تخصیص بیش از ۶۱۵میلیارد ریال برای میراث‌فرهنگی گلستان
به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان، احمد تجری امروز یکشنبه ۲۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ با تشریح عملکرد حوزه میراث‌فرهنگی استان به مناسبت هفته میراث‌فرهنگی، گفت: «سال ۱۳۹۹ درمجموع ۶۱۵ میلیارد و ۳۶ میلیون ریال برای حوزه میراث‌فرهنگی استان گلستان ازجمله پژوهش و اکتشافات باستان‌شناسی، ثبت و تعیین حریم آثار تاریخی، کمک به احیا دیوار بزرگ گرگان، حفاظت و ساماندهی میراث جهانی گنبد قابوس، ساماندهی محوطه کاوش شهر باستانی جرجان، هم‌افزایی و مشارکت دستگاه‌های اجرایی در احیا شهر تاریخی استرآباد، برنامه‌ریزی، نظارت، حفاظت، مرمت و ساماندهی در بخش موزه‌های استان و ایجاد و راه‌اندازی پروژه‌های حوزه میراث‌فرهنگی استان تخصیص‌یافته است.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان از تخصیص ۴۲۵ میلیارد و ۳۲۰ میلیون ریال از محل اعتبارات دولتی، کمک‌های فنی و اعتباری و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای مرمت و احیا شهر تاریخی استرآباد (گرگان) و بناهای واقع در آن از مجموع اعتبار اختصاص‌یافته به حوزه میراث‌فرهنگی استان در سال گذشته خبر داد و بیان کرد: «احیای شهر تاریخی استرآباد (گرگان) به‌عنوان یکی از اقدامات مهم حوزه میراث‌فرهنگی استان در سال گذشته با بهره‌برداری چند بنای تاریخی با کاربری گردشگری شتاب گرفته است؛ احیا این بافت تاریخی جدای از اهمیت و ارزش فرهنگی‌اجتماعی به لحاظ تأثیرگذاری آن در توسعه گردشگری، زمینه‌ساز افزایش درآمد و تقویت اقتصاد منطقه خواهد بود.»
او اضافه کرد: «مشوق‌های تسهیلاتی در نظر گرفته‌شده و ایجاد زیرساخت‌های مناسب توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان، راه و شهرسازی و شهرداری گرگان در شهر تاریخی استرآباد (گرگان) موجب ترغیب و تشویق مالکین و سرمایه‌گذاران برای ورود به مرمت، احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی شد.»
مرمت و احیای ۱۰ بنای تاریخی با کاربری گردشگری در شهر تاریخی استرآباد
تجری خاطرنشان کرد: «سال گذشته مرمت و احیا ۱۰ بنای تاریخی با کاربری گردشگری با حجم سرمایه‌گذاری ۳۰۰ میلیارد ریال با مشارکت بخش خصوصی اجرایی شد که از این مبلغ ۳۸ میلیارد ریال از محل کمک‌های فنی و اعتباری استانی به سرمایه‌گذاران این حوزه تسهیلات اعطا شد.»
او افزود: «از این ۱۰ بنای در حال مرمت و احیا در شهر تاریخی استرآباد(گرگان)، چهار بنای تاریخی شامل موقوفه ملاصنم (خانه خلیلی) با کاربری اقامتی و پذیرایی، خانه تاریخی باقری‌ها با کاربری اقامتی و پذیرایی، خانه تاریخی رضا قلی نژاد با کاربری مجموعه پذیرایی و خانه تاریخی شفیعی با کاربری اقامتی، سال گذشته با حجم سرمایه‌گذاری ۱۹۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال توسط دکتر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به بهره‌برداری رسید.»
مشارکت دستگاه‌های اجرایی برای احیای شهر تاریخی استرآباد
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان با اشاره به اقدامات اداره‌کل راه و شهرسازی استان گلستان، اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان و همچنین شهرداری گرگان طی سال گذشته در راستای احیا شهر تاریخی استرآباد(گرگان)، گفت: «در این سال اداره‌کل راه و شهرسازی پروژه‌های احیا و نوسازی و بهسازی محلات دوشنبه‌ای، سبزه مشهد، سرچشمه، پاسرو، درب نو و امامزاده نور شهر تاریخی استرآباد را درمجموع بااعتبار ۴۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اجرایی کرد؛ همچنین ۴ بنای وقفی شامل موقوفه‌های حاجی قاضی، سید باقر، دراز گیسو و محمد یوسف در شهر تاریخی استرآباد بااعتبار ۲۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال توسط اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان گلستان به بخش خصوصی واگذار شد؛ پروژه مرمت و ساماندهی جداره و کف‌سازی گذر پاسرو تا مصلا در مرکز شهر تاریخی استرآباد نیز بااعتبار ۴۰ میلیارد ریال توسط شهرداری گرگان در سال ۱۳۹۹ عملیاتی شد.»
او با اشاره به سایر اقدامات حفاظت و مرمت بناهای تاریخی شهر تاریخی استرآباد، خاطرنشان کرد: «در سال ۱۳۹۹ از محل اعتبارات ملی اشتغال پایدار درمجموع به ۶ بنای تاریخی شامل خانه شیرافکن، احمد دوست، قوانلو، صلاحی، پاینده و ضیائی مبلغ ۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون ریال اعتبار تخصیص یافت و در بخش پروژه‌های طرح مشارکتی نیز ۵ بنای پیرتکیه نعلبندان، خانه حاج محمد خراسانی، خانه حافظی، خانه ضیا موسوی و تکیه فندرسکی درمجموع ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال اعتبار دریافت کرده و مورد مرمت قرار گرفتند.»
تجری اضافه کرد: «مطالعات طرح تفضیلی ویژه پایگاه ملی شهر تاریخی استرآباد(گرگان)، مطالعات نقشه‌برداری از آثار تاریخی با مالکیت میراث‌فرهنگی و پروژه‌های مرمت اضطراری در بناهای تاریخی از دیگر اقدامات در حوزه پایگاه ملی شهر تاریخی استرآباد(گرگان) بود که بااعتبار ۹ میلیارد و ۹۷۰ میلیون ریال صورت گرفت.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان بیان کرد: «علاوه بر این در حوزه حفاظت و مرمت بنا در سال گذشته ۱۲ بنای استان گلستان بااعتبار ۲۱ میلیارد و ۷۶۶ میلیون ریال از محل منابع ملی، استانی و تسهیلات کمک‌های فنی و اعتباری مورد مرمت و احیا قرار گرفت.»
او با تشریح این ۱۲ پروژه مرمتی استان گفت: «رفع خطر خانه امیرلطیفی، رفع خطر خانه محمدرضا شیرنگی، نورپردازی و مرمت پل تاریخی آق‌قلا، مرمت و ساماندهی گمرک بندر گز، مرمت و ساماندهی برج رادکان، مرمت و ساماندهی بقعه آق‌مشهد، مرمت و بهسازی بافت گمیشان، رفع خطر بنای تاریخی مسگری سرچشمه در گرگان، رفع خطر خانه‌های قوانلو، یعقوب شیرنگی و حامد خراسانی ازجمله بناهایی است که در سال گذشته بااعتبار ملی و استانی مورد مرمت و احیا قرار گرفت.»
آغاز تهیه پرونده ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان در سال ۱۳۹۹
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان در ادامه از اختصاص ۵۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار برای کمک به احیا دیوار بزرگ گرگان از محل منابع دولتی در سال ۱۳۹۹ خبر داد.
او خاطرنشان کرد: «تهیه پرونده ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان به‌عنوان طولانی‌ترین اثر میراث‌فرهنگی کشور یکی از اقدامات شاخصی بود که از سال گذشته آغاز شد. ازاین‌رو تصویربرداری هوایی از دیوار بزرگ گرگان در راستای آماده‌سازی، ساماندهی، حفاظت، مرمت و احیا این دیوار تاریخی و تأسیسات وابسته به‌منظور فراهم شدن بستر لازم برای تهیه پرونده ثبت جهانی اجرایی شد که در سال جاری تداوم خواهد یافت.»
تجری اضافه کرد: «این پروژه به سفارش و نظارت پایگاه دیوار بزرگ گرگان زیر نظر اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان با هماهنگی اداره‌کل امور پایگاه‌های کشور توسط مهندسان مشاور رایان‌نقشه با همکاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح به‌مساحت ۱۱۰۰ کیلومترمربع در حال اجراست و در سال جاری نیز تداوم خواهد یافت.»
حفاظت از میراث جهانی گنبد قابوس و شهر باستانی جرجان بااعتبار بالغ‌بر ۸ میلیارد ریال
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان همچنین از حفاظت و ساماندهی از میراث جهانی گنبد قابوس بااعتبار ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال و همچنین ساماندهی محوطه کاوش شهر باستانی جرجان بااعتبار ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال در سال ۱۳۹۹ خبر داد.
او با اشاره به این‌که یکی محوطه‌سازی میراث جهانی یکی از اقدامات سال گذشته این پایگاه جهانی بوده است، گفت: «محوطه‌سازی میراث جهانی گنبد قابوس پس از انجام مطالعات و بررسی‌ها طراحی و مورد تائید و تصویب قرار گرفت و در سال ۱۳۹۹ اجرایی شد؛ سعی شد تا طرح محوطه‌سازی این بنا با رعایت اصول محوطه‌سازی ایرانی و سازگاری با بنای هزار و چهارده‌ساله گنبد قابوس و استفاده از نمادهای آن دوره که برگرفته از شهر باستانی جرجان بودند، تدوین شود.»
تجری خاطرنشان کرد: «بخش عملیات ساختمانی محوطه‌سازی میراث جهانی گنبد قابوس در مرحله اول در شش فاز طراحی شد که تا فاز سه آن به مساحت تقریبی ۷ هزار مترمربع به اتمام رسیده است و فاز چهارم محوطه‌سازی این اثر جهانی در حال اجراست.»
او بیان کرد: «در حوزه مرمت گنبد قابوس نیز با توجه به این‌که رشد گیاهان بر روی گنبد این اثر هرساله تجدید می‌شود، گیاهان و دواندن ریشه‌های آنها در عمق آجرها، شکستگی و جابجایی آجرها را به همراه دارد، ازاین‌رو در مناطقی که رشد گیاهان به‌طور مستقیم به بنا آسیب می‌رساند ضمن ارائه آموزش‌های لازم به کارگران برای جلوگیری از صدمه آثار در حین انجام کار، از روش دستی برای حذف گیاهان بر روی آجرها استفاده می‌شود که مرحله اول حذف علف‌های هرز از قسمت مخروطی گنبد قابوس با روش قطع کردن توسط قیچی باغبانی در سال گذشته آغاز شد.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان اضافه کرد: «اجرای داربست در دور بنا نیز برای برچیدن علف‌های هرز روییده بر سطح گنبد در سال ۹۸ و ۹۹ آغاز و مطالعه برای انجام مرمت آجرهای گنبد رک صورت‌گرفته و قرارداد ساخت نمونه‌های آجر و ملاط گنبد نیز در انتظار انعقاد قرارداد است.»
ثبت ۴۰ اثر تاریخی استان گلستان در فهرست آثار ملی در سال ۱۳۹۹
او با اشاره به عملکرد حوزه ثبت آثار اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان در سال ۱۳۹۹ خاطرنشان کرد: «طی سال گذشته ۴۰ اثر استان گلستان شامل ۵ اثر ناملموس، ۵ اثر طبیعی، ۵ اثر منقول و ۱۵ اثر غیرمنقول و همچنین ۱۰ اثر واجد ارزش تاریخی شامل ۸ محوطه و ۲ بنا نیز در فهرست آثار ملی به ثبت رسید که با ثبت این تعداد، آثار ثبتی و واجد ارزش این استان به ۹۱۲ اثر رسیده است.»
تجری افزود: «مهارت پالان‌دوزی استان، استاد غلامحسین محمودی نادره‌کار و گنجینه زنده بشری در رشته پالان‌دوزی، لاری؛ دانش ساخت و جمع‌آوری آب باران در معماری ترکمن، مهارت ساخت عروسک روستای سیاه رودبار و کارکردهای فرهنگی آن و ثبت ملی کشتی گورش ترکمن به‌صورت منطقه‌ای و مشترک استان‌های گلستان و خراسان شمالی، تکایای محله نعلبندان، خانه تاریخی آسیابان، خانه تاریخی قوانلو، خانه تاریخی ملاصنم بقال و خانه تاریخی میر سلطان استرآبادی با قدمت قاجاریه و صندوق چوبی امامزاده نور گرگان با قدمت دوره سلجوقی ازجمله آثار ثبت‌شده استان در این سال است.»
او با اشاره به اقدامات بخش موزه‌های استان گلستان در سال ۱۳۹۹، گفت: «سال گذشته ۱۰۳ میلیارد و ۷۰ میلیون ریال اعتبار از محل منابع ملی و استانی برای اقداماتی ازجمله حفاظت، مرمت و ساماندهی اموال فرهنگی تاریخی استان، برنامه‌ریزی نظارت بر موزه‌های استان، اجرای پروژه‌های موزه میراث روستایی گلستان و موزه بزرگ گلستان به بخش موزه‌های استان اختصاص یافت.»
تأمین بیش از ۷۳ میلیارد ریال اعتبار برای موزه میراث روستایی گلستان در سال گذشته
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان در ادامه از تأمین ۷۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال اعتبار از منابع ملی و استانی برای تسریع در عملیات اجرایی فاز اول موزه میراث روستایی گلستان در سال ۱۳۹۹ و آغاز عملیات اجرایی این پروژه پس از مدتی وقفه خبر داد.
او تأکید کرد: «پروژه موزه میراث روستایی گلستان دومین مدل در نوع خود در کشور و از پروژه‌های مهم و محوری استان است که اجرای آن نقش بسزایی در رونق گردشگری فرهنگی شمال کشور خواهد داشت.»
تجری خاطرنشان کرد: «تأمین بخشی از عملیات آب‌رسانی و برق‌رسانی، اجرای عملیات دوباره‌چینی خانه روستایی زاهد، واچینی قسمتی از خانه مقصودلو و تأمین برخی تجهیزات ازجمله اقدامات این پروژه در سال ۱۳۹۹ بود. برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری لازم در راستای بهره‌برداری به‌موقع از فاز اول پروژه میراث روستایی گلستان صورت‌گرفته است و در صورت تخصیص به‌موقع اعتبارات فاز نخست این پروژه محوری در سال ۱۴۰۰ برای بازدید گردشگران به بهره‌برداری می‌رسد.»
به گفته او: «با توجه به اهمیت حفاظت، مرمت و ساماندهی اشیا فرهنگی‌تاریخی، سال گذشته ۳۵۰ قلم شیء فرهنگی و تاریخی بااعتبار ۷۰۰ میلیون ریال موردحفاظت و مرمت قرار گرفت و همچنین در بخش اموال منقول فرهنگی و تاریخی استان نیز ارائه گزارش مدون ساماندهی ۲۱۷۷ قلم شیء و کشف و کارشناسی و ثبت و ضبط ۶ هزار قلم اجرایی شد.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان یادآور شد: «همچنین در این سال اجرای عملیات فاز اول راه‌اندازی نمایشگاه موقت موزه باستان‌شناسی گرگان، اجرای بخشی از اقدامات اجرایی پروژه موزه بزرگ گلستان در گنبدکاووس و ایمن‌سازی، بهسازی برق و مخزن کاخ‌موزه گرگان بااعتبار ۲۶ میلیارد و ۶۱۰ میلیون ریال از محل منابع ملی و همچنین ساماندهی و مرمت قسمتی از خانه تاریخی امیرلطیفی(موزه صنایع‌دستی گرگان) و خرید تجهیزات موزه‌های استان بااعتبار یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال از محل منابع استانی اجرایی شد.»
در ادامه تجری از تخصیص ۲ میلیارد و ۵۸۰ میلیون ریال از محل منابع ملی و استانی به حوزه پژوهش و اکتشافات باستان‌شناسی استان در سال ۱۳۹۹ خبر داد.
او خاطرنشان کرد: «در حوزه باستان‌شناسی گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم خرگوش تپه گرگان، بررسی و شناسایی و مستند نگاری و مکان‌یابی سنگ افراشته‌های گورستان تاریخی خالد نبی شهرستان کلاله در راستای تعیین عرصه و حریم و مستندسازی نقشه‌برداری و تهیه پرونده‌های ثبتی آثار تاریخی استان ازجمله اقداماتی بود که با این اعتبار در سال گذشته اجرایی شد.»
کشف آثاری بی‌نظیر در کشور در کاوش باستان‌شناسی شهر تاریخی استرآباد(گرگان) در سال ۱۳۹۹
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گلستان گفت: «یکی از پروژه‌های شاخص حوزه باستان‌شناسی استان گلستان در سال گذشته کاوش باستان‌شناسی شهر تاریخی استرآباد(گرگان) بود که بااعتبار ۸۰۰ میلیون ریال اجرایی شد. کاوش باستان‌شناسی شهر تاریخی استرآباد که با اجرای دو ماه کار میدانی به اتمام رسید، از اواسط آبان‌ماه و در پی کشف اتفاقی تعدادی از اشیای فلزی در محله سرچشمه این شهر آغاز شد.»
او بیان کرد: «در این کشف اتفاقی تعداد بیش از ۸۰ قلم شیء تاریخی‌فرهنگی در حین حفر چاه برای احداث بنایی مذهبی توسط کارگران ساختمانی به دست آمد و پس از اطلاع و حضور مسئولان و کارشناسان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان در محل کشف، با اخذ مجوزهای لازم از پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، عملیات اولین فصل کاوش باستان‌شناسی در این محل آغاز شد و به‌مدت دو ماه ادامه یافت.»
تجری تصریح کرد: «مهمترین یافته‌های فرهنگی به‌دست‌آمده از این کاوش مجموعه‌ای از اشیای فلزی مربوط به دوره سلجوقی با قدمتی نزدیک به هزار سال است. تاکنون کشف چنین مجموعه‌ای فلزی از دوره سلجوقی که در بستری تاریخی و در حین کاوش‌های باستان‌شناسی به‌دست‌آمده باشد، در ایران سابقه نداشته و بی‌نظیر است و اندک نمونه‌های مشابه کشف‌شده در ایران و دنیا، فاقد هویت و شناسنامه مشخص هستند و محل دقیق بستر باستان‌شناسی آن اشیا بر ما پوشیده است.»
او در پایان تصریح کرد: «هدف ما حفظ، حراست و احیای آثار و ابنیه‌ی ارزشمند تاریخی و فرهنگی است که در این راستا با تلاش همکاران معاونت میراث‌فرهنگی استان اقدامات خوبی صورت پذیرفته و امیدواریم در سال ۱۴۰۰ نیز با تلاش و همت بیشتر پروژه‌های مرمتی که از قبل مطالعات آنها صورت پذیرفته را آغاز و به بهره‌برداری و افتتاح برسانیم.»