قابلیت استفاده همگانی از «سفرکارت» راهی برای توسعه پایدار گردشگری

/0 دیدگاه /در /توسط

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: در صورت استفاده همگانی از «سفرکارت» با مدیریت و نظارت درست می‌توان به توسعه گردشگری پایدار امیدوار بود.

دکتر مژگان ثابت‌تیموری در گفت‌وگو با ایسنا به شرح مسائل پیرامون «سفرکارت» پرداخت و اظهار کرد: صدور سفر کارت ملی از سال ۱۳۸۶ در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی وقت قرار گرفت و با توجه به بدهی سازمان ایرانگردی و جهانگردی به صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی عملاً ۵۰ درصد سهام این شرکت به تامین اجتماعی و همینطور صندوق بازنشستگی واگذار شد.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۸۸ شرکت سرمایه‌گذاری سفر کارت ملی با شرح وظایف مفصلی در حوزه‌های بسیار متنوعی مرتبط با گردشگری داخلی و خارجی اقدام به ثبت در قالب شرکت سهامی خاص نمود. شرکت سرمایه‌گذاری ایرانگردی و جهانگردی شرکت تعاونی مسکن کارکنان، شرکت سرمایه‌گذاری ایرانگردی و جهانگردی کشور و شرکت سرمایه‌گذاری آتیه اوج سفر، از اعضاء هیأت مدیره و اولین مدیران شرکت بودند و عملاً ساختار خصولتی این شرکت سبب شد که هر سال به دلیل تغییر مدیران دولتی، هیأت مدیره تغییرات اساسی داشته باشد.

عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: در نتیجه امکان فعالیت جدی به عنوان یک شرکت سرمایه‌گذار و درآمدزا به دلیل تغییرات دائمی اعضاء تصمیم گیرنده اصلی بر اساس تغییرات دولتی فراهم نبود. این شرکت از آغاز فعالیت با بانک‌هایی نظیر بانک ‌سپه، ملی، گردشگری، تجارت، سامان و سایر بانک‌های معتبر وارد معامله شد که از این بین تنها بانک سپه و بانک سامان وارد این قرارداد شدند.

ثابت تیموری اضافه کرد: مبالغ شارژ این کارت تا سقف ۲ میلیون تومان بود و پس از آن افزایش پیدا کرد، اما وجود نرخ بهره بالا برای استفاده‌کنندگان در محدوده زمانی کوتاه توجیه منطقی نداشت. مشکل دیگر نیز کمبود دستگاه‌های POS متصل به شبکه سفرکارت ملی در شعب مدنظر سیستم بود که امکان بهره‌برداری از این کارت‌ها را محدود می‌کرد و از تعداد کارت صادر شده بنا به گفته مدیران وقت، تنها ۷۰ درصد از کارت‌ها مورد استفاده قرار گرفت.

وی افزود: مشکل دیگری که وجود داشت الباقی مبلغ و وجوه موجود در کارت پس از انقضاء تاریخ بهره‌برداری از کارت، امکان بازگشت به صاحب سفرکارت را نداشت که تاکنون هم این مشکل باقی مانده است. پس از تغییرات اساسی در سال ۱۳۹۶ تعامل با بانک سپه در دستور کار قرار گرفت و سایت سفرکارت ملی که البته با پسوند ir . معرفی شده بود شروع به کار کرد، هرچند که این سایت تنها با پسوند  com. فعال بوده و پسوند ir . آن غیرفعال است.

عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: نکته قابل ذکر این است که ۴ نوع کارت مختلف با امکانات گوناگون به مبلغ ۱۳۰ هزار تومان معرفی شد که در حال حاضر ماهیت خارجی ندارد. از این قیمت پایه، ۱۰۰هزار تومان به عنوان مبلغ شارژ و ۳۰ هزار تومان بابت صدور کارت در نظر گرفته شد که تنها امکان ثبت اعضا و استفاده از آن توسط سازمان‌ها، ارگان‌های دولتی و شرکت‌های متقاضی وجود داشت.

ثابت تیموری بیان کرد: در سال ۱۳۹۹ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیگیر ماجرا شد و با تعامل با بانک ملت، قرارداد جدیدی را منعقد کرد که طی آن سفر کارت‌ها تا مبلغ ۲۰ میلیون تومان و به مدت ۵ ماه یا ۱۵۰ روز قابل شارژ بوده و قابلیت بازپرداخت اقساط آن از یک ماه پس از استفاده موجودی کارت و در قالب بازپرداخت تسهیلات با سود ۴ درصد وجود دارد.

وی گفت: اما شرکت‌های خدماتی طرف قرارداد سفرکارت ملی زیر مجموعه وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی هستند و این کارت‌ها تنها برای واحدهای صنفی که دستگاه POS ملت دارند، قابل استفاده است. البته نکته‌ای که اینجا باید به آن اشاره شود امکان انتقال باقی وجوه در این کارت به کارت جدید بر خلاف کارت قبلی وجود دارد و این کار برای تقویت ساختار صنعت گردشگری بسیار حائز اهمیت است.

سفرکارت جدید قابلیت خرید توسط شخص حقیقی را دارد

عضو پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: اینکه بهره‌برداران از این کارت تاکنون معرفی‌شوندگان توسط دستگاه‌های دولتی یا شرکت‌های خصوصی و نهادها بوده‌اند محدودیت بسیار زیادی را در بهره‌برداری از آن ایجاد می‌کرد در حالی که به گفته وزیر، این کارت جدید قابلیت خرید توسط شخص حقیقی و نیز امکان بهره‌برداری برای خرید سوغات را دارد.

ثابت‌تیموری اضافه کرد: مشکل دیگر کارت‌ها معرفی تورهای گردشگری در سایت سفرکارت ملی بود که تنها به رزرو واحد اقامتی محدود می‌شد و هیچ‌گونه خدمات سفر مرتبط با تور یا بسته سفر در آن قابل ارائه نبود، اما بنا به گفته مدیران وقت در حال حاضر امکان بهره‌برداری از این کارت برای تمامی خدمات زیر مجموعه گردشگری وجود دارد.

وی تشریح کرد: آنچه که حائز اهمیت است تغییر این شرکت از قالب خصولتی به خصوصی بوده که می‌تواند در بهبود عملکرد این شرکت و نحوه کارکرد سفر کارت ملی تاثیرگذار باشد که دلیل آن تغییرات دائمی مدیران دولتی عضو هیأت مدیره این شرکت است و همانطور که پیش از این ذکر شد این تغییرات لطمه بسیار زیادی به ادامه اجراء تصمیمات هیأت مدیره قبلی وارد می‌کند.

عضو پژوهشکده جهاد دانشگاهی در خصوص دیگر مشکلات سفر کارت اضافه کرد: از مشکلات دیگری که سفر کارت با آن مواجه است طرف قرارداد بودن واحدهای اقامتی ایرانگردی و جهانگردی است که از کیفیت قابل توجهی نسبت به هتل‌های ۳ ،۴ و ۵ ستاره برخوردار نیستند و برای متقاضیان هتل‌هایی با کیفیت بالاتر در انتخاب محدودیت ایجاد و قدرت انتخاب را از درخواست‌کننده سلب می‌کند.

حمایت و پشتیبانی مناسب از سفر کارت و بهره‌برداران آن امری مهم و کلیدی است

ثابت‌تیموری تصریح کرد: نکته بعدی این است که چه در شرایط کرونا، چه پیش و یا پس از کرونا وجود چنین کارت‌های حمایتی از گردشگران بسیار ارزشمند است، اما حمایت و خدمات پشتیبانی مناسب از این کارت و بهره‌برداران آن بسیار مهم و کلیدی است. همچنین ضرورت اجرای قوانین خرید اینترنتی و همین‌طور مجوزهای مربوط به فعالیت‌های بانکی که ضرورتا تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و بانک عامل مورد قرارداد که باید صورت گیرد، ضریب اطمینان استفاده از این کارت‌ها را با توجه به امکان شارژ کارت توسط فرد دارنده افزایش می‌دهد.

وی اظهار کرد: نکته دیگر عدم امکان استفاده از این کارت در دستگاه‌های عابر بانک یا POS غیر بانک عامل است که برای خریدهای غیر اقامتی و همینطور شرکت‌های فاقد قرارداد با شرکت سفرکارت محدودیت ایجاد می‌کند.

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: هرچند هدف از صدور این کارت حمایت از توسعه صنعت گردشگری داخلی و شرکت‌های خدمات‌رسان زیر مجموعه گردشگری دولتی و یا شبه دولتی است، اما اینکه ساختارهای فعال در این حوزه را پوشش نمی‌دهد خود محل اشکال است. باتوجه به اینکه متقاضیان سفر و گردشگری در کشور بسیار زیاد هستند، زیرساخت‌های ارائه‌دهنده خدمت به گردشگران توسط این مجموعه‌ها بسیار محدود است؛ برای مثال هتل‌های ایرانگردی و جهانگردی تنها ۶۵ واحد با حداکثر ۴ هزار تخت مسافرتی در حد هتل‌های سه ستاره است که این ذائقه متنوع گردشگران را تامین نخواهد کرد.

استفاده ۵ ماهه برای این کارت به گونه‌ای اتلاف سرمایه ملی است

ثابت‌تیموری اضافه کرد: نکته دیگر، قابلیت استفاده از این کارت توسط مشتریان باشگاه مشتریان سفرکارت ملی بوده که به نظر می‌رسد نیاز است حداقل باشگاه مشتریان بانک ملت نیز امکان استفاده از این کارت را داشته باشند تا طرف‌های قرارداد حاضر این مجموعه نیز ارتباط گسترده‌تری با این شبکه داشته و قابلیت خرید بیشتری  ایجاد شود. متاسفانه بنا بر اطلاعات دریافتی، تاکنون سفرکارت ملی برای بازنشستگان تأمین اجتماعی صادر نشده، در صورتی که تامین اجتماعی یکی از اعضاء هیأت مدیره و سهامداران این شرکت است و در نتیجه ضرورت دارد که تبعیض بین بهره‌برداران از این کارت نیز حذف شود. همچنین به عقیده من ضرورت دارد که سفر کارت قابلیت تمدید داشته باشد تا از هدر رفت سرمایه‌های ملی جلوگیری شود؛ چراکه محدودیت استفاده ۵ ماهه برای این کارت به گونه‌ای اتلاف سرمایه‌های ملی است و می‌توان شارژ آن را با تمدید حق عضویت کمتر ممکن کرد.

وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر توزیع سفر در طول سال است که از اهداف صدور این کارت بوده و با محدودیت هتل‌ها، ایرلاین‌ها و شرکت قطارهای رجا محدودتر می‌شود؛ چراکه ممکن است برخی از افراد قصد سفر به صورت زمینی را داشته باشند و یا شرکت هوایی یا ریلی طرف قرارداد به شهر اقامتگاهی رزرو شده، ورود یا توقف نداشته باشد؛ بنابراین ضرورت دارد، بسته سفر متناسب با مقاصد متنوع سفر تدوین و ارائه شود تا بتوان سلیقه‌های مختلف را جلب نمود.

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: اما استفاده از این کارت باید در هتل‌ها و اقامتگاه‌های بیشتری مقدور باشد، به ویژه در حال حاضر که تمایل به اقامت در طبیعت، روستا و اقامتگاه‌های بوم‌گردی افزایش یافته است این واحدها نیز وارد قرارداد با سفرکارت شوند تا گستره بهره‌برداری از این کارت و به تبع آن گستره زمانی و مکانی استفاده از سفر کارت نیز افزایش یابد.

تاکنون اطلاعات مناسبی از خدمات قابل دریافت توسط خریداران حقیقی ارائه نشده است

ثابت‌تیموری بیان کرد: لازم به ذکر است در صورتی که تخفیف ۵۰ درصدی هتل‌های طرف قرارداد این شرکت محقق شود، هزینه بسیار زیادی از دوش دارندگان این کارت برداشته خواهد شد که بایستی در عمل آن را شاهد بود. نکته نهایی اینکه با توجه به اطلاعات موجود در سایت این شرکت، سفر کارت ملی برنزی با قیمت ۱۰۰ هزار تومان و اعتبار دو ساله، سفرکارت ملی نقره‌ای با قیمت ۱۵۰هزار تومان اعتبار دوسال، سفرکارت ملی طلایی با قیمت ۲۰۰ هزار تومان اعتبار سه سال و سفر کارت ملی با قیمت ۳۰۰ هزار تومان با اعتبار چهار ساله قابل صدور است که در این سایت تنها برای اعضاء باشگاه سفرکارت که معرفی‌شدگان دستگاه‌های دولتی هستند، قابلیت مشاهده وجود دارد و تاکنون اطلاعات مناسبی از خدمات قابل دریافت توسط خریداران حقیقی ارائه نشده است که ضرورت اطلاع‌رسانی جامع و در اختیار قراردادن اطلاعات توسط بانک عامل طرف قرارداد با سفر کارت ملی را یادآور می‌شود.

وی تشریح کرد: در نهایت مشکلی که پیش‌روی متقاضیان استفاده از سفرکارت ملی جدید وجود دارد استفاده مشتریان بانک ملت، از وام‌های قرض‌الحسنه هم ردیف با وام سفر است و افرادی که در شبکه این بانک کد مکنا دریافت کرده‌اند امکان دریافت سفرکارت را ندارند.

عضو هیأت علمی پژوهشکده جهاد دانشگاهی ادامه داد: شایان ذکر است که در تعاملات جدید، قرار بر خروج این وام از شمول سقف وام ۵۰ میلیون تومانی بانک ملت است. امیدواریم این مهم محقق شود؛ چراکه در صورت قابلیت استفاده همگانی از این کارت با مدیریت و نظارت درست، می‌توان به توسعه گردشگری پایدار برای کلیه سنین در بازه زمانی و گستره مکانی حتی فراتر از مرزهای ایران امیدوار بود که این شرایط می‌تواند زمینه‌ساز توسعه پایدار برای مشاغل مرتبط مستقیم و غیرمستقیم با این صنعت باشد.

منبع:ایسنا

“ریچارد برانسون” تا ساعاتی دیگر به فضا می‌رود

/0 دیدگاه /در /توسط

ساعاتی دیگر “ریچارد برانسون” بنیان‌گذار شرکت فضایی “ویرجین گلکتیک” در قالب اولین پرواز فضایی سرنشین‌دار تجاری به فضا خواهد رفت. در این سفر بنیانگذار این شرکت به همراه پنج فرد دیگر که تمامی آنها از کارمندان این شرکت هستند به فضا خواهد رفت.

به گزارش ایسنا، پوشش زنده این پرواز امروز ۱۱ ژوئیه و در ساعت ۹ صبح به وقت منطقه زمانی شرقی(۱۷:۳۰ به وقت تهران) آغاز خواهد شد. در این پرواز هواپیمای “WhiteKnightTwo”، هواگرد “VSS Unity” را تا ارتفاع ۵۰ هزار فوتی(۱۵ کیلومتر) بالا خواهد برد و رها خواهد کرد. پس از آن موشک “یونیتی” روشن خواهد شد و فضاپیمای حامل شش خدمه را به سمت “خط کارمان” خواهد برد. خط کارمان خطی فرضی در فاصله‌ی ۱۰۰ کیلومتری از سطح زمین در مدار است. مدت کوتاهی پس از آن موشک یونیتی برای فرود به سمت زمین بازمی‌گردد.

“سیریشا بندلا”(Sirisha Bandla) فضانورد هندی یکی از شش مسافر این پرواز فضایی خواهد بود و در کنار ریچارد برانسون بنیانگذار ویرجین گلکتیک از نیومکزیکو به فضا خواهد رفت.

سیریشا بندلا که زاده ناحیه گنتور در ایالت آندرا پرادش هند است و در هوستون بزرگ شده است پس از “کالپانا چاولا”(Kalpana Chawla) به دومین زن متولد هند که به فضا رفته است، تبدیل خواهد شد. “راکش شارما”(Rakesh Sharma) و “سونیتا ویلیامز”(Sunita Williams) دیگر فضانوردان هندی تبار بودند که پیش از بندلا به فضا رفته‌اند.

این مهندس هوانوردی هندی الاصل ۳۴ ساله اخیرا در حساب کاربری خود در توییتر از اینکه به عنوان بخشی از این ماموریت انتخاب شده است، ابراز خوشحالی و قدردانی کرد.

وی در ادامه نوشت: از اینکه یکی از اعضای خدمه ماموریت شگفت انگیز یونیتی ۲۲ و یکی از اعضای این شرکت که هدف آن امکانپذیر بودن سفر به فضا برای همه افراد است هستم، بسیار مفتخرم.

“ان چاندرابابو نایدو”(N Chandrababu Naidu) سر وزیر سابق ایالت آندرا پرادش نیز دو تصویر در حساب کاربری خود در توییتر به اشتراک گذاشت که یکی از آنها تصویر تمامی خدمه این ماموریت و تصویر دیگر عکس تکی سیریشا بندلا بود. وی با انتشار این تصاویر نوشت: زنان هندی همانند همیشه در حال شکستن سقف شیشه‌ای هستند تا قدرت و توانایی خود را به همه اثبات کنند. ۱۱ ژوئیه قرار است سیریشا بندلا با ریچارد برانسون و تیمی از فضانوردان با VSS Unity به فضا پرواز بروند که این موضوع باعث افتخار همه هندی‌ها خواهد شد.

ریچارد برانسون میلیاردر انگلیسی و بنیانگذار شرکت ویرجین گلکتیک دوم ژوئن اعلام کرد که در ۱۱ ژوئیه و زودتر از جف بزوس بنیانگذار آمازون یک پرواز فضایی انجام خواهد داد. برانسون می‌گوید: من معتقدم که فضا متعلق به همه ما است. من همیشه رویاپرداز بودم و مادرم همیشه به من می‌گفت که هیچ‌ وقت دست از تلاش برندار. در روز ۱۱ ژوئیه رویای من به واقعیت می‌پیوندد.

در این تصویر تمامی اعضای ماموریت یونیتی ۲۲ حضور دارند که اسامی آنها از سمت چپ به راست به ترتیب بدین صورت است: خلبان “دیو مک کی”(Dave Mackay)، “کوپلین بنت”(Coplin Bennet) مهندس رهبر عملیات، “بت موسس” (Beth Moses) مربی اصلی فضانورد، برانسون، سیریشا بندلا معاون تحقیقاتی و خلبان “مایکل ماسوچی”(Michael Masucci).

گزارش پوشش زنده این ماموریت را “استیون کولبرت” مجری آمریکایی بر عهده خواهد داشت. افراد علاقه‌مند می‌توانند با مراجعه به این سایت این ماموریت را به صورت زنده مشاهده کنند. ویرجین گلتیک اعلام کرده که هدف این سفر بررسی راحتی صندلی‌ها،تجربه بی‌وزنی و نمای قابل مشاهده از زمین از منظر فضاست.

رقابت در میان سرمایه‌داران فوق‌العاده ثروتمند برای سفر به فضا بسیار بالا گرفته است. چندی پیش با اعلام خبر پرواز بزوس که قرار است در تاریخ ۲۰ ژوئیه انجام شود، گزارشی مبنی بر اینکه ریچارد برانسون بنیان‌گذار شرکت “ویرجین گلکتیک”(Virgin Galactic) نیز قصد رقابت با بنیانگذار آمازون را دارد به گوش رسید. بازار رقابت بر سر گردشگری فضایی برای دو بنیانگذار مشهور شرکت‌های حوزه فضا بسیار داغ شده است. ۲۰ ژوئیه بزوس نیز یک پرواز فضایی خواهد داشت. شرکت فضایی خصوصی “بلو اوریجین”(Blue Origin) متعلق به “جف بزوس” مالک آمازون و یکی از ثروتمندترین افراد دنیا، اعلام کرده است که “ماری والاس والی فانک”(Mary Wallace “Wally” Funk ) ۸۲ ساله در اولین پرواز سرنشین‌دار نیوشپرد حضور خواهد داشت و چهارمین صندلی متعلق به اوست. سه سرنشین دیگر این پرواز جف بزوس، برادرش مارک و یک برنده ناشناس که بلیط ۲۸ میلیون دلاری این پرواز را در یک مزایده خریده، خواهد بود. پرواز یاد شده در کل ۱۱ دقیقه به طول خواهد انجامید و آنها تقریباً چهار دقیقه بالاتر از خط کارمان که به عنوان مرز بین جو زمین و فضای خارج تعریف می‌شود، خواهند ماند.

منبع:ایسنا

پروژه حفاظت کاخ صاحبقرانیه آغاز شد

/0 دیدگاه /در /توسط

پروژه حفاظت پیشگیرانه و فاز آمادگی سطوح مختلف مدیریت بحران در کاخ موزه صاحبقرانیه مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران آغاز شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، در راستای برنامه‌ها و اهداف کمیته مدیریت بحران و حفاظت پیشگیرانه اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، پروژه حفاظت پیشگیرانه و فاز آمادگی سطوح مختلف مدیریت بحران در کاخ موزه صاحبقرانیه با طرح و نظارت کمیته مدیریت بحران و حفاظت پیشگیرانه و با همکاری کمیته‌های اصلی و اجرایی مجموعه نیاوران آغاز شد.

این پروژه بخش‌ها و سطوح مختلف مطالعاتی و عملیاتی را در این کاخ موزه در بر می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به انجام مطالعات آسیب شناسی و شناسایی عوامل آسیب با رویکرد حفاظت پیشگیرانه، تنظیم و تکمیل چک لیست‌های مدیریت بحران در بخش معماری و زیرساخت‌های الکتریکال و مکانیکال، گالری‌ها و فضاهای نمایشی، آثار نمایشی و داخل مخازن، تزئینات، دسترسی‌ها و سیستم‌های اعلام و اطفا حریق اشاره کرد.

همچنین انجام تست غیر مخرب NDT الکتریکال و رطوبتی، فیلترینگ هواسازها، بررسی و استحکام بخشی اتصالات آثار نمایشی، اصلاح نورپردازی با استفاده از نورهای SMD، شناسایی عوامل بیولوژیک و رفع آن، بستر گذاری، اصلاح چیدمان‌های دارای همجواری کاتالیزوری، بررسی وضعیت مخازن و رفع عوامل آسیب، تقسیم بار مخرب آثار نمایشی بر اساس محاسبه نقاط و اجرای اتصالات تکیه گاهی و اجرای فیلتر بر تکیه گاه تابلوهای نقاشی از دیگر اقداماتی است که در این پروژه صورت می‌گیرد.

علاوه آن، کمیته مدیریت بحران و حفاظت پیشگیرانه در بخش سطوح نیز به آماده سازی جهت مدیریت بحران در کاخ موزه صاحبقرانیه می‌پردازد و در این راستا، بررسی دسترسی‌ها و رفع موانع، نشانه گذاری مسیرهای دسترسی خروج اضطراری، جانمایی تابلوهای اطلاعات اضطرار بحران، جانمایی و نشانه گذاری مکان امن، تعیین نقشه‌های مسیر جهت تردد خودروهای امدادی و بررسی سیستم‌های اعلام و اطفا حریق همراه با نقشه‌های جانمایی انجام می‌شود.

بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته این کمیته، همزمان با اجرای این پروژه، امر آموزش تخصصی امنای اموال و مسئولین موزه‌ها و دیگر کارشناسان مجموعه، در قالب کارگاه‌های نظری و عملی صورت می‌پذیرد.

منبع:خبرگزاری مهر

زیباسازی؛ به نام اهالی به کام گردشگران

/0 دیدگاه /در /توسط

روزهای گرم تابستان، ارتفاعات شمال تهران شلوغ‌تر از همیشه می‌شود.نسیم خنک ارتفاعات درکه، این روزها بیشتر از گذشته گردشگران و کوهنوردان را به طبیعت دل‌انگیز خود فرا می‌خواند اما حضور گردشگران پیامدها و دردسرهایی هم برای ساکنان بافت مسکونی درکه به همراه دارد. کوچه «موسوی مطلق» به عنوان یکی از مسیرهای اصلی دسترسی به ارتفاعات درکه که از دل بافت مسکونی محله می‌گذرد با رنگ‌ها و طرح‌های دلپذیر زیباتر از قبل شده ولی زیر پوسته زیبای آن انبوهی از مشکلات در انتظار ساکنان کوچه است. برخی از گردشگران با خودرو شخصی وارد این کوچه می‌شوند و با توجه به عرض بسیار کم کوچه و نبود جای پارک، مشکلات ترافیکی بسیاری برای ساکنان ایجاد می‌کنند.

معضلات زیست‌محیطی ناشی از انباشت زباله، تجمع سگ‌های ولگرد و… هم از دیگر مشکلات این روزهای اهالی کوچه موسوی مطلق است. سراغ اهالی این کوچه و شورایاران محله رفته و ابعاد این مشکل و راهکارهای رفع آن را بررسی کرده‌ایم.

آخر هفته در کوچه موسوی مطلق جای سوزن انداختن نیست. گردشگران و کوهنوردان کوله‌پشتی بر پشت به دل این کوچه زده‌اند تا اول صبح خود را به ارتفاعات درکه برسانند. اما در میانه کوچه صدای گوشخراش بوق چند خودرو که در راهبندان گرفتار شده‌اند، صدای همسایه‌ها را درآورده است. شماری از گردشگران که بی‌توجه به عرض بسیار کم کوچه موسوی مطلق و نبود جای پارک، تصمیم گرفته‌اند با خودرو تا ابتدای مسیر کوهپیمایی پیش بروند، مسبب ترافیک و راهبندان صبحگاهی شده‌اند.

«فرزانه الله‌وردی» یکی از اهالی کوچه موسوی مطلق می‌گوید: «این قصه تکراری هر روز کوچه موسوی مطلق است. آخر هفته‌ها هم که وضع بدتر می‌شود و گردشگرانی که با خودرو وارد کوچه شده‌اند مشکلات ترافیکی بسیاری ایجاد می‌کنند. عرض کوچه کم است و فضای کافی برای عبور خودروها وجود ندارد. در این شرایط برخی از گردشگران هم  می‌خواهند با خودرو تا ابتدای مسیر کوهپیمایی پیش بروند.» اگرچه مدتی پیش شهرداری کارهایی برای زیباسازی و رنگ‌آمیزی کوچه موسوی مطلق انجام داد اما ساکنان کوچه خواستار رسیدگی به مشکلات جدی محل سکونت خود هستند. الله وردی ادامه می‌دهد: «اگر کوچه موسوی مطلق یکی از مسیرهای دسترسی گردشگران و کوهنوردان به ارتفاعات درکه به شمار می‌رود، محل زندگی صدها خانوار محله هم است.

وقتی مشکلات جدی مثل تردد گردشگران با خودرو و معضل جای پارک وجود دارد، زیباسازی کوچه دراولویت اهالی نیست. به نظر می‌رسد زیباسازی کوچه فقط به کام کوهنوردان است تا از این مسیر لذت ببرند اما پیامدهای دردسرساز بی‌توجهی برخی از آنها گریبان اهالی را می‌گیرد.»

  • چاره کار نصب راهبند با نظارت مدیریت محله

«تابلوهای راهنما کوچه موسوی مطلق را به عنوان مسیر کوهنوردی به گردشگران نشان می‌دهند. اما دریغ از یک تابلوی رهنما که به گردشگران گوشزد کند کوچه موسوی مطلق محل سکونت اهالی محله است و با توجه به عرض کم کوچه و مشکلات ترافیکی آن بهتر است با خودرو وارد این مسیر نشوند.» این را یکی از اهالی کوچه موسوی مطلق می‌گوید و ادامه می‌دهد: «هر ساعت روز که وارد کوچه شویم جای پارک وجود ندارد.

خودرو گردشگران روی ورودی پارکینگ خانه‌ها پارک شده و از همه مهمتر آلودگی صوتی ناشی از تردد خودروها امان همسایه‌ها را بریده است.» برخی از ساکنان کوچه موسوی مطلق برای حل این مشکل چاره‌ای اندیشیده بودند. آنها به صورت خودجوش در ابتدای کوچه با استخدام یک نگهبان راهبندی نصب کرده بودند تا از ورود خودروهای گردشگران به مسیر کوهنوردی جلوگیری شود. اما این طرح به دلایل مختلف موفق نبود و شهرداری هم به تازگی نگهبانی ورود کوچه را جمع‌آوری کرد. «سید محسن میرزمانی» عضو شورایاری محله درکه می‌گوید: «گردشگرانی که با خودرو وارد کوچه موسوی مطلق می‌شوند، دردسرهای بسیاری برای اهالی ایجاد می‌کنند؛ از راهبندان در این کوچه کم‌عرض تا ماجرای تکراری نبود جای پارک.

شماری از اهالی کوچه با هزینه خود یک گیت نگهبانی در ورودی کوچه نصب کردند تا از ورود خودرو گردشگران جلوگیری شود. اما متأسفانه برخی از گردشگران با پرداخت مبلغی به نگهبان از گیت رد می‌شدند. از شهرداری خواسته‌ایم این بار شهرداری بخشی از درآمد حاصل از پارکینگ‌های عمومی محله را صرف اجرای دوباره این طرح کند. از طرفی مدیریت محله درکه هم برای فعالیت نگهبانی نظارت داشته باشد تا بخشی از مشکلات ساکنان کوچه حل شود.»

  • زیرساخت توسعه گردشگری مهیا نیست

با وجود مشکلات ترافیکی فراوان محله درکه و به ویژه دردسرهایی که خودروهای گردشگران در مسیرهای مسکونی برای اهالی ایجاد می‌کنند، درکه تنها ۳ پارکینگ عمومی با ظرفیت حدود ۲۰۰ خودرو دارد. معضل کمبود جای پارک در روزهای آخر هفته به اوج خود می‌رسد و رفت و آمد برای ساکنان کوچه‌های موسوی مطلق و میراسماعیلی دشوارتر می‌شود. اهالی و شورایاران ریشه اصلی این مشکلات را علاوه بر گنجایش کم پارکینگ‌های عمومی، در محدودیت‌های نوسازی بافت فرسوده می‌دانند.

میرزمانی می‌گوید: «ظرفیت پارکینگ‌های عمومی درکه پاسخگوی نیاز محله نیست. در برخی از کوچه‌ها امکان ورود خودرو وجود ندارد و خانه‌های قدیمی هم پارکینگ ندارند. این معضل را که کنار حجم انبوه خودروهای گردشگران قرار دهیم عمق مشکلات ترافیکی محله روشن می‌شود. محله ما در طرح تفصیلی در پهنه گردشگری-روستایی قرار دارد اما سؤال اینجاست که کدام زیرساخت گردشگری برای درکه تأمین شده است؟ پارکینگ‌های عمومی محله پاسخگوی نیاز اهالی و گردشگران نیست. با توجه شمار زیاد گردشگران حتی سرویس بهداشتی عمومی هم در این محدوده وجود ندارد.»

  •  لزوم مناسب‌سازی مسیر جدید کوهپیمایی

با توجه به اینکه نوسازی بافت فرسوده و تأمین پارکینگ به تعداد واحدهای مسکونی در کوتاه مدت امکان‌پذیر نیست، شورایاران درکه ایجاد مسیرهای جایگزین یا مسیرهای جدید برای دسترسی کوهنوردان و گردشگران به ارتفاعات درکه راه حل مناسبی برای کاهش بار ترافیکی کوچه‌ موسوی مطلق می‌دانند.

اکنون معابر موسوی مطلق، شهید میراسماعیلی و فروردین تنها مسیرهای دسترسی گردشگران به ارتفاعات درکه محسوب می‌شوند و همین مسئله هم زمینه‌ساز ترافیک بالای این مسیرها و نارضایتی ساکنان این کوچه‌ها شده است.

میرزمانی از مسیر پیشنهادی شورایاران و کاهش مشکلات در صورت تجهیز و مناسب‌سازی این مسیر به عنوان مسیر چهارم دسترسی به ارتفاعات درکه می‌گوید: «بیشتر گردشگران از کوچه موسوی مطلق، خود را به ارتفاعات درکه می‌رسانند. همین مسئله علاوه بر اینجا مشکلات ترافیکی معضلاتی دیگری هم برای اهالی به همراه داشته است. برخی از گردشگران با بی‌توجهی زباله‌های خود را در این کوچه رها می‌کنند و اهالی مجبور به جمع‌آوری زباله می‌شوند.

از طرفی زباله‌ها زمینه‌ساز تجمع سگ‌های ولگرد در این کوچه‌ها شده که این مورد به یک نگرانی جدی برای ساکنان تبدیل شده است. یکی از راهکارهای اصلی حل این معضل، افزایش مسیرهای دسترسی به ارتفاعات درکه و کاهش بار ترافیکی مسیرهای موجود است. در بالادست درکه مسیری وجود دارد که از محدوده باغ‌گیلاس عبور می کند و به محدوده دوکمرون در آغاز مسیر کوهپیمایی، متصل می‌شود. لازم است شهرداری اقدماتی مثل مناسب‌سازی این مسیر برای پیاده‌روی انجام دهد تا کمی از بار مشکلات ترافیکی مسیرهای موجود کمتر شود.»

منبع:همشهری

ثبت جهانی شهر یزد، نمونه برجسته تعامل مردم با محیط زیست

/0 دیدگاه /در /توسط
ثبت جهانی شهر تاریخی یزد از سوی یونسکو به‌عنوان شهری منحصربه‌فرد و نمایانگر یک سنت فرهنگی و تمدنی ارزشمند، نمونه برجسته از تعامل‌ مردمان این دیار با محیط زیست است.

چهار سال از ثبت شهر تاریخی یزد در فهرست آثار جهانی گذشت، ثبت این شهر از سوی یونسکو به عنوان شهری منحصر به فرد و نمایانگر یک سنت فرهنگی و تمدنی ارزشمند، نمونه برجسته از تعامل مردمان این دیار با محیط زیست است که منجر به فرهنگی غنی و پایدارترین منطقه شده و نقطه عطفی در تاریخ یزد است که می‌تواند سرنوشت توسعه یزد را تغییر دهد.

با تبریک سالروز ثبت جهانی نخستین شهر تاریخی ایران، امیدوارم که مدیران جدید شهری به این مهم توجه ویژه داشته و بر اساس ارزش‌های منحصر به‌فرد یزد، معیارهای پذیرفته شده و پلان مدیریت توافق شده در پرونده، برنامه‌های آینده شهری خود را از جنبه‌های مختلف و هم راستا با ویژگی‌های ملی و جهانی یزد و برنامه‌های بلند مدت خواسته شده در پرونده، مدون کنند.

کاستی در این مسیر می‌تواند این افتخار بزرگ کشوری را که ساده بدست نیامده و پشتوانه سال‌ها زحمت و رنج مردمان سخت‌کوش این دیار به‌ویژه همت مردم شریف بافت تاریخی آن و مدیران شهری را در پی دارد، خدشه‌دار کند.

بافتی که هم‌اکنون خود را به‌رخ جهانیان کشیده و چکش افتخارش چهار سال پیش بر میز یونسکو نواخته شده است، بیانگر برجسته شدن بخشی دیگر از هویت تمدن و تاریخ ایران زمین در جهان است که با همدلی و همت مردمان نجیب این دیار و اشراف آنان به اهمیت این امر رقم خورده است، کاری کارستان و در خور تحسین.

توصیه اینجانب به مدیران ارجمند و شریف جدید استانی و شهری با آرزوی موفقیت برای این عزیزان، توجه ویژه همراه با همدلی بیشتر با مردم خوب بافت تاریخی یزد است.

منبع:میراث آریا

ردپایی از دوره هخامنشی در قلعه قلندران شازند

/0 دیدگاه /در /توسط
نتایج به‌دست‌آمده از دو کارگاه لایه‌نگاری در حاشیه شمال و مرکز تپه قلعه قلندران شازند بیانگر آن است که برخلاف بیشتر تپه‌های تاریخی که به‌تدریج و در پی سده‌های متمادی سکونت شکل گرفته‌اند، این تپه تنها محصول یک دوره و آن هم دوره هخامنشی است.

شهرستان شازند که سرچشمه‌های رودخانه قره چای در آن قرار گرفته است در ناحیه جنوب غربی استان مرکزی واقع شده است. محوطه تاریخی تپه قلعه قلندران (قلندرون) در دو کیلومتری دهستان نهرمیان بخش زالیان این شهرستان واقع شده است. دهستان نهر میان در حاشیه جاده اصلی اراک به ملایر و ابتدای محور اصلی توره به بروجرد قرار گرفته است.

به طور کلی و از نظر طبیعی، محل قرارگیری تپه قلعه قلندران، مرکز دشت کوچکی است که سرچشمه یک شاخه فرعی رودخانه شراء یا قره چای است. شاخه مذکور که با نام رود نهر میان در میان مردم محل شناخته می‌شود، با جهت کلی جنوب غرب به شمال شرق در محل موسوم به پل دوآب به شاخه اصلی رودخانه شراء که از جانب جنوبی می‌آید پیوسته و از این محل رودخانه مذکور به صورت واحد در داخل دره شرا به سمت شمال جریان پیدا می‌کند.

ابعاد بازمانده از تپه قلعه قلندران کمتر از یک هکتار و در حدود ۸هزار متر است و ارتفاع کلی آن نیز به استشنای سازه متاخری که بر روی آن ساخته شده در حدود شش متر است. شکل کلی تپه، مدور نامنظم است. درازای شمالی جنوبی و خاوری – باختری تپه هم اندازه و در حدود ۱۰۰ متر است. بر روی نسبتاً مسطح تپه سازه‌ای متاخر از خشت بنا شده که برخی دیوارهای آن هنوز پابرچا مانده و بنا به گفته مردم محلی بازمانده یه پاسگاه قدیمی مربوط به اوایل دوران پهلوی است.

بخشی از ضلع غربی تپه به خاطر فعالیت‌های کشاورزی و برداشت خاک به منظور تسطیح زمین آسیب دیده و تخریب شده است. نکته مهم این است که در برشی که در این محل به واسطه برداشت خاک ایجاد شده، آثار یک سکوی خشتی بزرگ که از شمال به جنوب امتداد دارد، در لایه‌های فوقانی تپه مشخص است. همچنین در لایه‌های زیرین سازه مذکور نیز شواهد مشخص چندین دوره سکونتی پیش از تاریخی آشکار است. بر روی سطح تپه نیز آثار چندی از کاوش‌های غیر مجاز که منجر به ایجاد چاله‌هایی با ابعاد گوناگون گشته است مشخص است. این تخریب‌ها بویژه در داخل و اطراف سازه خشتی متاخر سطح تپه بیشتر دیده می‌شود.

تپه قلعه قلندران نخستین بار در سال ۱۳۸۸ و در بررسی باستان‌شناختی شهرستان شازند وارد نقشه باستان‌شناسی استان مرکزی شد. در سال ۱۳۹۵ فصل یکم کاوش تپه قلعه قلندورن به انجام رسید. مرحله نخست فعالیت میدانی تعیین حریم تپه با ایجاد ۱۳ کارگاه کوچک تعیین حریم در اطراف آن به انجام رسید. پس از پایان عملیات تعیین حریم کار کاوش در سطح تپه آغاز شد که منجربه نتایج قابل ملاحظه‌ای بود.

نتایج به‌دست‌آمده از دوکارگاه لایه نگاری در حاشیه شمال و مرکز تپه نشانگر این است که برخلاف بیشتر تپه‌های تاریخی که به تدریج و در پی سده‌های متمادی سکونت شکل گرفته‌اند، تپه قلعه قلندران تنها محصول یک دوره و آنهم دوره است، در واقع نتایج بدست آمده بیانگر این است که کل ساختار تپه قلندران یک سکوی عظیم خشتی است که به منظور ساختن یک کاخ یا کوشک بر فراز آن، ایجاد شده است. بر اساس نتایج لایه نگاری در ابتدا یک تپه خاکی ساخته شده با لایه‌های متناوب خاک رس و شن و ماسه به ارتفاع چهار متر ایجاد شده است و سپس بر روی تپه خاکی مذکور سکوی خشتی بزرگی به ضخامت ۲/۵ متر ساخته شده است.

در خصوص گاه‌نگاری سکوی خشتی و بنای مرتبط با آن بر روی تپه باید گفت که با توجه به مقایسه سفال‌ها، بنای مذکور به احتمال زیاد سازه‌ای از دوره هخامنشی است. علاوه بر سفال‌های شاخص دوره هخامنشی که در لایه‌های مطمئن و پایه تپه و در بین لایه‌های خشت یافت شد، شواهدی از یک لایه قیراندود بین سکوی خشتی و بنای ساخته شده بر روی آن و همچنین دقت بالا در ایجاد سکوی خشتی و معماری بنای روی آن با نمونه‌های مشابه در معماری هخامنشی همخوانی دارد.

به‌جز دوره احتمالی هخامنشی که در واقع ساختار کلی تپه را شامل می‌شود یک دوره سکونتی دیگر بر سطح تپه شناسایی شد که مربوط به دوره اسلامی میانه است. سفال‌های زرین‌فام و قلم‌سیاه از یافته‌های شاخص این دوره سکونتی تپه است. در واقع پس از متروک شدن بنای دوره هخامنشی، تپه قلندران به مدت بیش از ۱۵۰۰ سال متروک بوده و سپس در دوره اسلامی مجددا سکونتی در آن ایجاد شده است. فصل دوم کاوش این اثر به منظور تکمیل مطالعات معماری محوطه در تابستان امسال با اعتباری بالغ بر یک‌میلیارد ریال انجام خواهد شد.

منبع:میراث آریا

نگاهی به وضعیت واکسیناسیون کرونا در ارمنستان

/0 دیدگاه /در /توسط

طی روزهای گذشته اخبار و تصاویری از سفر برخی شهروندان ایرانی به ارمنستان برای واکسیناسیون کرونا منتشر شده است. فارغ از این که تا چه میزان روی خبر سفر شهروندان ایرانی اغراق شده و این که آیا غالب این سفرها صرفا با هدف واکسیناسیون است یا هدف تفریحی و سیاحتی و در کنار آن واکسیناسیون رایگان هم هست، نگاهی به وضعیت واکسیناسیون کرونا در ارمنستان شاید نمایی روشن‌تر و بهتر از وضعیت موجود به دست دهد.

به گزارش ایسنا، در ادامه یادداشت عصر ایران به قلم سیدمجتبی قفقازی آمده است: «در جمهوری ارمنستان تاکنون و پس از آغاز هفته‌ها از آغاز واکسیناسیون سراسری در مجموع تنها عددی کمتر از ۲.۵ درصد ار مردم این کشور واکسینه شده‌اند و با هر متر و معیاری سرعت واکسیناسیون کرونا در ارمنستان بسیار پایین بوده است. آمار وضعیت کرونا در ارمنستان بر اساس سایت سازمان بهداشت جهانی از ابتلای بیش از ۲۲۶ هزار شهروند به کرونا (تاکنون) و مرگ بیش از ۴۵۰۰ شهروند در اثر ابتلا به کرونا حکایت دارد.

به نظر می‌رسد دولت ارمنستان در بحبوحه وضعیت اقتصادی بد خود که پس از هزینه‌های جنگ قره‌باغ و ناآرامی‌های داخلی متعاقب آن و نیز بحران همه‌گیری کرونا در این کشور سایه‌افکن شده، درصدد است از هزاران واکسنی که به واسطه عدم تمایل عمومی مردم این کشور به تزریق واکسن و انقضای قریب‌الوقوع تاریخ مصرف واکسن‌ها روی دستش مانده، برای جذب گردشگر استفاده کند؛ به‌ویژه این که اخیرا نیز اعلام شد واکسن کرونا تنها به گردشگرانی تزریق خواهد شد که دست کم ۱۰ روز در ارمنستان اقامت داشته باشند.

بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی دولت ارمنستان تاکنون از بین جمعیت ۳.۳ میلیونی خود تنها کمتر از ۷۵ هزار دوز واکسن کرونا تزریق کرده و تنها به حدود ۱۵ هزار نفر هر دو دوز را تزریق کرده است. به عبارت دیگر در ارمنستان تاکنون ۱۵ هزار نفر هر ۲ دوز و حدود ۴۵ هزار نفر تنها یک دوز واکسن کرونا تزریق کرده‌اند. این آمار یعنی در ارمنستان تاکنون به رقمی کمتر از ۲.۵ درصد از مردم یک یا دو دوز واکسن کرونا تزریق شده است.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی سرعت ارمنستان در واکسیناسیون کرونا به طور میانگین ۱۴۷۵ دوز در روز است که رقم بسیار نازلی است. از سوی دیگر و بر اساس گزارش‌ها بسیاری از مردم ارمنستان همانند بسیاری دیگر از مردم جمهوری‌های استقلال‌یافته از شوروی سابق و مردم روسیه، تمایلی به زدن واکسن ندارند و نسبت به آن بسیار بی‌اعتمادند و شاید یکی از دلایلی که بیش از ۱۰۰ هزار دوز واکسن کرونا روی دست دولت ایروان مانده، همین عدم تمایل مردم به زدن واکسن کروناست.

بر اساس برخی نظرسنجی‌ها در روسیه و دیگر جمهوری‌های بر جای مانده از اتحاد جماهیر شوروی سابق که ارمنستان نیز یکی از آنهاست، بیش از دو – سوم مردم به واکسن کرونا اعتقاد و اعتمادی ندارند و این همان مشکلی است که دولت روسیه نیز با مردم خود دارد و با وجود این که دولت روسیه نخستین کشوری در جهان بود که در پاییز پارسال برای ویروس کرونا واکسن ساخت (واکسن «اسپوتنیک وی») اما طی نزدیک به ۹ ماهی که از ساخت واکسن روسی کرونا می‌گذرد، جمعیت کمی از مردم روسیه حاضر شده‌اند داوطلبانه واکسن بزنند و به همین خاطر با بحران شیوع سویه دلتا کرونا (سویه موسوم به هندی) در روسیه، آمار ابتلا و مرگ و میرها در این کشور طی روزهای گذشته به‌شدت بالا  رفته است.

دولت ارمنستان نیز تا کنون نزدیک به ۲۰۰ هزار دوز واکسن کرونا را بیشتر در قالب اهدایی از سه منبع چین، سازمان بهداشت جهانی (طرح کواکس) و روسیه دریافت کرده است.

این کشور در  تاریخ یکم ماه مه گذشته  ۱۰۰ هزار دوز واکسن «کروناواک» را در قالب کمک دولت چین دریافت کرد و پس از آن نیز در قالب سهمیه طرح «کواکس» از سازمان بهداشت جهانی ۲۴ هزار دوز واکسن «آسترازنکا» و ۳۰ هزار دوز واکسن روسی «اسپوتنیک وی» را نیز از روسیه دریافت کرده است.

واکسن‌های ارمنستان که تاریخ مصرف‌شان رو به انقضا بوده و مردم این کشور تمایلی به تزریق آنها ندارند، می‌توانند منبع خوبی برای تزریق به گردشگران خارجی همچون ایرانی‌ها باشد که در کشورشان به دلیل جمعیت بالا و گستردگی کشور باید ماه‌ها در انتظار نوبت‌شان بمانند ولی با سفر به ارمنستان می‌توانند هم یک سفر تفریحی تابستانی داشته باشند و هم واکسن بزنند. این گونه هم دولت ارمنستان به هدف جذب درآمد گردشگری بیشتر می‌رسد و هم برخی از شهروندان ایرانی می‌توانند چند هفته یا شاید چند ماه زودتر از نوبت‌شان در ایران واکسن کرونا بزنند.»

منبع:ایسنا

جنگل‌های هیرکانی گلستان فسیل زنده منحصربه‌فرد در دنیا

/0 دیدگاه /در /توسط

جنگل‌های هیرکانی نوار سبزی است که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده‌اند. نام این جنگل‌ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان خوانده می‌شد، گرفته‌ شده است. حدود ۲۵ درصد جنگل‌های هیرکانی در استان گلستان و متنوع‌ترین گونه‌های گیاهی و جانوری در این محدوده واقع شده است.

جنگل‌ هیرکانی منطقه‌ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته‌کوه‌های البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه‌های بومی، نادر و منحصربه‌فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت‌انگیز طبیعی‌اش چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. از جنگل‌های هیرکانی بانام فسیل زنده یا موزه‌ طبیعی نیز یاد می‌شود زیرا بسیاری از گونه‌های گیاهی موجود در این جنگل‌ها امروز به‌صورت فسیل در اروپا یافت می‌شود. شواهد علمی نشان می‌دهند که سابقه تاریخی این جنگل‌ها به دوران سوم زمین‌شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی‌گردد.

اهمیت این سابقه طولانی زمانی آشکار می‌شود که بدانیم هم‌زمان با عصر یخبندان، به‌غیراز جنگل‌های هیرکانی که به دلیل قرار گرفتن بین رشته‌ کوه‌های البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل‌تری برخوردار بودند، تمامی جنگل‌های پهن‌برگ به‌جز تعداد معدودی نابود شدند؛ از همین رو است که جنگل‌های هیرکانی را مادر جنگل‌های جوان اروپا و شمال آمریکا می‌دانند.

مطالعات انجام‌شده ۵ تیپ کلان اقلیمی را در بهشت هیرکان شناسایی کرده‌اند که عبارت‌اند از اقلیم خیلی مرطوب، اقلیم مرطوب، اقلیم نیمه مرطوب، اقلیم مدیترانه‌ای و اقلیم خشک که هرکدام از این اقلیم‌ها برحسب فاکتورهای اقلیمی نظیر تراکم جنگل‌های انبوه یا تنک، جهت شیب، نسبت فاصله با دریای خزر و دیگر فاکتورها، خود به خرده اقلیم‌های زیادی تقسیم می‌شوند که این مسئله موجب شده این جنگل‌ها در نوع خود بی‌نظیر و منحصربه‌فرد باشند و حفاظت از آن‌ها را به‌عنوان گنجینه‌ای ملی بر ما واجب کرده است.

تنوع گونه‌های گیاهی بسیار بالاست و بیش از ۸۰ گونه درختی پهن‌برگ، ۴ گونه سوزنی‌برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در این منطقه شناسایی‌شده است. از مهم‌ترین گونه‌های گیاهی در جنگل‌های هیرکانی در بین درختان می‌توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان‌گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و در بین گونه‌های درختچه‌ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش، انگور، سیاه تنگرس طبی و… اشاره کرد.

در میان گونه‌های جانوری می‌توان به پلنگ، خرس، کل، بز، گرگ، مارال، شوکا، گربه وحشی، روباه، شغال، سمور، سیاه‌گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب و در میان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل‌های زمینی، بهشت هیرکان، یعنی پرندگان به توکا، سنقر سفید، انواع پرندگان شکاری، دارکوب، سار، سینه‌سرخ، سسک، چرخ ریسک خزری، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، دال (کرکس)، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد اشاره کرد.

ثبت جنگل‌های هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو

جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان دومین اثر بزرگ طبیعی ایران پس از بررسی در چهل‌وسومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو آذربایجان، در تاریخ ۱۰ جولای ۲۰۱۹ مصادف با ۱۹ تیرماه ۱۳۹۸ با شماره ۱۵۸۴ در فهرست جهانی به ثبت رسید.

ثبت جنگل‌های هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو که از مدت‌ها قبل موردتوجه دولت ایران بوده است به یکی از اولویت‌های ایران در سال ۲۰۱۷ تبدیل شد. درمجموع تعداد ۱۵ سایت در استان‌های گلستان، سمنان، گیلان، مازندران و خراسان شمالی با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، سازمان محیط‌زیست، سازمان جنگل‌ها و مراتع و دانشگاه تربیت مدرس برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شد.

از ۲ میلیون هکتار مساحت جنگل هیرکانی در حدود ۲۵ درصد در استان گلستان واقع‌شده است.

سه سایت استان گلستان عبارت‌اند از پارک ملی گلستان، منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما و منطقه ابر (بخش گسترده‌ای شامل درختان سوزنی‌برگ سرخدار در دره پونه آرام علی‌آبادکتول و جنوب رامیان است.)

پارک ملی گلستان

سایت گلستان بزرگ‌ترین، قدیمی‌ترین و غنی‌ترین پارک جنگلی ایران است که در شمال ایران و جنوب شرقی دریای خزر قرارگرفته است. این سایت مساحتی برابر با ۸۷۲۴۱ هکتار دارد. قرار گرفتن در مرز بین دو اقلیم نیمه مرطوب خزری و خشک و نیمه‌خشک ایران تورانی و پستی‌وبلندی‌های شدید باعث تنوع اقلیمی در این سایت شده است که تأثیر زیادی در ایجاد جنگل‌های پهن‌برگ در غرب، جنگل‌های سوزنی‌برگ در ارتفاعات و مراتع و درختزارها در شرق و شمال سایت داد.

این پارک با وجود اینکه درصد کمی از مساحت ایران را در برگرفته، اما یک‌هشتم گونه‌های گیاهی، یک‌سوم پرندگان و بیش از ۵ درصد از گونه‌های پستانداران ایران را در خود جای‌داده است. (تاکنون حدود ۱۳۰۲ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری از این پارک گزارش‌شده است.

این سایت همچنین دارای بزرگ‌ترین جمعیت گونه در معرض خطر انقراض پلنگ ایرانی است. مهم‌ترین گونه‌های جانوری پارک شامل پلنگ ایرانی، گرگ، گوزن مارال، شوکا، قوچ اوریال، بز وحشی و غزال است.

منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما

سایت جهان‌نما در محدوده سیاسی استان گلستان و در جنوب و جنوب شرقی شهرستان‌های گرگان و کردکوی در سلسله جبال البرز واقع‌شده است.

به دلیل وجود حیات‌وحش ارزشمند و چشم‌اندازهای بی‌نظیر همچنین وجود زیستگاه‌های مختلف کوهستانی تپه‌ای و دشتی و جنگل‌های انبوه و متراکم، پهنه‌ای کم‌نظیر و منحصربه‌فرد در لیست سایت‌های پیشنهادی برای ثبت جهانی قرارگرفته است. واقعیتی که به‌خودی‌خود آشکارا می‌تواند تنوع اقلیمی کم‌نظیر این زیستگاه ارزشمند را نشان دهد. از همین روست که می‌توان به‌صورت هم‌زمان جنگل‌های پهن‌برگ بلوط، راش و ممرز را در نیمه شمالی و رویشگاه‌های درختانی سوزنی‌برگ ارس و متراکم را در نیمه جنوبی منطقه مشاهده کرد.

در منطقه جهان‌نما به‌طورکلی ۵۹ گونه پستاندار شناسایی‌شده است. این تعداد گونه‌ها حدود ۴.۳۰ درصد از پستانداران خشکی زی ایران را شامل می‌شوند. از پستانداران شاخص منطقه می‌توان به مرال، بز و پازن، گوسفند وحشی، شوکا، پلنگ ایرانی و… اشاره کرد.

تاکنون حدود ۶۰۷ گونه گیاهی نیز در این منطقه شناسایی‌شده و از نظر تنوع گیاهان دارویی نیز بسیار غنی است.

جنگل ابر

ابر قسمتی از قدیمی‌ترین و زیباترین جنگل‌های هیرکانی است و با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، یکی از زیباترین نقاط ایران و شمال شرق کشور است. جنگل ابر به دلیل این‌که در اغلب مواقع فضای آن را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور است.

ویژگی‌های شاخص این زون به دلیل وجود درختان سرخدار و رویشگاه درختان و سوزنی‌برگ در محدوده دره زرین گل و پونه آرام علی‌آبادکتول و روستاهای افرا تخته و سیاه رودبار است که قدمت رویشگاه درختان سرخدار به ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون سال قبل می‌رسد.

دامنه تغییرات ارتفاعی سایت از ۱۲۹ تا ۲۹۰۲ متر و اقلیم منطقه نیمه مرطوب تا نیمه مرطوب سرد است. به دلیل تنوع ارتفاعی منطقه و قرار داشتن این سایت در محل تقاطع دو ناحیه رویشی هیرکانی و ایران و تورانی سیمای زیستگاهی و رویشگاهی منطقه بسیار متنوع است. خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، مرال، شوکا، شغال، روباه، خرگوش، کل و بز، کبک، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول از جمله گونه‌های جانوری موجود در این منطقه هستند.

قدمت زمین‌شناسی بیش از ۴۰ میلیون سال، ارزش دیرین‌شناسی درختان با بیش از یک‌میلیون سال، تنوع زیستی بسیار بالای گیاهی و جانوری و زیباشناختی که درواقع به‌عنوان یک فسیل زنده منحصربه‌فرد در جهان مطرح است، اهمیت جنگل‌های هیرکانی را نمایان می‌سازد.

در کنار ارزش‌های زیست‌محیطی این جنگل، توسعه گردشگری با تبلیغ یونسکو می‌تواند گامی مؤثر در اقتصاد کشور و استان گلستان باشد.

گلستان جزو معدود استان‌های کشور است که در ۳ حوزه میراث غیرمنقول (میراث جهانی گنبد قابوس) ناملموس (فن مهارت ساختن و نواختن کمانچه ترکمن) طبیعی (جنگل‌های هیرکانی) اثر ثبت جهانی دارد.

ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان سومین اثر جهانی استان در کنار سایر ظرفیت‌های میراث فرهنگی، صنایع‌دستی، گوناگونی اقلیمی و تنوع اقوام، بستر مناسبی را در استان گلستان برای جذب گردشگر گرد هم آورده است که می‌توان با بهره‌مندی مناسب از این پتانسیل‌ها این استان را به مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرد.

منبع:ایسنا

محله‌هایی برای دوستی ادیان

/0 دیدگاه /در /توسط

 

گزارش همشهری از همزیستی پیروان ادیان در شهرهای مختلف و اقداماتی که شهرداری‌ها برای احیای محله‌های ادیان در سال‌های گذشته انجام داده‌اند.

بعد از تجربه‌های موفق احیای محله‌ ۳۰ تیر در تهران، حالا شهرداری رفسنجان سراغ بازآفرینی محله ادیان این شهر رفته تا زندگی را به آن بازگرداند و شهروندانش را به بازگشت تشویق کند.

پیروان ادیان مختلف در شهرهای بسیاری سکنی گزیده و محله‌هایی خاص خود دارند؛ جلفای اصفهان، محله‌های زرتشتیان یزد، بارون آواک تبریز، کوی نوبهار شیراز، زند و بریم آبادان، وحیدیه تهران و… از آن جمله‌اند که بعضی زنده و پویا هستند و بعضی دیگر به توجه دوباره نیاز دارند. در این میان بازآفرینی محله ادیان رفسنجان می‌تواند الگویی برای دیگر شهرها باشد؛ چنین طرح‌هایی نه‌تنها جان دوباره بر تن محله‎های ادیان می‌دمد، بلکه شور و زندگی و رونق را به آنها برمی‌گرداند و می‌تواند نماد صلح و دوستی و نزدیکی مذاهب مختلف باشد.

محله ادیان رفسنجان

استان کرمان هم مثل بسیاری از شهرهای ایران روی جاده ابریشم قرار دارد. از دیرباز مسافرانی از اقوام و ادیان مختلف از این جاده گذر کرده و بعضی هم در این خطه سکنی گزیده‌اند. رفسنجان یکی از شهرهای این استان است که از قدیم پیروان ادیان گوناگون در آن خانه داشتند. حالا فقط یک کنیسه متعلق به یهودیان در این شهر فعال است و پیروان این دین در آن به عبادت مشغول می‎شوند. با این حال شهرداری رفسنجان در قالب بازآفرینی شهری مشغول اجرای طرحی است تا به واسطه آن مالکان قدیم محله تاریخی ادیان را به سکونت دوباره یا بازسازی و تغییر کاربری بناها تشویق کند.

رئیس شورای شهر رفسنجان درباره این طرح که قرار است در روزهای پایانی تیر افتتاح شود به همشهری می‌گوید: خیابان فردوس رفسنجان یک محله قدیمی است که در منطقه بازار قرار دارد. در این محله از قدیم حسینیه، کلیسا، مسجد، عبادتگاه زرتشتیان و کنیسه یهودیان در کنار هم قرار داشت و پیروان همه ادیان در کنار هم با آسایش زندگی می‌کردند. حتی تا چند سال قبل گروهی از پیروان مذهب هند هم در شهر بودند که حالا از رفسنجان رفته‌اند یا دیگر در قید حیات نیستند.

حجت‌الاسلام علی هاشمیان با بیان اینکه این منطقه سال‌هاست ساکنان زیادی ندارد و بسیاری از بناهای آن تخریب شده، می‌افزاید: شهرداری رفسنجان با هدف تأکید بر همزیستی مسالمت‎آمیز ادیان این شهر تصمیم به اجرای طرح بازآفرینی شهری در این محله کرد که اکنون بخش زیادی از آن انجام شده است.

وی ادامه می‌دهد: برق‌رسانی، لوله‎کشی آب، کف‌سازی و ساخت دیواره‌های این مکان که در خیابان فردوس قرار دارد، انجام شده است. خود طرح هم بافتی ترکیبی دارد و از نمادهای ادیان مختلف با مرکزیت اسلام و آبنما تشکیل شده است.

رئیس شورای اسلامی شهر رفسنجان تأکید می‌کند که نگاه اصلی این است که مالکان به این محله برگردند و از فضاها و امکاناتی که در اینجا برای کار و زنده‌کردن محله وجود دارد، استفاده کنند.

مهاجرت درون‌شهری زرتشتیان یزد

یزد هم از دیرباز محل زندگی اقوام و مردمان گوناگونی بوده است؛ کلیمیان، مسیحیان و زرتشتیان، ساکنان دیرینه این شهر تاریخی هستند. در این میان زرتشتیان از قدیمی‌ترین ساکنان شهر محسوب می‌شوند که در محله ‎های مختلف خانه، انجمن، مدرسه و آتشکده ساخته و زندگی می‎ کنند. پیوند آنان با دیگر مردم شهر هم بسیار محکم است و جایگاه ویژه‌ای دارند.

عضو ۲ دوره شورای شهر و رئیس انجمن زرتشتیان یزد به همشهری می‌گوید: جامعه زرتشتیان یزد در چند محله ازجمله دستوران، مریم‎آباد، قاسم‌آباد، خرمشاه، کوچه بیوک، نرسی‌آباد، کسنویه، اهرستان و رحمت‌آباد زندگی می‌کنند که از این میان محله دستوران جزو بافت میراث جهانی شهر محسوب می‎شود. سپنتا نیکنام با بیان این که زرتشتیان در گذشته‌های دور برای سکونت کنار یکدیگر در بخش‎های مختلف شهر یزد ساکن شده‌اند، می‌گوید: وقتی مردمی به این شکل منسجم و در کنار هم زندگی می‌کنند، همه ابعاد اجتماعی و اقتصادی آنها تسهیل می‎شود. وی با بیان این که در اکثر محله‌ها آتشکده، سالن اجتماعات و مدرسه وجود دارد، ادامه می‌دهد: مهم‎تر آن که هر یک از ۹ محله زرتشتی‌نشین یزد یک انجمن زرتشتیان مخصوص خود دارد و همین انجمن‌ها هستند که سعی می‎ کنند محله‌ها را به شکل قدیم خود حفظ کنند.

نیکنام با بیان این که جامعه شهری و شهروندان یزد تعامل خوبی با هم دارند، می‌‎گوید: زرتشتیان جمعیت پرتعدادی ندارند، با این حال در همه زمینه‌ها کنار دیگر مردم ایران ایستاده‌اند و حتی نسبت به این جمعیت اندک، درصد شهدای زرتشتی نسبت به تعداد جامعه زرتشتیان جزو بالاترین درصد تقدیم شهداست. آنها خدمات بسیاری به شهر کرده‌اند و از دیرباز مدارس، مهدکودک، بیمارستان، درمانگاه، آب‌انبار و بسیاری تاسیسات و امکانات دیگر را ساخته و برای همه مردم شهر وقف کرده‎اند و بیش از ۴۰ درصد کل موقوفات شهر یزد متعلق به جامعه زرتشتیان است. از سوی دیگر باقی مردم یزد هم جایگاه خاصی برای زرتشتیان قائل هستند. اگر این نبود، من به‌عنوان نماینده شورای شهر در هر دو دوره‌ای که در انتخابات شورا شرکت کردم بیش از ۲۰ هزار رأی نمی‌آوردم. این عدد بسیار بیشتر از جمعیت زرتشتیان یزد است و نشان می‌دهد عموم مردم شهر به من به‌عنوان نماینده‌ای از جامعه زرتشتیان اعتماد کردند.

عضو دوره پنجم شورای شهر یزد با این که نسل جدید زرتشتیان اصرار چندانی به سکونت در این محله‌های قدیمی ندارند، می‌افزاید: محله‌های قدیمی توسعه‎ یافتگی کمتری دارند، بافت منطقه، تاریخی و خانه‎ های آن قدیمی هستند یا در مناطق کمتر توسعه‌یافته یزد قرار دارند. به همین دلایل جوانان ترجیح می‎دهند در محله‌های مدرن‌تر زندگی و البته خانه‎ های قدیمی را هم حفظ کنند. با این حال رئیس انجمن زرتشتیان یزد تأیید می‌کند که محله‌های زرتشتیان در حال تغییر و از دست دادن انسجام خود هستند. نیکنام این روند را یک هشدار می‌داند و می‌افزاید: جامعه زرتشتیان در حال یک مهاجرت درون‌شهری است و ادامه این روند موجب از دست‌ رفتن انسجام این محلات قدیمی خواهد شد.

بارون آواک تبریز

اگر شهرهای مرکزی ایران به‌دلیل همجواری با جاده ابریشم سکونتگاه ادیان و اقوام شده‌اند، ارامنه ساکن آذربایجان شرقی و البته غربی به‌دلیل همسایگی این استان با ممالک اتحاد جماهیر شوروی مثل آذربایجان و ارمنستان، مسکن این گروه از مردم هستند. بارون‌آواک یا بارناوا یکی از محله‌های مرکزی شهر تبریز است که بین محله‌های اهراب، لیل‌آباد و میارمیار قرار دارد.

«بارون‌آواک» ریش‌سفید ارمنی شهر، بانی این محله بود. او در دوران ناصرالدین شاه یکی از برج و باروهای هشت‌گانه تبریز را که پس از زمین‌لرزه سال ۱۷۸۰ میلادی ساخته شده بود، خراب کرد و این محله را به جای آن برای سکونت ارامنه این شهر و دیگر مهاجران ارمنی ساخت. با وجود قدمت این محله آغاز دهه ۹۰ روزگار خوبی برای آن نبود. سال ۱۳۹۰ بود که به دستور شهردار وقت تبریز، این محله قدیمی و زیبا برای پهن‌تر شدن کوچه بارون‌آواک تخریب و بسیاری از ابنیه‌های تاریخی و قدیمی این گذر تاریخی شهر ویران شد. اکنون با پیگیری مردم شهر از میان همه بناهای زیبای محله فقط بنای ارزشمند سنگک‌پزی با یک قرن سابقه باقی مانده است. بارون آواک یکی از نمونه‌های دردناک تاریخ شهرها در ایران است؛ محله‌ای که می‌توانست محل شور و نشاط و رونق شهر باشد و اکنون به جای آن فقط یک خیابان به شهر افزوده شده است. البته در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و به‌ویژه در تبریز و ارومیه کوچه‌ها و خیابان‌های دیگری مانند خیابان خیام ارومیه هنوز زنده هستند و با وجود کلیسا، مسجد و… همچنان به‌عنوان محله‌های ادیان شناخته می‌شوند.

ارامنه، جلفا و اصفهان

جلفا، شاید یکی از خاطره‌انگیزترین و زیباترین محله‎ هایی باشد که در یک شهر می‌توان یافت. کوچه ‎های سنگفرش، کافه ‎ها و کلیساها، آرامش افرادی که فرای مذهب روی صندلی‎ های قدیمی نشسته‌اند و گپ می‎زنند، همه ‌و همه چنان روشن در ذهن غریبه‌های رهگذر نقش می‌بندد که میل به بازگشت را حتی با گذر سال‎ ها در آنها زنده نگه می‌دارد. جلفا، محله معروف ارمنی‌نشین اصفهان در گذر تاریخ هنوز زنده و پابرجا مانده است و ساکنانش حالا چنان در این شهر ریشه‌ دارند که بدون آنها اصفهان خیلی چیزها کم خواهد داشت.

یک شهروند ارمنی ساکن اصفهان درباره زندگی در این محله به همشهری می‌گوید: جلفا در قدیم باغ بسیار بزرگی بود که به فرد بسیار ثروتمندی تعلق داشت، او زمین ‎ها را به کلیسا بخشید و کم‌کم ارامنه اینجا دور هم جمع شدند.

مری‌استپان با بیان این که بسیاری از ارامنه ساکن جلفا در سال‌های دور از فریدون‌شهر به اینجا نقل مکان کرده‌اند، می‎گوید: مردم اصفهان و ارامنه جلفا دوستان خوبی هستند و مسلمانان اصفهان به ارامنه احترام بسیاری می‌گذارند. اینجا محله ماست، روابط خوبی داریم و اصفهان را شهر خودمان می‌دانیم.

تهران؛ شهری برای همه

پایتخت همیشه شهری برای همه مردمان است. از هر قوم و آیینی در آن زندگی می‌کنند و هریک هم محله‌ای خاص خود دارند. ارامنه و مسیحیان، یهودیان و کلیمیان، زرتشتیان و البته مسلمانان سال‌هاست در تهران زندگی می‌کنند و این تاریخ زندگی در کنار هم به اندازه عمر و تاریخ شهر قدمت دارد و در تهرانی که به‌سوی مدرن شدن حرکت کرده، همچنان مستحکم و پا برجا باقی مانده است.

ارامنه تهران از پیروان ۲ دین دیگر جمعیت بیشتری در تهران دارند و نارمک و مجیدیه با آنها شناخته می‌شود. محله‌های ارمنی‌نشین منطقه ۸ از جمله نارمک، مجیدیه و زرکش ۵ کلیسا، ۱۰ مرکز آموزشی و ۶ مرکز فرهنگی‌ـ ورزشی مخصوص ارامنه دارد. عودلاجان تهران در منطقه ۱۲ هم از محله‌های قدیمی و یهودی‌نشین شهر است که چند کنیسه دارد. با این حال کلیمیان تهران بیشتر به سمت شمال شهر رفته‌اند و در نقاط مختلف زندگی می‎کنند. نخستین محله‌ زرتشتی‌نشین تهران هم در محدوده خیابان سی‌تیر شکل گرفته است. البته در این خیابان ساختمان‌های مذهبی بسیاری از ادیان مختلف مانند اسلام، زرتشت، مسیحیت و یهود وجود دارد و همین امر موجب شده است این محله به محله ادیان معروف شود.

شهرداری تهران در سال‌های اخیر اقداماتی مشابه آنچه حالا در رفسنجان در جریان است را در این محله انجام داده است؛ سنگفرش خیابان ها، ایجاد پیاده‌راه و گذرگاه گردشگری و زندگی شبانه تا این محله  به یکی از پاتوق های اصلی مردم و محله های پرجنب و جوش شهر تبدیل شود. در تهران تجربه مشابه دیگری هم در جریان است و ماه‌های پایانی سال گذشته شهرداری از تصویب اعتبار برای احیای آرامستان دولاب با ۴ بخش ارامنه، کاتولیک‌ها، ارتدوکس‌ها و آشوری‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای هم‌زیستی ادیان در منطقه ۱۴ تهران خبر داد. اطراف مجموعه ساماندهی و پیاده‌روسازی شده و این محل به‌عنوان پلازای محلی افتتاح شده است.

همسایگی کلیسا و مسجد در آبادان

خوزستان و شهرهای مختلف آن هم از گذشته تا امروز میزبان پیروان ادیان مختلف از مسیحی‌ها گرفته تا مندائی‌ها بوده‌اند.

حدود ۲۰ هزار نفر از پیروان حضرت یحیی (ع) یا مندائیان در شهر اهواز سکونت دارند، اما مهم‌ترین جلوه همزیستی ادیان در خوزستان را باید در آبادان جست‌وجو کرد؛ جایی که کلیسای قاراپت مقدس آبادان با مسجد امام موسی کاظم (ع) معروف به مسجد بهبهانی‌ها همسایه و دیوار به دیوار هستند و تصویری از احترام متقابل میان پیروان ادیان مختلف الهی را به نمایش گذاشته‌اند.

در گوشه و کنار خیابان‌ها و مناطقی مثل زند و بریم آبادان به وضوح بناهایی نمایانگر این همزیستی به چشم می‌خورند.

نوبهار، محله همه ادیان

شیراز از قدیم مسیر تردد کاروان‌های تجاری و تجار با قومیت‌ها، نژادها و ملیت‌های مختلف بود که بعضی از آنها در همین دیار هم ساکن شده‌اند. کوی نوبهار یا گذر ادیان شیراز در خیابان کریمخان زند در اصلی‌ترین معبر این شهر قرار دارد و از یک سو به بافت قدیمی و از سوی دیگر به بافت جدید شهری منتهی می‎شود. هرچند همزیستی اهالی اقوام و ادیان مختلف در شیراز محدود به همین گذر نیست و پیروان ادیان گوناگون ساکن شیراز در بسیاری نقاط شهر سکونت دارند. ویژگی کوی نوبهار اما آن است که مجموعه‎ای از مراکز دینی ادیان مختلف در آرامش و صلح کنار هم زندگی می‌کنند.

کلیسای «شمعون غیور» با معماری شرقی، گنبد بزرگی دارد و صلیب روی آن یکی از نخستین بناهایی است که در این خیابان خودنمایی می‌کند. روبه‌روی کلیسا، کنیسه «ربیع‌زاده» قرار دارد و در کنار آن هم انجمن خیریه کلیمیان شیراز ساخته شده است. زرتشتیان هم در این خیابان بناهای ویژه خودشان را دارند.

انجمن و محل برگزاری مراسم مذهبی زرتشتیان شیراز در ابتدای کوچه نوبهار، باغی است که یک آتشکده‌ هم درون آن وجود دارد.

زندگی مردم ادیان گوناگون در شهرهای مختلف ایران، همیشه پررنگ بوده. حالا بعضی رفته‌اند، بعضی مانده‌اند، بعضی محله‌ها هستند و بعضی خراب شده‌اند، اما این چیزی از آن که این مردمان شهروند ایرانشهرند، کم نمی‌کند.

منبع:همشهری

ترکمن‌ده ،بهشتی در ۷ کیلومتری پایتخت

/0 دیدگاه /در /توسط

اگر به‌دنبال یک مکان گردشگری کوتاه‌مدت می‌گردید، روستای «ترکمن‌ده» گزینه بسیار خوبی است.

همشهری- پرنیان سلطانی: در این روزهایی که خیلی‌هایمان سفررفتن را از فهرست تفریحات‌مان خارج کرده‌ایم، گردشگری‌های کوتاه‌مدت و نیم‌روزه می‌توانند هم گزینه‌های کم‌خطرتری به‌حساب بیایند و هم حس سفر را به ما القا کرده و به همان اندازه حالمان را خوش کنند. دور تا دور تهران پر از نقاط جذاب گردشگری است که کمتر کسی از ما تاکنون گذرمان به آنها افتاده است. اما شاید بد نباشد در این روزها سری به آنها بزنیم و خودمان را میهمان یک سفر کوتاه‌مدت و کم‌خطر کنیم. یکی از این نقاط گردشگری جذاب اطراف تهران، روستای «ترکمن‌ده» است؛ روستایی در حریم منطقه ۱۳ که خودش مجموعه ۵ روستای کوچک و بزرگ است و تا تهران فقط ۷ کیلومتر فاصله دارد. اگر کنجکاو شده‌اید درباره این روستای خوش‌آب و هوا و زیبای نزدیک به تهران بیشتر بدانید، با ما به ترکمن‌ده بیایید؛ روستایی که از حدود ۳۰۰ سال پیش، خانه ترکمن‌ها شده است.

 

پشت جنگل‌ها، شهری است…

درست در شرقی‌ترین قسمت تهران و پشت پارک جنگلی سرخه‌حصار، جاده دوطرفه و پر پیچ و خمی وجود دارد که انتهای آن به یکی از روستاهای قدیمی تهران می‌رسد؛ جایی که در محاصره کوه‌های بلند قرار گرفته و هوای خوش و سرسبزی و طراوتش، اصلی‌ترین مشخصه‌هایش به‌شمار می‌رود. برای اینکه به این روستای بکر و زیبا برسید، ابتدا باید خودتان را به بزرگراه شهید یاسینی شمال برسانید. در سمت راست جاده تابلویی وجود دارد که روی آن نام ترکمن‌ده و امامزاده عبدالله‌بن‌زین‌العابدین (ع) درج شده است. همین خروجی است که شما را به محدوده روستاهای ترکمن‌ده می‌رساند. اگر روزی قصد کردید سری به روستاهای زیبای پشت جنگل سرخه‌حصار بزنید، مراقب جاده این روستا و پیچ و خم‌هایش باشید.

۷ کیلومتر تا بهشت

بعد از ۷ کیلومتر رانندگی در این جاده و گذر از شهرک زیتون، یکی یکی از روستاهای ترکمن‌ده خودشان را نشان می‌دهند. به تابلوی «به روستای ترکمن‌ده خوش آمدید» که برسید، نخستین آبادی این بافت روستایی را خواهید دید. نامش «چمن‌آب» است و بیشتر آن را باغ‌های سرسبز با درختان میوه تشکیل داده. شغل ساکنان این روستای کوچک هم عمدتا باغبانی است. هرچند در این روستا یک گاوداری هم وجود دارد و باعث شده تا چمن‌آب علاوه بر باغ‌هایش، به گاوداری‌اش هم شهرت داشته باشد.

۴۰۰ هکتار روستای بکر

چمن‌آب، نخستین روستای ترکمن‌ده به‌حساب می‌آید؛ یعنی درواقع نزدیک‌ترین روستای این محدوده به تهران. بعد از آن روستاهای «یان‌چشمه»، «بیدک»، «همه‌سین» و «هاجرآباد» قرار دارند که این ۵ روستا روی هم‌رفته ترکمن‌ده را تشکیل می‌دهند. شاید برایتان جالب باشد بدانید که این خطه سرسبز و زیبا حدود ۴۰۰ هکتار مساحت دارد و براساس آخرین سرشماری‌ها قریب به ۲ هزار نفر در آن سکونت دارند.

یادگار ۳ برادر

اگر درباره تاریخچه ‌ترکمن‌ده و چگونگی شکل‌گیری این روستاها کنجکاو هستید، باید بگوییم که بیش از ۳۰۰ سال پیش، زمانی که نادرشاه افشار تازه به قدرت رسیده بود، به‌دنبال افرادی ورزیده و تنومند می‌گشت تا بتوانند سوارهایش را تعلیم و اسب‌هایش را پرورش دهند. به همین دلیل مردانی از ترکمن صحرا که در تیراندازی و پرورش اسب‌های ایرانی تک بودند، به محدوده تهران امروزی آورد. این ترکمن‌ها که ۳برادر به نام‌های «نورمحمد»، «شیرمحمد» و «یارمحمد» بودند، تصمیم گرفتند در کنار پرورش اسب و دیدبانی قلعه‌های نظامی، زمینی هم برای خودشان بخرند و همانجا ساکن شوند. نتیجه این شد که زمین ترکمن‌ده امروزی را که آن روزها «کهنه قنات» نام داشت، از بومی‌های این محدوده خریداری کردند و خودشان در آنجا ساکن شدند.

اگر پای صحبت قدیمی‌های این روستا که فامیلی بیشتر آنها نورمحمدی، شیرمحمدی و یارمحمدی است بنشینید، برایتان تعریف خواهند کرد که آبا و اجدادشان محدوده این روستا را با یک عبای یمانی و یک شمشیر زمردنشان خریداری کردند! از ورود ۳ برادر ترکمن مدت زمان زیادی نگذشته بود که ۱۲ نفر دیگر از طایفه‌های «جعفر وای»، «جرگدانی»، «چنگیزی»، «رحمانی» و… ترکمن‌صحرا هم به همشهریانشان در تهران پیوستند و با کشاورزی و دامداری روزگار گذراندند. وضعیت به همین شکل ادامه داشت تا در سال ۱۲۱۹ قمری که آغامحمدخان قاجار تهران را به پایتختی ایران برگزید، راه نادرشاه افشار را در پیش گرفت و چند طایفه دیگر را هم از ترکمن صحرا به‌عنوان پرورش‌دهنده اسب و تیرانداز به این روستا آورد. خلاصه این که با افزایش ترکمن‌ها در روستای سرسبز و محصور بین رشته‌کوه‌های شرق پایتخت، کم‌کم آنها به فکر خرید ملک و زمین‌های مزروعی افتادند. تا این که به‌گفته بومی‌های ترکمن‌ده، در همان سال ۵دانگ و یک ربع روستا را به مبلغ ۱۱۵ تومان خریداری کردند و ۳ ربع باقی‌مانده را هم در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار به مبلغ ۲۵ تومان خریدند تا به این ترتیب ۶دانگ روستا به نام‌شان شد. از همان زمان هم بود که رفته‌رفته در دل ترکمن‌ده، روستاهای مختلف شکل گرفت و حالا این روستا دربرگیرنده ۵ روستای همه‌سین، هاجرآباد، بیدک، یان‌چشمه و چمن‌آب است.

ارادت به امامزاده‌ عبدالله (ع)

حالا که از تاریخچه این روستای بکر و جذاب شرق پایتخت باخبر شدید، بد نیست کمی هم درباره جاذبه‌های گردشگری این محدوده بدانید. علاوه بر فضای بکر و باغ‌های سرسبز محدوده روستاهای ترکمن‌ده با درخت‌های انگور، پسته، گردو، توت، شاتوت، آلبالو، انار و…، در ده ترکمن‌ها یک امامزاده هم وجود دارد که نامش عبدالله بن زین‌العابدین (ع) است. ریش‌سفیدان و موسفیدان روستا می‌گویند همان ۳۰۰ سال پیش که اجدادشان راهی این محدوده شدند، این امامزاده را کشف کرده و از همان زمان به نواده امام زین‌العابدین (ع) ارادت دارند. براساس شجره‌نامه موجود از این بقعه متبرکه، امامزاده عبدالله بن‌زین‌العابدین با ۸ نسل، به امام چهارم (ع) منسوب است و اینطور که مدیر امامزاده می‌گوید، این امامزاده با آن امامزاده‌ای که با همین نام در شهر ری قرار دارد، با مقداری تفاوت زمانی، هر دو به امام زین‌العابدین (ع) می‌رسند.

قبرستان قدیمی روستا

اگر به ترکمن‌ده رفتید، حتما سری هم به قبرستان قدیمی این روستا بزنید؛ قبرستانی خارج از فضای روستایی که با سنگ قبرهای قدیمی‌اش نشان از قدمت و عمر این روستای نزدیک به تهران دارد. قدیمی‌های ده می‌گویند حتی خبر دارند که تا ۵نسل‌شان در همین قبرستان به خاک سپرده شده‌اند.

بام ترکمن‌ده

اساسا با افتادن در جاده ترکمن‌ده، می‌توانید در گوشه‌ای از جاده بایستید و شاهد نمای زیبایی از پایتخت باشید. از گوشه گوشه جاده پر پیچ و خم روستاهای ترکمن‌ده، تهران، قابل دیدن است. اما اگر می‌خواهید جایی بروید که بتوانید کل ترکمن‌ده را ببینید و از منظره درختان سرسبز و سقف‌های شیروانی رنگی خانه‌ها در کنار یکدیگر لذت ببرید، از روستای همه‌سین خودتان را به منبع آب برسانید. بعد از گذر از یک سربالایی نسبتا تند که بخشی از آن را هم باید پیاده طی کنید، به منبع آب می‌رسید؛ جایی که همه روستا زیرپایتان قرار دارد و به نوعی بام ترکمن‌ده به‌حساب می‌آید!  این روستای کوچک محصور بین کوه‌ها و تپه‌های بلند، روی دیگری هم دارد. کمی که زاویه نگاه‌تان را تغییر بدهید، می‌توانید از این منظره تهران را هم ببینید. البته ناگفته پیداست که آنچه از نمای کلی روستای ترکمن‌ده با آب و هوای بی‌نظیرش خواهید دید، بسیار متفاوت‌تر از نمای تهرانی است که در هاله‌ای از غبار گم شده است.

منبع:همشهری