اسماعیل برات ـ معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفت‌وگو با ایسنا سعی کرد به این ابهام‌ها و سوال‌ها پاسخ دهد. او ما وقع بیمه راهنمایان گردشگری را اینطور شرح داد: بیمه راهنمایان گردشگری موضوعی است که نزدیک به پنج شش سال به صورت مستمر در معاونت گردشگری پیگیری می‌کند، راهنمایان گردشگری به عنوان فعالان شاغل در گردشگری جایگاه ویژه‌ای دارند، به لحاظ اینکه مستقیم با گردشگر در تماس هستند و در هر شرایطی، از زمان ورود به کشور تا خروج، همواره در کنار گردشگر قرار دارند. به خاطر همین نقش مؤثر، از راهنمای گردشگری به عنوان سفیر یاد می‌شود. برای همین باید مورد حمایت قرار گیرد، به ویژه آن‌که در بین سایر فعالان گردشگری آسیب‌پذیرترند. موضوع بیمه نیز در همین چارچوب پیگیری شده است.
برات درباره فرایند پیگیری بیمه، توضیح داد: مکاتباتی با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی داشتیم که هیچ‌کدام به نتیجه نرسید؛ چرا که پرداخت حق بیمه به بودجه نیاز داشت، باید درصدی از حق بیمه را دولت پرداخت می‌کرد. فکر کردیم موضوع را از طریق نمایندگان مجلس دنبال کنیم. در نهایت سال گذشته با پیگیری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و تشکل‌های خصوصی راهنمایان، نمایندگان مجلس بند ۲۶ تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۳۹۹ را تصویب کردند و قرار شد دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها، نسبت به پرداخت حق بیمه ۲ هزار راهنمای گردشگری اقدام کند.
وی با اشاره به اجرا نشدن این قانون تا کنون، اظهار کرد: همزمان با آغاز سال ۱۳۹۹ موضوع را از سازمان برنامه و بودجه پیگیر شدیم. در قانون بودجه سهم دولت از حق بیمه ۲ هزار راهنمای گردشگری مشخص نشده بود. جلسات متعددی هم با وزارت کار و سازمان برنامه و بودجه داشتیم اما به نتیجه نرسیدیم، آنها هم تفسیرهای خود را داشتند. به هر حال هم سازمان تامین اجتماعی به دولت بدهکار بود و از چنین مصوبه‌ای استقبال نمی‌کرد، هم سازمان برنامه و بودجه که با محدودیت اعتبار و بودجه مواجه بوده است.
برات ادامه داد: در مهرماه ۹۹، وقتی دیدیم از طریق این جلسات به نتیجه نمی‌رسیم، موضوع را از معاونت قوانین مجلس پیگیر شدیم که نظر مشورتی دادند دولت باید ۲۰ درصد از سهم بیمه دو هزار راهنمای گردشگری را بپردازد. فکر می‌کنم معیارشان برای تعیین این میزان سهم، بیمه هنرمندان صنایع دستی بود.
وی افزود: با حذف این مانع، بار دیگر مصوبه به سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شد که آذرماه ٩٩، تایید بیمه دو هزار راهنمای گردشگری آمد. گام بعدی را وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با معرفی دو هزار نفر از بین ۱۲ هزار راهنمای گردشگری باید بردارد. بنابراین باید شاخص‌هایی را تعیین می‌کردیم تا بر آن اساس غربالگری را انجام دهیم. در همین چارچوب جلسه‌ای با نمایندگان کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان سراسر کشور و جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و دستگاه‌های ذی ربط برگزار شد، پیشنهادهایی داد شد که تک تک آنها را به بحث گذاشتیم و به جمع‌بندی رسیدیم.
معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری با بیان اینکه این شاخص‌ها به همه استان‌ها ابلاغ شده و آنها موظفند با درنظر گرفتن تمام این معیارها، راهنماها را معرفی کنند، درباره شاخص‌ها و معیارهای انتخاب آن دو هزار راهنما، گفت: راهنمایان گردشگری با «سه سال» سابقه فعالیت مستمر و فعال، بدون سابقه بیمه اجباری، با حداقل ۲۵ سال و حداکثر ۵۰ سال سن، در اولویت بیمه قرار دارند. علاوه‌بر این راهنمایان بین‌المللی یعنی ورودی‌کارها و بعد از آنها راهنمایان داخلی، در اولویت انتخاب برای بیمه قرار دارند. همچنین کارت راهنمای گردشگری در سه سال اخیر (۹۹-۱۳۹۷) باید تمدید شده و دارای اعتبار باشد. راهنمایان گردشگری ساکن در استان‌های محروم برای بیمه اجتماعی نیز در اولویت قرار دارند.
برات به تشریح دلایل این اولویت‌ها با توجه به انتقادها و اعتراض‌هایی که به برخی از این بندها از سوی راهنمایان گردشگری وارد شده است، توضیح داد: سه سال سابقه کاری از این نظر تعیین شده که به هر حال ما باید جلوی افرادی که صرفا به بهانه بیمه، دوره راهنمای گردشگری را می‌گذارنند اما قرار نیست در این حوزه فعال شوند را بگیریم. سنجش راهنمای فعال نیز بر اساس گزارش تورهای اجرا کرده، انجام می‌شود و لزوما تمدید کارت و سه سال سابقه، معیار انتخاب نیست. بررسی‌ها مشخص کرده که برخی، کارت راهنمای گردشگری دارند و هر سال هم تمدید کرده‌اند اما یک گزارش از تور ارسال نکرده‌اند، این افراد نمی‌توانند در اولویت بیمه باشند.
او درباره تعداد راهنمایان فعال گفت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد از بین حدود ۱۲ هزار داری کارت بیش از هشت هزار راهنما، هر سال به صورت مستمر کارت خود را تمدید کرده‌اند و بقیه با وقفه مراجعه داشته‌اند. با این حال سند فعالیت هر راهنما، گزارش‌هایی است که در پایان هر تور ارسال کرده است.
معاون اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری درباره اولویت نداشتن سابقه بیمه اجباری با توجه به اینکه برخی از راهنمایان چند سالی است از بیمه خویش‌فرما و یا اجباری استفاده می‌کنند، توضیح داد: این بند مربوط به افرادی است که در ارگان‌های دولتی یا شرکت‌های خصوصی و حتی در دفتر خدمات مسافرتی به عنوان کارمند کار می‌کنند و بیمه دارند. با توجه به جمعیت زیاد راهنمایان بدون بیمه، این افراد نمی‌توانند در اولویت باشند. برای رفع ابهام درباره این بند، لازم به توضیح است که گروهی از راهنمایان سال‌هاست با پرداخت سهم کامل، از بیمه خوش‌فرما یا اجباری استفاده می‌کنند، با احراز این موضوع و در صورت داشتن سایر معیارها، این دسته از راهنمایان هم می‌توانند در اولویت بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند و منعی برای اعلام اسامی آنها منعی ندارد.
برات در توضیح دلایل تعیین شروط سنی برای بیمه، گفت: دلیل آن‌که حداقل سن ۲۵ سال تعیین شده آن است که طبق آیین‌نامه مصوب هیات وزیران در سال ۱۳۹۴ کمترین سن برای راهنمای گردشگری ۲۲ سال است که با احتساب سه سال سابقه فعالیت مستمر، حداقل سن برای بیمه ۲۵ سال درنظر گرفته شده است. شاخص حداکثر ۵۰ سال سن هم با توجه به قوانین و محدودیت‌های سن بیمه در سازمان اجتماعی تعیین شده است. البته اگر راهنمایان در این سن، سوابق بیمه خویش‌فرما داشته باشند می‌توانند در اولویت این بیمه قرار گیرند و بیمه جدید در ادامه بیمه قبلی آنها قرار خواهد گرفت. قانون حداکثر سن بیشتر مشمول افرادی است که تا کنون هیچ نوع سوابق بیمه‌ای نداشته‌اند.
او با اشاره به بررسی سوابق تمدید کارت راهنمایانی که در اولویت بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرند، اظهار کرد: مواردی وجود دارد که پنج شش سال برای تمدید کارت مراجعه نکرده‌اند و در یک سال، بنا به الزامات و نیازها کارتشان را تمدید کرده‌اند، یقینا چنین افرادی فعالیت مستمر به عنوان راهنمای گردشگری ندارند و نباید در اولویت قرار گیرند.
وی ادامه داد: با توجه به محدودیتی که برای بیمه راهنمایان درنظر گرفته شده ما باید این ظرفیت را در سراسر کشور توزیع کنیم. بنابراین به هر استان، با توجه به جمعیت راهنمایان کارت‌دارِ فعال، سهمیه‌ای اختصاص داده شده است. مثلا استان تهران بیشترین جمعیت راهنما را در کشور دارد و بعد از آن استان‌هایی مثل فارس، اصفهان، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و… و یا مناطق محروم که در اولویت قرار گرفته‌اند، این شرایط در تعیین آن سهم تاثیر دارد. قطعا پس از معرفی راهنمایان در اولویت توسط استان‌ها، نظر تشکل‌های خصوصی دریافت می‌شود؛ چرا که ممکن است این تشکل‌ها افراد در اولویتی داشته باشند که در فهرست استان‌ها نباشند. حتما تمام مراحل انتخاب راهنمایان گردشگری با نظر بخش خصوصی و هر دو تشکل موجود، پیش می‌رود تا عادلانه رفتار شود.
او درباره دلایل واگذاری انتخاب راهنمایان مشمول بیمه به ادارات میراث فرهنگی و گردشگری استان‌ها، توضیح داد: مرجع صادرکننده کارت راهنمایان گردشگری این ادارات هستند و متولی امر محسوب می شوند. ما از استان‌ها خواسته‌ایم براساس این شاخص‌ها، راهنمایان در اولویت را شناسایی و معرفی کنند اما در نهایت، این فهرست با نظر تشکل‌ها بررسی می‌شود.
برات درباره در اولویت بودن راهنمایان بین‌المللی توضیح داد: براساس تعریف موجود راهنمای بین‌المللی شخصی است که با گردشگران خارجی در ایران همراه است، هرچند تعریف بین‌المللی، راهنمایان خروجی کار را هم در برمی‌گیرد، اما اولویت بیمه، دسته اول هستند و در ادامه راهنماهای که تور داخلی اجرا می‌کنند و بعد از آنها اگر ظرفیت وجود داشت، راهنمایی که گردشگران ایرانی را در سفرهای خارجی همراهی می‌کند.
منبع:ایسنا
