چشمانم به آسمان و زمین است تا بلکه آبی، پرنده‌ای، جانوری و … از کنارم بگذرد، به یاد قدیم‌ها افتادم عجب روزگاری داشتم.
روزگاری که دیگر در تاریخ خواهد ماند زمستان‌ها را به امید آمدن بهار می‌گذراندم که با خودش خزندگان و آبزیان را با خود بیاورد اما چند سالیست که دیگر مهمان آن‌چنانی ندارم، روز به روز در حال آب شدن هستم، خودم آبم ولی دیگر آبی ندارم، ببخشید یادم رفت خودم را معرفی کنم نامم دالان است که در زبان محلی به من “دالون” می‌گویند در گذشته زیستگاه پرندگان مهاجری بودم که برخی ماههای سال را در این منطقه می‌گذرانند، علاوه بر آن جانوران بومی دیگری از گروه پرندگان، دوزیستان، خزندگان و پستانداران در این منطقه زیست می‌کردند.
چه بگویم که دیگر نایی برای زنده ماندن ندارم، روزگار خوشی ندارم، یادش بخیر چه روزگاری داشتم چنان سرخوش بودم که فکر نمی‌کردم همین آدم‌هایی که زندگی و معشیت آنها از من بود همان‌ها باعث نابودی من شدند.
تالاب بیشه‌دالان اگر توان سخن گفتن داشت احتمالا چنین درد و دل‌های را به زبان می‌آورد، شاید چنان از روزگار خود سخن می‌گفت که اشک همه را در بیاورد اما اینجا می‌توان خطاب به بیشه‌دالان گفت: آنچه عیان است چه حاجت به بیان است.
بیشه‌دالان نام تالابی است در شهرستان بروجرد در غرب ایران و مساحت عمومی آن حدود ۹۱۳ هکتار برآورد شده‌است. این تالاب در کنار روستای چگنی‌کش در جاده بروجرد-آبسرده-چغلوندی قرار گرفته است و در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر بروجرد و در دشت سیلاخور است.
تالاب‌ها مکان‌های در خور توجه‌ای در سراسر دنیا هستند که با توجه به ماندگاری آب در آنها و فراهم آوردن شرایط زندگی، زیستگاه موجودات کوچک و بزرگی چون دوزیستان، خزندگان و پستانداران هستند. تالاب بیشه دالان بروجرد منزلگه پرندگان مهاجر و بومی بسیاری است که هر ساله در فصل کوچ، به این تالاب می‌آیند و زمستان‌های خود را در خنکای دلپذیرِ آنجا می‌گذرانند.
محافظت از تالاب‌ها با توجه به اهمیت بالای آنها برای محیط زیست امری ضروری است. برای رسیدن به تالاب بیشه دالان بروجرد کافیست به دشت سیلاخور در ۱۵ کیلومتری جنوب شرق بروجرد برویم و در طبیعت وحشی، به دور از وحشت به تماشای پرندگان بنشینیم.
اگر صبور باشید و البته کمی هم خونسرد، می‌توانید موجودات دیگری را نیز در اطراف این تالاب ببینید. هنگامی که آب موجدار می‌شود به احتمال زیاد موجودی در حال حرکت است، قورباغه، ماهی و یا شاید هم مارماهی. در این تالاب می‌توان لاک‌پشت‌های زیبایی را دید که برای نفس گرفتن به سطح آب می‌آیند. طبیعت همیشه زیبا بوده و زیبا خواهد ماند در صورتی که ما از آن به نحو بهتری مراقبت کنیم.
در سال‌های اخیر به دلایل مختلف از جمله تغییر کاربری اراضی، استفاده بی‌رویه از منابع آبی این تالاب و نیز ورود فاضلاب روستاهای مجاور به درون آن، تالاب بیشه دالان مورد تهدید جدی قرار گرفته و مساحت آن به میزان چشمگیری کاهش یافته‌است.
بیشه‌دالان از جمله تالاب‌هایی است که از گزند شرایط نامساعد در امان نمانده و از یک سو تصرف‌های غیرقانونی اراضی اطراف آن توسط کشاورزان و جاری شدن فاضلاب‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی در محیط زیست تالاب، استفاده بیش از حد سموم رفع آفات، بهره‌برداری تجاری از نیزار اطراف تالاب و شکار بی‌رویه و غیرمجاز اهالی منطقه و از سوی دیگر چندگانگی مدیریتی بین منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست موجب شده تا وسعت آن تا حد زیادی کاسته شده و نمونه‌های نادر گیاهی و جانوری تالاب نابود شود.
شش سراب تالاب بیشه‌دالان را تعذیه می‌کنند
محمدحسین نصیری مدیر عامل انجمن پیشگامان سبز بروجرد در این رابطه به ایسنا، گفت: تالاب دالان بروجرد در بخش شرقی دشت سیلاخور عرض شمالی واقع شده است.
وی با بیان اینکه سیلاخور بزرگترین زمین هموار لرستان در غرب ایران است و این دشت وسیع بیشترین مساحت شهرستان بروجرد و درود را در بر می‌گیرد، تصریح کرد: دشت سیلاخور تالاب بیشه و اراضی بخشی از حوضه آبخیز بزرگ دز است بخش بزرگ دز از این مرکز عبور میکند تالاب در دامنه رشته کوه گرین میان رشته کوه‌های زاگرس قرار دارد منابع آبی رودخانه سیلاخور سراب‌های دامنه کوه گرین است.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز خاطرنشان کرد: سراب‌های بیشه دالان شش سراب است که این چند سراب با آب‌های زیادی که دارد یه دامنه زاگرس می‌آید و منطقه بیشه دالان ۹۱۳ هکتار است.
نصیری اضافه کرد: در حال حاضر در فصل خشک مساحت آن برابر با ۸۰ هکتار است به طور میانگین ۳۰۰ تا ۵۰۰ متر از ارتفاعات مجاور پست‌تر است به خاطر اینکه در یک محوطه چاله وجود دارد خوب بودن آن به دلیل حوضچه بودن آن است.
پوشش گیاهی تالاب، نی بوریاست
وی بیان کرد: پوشش گیاهی تالاب، نی بوریا است که همه سال به دلیل کاهش مساحت پهنه آبی رویشگاه آن کاهش یافته و محدوده شکار ممنوع بیشه دالان۱۵۰۰ هکتار در حال ثبت ملی است.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز ادامه داد: در صورت ثبت ملی شدن محدوده شکار ممنوع بیشه دالان بودجه‌هایی برای بیشه دالان می‌توان گرفت.
نصیری افزود: فرایند تاریخی تقسیم اراضی، مشخص نبودن متولی مدیریت تالاب، تغییر کاربری اراضی تالاب در قالب واگذاری تصرف و واگذاری زمین ها برای کشاورزی کشت محصول آبدوست مانند برنج و چغندر، احداث زهکش‌ها، کاهش بارش سالانه، ورود زباله و عدم تصفیه فاضلاب‌های شهری، پسماند کشاورزی و غیره از آسیب‌ها و تهدیدات تالاب است که در دراز مدت اکوسیستم منطقه و حوضچه آن را طرح تاثیر قرار داده و تاثیر منفی داشته است.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز تصریح کرد: بیشه دالان درمحدوده هفت روستا با جمعیت ۵۰۰۰ نفر قرار دارد که از جمله این روستاها می‌توان به روستاهای چگنی کش، بوریا باف، کیوره، کارونه، کپر جودکی اشاره کرد.
۹۰ درصد مسئولین ادارات بروجرد نمی‌دانند تالاب بیشه دالان کجا است
نصیری خاطرنشان کرد: متاسفانه برخی افراد اقدام به خشک کردن تالاب می‌کنند تا در آنجا به کشاورزی بپردازند تا چهار دهه پیش ارتباط جوامع محلی مبتنی بر بهره‌برداری پایدار از تمامی ارزش‌ها و کارکردهای تالاب مانند ماهیگیری، بوریابافی، دامداری و کشاورزی بوده است.
وی اضافه کرد: در سال‌های اخیر افزودن دلایل گفته شده مانند طرح‌های بهره‌برداری ناپایدار مثل الگوی کشت محصول پر آبدوست، توسعه کشاورزی به جای دامداری، ایجاد معیشت‌های مبتنی بر بهره‌برداری از خاک و آب تالاب، یکپارچه نبودن مدیریت و نظارت و حفاظت محلی باعث شده که آسیب‌های عمده به منطقه وارد شده است.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز با بیان اینکه کاهش شدید مساحت و محدوده آبی، از بین رفتن تعلق خاطر جامعه محلی بیشه دالان از جمله ضعف‌های ماست، ادامه داد: برای چشم انداز و اهداف مدیریت و اهداف راهبردی به چهار دسته تقسیم شده که شامل؛ مدیریت بهره‌برداری پایدار از منابع آب بوده که این اتفاق نیفتاده است، احیا حفاظت زیستی ارتقا پیدا کند که متاسفانه در حال نابود است.
نصیری اظهار کرد: برای ترویج و استقرار کشاورزی پایدار مبتنی بر مدیریت منابع آگاه و معیشت پایدار محلی پیرامون تالاب می‌بایست آموزش‌های برای جوامع محلی گذاشته شود و برای آنها توجیه داشته باشیم که در صورت انجام این کارها هم منطقه پرآب خواهد شد و هم مردم این منطقه دارای معیشت پایدار خواهند داشت.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز تصریح کرد: ذینفعان و دست اندرکاران تالاب جامعه محلی اداره کل محیط زیست، جهاد کشاورزی، دادستانی، میراث فرهنگی، صنعت و معدن، سازمان مردم نهاد، آموزش و پرورش، فرمانداری، فنی و حرفه‌ای، تعاون روستایی، کار و تعاون، راهداری و حمل و نقل، راه و شهرسازی، بهداشت، شهرداری و آب و فاضلاب هستند ولی هیچ کدام ورود پیدا نکرده‌اند و ۹۰ درصد آنها نمی‌دانند که تالاب بیشه‌دالان کجا هست.
نصیری با اشاره به ارزش و کارکرد تالاب بیشه دالان، افزود: خدمات اقتصادی یکی از این ارزش‌ها بوده که پوشش گیاهی در تولید محصولاتی مانند بوریا بافی و قالیبافی تاثیر دارد.
وی خاطرنشان کرد: مکانی برای تامین آب دام وعلوفه برای دامداری پایدار بوده و فرصتی برای احیای دامداری سنتی مثل پرورش گاومیش و تولیدمحصولات لبنی که می توان از آنها استفاده کرد.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز اضافه کرد: این منطقه دارای میلیون‌ها ماهی بوده ولی زمانیکه آب منطقه پمپاژ می‌شود از بین می‌روند.
۹۵ درصد گونه جانوری منطقه در حال نابودی است
نصیری با اشاره به خدمات فرهنگی اجتماعی منطقه، بیان کرد: می‌توانیم از منطقه برای گردشگری استفاده شود اگر این امر به درستی مدیریت شود برای گردشگری بسیار عالی است.
وی با تاکید براینکه چنانچه ارزش تفریحگاه‌های سراب و تالاب در نظر گرفته شود خدمات عالی برای مانور وجود دارد و اگر خدمات حمایتی در این مطقه صورت گیرد و تنوع زیستی خزندگان، دوزیستان، پستانداران حمایت شود باعث احیای آنها خواهد شد، گفت: این منطقه دارای سگ آبی، خرس، گربه وحشی و … داشته که ۹۵ درصد آنها نابود شده است.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز اظهار کرد: از این منطقه برای پرنده‌نگری و طبیعت گردی می‌توان استفاده کرد و این منطقه از ایجاد گرد وغبار که در حال حاضر یکی از مشکلات جنوب و غرب کشور است، جلوگیری میکند.
وی با بیان اینکه تالاب نیز از ایجاد سیلاب جلوگیری میکند و باعث کنترل آن می‌شود، افزود: در سال ۵۷ به درستی از این منطقه استفاده می‌شد پرورش گاومیش، دامداری و کشاورزی در آن منطقه وجود داشت اما از آن سال به بعد با مدیریت غلط جهاد کشاورزی آن زمان آمد در زمین‌های ملی را برای به دست آوردن رای، واگذار کرد.
مدیرعامل انجمن پیشگامان سبز خاطرنشان کرد: با حمایت‌های اداره جنگلبانی کشور توانستیم ۴۵۰ هکتار که به زور گرفته بودند از ۹۱۳ هکتار را ابطال کنیم.
نصیری با انتقاد از اینکه در بالادست زمین‌های دیم را به آبی تبدیل می‌کنند و ایجاد زهکش‌ها و تخلیه آب تالاب توسط موتورها باعث کوچکتر شدن این تالاب می‌شود و هر قسمت از تالاب خشک شود آن را به زمین برای کشاورزی تبدیل می‌کنند، عنوان کرد: یکی از عوامل نابودی منطقه چاه‌های غیرمجاز است که در داخل و اطراف آن زده شده است که باید تخریب می‌شود.
تالاب‌ها در حال تبدیل شدن به باتلاق هستند
فرزاد ویسانلو عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد، نیز در این‌رابطه به ایسنا، گفت: این تالاب با رسوب گذاری پرشده و تالاب‌ها عملاً در حال تبدیل شدن به باتلاق هستند و نه تنها این تالاب بلکه تالاب‌های دیگر تا چند وقت دیگر از بین می‌روند.
وی اظهار کرد: بزرگترین تالاب بین‌المللی دنیا که در بندر انزلی قرار دارد درحال خشک شدن است، یکی از مسائل این است که آبخیزداری در بالادست رعایت نمی‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد بروجرد تصریح کرد: در زمین‌های بالادست مانند جنگل‌ها، کوه‌ها و مناطق شیب‌دار تغییر کاربری داده شده و به مسکونی یا کشاورزی تبدیل می‌شوند که این تبدیل اراضی مشکلات باعث می‌شود که خاک با اولین بارندگی شدید در آب‌های جاری رسوب‌گذاری کرده و حوزه آبخیز پر از رسوبات می‌شود.
ویسانلو خاطرنشان کرد: رسوبات زمانیکه در زمین مسطح قرار می‌گیرند ته‌نشین می‌شوند و این رسوبات در آبریزها، تالاب‌ها و رودخانه‌ها رسوب‌گذاری می‌کنند و ما عملا رودخانه‌ها و تالاب‌ها را به این دلیل از دست می‌دهیم.
وی اضافه کرد: چرای بی‌رویه دام در مناطق بالادست نیز این مشکل را درست می‌کنند، یکی از دشمنان قسم خورده پوشش گیاهی در ارتفاعات چرایی بی‌رویه دام است چون توان و ظرفیت آن سرزمین این اندازه نیست، وقتی پوشش گیاهی از بین برود خاک لخت می‌شود و با باران و باد فرسوده شده و به پایین می‌آید.
این دکتری تخصصی مدیریت پایدار منابع طبیعی با بیان اینکه عوامل دیگری نیز باعث فرسایش خاک می‌شوند که عملیات جاده سازی، تغییر کاربری منابع طبیعی و فضای سبز به مسکونی آن نیز نادرست است که به آن توسعه ناپایدار و ناهمگون گفته می‌شود، ادامه داد: توسعه ناپایدار یکی از یکی از وجوه آن این است که جاده زده می‌شود اما به اثرات مخرب زیست محیطی فکر نمی‌کنند، مانند اتوبان اندیمشک که به سمت خرم‌آباد زذده شده که معروف به پل زال است و این درحالیست که کسی فکر نکرد که این اتوبان زده شده اما چقدر از جنگل‌ها تراش خورده و چقدر از منابع طبیعی آنجا به هم ریخته است و چقدر از حوضه آبخیز منطقه دستخوش تغییر شده است.
وی عنوان کرد: شوراهای مختلف در ایران یکی از وظابف آنها این است که در راستای حفاظت از سرزمین و آمایش سرزمین حرکت کنند، آمایش سرزمین یکی از گوشه‌های آن این است که ما باید توسعه پایدار داشته باشیم.
عضو هیات علمی دانشگاه بروجرد با اشاره به اینکه در همین بروجرد جایی به نام نیاوران ساخته شده که کاملا یک توسعه ناهمگون و ناپایدار است وقتی در آن جاده به طرف دهستان‌ها حرکت کنید حوضه‌های شیب‌دار و آبریز آنجا با درست کردن شهرک سر راه حوضه آبریز و رودخانه‌های فصلی و جوی‌های فصلی منطقه دچار تغییرات و رسوبات بیشتر می‌شود، تصریح کرد: با این کار کشاورزی به فنا می‌رود چون به منابع آبریز آنجا نیاز دارد ولی خیلی راحت با دریت کردن منطقه مسکونی باعث از بین رفتن سرزمین می‌شود و نسل آینده این مشکل را خواهند دید.
تالاب بیشه دالان به وضعیت قبل برنمی‌گردد
وی خاطرنشان کرد: تالاب بیشه دالان بعید است که به وضعیت قبل برگردد وقتی منطقه مرطوب دستخوش تغییر می‌شود آن منطقه دیگر به حالت اول برنمی‌گردد و چون آن حوضه را به هم ریخته‌اند.
این دکتری تخصصی مدیریت پایدار منابع طبیعی اضافه کرد: سدسازی در دنیا مضموم شده و از بین رفته است ولی ما هنوز به دنبال موافقت اصولی سدهای جدید هستیم که بخواهیم حوضه آبخیز خود را دستخوش تغییر کنیم صرفا به خاطر اینکه آب جایی را به آن طرف انتقال دهیم.
ویسانلو بیان کرد: بازگشت به وضعیت قبل به صورت ۱۰۰ درصد نداریم اما همین وضعیت موجود را می‌شود نجات داد یا ۲۰ یا ۳۰ درصد به عقب برگشت.
وی ادامه داد: سازمان‌های مردم نهاد در این راستا فقط روشنگری می‌کنند متاسفانه مسئولین ما به حرف مهندسان عمران گوش می‌دهند و این امر ریشه در ۷۰- ۸۰ سال پیش دارد، زمانیکه دانشگاه صنعتی در ایران ایجاد شد فکر مهندسان حرف اول و آخر را می‌زنند ولی اینطور نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد عنوان کرد: فقط مهندسین این را به سمت رویش هندسی سنگ و سیمان بردند و اصلا به این فکر نکردند که ضوابط زیست‌محیطی را باید پاک نگه داشت و یکی از معضلات ما همین است.
ویسانلو اظهار کرد: اگر می‌خواهیم به حالت اول برگردیم باید همه ذینفعان موجود چه گروه‌های گردشگری چه افراد روستایی، بومی، NGO ها، مسئولین ادارات مربوط، کشاورزان، ماهیگیران و غیره همه بیایند و نظر بدهند.
وی تصریح کرد: طرحی بنویسیم که multi_stakeholder باشد یعنی طرحی که تمام ذینفعان موجود را در بر می‌گیرد یعنی تمام ذینفعان حق دارند نظر دهند و مصوبی که دارد تصمیم گیرنده باشند.
این دکتری تخصصی مدیریت پایدار منابع طبیعی خاطرنشان کرد: از وضعیت فعلی شاید بتوان ۲۰تا ۳۰درصد به عقب برگشت چون صدماتی که وارد کرده‌ایم بیش از این است که بخواهیم فکر کنیم به روز اول برگردیم ولی اگر همین وضعیت موجود را حفظ کنیم خیلی خوب بوده فعلا آنچه که مسلم بوده این است که توسعه‌های ناپایدار را به توسعه پایدار ترجیح می‌دهیم.
تالاب‌ها ۱۰۰ درصد اقتصادی هستند
ویسانلو با تاکید براینکه تالاب‌ها ۱۰۰ درصد اقتصادی هستند اگر یک تالاب را بخواهیم برای گردشگری تنظیم کنیم باید در یک زون حفاظتی قرار بگیرد و اطراف آن هیچ فعالیت ساختمانی، نیروگاهی وزیر ساخت‌های صنایع مختلف در آنجا صورت نگیرد و کارخانه نزدیک آن نباشد بعد از آن زون حفاظتی، زون گردشگری را با هم اجرا کنیم، بیان کرد: برای گردشگری برنامه اقتصادی لحاظ کرد، هم‌اکنون گردشگری صنعت اول در دنیا محسوب می‌شود و این درحالیست کشور ما ایران چهار فصل نیست بلکه چند فصل است.
عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: برای تالاب بیشه دالان نیز می‌شود برنامه گردشگری داشت و به جای این که دور و بر آن منطقه مسکونی داشته باشیم به دنبال زیر ساخت گردشگری باشیم.
ویسانلو اظهار کرد: در آنجا می‌توان کلبه‌های کوچک، خانه‌های طبیعت گردی، تورهای طبیعت گردی و پرنده نگری داشت و این منطقه برای ایجاد کمپ و نقاشی کردن نقاش‌ها منطقه مناسبی است که از این طریق می‌تواند درآمدزا باشد و مطمئناً اثر اقتصادی خود را بر بروجرد خواهد گذاشت.
وی تصریح کرد: طراحی باید برای این منطقه داشت که همه ذینفعان مختلف در آن بتوانند اظهار نظر کنند و دستگاه‌ها بدون هماهنگی با NGO ها، ادارات محیط زیست، منابع طبیعی، مدرسان دانشگاه‌ها و رعایت ضوابط زیست محیطی کاری نکنند.
دکتری تخصصی مدیریت پایدار منابع طبیعی خاطرنشان کرد: قبل شیوع بیماری کرونا هرساله چند هزار نفر را در اثر ابتلا به مشکلات ریوی به خاطر وجود گرد و غبار با آلودگی از دست می‌دادیم شاید اگر این ارقام به اندازه ارقام کرونا مطبوعاتی می‌شد متوجه می‌شدیم چه فاجعه‌ای در حال رخ دادن است.
ویسانلو اضافه کرد: دستگاه‌های مرتبط بدون هماهنگی جوامع زیست محیطی پروژه مصوب نکنند و اگر پروژه‌ای همراه با عوامل زیست محیطی مصوب شد به آن پایبند باشد.
وجود پنج روستای هدف گردشگری در حاشیه تالاب بیشه‌دالان
محسن یعقوبی‌فر بخشدار مرکزی نیز در این‌باره، اظهار کرد: در دنیا بیش از ۹۰ درصد اعتبار و اشتغالی که ایجاد می‌شوند از بنگاه‌های اقتصادی کوچک شروع می‌شود.
وی با بیان اینکه ایده‌های خوبی برای روستاها داریم، در سطح روستاها زمین‌هایی وجود دارد که به صنعت و کارگاه‌های کوچک روستایی اختصاص یافته‌اند، خاطرنشان کرد: در اقامتگاه بومگردی احتیاج نیست که حتماً مجتمع باشد چون در حال حاضر در روستای ونایی به صورت خودجوش این اتفاق افتاده است.
بخشدار مرکزی اضافه کرد: برخی از روستاهای شهرستان قابلیت گردشگری و بومگردی را دارند که می‌توانند این راستا معرفی شوند و از ظرفیت آنها برای جذب گردشگر استفاده کرد.
یعقوبی‌فر بیان کرد: تا زمانی که گردشگر از روستایی دور است هیچ تغییر فرهنگی در گردشگری ایجاد نمی‌شود.
بخشدار مرکزی بروجرد ادامه داد: هر گردشگر یک سفیر فرهنگی است که از این ظرفیت به‌خوبی استفاده نشده و یکی از پتانسیل‌های خوبی که در منطقه وجود دارد طرح جامع مدیریت زیست‌محیطی بیشه دالان است که در کشور مطرح شده و مصوبه دارد.
یعقوبی‌فر با بیان اینکه یکی از کارهایی که در حاشیه پنج روستای تالاب بیشه دالان بروجرد باید اتفاق بیفتد بحث پرورش گاومیش است، افزود: پنج روستای هدف در حاشیه تالاب بیشه‌دالان وجود دارد که می‌توان از این ظرفیت برای پرورش گاومیش استفاده کرد.
بخشدار مرکزی تصریح کرد: با توجه به اینکه پرنده‌نگری در حال حاضر یک باب جدید از گردشگری بوده و تالاب بیشه دالان از این ظرفیت برخوردار است این آمادگی وجود دارد که بومگردی در حاشیه این بیشه ایجاد شود.
یعقوبی‌فر خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم کار اقتصادی در روستا گسترش یابد و در روستاها اشتغال ایجاد شود، روستاها باید برندسازی شوند.
چاه‌های غیرمجاز در اطراف بیشه دالان وجود ندارد
جواد گودرزی مدیر جهاد کشاورزی بروجرد نیز در این‌باره به ایسنا، گفت: در منطقه بیشه دالان عمدتا محصولات آبدوست مانند برنج کشت می‌شود.
وی با اشاره به وجود چاه‌های غیرمجاز، اظهار کرد: در اطراف بیشه دالان چاه غیرمجاز وجود ندارد و پاسگاه برای آنجا احداث شده است.
مدیر جهاد کشاورزی بروجرد با بیان اینکه بیشترین کسانی‌که حق‌آبه آنجا دارند مشخص شده است، تصریح کرد: تالاب برای زمستان آب زیاد دارد اما در بهار و تابستان خشک می‌شود.
تالاب بیشه‌دالان مانند اسفنج می‌ماند
زهرا علیرضایی رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد نیز در این‌باره به ایسنا، گفت: چند عوامل باعث می شود این تالاب آب داشته باشد.
وی تصریح کرد: این آب از رودخانه‌ای که از آنجا رد می‌شود بتواند حق‌آبه‌اش را بگیرد امسال به خاطر کم آبی که بود و کشت محصولات آبدوست که در مناطق بالادست صورت گرفت رودخانه و خشک شده بودو آبی نداشت که بخواهد وارد تالاب شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد خاطرنشان کرد: چند چشمه اطراف تالاب هستند یک حق‌آبه داریم ولی متاسفانه آبی به تالاب واریز نشده است و برای کشاورزی استفاده می‌شود در واقع تالاب آبی که داشته وقتی ورودی نداشته و خروجی داشته امسال کلا خشک شده است.
علیرضایی اضافه کرد: امسال به طور کامل در تابستان تالاب بی‌آب بوده است و متاسفانه تخلفاتی از برخی کشاورزان صورت گرفته که پرونده برای آنها تشکیل داده‌ایم و در پروسه دستگاه قضایی در حال پیگیری است.
وی بیان کرد: قسمت‌های از تالاب نیز به خاطر خشک کردن شبانه اقدام به قطع درختان می‌کنند که در این راستا هشت نفر به دادگاه معرفی شده‌اند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد ادامه داد: خوشبختانه دو ماه است که قطع درخت نداریم ولی متاسفانه آتش‌سوزی شروع شده و چون محصولات را برداشت می‌کنند قسمت‌های را آتش می‌زنند که این باعث آلودگی هوا می‌شود و هدف دیگر آنها از آتش زدن این است که زمین برای سال آینده برای کشاورزی آماده شود.
علیرضایی اظهار کرد: پرنده‌ها اگر آب داشته باشد به تالاب می‌آیند و جانورهای که آنجا هستند مانند روباه، شغال، خرگوش و آبزیان از بین می‌رود.
تالاب مانند یک سد عمل میکند
وی تصریح کرد: کارکرد تالاب غیر از بحث جانوری که مدنظر است مانند یک سد عمل میکند این همه هزینه می‌شود که سد ساخته شود که آب را نگه دارد در حالی‌که این تالاب مثل اسفنج می‌ماند تمام آب را در خود نگه می‌دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد خاطرنشان کرد: با این حال که خشکسالی است اگر به خاک آن دست زده شود نم دارد یعنی آنجا آب را مثل اسفنج به خود جمع میکند و برای کم‌آبی می‌شود از آنجا استفاده کرد.
علیرضایی اضافه کرد: تالاب باعث تلطیف هوا می‌شود اگر این آب نباشد چون در مسیر باد هست این هوای خنک و پاک که در شهرستان وجود دارد را نخواهیم داشت.
وی بیان کرد: در حالی‌که آن جا می‌شود به گردشگری و بومگردی پرداخت تمام این کارکردها در طرح تالاب در نظر گرفته شده است اگر در آنجا دامپروری، کشاورزی و بومگردی رونق بگیرد افرادی که به عنوان توریست آنجا می‌روند با خودشان پول می‌برند و اقتصاد آنجا رونق می‌گیرد و باعث فروش محصولات و صنایع دستی می‌شود و زیرساخت‌های مختلف در آنجا ایجاد می‌شود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد ادامه داد: به هر صورت که نگاه شود این تالاب فواد زیادی دارد ولی متاسفانه برخی افراد بومی اطراف تالاب کشت برنج را می‌بینند.
علیرضایی اظهار کرد: داخل تالاب چاه غیرمجازی نیست ولی بحثی که آنجا هست افراد در زمین‌های کشاورزی چاله‌هایی را می‌کنند که کاملا پر از آب می‌شود و می‌توانند استفاده کنند.
وی تصریح کرد: برداشت بی‌رویه باعث می‌شود آب آنجا کم شود.
یکی از راه‌های علاج بخشی، تغییر الگوی کشت از برنج‌کاری و صیفی‌کاری به باغداری و همچنین تغییر شیوه آبیاری از سنتی به قطره‌ای است که با همکاری سازمان جهاد کشاورزی و جلب مشارکت کشاورزان محدوده تالاب امکان‌پذیر است.
برنامه‌ریزی و ساماندهی تالاب بیشه‌دالان بر مبنای واقعیات و با در نظر گرفتن همه جوانب کار ضروری است بنابراین باید مدل و الگویی تعریف شود که علاوه بر مشارکت دادن و منتفع شدن ساکنان روستاهای حریم تالاب، توجیه اقتصادی داشته و بستر را برای توسعه ظرفیت‌های گردشگری فراهم کرد.
منبع:ایسنا
