خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: ظرفیت مهمی که در زمینه میراث‌فرهنگی و صنعت گردشگری وجود دارد مربوط به تنوع استودان‌ها در منظر فرهنگی تخت جمشید و دشت مرودشت است.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در خصوص دشت مرودشت به خبرنگار مهر گفت: دشت مرودشت در گذر زمان، تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلفی را از جوامع مختلف انسانی در خود جای داده که بررسی باستان‌شناسی مربوط به آن، همواره مورد توجه پژوهشگران و کاوشگران این حوزه قرار گرفته است.

حمید فدایی به تنوع آثار تاریخی در این دشت اشاره و و بیان کرد: بخش مهمی از لایه‌های تاریخی دشت در برگیرنده آثار تدفینی از دوره‌های مختلف تاریخی است که خود ارزش‌های آئینی و مذهبی را در منطقه یادآور می‌شود. وجود تدفین‌های متنوع به ویژه در دامنه‌های کوه مهر، تقدس این کوه را که محوطه‌های مهم تخت جمشید، نقش رجب و شهر استخر در مجاورت آن ایجاد شده اند نشان می‌دهد.

وی افزود: محوطه نقش رستم به عنوان نکروپولیس یا شهر مردگان خود از مهمترین مجموعه‌های آئینی و تدفینی در نزدیکی تخت جمشید است که علاوه بر حضور آرامگاه تعدادی از پادشاهان هخامنشی در آن، می‌توان تداوم کاربری آن را به عنوان یک محوطه مقدس آئینی و تدفینی تا دوره ساسانی نیز پیگیری کرد از این رو حفاظت از یکپارچگی همه این ارزش‌ها امروزه یکی از دغدغه‌های مهم پایگاه است که با هدف معرفی و ارائه مطلوب ارزش‌های آن به متخصصین و بازدیدکنندگان مجموعه و منطقه انجام می‌شود.

در این رهگذر بهمن مردانی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مرودشت نیز بیان کرد: دو مجموعه جهانی تخت جمشید و نقش رستم به عنوان یک مقصد گردشگری باعث شده اند که کمتر به دیگر جاذبه‌ها توجه شود.

وی افزود: تعریف مسیر گردشگری در این منطقه باستانی در دشت مرودشت، قطعاً می‌تواند هم به حفاظت بهتر از این آثار منجر شود و هم تنوعی در جاذبه‌ها به وجود آید.

او گفت: گوردخمه آبشخور رستم و استودان تنگ زندان از آثار بسیار ارزشمند مربوط به دوران پیش از اسلام است که شناساندن آن به گردشگران می‌تواند جذاب و در حوزه گردشگری، اثرگذار باشد.

مردانی گفت: استودان‌های معرفی شده در قالب یک طرح و برنامه به راحتی قابلیت تعریف شدن به عنوان یک سایت جدید گردشگری را دارا هستند.

همچنین فضل الله حبیبی کارشناس باستان شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در خصوص آئین‌های مربوط به دوران تاریخی به خبرنگار مهر بیان کرد: مراسم تدفین در فرهنگ‌های مختلف، همواره با شیوه‌ها و آداب و رسوم‌های مختلفی برگزار می‌شده که بررسی این موضوع از دیرباز تا به اکنون مورد توجه آئین‌های مختلف ایران باستان بوده است.

او اضافه کرد: بسیاری از تدفین‌ها، مربوط به دوره‌های تاریخی مختلف نظیر دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی بوده است که بیشتر در دل صخره‌ها و کوهستان‌های دشت مرودشت نظیر کوه مهر و کوه حسین، جای گرفته است.

وی گفت: تغییر تدریجی شیوه‌های تدفین و تأثیر سنت‌های آئینی نظیر آئین مزدائی یا زردشتی باعث انتقال گورها از سطح دشت به کوهستان‌های اطراف بوده است.

مصداق بارز این گفته‌ها، گوردخمه‌هایی متعلق به شاهان هخامنشی است که در نقش رستم و تخت جمشید ساخته و پرداخته شده اند که همواره در معرض دید مخاطبان قرار داشته و نوع متفاوت آن نیز استودان هایی هستند که در دوره‌های بعد از هخامنشی با تأثیر از آئین‌های مربوط به خود، در این دشت شکل گرفته اند.

حبیبی گفت: فرهنگ‌ها و باورهای متنوع آئینی در دشت مرودشت باعث شده که آئین تدفین مردگان با روش‌های گوناگون شکل بگیرد که به شکل‌گیری انواع مختلفی از گورها منجر شده است.

این کارشناس باستان شناس مطرح کرد: استودان‌ها، فضای طاقچه ای شکل در دیوارهای عمودی صخره‌ها ایجاد شده اند که تا حد امکان تلاش داشتند که جسد مردگان را دور از عناصر مقدس از جمله خاک، دفن کنند.

او در پایان گفت: استودان‌ها یا گوردخمه ها با هم تفاوت دارند و این تفاوت به لحاظ معماری و جایگاه این کاربری در بستر زمانی و مکانی مختص خود است که در اینجا استودان‌های تنگ زندان و گوردخمه آبشخور رستم از نمونه‌های کم نظیر و متفاوت گورهای تدفینی دشت مرودشت طی دوران تاریخی محسوب می‌شوند که شناساندن و معرفی آن به گردشگران برای شناخت فرهنگ ایرانیان باستان، اهمیت فراوانی دارد.

منبع:خبرگزاری مهر

نسیم لذت بخشی که با رایحه نیلوفر آمیخته شده برای ساعاتی در روزها و شب‌های گرم تابستان، آرامش و لحظات مفرح بخش را برای گردشگر به ارمغان می آورد.

سرابی که در حدود ۲۰ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه واقع شده از مناطق پرجاذبه و از سراب های بزرگ استان است که به دلیل دربرگیری گل های نیلوفر به سراب نیلوفر نامگذاری شده و پس از ساماندهی محوطه آن، برای اهالی منطقه اشتغال زایی ایجاد کرده است.

این سراب به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارد به عنوان پنجاه و پنجمین اثر ملی ایران در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفته و در حرکت امواج آرامش، خاطرات متعددی از کرمانشاهیان و گردشگران حک شده و جای گرفته است.

با وجود اینکه اقدامات ضروری همچون بازسازی سرویس‌های بهداشتی، نوسازی قایق‌ها، رنگ‌آمیزی، بازسازی، دیوارکشی و ایمن‌سازی آلاچیق‌ها، بازسازی و راه‌اندازی غرفه‌ها و جمع‌آوری بیش از ٧٠ قلاده سگ ولگرد توسط شرکت توسعه گردشگری کرمانشاه در این محوطه انجام شده ولی باید گفت ظرفیت و جاذبه های این سراب آنقدر بزرگ است که برای معرفی آن بیش از این ها باید همت کرد.

در این شب‌های تابستان اگر گذرمان به این سراب بیفتد می بینیم که اکثر گردشگران با رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله مناسب اجتماعی دورتادور این محوطه نشسته اند و به سراب آرام چشم دوخته اند.

از اواسط دههٔ هشتاد به علت خشکسالی‌های طولانی مدت و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، چشمه‌های تأمین کننده آب این دریاچه چندین بار به‌طور کامل خشک شده و همین امر سبب از بین رفتن کامل نیلوفرهای آبی شد. با این حال با تلاش ارگان های مربوطه در سال ۱۳۹۵ تعدادی بوتهٔ نیلوفر آبی کشت شده و در بستر دریاچه کاشته شد تا از نابودی کامل آن جلوگیری به عمل آید.

بازگشت مجدد آب به سراب پس از سالها خشکسالی که مرگ آبزیان و غم کرمانشاهیان را به همراه داشت، فرصتی دوباره برای رسیدگی به خدمات رفاهی در این مجموعه است، جاذبه ای که به واسطه نزدیکی به مرکزیت استان و شهر کرمانشاه می تواند به عنوان یک ظرفیت مناسب به جذب گردشگر بپردازد.

فعالیت آبی به صورت پراکنده در این سراب دیده می شود، در یک بخش افرادی بدون ناظر و یا داشتن ساماندهی مناسب، به بازی های آبی به صورت انفرادی می پردازند، در بخش دیگر صدای هیجان شناگران کوچک و بزرگ از آب های سراب به گوش می رسد، شناگرانی که برخی از آنان تازه کار هستند و با خطرات و نحوه شناکردن در سراب ها بیگانه اند.

از سوی دیگر بنابه گفته کارشناسان گردشگری، می توان بسیاری از ظرفیت های گردشگری را با توجه به موقیعت بیابانی این سراب لحاظ کرد همانند بازی هایی که در شمال کشور مشاهده می شود.

به دلیل ساماندهی موقت و پراکنده، هنوز هم پرسه سگ‌های ولگرد در این محوطه دیده می شود، حیواناتی که برای یافتن لقمه ای نان به سفره گردشگران نزدیک می شوند در حالی که می توانند با تدبیری مستمر به مکانی امن برای داشتن زندگی بهتر منتقل شوند و با رفتنشان سیمایی بهتر در این منطقه گردشگری ایجاد کنند.

در حوزه خدمات رفاهی خلا نبود رستوران و مراکز تهیه غذا دیده می شود و تنها فعالیت تعدادی انگشت شمار و غرفه مانند برای عرضه نیازهای اولیه غذایی در این مجموعه دیده می شود در حالی که ظرفیت اشتغالزایی این سراب فراتر از وضعیت موجود است.

مخازن زباله سراب به رسیدگی سریعتر نیاز دارد چراکه ظرفیت آن اشباع شده و وزش باد نه تنها این پسماندها را به اطراف منتقل می کند بلکه هرازچندگاهی موجب پخش بوی نامطبوع در این فضا می شود.

سراب نیلوفر به دلیل موقعیت جغرافیایی و بیابانی که دارد می تواند به یک کمربند سبز و به مکانی محبوب برای دوچرخه سواران تبدیل شود.

مساحتی از زمین های سراب نیلوفر که تجهیزات گردشگری در آن وجود دارد وقف خاص است و دادگستری استان کرمانشاه نماینده واقف است و از اختیارات خود استفاده کرده و در چارچوب وظایفی که داشته آن را به بخش خصوصی واگذار کرده است.

بهره برداران و بخش های خصوصی که برای رسیدگی به این مجموعه تعیین می شوند باید در چارچوب قانون و تعریف یک برنامه جامع و منسجم بتوانند خدمات با کیفیت بهتری به گردشگران ارایه دهند.

با وجود اینکه از سوی متولی جدید مجموعه تفریحی گردشگری سراب نیلوفر کرمانشاه اعلام شد که خدماتی همچون افزودن قایق، جمع آوری قلیان سراها، ساماندهی روشنایی، نوسازی چمن‌ها، سنگفرش‌ها و آسفالت، پیاده راه و پارک ساحلی و پاکسازی مجموعه و غیره انجام شده اما ایجاد احساس رضایت در گردشگران به کار مستمر و برنامه ای جامع نیاز دارد.

منبع:ایرنا