استان لرستان یکی از استان‌های غربی کشور با مساحت ۲۸،۲۹۴ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود یک میلیون و هفتصد و پنجاه و چهار هزار نفر است.
این استان که به خاطر کوه‌ها، آبشارها و جنگل‌های بلوطش شهرت دارد، منطقه‌ای خوش آب‌وهوا، مدیترانه‌ای و چهار فصل است که با دارا بودن جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی بسیار تبدیل به مقصدی فوق‌العاده برای گردشگران داخلی و خارجی شده است.
هر چند تا به حال به دلیل تبلیغات کم، استان لرستان در جذب گردشگران به اندازه‌ی باقی استان‌های پرطرفدار موفق نبوده است، اما در سال‌های اخیر با تأسیس هتل‌های متعدد و ارائه‌ی امکانات فراوان به گردشگران، سعی در به دست آوردن جایگاه واقعی خود داشته است.
لرستان سرزمینی با قدمت چهل هزارساله است که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های انسان توسط باستان‌شناسان معرفی شده است.
لرستان حتی پیش از ورود مادها، نیز محل زندگی اقوامی مثل کاسی‌ها، لولوبیان و عیلامی‌ها بوده و سنگ نوشته‌ها و حکاکی‌ها و سفالینه‌های متعدد کشف شده در این سرزمین مهر تأییدی بر این ادعای مورخین هستند.
لرستان از سمت شمال با همدان و کرمانشاه، از غرب با ایلام، از جنوب با خوزستان و چهارمحال بختیاری و از سمت شرق با استان‌های اصفهان و مرکزی هم مرز است.
جاذبه‌های دیدنی به تفکیک شهرها
لرستان پر است از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی که تنها تعدادی از آنها در این راهنما معرفی می‌شوند.
این قلعه به دژ شاپورخواست یا قلعه‌ی دوازده برجی نیز معروف است که بر فراز تپه‌ای مشرف به مرکز شهر و رودخانه واقع شده و قدمتش به زمان ساسانیان برمی‌گردد.
این بنای تاریخی در سال ۱۳۴۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و حالا دارای دو موزه‌ی دیدنی باستان‌شناسی و مردم‌شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیای باستانی، فروشگاه محصولات فرهنگی و چایخانه‌ی سنتی است.
چشمه‌ی پرآب گلستان هم از بخش شمالی این تپه به سمت پایین جاری است، و زیبایی این بنا را بیشتر کرده است.
مناره آجری لرستان
مناره آجری یک مناره‌ی دیده‌بانی با ۹۰۰ سال قدمت است که در جنوب شرقی شهر و در محله‌ی قاضی‌آباد واقع شده است. این مناره‌ی باستانی ۳۰ متر ارتفاع دارد و با پیمودن ۹۹ پله می‌توان به بام آن صعود کرد.
این بنای باستانی هم به ثبت ملی رسیده و در گذشته از آن برای هدایت کاروان‌ها استفاده می‌شده است.
گرداب سنگی لرستان
در غرب شهر خرم‌آباد و در کنار میدان تختی واقع شده است. از این حوضچه‌ی سنگی که ۱۸ متر ارتفاع دارد و محیطش ۲۵۶ متر مربع است برای هدایت آب به اقصی نقاط ظهر استفاده می‌شود.
قدمت گرداب سنگی هم به زمان ساسانیان برمی‌گردد و در تمام ماه‌های سال آب دارد.
زیباکنار لرستان
این دریاچهی مصنوعی که آبش از چشمه‌های اطراف شهر تأمین می‌شود، در پارک کیو در شهر خرم‌آباد قرار دارد. کیو در زبان لری به معنای کبود است و به علت زلالی و عمق این دریاچه به آن اطلاق می‌شود.
حتما علاوه بر قدم زدن در اطراف دریاچه، در آن به قایق‌سواری هم بپردازید و از پارک زیبای مجاور آن (زیباکنار) و شهربازی هم دیدن کنید. لذت قدم زدن شبانه در اطراف دریاچهی کیو و مشاهده‌ی انعکاس نورها بر سطح آن را از دست ندهید.
بام لرستان
یکی از کارهایی که باید حتما در زمان اقامت در خرم‌آباد انجام داد، تماشا کردن چشم‌انداز شهر از بالای بام لرستان در شب و روز است. بام لرستان در واقع یک پروژه‌ی گردشگری و تحقیقاتی است که در منطقه‌ای به وسعت ۸۰۰ هکتار در بالای کوه مدبه در شرق شهر خرم‌آباد واقع شده است .
در این تفریحگاه رصدخانه‌ای به نام کاسین واقع شده است که می‌توانید از تلسکوپ پیشرفته‌ی آن برای تماشای آسمان شب استفاده کنید. یکی دیگر از امکانات این تفرجگاه باغ وحش آن است که برای افراد علاقه‌مند و کودکان می‌تواند جذاب باشد.
علاوه بر این امکانات، یک هتل و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی هم در اینجا وجود دارد. در سال‌های اخیر کمتر گردشگری بدون گرفتن عکس در کنار چشم‌انداز خرم‌آباد بر فراز بام لرستان، این شهر را ترک کرده است.
پل شاپوری (پل شکسته) لرستان
لرستان را به علت دارا بودن بیش از ۱۰۰ پل تاریخی پایتخت پل‌های ایران می‌گویند. پل شکسته که در گویش لری به آن پل اشکسه گویند تنها یکی از این پل‌هاست که در جنوب شهر خرم‌آباد و در انتهای بلوار تمدن واقع شده.
این پل تنها پل تمام سنگی جهان است که در گذشته دارای ۲۳۰ متر طول و ۱۹ چشمه طاق بوده، که حالا از میان آنها تنها ۵ چشمه طاق باقی مانده و بقیه در گذر زمان از بین رفته‌اند. این پل که در زمان ساسانیان ساخته شده، استان لرستان را به خوزستان وصل می‌کرده است.
پارک جنگلی مخمل‌کوه لرستان
مخمل‌کوه،کوهی با ارتفاع ۱۹۰۰ متر در شمال شرق خرم‌آباد است که از سنگ‌های رسوبی تشکیل شده. نامگذاری این کوه به این علت است که صخره‌های آن پوشیده از گلسنگ هستند و به همین علت بخش آفتابگیر آن رنگ سیاه دارد (گلسنگ در مجاورت با آفتاب سیاه می‌شود) و بخش پشتی آن سبزرنگ است.
در چند سال گذشته بخش شمالی این کوه در تنگ شبیخون به تفرجگاهی به نام پارک جنگلی مخمل‌کوه تبدیل شده که دسترسی به آن بسیار آسان است و می‌توان از میدان ۲۲ بهمن، به سمت الشتر رانندگی کنید و پس از طی چندین کیلومتر و وارد شدن در جاده‌ی فرعی به این تفرجگاه برسید. این مسیر نیازی به پیاده‌روی ندارد.
آبشار بیشه لرستان
ابن آبشار زیبا که حتما بسیاری از شما تصاویرش را در جاهای مختلف دیده‌اید در دهستان سپیددشت شهرستان خرم‌آباد و در ۶۴ کیلومتری این شهر قرار دارد.
برای سفر به این آبشار می‌توانید از قطار مسیر تهران-جنوب استفاده کرده و در ایستگاه بیشه پیاده شوید و پس از طی مسافت چندصد متری به این آبشار برسید، یا اینکه اگر در استان لرستان اقامت دارید، با ماشین شخصی به سمت این منطقه حرکت کرده، یا از دورود با قطار به این ایستگاه بروید.
اگر اهل طبیعت‌گردی هستید و با اقامت در مکان‌های غیرشهری مشکلی ندارید، مسئولین این مطقه اقامتگاهی برای سفر چند روزه‌ی شما تدارک دیده‌اند.
این اقامتگاه دارای ۱۷ پلاژ و ۷ چادر و حتی بازارچه‌ی محلی، خانه‌ی بهداشت و پاسگاه انتظامی است و روزهای خوشی را در دل طبیعت برای شما به ارمغان می‌آورد.
آبشار نوژیان لرستان
این آبشار عریض در ۴۰ کیلومتری جاده‌ی کمربندی خرم‌آباد و در بخش پاپی قرار دارد. زمان سفر به این آبشار زیبا و بکر فصول بهار و تابستان است، زیرا با پایان گرفتن تابستان، این آبشار هم به خواب زمستانی فرو می‌رود.
آبشار نوژیان به دلیل گیاهان دارویی‌اش شهرت دارد و مردم زیادی به این علت به این ناحیه سفر می‌کنند. برای رسیدن به این آبشار می‌توان از قطار استفاده کرد، یا از دو راه آسفالته‌ی الیگودرز-شول‌آباد و خرم‌آباد-سپیددشت-شول‌آباد به این منطقه سفر کرد. مانند باقی آبشارهای استان برای رسیدن به این آبشار هم باید مسیری پرپیچ‌وخم و زیبا را طی کنید.
آبشار وارک لرستان
این آبشار زیبا در غرب گردنه‌ی نوژیان و در بخش پاپی در جنوب شرقی خرم‌آباد و در فاصله‌ی ۶۰ کیلومتری آن قرار دارد. این منطقه پر از درختان گلابی، زالزالک و بلوط است.
برای رسیدن به این آبشار دوقلو باید پس از رسیدن به دوراهی خرم‌آباد-بروجرد حدود ۱۴ کیلومتر به سمت جنوب (در جاده‌ی کمربندی خرم‌آباد) بروید، پس از آن با دیدن تابلوی آبشار نوژیان به مسیر خود ادامه دهید.
آبشار وارک در نزدیکی آبشار نوژیان قرار دارد و یک دوراهی آنها را از هم متمایز می‌کند. ۵ کیلومتر انتهایی مسیر را باید پیاده‌روی کنید.
بروجرد در استان لرستان
مسجد جامع بروجرد
این مسجد که حدود ۱۳ قرن قدمت دارد، پس از ورود سپاهیان اسلام روی بقایای آتشکده‌ای تخریب شده ساخته شد. این مسجد که به مسجد جمعه هم مشهور است در محله‌ی تاریخی دودانگه‌ی بروجرد (خیابان جعفری) واقع شده است و دارای منبر ۹ پله‌ی چوبی معروفی است که در سال ۱۰۶۸ هجری قمری ساخته شده است.
برخی بروجردی‌ها معتقدند که امام حسن مجتبی به این مسجد سفر کرده و آن را متبرک کرده، اما به لحاظ تاریخی این داستان مستند نیست.
مسجد امام (سلطانی) لرستان
با توجه به تخریب بناها در زمان‌های گذشته به دلایلی چون زلزله و جنگ، بنای مسجد سلطانی بروجرد بر روی بقایای یک مسجد بسیار قدیمی از دوران گذشته ساخته شد. ساخت این مسجد در دوران زندیه آغاز شد و در دوران فتحعلی شاه قاجار به پایان رسید. مسجد سلطانی که با نام امام نیز شناخته می‌شود دارای تزئینات کاشیکاری چشم‌نوازی است و در حال حاضر در خیابان صفا بروجرد قرار دارد.
آدرس مسجد سلطانی (مسجد امام) بروجرد: لرستان- بروجرد- میدان قیام- خیابان صفا
مسجد امام بروجرد لرستان
بنای فعلی این مسجد در دوران قاجار و زمان فتحلعی‌شاه ساخته شده است، اما در برخی کتب تاریخی آن را با مسجد حدیث که بیش از هزار سال پیش در بروجرد وجود داشته است، یکی می‌دانند.
این مسجد که از نوع مساجد چهار ایوانی (مانند مسجد امام تهران و مسجدالنبی قزوین) است با ۷۰۰۰ متر مربع وسعت بزرگ‌ترین مسجد غرب کشور است.
امامزاده جعفر لرستان
درباره‌ی امامزاده‌ی مدفون در این بقعه دو روایت وجود دارد، عده‌ای وی را فرزند امام موسی کاظم (ع) می‌دانند و برخی وی را با پنج واسطه به امام سجاد (ع) منسوب می‌کنند. معماری این بنا با بسیاری از امامزاده‌های ایران متفاوت است و شاید تنها نمونه‌ی مشابه آن آرامگاه دانیال نبی (ع) در شوش است.
این بنا که مربوط به دوره‌ی سلجوقی است بر خلاف سایر گنبدهای ایرانی که دایره‌ای شکلند، هرمی است و مانند مخروط و کلاهخود است. در حیاط این امامزاده ۳۵۰ اصله درخت وجود دارد که قدمت یکی از چنارهای آن به ۳۸۰ سال می‌رسد.
این بنا که در کنار یک گورستان عمومی، گورستان خصوصی و بقعه‌ی امامزاده دوخواهران قرار دارد، با درهای قدیمی و آینه‌کاری‌های زیبا یکی از جاذبه‌های دیدنی بروجرد است.
بازار بروجرد (راسا) لرستان
این بازار سنتی که قدمت آن حداقل به دوران قاجار برمی‌گردد با اینکه به دلایل مختلفی مانند آتش‌سوزی و جنگ، بخشهای زیادی از آن تخریب و سپس نوسازی شده، اما هنوز پاره‌ای از بخشهای قدیمی خود را حفظ کرده است. این بازار از سه بخش راسته‌بازارها، کاروانسراها و مراکز جانبی راسته‌بازارها تشکیل شده است که هر سه بسیار دیدنی هستند.
هر کدام از راسته بازارها به شغل و صنف خاصی مربوط هستند و فعالیت و قیمت‌های هماهنگی را ارائه می‌دهند. مشاغل قدیمی همچون گیوه‌دوزی، جوراب‌بافی، مسگری، حلبی‌سازی، چلنگری، بوریابافی، لحاف‌دوزی و … در این بازار به چشم می‌خورد که اغلب جز تعدادی از روستائیان و عشایر مشتری چندانی ندارند. بازدید و پرسه‌زنی در این بازار به همه‌ی علاقه‌مندان به مردم‌شناسی و تاریخ ایران توصیه می‌شود.
گردشگاه چغاسرخه (تپه‌ی چغا) لرستان
این گردشگاه که مرتفع‌ترین نقطه‌ی بروجرد (به آن بام بروجرد هم می‌گویند) است و از تمام نقاط شهر و حتی پیش از ورود به شهر دیده می‌شود، تپه‌ای آتشفشانی در غرب شهر است.
این منطقه در سال‌های اخیر به علت امکانات تفریحی مختلف مثل تندیس‌های زیبا، انواع وسایل بازی، آلاچیق‌ها، دریاچهی مصنوعی، هتل چندستاره، گلزار شهدای گمنام و … به یکی از پربازدیدکننده‌ترین جاذبه‌های بروجرد تبدیل شده است. از فراز این منظره شما با چشم‌اندازی ۳۶۰ درجه از شهر و باغ زیبای فدک روبه‌رو خواهید بود.
بوستان فدک و باغ پرندگان لرستان
باغ فدک یکی از تفرجگاه‌های تازه تأسیس شهر بروجرد است که در دامنه‌ی تپه‌ی چغا واقع شده است و به علت وجود باغ پرندگان، دریاچهی زیبا و پیست دوچرخه‌سواری به مکانی جذاب برای گردشگران تبدیل شده است.
دریاچهی این باغ که از سه دریاچهی متصل تشکیل شده را بزرگ‌ترین دریاچهی مصنوعی غرب کشور می‌دانند که مکانی دل‌انگیز برای قایق سواری است. باغ پرندگان موجود در این بوستان هم که با الگوبرداری از باغ پرندگان اصفهان ساخته شده دارای ۷۸ گونه‌ی جانوری نادر است.
دورود لرستان
شهرستان دورود شهرستانی است در شرق استان لرستان و مرکز آن شهر دورود است. مساحت شهرستان دورود ۱۳۲۶ کیلومتر مربع است که ۷/۴٪ خاک لرستان را شامل می‌شود. این شهرستان از شمال به شهرستان شازند، از شمال غربی به بروجرد، از شرق به شهرستان ازنا، از جنوب به شهرستان الیگودرز و از غرب به شهرستان خرم‌آباد هم‌مرز است.
آبشار تله زنگ یا شوی لرستان
این آبشار با ارتفاع ۱۰۰ متر یکی از بلندترین آبشارهای ایران است که در میانه‌ی کوه‌های سرتنگ شوی در حوالی روستای شوی در ۱۰ کیلومتری ایستگاه راه‌آهن تله زنگ واقع شده است. برای بازدید از این آبشار می‌توانید سوار قطار مسیر دورود اندیمشک شده و در ایستگاه شوی پیاده شوید (حتما قبل از سوار شدن قطار، بپرسید که در ایستگاه تله‌زنگ توقف دارد یا خیر).
به دلیل قرار داشتن این آبشار در مرز بین دو استان لرستان و خوزستان، عده‌ی زیادی این آبشار را جزئی از شهرستان دزفول می‌دانند. اگر اهل پیاده‌رودی در مسیرهای صعب‌العبور و کمی کوهنوردی هستید، مطمئن باشید از که از زیبایی‌های این طبیعت بکر مثل انبوه درختان بادم و بلوط لذت وافری خواهید برد.
دریاچه گهر لرستان
این دریاچهی زیبا که به نگین اشترانکوه شهرت دارد، در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی دورود، لابه‌لای رشته کوه اشترانکوه قرار دارد. این دریاچه که یک و نیم کیلومتر درازا دارد به گفته‌ی زمین‌شناسان احتمالا نتیجه‌ی وقوع زمین‌لرزه‌ای بزرگ در هزاران سال پیش است.
در کنار این دریاچه دره‌ی نی‌گاه قرار دارد، که دشتی پوشیده از شقایق و لاله‌ی واژگون است. البته برای استفاده از این مناظر بهترین زمان سفر به این مناطق ماه‌های و تیر و مرداد است. علاوه بر این منطقه‌ی اشترانکوه، منطقه‌ای حفاظت‌شده و پر از گونه‌های جانوری مثل بز، قوچ، آهو، پلنگ و … است.
برای رسیدن به دریاچهی گهر دو راه وجود دارد. یا از مسیر الیگودرز به سمت شول‌آباد حرکت کنید که مقداری از راه را در جنگل‌های زیبای اشترانکوه باید پیاده‌روی کنید، یا اینکه از مسیر دورود با ماشین به سمت اشترانکوه بروید، که البته از این طریق لذت پیاده‌روی در جنگل‌های الیگودرز را از دست خواهید داد.
پیشنهاد کجارو به شما این است که اگر فرصت و توانایی‌اش را دارید، حتما به این منطقه‌ی بکر و دست‌نخورده و پرطرفدار سفر کنید.
پلدختر لرستان
پل دختر که به اسم پل کر و دت (پسر و دختر) هم مشهور است، یکی از غم‌انگیزترین پل‌های استان لرستان است، چرا که بخش عظیمی از آن تخریب شده است و تنها یکی از طاق‌های آن در ورودی شهر پلدختر مانده است. این پل نماد شهر پلدختر محسوب شده و جاده‌ی خرم‌آباد، اندیمشک از زیر آن عبور می‌کند.
ارتفاع این تنها طاق برجامانده از پل دختر ۱۸ متر و عرض آن ۱۱.۵ متر است. برخی علت نامگذاری این پل را انتساب آن به ایزدبانو آناهیتا می‌دانند.
تالاب‌های پلدختر لرستان
زمان پیدایش تالاب‌های ۱۱گانه‌ی خرم‌آباد به ۱۰ تا ۱۱ هزار سال پیش برمی‌گردد. این مجموعه تالاب‌ها شامل تالاب‌های تکانه، لفانه، زردآبه، سیاه، تاف، چیکه و … است که بزرگ‌ترین این تالاب‌ها تالاب گری بلمک با ۵۰۰ هکتار وسعت است. با وجود بحرانی کم‌آبی کشور، این تالاب‌ها وضع خوبی دارند و زیستگاه پرندگان مهاجر سیبری مثل چنگر، کشیم، حواصیل خاکستری و گونه‌های کمیابی مثل قوی گنگ و حاجی لک‌لک هستند.
برای دسترسی به این تالاب‌ها باید در مسیر جنوب شهرستان پلدختر حرکت کنید، پس از طی ۵ کیلومتر به جاده‌ای می‌رسید که در کنار روستای ولیعصر قرار دارد. تالاب‌ها در انتهای این جاده‌ی فرعی در انتظار شما هستند.
غار کلماکره لرستان
این غار را یکی از ۶ گنجینه‌ی بزرگ جهان می‌نامند. غار کلماکره که تا سال ۱۳۶۸ شمسی آن هم به طور اتفاقی و توسط یک چوپان کشف نشده بود، بیش از ۲۷۰۰ سال قدمت دارد و محل نگهداری بخش قابل توجهی از ثروت پادشاهان ساسانی بوده است.
متأسفانه به دلیل بی‌توجهی مسئولین در سال‌های اولیه‌ی پس از کشف این غار، بیشتر آثار باستانی آن (جواهرات، ماسک‌های طلا، کاسه‌های ماهی بادامی، شمش‌های نقره و …) توسط قاچاقچیان عتیقه به خارج از کشور منتقل شد.
بخشی از آثار باستانی آن را می‌توان در موزه‌ی ایران باستان تهران، موزه‌ی قلعه‌ی فلک‌الافلاک و موزه‌های لوور، بریتانیا و نیویورک مشاهده کرد.
ساختار طبیعی خود غار نیز به لحاظ طبیعی بسیار دیدنی است، آبچال‌های طبیعی درون غار و ستون‌های رسوبی و سقف‌آویزهای جالب آن برای هر غارنوردی جالب خواهد بود.
مسیر دسترسی به این غار نیز مانند سایر جاهای دیدنی لرستان ترکیبی از استفاده از ماشین و پیاده‌روی است. از مسیر پلدختر و از جاده‌ای که در حاشیه‌ی شمالی رودخانه‌ی کشکان قرار دارد، حدود ۱۲ کیلومتر را به سمت روستای دره‌باغ بروید و سپس باقی مسیر را تا دهانه‌ی غار پیاده‌روی کنید (اگر اهل کوهنوردی نیستید، پیمودن مسیر ممکن است برای شما سخت باشد).
دریاچه شط تمی (الیگودرز) لرستان
این دریاچه که از دو بخش فصلی و دائمی تشکیل شده در جنوب روستای دستگرد از توابع بخش بشارت شهرستان الیگودرز و در مرز استان‌های لرستان، خوزستان و چهارمحال بختیاری قرار دارد.
برای رفتن به این منطقه علاوه بر ماشین شخصی خودتان، می‌توانید از گاراژ شول‌آباد الیگودرز تاکسی بگیرید و سپس بخشی از مسیر را پیاده‌روی کنید. این منطقه یکی از ییلاق‌های عشایر بختیاری است و شما می‌توانید زندگی آنان را از نزدیک مشاهده کنید.
رستوران‌ها و غذاها
کباب را به خاطر بسپارید! به لرستان که می‌روید اصلا بدون خوردن حداقل دو یا سه وعده کباب، به خانه برنگردید. به دلیل اینکه لرستان یکی از قطب‌های دام‌داری کشور است و کیفیت گوشت‌های مورد استفاده توسط رستوران‌ها بالاست و آنها اغلب از مواد غذایی تازه استفاده می‌کنند، طعم کباب‌های این استان، با بسیاری از کباب‌هایی که خورده‌اید متفاوت است.
معروف‌ترین کباب را بروجرد دارد و پس از آن خرم‌آباد و دورود هم حرف زیادی برای گفتن دارند. پیشنهاد کجارو در بروجرد به شما کبابی رضایی و رستوران پدرسالار برای کباب و جوجه‌کباب سنتی حاج شفیع است.
در خرم‌آباد حتما به رستوران شمشاد نمونه که قدیمی‌ترین رستوران خرم‌آباد با نیم قرن سابقه است سر بزنید و چلو ماهیچه همراه با برنج محلی آن را امتحان کنید. پیشنهادهای دیگر رستوران زعفران طلایی (به خصوص چلوماهیچه‌ی گوسفندی) و رستوران گردان رنگین کمان است.
اگر میهمان ساکنین خرم‌آباد هستید می‌توانید امیدوار باشید که غذاهای محلی‌ای که متأسفانه در رستوران‌ها سرو نمی‌شوند مثل آش ترخینه (یا کشکینه، سوپ سبزیجات با بلغور گندم)، خوئک (جقلی بقو) و جگروَز (جگر گوسفند پوشیده شده با لایه‌ای از چربی) را امتحان کنید.
علاوه بر غذاها بستنی سنتی بروجرد هم چیزی است که نباید از دستش بدهید. برای خوردن این بستنی می‌توانید به بستنی‌فروشی خجسته (خیابان شهدا)، بستنی شمشاد (چهار راه حافظ) یا بستنی سنتی ویژه بهروز (خیابان بهار) مراجعه کنید.
زنان لر
لرستان سرزمینی پر از مناطق بکر و کشف نشده است. سفر به تمام جاهای آن و دیدن همه‌ی شگفتی‌هایش مدت‌ها طول می‌کشد. به لرستان که می‌آیید تنها به مقاصدی که در نظر گرفته‌اید فکر نکنید، بلکه از تمام مسیرتان لذت ببرید.
جنگل‌ها و درختان بکر و گورستان‌ها و تپه‌های تاریخی کشف نشده‌ی زیادی در سر راه شما قرار دارند. لرستان سالهاست که مهجور مانده، شما کشفش کنید.
صنایع دستی لرستان
صنایع دستی هر منطقه‌ای نشانی از ذوق و هنر و همچنین سبک زندگی اهالی آن منطقه است که در برهه‌ای از زمان بر حسب نیاز پدید آمده است.
صنایع دستی در استان لرستان را می‌توان به چند بخش با توجه به تولیدکنندگان آنها تقسیم کرد: صنایع دستی ساخته شده توسط عشایر، مردم روستا و شهرنشینان. در این میان، صنایع دستی عشایر تنوع بیشتری دارد؛ به این علت که عشایر با توجه به نیازهای خود کالای مورد نظر را تهیه می‌کنند تا از این طریق کسب درآمد هم داشته باشند.
ورشوسازی لرستان
ورشوسازی شاخص‌ترین صنایع دستی بروجرد است که با بیش از دو قرن رونق، نام این شهرستان را در داخل و خارج کشور مطرح کرده است.
ورشو فلزی است سفیدرنگ و نقره مانند که آلیاژ آن ۲۰ درصد نیکل، ۳۵ درصد روی و ۴۵ درصد مس است و به‌خوبی ذوب و به‌آسانی قالب‌گیری می‌شود.
هنرمندان بروجردی با استفاده از فن چکش‌کاری و خم‌کاری که با دستگاه‌های ساده و نیروی بازوی هنرمند انجام می‌شود، آثاری فلزی از ورق‌های ورشو خلق می‌کنند و ظروف بسیاری نظیر سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور ذغالی، قوری، زیر سماوری، چای‌دان، قندان، استکان، گلاب‌پاش، آفتابه لگن، سرمه‌دان و … می‌سازند.
هنر ورشوسازی امروزه رونق چندانی ندارد و تنها شاید بتوان سماورهایی که با ورشو ساخته شده‌اند را دید.
جاجیم لرستان
جاجیم‌بافی هنری حاصل کار زنان هنرمند عشایر است که در فصل تابستان و پاییز مشغول بافت آن می‌شوند. تمام مراحل این کار به جز چره یا همان قیچی کردن پشم گوسفندان، بر عهده‌ی زنان است.
زنان نخ‌های پشمی را با استفاده از رنگ‌های طبیعی، رنگ‌آمیزی می‌کنند. روش بافت جاجیم به این شکل است که نوارهای باریک را می‌بافند و سپس آنها را در کنار هم می‌دوزند تا یک سطح مربعی‌شکل یا مستطیلی حاصل شود.
برای بافت جاجیم، دار روی زمین قرار می‌گیرد و چله‌کشی نیز روی زمین انجام می‌شود. نقش‌های استفاده شده در جاجیم این منطقه شونه، دنو موشی، شیروز، گلی و هچه است.
گرچه امروزه دستبافته‌های سنتی جایگاه سابق را در منازل ایرانی ندارند اما هنوز هم افرادی پیدا می‌شوند که با تکه‌های کوچک جاجیم و گلیم خانههای خود را می‌آرایند و رنگ و بویی از گذشته را به خانه می‌آورند.
نمدمالی لرستان
نمدمالی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی این استان است. در گذشته‌های نه چندان دور در اغلب شهرهای لرستان کارگاه‌های نمدمالی دایر بوده به گونه‌ای که در بروجرد و خرم‌آباد راسته بازارهایی به نمدمالی اختصاص داشته است.
رایج‌ترین محصولات نمدمالی عبارت‌اند از کلاه نمدی، تن‌پوش‌های نمدی و انواع زیراندازها با نقوش و اندازه‌های مختلف.
حصیر لرستان
حصیربافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی بشر است. این صنعت در استان لرستان نیز رواج دارد. برای بافت این حصیرها که به آنها بوریا هم می‌گویند، حصیر را مرطوب می‌کنند تا نرم شود و سپس به صورت تار و پود آنها را به هم متصل می‌کنند تا به صورت یک سطح یکپارچه تبدیل شود.
از این حصیرها معمولا به عنوان زیرانداز استفاده می‌کنند. برای تهیه‌ی انواع سبدها و ظروف نیز از حصیر استفاده می‌شود.
گیوه لرستان
گیوه‌دوزی یکی دیگر از صنایع دستی استان لرستان است که در بسیاری از مناطق دیگر کشورمان نیز رواج دارد. این پاپوش سنتی به دلیل ساخته شدن از مواد طبیعی که در دسترس قرار داشته بسیار مقرون به صرفه و البته سبک و بادوام بوده است.
امروزه نیز بسیاری از طراحان در تلاش هستند تا این هنر سنتی را با توجه به نیازهای زندگی امروزه تغییر دهند و محصولاتی بسازند که بتواند توجه جوانان را نیز به خود جلب کند.
نان و شیرینی‌های محلی و محصولات طبیعی خوراکی
بخش دیگری از سوغات این استان را مواد خوراکی تشکیل می‌دهند که در ادامه نمونه‌هایی از آنها را معرفی می‌کنیم.
عسل لرستان
یکی از لذیذترین نعمات الهی، عسل است که علاوه بر طعم بی‌نظیر، خواص دارویی و درمانی متعددی دارد. از این رو، این ماده‌ی طبیعی می‌تواند بهترین انتخاب به عنوان سوغات باشد.
استان لرستان به دلیل داشتن طبیعت بکر، مراتع و جنگل‌های انبوه، بهترین منطقه برای پروش زنبور و تولید عسل است.
عسل این منطقه بسیار باکیفیت است. این استان در حال حاضر رتبه‌ی هفتم کشور را در تولید عسل و رتبه‌ی نخست کشور را در مرغوبیت آن دارد. در شرایط مساعد تولید عسل این استان از مرز ۱۶۰۰ تن می‌گذرد.
روغن حیوانی لرستان
شهرستان دلفان استان لرستان از دیرباز به داشتن روغن حیوانی مرغوب و معطر شناخته شده است و مسافران در سفر به این منطقه حتما این فرآورده‌ی دامی را به عنوان سوغات سفر تهیه می‌کنند.
وجود مراتع، چمنزارها، کوه‌های انباشته از پوشش جنگلی و گونه‌های گیاهی معطر باعث شده که روغن حیوانی تولید شده توسط عشایر و دامدارن این خطه بسیار مرغوب باشد.
زنان سختکوش عشایر پس از جمع‌آوری شیر دام، از آن ماست تهیه می‌کنند. سپس ماست آماده شده را درون مشک می‌ریزند و با افزودن مقداری آب و نمک از آن دوغ و کره می‌گیرند. با آب کردن و جوشاندن این کره، روغنی خالص با عطری خاص به دست میآید که همان روغن حیوانی است.
روغن حیوانی که در زبان لکی به نام «روغن دان» معروف است و از شیر گاو و گوسفند تولید شده و به رنگ‌های زرد و سفید تولید می‌شود.
کاک لرستان
کاک نام نوعی شیرینی است که در استان‌های مختلفی از جمله لرستان تهیه می‌شود. این شیرینی لذیذ در لرستان نیز با آرد، روغن حیوانی و زعفران تهیه و تزیین می شود و به دلیل کیفیت بالا و طعم دلپذیر و عدم استفاده از مواد افزودنی مضر و نگهدارنده، یکی از بهترین سوغاتی‌های این استان است.
شیرینی آردی
شیرینی آردی خرم آباد، شیرینی سنتی این شهر است و طعم بسیار دلنشینی دارد. این شیرینی به دلیل ماندگاری بالا گزینه‌ی مناسبی برای سوغاتی است.
مواد اصلی تهیه‌ی آن شکر، آرد و روغن است. با افزودن طعم دهنده‌های مختلف انواع دیگری از این شیرینی تهیه می‌شود که عبارت است از شیرینی آردی گردوئی، شیرینی آردی نخودی و شیرینی آردی نارگیلی.
نان ساجی لرستان
نان ساجی نوعی نان پهن و نازک است که روی یک صفحه‌ی فلزی دایره به نام ساج پخته می‌شود. این نان انواع مختلفی از جمله نان تیری، نان تپ تپی، ته‌کِلِه‌ایی و فه‌تیره دارد.
علاوه بر استان لرستان در استان‌های کردستان، کرمانشاه، خوزستان و فارس نیز این نان محلی تهیه می‌شود.
کلوچه‌ی بروجردی
کلوچه‌ی بروجردی معروف به کلوچه قندی، یک شیرینی بسیار خوشمزه است که با آرد گندم، رنگ‌های طبیعی، مغز بادام و روغن حیوانی تهیه می‌شود.
کلوچه قندی بروجرد کیفیت بالایی دارد و یکی از بهترین سوغاتی‌های خوراکی بروجرد است. در ایام نوروز در بسیاری از خانههای اهالی این منطقه با این شیرینی از مهمانان پذیرایی می‌شود.
سمنوی بروجرد
سمنو از جوانه‌ی گندم تهیه می‌شود و یکی از عناصر اصلی سفره‌ی هفت سین نوروز ایرانی‌ها است. بروجردی‌ها در تهیه‌ی سمنو بسیار ماهر هستند و سمنوی تولیدی این شهر از کیفیت بالا و طعم و رنگ مطبوعی برخوردار است. معمولا با شروع اسفند بسیاری از خانواده‌ها اقدام به رویاندن جوانه‌های گندم می‌کنند و سپس در یکی دو هفته‌ی آخر سال سمنو می‌پزند.
تهیه‌ی سمنو و فروش آن، یکی از مشاغل رایج در بروجرد در هفته‌های آخر سال است.
انواع حلوا لرستان
انواع و اقسام حلوا در شهرهای مختلف این استان تهیه می‌شوند و به عنوان سوغات به فروش می‌رسند. در تهیه‌ی این حلواها از مواد گوناگونی از جمله شیره‌ی انگور استفاده می‌شود.
فروشگاه‌ها و کارگاه‌های ارده‌پزی متعددی در بروجرد وجود دارند که انواع حلوا و ارده از جمله ارده شیره، حلوا شکری، حلوا ارده، حلوا مغزی و… را عرضه می‌کنند.
گفتنی است با سفر به استان لرستان می توان از چهار فصل و جاذبه های طبیعی و گردشگری این استان لذت برد.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
