60 هزار سازه باستانی مایا با نقشهبرداری لیزری کشف شد
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghaniنکته جالب توجه اینجاست که این کشف مهم، هر آنچه باستانشناسان قبلا درباره این فرهنگ باستانی فکر میکرده و تصور داشتند را تغییر میدهد.
خطر نابودی در کمین بزرگترین سنگنگاره ایران
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghaniسنگنگارهها برای حفاظت باید ثبت ملی شوند
این باستانشناس با تأکید بر لزوم فرهنگسازی و آگاهسازی این موضوع برای مردم، تصریح کرد: به عنوان مثال مردم نقشهای این سنگنگارهها را نشانه گنج میدانند و اگر اطلاعات درستی داشته باشند با این آثار با خشونت و با دید حفاری گنج با آنها برخورد نمیکنند.
وی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر بخشی از این سنگنگارهها تخریب شده است، ادامه داد: علاوه بر نمونه تخریب شده در ازندریان، سنگنگاره دیگری بین ازندریان و روستای هنجین که نقش گرز به دستان سوار بر اسب است را داریم که صحنههای پهلوانی و اسطورهای است و یک شاهکار محسوب میشود و متأسفانه اخیرا تخریب شده است.
سنگنگارهها در کنار معادن و در معرض تخریب هستند
وی درباره قدمت این سنگنگارهها، گفت: تاکنون در ایران هیچگونه تاریخگذاری دقیقی روی این آثار انجام نشده است، علاوه بر این دو نوع تاریخگذاری داریم یکی تاریخگذاری مطلق که بر اساس روشهای آزمایشگاهی است و دیگری تاریخگذاری نسبی است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در مورد این سنگنگارهها تاریخگذاری مطلق انجام نشده است و محدودیتهای تکنیکی و تکنولوژیکی در این زمینه وجود دارد بنابراین نمیتوان تاریخگذاری دقیق، مطلق و علمی انجام داد اما بر اساس شواهد موجود امکان تاریخگذاری نسبی وجود دارد.
قدمت سنگنگارههای همدان به هزاره پنجم پیش از میلاد برمیگردد
همتیازندریانی با بیان اینکه در استان همدان سنگ نگارههایی از هزاره پنجم پیش از میلاد تا دوره معاصر وجود دارد، گفت: به عنوان مثال نمونههایی از نقوش در استان موجود است که اسب زین ندارد و نشان میدهد مربوط به پیش از دوره ساسانی و اشکانی است، همچنین نمونههایی که در نزدیکی روستای علیآباد دمق وجود دارد که مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد و شبیه نمونههای سیلک کاشان است و قدمت چند هزار ساله آنها را نشان میدهد.
این باستانشناس با تاکید بر اینکه این سنگنگارهها تقریبا در طیف وسیعی از استان همدان وجود دارد، یادآور شد: به عنوان مثال در نزدیکی منطقه حفاظت شده لشکردر، قشلاق، علیآباد در ملایر، ازندریان، روستای ارزانفود و مناطق اطراف همدان مثل درههای دیوین، دوستعلی، تاریکدره و شهرستانهای بهار، کبودراهنگ و رزن این نوع آثار مشاهده میشود.
ایسنا نوشت، عضو هیات علمی گروه باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا در پایان اضافه کرد: تمرکز این آثار بیشتر در درههای میان کوهی رشته کوه الوند است که به دلیل خاصیت ییلاقی، دسترسی به منابع آب، پوشش گیاهی مناسب و شکارگاهی بودن آنهاست که شرایط مناسبی برای حضور حیوان در کنار انسان فراهم میکرده است.
اتفاقی بیسابقه در موزه لوور
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghani«دِکا» چهرهای غریبه با لوور نیست. او که خودش متولد حومه شهر پاریس است در ابتدا در مدرسه هنر لورر تحصیل کرد و در همان جا نیز به تدریس پرداخته است. دِکا که به عنوان مدیر علمی در آژانس موزههای فرانسه فعالیت میکند از چهرههایی است که به توسعه و ایجاد موزه لوور ابوظبی در سال ۲۰۱۷ کمک کرد.
او در حالی به عنوان نخستین زن در راس بزرگترین موزه هنری جهان قرار گرفته که موزهها در سراسر جهان طی ۱۵ ماه گذشته به سبب بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا با شرایط پرچالشی دست و پنجه نرم کردهاند.
وُگ نوشت، موزه لوور دارای بزرگترین مجموعه آثار هنری در جهان است و از این میان تنها ۳۵ هزار اثر در معرض دید عموم قرار گرفته و ۳۵ هزار اثر دیگر نیز به صورت امانت در اختیار دیگر موزههای فرانسه قرار دارد.
بررسی پدیده وندالیسم در دورههای مختلف تاریخی در تخت جمشید
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniتخت جمشید و منظر فرهنگی و طبیعی آن در دورههای مختلف تاریخی با پدیده وندالیسم آشنا بوده است و میتوان بخشی از تخریبهای عمدی در پیکره بناها و نقوش بیبدیل آن را به این پدیده شوم نسبت داد.
در حل این معضل فرهنگی و اجتماعی، فرهنگسازی با انجام برنامهریزیهای آموزشی، ارائه آموزشهای پایهای از سنین پایین، ارتقای آگاهیهای عمومی و توجه به موضوع اطلاعرسانی ازجمله مواردی است که به صیانت و حفاظت از فرهنگ و میراثفرهنگی خواهد انجامید و زمینه و شرایط را برای پیوند و آشتی بین انسان حاضر با تاریخ و گذشته خود فراهم خواهد آورد؛ در چنین محیط و چنین شرایطی است که زمینه برای عبرتآموزی از میراثفرهنگی فراهم خواهد شد.
از منظر دیگر بهرهبرداری از میراثفرهنگی و حضور گردشگران در آن بدون رعایت شرایط و ضوابط محوطه، چالشی اساسی در نگاهداری درازمدت مواریث فرهنگی محسوب میشود و ضمن بروز آسیبهای فیزیکی در آن، بهمرور ارزشهای مختلف محوطه مخدوش شده و اصالت آن به مخاطره خواهد افتاد.
بنابراین ضرورت دارد توجه به موضوع نگهداری و حفاظت از میراثفرهنگی و ارزشهای ویژه آن در رأس تمامی برنامههای آموزشی، فرهنگسازی و اقتصادی محوطههای میراثی قرار گیرد و شرایط بهرهبرداری ایمن از آثار را فراهم و ضمانت کند.
توجه همزمان به همه این نکات باعث اهمیت یافتن تاریخ و مواریث فرهنگی نزد جوامع محلی و جامعه جهانی خواهد شد و جایگاه اقتصادی ویژهای را نیز برای جامعه رقم خواهد زد که خود مبنایی برای توسعه پایدار خواهد بود.
طی دهههای گذشته با ساختارمند شدن موضوع مدیریت حفاظت، توسعه و بهرهبرداری از آثار میراثفرهنگی در سطح جهانی، بهتدریج ضوابط و قوانین گوناگونی در قالب منشورها، قطعنامه، دستورالعمل و توصیهنامه در مجامع مختلف بینالمللی و ملی مطرح و تصویبشده که از سوی کشورهای عضو مورد الگوبرداری و ملاک عمل قرارگرفته است و توجه به این چارچوبها سهم عمدهای در حفاظت از محوطههای میراثی دارد و شرایط توسعه را فراهم خواهد آورد.
میتوان حفاظت از ارزشها و توسعه پایدار میراثفرهنگی را از رویکردهای اساسی در بهرهبرداری از این ظرفیتهای تمدنی و دستاوردهای بشری پنداشت.
در موضوع میراثفرهنگی نکتهای که اهمیت پیدا میکند و به حفاظت از ارزشها منجر خواهد شد، گزینش شیوههای مدیریتی با تأکید بر رویکردهای فرهنگی و ارزیابی بازخوردهای حاصل از آن در جامعه است.
امروزه بهمنظور ارائه برنامههای هدفمند با رویکرد فرهنگی بهشدت نیازمند همکاری مشترک با همه بخشها و دستگاههای متولی آموزش، پژوهش و اطلاعرسانی در حوزه فرهنگ هستیم که ضمن معرفی آثار و ارزشهای آن بتوانیم با ارتقای آگاهیهای عمومی، زمینه را برای بهرهمندی ایمن از میراثفرهنگی بهعنوان راهکاری در توسعه پایدار جوامع محلی بیشازپیش فراهمسازیم. نباید فراموش کرد که بهموازات توجه به برنامههای فرهنگی و آموزشی، امروزه میراثفرهنگی بیش از هر زمان دیگر نیازمند حفاظت فیزیکی است و این خود به دلیل کالبد رنجور و آسیبپذیر میراثفرهنگی است که نیاز به تیمار و مراقبت همیشگی دارد.
میراثفرهنگی، زیرخاکی نیست
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniهمین موضوع باعث شده نه تنها رسالت این حوزه به اندازه کافی شناخته نشده باشد بلکه حتی با بدفهمی و شناخت ناصواب نیز توام بوده است.
وقتی به بطن جامعه مراجعه میکنیم متوجه میشویم که خیلی از افراد میراثفرهنگی را ادارهای میدانند که دارای انواع نقشهها و دستگاههای فلزیاب بوده و به دنبال اکتشفاف دفینههاست و یا انتظار دارند در موزهها و اماکنی مانند آن فقط گنجینههایی از طلا و نقره ببیند این ذهنیت مخصوصا در شهرستانهای کوچک بیشتر رایج است.
بحث عمومی در مورد گنجیابی نیزدر بین گروههای مختلف اعم از پیرو جوان، شاغل و بیکار و حتی افراد با تحصیلات عالی و مرتبط، همیشه متداول است و در این خصوص داستانها و ماجراهای هیجانی و خیالانگیز نقل میشود.
در دهه اخیر گسترش شبکههای مجازی نیز ابزار مناسبی برای به اشتراکگذاری خاطرهها و نظریهپردازیهایی از این دست شده است.
شکلگیری این نگاه سودجویانه و کالایی به میراثفرهنگی سابقه طولانی و تاریخی دارد.
در میان ادبیات فولکولور همیشه داستانهایی وجود داشته که در آن شخصیت اصلی داستان طی ماجراهایی به گنجهای آنچنانی و نهایت به آرزوهایش دست مییابد، بازگویی و شنیدن این روایتها در درازمدت در شکلگیری نگاه کاوشگرانه و دفینهیابی نقش داشته است، از طرفی همیشه بحث در مورد گنجیابی، جذاب و هیجانانگیز است کمتر کسی را میتوان یافت که اگر در محفلی بحثی تحت عنوان زیرخاکی به میان آید علاقه و حس کنجکاوی بدان نداشته باشد.
وجود این دیدگاه ناصواب و غیرمنصفانه و متعاقب آن وجود انگیزه بالقوه برای پیگیری و کاوشهای غیرمجاز در محوطههای تاریخی، جفایی است که در حق تاریخ و هویت خود و گذشتگانمان داریم.
درک نادرست و غلط از مواریث فرهنگی به همان اندازه آسیبزاست که سوداگران برای دستیابی به گنجینههای خیالی دست به تخریب محلهای تاریخی میزنند و بلکه ضرر این درک نادرست بیشتر است زیرا که تلاشهای فعالانه و برنامهریزی شده نهادهای متولی برای حفاظت و صیانت از آن را که نیاز به یاری همگانی است کماثر میکند.
تقلیل تعریف میراثفرهنگی به چیزی شبیه زیرخاکی که باید آن را سریع استخراج و بفروش رساند مواجههای بسیار نابخردانه و زیانبار با ارزشمندترین ثروت ملی است.
سکه، سفال، سنگنوشته، آثار و محوطههای تاریخی و دیگر نمونههای مواریثفرهنگی اعم از منقول و غیرمنقول کالایی برای خرید و فروش نیستد این ما هستیم که باید گرد و خاک را از چشمهایمان بزداییم و ژرفاندیشانه بدان بنگریم.
اینها قطعاتی از تاریخ زندگی گذشتگان ما هستند که هماکنون در دسترس ماست که هرکدام حکایتها و درسهای پندآموزی را برای ما نشان میدهند.
جمله معروف «آینده از آن ملتی است که گذشته خود را بشناسد»، گزارهای منطقی و به جاست ولی میراثفرهنگی فقط برای آیندگان نیست ما انسانهای عصر حاصر نیز حق داریم از این داشتههای فرهنگی استفاده کنیم اما به شرطی که با داشتههای فرهنگیمان ارتباط دائمی برقرار کنیم، به تماشا و نظاره آثار ارزشمند و گویای پیشینیان بپردازیم که اگر نیک بنگریم، درسهای عبرتآموز فراوانی برای وجوه مختلف زندگی امروزی ما دارند.
بدون تردید اصلاح ذهنیت فوقالاشاره به مواریثفرهنگی ملی کار یک روز و یک هفته نیست، علاوه بر کارهای آموزشی نهادهای متولی، نقش مراکز دانشگاهی، مدارس، انجمنهای محلی و سازمانهای مردمنهاد بیشتر و موثرتر هستند.
ضرورت حفاظت و ایمنی بناهای تاریخی در مناطق زلزلهخیز
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniمتأسفانه بیشتر بناهای تاریخی مورد غفلت واقع شدهاند. آنها به دلیل عوامل طبیعی یا غیر طبیعی چون زلزله. سیل و سایر بلایای طبیعی و یا دخالتهای ویرانگر انسانی آسیب دیده و یا فروریخته اند. به همین دلیل، به نظر میرسد که، محافظت از آنها، بدون اتلاف وقت و با اتخاذ تدابیر مفیدعلمی و عملی بسیار مهم است.
بناهای تاریخی و چینش آنها، بخش جدایی ناپذیر از هویت ملی و بومی یک ملت و حتی میراث فرهنگی یک جامعه جانی محسوب میشوند.
برای ثبت یک بنا به عنوان اثری تاریخی، میبایست آن بنا، دارای چندین ویژگی تاریخی، معماری، مردمشناسی و باستانشناسی باشد. حفظ و حفاظت از این اماکن تاریخی شامل تثبیت و استحکام، توان بخشی، مرمت و سایر فعالیتهای لازمه است.
حفاظت و احیای مجدد یک بنای تاریخی، در توسعه زیرساختی و اقتصادی یک جامعه نقش مهم و اساسی دارد و ابزاری قدرتمند برای بسط وتوسعه اقتصادی جوامع محسوب میشود. مهمترین سهم حفاظت از بناهای تاریخی در جامعه و توسعه اقتصاد مولد و سبز در قالب طرحهای توسعهای گردشگری است. حفاظت از بناهای تاریخی ابزاری قدرتمند برای احیای مجدد صنعت گردشگری است.
حفاظت، توسط سازمانهای بین المللی حامی بناهای تاریخی به عنوان فرآیند مراقبت از مکانی برای حفظ اهمیت فرهنگیبومی خود تعریف شده است. دلایل بسیار زیادی درایجاد پوسیدگی مواد شالوده اصلی بناهای تاریخی وجود دارد.
زمینلرزهها که از عوامل خارجی خسارات وارد بر ساختمان هستند، با سایر بلایای طبیعی یا غیرطبیعی متفاوتاند. زمینلرزهها که از نظر زمان و شدت قابل پیش بینی نیستند، ممکن است باعث آسیبهای عمده به سازه اصلی و فروریختن قسمتهایی از بنا شوند.
هر زمان که زلزلهای رخ میدهد، بناهای بزرگ اهمیت بیشتری دارند، تا معماری ساده شهری که بافت اصلی یک منطقه را تشکیل میدهد. پس از زلزله هزینه احیا و بازیابی، تحت تأثیر مواردی مانند؛ سطح خسارت، نوع ساخت و ساز و وضعیت تاریخی قرار دارد، در حالی که زمان بازیابی، تحت تأثیر متغیرهای مشابه و همچنین عملکرد ساختمان است. نوع ساخت و ساز ساختمان (طرح و مصالح) بر آسیبهای ناشی از زمین لرزه تأثیر میگذارد، زیرا نوع ساختار آن، نحوه پاسخگویی به نیروهای لرزشی را تعیین میکند.
همه این عوامل بر مقاومت آن در برابر خطر و در نتیجه خسارتی که در زلزله تجربه میکند تأثیر دارند. کمیسیون ایمنی بناهای تاریخی در برابر زمین لرزه، بیان میدارد که برای بازیابی بناهای تاریخی زمان نامحدودی در نظر گرفته شود.
یکی از راهکارهای احیا بناهای تاریخی برای استفاده متداول از سنگهای بزرگ، دقت در قرارگیری آنها در ساختار دیوار است. به گونهای که سنگهای قرار گرفته شده به سمت بیرون و به درستی جایگزین شوند و همچنین استفاده نکردن از مقدار زیاد ملاط، برای پر کردن فضای بین سنگهای بزرگ است. در یک دیوار، ملاط در مقایسه با چینش سنگی نقش ثانویه دارد. ولی لازم است که بالاترین میزان فشردگی انواع سنگها را بشناسیم.
واژگونی دیوارهای خارجی ساختمان از مهمترین و اولین حالتهای آسیب به شمار میروند. این وضعیت بیشترین آسیب در ساختمان را نشان میدهد.
نکته مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که مداخلات ناخودآگاه که توسط انسان انجام میشود، تداوم و یکپارچگی ساخت و ساز و ساختار بنای تاریخی را از بین میبرد، و باعث میشود که بنا، مقاومت خود را در برابر زلزله از دست بدهد و نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد مکانیزم کنترل است؛ باید ویژگیهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ساختمانهای تاریخی از شروع مداخله، را تجزیه و تحلیل کنیم.
اولین قدم، بررسی سیستم سازهای (اثرات بارهای افقی و مطالعه ایستایی ساختمان) و مشخصات مصالح مورد استفاده است. پس از آن، ما باید علل پوسیدگی بنا و میزان خسارت زمین لرزه را در ساختمان تعیین کنیم. همه این مطالعات باید توسط یک تیم متخصص و با تجربه در زمینه حفاظت و تقویت تاریخی انجام شود. آنها باید نتایج بررسیهای ساختاری خود را ثبت کرده و یک برنامه مرمت دقیق را تنظیم کنند.
میزان مداخلات در زمان مرمت، باید تا حد ممکن کم باشد، به گونهای که تداوم و ارتباط کافی بین تمام عناصر اصلی بنا را تضمین کند و به اصالت آنها لطمهای نزند. نگهداری مستمر و مداوم نیز از اصلیترین موارد در حفظ بناهای تاریخی است. برای تقویت بناهای تاریخی که دارای ضعفهای ساختاری آشکاری هستند، کارشناسان باید اولویتها را برای مداخلات، براساس مواد مناسب مرمت و تکنیکهای سازگار با سازههای تاریخی انتخاب کنند.
تقویت بناهای تاریخی با تعمیرات مناسب به خودی خود موفقترین نتیجه را از نظر اصول حفاظت به همراه خواهد داشت. دولت باید بودجه مستمر و دائمی تأمین کند. تکنیکهای سنتی و مدرن اصول حفاظت همیشه باید رعایت شود. مهمترین هدف از حفاظت، حفظ اصالت تاریخی و یکپارچگی میراث فرهنگی است. مرمت یک بنای تاریخی با روش تجدید ساخت، میتواند ظاهر و یکپارچگی ساختاری تاریخی را از بین ببرد.
ابتدا باید مصالح و روشهای سنتی را در مرمت به کار ببریم و درصورت ناکافی بودن، باید از فناوریهای مدرن استفاده شود. مواد و فن آوریهای مدرن باید اصالت فرهنگی بناهای تاریخی را حفظ کنند. آنها باید با دقت مورد استفاده قرار گیرند تا خسارت جبران ناپذیری ایجاد نکنند. مصالح جدیدی که برای مقاومسازی استفاده میشود باید با مصالح اصلی ساختمان تاریخی سازگار، اما از آنها متمایز باشد.
زمان بازیابی و هزینه برای اماکن تاریخی نسبت به ساختمانهای غیرتاریخی بیشتر است. اما انجام تعمیرات غلط بدون تعیین دلایل خرابی و تجزیه و تحلیل ساختار ساختمانها نه تنها مفید نیست، بلکه مخرب است. اول از همه؛ شرایط اصلی و آسیبهای یک بنای تاریخی باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. کار تجزیه و تحلیل و ارزیابی باید در نتیجه همکاری متخصصانی انجام شود که از رشتههای مختلف مانند متخصصان زلزله، معماران، مهندسان و کارشناسان هنر هستند. علاوه بر این لازم است این متخصصان دانش مشترکی در مورد حفاظت و مقاومسازی بناهای تاریخی داشته باشند.
روستاهای شیروان، جاذبههای بکر گردشگری
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniشهرستان شیروان در گوشه شمال شرقی استان، از شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به شهرستان اسفراین، از شرق به شهرستان فاروج و از غرب به شهرستان بجنورد محدود میشود. فاصله مرکز شهرستان شیروان تا شهر بجنورد ۵۲ کیلومتر و تا مشهد مقدس ۱۹۵ کیلومتر است. این شهرستان با مساحت حدود ۳۹۰۴ کیلومترمربع دارای چهار شهر، سه بخش، ۹ دهستان و ۱۶۹ آبادی است. شهرستان شیروان در درۀ رود اترک بین رشتهکوههای کپه داغ در شمال و آلاداغ در جنوب قرار گرفته است.
روستاهای دیدنی شیروان از برترین روستاهای گردشگری و توریستیترین مناطق کشور محسوب میشوند.
روستای اوغاز
اوغاز کهنه یکی از مهمترین روستاهای قدیمی شیروان است که قدمت آن به بیش از ۶۰۰ سال میرسد و بنای اولیه آن بهوسیله ازبکان بنیانگذاری شده است.
روستای اوغاز در دهستان سیوکانلو واقع شده است. دهستان سیوکانلو به مرکزیت روستای هنامه از بخش مرکزی در ۱۵کیلومتری شمال شرق شهر شیروان قرار دارد.
آبشاری نیز در قسمت منتهیالیه شمال شرقی روستا واقع شده است. ارتفاع این آبشار از سطح اساس رودخانه حدود ۳ متر است. دسترسی به این آبشار بهصورت پیاده بوده و نیز برای همه اعضای خانواده ممکن نیست. فاصله این آبشار تا روستا بهطور تقریبی کمتر از ۵/۱ کیلومتر اندازهگیری شده است.
در قسمت شمال شرقی روستا پس از عبور از داخل روستا و باغات، مسیری سنگلاخی همراه با جریان آب توجه گردشگران را به خود جلب میکند. دو طرف این مسیر زیبا را باغهای میوه در برگرفته که پس از پایان باغها در دامنهها، شاهد دیوارهای سنگی بلند و حیرتآوری هستیم که سایه خود را به سر گردشگران و عابران میاندازند. در قسمت انتهایی دره و در جایی که دیوارهها به هم نزدیک میشوند و تشکیل یک معبر تنگ را میدهند. آب رودخانه اوغاز از این محل تأمین میشود. با دیدن این مکان زیبا هر بینندهای به آیات خداوند و نشانههای او ایمان قلبی پیدا میکند.
درختان کهنسال یا دیرزیست در هر کشور جزو مهمترین ذخایر ژنتیکی گیاهی آن کشور محسوب میگردند و ارزش شناخت و حفظ این منابع از دیدگاه علمی، تاریخ طبیعی و حتی میراث فرهنگی قابل ارزیابی هستند. درختان کهنسال در طول هزاران سال، موانع اکولوژیک و تنشهای نامساعد اقلیمی و محیطی متعدد را پشت سر گذاشته و هم چنان به زندگی خود ادامه میدهند. از کهنترین درختان دیر زیست روستای اوغاز میتوان به درختان ارس اشاره کرد. درختان ارس در داخل بافت روستا، تپههای مجاور به روستا و منطقه زو مشاهده میشود. از ویژگیهای منحصربهفرد این درختان میتوان به درخت ارس امامزاده اشاره کرد که در بین اهالی بهعنوان یک درخت مقدس شناخته میشود و مراسم عزاداری محرم شبهای محرم در زیر این درخت انجام میگیرد. در مناطقی که این درختان وجود دارند، میتوان در کنار مزایای متعدد، انس و الفت بیشتر میان مردم و بهویژه کودکان، نوجوانان و جوانان با درختان را در پی داشته باشد و از این طریق، فرهنگ ارج نهادن به گیاهان را در میان بازدیدکنندگان ترویج کرد.
در اوغاز کهنه درخت گردویی کهنسال وجود دارد که به «قانله قوز» معروف است و قدمتی بیش از ۵۰۰ سال دارد.
در قله کوه کیسمار محلی به نام قزلر قلعه وجود دارد که آثار خانههای مخروبه و حوض آب و تکههای ظروف سفالی و چینی و مسی در آن مشاهده میگردد که این قزلر قلعهها معمولاً در قله کوه ایجاد میشد و دارای راهی صعبالعبور بود و سابقاً قبل از حمله دشمن، دختران و زنان جوان را به آنجا منتقل میکردند تا از هجوم دشمن در امان باشند. البته اجناس قیمتی مانند طلا و زیورآلات را نیز به آنجا منتقل میکردند. این محل در اوغاز کهنه به گنج صلصل نیز معروف است.
از جاذبههای دیگر گردشگری در اوغاز میتوان به آبمعدنی کوه کیسمار اشاره کرد. فاصله این چشمه تا روستا زیاد بوده و تنها برای کوهنوردان قابلدسترسی است. شایانذکر است بهتازگی یک کارخانه تولید آبمعدنی با همین نام در ابتدای روستای اوغاز احداث گردیده است.
روستای هدف گردشگری گلیان
روستای گلیان در ۲۳ کیلومتری جنوب شهر شیروان و در موقعیت ریاضی ۵۷ درجه و۳۵ دقیقه طول جغرافیایی و۳۷ درجه و۱۴ دقیقه عرض شمالی واقع شده است.این روستا دارای آبوهوای نیمهخشک سرد کوهستانی بوده که منجر به شکلگیری حیاتوحش و طبیعت زیبا و دلانگیزی در روستا شده است. در سال ۸۵جمعیت آن ۶۲۳ نفر بوده است.
گویش مردم این روستا به دو صورت کرمانجی و فارسی است. از صنایعدستی آن میتوان به قالیبافی اشاره کرد.
در خصوص جاذبههای موجود در روستای گلیان میتوان به چشمههای متنوع و فراوان اشاره کرد که از مهمترین آنها که قابلیت گردشگری را دارند میتوان به چشمههای شیر خان، برزنگ، پیرک، قلعه نوع، چشمه موسی و چشمه پاسگاه اشاره کرد که در این میان چشمه شیر خان و چشمه پیرک به دلیل داشتن آب گوارا و شیرین و دبی بالا قبلاً جهت آب شرب مردم روستا مورداستفاده قرار میگرفته است.
غار کافر قلعه همانطوری که از اسمش پیداست غاری مسکونی بوده است و در زمانهای گذشته از آن بهعنوان پناهگاه استفاده میشده است این غار در ۵ کیلومتری جنوب باختری روستای گلیان در قسمت راست دره وسیعی که راه برزلی از آن میگذرد واقع است.
از بناهای تاریخی این روستا میتوان به کافر قلعه که در ضلع جنوبی روستا قرار دارد و حمام قدیمی روستا اشاره کرد.
از اماکن مذهبی آن میتوان به امامزاده گلیان، مسجد قدیمی حاج عبدا… که سابقه احداث آن به حدود ۲۰۰سال میرسد، مقبره بابا توکل از مشایخ و عرفای نامی قرن چهارم هجری بود و از ایشان بهعنوان کلیددار و خادم کعبه نام میبرند اشاره کرد.
منطقه نمونه گردشگری اسطرخی
منطقه گردشگری اسطرخی از توابع دهستان گلیان، بخش مرکزی، شهرستان شیروان در فاصله حدود ۲۹ کیلومتری جنوب غربی شهر شیروان قرار گرفته است. ازجمله جاذبههای این منطقه را در ادامه میخوانید.
آبشارهای روستای اسطخری به دلیل ویژگیهای زمین ساختی و طبیعی، جاذبههای ارزشمند، زیبا و شگفتانگیز، باعث جذب گردشگران به این محل شده است. این آبشار در قسمت جنوب شرقی روستا در داخل باغات واقع شده است. ارتفاع این آبشار از سطح اساس رودخانه حدود ۲۵ متر اندازهگیری شده است. از ویژگیهای منحصربهفرد این آبشار میتوان به سهولت دسترسی آن اشاره کرد. فاصله این آبشار تا روستا کمتر از ۱ کیلومتر و راه ارتباطی به این آبشار ماشینرو است.
چشمه سهراب در جنوب روستای اسطخری واقع شده است. آب رودخانه اسطخری از این چشمه تأمین میشود. از ویژگیهای منحصربهفرد چشمه سهراب میتوان به سهولت دسترسی به آن اشاره کرد، در حقیقت چشمه سهراب مکانی عمومی برای بازدید گردشگران و نیز بهعنوان یکی از توقفگاههای اصلی برای گردشگران بهحساب میآید. این مکان دارای چشمهای بسیار زلال است. آب این چشمه آنقدر زلال و شفاف است که سنگهای کف آن بهراحتی قابلدیدن است، اطراف چشمه را کوه و باغات در بر گرفته است، ۲۰۰ متر پایینتر از چشمه، دو استخر پرورش ماهی قزلآلا وجود دارد که گردشگران میتوانند گوشت سفید موردنیاز خود را از این مکان تهیه کنند. دبی آب چشمه سهراب در مواقع پرآبی ۲۰۰ تا ۳۰۰ لیتر در ثانیه عنوان شده است.
درختان کهنسال یا دیرزیست در هر کشور جزو مهمترین ذخایر ژنتیکی گیاهی آن کشور محسوب میگردند و ارزش شناخت و حفظ این منابع از دیدگاه علمی، تاریخ طبیعی و حتی میراث فرهنگی قابل ارزیابی هستند. درختان کهنسال در طول هزاران سال، موانع اکولوژیک و تنشهای نامساعد اقلیمی و محیطی متعدد را پشت سر گذاشته و هم چنان به زندگی خود ادامه میدهند. از کهنترین درختان دیر زیست روستای اسطخری میتوان به درخت ارس اشاره کرد درخت ارس در جنوب روستای اسطخری واقع شده است. بیش از ۱۲۰۰ سال قدمت داد. در مناطقی که این درختان وجود دارند، میتوان در کنار مزایای متعدد، انس و الفت بیشتر میان مردم و بهویژه کودکان، نوجوانان و جوانان با درختان را در پی داشته باشد و از این طریق، فرهنگ ارج نهادن به گیاهان را در میان بازدیدکنندگان ترویج کرد. قرار گرفتن این ارس در نزدیکی آبشار و باغات اسطخری میتواند بهعنوان یکی از هستههای گردشگری انتخاب شود. لازم به یادآوری است سهولت دسترسی به این درخت یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این درخت دیر زیست است.
رودخانه دائمی اسطخری از دامنههای آلاداغ سرچشمه میگیرد.و از مجاورت شرق روستا عبور مینماید. پس از عبور از داخل دره باغات اطراف که اکثراً بر روی تراسها شکل گرفتهاند را سیراب مینماید. در حقیقت عامل اصلی به وجود آورنده جاذبههای طبیعی در منطقه، رودخانه اسطخری است. رودخانه اسطخری با دبی متوسط و همچنین همراهی شرایط توپوگرافی یک شرایط ویژه را جهت جذب گردشگر در منطقه به وجود آورده است.
درهای بسیار زیبا همراه با آب نسبتاً زیاد و باغات میوه در شرق روستا فرصت و موقعیت بسیار مناسبی را برای پیادهروی و گذران اوقات فراغت بخصوص در فصول بهار و تابستان فراهم کرده است.
آسیابهای قدیمی در جنوب شرقی روستا در داخل باغات استقرار یافتهاند. در واقع استقرار آسیابها در این مکان به دلیل نیروی ثقل آب بوده است. آبشارها نیز در این مکان واقع شدهاند. اهالی روستا در روزگاران قدیم از این آسیابها جهت آرد گندم استفاده میکردهاند. آثار این آسیابها هماکنون در محل باقی مانده و میتواند بهعنوان یکی از جاذبههای منطقه جهت جذب گردشگر به شمار آید.
در مرکز روستای اسطخری در ۲۹ کیلومتری شهرستان شیروان قرار دارد، این امامزاده در بین اهالی و روستاهای اطراف دارای ارج و منزلت فراوان است. و سالانه پذیرای گردشگران مذهبی عمدتاً در بهار و تابستان بوده است. قسمتهایی از این بقعه در حال بازسازی است. در سایه ایجاد امکانات بیشتر، احتمال افزایش شمار گردشگر وجود دارد. گردشگرانی که از جاذبههای طبیعی روستا بازدید میکنند میتوانند قسمتی از وقت خود را به زیارت و بازدید از این امامزاده اختصاص دهند.
منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری زوارم
روستای زوارم از روستاهای بسیار قدیمی و آباد شهرستان شیروان بشمار میرود. منطقه گردشگری زوارم از توابع دهستان زوارم، بخش مرکزی، شهرستان شیروان که در منطقه کوهستانی و زیبای ارتفاعات آلاداغ واقع در فاصله حدود ۲۸ کیلومتری جنوب غربی شهر شیروان و فاصله ۲۲ کیلومتری جاده شیروان به مشهد قرار گرفته است.
این منطقه در تابستان آبوهوای معتدل و در زمستان آبوهوای سرد و مرطوب است.
زوارم در بین درهای ژرف و طویل و سرسبز و پردرخت با مناظر دیدنی فراوان یکی از مناطق بکر و ییلاقی در شمال خراسان واقع شده است. از آثار تاریخی این روستا میتوان به تپه دست ریز ارک و قزلر قلعه اشاره کرد.
منطقه نمونه گردشگری گلیل
این منطقه با توجه به دارا بودن ویژگیهای خاص طبیعی، ازجمله جنگلهای انبوه درختان ارس و تنوع بسیار زیاد پوشش گیاهی و نیز زیستگاه خالصترین قوچ اوریال ازجمله جاذبههای گردشگری شهرستان شیروان به شمار میرود.
منطقه گردشگری گلیل از توابع دهستان جیرستان، بخش سرحد، شهرستان شیروان دارای وسعتی حدود ۱۷۰۰۰ هکتار است.
در فاصله ۵۰۰ متری از پاسگاه جنگلبانی در منطقه گلیل دریاچهای مصنوعی ساخته شده است. منبع تغذیه این دریاچه از ذوب برف و باران تأمین میشود.
این دریاچه در فصول خشکسالی کمک شایانی به دامداران منطقه و گونههای جانوری منطقه میکند. این دریاچه قابلیت پرورش ماهی و قایقسواری را در محل بهصورت بالقوه دارد. با سرمایهگذاری در این بخش میتوان زمینه جذب گردشگر بیشتر را فراهم کرد.
منطقه گلیل دارای چشمههای فراوانی است که اغلب فصلی هستند.
بیش از ۱۶۰ گونه گیاهی در منطقه شناسایی شده است گیاهانی چون ارس، کرکو، قره قات، تنگرس، نسترن وحشی، شیر خشت، انجیر وحشی، زرشک، گون، کلاه میرحسن، علف باغ، انواع گندمیان و…
اما آنچه بیش از همه در منطقه خودنمایی میکند وجود درختان دیر زیست ارس است بعضی از این ارسها جزو قدیمیترین درختان ایران به شمار میروند.
مقبره امامزاده زکریا در منطقه گلیل در قله صعبالعبور یکی از ارتفاعات قرار گرفته و دارای گنبد سبزرنگ و بارگاه است. مردم نامانلو و روستاهای اطراف و عدهای از مردم شیروان در یکی از روزهای تابستان که معمولاً توسط معتمدین محلی اعلام میشود پیاده و دستهجمعی بهسوی قله زکریا حرکت میکنند و پس از طی مسافتی طولانی که حدود ۱۰۰ گردنه کوچک عبور میکنند و به رازو نیاز با خدای خود و زیارت و سوگواری عمومی میپردازند. البته طبق روایات قدیمی، گنبد در محلی که سر بریده شده امامزاده زکریا قرار دارد احداث شده است.
در هنگام برگشت انبوه جمعیت، از زکریا نامزدهای جوان از طرف اقوام و خویشان مورد تعقیب قرار میگیرند و درصورتیکه نتوانند از کوه پایین بیایند گرفتار جریمه میشوند و جریمه آن خرید میوه و شیرینی برای اقوام است.
سایر جاذبههای تاریخی و مذهبی و فرهنگی گلیل عبارتاند از: ۱-گورستان تاریخی گبری ۲-اثر تاریخی کورههای ذوب طلا ۳ -سنگر عوض بیگ ۴-رودخانه مرزی فیروزه
منبع:میراث آریا
کاروانسرا کنارگرد نگینی از عصر صفوی
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniاز مهمترین یادگارهای گرانقدر تاریخ معماری ایران کاروانسرا است که پیدایش و موجودیت آن در سرزمین پهناور ایران، از گذشته بسیار دور آغاز شده و طی قرون متمادی به دلایل گوناگون اقتصادی، سیاسی، نظامی و مذهبی به تدریج توسعه و تکامل یافته است. در کشور ایران به علت قرار داشتن در مسیر پیوند شرق به غرب از دیرباز به ایجاد راههای بازرگانی، نظامی و همچنین ساختن پلهای متعدد و تأمین امنیت کاروان و کاروانیان به دیدۀ عنایت نگریسته شده است. براساس شواهد مبتنی بر اسناد تاریخی، ایران در احداث جاده و کاروانسرا و ایجاد سیستم ارتباطات و خبررسانی پیشقدم بوده است.
آنچه مسلم است این پدیدۀ با ارزش معماری در رابطه با رونق تجارت شکل گرفته و عوامل دیگری نظیر کاربرد نظامی، اطلاعرسانی در توسعه و تکامل آن نقش داشتهاند. به هر حال، احداث کاروانسرا در ایران سابقهای بسیار طولانی داشته و ساخت آن در جادههای کاروان رو به منظور استراحتگاه و سرپناه در ادوار مختلف بویژه دورۀ اسلامی، از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
در دوره صفویه معماری کاروانسراها از دیدگاه سبک و تنوع نقشهها به اوج شکوفائی رسیده و در مسیر شهرها و روستاها، معابر کوهستانی و نواحی کویری، کاروانسرا و رباطهای برون شهری و در مراکز اقتصادی و راسته بازارها، کاروانسراهای درون شهری با ویژگیهای متفاوت کاربردی احداث شدهاند.
ری در عصر صفوی به دلیل قرار داشتن در مسیر راههای اصلی کشور دارای کاروانسراهای متعدد بیرونشهری و درونشهری بوده که کاروانسرای کنارگرد در بخش فشافویه یکی از این کاروانسراهای است.
پلان این بنا چهار ایوانی بوده و ایوانها در چهار وجه اصلی کاروانسرا قرار گرفته است که اصطبل و غلامنشین و رواقها و آبانبار از چهار گوشه حیاط قابل دسترسی میباشد.
احداث بنای چهارایوانی با حیاط باز مرکزی، سابقهای طولانی در معماری ایران داشته است. در ادوار اسلامی، از پلان ۴ ایرانی برای بنیاد بناهای مذهبی و غیر مذهبی مانند مدارس، مقابر، مساجد و کاروانسراها استفاده گردید و تقریبا این پلان نقشه ثابتی برای احداث این گونه بناها شد. بخصوص از دوره سلجوقی به بعد، کاروانسراهای زیادی با پلان چهارایوانی احداث گردید که آثار آن در تمامی ایران پراکنده است.
کاروانسرای کنارگرد علاوه بر ارزشهای هنری، از دیدگاه مسائل اجتماعی نیز حایز اهمیت فراوان بوده و شایستۀ مطالعهای ریشناسان است. بسا که طی قرون سپری برون شهری که بارانداز و استراحت گاه کاروانها و کاروانیان اقصی نقاط معمور آن روزگاران به شمار میآمدند، محل تعاطی و تعامل اندیشهها و تبادل و تقابل آداب و رسوم اقوام و ملل مختلف بودند و بیتردید این تماس و تلاقی انسانها و اندیشههای گوناگون، تأثیری شگرف در معرفی فرهنگ ری در طول تاریخ داشته است.
کاروانسرای کنارگرد امروز در کناره جاده قدیم تهران به قم در شهر حسنآباد فشافویه قرار دارد و علت نامگذاری این مکان به کنارگرد روستایی به نام کنارگرد است که در نزدیکی این کاروانسرا واقع است.
غار دژمنده شهر زیرزمینی خوئین
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniروستای خوئین زنجان در ۶۰ کیلومتری جاده زنجان – بیجار قرارگرفته و دارای آثار تاریخی بسیاری است؛ روستای خوئین از توابع شهر ایجرود است و به این دلیل که علما و مشاهیر زیادی در آن به دنیا آمدند به «دارالمؤمنین» معروف است.
علاوه بر جاذبههای طبیعی آثار تاریخی متعددی مانند حمام باستانی، آسیاب، مسجد تاریخی و شهر زیرزمینی دژمند در این روستا قرار دارند و آن را به یکی از مقصدهای مهم گردشگری در استان زنجان و شهر ایجرود تبدیل کردهاند. خود روستا نیز از روستاهای جاذب گردشگر محسوب میشود، شهر زیرزمینی دژمنده یا دژمند با قرار گرفتن در این روستا جاذبه آن را دوچندان کرده است. شهر زیرزمینی دژمند تا سالهای سال مدفون بوده و کسی از وجود این شهر تاریخی خبر نداشته است تا اینکه نشست خانهای در روستای خوئین راز سربهمهر این شهر را آشکار میکند.
شهر زیرزمینی دژمنده یا دژمند، اثری تاریخی خاص است که در عمق تقریبی ۴ متر از سطح زمین کنده شده است؛ که دارای دالان طولانی زیرزمینی با اتاقهای متعددی است که در سقفهای سنگی این بنا منافذی برای تهویه هوا تعبیهشده که در حدود ۴ کیلومتر طول دارد و نشاندهنده این است که توسط معماران خبرهای ساختهشده است. یکی از دلایل معماری پرپیچوخم این شهر این است که هنگام حمله دشمنان مانع پیشروی سریع آنها میشده، برای همین ساکنان قدیم خوئین میتوانستند از فرصت استفاده کرده و در اتاقکهای تودرتوی دژمند پنهان شوند.
به گفته باستانشناسان در این شهر زمینی بزرگ که اطراف آن را مغازهها احاطه کرده و در وسط میدان حوض آب به شکل لوزی وجود داشته و اطراف حوض تختهایی از چوب بوده که روی آنها گلیم انداخته و محل اجتماع اهالی بوده است.
در این دژ زیر زیرزمینی اتاقهای مجزا، طاقچه، تنور و اسطبل و طویله برای نگهداری حیوانات و انبار و چهارراههای تودرتو در طبقات مختلف رؤیت شده است. درب سنگی بزرگی در ابعاد ۳*۲ متر در ورودی این غار وجود داشته که محل ورود و خروج اهالی بوده است. در میانه این غار در سنگی وجود دارد که جملهای پیکرتراشی شده که رمزگشایی نشده است. این شهر زیرزمینی نظیر چند ورودی دارد اما دو ورودی این شهر تابهحال بازگشاییشده است یکی از این ورودیها در روستا تعبیهشده و دیگری مشرفبه یک دره سرسبز است. غار زیرزمینی (شهر زیرزمینی) یا همان دژ زیرزمینی از طریق تونلهایی با مناطق اطراف ارتباط داشته که یکی از این تونلها با عبور از زیر رودخانه (چای) به روستای قمچقای متصل میشده است.
بدون شک راههای متعددی که در طبقات مختلف این غار وجود دارد و برخی از آنها مسدود و برخی همچنان باز است، نیازمند پژوهشهای گستردهای است.
ساعات کار:
شنبه تا چهارشنبه: از ساعت 8 الی 14
پنجشنبه: از ساعت 8 الی 13
نشانی:
شیراز خیابان فردوسی – حد فاصل خیابان رودکی و سعدی – ساختمان گشت تور
تلفن : 07132236542 – 07132233020 (5 خط)
فاکس: 07132236544
درباره گشت تور:
فعالیت خود را از سال 1367 با مجوز سازمان ایران گردی و جهان گردی آغاز نمودیم. حوزه فعالیت ما، ورود توریست به کشور و اجرای تورهای تخصصی میباشد.