سایکل توریسم، درمانگر و حامل پیام
سایکل توریسم رشته‌ای متشکل از ورزش و گردشگری بوده که در سالهای اخیر علاقه‌مندان بسیاری را مجذوب خود کرده است. ایرج روغن‌چی متولد ۱۳۴۳ رزمنده دفاع مقدس اصالتا تبریزی و ساکن البرز است. او رئیس کمیته سایکل توریسم البرز دارای مدرک دکتری رشته علوم تربیت‌بدنی و مدیریت ورزشی از کشور گرجستان، بازنشسته شرکت تولید تجهیزات نیروگاهی سنگین و پدر دو فرزند است.
او تاکنون موفق به اجرای ۹ طرح ملی و بین‌المللی با شعارهای متنوع و پر معنا شده که بازتاب‌های خوبی نیز داشته است. از جمله این طرح‌ها می‌توان به طرح بین‌المللی رکاب‌زنی با شعار یک دریا و پنج ملت دوست حاشیه دریای خزر، طرح بین‌المللی مسیر سبز صلح پایدار، طرح ملی پیمایش دریایی کاسپین، رکاب‌زنی از اروندرود تا تنگه‌هرمز، رکاب‌زنی با هدف حمایت از فک خزری در حال انقراض، رکاب‌زنی سواحل مکران و رکاب‌زنی از بندرترکمن تا آستارا اشاره کرد.
او تاکنون طرح‌ها و برنامه‌های گردشگری و طبیعت‌دوستانه ملی و بین‌المللی بسیاری را اجرا کرده است که در اینجا به بهانه آخرین طرح ملی تحت عنوان تور گردشگری دوچرخه‌سواری البرز تا اراک از مبدأ تا مقصد تاریخی، گفت‌وگویی با او انجام شده که در ادامه می‌خوانید.
چگونه جذب رشته دوچرخه‌سواری شدید؟
تا قبل از این رشته، کوه‌نورد بودم و دوره‌های تخصصی کوه‌نوردی، یخ‌نوردی، غارنوردی و کویرنوردی را نیز گذرانده‌ام. از هم‌نوردان شادروان لیلا اسفندیاری بودم و پس از سفر بی‌بازگشت او در آخرین صعودش تصمیم گرفتم به یادش قله‌ای را فتح کنم. وقتی در برف و سرما در چادر اسکان پیدا کردم صدایی از بیرون توجهم را جلب کرد پس از بازبینی متوجه تکه روزنامه‌ای شدم آن را برداشته و با تیتر بحر عربی یا خلیج‌فارس مواجه شدم. بعد از آن در افکارم غرق شدم و فردا صبح از صعود منصرف شده و برگشتم.
به تعبیر مولانا انسان در این عالم دو بار زاده می‌شود یک‌بار از مادر و بار دوم از خویشتن خویش. بعد از چند روز درگیری ذهنی به وسیله علم نشانه‌ها احاطه شدم و همه چیز دست به دست هم داد و انگیزه لازم را در من ایجاد کرد تا با صرف هزینه، خرید دوچرخه و رسیدن به شرایط مطلوب آمادگی جسمانی اولین طرح ملی با عنوان البرز تا خلیج‌فارس را در مدت ۱۳ روز اجرا کنم.
در طول زمان رکاب‌زنی به چه چیزی فکر می‌کنید؟
اصولا طرح‌ها را به‌تنهایی اجرا کرده و در طول مسیر فقط به پروردگار و آفرینش فکر می‌کنم و به آرامش درونی می‌رسم. به چرایی زندگی کردن پی بردن و بی‌هدف سر نکردن و در نهایت به خودشکوفایی رسیدن بسیار مهم است و در آن صورت است که طول زندگی مهم نبوده بلکه عرض و عمق آن ارزشمند است.
چه عواملی در شکل‌گیری تفکر شما در حمایت از آثار تاریخی و طبیعی اثرگذار بوده است؟
ماحصل تربیت و ژن خانوادگی، مطالعه آزاد و تأثیرپذیری اجتماعی منجر به تعالی روحی و بیداری فردی می‌شود و این موهبتی است که در زندگی نصیب هر کسی نشده و قطعا نگاه خاص پروردگار در آن دخیل است.
جایگاه رشته سایکل توریسم را چطور ارزیابی می‌کنید؟
سایکل توریسم یکی از شاخههای جذاب و پرطرفدار در سالهای اخیر بوده که ورزش و گردشگری را توأمان گسترش داده و ظرف مدت کوتاهی علاقمندان بسیاری را جذب خود کرده است، ضمن اینکه هدف گردشگری با دوچرخه مزیت‌های زیادی به همراه دارد.
دوره‌های آموزشی دوچرخه‌سواری به چه نحوی برگزار می‌شود؟ آیا محدودیت خاصی وجود دارد؟
طول مدت آموزش چهار روز متشکل از سه روز تئوری و یک روز عملی است و تاکنون دوره‌های بسیاری در سراسر کشور به‌ویژه البرز برگزار و گواهی معتبر برای علاقمندان صادر شده است، محدودیت خاصی هم وجود ندارد به طوری که در یکی از دوره‌ها مادربزرگ ۸۲ ساله به همراه نوه ۱۴ حضور داشتند.
نقش و همراهی خانواده در ادامه راه شما تا چه حد مؤثر بوده است؟
همسر، دختر و پسرم با وجود سختی‌های بسیار همیشه از من حمایت کرده‌اند و هیچ وقت مانعی بر سر راه پیشرفت و اجرای طرح‌هایم نبوده‌اند که این امر همواره موجب تقویت انگیزه برای ادامه مسیر بوده است. هر چند بارها از بسیاری از خواسته‌هایم گذشته‌ام.
حمایت مسئولان و نهادهای مربوطه در این زمینه چگونه است؟
به‌رغم قول‌های مساعدی که داده‌اند اما هنوز عملیاتی نشده و در حد حرف باقی‌مانده است. شاید چون به اهمیت موضوع آگاه نبوده و دوچرخه‌سواری با هدف فرهنگ‌سازی و آشنایی عموم با داشته‌های تاریخی و طبیعی را در اولویت امور قرار نمی‌دهند. هزینه اسکان، تغذیه و هزینه‌های احتمالی در طول مسیر به عهده شخص بنده است و همیشه ناچار به حمل ۱۵ کیلو بار هستم.
از تور فرهنگی، تاریخی و گردشگری البرز تا اراک بیشتر بگویید؟
تور در هفته دوم ایام نوروز سال جاری از تپه ازبکی، اثر شاخص البرز و پس از آن کاروانسرای ینگی امام آغاز، و در شهر تاریخی اراک و با شعار ۱۴۰۰ با رکاب سبز به پایان رسید.
نحوه انتخاب شعار تورها به چه شکل است؟
اغلب اوقات در نتیجه تفکر زیاد و گاهی به صورت ناگهانی به ذهنم خطور می‌کند و متناسب با هدف تعیین شده شعاری را انتخاب می‌کنم.
از طرح ملی حرم تا خلیج‌فارس بگویید؟
همراه با خانواده با قطار به مشهد رفته و پس از زیارت، از پایتخت معنوی ایران به تنهایی حرکت کرده و برای اولین‌بار در کشور کویر لوت که یک میراث طبیعی و گرانبهای ملی است را با دوچرخه در مدت ۱۵ روز طی کردم.
بازخوردهای عمومی و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی فعالیت شما در جامعه چگونه است؟
همواره دوچرخه قانونی در دنیا داشته و از تقدس خاصی برخوردار بوده و موارد بسیاری از جمله حفظ سلامت جسم و روح انسان را شامل شده و به نوعی درمانگر است. دوچرخه دستاورد بزرگی به ویژه در کشورهای پیشرفته دارد که حتما حامل پیام است و برخلاف سایر وسائط نقلیه، نمادی معروف و آشنا در دنیا محسوب می‌شود هر چند در ایران هنوز زمینه برای فرهنگ‌سازی و پیشرفت دارد. با این وجود استقبال خوبی از طرف مردم می‌شود.
نحوه رسیدگی و نگهداری از تجهیزات چگونه است؟
دوچرخه به عنوان اصلی‌ترین وسیله رکاب‌زنی در کنار سایر ملزومات مورد نیاز هر ۱۰۰ کیلومتر یک بار نیازمند رسیدگی و هر سال یک بار نیازمند سرویس کلی است که شامل بازبینی، روغن‌کاری و در نهایت مونتاژ می‌شود.
نقش آموزش به منظور فرهنگ‌سازی در نسل جوان تا چه حد مؤثر است؟
بدون شک آموزش بخش مهمی است و مسئولان مربوطه باید با ایجاد زیرساخت‌های لازم شرایط مناسبی را فراهم کنند تا ضمن حمایت از طرحهای مشابه ارزش و اهمیت جاذبه‌های تاریخی و طبیعی به خوبی معرفی شود. این امر در سایر کشورها هم در بین مردم هم مسئولان مدت‌هاست جا افتاده اما در ایران هنوز جای کار دارد که جز با همیاری مردم و مسئولان نهادهای مربوطه امکان‌پذیر نخواهد بود.