دربار سلطنتی یا صحنه‌هایی از عروسی‌های هندی به تصویر کشیده شده است.

گانش

«گانش» نام خدای مذهب هندوئیسم است که میان مردم هند بسیار قابل احترام به شمار می‌رود. گانش، سری فیل مانند و شکمی بزرگ دارد و از آن مجسمه‌های بسیاری از جنس چوب، برنج، پلاستیک و گچ ساخته شده است. مردم هند معتقدند این مجسمه‌ها خوش یمن بوده و برای دارندگان آن‌ها خوش شانسی به همراه خواهد داشت.

دیبیس 

«دیبیس» نوعی از جعبه‌های کوچک هستند که از کالاهای سنتی و دکوری هند به شمار می‌روند. دیبیس‌ها در تمامی شهرها تولید می‌شوند و زیبایی و محبوبیت بسیار بالای این ظروف به این دلیل است که طرح‌های زیبایی برای تزئین آن‌ها به کار می‌رود و جنس ساخت آن‌ها نیز ظریف و زیبا است.

جواهرات سنتی هند

علاقه هندی‌ها به جواهرسازی شهره عام و خاص است. از این جواهرات در طرح ها و نقوش مختلف تولید می‌شود و به عنوان دستبند، پابند، گوشواره و گردنبند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سفال‌های آبی راجستان

یکی از هنرهای محبوب و پرطرفدار کشور هند این سفال‌های آبی‌رنگ بوده که هنر دست مردم محلی و بومی این کشور به شمار می‌روند و در میان گردشگران نیز شناخته شده هستند. اکسیدِ کبالت برای رنگ‌آمیزی قسمت‌های فیروزه‌ای سفال‌های راجستانی استفاده می‌شود و رنگ سبز ظرف‌ها را با استفاده از اکسید مس درست می‌کنند که ترکیب این دو زیبایی خاص و چشم نوازی به این سفال‌ها می‌دهد. این سفال‌ها در ابعاد، اندازه و طرح‌های مختلف و به صورت دکوری و تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ظرف‌های برنجی هند

زادگاه ظرف‌های برنجی هندوستان شهر «مرادآباد»، «اوتار پرادش» است، به طوری که مرادآباد به‌ عنوان شهر ظرف‌های برنجی در کل جهان شهرت یافته و دلیل شهرت مرادآباد این است که این ظرف‌ها را به ایالات متحده، انگلیس، کانادا، آلمان، آسیا و خاورمیانه صادر می‌کند و در دسته یکی از بزرگترین صادرکنندگان محسوب می‌شود. این ظروف در طرح‌ها، اندازه‌ها و نقوش مختلف تولید می‌شوند

بیدری

در کشور هند منبت‌کاری بر روی فلز را «بیدری» می‌نامند که قدمت آن به قرن‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی بازمی‌گردد. آثار بیدری یکی از بهترین نمونه‌های صنایع دستی هند هستند. خاک، روغن کرچک و رزین مواد اولیه‌ای هستند که برای ساخت قالب ظرف‌های بیدری استفاده می‌شوند. پس از آماده شدن ظرف، با استفاده از یک شی فلزی الگوهایی را روی آن حکاکی می‌کنند.

کیف‌های رنگی هند

مردم هند در کنار هنرهای دستی متنوع و پرطرفدار خود کیف‌ها و کیسه‌های رنگی بسیار زیبایی را تولید می‌کنند که دارای نقوش مختلف و همراه با رنگ‌های بسیار زیبایی است. بر روی برخی از این کیف‌ها و یا کیسه‌ها طرح‌های منجوق‌دوزی‌شده و بر روی برخی دیگر چاپ‌های طلایی و گلدوزی انجام شده است.

روتختی و رومیزی پارچه‌ای چیکان

چیکان، نوعی رودوزی روی پارچه است. این ایده از هنر رودوزی مردم ترکیه گرفته شده است. قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی زمانی بود که چیکان‌دوزی در هند مشهور شد و هنوز هم لکنو مرکز شهر اوتار پرادش، تمام و کمال در زمینه تولید این اثر هنری فعالیت مؤثری دارد. در چیکان‌دوزی، نخ‌های سفیدرنگی که از جنس ابریشم، پنبه یا نایلون هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ماسک کاتاکالی

رقص هندی‌ها معروف است و جدا از مراسم رقص هندی که برای همه شناخته شده است، رقص‌های سنتی نیز در شهرهای مختلف اجرا می‌شود. رقص کرالا یکی از این مراسم‌های رقص سنتی است که در کاتاکالی اجرا می‌شود. در این رقص، رقصنده‌ها لباس‌های مخصوص به تن می‌کنند و با ماسک کاتاکالی صورتشان را می‌پوشانند. این ماسک با استفاده از چوب نیشکر و چوب کومایجو ساخته می‌شود که سطح بیرونی ماسک را با کاغذ می‌پوشانند تا بهتر بتوان آن را رنگ‌آمیزی کرد و زیبایی ماسک بیشتر شود.

رنگ‌هایی که برای رنگ‌آمیزی ماسک‌های کاتاکالی استفاده می‌شوند از مواد طبیعی ساخته شده‌اند. هندی‌ها برای تزئین این ماسک از تکه‌های شیشه، ورق‌هایِ فلزی طلایی یا نقره‌ای، مهره‌های مخملی و کاغذهای رنگی استفاده می‌کنند، البته که گاهی پر طاووس زینت‌بخش ماسک کاتاکالی می‌شود تا جذابیت آن را دوچندان کند.

سوغات چوبی کرالا

هنرنمایی جالب مردم کرالا روی چوب صندل و خلق آثار منبت‌کاری شده، نشان‌دهنده توجه آن‌ها با محصولات و عنصر طبیعی چوب است. از جمله‌ این هنرنمایی‌ها می‌توان به جاشمعی‌های حکاکی شده، جعبه‌های حکاکی شده و فیل‌هایی که روی آن‌ها حکاکی‌های ظریفی به چشم می‌خورد، اشاره کرد.

کاسه آوازه‌خوان

کاسه آوازه‌خوان در اماکن بودایی هند و به همراه یک دسته چوبی به فروش می‌رسد. لبه کاسه از جنس فلز است و وقتی این چوب را روی آن می‌کشید، صدای دل‌نشینی از کاسه به گوش می‌رسد. کاسه‌های آوازه‌خوان آرامش‌بخش هستند و در ارتباط با یوگا، مدیتیشن و موسیقی‌درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

منبع:ایسنا

«مسجد کرمانی» سومین بنای کهن به جای مانده منطقه جام

یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: در مجموعه معماری مزار شیخ احمد جام با بررسی پلان، شیوه‌های معماری و محتوای کتیبه‌ها می‌توان احتمال داد که سومین بنای احداثی به ترتیب زمان، «مسجد کرمانی‌» بوده است.

رجبعلی لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این مسجد که به قرینه مسجد سفید، مقابل آن در جانب جنوبی ایوان ساخته شده به استناد کتیبه محرابی که بر بدنه خارجی دیوار جنوبی آن، مشرف بر صحن نصب شده در تاریخ ۷۱۲ ه.ق یا پیش از آن تاریخ ساخته شده و پس از مسجد سفید یا خانقاه شیخ، کهن‌ترین بنای برجای مانده در مجموعه محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد: مسجد کرمانی‌ با وسعت حدود ۱۸۲ مترمربع زیربنا دارای پلان چلیپایی و پوشش سه قسمتی است که در سه جبهه شرق، غرب و جنوب تو رفتگی‌های ایوان مانند ایجاد شده و در هر یک از جرزهای دو سوی ایوان‌ها اطاقکی با کاربری احتمالی «چله خانه» تعبیه شده است. پوشش ایوان‌ها با مقرنس‌های گچی زیبا و پرکار زینت یافته و بر فراز بخش میانی پوشش سه قسمتی مسجد یک نورگیر هشت ضلعی کلاه فرنگی مانند ایجاد شده که علاوه بر تامین نور فضای داخلی، زیبایی و شکوه به بنا داده است.

این پژوهشگر خراسانی ادامه داد: به نظر می‌رسد مسجد کرمانی‌ به گونه‌ای آراسته شده که از نظر زیبایی تکامل یافته و منحصر به فرد باشد، زیرا در این بنا چنان هماهنگی و پختگی و توازنی حکمفرما است که ناخودآگاه بیننده را به شگفتی و ستایش وا می‌دارد.

لباف‌خانیکی اضافه کرد: در آرایش بنا از مقرنس، گچبری و کتیبه به زیباترین شکل ممکن حداکثر استفاده شده است. کتیبه‌ها بر یک نوار سرتاسری بنا را دور زده و نزدیک پاکار طاق‌ها و بر اطراف محراب به شیوه نسخ  با قلمی بسیار خوش نوشته شده است. گچبری‌ها نیز علاوه بر زمینه کتیبه‌ها سرتاسر پیشانی و بازوهای محراب و نبش درگاهی‌ها و طاق‌ها را آراسته است. موضوع نقش‌ها ظاهراً گیاهی از نوع «برگ کنگری» است، اما از آن‌ها تجسم پرنده نیز ادراک می‌شود.

وی گفت: از دیگر شاهکارهای هنری مسجد کرمانی، قاب‌های مشبک فراز انتهای ایوان جنوبی و قرینه آن‌ها بر فراز درگاهی شمالی مسجد است. این مسجد زیبا و استثنایی به استناد کتیبه داخل محراب با دست توانای «خواجو زکی ابن محمد بن‌مسعود کرمانی» ساخته شده، کسی که پس از مرگ در همان مسجد به خاک سپرده شده است.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی عنوان کرد: گنبدخانه اگرچه بنای مرکزی و اصلی مجموعه به نظر می‌آید، اما ساخت آن بر اساس قراین پس از مسجد کرمانی است. به نوشته فصیح خوافی در «مجمل فصیحی» و  تاریخ‌هایی که بر بدنه بنا نوشته شده، درسال ۷۲۰ه.ق «ملک غیاث محمد کرت»، طاق و صفه (گنبد و ایوان) را ساخته، درسال ۷۳۳ ه.ق درب نفیس چوپی بر آن نصب شده و در سال ۷۶۳ ه.ق کتیبه پاکار گنبد به دو شیوه همراه نسخ و کوفی گلدار زیبا نوشته شده و ظاهرا همزمان، به استناد دو کتیبه که محاط در دایره در دو جانب ورودی نوشته شده به تعمیرات سقف و ترسیم نقاشی‌های فضای داخلی گنبدخانه اشاره شده است. در کتیبه سمت چپ ورودی نوشته شده است، «عمل بتجدید هذا السقف استاد عبد الوهاب بنا غفرالله له» و در کتیبه سمت راست آمده است، «عمل العبد الضعیف سلطانشاه نقاش غفرالله له».

لباف‌خانیکی خاطرنشان کرد: نقش‌ها بسیار زیبا و متنوع با موضوعات هندسی و گیاهی و انواع خط اجرا شده‌اند که خطوط معقلی در مجموعه‌های مثلث، لوزی و مربع به عنوان عناصر تزئینی بیشتر قابل توجه‌اند. شمسه هشت پر زیبایی به گونه‌ای بر انتهای سقف نشسته که هر پایه‌اش بر فراز یک طاق‌نما یا درگاهی استقرار یافته است.

وی گفت: بر جای جای دیوارها، کتیبه‌ها، نقوش و دست نوشته‌هایی نقش بسته و درون  گنبدخانه را به اشکال گوناگون آراسته‌اند. رنگ‌ها متنوع، فراوان و درخشنده هستند. رنگ‌های سیاه، آبی، لاجوردی، فیروزه‌ای، زرد، نارنجی و سفید در نقاشی‌ها و کتیبه‌ها قابل تشخیص‌اند.

این باستان‌شناس خراسانی بیان کرد: اگرچه این بنا را برخی همان خانقاه شیخ یا آرامگاه شیخ پنداشته‌اند، اما به احتمال زیاد و براساس سنت‌ها گنبدخانه جام همانند گنبدخانه ابابکر تایبادی در کنار مدفن شیخ، صرفا کار کرد عبادی و آئینی داشته است. یادبودها و یادگاری‌هایی که در طول زمان  پس از احداث بنا بر بدنه داخلی نوشته شده نیز بسیار جالب و پر محتوا بوده و نشانه‌هایی از فرهنگ‌مداری مردم آن سامان و حرمت قلم در گذشته هستند.

منبع:ایسنا