نوشته‌ها

تبیین سیاست‌های پسا کرونا قشم در هفته گردشگری

وقوع برخی رویدادها برای نخستین بار در هفته گردشگری قشم، از سیاست‌های کلی منطقه آزاد قشم در دولت سیزدهم نسبت به صنعت گردشگری در دوره پسا کرونا حکایت می‌کند.

ایجاد فرهنگسرا، نمایشگاه دائمی صنایع دستی، کشتی‌های بادبانی و گردشگری از جمله اتفاقاتی بود که برای نخستین بار در هفته گردشگری به بهره‌برداری رسید تا مردم قشم شاهد طلیعه‌ رویدادهای نوینی در عرصه گردشگری پسا کرونا در دولت جدید باشند.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم با بیان اینکه رویدادهای هفته گردشگری نماد سیاست‌های مختلف این سازمان در این حوزه است گفت: فرهنگسرای شهر قشم در مجاورت کمپ ایران‌زمین با هدف تامین فضایی جهت برگزاری رویدادهای فرهنگی، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مختلف افتتاح شد.

مهدی زارعی افزود: این فرهنگسرا با فضایی به وسعت ۳۵ هزار متر مربع در اختیار اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت تا انجمن‌های فرهنی و هنری امکان برگزاری برنامه‌های مختلف در فضای باز و همچنین در داخل ساختمان را داشته باشند.

افتتاح نخستین نمایشگاه صنایع دستی قشم

وی ادامه داد:صنایع دستی و فروش آن یکی از مهمترین ارکان صنعت گردشگری است که قشم با وجود استغنا در این زمینه از نبود یک نمایشگاه دایمی رنج می‌برد.

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم تصریح کرد: با ایجاد این نمایشگاه سعی شد سیاست کلی درباره نمایش، عرضه و فروش تولیدات سنتی قشم برای رونق گردشگری و نیز حمایت از تولید کننده در دستور کار قرار بگیرد.

وی ایجاد نمایشگاه‌های بیشتر در این زمینه را یک ضرورت دانست و افزود: صنایع دستی هر منطقه نشان از ریشه‌های فرهنگی و آداب و رسوم آن منطقه دارد  که علاوه بر آشنایی گردشگر با این آداب، در صورت علاقه، امکان خرید محصولات نیز برای وی فراهم شده است.

زارعی ادامه داد: برای دایر شدن این نمایشگاه ۳۵۰ اثر نفیس از سوی هنرمندان و شرکت‌های تعاونی در روستاهای مختلف دریافت شد که درم حل نمایشگاه برای علاقمندان عرضه شده است.

وی اظهار کرد: ترتیبی اتخاذ شد تا در صورت علاقه بازدیدکنندگان، با خالق اثر برای خرید و یا ثبت سفارش ارتباط پیدا کنند.

احیای میراث ناملموس قشم

معاون گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم افزود: بهره‌برداری از کشتی چوبی به عنوان میراث قدیمی و ماندگار جزیره در راستای سیاست احیای میراث ناملموس جزیره صورت گرفت.

وی ادامه داد: کشتی چوبی، بادبانی و دریانوردی با این نوع کشتی از جمله جاذبه‌های گردشگری قشم محسوب می‌شود که تا پیش از این نیاز گردشگران در این حوزه تامین نمی‌شد.

زارعی با اشاره به تاریخچه بسیار کهن دریانوردی در جزیره قشم گفت: با برگزاری تورهای کوچک در مسیرهای دریایی کوتاه سعی می‌شود تا مسافران و گردشگران با صنعت دریانوردی در گذشته آشنا شوند.

وی افزود: برای احیای این میراث کهن و ماندگار، خط تردد تور دریانوردی از بندر سلخ یا کندالو ایجاد خواهد شد تا مسافران از آن استفاده کنند.

شکوفایی رشته‌های ورزشی مرتبط با دریا

زارعی تصریح کرد: در مراسم افتتاح تور دریانوردی با کشتی بابدبانی همچنین قهرمانان ملی و سرمربی تیم ملی رشته پدل برد یکسری حرکات نمایشی انجام دادند.

وی افزود: با توجه آب‌های آرام جزیره قشم امکان ایجاد، رشد و شکوفایی بسیاری از رشته‌های ورزشی مرتبط با آب و دریا در این جزیره وجود دارد.

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم با اشاره به بومی بودن فعالان رشته پدل برد در جزیره ادامه داد: این امر از وجود ظرفیت‌های بالای منطقه برای توسعه ورزش‌های آبی حکایت می‌کند.

وی اظهار کرد: افتتاح ۲ اقامتگاه بومگردی در شهر جدید لافت از دیگر سیاست سازمان منطقه آزاد برای توسعه گردشگری و حمایت از درآمد پایدار بومیان جزیره نشان دارد.

زارعی افزود: این ۲ اقامتگاه با وسعت ۲۰۰ و ۱۵۰ متر برای نزدیک به ۵۰ نفر فرصت شغلی مستقیم و غیر مستقیم ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: بافت قدیمی لافت به صورتی است که خانه‌ها فضای بیرونی ندارد و به همین دلیل وسعت خانه‌ها بیشتر از ۲ یا سه اتاق نیست.

زارعی خاطرنشان کرد: همین مساله باعث ایجاد الفت و صمیمیت خاصی بین مردم این منطقه شده که زبانزد و باعث یک زندگی شیرین بین مردم شده است.

انجام تحقیقات آکادمیک و طبیعت‌گردی در قشم

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم ابراز کرد: بهره‌برداری از دفتر انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران به نمایندگی از استان هرمزگان در قشم نیز رویداد دیگری بود که در هفته گردشگری قشم رقم خورد و مسوول این انجمن به عنوان نماینده استان هرمزگان در دفتر قشم مستقر شد.

وی افزود: با رایزنی های انجام شده بین سازمان منطقه آزاد قشم و انجمن علمی طبیعت گردی ایران، انجمن مستقر در قشم به نماینده منطقه‌ای انجمن در جنوب کشور شامل استان‌های سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان و حتی خوزستان ارتقا خواهد یافت.

زارعی ادامه داد: این انجمن که زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می‌کند با نگاه علمی به بحث گردشگری، باعث ایجاد تحول در آن می‌شود.

وی گفت: انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران فعالیت‌های شاخصی در کشور دارد و با تلاش خود باعث خواهد شد دفتر قشم به محل گردهم‌آیی فعالان، محققان و علاقمندان در این حوزه تبدیل شود.

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم خاطرنشان کرد: افتتاح این دفتر می‌تواند استوانه‌ای محکم  و پرطرفدار در حوزه طبیعت‌گردی و تحقیقات آکادمیک در حوزه طبیعت و غیر آن شود.

توجه به میراث تاریخی قشم

وی تصریح کرد: افتتاح سایت تاریخی کولغان پس از سال‌ها بی توجهی، از جمله فعالیت‌های بارز و نشان‌دهنده سیاست سازمان منطقه آزاد قشم با آثار تاریخی در دولت جدید است.

وی افزود: این سایت تاریخی که در نزدیکی فرهنگسرا به بهره برداری رسید، بازمانده از دوران ساسانیان است که در مرحله اول با پاک‌سازی و مرمت این سازه، امکان حضور علاقمندان در آن فراهم شد.

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم ادامه داد: این سازه‌های دست‌ساز حاصل تفکر بشر گذشته در مجاورت دریا برای تامین آب آشامیدنی است که از مهندسی و معماری آن دوره تاریخی نشان دارد.

وی تاکید کرد: افتتاح مراحل بعدی این سایت نیازمند مطالعات تاریخی و کاوش‌های باستانشناسی است تا پس از آن مورد بازدید عموم قرار گیرد.

زارعی اظهار کرد: برگزاری اختتامیه جشنواره‌های عکس پوشش زنان بومی و نیز قصه‌های صوتی با گویش محلی (چکاچکا) از دیگر رویدادهایی بود که در هفته گردشگری انجام گرفت.

وی افزود: این حرکت در راستای سیاست احیا و حمایت از آداب، رسوم و نیز میراث ناملموس فرهنگی جزیره قشم اجرا شد.

زارعی ادامه داد: آثار ممتازی به جشنواره‌ها ارسال شد که با توجه به زمان برگزاری، نحوه استقبال مردم بومی جزیره شگفت‌انگیز بود و در اختتامیه آن عکاسان بومی و نیز قصه‌گویان برتر مورد تقدیر قرار گرفتند.

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم گفت: در ادامه نیز برنامه‌های دیگری در پیش داریم که بهره‌برداری از کشتی گردشگری «گنجر»(به معنای عروس دریایی) از جمله آن است.

وی افزود: این کشتی گردشگری با گنجایش ۲۷۰ نفر در ۲ طبقه برای برگزاری تورهای گردشگری دریایی پیشبینی شده‌ است.

زارعی ادامه داد: آشنایی با میراث دریایی و برگزاری مراسم مختلف از جمله موسیقی سنتی عود نوازی به عنوان ساز متمایز جزیره از جمله اهداف ایجاد تور گردشگری است.

وی خاطرنشان کرد: مسیرهای مختلفی برای تردد این کشتی پیشنهاد شده که در صورت تصویب، اعلام خواهد شد.

وی افزود: همچنین ۲ مجموعه اقامتی چهارستاره و بررسی مسیرهای جدید غار نمکدان از دیگر برنامه‌هایی است که در ماه آتی به انجام می‌رسد.

معاون گردشگری منطقه آزاد قشم گفت: در مجموع برنامه‌های تدارک دیده شده در هفته گردشگری، بستر و زمینه حرکت سازمان منطقه آزاد قشم را در دوره جدید نشان می‌دهد که امید است با رفع بیماری کرونا و استقبال مردم از اقصا نقاط کشور و جهان، صنعت توریسم جزیره احیا شود و رونق روز افزون پیدا کند.

منبع:ایرنا

برگزاری هفته گردشگری در قشم با ۲ هفته تأخیر

هفته گردشگری در جزیره قشم با دو هفته تأخیر برگزار می‌شود.

به گزارش ایسنا، ۲۷ سپتامبر همزمان با پنجم مهرماه در تقویم جهانی، روز گردشگری نام گرفته که در ایران معمولا به مدت یک هفته گرامی داشته می‌شود. امسال این مناسبت با اربعین همزمان شد. مهدی زارعی، معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به این همزمانی گفت: با توجه به تقارن هفته گردشگری با اربعین و مناسبت‌های عزاداری دهه آخر ماه صفر در تصمیمی سراسری، مقرر شد برنامه‌های مرتبط با هفته گردشگری از روز ۱۷ مهرماه و همزمان با آغاز ماه ربیع‌الاول به اجرا درآید.

او بیان کرد: روز جهانی گردشگری امسال پس از حدود دو سال وقفه و رکود در صنعت گردشگری جهان، در حالی از راه رسید که نشانه‌های خروج از این بحران بزرگ را با گسترش واکسیناسیون عمومی و رعایت پروتکل‌ها می‌توان مشاهده کرد. امید به آینده روشن همسو با کم‌اثر شدن سویه‌های جدید ویروس کرونا، موجب تقویت روحیه و افزایش انگیزه دست‌اندرکاران و فعالان صنعت گردشگری برای آغازی دوباره و سازنده شده است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته برای آماده‌سازی تمام نقاط جزیره و استقبال از گردشگران، اظهار کرد: اجرای طرح روستای پاک در جزیره قشم یکی از اهداف زیربنایی این سازمان برای ورود به دوران استقبال از گردشگران با رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که با همکاری مستمر و سازنده همه شاغلان این صنعت در جزیره زیبای قشم به وقوع خواهد پیوست.

زارعی افزود: با همفکری و همکاری تمام بخش‌های سازمان منطقه آزاد قشم، بخش خصوصی و فعالان حوزه گردشگری، می‌توان برای جبران خسارت ناشی از بحران شیوع کرونا بر این صنعت و رونق اقتصاد گردشگری در جزیره برنامه‌ریزی کرد.

منبع:ایسنا

آثار دوره اسلامی محوطه خوربس در جزیره قشم

درصد قابل‌توجهی از آثار شناسایی‌شده را محوطه‌های دوران تاریخی، به‌خصوص دوره‌های اسلامی تشکیل می‌دهند که نشان از اهمیت این جزیره در مبادلات تجاری در دوران یادشده دارند.

آثار دامنه غار تاریخی خوربس (خربس) با وسعتی بیش از ده هکتار ازجمله وسیع‌ترین و غنی‌ترین محوطه‌های باستانی جزیره قشم به‌حساب می‌آیند. این محوطه، در فاصله ده کیلومتری جنوب غربی شهر قشم قرار دارد. بهترین و آسان‌ترین راه دسترسی به این محوطه از راه جاده قشم به «رمچاه» است که دقیقاً از وسط محوطه نیز عبور می‌کند. در حال حاضر نزدیک‌ترین محوطه مسکونی به این محوطه، همان روستای رمچاه است که در فاصله سه کیلومتری غرب آن قرار دارد.

محوطه خوربس، دربرگیرنده آثار باستانی، مانند غارهای دستکند، بنای امامزاده شاه شهید، آب‌انبار، گورستان‌های اسلامی و تاریخی، بندها و خاک‌ریزهای مربوط به تأسیسات آب‌رسانی و محوطه دامنه غار است.

متأسفانه قسمت‌های زیادی از محوطه درنتیجه ساخت‌وسازهای غیرمجاز و نیز فعالیت‌های زراعی و نیز جاده‌سازی، تخریب جدی شده است. درنتیجه به‌منظور مشخص کردن محدوده اصلی اثر و قانونی کردن عرصه آن و محافظت از آثار باقی‌مانده و نیز باهدف تعیین عرصه اثر، در نوزده نقطه، گمانه‌زنی انجام گرفت. علاوه بر گمانه‌زنی انجام‌شده، آثار سطحی محوطه نیز موردبررسی باستان‌شناسی قرار گرفت. درنتیجه مشخص شد که بخش اعظم آثار محوطه، متعلق به دوران اسلامی متفاخر است. این آثار شامل سه گورستان، بنای آب‌انبار و کانال‌های هدایت آب از آب‌انبار، بند و آثار و بناهای سنگی هنوز سرپای محوطه است که در ادامه بدان‌ها اشاره می‌شود.

محوطه استقراری

بیشترین میزان آثار سطحی دوران اسلامی محوطه خوربس، متعلق به محوطه استقراری آن است. بخش مسکونی از قسمت دامنه غار شروع و تا کنار دریا ادامه دارد. دقیقاً از وسط محوطه عبور می‌کند.

محوطه بر روی پشته‌های کم ارتفاعی شکل‌گرفته است. بر اساس نتایج گمانه‌زنی مشخص شد که این پشته‌های کم ارتفاع، طبیعی نبوده و دربرگیرنده نهشته‌های دوران اشکانی- ساسانی است. بر سطح محوطه مسکونی، می‌توان آثاری از دیوارهای سنگچین را مشاهده کرد. در بعضی نقاط، حتی دیوارها تا چندین رج سرپا بوده و به‌راحتی می‌توان پلان بناها را تشخیص داد. بناها به‌صورت اتاق‌های کوچک چند متری راست‌گوشه‌ای هستند که در سراسر سطح محوطه پراکنده‌ شده‌اند. دو نمونه از این بناها در تصاویر هوایی به‌راحتی قابل‌شناسایی هستند. سفال‌های سطحی گردآوری‌شده، نشان می‌دهد که قدمت احتمالی این بناها مربوط به دور صفویه و دوره‌های بعدازآن است. در سطح محوطه به‌غیراز تکه‌های سفال -که به‌وفور دیده می‌شود- قطعات زیادی صدف، قطعات آهن و شیشه نیز دیده می‌شود. به همراه محوطه استقراری اصلی، دو بنای منفرد دیگر نیز در آنجا دیده می‌شود که جدا و در فاصله دورتری از محوطه اصلی قرار دارند. نخستین بنای منفرد، در فاصله تقریبی ۱۵۰متری از شمال محوطه جای دارد. هرچند که هردوی این بناها از محوطه اصلی فاصله‌دارند؛ ولی ساختار سنگی آن‌ها کاملاً شبیه ساختار بناهای محوطه است. سفال‌های سطح آن‌ها نیز هم‌دوره سفال‌های سطحی محوطه است. بنای دوم در فاصله دورتری از محوطه مسکونی و در کنار بنای امامزاده شاه شهید واقع‌شده است. این بنا اولین بار موردبررسی دانیل پاتس قرار گرفت. نامبرده از یک سازه دفاعی دوران اشکانی- ساسانی یاد می‌کند. خسرو زاده در سال ۱۳۸۴ برای بار دوم بنا را موردبررسی قرار داده و درنتیجه قدمت بنا را مربوط به دوره سلجوقی و صفویه دانسته است. سفال‌های سطحی جمع شده اخیر از سطح محوطه، نشان از دو دوره‌ای بودن قدمت بنا (تاریخی- اسلامی) دارد. این مطلب از مطالعه دیوار چاله‌ای که به‌صورت غیرمجاز در وسط بنا حفرشده، قابل‌مشاهده است. در این قسمت می‌توان بقایای کف دوران اسلامی را دید که بر روی نهشته‌های دوران تاریخی (اشکانی – ساسانی) جای گرفته‌اند.

گورستان‌های محوطه

در سطح محوطه، سه گورستان دیده می‌شود. گورستان اصلی بزرگ‌ترین گورستان محسوب می‌شود و بخش زیادی از وسعت محوطه تاریخی دامنه غار خوربس را به خود اختصاص داده است. محوطه استقراری در جوار این گورستان جای دارد. به دلیل وجود تعداد زیادی گور، امکان شمارش دقیق آن‌ها میسر نبود. گورستان نیز همانند محوطه مسکونی، روی آثار دوران تاریخی واقع‌شده است. گورها در اندازه و اشکال مختلف دیده می‌شوند. در میان آن‌ها گورهای ساده و بدون سنگ مزار تاگورهای دارای سنگ‌قبر کتیبه دار دیده می‌شود که احتمالاً نشان‌دهنده خاک‌سپاری افرادی با طبقات اجتماعی متفاوت است. به‌احتمال‌زیاد این گورستان محل خاک‌سپاری ساکنان محوطه استقراری کنار آن است. گورستان شماره ۲ که ازنظر ابعاد و اندازه، به‌مراتب کوچک‌تر از گورستان شماره ۱ است، در فاصله دورتری از دامنه غار قرار دارد. بررسی سفال‌های سطحی گورستان نشان می‌دهد که این گورستان نیز همانند گورستان شماره ۱، روی آثار دوران اشکانی- ساسانی جای دارد. وجود دو سنگ‌قبر با شکل و شمایل امروزی نشان از استفاده این گورستان تا همین چند سال اخیر دارد. هر دو گورستان یادشده، در دامنه غار خوربس واقع‌شده‌اند؛ ولی گورستان شماره ۳ در پشت غار و در کنار بنای امامزاده شاه شهید، در ضلع شرقی محوطه جای دارد. این گورستان ازنظر ابعاد و اندازه هم‌اندازه با گورستان شماره۲ است؛ ولی بر سطح آن سنگ گورهای جدید دیده نمی‌شود. با توجه به ساختار گورها به نظر می‌رسد که این گورستان نیز هم‌دوره با گورستان شماره ۱ باشند.

آب‌انبار

آب‌انبار محوطه در ضلع شرقی محوطه جای دارد. جاده آسفالت ساحلی از فاصله بیست‌متری جنوب آن می‌گذرد. بنای آب‌انبار کاملاً سالم و سرپاست. طول این آب‌انبار در حدود بیست متر اندازه‌گیری شده است. آب‌انبارهای مشابهی در سراسر جزیره شناسایی‌شده‌اند. قدمت این بناها به دوره قاجار و پهلوی می‌رسد. بررسی سفال‌های جمع‌آوری‌شده از دامنه آب‌انبار نیز مؤید همین مطلب است.

کانال هدایت آب

مخزن آب‌انبار یادشده در اثر بارندگی‌های فصل پاییز و زمستان جزیره پر می‌شود. آب حاصل از بارندگی در ارتفاعات بالادست آب‌انبار، به وسیله یک‌رشته خاک‌ریز طولانی به داخل مخزن آب‌انبار هدایت می‌شود. خاک‌ریز یادشده، طولی بیش از پانصدمتر دارد. آب دامنه‌های دیگر محوطه نیز به وسیله بندهای سنگچین احداثی در اطراف آب‌انبار به داخل آن هدایت می‌شود. با توجه به کاربری این کانال‌ها و بندها در ارتباط با آب‌انبار، به نظر می‌رسد که قدمت آن‌ها نیز هم‌دوره با آب‌انبار (قاجار و پهلوی) باشد.

بند خاکی

ازجمله دیگر سازه‌های مربوط به هدایت و کنترل آب‌های سطحی، بند خاکی عظیمی است که در فاصله تقریباً ۱۵۰۰متری غرب غار خوربس (خربس) جای دارد. این بند خاکی، دارای طولی بیش از یک کیلومتر است. بیشترین ارتفاع اندازه‌گیری شده بند در حدود دو متر است. بند بر روی رودخانه‌ای که در ضلع غربی محوطه جریان دارد، احداث‌شده است؛ هرچند که این رودخانه، در فصول گرم سال خشک است. سفال‌های جمع‌آوری‌شده از سطح محوطه، کاملاً مشابه سفال‌های سطح محوطه خوربس و نشان از تاریخ‌گذاری احتمالی این بند به دوران متأخر اسلامی است. علاوه بر این در قسمت‌هایی از این بند خاکی سازه‌های سنگ چینی دیده می‌شود که ساختار آن‌ها کاملاً مشابه بناهای سنگی محوطه دامنه غار است.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که ذکر شد، جزیره قشم دارای موقعیت ویژه و استراتژیک از دوران پیش‌ازتاریخ تا قرون متأخر اسلامی در جغرافیای سرزمین ایران است. دانش و آگاهی ما از وضعیت باستان‌شناختی بیشتر دوره‌های جزیره بر پای بررسی‌های باستان‌شناختی است و کاوش‌های اندکی تابه‌حال در این مورد صورت پذیرفته است. هرچند که اهمیت بررسی‌های روشمند در روشن ساختن وضعیت محوطه‌های باستانی بر کسی پوشیده نیست؛ ولی تنها انجام کاوش‌های گسترده است که گاه نگاری دقیق محوطه‌ها و نیز تعیین کاربری آن‌ها را دری خواهد داشت. وسعت محوطه که بر اساس گمانه‌زنی انجام‌گرفته، حدود هشت‌صد در هشت‌صد متر است که در نوع خود ازجمله وسیع‌ترین محوطه‌های دوره اسلامی جزیره است. وسعت زیاد محوطه و نیز غنای محوطه ازنظر آثار سطحی نشان می‌دهد که نمی‌توان محوطه خوربس را یک محل استقرار معمولی فرض کرد. به‌طور حتم انجام کاوش‌های گسترده باستان‌شناختی درآیندِ محوطه خوربس را به یکی از محوطه‌های مهم باستان‌شناختی نه‌تنها جزیره قشم؛ بلکه در سواحل جنوبی کشور تبدیل خواهد کرد.

منابع

– بلوک باشی، علی؛ جزیره قشم، صدف ناشناخته خلیج‌فارس، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۸۰

– قسیمی، طاهر؛ اکبر، پیرمرادی؛ غار خوربس از دیدگاه باستان‌شناسی، مرکز اسناد اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منطقه آزاد قشم، ۳۹۲، ص ص ۱.

– نگهبان، محمد؛ جمادی، عارف؛ معماری قشم، تهران: نشر ماه و ما، ۱۳۹۱.

– مرداسنگی، جلیل؛ «خوربس، غار راز آمیز مهر»، فصلنامه مطالعات خلیج‌فارس، سال دوم، شماره دوم (پیاپی۶) تابستان. ۱۳۹۵

– بابک راد، جواد؛ «آثار ساسانی خلیج‌فارس (جزیره قشم)»، بررسی‌های تاریخی، جلد ششم، شماره چهارم، ۱۳۵۰، ص ص۱-۳۰

منبع:میراث آریا

فعالیت در اسکله‌های گردشگری قشم تا اطلاع ثانوی ممنوع است

مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان گفت: اسکله‌های گردشگری قشم به دلیل محدودیت‌های کرونایی و لزوم حفظ سلامت شهروندان و کارکنان، این جزیره تعطیل است و ارائه خدمات در بنادر مسافری برای موارد خاص و اضطراری به قشموندان انجام خواهد شد.

علی رضا محمدی کرجی‌ران ظهر امروز (۲۹ تیرماه) با اشاره به ضرورت جلوگیری از سفرهای غیرضروری در بنادر این استان وحسب دستور استاندار هرمزگان مبنی بر تعطیلی روز سه شنبه ۲۹ تیرماه اظهارداشت: در راستای پیشگیری از ویروس کرونا و حفظ سلامت شهروندان و کارکنان مجموعه بنادر و دریانوردی، ورود گردشگر به داخل جزیره ممنوع است.

وی مدت زمان تعطیلی در اسکله‌ها گردشگری را بنا بر وضعیت شیوع ویروس کرونا و افزایش بیماران در استان هرمزگان را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام و ادامه داد: از سر گیری فعالیت در بنادرگردشگری استان منوط به اعلام ستاد ملی کرونا و استانداری هرمزگان است.

این مقام مسئول، حفظ سلامت شهروندان و گردشگران را اولویت جدی اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان دانست و اضافه کرد: محدودیت‌های رفت‌وآمد در بنادر  این شهرستان اعمال می‌شود و ورود خودروهای غیربومی و مسافر به داخل جزیره و همچنین خروج خودروی بومی و شهروندان قشم ممنوع است.

محمدی‌کرجی‌ران، با بیان اینکه در بنادر شهید حقانی و شهیدذاکری ارائه خدمات با محدودیت و صرفا برای امور ضروری و اضطراری ( درمانی ،پزشکی و…) برای ساکنان این منطقه است افزود : در بنادر مذکور خدمات با محدودیت و درموارد یاد شده انجام خواهد گرفت و هیچگونه  خدماتی به گردشگران و شهروندان انجام نخواهد شد.

وی اجرای الزامات و پروتکولهای بهداشتی و مراقبتی را مورد تاکید و ارجح عنوان کرد و مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با ویروس کرونا در بنادر کاهش ۴۰ درصدی ظرفیت شناورها، عدم ارایه خدمت به افراد بدون ماسک، ایجاد فاصله‌گذاری اجتماعی، انجام ضدعفونی کامل شناور قبل از مسافرگیری، بازگشایی پنجره ودرب شناور در طول مسیر و تغییر بلیط مسافر از کاغذی به الکترونیکی برشمرد .

به گزارش ایسنا، شهرستان قشم ۱۰ اسکله گردشگری دارد. شیب دراز، کندالو، هنگام، لافت، گورزین، سهیلی، طبل و گوران ، درگهان و دهخدا از جمله اسکله‌های گردشگری در این شهرستان هستند. لافت،پهل و شهید ذاکری نیز به عنوان اسکله‌های مسافری قشم محسوب می‌شوند.

منبع:ایسنا

باد شدید اسکله مسافری قشم را تعطیل کرد

 رییس اداره بنادر و دریانوردی قشم گفت: اسکله مسافری شهید ذاکری قشم به دلیل شرایط نامساعد جوی و دریای مواج تا اطلاع بعدی تعطیل شد.

علی اشتری روز دوشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون بادهای جنوب شرقی با سرعت ۲۶ نات باعث مواج شدن دریا شده است.

وی ادامه داد: همچنین ارتفاع موج دریا به ۶  پا و وسعت دید به سه کیلومتر رسیده است.

رییس اداره بنادر و دریانوردی قشم تصریح کرد: پیشبینی می‌شود تا روز سه‌شنبه وزش باد و مواج بودن دریا ادامه داشته باشد.

وی افزود : مناطق دریایی شرق و مرکز تنگه هرمز شامل بندرعباس، شمال قشم، درگهان، هرمز و لارک تحت تأثیر این سامانه قرار دارند.

اشتری ادامه داد: سرعت باد در دریای جنوب و غرب قشم، باسعیدو و نیز وضعیت به همین ترتیب خواهد بود.

وی اظهار کرد:  وضعیت دریا به صورت مستمر پایش می‌شود و در صورت احراز شرایط جوی بلافاصله بندر شهید ذاکری بازگشایی می‌شود.

رییس اداره بنادر و  دریانوردی قشم افزود: تردد لندینگ کرافت ها در مسیر بندرهای لافت به پُهل همچنان در حال انجام است و مسافران می توانند از این مسیر تردد کنند.

هشت اسکله گردشگری در مناطق شیب دراز، کندالو، هنگام، لافت، گورزین، سهیلی، طبل و گوران شهرستان قشم فعالیت می‌کنند. این شهرستان ۱۹ اسکله مسافری، تجاری و گردشگری دارد.

جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر داز توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.

شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتردر میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.

منبع:ایرنا

شاشه، قایق بومی جزیره قشم

واژه «شاش» 

این قایق در منطقه باطنه عمان و فجیره امارات متحده عربی «شاش» خوانده می‌شود. ماهیگیران جزیره قشم نیز این قایق را «شاش»، «شاشَ» و گاهی هم «شاشک» می‌نامند؛ البته به نظر می‌رسد در جزیره قشم به نوع بزرگ این قایق (دو نفره در حدود ۳ متر طول) شاش و به نوع کوچک آن (تک‌نفره و حدود ۱/۵ متر طول)،َشش، شاشَ و شاشک اطلاق می‌شود.

سدید السلطنه در مورد این قایق چنین می‌گوید: «شاش کشتی بسیار کوچکی را گویند که از چوب خرما سازند، چون مجوف است غرق نمی‌شود.»

نوربخش نیز درباره آن چنین می‌گوید: «شاشه در ساحل باتینا (باطنه) در عمان نیز استفاده می‌شود و عبارت است از تعدادی چوب خرما که آن‌ها را پهلوی یکدیگر بسته و روی آن را باپوست نخل و الیاف درخت نارگیل می‌پوشانند.»

در روستای زیارت جنوبی در نزدیکی شهر پارسیان در استان هرمزگان، به این قایق «وَرجی» گفته می‌شود. برخی از اهالی جزیره قشم بر این باورند که چون این قایق نیمه شناور بود و لباس ماهیگیر در آن خیس می‌شد، به این نام خوانده می‌شود.

خاستگاه قایق شاش

بدون شک این قایق باید در منطقه‌ای تولید شود که ازلحاظ جغرافیایی دو ویژگی داشته باشد: نخست وجود نخلستان وسیع و دیگری، فقدان درختان بزرگ تنه و الوار بزرگ. این قایق در جزیره قشم، عمان و امارات متحده عربی ساخته می‌شود؛ به همین سبب، باید در شرح آن به پراکندگی درخت خرما در مناطق مختلف خلیج‌فارس و دریای عمان توجه کرد.

قدیمی‌ترین گزارشی که در مورد قایق شاشک وجود دارد، به دیوید فایرچیلد در سال ۱۹۰۲ میلادی برمی‌گردد. او در گزارش کوتاه خود، به گستره استفاده از شاشک از جزیره پمبا یا خضرا در کشور امروزی تانزانیا تا بندر جاسک ایران در ساحل شمالی خلیج عمان اشاره‌کرده است. ناگفته نماید در عمان نیز به این نوع قایق شاشَ گفته می‌شود.

آنچه از گزارش‌ها برمی‌آید، این قایق در عمان به دو صورت پارویی و بادبانی است و از آن تنها برای ماهیگیری استفاده می‌شود. در فجیره امارات متحده عربی نیز گزارش‌هایی در مورد ساخت و استفاده از این قایق مشاهده می‌شود. این قایق در فجیره، شاش یا شوش است که معمولاً در پارو دارد و دو تا چهار نفر و گاه پنج نفر می‌توانستند در آن بنشینند؛ البته ناگفته نماند سازندگان اصلی این قایق در فجیره امارات، نیاکان خود را از عمان و جنوب ایران می‌دانستند. مواد اولیه ساخت این قایق نیز درختان خرمایی بود که از باطنه عمان آورده می‌شد.

در اواخر قرن هجدهم میلادی نیز گزارش‌هایی درزمینه‌ی شباهت ساخت شاش با نمونه‌هایی از قایق ساخته‌شده در جزیره سوکوترا یمن در شاخ آفریقا ارائه‌شده است.

برای مشخص شدن خاستگاه اولیه ساخت این قایق بومی باید به دو موضوع توجه کرد؛ نخست مهاجرت انسانی در خلیج‌فارس و دریای عمان و دوم منطقه جغرافیایی پراکنش درختان خرما که برای ساخت این نوع قایق مناسب است.

با نگاهی گذار بر سازندگان این قایق متوجه می‌شویم که فناوری ساخت این قایق در منطقه فجیره امارات متحده عربی، از عمان آورده شده است؛ چون درخت خرمای مناسب برای ساخت شاشک تنها در باطنه عمان وجود داشت. البته سازندگان فجیره‌ای خود را از اهالی جنوبی ایران می‌دانند. آنچه روشن است بلوچ‌های ماهیگیر در منطقه باطنه عمان، جمعیت قابل‌ملاحظه‌ای دارند و به علت نزدیکی جغرافیایی و روابط فرهنگی و تجاری بسیار زیاد، امکان انتقال فناوری از جاسک و جزیره قشم به این مناطق نیز وجود داشته است. برای شناخت فناوری ساخت شاش، بایستی قوم بلوچ را به‌عنوان یک اصل در کنار سایر اقوام در خلیج‌فارس دانست. در پی آن ساخت شاش در جزیره قشم نیز حلقه‌ای از مبادلات فرهنگی و تجاری عمان، امارات و ساحل مکران است؛ البته برای روشن شدن این فرضیه بایستی به مهاجرت‌های انسانی در خلیج‌فارس نیز به‌صورت دقیق توجه شود. نکته دیگر آنکه در نزدیکی ساحل مَنجَلی در مجاورت روستای نقاشه جزیره قشم، خوری وجود دارد که در گویش محلی «شاشون» می‌گویند که جمع «شاش» است.

سدید السلطنه کبابی از وجود قایق شاش در روستای بندری مِسِن (چهار عدد) و کاوونی (کانی) حکایت می‌کند.

نحوه ساخت

ساقه‌های درخت خرمای مرسلی – که ضخیم‌تر است – برای ساخت این نوع قایق مناسب‌تر است. به‌طورکلی برای ساخت این قایق نخست شاخه‌های درخت خرما را با داس می‌برند، خارها و برگ‌ها را جدا می‌کنند تا ساقه کاملاً لخت شود. سپس ساقه‌های بریده‌شده را دربسته‌های بیست‌تایی به هم متصل می‌کنند و آن را به مدت یک ماه در ساحل دریا، زیرآب قرار می‌دهند. این کار باهدف نرم کردن ساقه درخت خرما صورت می‌گیرد.

در بندر جاسک برای نرم کردن ساقه درختان خرما، آن‌ها را به مدت پانزده روز در زیرخاک قرار می‌دهند. سپس قسمت‌های انتهایی ساقه درخت خرما (کوکور به گویش قشمی) را باریک می‌کنند و گُردها را محکم کنار هم قرار می‌دهند؛ البته برای این کار سوراخ‌هایی در ساقه ایجاد و با ریسمان ابریشمی سفیدرنگ، گُردها در کنار هم چیده می‌شوند.

به گفته ماهیگیران قدیمی روستای کانی، درگذشته این بند را از سیس (قسمت الیاف گونه درخت خرما) درست می‌کردند.

در بندر جاسک نیز از چیلَک (نوعی طناب از درخت خرما) برای محکم کردن ساقه‌ها استفاده می‌شود. البته برای استحکام لبه قایق از چوب درخت انبهو (سه پستان) – که بسیار سبک است – استفاده می‌شود. در روستای کانی به این چوب «غَس» می‌گویند.

بعد از ساخت بدنه قایق از ساقه درخت خرما، درون کف قایق تعداد زیادی تَفتوک (قسمت انتهایی ساقه درخت خرما) قرار می‌دهند؛ این امر به این دلیل است که تفتوک بافت سبکی دار و به کاهش وزن قایق و جلوگیری از غرق شدن آن منجر می‌شود. البته ماهیگیران روستای مختلف جزیره می‌گویند که برای افزایش سبکی تفتوک، آن را برشته (بر روی آتش) می‌کنند.

برای افزایش استحکام، درون محوطه قایق نیز چوب‌هایی قرار می‌دهند. پارو یا رسته قایق نیز از چوب درخت کنار و به طول حدود دو متر ساخته می‌شود.

کاربرد شاش

بر اساس مطالعات انجام‌شده در سواحل باطنه عمان و فجیره امارات متحده عربی و بندر جاسک، ماهیگیران مهم‌ترین گروهی هستند که از این نوع قایق استفاده می‌کنند. این قایق تنها برای ماهیگیری در مسافت‌های کوتاه نسبت به ساحل، مناسب بوده است.

کاربری این قایق بومی در جزیره قشم، متأثر از وضعیت زمین‌ریخت‌شناسی ساحل است. جزیره قشم سواحل گلی، ماسه‌ای و سنگی دارد. ساحل جنوبی آن بیشتر ماسه‌ای و سنگی و ساحل شمالی آن بیشتر گلی است. بر اساس گفتگوهای مردم‌نگاری مشخص شد که قایق شاش به سواحل ماسه‌ای اختصاص داشته است؛ چون این قایق در ساحل گلی گیر می‌کند و در ساحل سنگی نیز پهلوگیری آن دشوار است و احتمال شکستن و از بین رفتن آن افزایش می‌یابد.

در جزیره قشم به‌جز روستای گوران، از این قایق نخست برای ماهیگیری برخی مواقع برای رسیدن به لنج و حمل بار بسیار سبک استفاده می‌شد.

ماهیگیری با این قایق با کُلگَر (قفسی ساخته‌شده از ساقه درخت خرما)، گرگور یا با نوعی تور (لیخ به گویش محلی) انجام می‌شود.

در حدود ۶۰ سال پیش، در روستاهای گوران و هفت رنگو در ساحل شمالی جزیره قشم – که در مجاورت جنگل‌های حرا قرار دارند – برای حمل سرشاخه‌های این جنگل از قایق شاش استفاده می‌شد. اهالی روستاهای مذکور در زمان مد دریا وارد خوره‌ای جنگل می‌شدند و پس از پیاده شدن در جنگل، برگ‌های سرشاخه‌ها و شاخه‌های درختان حرا را می‌بریدند. مردم محلی از برگ‌های سرشاخه برای تهیه علوفه حیوانات و از شاخه‌های آن برای تهیه سوخت استفاده می‌کردند. آن‌ها به‌اندازه یک بغل (به وزن تقریبی ۲۰ کیلوگرم)، سرشاخه را با قایق به ساحل روستا حمل می‌کردند. گاه نیز در خورهای جنگل حرا با قایق شاش به ماهیگیری با قلاب می‌پرداختند.

امتیازات استفاده از قایق شاش

شاید مهم‌ترین امتیاز این قایق، فراوانی مواد اولیه آن است که همان ساقه درختان خرما است. دومین امتیاز، سرعت ساخت این قایق است. البته در کنار آن، حمل قایق نیز بسیار آسان است؛ به صورتی که یک یا دو نفر می‌توانستند آن را حمل کنند و به‌راحتی بر روی پایه‌ای چوبی بر روی ساحل ماسه‌ای قرار دهند. بسیاری از ماهیگیران قشمی و سایر نواحی تنگه هرمز، نحوه ساخت شاش را می‌دانستند؛ چون برگرفته از فن سوند بافی است. سوندبافی و گرد بافی در ساخت سقف خانه‌ها و گفاره (نوعی تخت با پایه‌های بلند) نیز به کار می‌رفت. نکته آخر اینکه اگرچه آب به درون این قایق وارد می‌شود، اما هیچ‌گاه غرق نمی‌شود.

دلایل از رونق افتادن قایق شاش

قایق شاش با ورود نوعی قایق دیگر به نام «هوری» رونق خود را از دست داد. این قایق که از تنه درخت مانگو (مانجو) ساخته می‌شد، از ملیبار کالکوت در هند به جزیره قشم آورده شد.

تقریباً در شصت سال پیش، آرام‌آرام قایق شاش رونق خود را در جزیره قشم از دست داد؛ البته حجم کم و فقدان استحکام قایق در حمل سرشاخه‌های بیشتر جنگل‌های حرا یا ماهیگیری در مقابل با قایق چوبی محکم هوری را نیز نمی‌توان ازنظر دور داشت. نکته دیگر آنکه، سرعت این قایق در مقابل هوری بسیار کمتر بود و این قایق ضد آب نبود و اگرچه به‌سرعت ساخته می‌شد، اما عمر کوتاهی داشت.

به‌طورکلی، شاش در مقابل هوری یا قایق زاروگه – که اندازه بزرگ‌تر و سرعت و ماندگاری بیشتری داشت – آرام‌آرام رونق خود را از دست داد.

منبع:میراث آریا

شرط پذیرش گردشگر در قشم اعلام رنگ بندی شهرها

قائم مقام ستاد اجرایی خدمات سفر قشم گفت: شرط پذیرش گردشگر در قشم اعلام رنگ بندی شهرها در نوروز و اخذ مجوز ورود به جزیره است.

مرتضی شیخ زاده صبح امروز(۲۲ اسفندماه) اظهار کرد: در جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر قشم که با حضور روسای کمیته‌های این ستاد شد، گزارشی از آخرین وضعیت ابتلا به بیماری کرونا در بخش‌های مختلف جزیره قشم ارائه شد و مورد بررسی قرار گرفت.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم ادامه داد: هم اکنون «سامانه قشم زیبا» جهت ارائه خدمات هوشمند سفر به جزیره قشم آماده شده و روی سایت اینترنتی سازمان منطقه آزاد قشم در دسترس همگان قرار گرفته است.

وی با اشاره به ویژگی‌های سامانه قشم زیبا، اضافه کرد: رزرو هتل و محل اقامت مسافر، ساعت ورود و خروج به قشم، مبادی ورودی، پایش الکترونیک سلامت، صدور مجوز ورود و خرید بلیط شناور و سیستم دیده بان کرونا، از امکانات این سامانه به شمار می‌رود و استفاده از اماکن مجاز اقامتی درکنار ایجاد امکان حضور در منزل اقوام ساکن در قشم نیز در این سامانه طراحی شده است.

شیخ زاده تصریح کرد: طبق آخرین اطلاعات مقرر شده است تا پس از ۲۵ اسفندماه وضعیت نهایی رنگ بندی شهرهای مختلف کشور در نوروز ۱۴۰۰ اعلام شده و تنها تردد به شهرهایی که در وضعیت آبی و زرد هستند، امکان پذیر خواهد بود.

قائم مقام رییس ستاد اجرایی خدمات سفر قشم افزود: در این جلسه عنوان شد که پس از اعلام رنگ بندی کرونایی کشور، اگر قشم در میان شهرهای دارای امکان تردد و سفرهای نوروزی بود، پذیرش گردشگر تنها متناسب با ظرفیت اعلام شده توسط اماکن اقامتی مجاز و از طریق سامانه قشم زیبا صورت خواهد گرفت.

به گفته شیخ زاده؛ طبق برنامه ریزی صورت گرفته برای سفرهای نوروزی سال ۱۴۰۰ عملاً امکان پذیرش مسافر و گردشگر خارج از اماکن اقامتی ثبت شده و دارای مجوز در جزیره قشم وجود نخواهد داشت.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم خاطرنشان کرد: رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط ساکنان بخش‌های مختلف جزیره در تعیین وضعیت سفرهای نوروزی قشم اهمیت بالایی دارد و با رعایت دستورالعمل‌ها می‌توان شرایط را برای حضور گردشگران در جزیره فراهم کرد.

وی ادامه داد: همچنین در این جلسه حمیدرضا بهزادی رییس کمیته بهداشت و سلامت ستاد اجرایی خدمات سفر قشم نیز گزارشی از وضعیت کرونا در سطح جزیره ارائه کرد و نسبت به برگزاری تجمعات و جشن‌های عروسی در بخش‌های مختلف قشم هشدار داد و ابراز نگرانی کرد.

قائم مقام رییس ستاد اجرایی خدمات سفر قشم در پایان بیان کرد: در تلاش هستیم تا در صورت فراهم شدن امکان حضور گردشگران در ایام نوروز در قشم، با پایش مستمر رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مسافران و ساکنان جزیره شرایطی را جهت رعایت کامل شیوه نامه های بهداشتی در نقاط مختلف جزیره ایجاد کنیم.

منبع:ایسنا

غار نمکدان یا غار سه مرد برهنه در قشم

غار نمکدان از جاذبه های گردشگری قشم می باشد که به عنوان طولانی ترین غار نمکی جهان شناخته شده است.

هرمزگان یکی از استان های جنوبی ایران است که در شمال تنگه هرمز قرار گرفته است. جاذبه های گردشگری بسياري در این استان قرار دارد که با یک بار سفر نمی توانید از تمام آن ها بازديد به عمل بیاورید. یکی از این جاذبه ها که در این مطلب می خواهیم به آن اشاره کنیم، گنبد نمکی و غار نمکدان است که در استان هرمزگان واقع شده است.

غار نمکدان به نام های غار نمک قشم، غار نمکی 3N و غار سه مرد برهنه هم مشهور است، این غار نمکی در جزیرهٔ قشم است و طولانی ترین غار نمکی جهان می باشد.

دلیل نام گذاری غار سه مرد برهنه
نام ابتدایی غار نمکدان، غار سه مرد برهنه است و داستان این نام گذاری به این دلیل است که سه متخصص اهل جمهوری چک وارد این غار برای کشف و نقشه برداری می شوند و در عمق غار به جایی می رسند که آب نمک غلیظ بود و راهی غیراز شنا برای رفتن به آن سمت غار نبود، این سه متخصص از آنجایی که تجربه داشتند که اگر با لباس به آب نمک بروند و پس از آن به راه رفتن در سطح غار ادامه بدهند به دلیل رسوبات نمک در لباس و سفت و سخت شدن لباس و چسبیدن به بدنشان قادر به راه رفتن نخواهند بود و لباسشان مانند یک تیکه چوب می شود، پس کاملاً برهنه شدند تا بتوانند برای کشف ادامهٔ غار از آب نمک عبور کنند. به همین دلیل چون این سه مرد به صورت برهنه این غار را کشف و نقشه برداری نموده اند نام این غار را غار سه مرد برهنه گذاشتند.

موقعیت جغرافیایی غار نمکدان در قشم
غار نمکدان در فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قشم در ساحل جنوب غربی این جزیره و در بطن گنبد نمکی قشم به ارتفاع ۲۳۷ متر از سطح دریا قرار گرفته است. غارهای نمکی عموما در گنبدهای نمکی به وجود می آیند. درصورتی که گنبدهای نمکی در مناطق خشک و نیمه خشک از نظر اقلیمی مثل جنوب ایران واقع گردند، به دلیل بارش کم پدیدار شدن آنها در سطح زمین ماندگاری بیش تری داشته و در آنها احتمال بوجود آمدن غارهای نمکی بیش تر می باشد. در مناطق پرباران گنبدهای نمکی به دلیل انحلال زیاد سنگ نمک از بین رفته و فرصت ایجاد غار در آنها بسیار کم است و یا از وسعت و طول زيادي برخوردار نمی باشند.

توصیف غار نمکدان
در گنبد نمکی قشم پدیده‌های انحلالی سطحی و عمقی بسیاری وجود دارد که طویل‌ترین غار این مجموعه به نام (غار نمکدان 3) در قسمت جنوب‌ خاوری این گنبد با درازای (6400 متر) به عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان شناخته می‌شود.

این غار نمکدان داراى یک دریاچه نمک به عمق یک متر در فاصله ۱۶۰ مترى دهانه ورودى است. این غار داراى چند تالار بزرگ و کوچک است که نخستین تالار آن در فاصله ۶۷۰ مترى ورودى آن قرار دارد.

از دل کوه نمکدان یک جریان آب زیر زمینی دائمی می جوشد که راه را به خارج می گشاید و بعد از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود بصورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می شود که در گودال مقابل خود حوضچه ای طبیعی به رنگ سفید بوجود می آورد. منظره این حوضچه از دور مانند برف زمستانی دیدنی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد. نمک های کوه نمکدان از بهترین نوع نمک سر سفره شناخته شده است و در ترکیب آن عناصر دیگری مانند منیزیم موجود است که به همین علت می تواند بعنوان نمک طبی به خصوص برای مصرف ورزشکاران حرفه ای بصورت کپسول مصرف شود.

مسیر دسترسی به غار نمکدان در قشم
برای دسترسی به این جاذبه ی طبیعی در استان هرمزگان باید به طرف غرب جزیره قشم سفر کنید. با عبور از فرودگاه قشم و پشت سر نهادن حدود ۶۰ کیلومتر وارد جاده شوسه نسبتا مناسبی می شوید که ۲۳ کیلومتر تا دهانه غار فاصله دارد.

منبع:بیتوته

گردشگری قشم در سایه احترام به پروتکل های ستاد ملی کرونا

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم گفت: صنعت گردشگری قشم در سایه احترام به پروتکل های ستاد ملی کرونا و رعایت موازین بهداشتی فعال خواهد بود، لذا کلیه تاسیسات گردشگری مستقر در جزیره قشم که پروتکل های بهداشتی را رعایت نکنند و یا مازاد بر ظرفیت خود پذیرش داشته باشند تا پایان فروردین ماه لغو مجوز و با هماهنگی ستاد کرونا پلمب خواهند شد.

مرتضی شیخ زاده خاطرنشان کرد: امیدواریم هموطنان ما نیز با رعایت موازین بهداشتی و پروتکل های ابلاغی ستاد ملی کرونا، به حقوق مردم جزیره قشم به عنوان  میزبان احترام بگذارند.

وی ادامه داد: تیم های بازرسی در حوزه گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم همانند همیشه و سخت تر از گذشته وبه صورت منظم به نظارت از مراکز اقامتی، خدماتی و تفریحی مشغولند و این دستور صادر شده است تا درصورت مشاهده هرگونه تخلف و تخطی از پروتکل های تصویب شده در ستاد ملی کرونای کشور، بدون درنظر گرفتن حجم متقاضیان، مراکز متخلف پلمب و تا پایان فروردین ۱۴۰۰ اجازه فعالیت نخواهند داشت.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم افزود: طبق هماهنگی انجام شده با ستادکرونا و مقام قضایی شهرستان قشم با گردشگرانی که در قالب گروه های بزرگ و فاقد امکانات لازم برای رعایت فاصله گذاری اجتماعی و دستورالعمل های بهداشتی در جزیره قشم و اماکن گردشگری تردد می کنند، برخورد قانونی می شود.

شیخ زاده تاکید کرد: سلامت ساکنان جزیره و میهمانان قشم اولویت نخست ما است و صمیمانه از گردشگران درخواست داریم تا با رعایت پروتکل های بهداشتی، خاطره خوبی هم برای خود و هم برای میزبانان، برجای بگذارند.

منبع:ایسنا

سوغات کرونا در قشم؛ آوردی یا میبری؟

 بعد از اینکه وضعیت کرونا در شهرهای شمالی به رنگ قرمز درآمد، حالا مسافران به جزیره یک هزارو ۵۰۰کیلومتر مربعی در جنوب هجوم آورده‌اند که یا سوغات کرونا را به قشم بیاورند و یا با خود ببرند.

در حالی که مناطق هدف گردشگری در ماه‌های گذشته و به ویژه در خطه شمالی کشور از نظر شیوع ویروس کرونا به رنگ قرمز درآمد، حالابا سرد شدن هوا، گردشگران جنوب کشور و به ویژه جزیره قشم را هدف قرار دادند تا به احتمال قریب به یقین تا ۲ هفته آتی رنگ آبی این خطه به قرمز متمایل شود.

سال گذشته و با آغاز شیوع ویروس کرونا در ایران، قشم به دلیل ظرفیت گردشگر پذیری خود، یکی از نخستین شهرهایی بود که خیلی زود به رنگ قرمز درآمد.

این روند در کشور ادامه یافت و نقاط گردشگری در فصل‌های مختلف و با تغییر آب و هوا یکی پس از دیگری به رنگ قرمز درآمد.

هم اکنون نیز با توجه به تعطیلی روز یکشنبه بیست و هشتم دیماه جاری، همانگونه که پیش بینی می‌شد، از روز چهارشنبه هفته گذشته موجی از مسافران به سمت جزیره قشم سرازیر شدند.

در روزهای اخیر هجوم مسافران به گونه‌ای شدید است که امکان مدیریت آن برای انجام تب سنجی و دیگر دستورالعمل‌های بهداشتی وجود نداشت و خیل گردشگران بدون توجه به بیماری کرونا به صورت فشرده وارد قشم شدند و این امر همچنان ادامه دارد.

اگرچه مسوولان مربوطه مانند بنادر و دریانوردی و سازمان منطقه آزاد از ارائه آمار دقیق خودداری کردند اما منابع غیر رسمی از ورود ۶ هزار خودرو در فاصله‌ای کوتاه به جزیره قشم خبر دادند که از طریق بندرگاه شهید حقانی به سمت اسکله شهید ذاکری قشم به راه افتادند و بسیاری نیز با خودرو از طریق بندر پل وارد بندر لافت شدند.

مسوولان وزارت بهداشت ،درمان وآموزش پزشکی و شبکه بهداشت روز شنبه در ستاد ملی کرونا با هشدار افزایش مسافر به قشم از حضور ۳۰ تا ۴۰ هزار گردشگر در جزیره قشم  خبر دادند و از سوی دیگر برخی کسبه آن را زمینه رونق کسب وکار می دانند.

رییس شبکه بهداشت قشم: وضعیت جزیره نگران‌کننده است

رییس شبکه بهداشت و درمان قشم در گفت و گو با رسانه‌ها اعلام کرد: حجم بالای مسافران باعث شده تا وضعیت جزیره قشم نگران کننده شود.

حمیدرضا بهزادی افزود:  بیشتر گردشگران  شیوه‌نامه‌های بهداشتی همچون استفاده از ماسک را رعایت نمی‌کنند که این امر کنترل شیوع کرونا را مختل می‌کند.

وی ادامه داد: مسافران از تمامی نقاط کشور به قشم وارد شده‌اند که این امر باعث جابه جایی ویروس خواهد شد.

رییس شبکه بهداشت تصریح کرد: فوج جمعیت به اندازه ای شدید بود که انجام پروتکل های بهداشتی در عمل غیر ممکن شد.

وی افزود: در روزها و هفته های پیشین، با همراهی مردم و نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی، تعداد افراد بستری در بیمارستان‌های قشم کاهش یافته بود که با شرایط موجود پیش بینی می‌شود دوباره بستری‌ها افزایش یابد.

بهزادی ادامه داد: پیشنهادات و نظر کارشناسی ستاد کرونای شهرستان قشم جهت بررسی و اعلام برنامه نهایی به مرکز استان و ستاد ملی کرونا ارسال شده است.

استقبال مردم قشم از گردشگران در سایه بیم و امید

از سوی دیگر هجوم بی مهابای مسافران از اقصی نقاط کشور به جزیره قشم منجر به عکس العمل‌های متفاوتی از سوی ساکنان جزیره‌ قشم شده که در فضای مجازی نیز بازتاب یافته است.

برخی از ساکنان جزیره با انتقاد از پذیرش گردشگر در روزهای اخیر این امر را متضاد با دستورالعمل‌های کرونایی دانسته اند.

برخی دیگر که بیشتر دغدغه مذهبی داشته اند، به این امر انتقاد کرده اند که چرا فقط مراسم‌های مذهبی مشمول ممنوعیت کرونا هستند و دستورالعمل‌ها فقط برای این حوزه به دقت و شدت اعمال می‌شود.

برخی دیگر با مقایسه آمار ورود گردشگر به قشم با دیگر نقاط گردشگرپذیر کشور بیان کرده‌اند که با توجه به نسبت ورود جمعیت گردشگر، مخالفت ها با حضور گردشگران چندان کارشناسی شده نیست.

این افراد که بیشتر از تاجران و سرمایه‌گذاران در بخش گردشگری هستند، معتقدند که با توجه به اینکه زمان گردشگری در قشم محدود به پنج ماه می‌شود، جلوگیری از ورود مسافران برای سال دوم باعث فلج شدن بخش خصوصی خواهد شد.

مدیر مرکز نوپک قشم در این زمینه گفت: ورود ۶ هزار خودرو به جزیره قشم رقم بالایی نیست و مسوولان باید با اندیشیدن تدابیر لازم برای ساماندهی آنان از قبل آماده باشند.

بهروز سالاروند افزود: آمار شهرهای گردشگر پذیری مانند شیراز، مشهد و اصفهان افزونتر از روزی ۲۰ هزار خودرو در روز است.

وی ادامه داد: جزیره قشم نیز وسعت زیادی دارد و از ۲۲ کشور مستقل جهان بزرگتر است.

سالاروند با اشاره به آمار ورود گردشگران به قشم بین سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ اذعان کرد: جمعیت ورودی گردشگران که اکنون در جزیره حضور دارند به هیچ عنوان فشار مضاعفی نسبت به سالهای گذشته بر قشم وارد نکرده است.

وی افزود: مسوولان باید همزمان نگران سلامت و اقتصاد مردم باشند و یکی را فدای دیگری نکنند.

مدیر مرکز نوپک قشم ادامه داد: ازدحام جمعیت در ورودی لافت به این دلیل بود که فقط ۲ گیت مشغول فعالیت بود و همچنین حداکثر ۶ لندینگ کرافت خودرو ها را منتقل می‌کرد.

وی تصریح کرد: با ایجاد یک گیت بهداشتی امکان تب سنجی نیز به وجود می‌آمد تا از ورود افراد مشکوک جلوگیری شود.

سالاروند خاطرنشان کرد: تعطیلی امور بهداشتی به دلیل زیاد بودن جمعیت توجیهی ندارد و مردم نباید با بیکاری خود تاوان این کوتاهی را بدهند.

استادار هرمزگان: ورود خودرویی مسافران به قشم ممنوع است

استاندار هرمزگان در این باره به رسانه‌ها گفت: هیچ‌گونه خدماتی در پارک‌ها، بوستان‌ها، سواحل و همچنین در بنادر پل و چارک برای انتقال خودروی گردشگران به جزایر قشم و کیش ارائه نمی‌شود.

فریدون همتی افزود: گزارش‌های جدید نشان دهنده کاهش استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری و پروتکل‌های بهداشتی در هرمزگان است که این امر خطری برای وضعیت آبی استان است.

وی ادامه داد: از مردم می‌خواهیم تا همچنان با همکاری مناسب، دستورالعمل‌های بهداشتی به ویژه استفاده از ماسک، رعایت فاصله، عدم تجمعات و برگزار نکردن دورهمی‌ها و مهمانی‌ها را رعایت کنند.

استاندار هرمزگان تصریح کرد: مراسم‌هایی همانند نمازجمعه با مجوز ستاد مدیریت بیماری کرونا و با یک چهارم ظرفیت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: بخشی از مسافران ورودی به هرمزگان به دعوت اقوام خود به این استان سفر کرده‌اند که از مردم باید از دعوت اقوام و آشنایان خود در این شرایط شیوع کرونا خودداری کنند.

همتی افزود: مردم هرمزگان نیز از هرگونه سفر غیرضروری به دیگر استان‌ها و حتی سفرهای غیرضروری درون استانی به شهرها و روستاها بپرهیزند.

هجوم جمعیت گردشگر در اواخر دی و اوایل بهمن ماه به جزیره  قشم در سال های اخیر به یک رویه تبدیل شده است. از این رو مسوولان قشم باید همچون ستاد نوروزی، کمیته ای برای این ایام تعریف کنند تا بتوانند با پیشبینی تمهیدات لازم، به صورت شایسته از گردشگران پذیرایی کنند. این امر بخصوص در شرایط کنونی گسترش ویروس کرونا باعث می شود که مسوولان بتوانند هم خود دستورالعمل های بهداشتی را اجرا کنند و هم مردم را به رعایت پروتکل های بهداشتی وادار کنند.

منبع:ایرنا