نوای ساز و دهل جشن نوروز در موزه میراث روستایی گیلان

دیرگاهی نمی گذرد که اکو موزه میراث روستایی نخستین موزه میراث روستایی کشور در زمینی به مساحت حدود ۲۶۳ هکتار در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ۱۸ جاده رشت – تهران، زندگی یکصد سال گذشته روستائیان گیلان در ۹ فاز و با ۳۶ سازه را به نمایش گذاشته و گردشگرانی را از  داخل و خارج کشور میزبان می شود که سرور جشن‌ها و آئین‌های بومی را در فضایی روستایی به یادگار از  یک قرن پیش ،جست‌وجو گر هستند.

هدیه موزه میراث روستایی گیلان بعد از مسیری در امتداد جاده و بر بلندای شالی و رود، حلاوت ساعتی زندگی در یک قرن گذشته است که خالی از هرگونه هوار شهر به انسان آرامش می‌بخشد؛ در گذران لحظه ها در موزه میراث روستایی گیلان کسانی که فضای ناب روستا را تجربه کرده‌ و خاطره‌های خوش آن را به یاد می‌آورند، در می‌یابند که با غرق شدن در تکنولوژی و صنعت چه به حالِ روزهای خوش و خالص گذشته آورده اند و نسل جدید نیز برای لحظاتی معنی پاک روستا در گذشته را تجربه می‌کنند.

اقدامات پاسدارانه برای میراث معماری روستایی گیلان

چندی پیش بود که سرپرست اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان اعلام کرد: در راستای تصویب‌نامه هیئت وزیران با عنوان آئین‌نامه پاسداری از میراث‌ ناملموس شهرها و روستاها در نخستین همایش پاسداری از میراث‌ ناملموس کشور ثبت ملی نخستین پرونده ارسالی از استان گیلان با عنوان «موزه‌ میراث‌ روستایی، اقدامات پاسدارانه برای میراث معماری روستایی گیلان» پس از انجام مراحل بررسی و داوری مورد موافقت کلیه اعضای شورای ثبت کشور قرار گرفت.

ولی جهانی تصریح کرد: با ثبت ملی این پرونده امیدواریم در آینده شاهد حفاظت هرچه بیشتر از این میراث ارزشمند استان گیلان باشیم. در روزهای آینده هم شماره ثبت پرونده موزه‌ میراث‌ روستایی، اقدامات پاسدارانه برای میراث معماری روستایی گیلان پس از طی مراحل اداری به این اداره‌کل ابلاغ خواهد شد.

پیشواز بهار و چهارشنبه سوری 

هنوز چند روزی از اعلام خبر خوش یادشده نگذشته بود که یاسر امانی مدیر موزه میراث روستایی گیلان خبر از برگزاری آماده شدن این موزه برای برپایی جشنواره نوروز با عنوان پیشواز بهار و چهارشنبه سوری را اعلام کرد.

یاسر امانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هر ساله در انتهای زمستان موزه تعطیل می شد تا برای نوروز آماده شود اما بدلیل استقبال زیاد گردشگران امسال همزمان با آماده سازی نوروزی پذیرای گردشگران نیز هستیم.

وی اظهار داشت: جشنواره نوروزی با برنامه پیشواز بهاری از شنبه ۲۱ اسفند ماه آغاز می شود و در همه ایام نوروزی با برگزاری انواع مراسم آئینی ،بازی های بومی ، نمایشگاه صنایع دستی و لباس های محلی ،ایستگاه نقاشی برای کودکان  و اکران فیلم مستند میزبان گردشگران خواهیم بود.

طبیعت گیلان نقطه قوت اکوتوریسم

فاطمه سپاس خواه کارشناس گردشگریست و زندگی در کشورهای مختلف را تجربه کرده و می گوید: طبیعت گیلان یکی از نقاط قوت توسعه اکوتوریسم در کشور است و برنامه ریزی برای گردشگری تخصصی می تواند موجب توسعه گردشگری در استان و کشور شود.

وی ادامه می دهد: متاسفانه آثار ناخوش و منفی بجا مانده غالب گردشگرانی که به گیلان سفر می کنند بسیار بیشتر از آثار مثبت است؛ با توجه به گردشگری بودن این خطه باید برنامه ریزی مدونی برای این فعالیت اقتصادی گیلان که از پایه های گردشگری کشور است، انجام شود.

سپاس خواه  تاکید می کند: اگرچه سفر حق همه مردم است اما باید شرایطی فراهم شود تا از آثار منفی گردشگری در استان کم شود و هر سایت گردشگری در این راستا برنامه ریزی کرده و از طریق مختلف آموزش گردشگران و اهتمام به محیط زیست را در اولویت قرار دهند.

موزه میراث روستایی است که دیگر آوازه اش فراتر از کشور رفته و در خاورمیانه یک دانه است مکانی شگرف از هنر و معماری است؛نمره ماشین ها خبر از حضور گردشگران از سراسر ایران می دهند صدای ساز و دهل و آوای استاد فریدون پور رضا ( خواننده پیشکسوت فولکلوریک گیلان  ) نمایه موزه شده  و گردشگران برای درک مکانی ناب آکنده از بوی سوختن هیزم و عطر نان راهی همایشی از معماری و آئین می شوند.

صدای ساز و کرنا و موسیقی محلی در هر گوشه از موزه میراث روستایی که در دل جنگل بنا شده به گوش می‌رسد و در میدانی سبز و پلکان‌هایی از چوب در دور آن، بازی‌های محلی چون لافند بازی (انجام حرکات ورزشی بر روی طناب) درحال اجراست.

زنان و مردان راهنما با لباس‌های سنتی به راهنمایی گردشگران پرداخته و هریک سرگذشت هر خانه برافراشته را همچون قصه‌ای شیرین بازگو می‌کنند. بر سایه آلاچیق‌های چوب و برنج، زنان با لباس‌های محلی مملو از رنگ بر زمین نشسته و بر پشت گمج (ظرف سفالین ویژه گیلان) نان‌های سنتی، همچون نان برنج و نان خرفه می‌پزند و آن‌ها را به گردشگرانی عرضه می‌کنند که سرخوش از محیط و هیاهوی پرندگانی هستند که اشعه‌های خورشید را که از میان درختان سوسو می‌زند درمی‌نوردند.

در مسیری از سنگریزه در لابه‌لای درختان جنگلی، با راهنمایی تابلوهای چوبی به سمت کوهپایه می‌روی و در انتها، خانه‌ای که بوی دود و هیزم و بوی ناب روستا را در جان و دل می‌افشاند.
معماری خانه‌های روستایی گیلان دانش نانوشته‌ای است که باید حفظ و از آن در معماری کنونی الهام گرفته می‌شد.

امروز بهترین موزه های دنیا ترکیبی از اطلاعات جذاب و آثار هنری را همزمان در معرض دید گردشگران قرار می دهد که می توان در این راستا به موزه های آرمیتاژ سن پترزبورگ، متروپلیشن آمریکا، موزه قاهره، گالری اوفیتزی فلورانس و لوور فرانسه اشاره کرد و پر بی راه نیست اگر در این بین به اکوموزه میراث روستایی گیلان  نیز اشاره کرد.

“گشت و گذار در موزه ها امروز می توانند نخستین وجه سفر قرار گیرند “سخن برخی از کارشناسان حوزه برنامه ریزی توریست است ؛آنان معتقدند غنای فرهنگی و تاریخی سرزمین مان به گونه ایست که می توان با گشایش موزه ای عظیم در کشور در سطح جهانی حرف برای گفتن داشت.

هنوز هستند کسانی که تاریخ را با فراموشی معنا می‌کنند و از دیدن موزه ها لذت چندانی نمی برند، اما مگر می شود از گنجینه اکوموزه گیلان که سراسر روح و رنگ و اصالت است چشم پوشید و جشنواره نوروزی با اجرای موسیقی زنده محلی، بازی‌های بومی و محلی، سفره گیلانی، نمایشگاه لباس‌های گیلانی، معرفی دستاوردهای معماری و مردم‌شناسی تا پایان نوروز برنامه ریزی شده است.

منبع:ایرنا