کشف موزاییک باستانی ارابهای که به قرن 4 میلادی برمیگردد
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghaniاین حفاری توسط Fryni Hadjichristofi، در محل Piadhia در Akaki، حدود 18 مایلی پایتخت قبرس، نیکوزیا، انجام شد. در واقع این اثر، از صدها کف موزاییک باستانی کشفشده در سراسر جهان، فقط حدود هفت مسابقه ارابه مشابه در هیپودروم را نشان میدهد. این قطعه خاص بینظیر است، زیرا همان مرد را در چهار ارابه مختلف به تصویر میکشد تا مرور زمان را در طول مسابقه نشان دهد.
باستانشناسان و مورخان میدانند که قبرس در دوران باستان، جزیرهای ثروتمند بوده و مس، چوب و سفال تولید میکرده است. از آنجا که هیپودروم باستانی مکانی بود که امپراتور روم قدرت خود را به مردم ارائه میداد و هماکنون باستانشناسان گمان میکنند که این قطعه موزاییکی ممکن است بخشی از ویلایی باشد که متعلق به یک نجیبزاده ثروتمند در آن دوره بوده است.
اورامانات نمایانگر سنتهای فرهنگی و تمدن زنده و ارتباط دوسویه با طبیعت
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniمنظر فرهنگی اورامانات بیست و ششمین اثر ثبت شده جمهوری اسلامی ایران در فهرست میراث جهانی است که بهدلیل انطباق با معیارهای سوم و پنجم مرکز میراث جهانی به ثبت رسیده است. اورامانات با تداوم تاریخی هزارهها، نمایانگر سنتهای فرهنگی و تمدن زنده مردم هورامان و ارتباط دوسویه پایدار با طبیعت پیرامون بوده است.
این منطقه هماره بهعنوان پناهی برای ساکنان زیسته در ادوار مختلف تاریخی با فراز و نشیبهای بسیار شناخته میشود و توانسته است بدون کوچکترین خللی در اصالت مردم منطقه، آیینها، سنتها و پوشش آنها یا صدمهای بر جان طبیعت، خود را به هم اکنون برساند.
گویی طبیعت پیرامون خواسته است نقش خود را در همکناری با انسانها در طول زمان در قالب سنتهای ماندگار آوایی، موسیقایی و حماسی بر جای بگذارد. این همکناری مولود پیدایش منظر فرهنگی تاریخی از جنس روستاها، هوارها، باغستانها و انسانهایی با سنتهای کهن بوده است.
این ویژگیهای فرهنگی و ارزشهای منحصربهفرد در روزگاری که فرهنگهای محلی و منطقهای بهسرعت و در تمام ابعاد (معماری، پوشش، گویش، آداب و…) در جهت زوال در حرکتاند، به پشتوانه تجارب فرهنگی زیسته و در طول زمان توانسته است تأثیرات مخرب اندکی را پذیرا شود.
بهراستی راز این اصالت و یکپارچگی فرهنگی و وابستگی مردم این منطقه به هورامانات چیست؟
مردم هورامان در نتیجه و تجربه هزاران ساله زندگی بر دامنه کوهها و درههای زاگرس، با کوه و دره و رودخانه و در یک کلام با طبیعت چنان درآمیختهاند که در یک زندگی ایدهآل و مطلوب، کوهها و منابع طبیعی جزئی از داراییشان شده و حفاظت از طبیعت بهمثابه حفاظت از زندگیشان است.
بدیهی است ثبت این اثر بی بدیل بدون تلاشها و فداکاری مردم بومی و جامعه محلی با این پشتوانه فرهنگی و تاریخی میسر نمیشد. آنها توانستند برای قرارگیری این اثر در فهرست میراث جهانی یک بار دیگر تصمیم به ماندگاری بگیرند و برای آن تلاش کنند.
به طور یقین پیگیری این امر بدون تلاشهای بیدریغ انجمنها، دانشگاهیان، دستگاههای اجرایی، مدیران ارشد و همکاران وزارتخانه متبوع، مدیران ارشد دو استان کردستان و کرمانشاه، ائمه جمعه و روحانیون منطقه، نمایندگان فعلی و پیشین مردم شریف منطقه محقق نمیشد.
در این راستا، از مداومت، جد و جهد و یاری تمامی عوامل و افراد دخیل در تحقق این امر که نقش غیرقابل انکاری در حفاظت از این اثر با ارزش، توسعه اقتصادی مبتنی بر گردشگری پایدار و ارتقای جایگاه فرهنگی و صنایعدستی منطقه خواهد داشت، عمیقاً سپاسگزارم و این دستاورد بزرگ را به محضر شریف ملت بزرگ ایران، فرهنگدوستان و بهویژه هورامیان، کردزبانان و مردم شریف و نجیب منطقه تبریک عرض میکنم و از خداوند منان برای صیانت این آثار بیبدیل با مشارکت همه میراثداران عزیز استعانت میطلبم.
منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات، ریشه در کوه و اندیشه بر فراز آسمان
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghani«منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات» به دلیل ویژگیها و شاخصهای منحصربهفرد و برجسته در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو با رأی اکثریت اعضای کمیته روز گذشته (سهشنبه پنجم مرداد ۱۴۰۰) به ثبت رسید.
ثبت این منظر از سوی یونسکو با معیارهایی همچون گواهی بیهمتا یا دستکم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده و نمونه برجستهای از تعامل بین انسان و محیطزیست یا نماینده یک فرهنگ، بیانگر سنت فرهنگی و تمدنی ارزشمند و تعامل مردمان دو استان کردستان و کرمانشاه با محیطزیست است که منجر به فرهنگی غنی و پایدار در این منطقه شده است.
منطقه هورامان دارای قدمت تاریخی با پیشینه کهن فرهنگی، آدابورسوم و نمادهای فرهنگی ویژهای است که گوشههایی از زوایای فرهنگ غنی و پربار این منطقه را نمایان میکند. پیشینه سکونت در این منطقه بهپیش از تاریخ برمیگردد که کشف قبالههای هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است.
هورامان/ اورامانات منطقهای فرهنگی جغرافیایی در غرب ایران و در میان دو استان کردستان (جنوب غرب استان) و کرمانشاه (شمال غرب) با مردمانی است که هزاران سال در تعامل با طبیعت در آن سکونت دارند. اینجا سرزمینی است که همه عناصر اصلی آن اعم از موسیقی، ادبیات، معماری، باورها، آیینها، هنر و زبانش با بوی کوه، رنگ آسمان و سرشت آب و فرهنگی انسانی و باستانی آمیخته در اسطورهها را در دامان طبیعت خلق کرده است.
منظر فرهنگی یاد شده نشان از تعامل میان انسان و طبیعت و شامل مجموعههای انسانساخت هماهنگ با شیب صخرهها و بستر طبیعی، گویای سیر تکامل جامعه انسانی و سکونتگاههای بومی در سازگاری با محیط طبیعی است. درواقع یکی از علتهای تداوم سکونت در این منطقه توسعه زیستگاههای آن است که سبب پایداری آن شده است. معماری روستاهای موجود در این منطقه با انطباق بر شیبها به شکل پلکانی شکل گرفته است که نشان از همنشینی مسالمتآمیز عوامل طبیعی و انسانساخت دارد بهطوریکه وجود یکی مکمل دیگری شده است.
این منظر دربردارنده ارزشهای منحصربهفرد طبیعی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ملموس و ناملموس بسیاری است. تمامی ابعاد مادی و معنوی زندگی انسانها در منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات برگرفته از سنتها و تجربههای گوناگونی است که در طول تاریخ از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.
سرمنشأ ارزشهای شکل یافته در این منطقه و سرسختی و خلاقیت ساکنان پرتلاش آن را میتوان در جغرافیا و ویژگیهای طبیعی آن همچون کوههای مرتفع و طبیعت سرسخت، درههای عمیق، زمستانهای خشن، تابستانهای گرم و خشک، رودهای پرخروش و منشأهای تاریخی و اعتقادی بسیاری جستجو کرد.
اصطلاح «منظر فرهنگی» شامل تمام ویژگیهای میراث ملموس، ناملموس و تنوعهای زیستمحیطی و فرهنگی با وابستگی به دگرگونی مداوم و پویایی زمان و مکان است که تمامی عاملها و پدیدههای مربوطه را شامل میشود. بنابراین منظر فرهنگی سازوکاری برای شناخت یکپارچگی یک منطقه تاریخی و پیوند آن با محیط است.
این منظر ازنظر جغرافیایی بسیار خشن و دارای موانع طبیعی متعدد است که زندگی ساکنان این منطقه را در تمامی زمینهها تحت تأثیر قرار داده است. وجود کوههای بلند و صخرهای، درههای عمیق ورودهای خروشان و چشمههای آب فراوان، منجر شده تا مردم هورامان در طول تاریخ در یک سیر تکاملی و با خلاقیت و روشهای مبتکرانه با محیط خود انطباق پیداکرده و با آن سازگار شوند و منظر خاصی از تاریخ و فرهنگ زندگی کوهستانی از دورههای باستان تاکنون را خلق کند. میتوان گفت فرهنگ هورامان ریشه در کوه و اندیشه بر فراز آسمان دارد.
هورامان / اورامانات پهنه وسیع از سکونتگاههایی است که بیانکننده سبکی از زندگی بشر بر روی این کره خاکی را نشان میدهد. الگوی استقراری، نوع سکونت و الگوی معیشتی کوچ رو، نیمه کوچ رو و یکجانشین در جهت شناخت روند تطوری الگوی استقراری و سکونت جوامع در دوره آغاز یکجانشینی تا حدودی در کاوشهای باستانشناسی در ارتفاعات زاگرس و تاروس در دهه ۶۰ میلادی اطلاعات خوبی در این زمینه ارائه داده است.
مطالعه الگوهای کوچ به همراه معماری و الگوی معیشت در این مناطق نشان میدهد که این سبک از زندگی شباهت بسیاری با خانههای دوره نوسنگی دارد که در معرفی و شناخت تاریخ شیوههای زندگی بشر بسیار حائز اهمیت است.
معماری در هورامان دارای حداقل دخالت بر روی سطح زمین و حداکثر بهرهوری است. بهرهوری مطلوب از نور و انرژی با استفاده از روشهای خلاقانه یک اصل مهم در معماری هورامان است. اساس و بنیان تفکر ساختوساز در هورامان کمترین آسیب به طبیعت است.
در هدایت نور خورشید در بناها هم الگوهای جذب انرژی دیده میشود هم الگوهای برگرفته از آیین و مذهب کهن. چیدمان سنگها بر رویهم دارای تفکر و بنیان کهنی است که مهمترین ویژگی آن بر پایه پایداری و حفظ محیط زندگی ساکنان است.
به عبارتی ساکنان آن توانستهاند باتجربهای که در مواجهه اقلیم و محیطزیست به دانشهای بومی متفاوتی دست پیدا کنند که در کنار رفع تهدیدها و سازگاری با محدودیتهای محیطی از قبیل نبود زمین هموار برای کشاورزی و ساخت مجموعههای مسکونی، زمینهای باغی جهت انجام امور باغداری، نبود مراتع کافی و به نسبت مناسب جهت دامداری، از تمامی ظرفیتهای آن در جهت یافتن پایدارترین شیوههای معیشت استفاده کنند.
خودکفایی مردمان این منطقه در جهت پاسخ به نیازهای مادی خود یکی از مهمترین عوامل تداوم سکونت و تکامل جامعه انسانی در این منطقه از گذشته تا به امروز بوده است.
با تبریک مجدد این رویداد فرهنگی به ملت شریف ایران، جامعه میراثفرهنگی، مردم پرتلاش و جوامع محلی استانهای کردستان و کرمانشاه و دستاندرکاران تهیه این پرونده بااهمیت، امیدوارم که مدیران و مسئولان استانی و شهری با در نظر گرفتن ارزشهای منحصربهفرد و معیارهای پذیرفته شده و پلان مدیریت منطبق بر پرونده برنامههای آینده خود را همراستا با ویژگیهای ملی وجهانی این پدیده کمنظیر در ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم و برنامههای بلندمدت ارائهشده در پرونده، مدون کنند.
همچنین با آرزوی گسترش همهجانبه صلح، دوستی و همبستگی بیشازپیش دو کشور همسایه ایران و عراق امیدوارم هورامان عراق نیز در آیندهای نزدیک به این پرونده ملحق شود و همچون گذشته پرافتخار، همه مردم هورامان/اورامانات از فرهنگ، تمدن این منطقه کمنظیر حفاظت کنند.
اکوتوریسم و طبیعتگردی تفریحی
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniاین موضوع از یک سو به علاقه ذاتی ما به دیدن اینگونه جاذبهها برمیگردد که با وجود تکراری بودن، همواره برایمان تازگی و صفا دارد و از سوی دیگر به بهبود محسوس زیرساختها از قبیل، توسعه راههای روستایی، مسیرهای صعبالعبور، گسترش حمل و نقل موتوری و در دسترس بودن دیگر امکانات رفاهی مربوط است.
اگر زمانی فقط روستاییان، ساکنان محلی و کوهنوردان به دشتها، چمنزارها، مراتع، درهها و کوهستانها دسترسی داشتند در حال حاضر، عموم شهروندان با داشتن خودرو شخصی و در کمترین زمان ممکن میتوانند سفره سفر خود را بر این پهنه وسیع بگسترانند.
به واسطه همین علاقه مردم به طبیعتگردی است که امروزه انواع تبلیغات در فضای مجازی برای کوهنوردی، بازدید از آبشارها، دریاچهها و دیگر محیطهای طبیعی در حال انجام است که این بازدیدها در قالب تور گردشگری و طبیعتگردی انجام میشود که متاسفانه در برخی موارد این تبلیغات برای سفرهای طبیعتگردی بدون آشنایی با مفاهیم، چارچوب قانونی و اخلاقی آنها انجام میشود.
منظور از این نبود آشنایی به مفاهیم و چارچوب قانونی این است که در برخی موارد سفر به طبیعت با آسیبهای عمدتا غیرسهوی همراه بوده که لازم است چارهای برای کاهش این آسیبها اندیشیده شود زیرا اثرات منفی سفرهای لجامگسیخته و بیمسئولانه به طبیعت، به مرور بیشتر و عینیتر میشود.
برای مثال چند وقت پیش گروهی از شهروندان برای تفریح و تفرج به دامنههای کوه دالامپر ارومیه و دریاچه آن رفته بودند که ماحصل گشت و گذار آنها برای محلیها، تخریب آببندها و سنگچینهای دامداران، آبشخور دامهای عشایر منطقه، روشن کردن آتش در مرتع و بهجاگذاشتن انواع زباله بود.
پیشتر نیز گروهی متشکل از دهها خودروی صحرانورد (آفرود) به صورت برنامهریزی شده و منسجم عازم دامنههای کوه بزسینا و مراتع مجاور شده و با حرکات نمایشی و شبهمسابقهای به بخشهایی از پوشش گیاهی، جویبارها و مراتع منطقه آسیب رساندند، اینها تنها نمونههای کوچکی از آسیب به طبیعت است که در سایر شهرستانهای کشور نیز تحت عنوان پیکنیک، کوهنوردی و طبیعتگردی رخ میدهد.
برای این منظور است که نهادهای بینالمللی و صاحبنظران و فعالان محیط زیست از سه دهه پیش، اصطلاح «اکوتوریسم» را وارد ادبیات صنعت گردشگری کردند که از مهمترین عناصر برای این تعریف انجام سفر مسئولانه به طبیعت توام با احترام به محیط زیست وعدم آسیبرسانی به آن، آموزش و یادگیری، کمک به حفظ و نگهداری میراث طبیعی و یاریرسانی به اقتصاد جوامع انسانی بومی است.
تعریف «اکوتوریسم» تنها به موضوع طبیعتگردی ساده و بازدید از طبیعت را شامل نمیشود از این رو زمانی میتوان به یک طبیعتگرد ساده لفظ اکوتوریست را اطلاق کرد که او با حس تعهد، مسئولیت، لزوم توجه به حفظ محیط زیست و کسب تجربههای جدید قدم بر زیستگاه طبیعی بگذارد در غیر این صورت نمیتوان هر سفری به طبیعت را در قالب اکوتوریسم تعریف کرد.
در حال حاضر نهادینه شدن تعریف و شرایط اکوتوریسم به شکل مطلوب آن، زمانبر است چرا که نهادینه کردن این موضوع از یک طرف نیازمند ورود بخش خصوصی از جمله شرکتهای گردشگری حرفهای برای فرهنگسازی در این راستا است که در حال حاضر در ایران شاید کمتر آژانسی را بتوان شناخت که تور لیدرهای آن از معرفی ساده مقصد گردشگری فراتر رفته و اطلاعات نسبتا جامع در خصوص جغرافیا و اقلیم محل، زمینشناسی، پوشش گیاهی و گونههای جانوری آن، فرهنگ و معیشت افراد بومی به بازدیدکنندگان ارائه بدهد از سوی دیگر بسیاری از سفرهای چندساعته به دامان طبیعت که توسط شهروندان و خانوادهها صورت میگیرد را نمیتوان در قالب اکوتوریسم قرار داد.
بنابراین تا اطلاع ثانوی که آژانسها و شرکتهای مربوطه حرفه ایتر و پرتعدادتر در این زمینه فعالیت داشته باشند، عموما وضعیت گردشگری طبیعی این چنین است، بنابراین یکی از ضروریترین راهکارها برای به حداقل رساندن آسیبهای مربوط به طبیعتگردی تفریحی، در حال حاضر آگاهیسازی است، در این بین، نقش جوامع روستایی میزبان با راهاندازی انجمنهای محلی و تشکلهای مردمنهاد نیز بیشتر است.
در دنیای پیشرفته امروزی و با توجه به گستردگی شهرها نیاز است که همه نهادها و دستگاهها برای حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی زمین تلاش کنند تا انسان پیشرفته امروزی با زیادهخواهی و طمع، حیات وحش و طبیعت را نابود نکند.
هفته اردبیل، فرصتی ویژه برای پاسداشت تاریخ و تمدن سترگ دیار دارالارشاد
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniچهارم مردادماه در تقویم رسمی کشور بهعنوان روز بزرگداشت شیخ صفیالدین اردبیلی و آغاز هفته اردبیل نامگذاری شده که برنامههای این هفته با شور و حال خاصد در اردبیل آغاز میشود؛ مناسبتی که میتواند فرصت ویژهای برای پاسداشت تاریخ و تمدن سترگ این خطه از ایران اسلامی باشد. اگرچه در یکی دو سال اخیر به دلیل همهگیری ویروس کرونا، روز بزرگداشت اردبیل آنچنان که باید، با برنامههای ویژهای همراه نشده است، اما اهمیت این روز در تاریخ ایران ظرفیتی بیبدیل است که باید در هر شرایطی گرامی داشته شود.
با توجه به این موضوع، روز چهارم مردادماه، بهعنوان سالروز استقرار سلسله صفویه و نقش این سلسله در تثبیت سیاسی- تاریخی ایران، فرصتی برای معرفی هرچه بیشتر جاذبهها و ظرفیتهای بیبدیل اردبیل است؛ روزی که پس از پیگیریهای فراوان، در ۹ مردادماه ۱۳۸۹ به نام اردبیل بهثبت رسید تا انگیزهای باشد برای بررسی فرصتها و تهدیدهایی که پیشروی این استان زرخیز قرار دارد.
براین اساس باید توجه داشت که شهرت اردبیل در طول تاریخ از این جهت است که با ظهور شیخ صفیالدین و خاندان صفوی، این شهر اعتبار ویژهای یافت، بهطوریکه در زمان تیمور، بهعنوان «دارالارشاد» و در زمان سلاطین صفوی «دارالامان» شناخته میشد.
روز اردبیل به روایت اسناد تاریخی
در اوایل قرن دهم هجری قمری، جغرافیای سیاسی ایران در شکنندهترین وضعیت تاریخی خود قرار داشت؛ در چنین شرایطی بود که جوانی به نام «اسماعیل صفوی»، به کمک همراهان شیعهمذهب خود به نام «قزلباشها»، پس از مراجعت به اردبیل و پیوستن ارادتمندانی از خلخال، طارم، طالش، اردبیل، آناتولی و ماورای ارس به آنان، توانست ضمن شکست دادن سرکرده «آق قویونلوها» در تبریز، بر اریکه قدرت تکیه بزند و پس از ۹قرن، هویت ملی ایران را قوامی دوباره بخشد و درعرض ۱۰سال، تقریبا تمام سرزمینهای ایران را به سرحد دوره ساسانیان برساند.
برهمین اساس ۴مردادماه، سالروز تاجگذاری شاه اسماعیلصفوی، به نام «روز اردبیل» نامگذاری شدهاست؛ این نامگذاری با استفاده از اسناد تاریخی موجود دراین زمینه و بعد از مکاتبهها و رایزنیهای فراوان با مرکز تقویم موسسه ژیوفیزیک دانشگاه تهران و از طریق محاسبههای انجام شده در اسنادی که به تقویم میلادی، شمسی و قمری نگاشته شده بودند، محقق شد؛ موضوعی که میتواند بهعنوان مبدأ مهمی در تحولات توسعهای برای استان اردبیل مطرح شود.
چرایی اهمیت صفویه در تاریخ ایران
اما در این میان با نگاهی به پیشینه این نامگذاری، درمییابیم که شرقشناسان همواره در مطالعات خود پیرامون فلات ایران، توجه ویژهای نسبت به واکاوی ویژگیهای سلسله صفویه، بهعنوان نقطه عطفی در تاریخ ایران از خود نشان دادهاند. بههمین دلیل صفویهشناسان بسیاری تاکنون دراین حوزه دست به پژوهشهای بسیاری زدهاند که یکی از آنان «آفاق قنبراوا»، استاد دانشگاههای باکو و صفویهشناس است.
او بر این اعتقاد است که کار شاه اسماعیل صفوی که توانست کشور تکهتکه شده ایران را یکپارچه کند و به مذهب تشیع رسمیت دهد، در نوع خود بینظیر است. قنبراوا شاه اسماعیل را فردی با ویژگیهای یک شاعر عرفانی معرفی میکند و معتقد است که رفتار و سلوک پایهگذار سلسله صفویه در اشعاری که در دیوان شعرش به یادگار گذاشته، نمایان است.
ضرورت معرفی اردبیل
گذشته از واکاوی تاریخی زمینههای ثبت سالروز استقرار سلسله صفویه به نام «روز اردبیل»، باید اشاره کرد که این موضوع چه جایگاهی در شناساندن هرچه بیشتر ظرفیتهای اردبیل در سطح کشور و جهان دارد.
بهروز ندایی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل دراین باره میگوید: «موضوع استقرار مذهب تشیع که سرآغاز حکومت شیعی در کشور بوده است، از اهمیت ویژهای برخوردار است، بهطوریکه بزرگداشت این روز و معرفی هویت تاریخ اردبیل دراین روز، میتواند تاثیر بهسزایی در شناساندن هرچه بهتر قابلیتها و ظرفیتهای اردبیل در کشور و حتی جهان داشته باشد.»
او افزود: «با استقرار سلسله صفویه، مذهب تشیع و حکومت شیعی در ایران مستقر شد. بنابراین بزرگداشت این روز تاریخی و تبیین هویت صفویه، در شناساندن جایگاه اردبیل در دنیا اهمیت محوری دارد و بیشازپیش باید به تبیین زوایای مختلف آن پرداخت.»
ندایی اضافه میکند: «گرامیداشت این روز با یادآوری شکوه گذشته و در کنار امید برای ساختن آیندهای بهتر، میتواند میراثی ماندگار برای آیندگان باشد.»
نادر فلاحی مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اردبیل نیز در این باره اظهار کرد: «روز چهارم مردادماه سالروز استقرار سلسله صفویه یکی از مهمترین رویدادهای تاریخی کشور است که برخی مورخان تاریخ این خطه را به قبل و بعد از آن تقسیم میکنند؛ چهارم مرداد روزی است که شاه اسماعیل صفوی از نوادگان شیخ صفیالدین اردبیلی در چنین تاریخی توانست با اعلام رسمی حکومتی منسجم وحدت ملی و دینی را در کشور حاکم کرده و با برافراشتن پرچم شیعه، اتحاد سیاسی و مذهبی را در کشوری که با حکومتهای ملوک الطوایفی پاره پاره شده بود، فراهم آورد.»
او ادامه داد: «خدمات شیخ صفی و فرزند وی شاه اسماعیل صفوی در حالی ایران را به انسجام رسانید که تا به امروز برکات آن ملموس بوده و به عینه قابل مشاهده است اما در طرح، اطلاعرسانی و تبیین آن ضعفهای قابل توجهی مشاهده میشود که موجب شد موضوع ثبت این روز تاریخی در تقویم رسمی کشور طی سالهای اخیر به مطالبه جدی اصحاب فرهنگ استان تبدیل شود.»
فلاحی افزود: «در راستای پاسخ به این مطالبه بزرگداشت سالانه هفته استان اردبیل از چهارم مرداد به مدت یک هفته، راهاندازی پژوهشکده صفویهشناسی، حمایت از رسالههای مرتبط با صفویه، همایش علمی سالانه صفویهشناسی، مرمت، صیانت و معرفی مجموعه جهانی بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی و سایر اقدامات صورت گرفته از گذشته در راستای تبیین هویت تاریخی دوره صفوی انجام شده است.»
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اردبیل گفت: «مسئولان ثبت چهارم مرداد در تقویم رسمی کشور را نقطه عطف بزرگ و مهمی برای برنامههای خود توصیف کردهاند که در راستای معرفی هر چه بیشتر نقش صفویه و شیخ صفیالدین اردبیلی در تاریخ کشور اصحاب فرهنگ و دستگاههای فرهنگی رسالت عظیمی دارند.»
نگین گردشگری اردبیل
اردبیل بهدلیل قدمت تاریخیاش، از معدود شهرهای کشور است که در کنار جاذبههای طبیعی کمنظیر مانند «شورابیل» (تنها دریاچه طبیعی داخل شهر کشور)، «بالیخلوچای» بهعنوان رودخانه و شاهرگ حیاتی اردبیل که در داخل شهرجاری است و هوای مطبوعش، جاذبههای تاریخی فراوانی هم دارد که میتوان گفت بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی با آن آوازه جهانیاش، نگین گردشگری تاریخی دراستان محسوب میشود.
این بقعه در مرکز شهر با بنای چشمنواز و سراهای پررمز و راز تاریخیاش، چشم گردشگران داخلی و خارجی را به خود خیره میکند. «چلهخانه»، «جنت سرا»، «چینیخانه»، «خلوتخانه خانقاه»، «قندیلخانه»، «شهیدگاه» و «گنبد الله الله» هریک تاریخ و زیبایی ویژهای دارند که از بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی یک بنایی جهانی ساخته است.
ردپای نیاکان صفوی در اردبیل
اما جاذبههای تاریخی اردبیل تنها محدود به این بقعه چشمنواز نیست؛ بقعه «شیخ جبرائیل» در کلخوران (یکی از محلههای حاشیهای اردبیل)، مزار «شیخ امینالدین جبرائیل» پدر «شیخ صفیالدین اسحاق اردبیلی» و جد سلاطین صفوی است که از ویژگیهای مهم تاریخی برخوردار است.
نادر فلاحی مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اردبیل درباره ویژگیهای تاریخی این بقعه میگوید: «بنای بقعه مربوط به اوایل قرن دهم هجریقمری است که در قرون بعدی، تعمیر و مرمت شده است.»
او افزود: «در محوطه بقعه شیخ امینالدین جبرائیل، چند قبر مربوط به مشایخ و مفاخر روزگار صفوی ازجمله «سیدمحمد اعرابی» و «عوضالخواص» پسر «فیروزشاه زرینتاج» قرار دارد. این بنا در سال ۱۳۱۰ به شماره ۶۵ در فهرست آثارملی کشور به ثبت رسیده است. »
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اردبیلادامه داد: «بقعه شیخ جبرائیل بهدلیل معماری و تزئینات داخلی ارزشمندی که دارد بسیار مورد توجه است، چراکه سبک معماری دوره صفوی و پیش از آن را در همان نگاه اول جلوهگر میکند، اما کاشیکاریها و مقرنسهای گچی این بنای ارزشمند دچار تخریب شده بود که درحالحاضر مرمتهایی برای احیای این بقعه تاریخی در دست انجام است.»
جمعهمسجد
یکی دیگر از جاذبههای تاریخی مهم شهراردبیل، «جمعه مسجد» است که با برخورداری از نشانههایی از معماری دوران سلجوقی، ایلخانی و صفوی، بسیار موردتوجه علاقهمندان به معماری و تاریخ کشورمان قرار دارد. این مسجد در محله «پیرشمسالدین» درمیان گورستانی قدیمی قرارگرفته و بقایای یک بنای بزرگ از دوره سلجوقی است که کارشناسان معتقدند ساختمان قبلی مسجد، مربوط به یک آتشکده بوده و قدمت کهنتری دارد.
خانههای تاریخی، بازار تاریخی اردبیل با سراهای تودرتو و پلهای قدیمی که بر روی رودخانه «بالیخلوچای» در قلب اردبیل ساخته شده است، همه گویای تاریخ کهن این شهر است که نیازمند معرفی بهتر و بیشتر است تا بتوان با بهرهگیری از ظرفیتهای گردشگری تاریخی، در مسیر توسعه روزافزون اردبیل گامهای موثرتری برداشت.
قنات شاهاسماعیلی در روستای امامزادهاسماعیل اقلید
/0 دیدگاه /در بلاگ /توسط Shahrzad Dehghaniقنات اختراع مهم و حیاتبخش پیشینیان
آب از دیرباز مهمترین عامل عمران و توسعه در جهان بوده است. توجه به وضعیت خاص منابع آب و توزیع ناهمگون بارندگی، خشکسالیهای پیدرپی، رعایت نشدن اصول مربوط به نگهداری و حفاظت منابع آب، در طول تاریخ ذهن خلاق بشر را به خود مشغول داشته تا به شیوههای گوناگون در جستجوی کشف راهحل و خلاقانه برای رفع این مسئله بوده است.
استخراج آبهای زیرزمینی بهصورت قنات، بهعنوان یکی از پدیدههای شگفتانگیز دستساختهی انسان، توجه بسیاری از مورخان و پژوهشگران را نیز به خود جلب کرده و با توجه به اینکه بخش زیادی از زمینهای کشور ایران به دلیل کمبود آب قابل کشاورزی نیستند میتوان آبهای زیرزمینی را از کوهپایهها بهمنظور کشاورزی و تأمین آب شرب انتقال داد.
یکی از شیوههای انتقال آب استفاده از روزگاران قدیم قنات بوده است که درگذشته قنات نقش کلیدی و مؤثری در نظام اقتصادی و حیات اجتماعی کشور داشته است و موجب شکوفایی اقتصاد کشاورزی و ایجاد کار و فعالیتهای متعدد شهری و روستایی بوده است که روستای امامزاده اسماعیل نیز از این قاعده مستثنا نبوده است و همپا با دیگر مناطق ایران به این سازه مهم نیز دستیافته است.
قنات که توسط مقنیان ایرانی اختراعشده، هزاران سال قدمت دارد، قدمت بسیاری قناتهای ایران، از پنج یا شش هزار سال پیش متجاوز است و عمری برابر با تاریخ کهن ایران دارد باوجود گذشت سالیان دراز از این اختراع بشر هنوز هم این روش استفاده از آب، در قسمت مهمی از روستاها و مناطق مسکونی و کشاورزی و دامداری کشور متداول است و حتی یکی از ارکان اصلی کشت و زرع در نواحی خشک را تشکیل میدهد.
این اختراع که امروزه شهرت جهانی پیداکرده، بعدها از ایران به بسیاری از کشورهای جهان انتقالیافته و مورداستفاده مردم در دیگر نقاط دنیا قرارگرفته است.
فناوری ساخت قنات در اوایل هزاره اول قبل از میلاد در مناطق خشک کوهستانی ایران گسترش پیداکرده است.
ایرانیان باستان در چندین هزار سال قبل دست به این ابتکار جدید زده و آن را کاریز یا کهریز نام نهادند. نخستین قناتها و طولانیترین قنات دنیا در این دیار واقعشده است.
موقعیت جغرافیایی روستای امامزادهاسماعیل
روستای امامزاده اسماعیل به علت شرایط آب و هوایی خاص و معتدل خود و پوشش گیاهی مناسب از دیر موردتوجه دامداران بوده است که همیشه پذیرایی مردمان یکجانشین بوده است که قدمتی چندین هزارساله دارد.
روستای امامزاده اسماعیل در بخش حسنآباد شهرستان اقلید بناشده است که در شمال غرب استان فارس واقعشده است.
قنات شاهاسماعیلی روستای امامزاده اسماعیل
قنات شاه اسماعیلی روستای امامزاده اسماعیل در زمان شاه اسماعیل صفوی و برای رفاه حال مردمان این روستا به دستور شاه اسماعیل بناشده است.
این قنات قدمت چندصدساله تا هماکنون نیز قابل بهرهبرداری است که با توجه با جمعیت آن زمان روستا پدیده بزرگ و نادر است.
این روستا دارای دو قنات بوده است که قنات قدیم و جدید نام دارند، قنات قدیم که دیگر چاههای و خروجیهای آن بر روی سطح زمین دیده نمیشود بهعنوان سفره آب زیرزمینی استفاده میشود و قناتی که قدیم توسط شاه اسماعیل و در زمان صفوی به دستور او در قلب روستا بنا شده است.
قنات شاه اسماعیلی به طول ۴ کیلومتر است و در هر ۲۵ متر دارای یک چاه است که میتوان گفت جزو قناتهای طویل استان فارس است که قدمت بالایی نیز دارد که هیچ زمانی با خشکی و نبود آب مواجه نشده است و حتی در زمانهای خشکسالی در این روستا همچنان آبی بوده است و متوسط خروجی آب این قنات ۶ اینچ در ثانیه است که اکنون نیز مورداستفاده مردم روستا برای آبیاری قرار میگیرد.
معماری این قنات بسیار شگفتانگیز است که با سنگهای دستچین و تراشخورده بیشتر ساختهشده است. پس از گذشت چند صدسال از ساخت این بنا هنوز هم زیبایی و کارایی خود را حفظ کرده است و در قسمتهای داخلی این قنات محیطهای بهمنظور استراحت کارگران مهیا شده است که میتوان گفت تقریباً در هیچکدام از قناتها اینچنین فضایی وجود ندارد که خود موجب شگفتی پژوهشگران شده است.
طرحی که ایران را حذف میکند
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghaniرییس جامعه گردشگری الکترونیک طرح موسوم به صیانت از حقوق کاربران اینترنت را در تضاد با پروژه مقابله با «ایرانهراسی» دانست و گفت: با اجرای این طرح، ایران را حذف میکنند.
حسن تقیزاده انصاری درباره آسیبی که طرح موسوم به صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی به صنعت گردشگری وارد میکند، به ایسنا گفت: بیش از ۹۰ درصدِ جذب گردشگر و آشنایی علاقهمندان به سفر، از طریق فضای مجازی اتفاق میافتد. در دنیای امروز، گردشگر بدون تحقیق مقصدی را برای سفر انتخاب نمیکند و این شناخت از طریق فضای مجازی و شبکههای اجتماعی محقق میشود. چنانچه در این فضا محدودیتی بهوجود آید بازار گردشگری را از دست میدهیم و باعث میشویم کشورهای همسایه گردشگران ما را بهراحتی جذب کنند و کشور ما از فهرست مقاصد گردشگری خارج شود.
او افزود: به خاطر داریم در سالهای اخیر با قطع شدن اینترنت تعدادی از گروههای گردشگر که قرار بود به ایران سفر کنند، به دلیل همین مسأله، سفرشان را به ایران کنسل کردند. از طرفی، گردشگرانی که در آن مقطع در ایران بودند چون نمیتوانستند با دنیای بیرون و خانوادههایشان ارتباط برقرار کنند، به شدت نگران شده بودند. این اتفاقات و تصمیمگیریها درحالی رخ میدهد که استفاده آسان از فضای مجازی، ابزار توسعه محسوب میشود. از طرفی، کشورهای دیگر دنبال ایجاد امکانات جدیدی در فضای مجازی هستند تا گردشگران بیشتری را از این طریق جذب کنند.
او با اشاره به آسیبی که این طرح بر کسب و کارهای گردشگری میگذارد، اظهار کرد: کسب و کارهای گردشگری ارتباط تجاری آنی با شرکای داخلی و خارجی دارند و خدمات خود را طریق شبکههای اجتماعی معرفی و عرضه میکنند. حجم زیادی از بازاریابیهای گردشگری دیجیتالی انجام میشود، بنابراین اگر این فضا محدود شود فرصت معرفی ایران گرفته میشود و نمیتوانیم دیگر از این ظرفیت و فرصت برای معرفی ایران استفاده کنیم.
رییس جامعه گردشگری الکترونیک افزود: تا همین حالا، از نظر تبلیغات و بازاریابی آنطور که شایسته کشور بوده کاری انجام نشده است. بخش خصوصی گردشگری همواره در تلاش بوده در عین معرفی خدمات خود، ایران را هم معرفی کند، اما چنانچه این فضای تبلیغاتی نیز محدود شود، ایران هم حذف خواهد شد.
او افزود: تبلیغ در فضای مجازی آسانترین، سریعترین و ارزانترین روش است. از طرفی، گردشگر خارجی وقتی بداند با سفر به کشوری تمام ارتباطاتش با دنیای بیرون و خانواده قطع خواهد شد، قطعا چنین مقصدی را برای سفر انتخاب نمیکند و بهراحتی آن را از فهرست مقاصدش حذف خواهد کرد.
انصاری ادامه داد: کسب و کارهای خُرد گردشگری نظیر تولیدکنندگان صنایع دستی، جوامع محلی و روستایی، خانههای بومگردی، تولیدکنندگان خوراکها و سوغاتیهای محلی، راهنمایان گردشگری و بسیاری از گروهها که فرهنگ، آداب و رسوم و مقاصد جدیدی از ایران را در شبکههای اجتماعی معرفی میکنند، با اجرای این طرح از بین خواهند رفت. این طرح صیانت از حقوق کاربران اینترنتی نیست؛ ممانعت از حقوق کاربران و مردم است.
او اظهار کرد: با محدود کردن اینترنت بینالمللی، سایتهای رزرواسیونِ پروازها، هتلها و خدمات مسافری نیز دچار چالش و اختلال خواهد شد.
رییس جامعه گردشگری الکترونیک ادامه داد: یکی از مشکلات صنعت گردشگری همواره پهنای باند ضعیف اینترنت در ایران بوده است، درصورتیکه یکی از نیازهای اساسی این صنعت افزایش سرعت اینترنت به عنوان زیرساخت است. اگر با کندی اینترنت مواجه شویم ارتباطمان با سامانههای جهانی نیز دچار مشکل خواهد شد. در دنیایی که دیگر دهکده جهانی محسوب میشود ایجاد چنین محدودیتی منطقی نیست و حتما برای معرفی ایران و مخابره محتوای درست از کشور مشکلاتی ایجاد خواهد شد. اتفاقا در چنین شرایطی ما باید حضور قوی و پایدارتری در فضای مجازی داشته باشیم.
انصاری بیان کرد: ما نیاز داریم نمایندگان مجلس برای آموزش، فرهنگسازی، آگاهیبخشی و تامین محتوای مناسبِ خانواده، کودکان و نوجوانان که نیاز به مراقبت بیشتری دارند، قوانینی را تدوین کنند که امنیت سایبری را محقق کند، نه اینکه فضای مجازی را محدودتر کنند تا آمار میلیونی کسب و کارها خدشهدار شود، مخصوصا اینکه بسیاری از کسب و کارها مثل گردشگری با بحران کرونا شرایط سختی را متحمل شدهاند.
او تاکید کرد: صنعت گردشگری یک سال و نیم بسیار سخت را پشت سر گذاشته است، اکنون به مشوق و حمایت نیاز دارد. با یک محدودیت دیگر باعث مشکلات بیشتری برای شاغلان آن نشوید.
رییس جامعه گردشگری الکترونیک در تایید اینکه طرح نمایندگان مجلس در تضاد با پروژه مقابله با «ایرانهراسی» است، اظهار کرد: از موضوعاتی که این سالها روی آن تاکید زیادی میشد معرفی ایران با توجه به پروژه ایرانهراسی و تبلیغات سنگین دنیا علیه ایران بود. شاید در این مسیر، رسانهها و ابزارهای داخلی به تنهایی نتوانند از عهده معرفی ایران برآیند و در برابر ایرانهراسی مقابله کنند. در این سالها، پویشهای مردمی با دعوت از علاقهمندان به تاریخ و فرهنگ ایران، در حد توان و آنگونه که شایسته بود ظرفیتهای کشور را معرفی کردهاند؛ قطعا با محدود کردن فضای مجازی، این ظرفیت را از دست میدهیم.
انصاری همچنین گفت: حتما اعضای صنعت گردشگری، به ویژه استارتآپها و گروههایی که نوآوری در تکنولوژی دارند و بسیاری از کسب و کارهای گردشگری این موضوع را از طریق نمایندگان و کمیسیونهای مختلف مجلس پیگیر خواهند شد و تمام تلاش خود را به کار میگیرند تا این طرح باعث شکست و آسیب بیشتر به کسب و کارها نشود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از آنکه بررسی طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی» را از صحن علنی خارج کردند، روز چهارشنبه ششم مردادماه با ۱۲۱ رأی با بررسی این طرح بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی در کمیسیونی مشترک و ویژه و خارج از صحن علنی موافقت کردند.
منبع:ایسنا
ارزیابی ارزیاب سازمان جهانی یونسکو از آثار تاریخی اردکان
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghaniرئیس میراث فرهنگی اردکان ضمن اعلام حضور و بازدید ارزیاب سازمان جهانی یونسکو از آثار تاریخی این شهرستان در آینده نزدیک، از مسئولان اردکان خواست با همت جمعی در مسیر ثبت جهانی کاروانسرای تاریخی خرانق، کاروانسرای آجری انجیره، کاروانسرای سنگی انجیره و کاروانسرای رشتی عقدا تلاش کنند.
«محمود ادیبان» در این خصوص گفت: اردکان با وسعت تقریبی ۲۴ هزار کیلومتر پتانسیل و ظرفیتهای بینظیری را در خصوص ابنیههای تاریخی و گردشگری را در کشور داراست، که برخی از آنها قابلیت ثبت جهانی شدن را دارند.
وی خاطرنشان کرد: با پیگیری های انجام شده کاروانسراها در اولویت ثبت جهانی قرار گرفتند که از بین همه کاروانسراهای شهرستان، کاروانسرای تاریخی خرانق، کاروانسرای آجری انجیره، کاروانسرای سنگی انجیره و کاروانسرای رشتی عقدا در لیست کاندیداهای ثبت جهانی هستند.
این مسئول اضافه کرد: مقرر شده ارزیاب سازمان جهانی یونسکو در روز دوشنبه ۲۵ مرداد ماه از کاروانسراهای تاریخی مذکور واقع در شهرستانهای اردکان، میبد، مهریز بازدید داشته باشد.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی میرات فرهنگی اردکان، ادیبان از همه مسئولان شهرستان خواست کمک کرد تا در فرصت باقیمانده نسبت به مرمت قلعههای مذکور و ساماندهی سیمای منظری محوطههای اطراف آن دست یاری به خادمان میراث فرهنگی بدهند تا این چهار اثر فاخر کاندید ثبت جهانی با موفقیت تایید و ثبت شوند.
شبکه ریلی مثلث گردشگری ایران تکمیل شد
/0 دیدگاه /در اخبار گردشگری /توسط Shahrzad Dehghaniابرطرح ریلی یزد – اقلید همزمان با عید غدیر خم با دستور رئیس جمهور و به صورت ویدئو کنفرانسی افتتاح شد.
طی این برنامه و با افتتاح راه آهن یزد – اقلید، قطار مسافربری حامل خانواده معزز شهدا با دستور رئیس جمهور از سمت اقلید استان فارس به سوی یزد جهت سفر به مشهد مقدس و زیارت بارگاه ثامن الحجج(ع) حرکت کرد.
به طور همزمان نیز قطار باربری حاوی اولین محموله سنگ آهن معادن یزد به مقصد فولاد پاسارگاد در استان فارس آغاز حرکت کرد.
راه آهن یزد – اقلید از مصوبات سفر مقام معظم رهبری است که فاز نخست آن به طول ۲۷۰ کیلومتر با اعتبار ۱۴ هزار میلیارد ریال که ارزش امروز آن ۶۰ هزار میلیارد ریال تخمین زده می شود، مورد بهره برداری قرار گرفت.
حمل مسافر در این مسیر در سال اول یک میلیون مسافر و در افق طرح سه میلیون مسافر در سال خواهد بود و به لحاظ بار نیز برای سال اول چهار میلیون تن و در افق ۲۰ ساله طرح ۷ میلیون تن حمل بار پیش بینی می شود.
با افتتاح این طرح مسیر استان های فا س، بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد به استان های شمال شرقی کشور بالاخص مشهد مقدس ۳۱۰ کیلومتر کمتر و پیمایش در این مسیر چهار ساعت کاهش خواهد یافت.
همچنین این طرح خطوط ریلی رئوس مثلث گردشگری کشور بین استان های یزد، فارس و اصفهان را تکمیل و علاوه بر این شهرستان های مهریز و ابرکوه در استان یزد را به خطوط ریلی کشور متصل کرد.
«محمدرضا کدخدا زاده» عضو هیات مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در این مراسم که به صورت ویدئو کنفرانسی برگزار شد، گفت: یکی از رویکردهای اصلی در تغییر الگوی حمل و نقل از جاده ای به ریلی که مورد تاکید مسئولان ارشد نظام بوده، حمل بار توسط راه آهن به ویژه حمل مواد معدنی است.
وی افزود: یزد در مرکز جغرافیای کشور نه تنها جزو استان های معدن خیز کشور است بلکه از ظرفیت بالایی در مورد جمع آوری مواد معدنی استان های همجوار خود و هدایت آنها به سمت مراکز تولید مصالح معدنی برخوردار است.
گفتنی است، در این مراسم همچنین خط دوم ریلی محور بافق – زرین شهر در محور پرترافیک بین استان های یزد و اصفهان که سال گذشته ۹۰ کیلومتر آن مورد بهره برداری قرار گرفته بود، به طول ۱۸۲ کیلومتر با دستور رئیس جمهور مورد بهره برداری قرار گرفت.
در مراسم امروز هفتم تیرماه به مناسبت عید غدیر خم، پنج طرح ملی ریلی و یک طرح آزادراهی به صورت ویدئو کنفرانسی به دستور رئیس جمهور افتتاح شد.
ساعات کار:
شنبه تا چهارشنبه: از ساعت 8 الی 14
پنجشنبه: از ساعت 8 الی 13
نشانی:
شیراز خیابان فردوسی – حد فاصل خیابان رودکی و سعدی – ساختمان گشت تور
تلفن : 07132236542 – 07132233020 (5 خط)
فاکس: 07132236544
درباره گشت تور:
فعالیت خود را از سال 1367 با مجوز سازمان ایران گردی و جهان گردی آغاز نمودیم. حوزه فعالیت ما، ورود توریست به کشور و اجرای تورهای تخصصی میباشد.