نوشته‌ها

مسیرهای گردشگری کرمانشاه: هورامان/ اورامانات

از ویژگی‌های شاخص این منطقه می‌توان به طبیعت زیبا، معماری منحصر به فرد ابنیه، سبک زندگی، پوشش زیبا و گویش غنی مردم و بسیاری موارد دیگر اشاه کرد که هر کدام به تنهایی می‌تواند در جذب گردشگر در این مناطق مؤثر تلقی شود.

در طول دهه گذشته رشد مفهوم گردشگری در منطقه هورامان سبب شده است علاوه بر تقویت زیر ساخت‌های گردشگری تعامل بالایی میان جامعه میزبان و مهمانان برقرار شود و به همین خاطر می‌توان هورامان را پیشروترین بخش از استان کرمانشاه در بحث گردشگری تلقی کرد.

منطقه هورامان یک گستره بزرگ جغرافیایی است که بخش اعظم آن در استان کرمانشاه و قسمتی نیز در استان کردستان قرار دارد. همچنین بخش کوچکی از این منطقه در خاک اقلیم کردستان عراق قرا گرفته است. در حوزه استان کرمانشاه چهار شهرستان روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی جزیی از هورامان محسوب می‌شوند.

منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات

مسافرانی که قصد عظیمت به منطقه هورامان را دارند چیزی در حدود ۷۰ کیلومتر که از مرکز استان کرمانشاه به سمت شمال غرب استان حرکت کنند به شهرستان روانسر می‌رسند که در بدو ورود به عنوان دروازه هورامان معرفی شده است. در همین مکان می‌توان اولین نشانه‌های فرهنگی هورامان را در پوشش مردم مشاهده کرد. خوشبختانه بسیاری از مردم با حفظ سنت‌های دیرین خود در مقابل هجمه تغییرات فرهنگی مقاومت کرده‌اند و همین سبب شده است تا شاهد صحنه‌های منحصر به فردی از مظاهر فرهنگی در هورامان باشیم.

شهرت گردشگری شهرستان روانسر بیشتر به واسطه آثار طبیعی آن یعنی سراب روانسر، قله شاهو و غار قوری قلعه است. هر چند به واسطه‌ی وجود تپه تاریخی موسایی و گوردخمه باستانی این شهر نمی‌توان از هویت تاریخی منطقه چیزی نگفت.

در فصل بهار به ویژه ماه دوم سال بساط عرضه گیاهان دارویی و خوراکی و بسیاری از محصولات روستایی و عشایری که حاصل موهبت طبیعت به مردم این منطقه است یک جاذبه گردشگری جذاب در حاشیه سراب روانسر به شمار می‌آید. موهبتی که خبر از نزدیک شدن به مناطق کوهستانی هورامان می‌دهد. یکی از بلندترین قله‌های کوهستانی استان کرمانشاه یعنی قله شاهو با شهری زیبا در دامان آن به همین نام و روستاهای مستتر در میان جنگل‌های بلوط زاگرس جاذبه‌های شگرفی را رقم زده است که سرآمد همه آن‌ها غار آبی قوری قلعه است، جایی که مقصد قریب به اتفاق گردشگرانی است که به هورامان سفر می‌کنند.

اما یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری ایران و به نوعی مرکز منطقه هورامان شهرستان پاوه است. در مسیر روانسر به پاوه پس از دیدن غار شگفت‌انگیز قوری قلعه، سبک معماری روستاها در اثر جغرافیای منطقه رفته رفته عوض می‌شود به گونه‌ای که در کل شهرستان و بخش‌های باینگان و نوسود عموماً خانه‌ها بصورت پلکانی ساخته شده‌اند یعنی حیاط هر خانه بام خانه دیگر است. اوج این معماری پلکانی را می‌توان در شهر پاوه جست شهری که به واسطه تعدد خانه‌های پلکانی به هزار ماسوله معروف است. به صورت کلی این شهرستان دارای تنوع شگرف‌انگیز طبیعی بالایی است به گونه‌ای که اکوتوریسم و به ویژه روستاگردی در آن بسیار رواج دارد. روستاهایی نظیر هجیج، داریان، شرکان، نجار، خانقاه، نسمه، زردویی، ساتیاری و بسیاری دیگر با ایجاد امکانات زیر ساختی قابل قبول برای گردشگران همه‌ساله پذیرای خیل عظیم گردشگران هستند. لذت قایق سواری در سد داریان به همراه تلطیف روح هنگام گذر از آبشار کانی بل آدمی را سر ذوق می‌آورد. البته در سفر به این مناطق نباید از دیدن غار دستکند حسین غافل شد. جایی که حاصل دست و پنجه نرم کردن یک پیرمرد با سنگ خشن کوه در طول سالیان عمرش بوده است.

شهرستان پاوه مرکز انار غرب ایران است به گونه‌ای که به هنگام چیدن انار در پاییز مراسم خاصی در آن جریان دارد. خوشبختانه در سالیان اخیر توجه به احیای فرهنگ و سنن قدیمی همچون آتش نوروز نیز در منطقه جلب شده است و بسیاری از مناطق همجوار را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
در روستاهای پاوه صنایع دستی همچون گیوه بافی، شال بافی و ارغوان بافی که به نوعی از ظروف چوبی گفته می‌شود رواج دارد به گونه‌ای که علاوه بر محصولات باغی و ارگانیک، این صنایع دستی نیز در سبد خرید مهمانان جای دارد.

در ادامه سفر در هورامان زیبا شهرستان جوانرود با فاصله ۲۵ کیلومتری شهر روانسر قرار دارد. این شهرستان از گذشته‌های دور مرکز تحولات بزرگ سیاسی و اجتماعی منطقه بوده است به گونه‌ای که دایره این تحولات در بسیاری از مناطق کردنشین ایران و عراق تأثیرگذار بوده است. مراودات مردم جوانرود با سایر مناطق سبب شده است تا اقتصاد شهر بر مبنای تجارت پایه ریزی شود به گونه‌ای که همین امروز هم مهمترین جاذبه گردشگری این شهرستان بازارچه مرزی آن است که سالانه افراد زیادی را به منطقه می‌کشاند. همجواری با کوهستان شاهو سبب به وجود آمدن مناطق بکر طبیعی بیشماری همچون غار کاوات، تفرجگاه شبانکاره، باغستان بیله‌ای، منطقه سپید برگ و بسیاری مناطق دیگر شده است که چشمان طبیعت گردان را به دنبال خود دارد. نوع پوشش و گویش مردم منطقه همچنان بر جذابیت‌های آن می‌افزاید.

در ادامه مسیر جاده‌ای جوانرود به سمت غرب استان کرمانشاه و شهرستان سرپل‌ذهاب منطقه‌ای قرار دارد که شاید در سالیان دور کمتر مورد توجه بوده است و همین سبب شده است تا بتوان یکی از بکرترین مناطق غرب کشور را در ثلاث باباجانی پیدا کرد. منطقه‌ای که صدها سال پیش در متون یونان باستان مورد اشاره بوده است. به طور کلی این شهرستان دو بخش کوهستانی و گرمسیری دارد که بخش کوهستانی آن تازه آباد در مجاورت جوانرود و بخش گرمسیری آن یعنی ازگله در مجاورت سرپل‌ذهاب قرار داد. وجود کوه‌های مرتفعی همچون بمو با دورنمایی از ارتفاعات دالاهو، تپه ماهورهای یکشبی که محل توجه بسیاری از عاشقان طبیعت است، چشمه درمانی ریزه و… برخی از جاذبه‌های این شهرستان محسوب می‌شوند.

منبع:میراث آریا

هورامان قطب ورزش های هوایی غرب کشور می شود

رئیس کمیته ورزش های هوایی استان کردستان گفت: با مکان یابی ایستگاه های استاندارد و به منظور بهره مندی از ظرفیت های ثبت جهانی هورامان، هدفگذاری لازم برای برندسازی ورزش های هوایی در این منطقه انجام می شود.

آریان علاقبند در گفت و گو با خبرنگاران اظهار کرد: برای استفاده بهینه از ظرفیت‌ حوزه ورزش‌های هوایی کردستان و توسعه آن نیاز است مسئولان مرتبط توجه ویژه‌ای به ایجاد زیرساخت‌های لازم (زمین، امکانات رفاهی و بهسازی مسیرهای دسترسی) این رشته ورزشی داشته باشند.

وی افزود: ورزش‌های هوایی از جمله هیجان انگیزترین تفریحات در دنیاست و تنوع این نوع از ورزش باعث علاقمندی افراد زیادی به آن شده و خیلی‌ها تمایل دارند در طول زندگی خود حداقل یک بار احساس “معلق بودن در هوا” را تجربه کنند.

رئیس کمیته ورزش های هوایی استان کردستان بیان کرد: با برنامه ریزی های صورت گرفته، برای اولین بار خانه ورزش های هوایی در شهرستان کامیاران و مریوان افتتاح می شود.

وی با اشاره به هدفگذاری های کمیته کردستان برای استعدادیابی و آموزش گفت: استان ظرفیت های فراوانی برای توسعه این رشته ورزشی دارد و از این مهم بهره کافی را خواهیم برد.

علاقبند تاکید کرد: در منظر جهانی هورامان با استانداردسازی سایت‌های رسمی ورزش هوایی می‌توان زمانی که در اروپا مردم درگیر سرما هستند، محلی مناسب برای حضور گردشگران منطقه با هدف یادگیری، آموزش و تفریح در این رشته‌ها ایجاد کرد.

عضو هیئت رئیسه کمیسیون ورزش مجمع جوانان کردستان اظهار امیدواری کرد: با حمایت های مسئولین زمینه رونق این رشته در منطقه هورامان با هدف توسعه گردشگری ورزشی فراهم شود.

منبع:ایسنا

ضرورت توجه به ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری هورامان

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان گفت: منطقه هورامان در حوزه تاریخی و گردشگری ظرفیت‌های بسیار خوبی دارد که توجه به آن می‌تواند نقش موثری در پیشرفت و توسعه اقتصادی استان داشته باشد.

یعقوب گویلیان در بازدید از روستای پایگلان در شهرستان سروآباد اظهار کرد: تپه‌ باستانی قلای پایگلان هورامان که در سال ۱۳۸۴ با شماره ۱۲۸۰۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، بخشی از فرهنگ و تاریخ کهن این منطقه و ظرفیتی بی‌بدیل برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان افزود: پروژه گمانه‌زنی این تپه به منظور تعیین عرصه‌، حریم و لایه‌نگاری با مجوز پژوهش‌گاه باستان‌شناسی از ابتدای آذرماه سال‌جاری آغاز شده است.

وی عنوان کرد: با توجه به پتانسیل‌های موجود در هورامان و انجام مطالعات علمی پژوهش‌گران و دانشجویان در این زمینه، تلاش می‌کنیم با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم، پایگلان به عنوان پایلوت مطالعات باستان‌شناسی پایگاه جهانی هورامان معرفی شود.

گویلیان همچنین در بازدید از مدرسه قدیمی پایگلان اظهار کرد: برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شده تا این مدرسه که نماد فرهنگ، ادب و علم‌آموزی مردمان این دیار است پس از تملک، بازسازی و به موزه تبدیل شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان یادآور شد: روستای پایگلان منطقه جهانی هورامان علاوه بر پیشینه تاریخی غنی، دارای پتانسیل و ظرفیت گردشگری منحصر به فرد است.

او همچنین در بازدید از اقامتگاه بوم گردی در حال ساخت پایگلان گفت: شناسایی ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی و همچنین ایجاد اقامتگاه های بوم‌گردی در این منطقه می تواند نقش موثری در ایجاد اشتغال مولد و معیشت مردم داشته باشد.

گویلیان عنوان کرد: گردشگری بهترین عامل در ایجاد اشتغال روستایی است و امیدواریم با برنامه ریزی های منسجم و همکاری مردم و مسئولان به اهداف مدنظر برسیم.

منبع:ایسنا

معماری هورامان جهانی دستخوش تغییرات ویرانگر می شود؟

هورامان سرزمینی است کوهستانی با توپوگرافی خاص؛ منطقه‌ای که طی صدها سال، فرهنگ و معماری خاص را در دامن خود پرورش داده و اکنون این فرهنگ و تمدن حتی از مهد آن یعنی دره رودخانه سیروان پا را فراتر نهاده است.

بافت‌ روستاهای بکر، تاریخی، قلعه‌های باستانی و معابد و مذاهب مختلف تاریخی آن، معماری کوهستانی سنگی از شاخصه‌های این محدوده فرهنگی-تاریخی، که به یک میراث جهانی تبدیل شده است به شمار می آید.

در این منطقه، معماری با مصالح سنگی تراش نخورده چنان رشد کرده است که معمارانش نسل به نسل از تکنیک‌های کهن خود در ساخت بناها و با استفاده از مصالح بوم آورد با دیوارهای کاملاً سنگی، به‌صورت ساختمان‌های چندین طبقه بدون ملات اجرا کرده‌اند، که پس از سال‌ها هنوز پا برجا است.

شناخت، بررسی، تجزیه‌وتحلیل رفتار اجزای سازه‌ای و مصالح به کار گرفته‌شده در این منطقه می‌تواند راهکار مناسبی جهت احیاء و باز سازی تکنیک‌ روش‌های ساخت سنتی اورامانات برای رسیدن به معماری پایدار منطقه زاگرس با عملکرد بهتر و طول عمر بیشتر باشد.

به همین خاطر خبرگزاری ایسنا با برگزاری میزگردی تخصصی با عنوان “بررسی اهمیت معماری سنتی اورامان در فرایند جهانی شدن و سهم آن در حفظ این میراث” با حضور اعضای شورای راهبردی مایگاه منظر فرهنگی هورامان به اهمیت موضوع پرداخته است.

حفظ بافت اورامان نیازمند مدیریت یکپارچه است

اکبر محمدی، معاون آموزش سازمان برنامه و بودجه استان کردستان در میزگرد بررسی معماری سنتی هورامان اظهار کرد: تاکید عمده بحث منظر فرهنگی هورامان، بر روابط متقابل انسان و محیط است، محیطی که در بستر اولیه خود چندان تسهیلگر نبوده و نامساعد و خشن است.

وی افزود: طبق قانون، دو کمیسیون ماده ۱۰۰ و ۹۹ در ساخت و سازها دخیل هستند، که طبق آن شهرداری ها باید ساخت و ساز در حریم شهر را بر اساس طرح های مصوب کنترل کنند.

معاون آموزش سازمان برنامه و بودجه استان کردستان، منظر فرهنگی اورامان را مجموعه ای از روستاها و نقاط شهری ذکر کرد که بخشی از آن در استان کردستان و بخش دیگری هم در استان کرمانشاه وجود دارد، بنابراین ساخت و سازهای بخشی از هورامان در کمیسیون ماده ۹۹ و نقاط روستایی آن نیز توسط دهیاری ها کنترل می شود.

به گفته وی، متاسفانه زمانی که بحث انتفاع اقتصادی وارد یک مجموعه برنامه ریزی می شود، اصولا قوانین موجود بر اساس هر سند بالادستی، تحت شعاع قرار می گیرد.

محمدی، با اشاره به اینکه پیشنهادات شهردار هورامان در جلسات اخیر، به گونه ای مطرح شده که خارج از توان کنترل منابع کمیسیون بوده و ماده ۱۰۰ هم چندان نتوانسته موفق عمل کند، ادامه داد: طبق این ماده ساخت و ساز غیر مجاز در مرحله اول باید وارد کمیسیون شود که طی آن می توان از مجوز دستور قلع و قمع و یا اصل پرداخت جریمه استفاده کرد؛ که در این صورت، پرداخت جریمه هم منجر به هدف مورد نظر در حفظ بافت نمی شود.

بافت اورامان مورد تایید یونسکو قرار نگرفت

وی افزود: بافت یکی از معیارهای منظر فرهنگی اورامان است که یکسری ویژگی ها دارد؛ اما متاسفانه یکی از نکات ضعف مطالعات انجام شده در راستای منظر فرهنگی اورامان، مسئله بافت بوده که نواقص زیادی داشته و از بزرگترین ایرادها در بازدید سازمان یونسکو به ویژه در حوزه معماری نیز بوده است. بافت مجموعه ای از ارتباط بین کالبد و عملکرد بوده و با معماری متفاوت است.

معاون آموزش سازمان برنامه و بودجه استان کردستان، یکی از ویژگی های اصلی ثبت جهانی یک اثر را اصالت دانست و گفت: اصالت، تکیه بر ابتکار و خلاقیت ایجاد شده است تا منطقه و رویدادهای فرهنگی در مقابل آن طبیعت خود را نشان دهد، این امر در اورامان به نوعی ویژگی منحصر به فرد منطقه شده است.

به گفته وی، متاسفانه بافت منطقه اورامان به دلیل استفاده از مصالح جدید و به هم خوردن الگو و پلان خانه ها در مناطق مسکونی، دچار نقصان است و این مسئله نیز از سوی یونسکو مورد تایید قرار نگرفت و به همین دلیل منظر فرهنگی اورامان بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

حفظ بافت اورامان نیازمند مدیریت یکپارچه است

محمدی، تاکید کرد: به طور کلی بافت و معماری منطقه اورامان بسیار ارزشمند بوده و حفظ آن نیازمند مدیریت یکپارچه و جامع است؛ تحقق این امر هم برای بهره برداری از سبک معماری منطقه، انتفاع اقتصادی و هم برای حفاظت و احیای ایرادهای موجود ضروری است.

وی تصریح کرد: بنابراین قوانین و مقررات ممکن است وجود داشته باشد، اما در این مرحله ایجاد مدیریت جامع در تمامی ارگان های دولتی، سمن ها و هماهنگی بین افراد تاثیرگذار در سطح ملی، و محلی امری مهم است. اکنون سطح مداخلات در مناطق روستایی و شهری و منطقه ای در کشور متولیان زیادی دارد، بنابراین اگر قرار باشد که بتوانیم از این رویدا استفاده کرده و منتفع باشیم و از آن حفظ و نگهداری کنیم، باید مدیریت یکپارچه ایجاد کرد.

معاون آموزش سازمان برنامه و بودجه استان کردستان، افزود: ایجاد مدیریت یکپارچه در این راستا به معنای ایجاد یک اداره جدید نیست، بلکه ایجاد هماهنگی و تهیه اساسنامه و مرامنامه برای ارگان های مربوطه و بخش خصوصی و ذینفعان است.

وی با تاکید بر اینکه چارچوب اساسنامه باید برگرفته از اهداف و چشم اندازی های مطالعات ثبت منظر فرهنگی باشد، عنوان کرد: بر اساس این الگو باید یک نوع تبادل افکار بین ارگان های مدیریتی منظر فرهنگی اورامان با سایر دنیا برقرار شود و بر اساس الگوی تهیه شده و اهداف ترسیم شده نیز مدیریت یکپارچه و بومی ایجاد کرد که با تحقق این مهم می توان از ابزارهای قانون و سایر ابزارهای قضایی نیز استفاده کرد.

فرهنگسازی برای مردم امری مهم در حفظ منظر فرهنگی اورامان است

محمدی تصریح کرد: نکته مهم تر در زمینه ثبت جهانی اورامان، بحث فرهنگ سازی برای مردم است که اکنون متاسفانه تحت مسایل سوداگری و مسایل مالی و اقتصادی کم رنگ شده است.

وی اصالت و یکپارچی اجتماعی را از ویژگی های اصلی منظر فرهنگی اورامان دانست و خاطرنشان کرد: آفتی که اکنون گریبانگیر این منظر شده نزول سرمایه اجتماعی و نقش روحانیان و بزرگان منطقه و ورود افراد غیر بومی به منطقه است، بنابراین فرهنگسازی در درجه اول بسیار مهم بوده و برخورد سلبی، خشک و انتظامی در این زمینه اصلا کارساز نیست.

محمدی، در بخشی دیگر از سخنان خود اعلام کرد که کردستان تنها استانی است که در سند ملی آمایش، سه سیاست و راهبرد قطب گردشگری، محور گردشگری و حلقه گردشگری دارد و بر همین اساس مبنای تمامی طرح های توسعه ای استان باید بر اساس سند آمایش صورت گیرد.

فریز کردن زیستگاه های مردم امری اجتناب ناپذیر است

خلیل الهی رییس سازمان نظام مهندسی استان کردستان، در ادامه این میزگرد اظهار کرد: مطالعات اورامان در ۳۹ روستای منطقه در استان های کردستان و کرمانشاه تحت مدیریت پایگاه انجام و منجر به تدوین یک اطلس شده که از آن یکسری ضوابط برای انجام ساخت و ساز در اورامان استخراج شده است.

وی افزود: مطالعات و قوانین لازم برای ساخت و سازهای جدید در این منطقه کاملا مشخص شده است، اما زمانی که بحث مالی پیش می آید به دلیل گریز از قانون با مشکل روبرو می شویم، لذا متوجه کردن مردم نسبت به منفعت خود مهم ترین بخش این مطلب است و مردم باید بپذیرند که با رعایت قوانین موجود، اورامان را در ثبت جهانی خواهند داشت و در غیر این صورت این امتیاز را از دست می دهند.

این مقام مسئول، حفظ زیستگاه های مردم بدون تغییر را امری غیر ممکن دانست، چرا که ساختار زندگی مدام در حال تغییر بوده و امکانات رفاهی و ساخت و سازها همراه با آسایش مردم در حال تغییر است؛ لذا باید نسخه ای در هورامان ارائه شود که هم امروزی بوده و هم بتواند منظر هورامان را حفظ کند.

به گفته خلیل الهی، اصالت در بلندای زمان در حال حرکت است و در این راستا متولیان امر باید با تعامل با مردم این امر را آموزش داده و اطلاع رسانی کنند.

وی از تهیه و تدوین نقشه اجرایی در دو روستای دولاب و دلمه جهت آموزش برای مردم در این راستا خبر داد.

رییس سازمان نظام مهندسی استان کردستان، در رابطه با زلزله خیز بودن هورامان گفت: زلزله در این منطقه، در دو حالت برای ساختمان های قدیمی و سازه های جدید مورد بررسی قرار گرفته است؛ در ساخت و سازهای جدید دقت های سازه ای وجود دارد و طبق ضوابط موجود انجام گرفته و در ساختمان های قدیمی نشان داده شده است که به چه ترتیبی این ساختمان ها حفظ شود.

استفاده از مصالح جدید بزرگترین آسیب بافت سنتی هورامان است

مردوخی، کارشناس سازمان نظام مهندسی استان کردستان گفت: مطالعات هورامان طی ۴ سال اخیر، نحوه ساخت و ساز قدیم تا امروز را نشان داده است؛ طبق این مطالعات، سیکل ساخت و ساز گذشته هورامان نشان می دهد که در گذشته مردم به ناچار مجبور به این نوع ساخت و ساز بوده و توانایی کندن زمین را نداشته اند.

وی افزود: فرآیند ساخت و ساز در مقایسه با امروز نشان می دهد، که در دسترس قرار دادن مصالح برای ساخت و سازهای جدید در هورامان بسیار به صرفه تر از نحوه ساخت و ساز سنتی منطقه برای مردم است.

این کارشناس، به صرفه بودن را مهم ترین نکته ساخت و ساز در منطقه هورامان برای مردم ذکر کرد و گفت: در دسترس بودن مصالح جدید و نبودن ضوابطی برای حفظ شیوه های سنتی ساخت و ساز در منطقه، بزرگترین آسیب برای هورامان محسوب می شود.

به گفته وی، سبک سنتی زندگی در هورامان تغییر کرده و از هوارنشنی به سمت یکجانشینی که تبعات زیادی به ویژه بر بافت سنتی داشته، رفته است.

مردوخی با اعلام اینکه سعی شده که مجموع عناصر معماری در هورامان به صورت مطالعات ایجاد شود تاکید کرد: ایجاد ضوابط ثابت الزام آور و تبدیل آن به یک معیار، حلقه مفقوده مطالعات انجام شده است که تفهیم این امر نیز مستلزم اعتبار و آموزش است.

تغییر اصالت آسیبی جدی تر از تغییر بافت هورامان است

محمد امینیان، معاون میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کردستان گفت: مهمترین شاخصه در هورامان بحث اصالت است؛ در هورامان باید قبل از وضع هر نوع ضوابطی بازنگری در مطالعات صورت گیرد و شناسایی اصالت و حدود برخورد با آن مشخص شود.

وی با تاکید بر اینکه، برای حفظ اصالت در منطقه هورامان باید شالوده های معنوی و کالبدی مورد نظر قرار گیرد افزود: در شالوده های کالبدی نوعی اجبار طبیعت وجود دارد که موجب ایجاد ساختار خانه های متفاوت در هورامان شده است و حفظ این امر در طول تاریخ نیز بر اساس شالوده های معنوی یا فرهنگی صورت گرفته است.

به گفته امینیان، اصالت هورامان بیشتر بر اساس شالوده های معنوی است؛ چرا که یک پیوستگی دارد که موجب ایجاد ساختار هورامان شده است، این در حالی بوده که تمامی بافت های موجود در منطقه نباید جزو هورامان محسوب شود، چرا که این امر تبعات منفی زیادی هم به وجود آورده است، هورامان منطقه ای محدود شامل دره ای به اسم هورامان تخت با پنج روستا و دره لهون است که به پاوه می رسد.

معاون اداره میراث فرهنگی استان کردستان، تشریح کرد: به طور مثال منطقه ژاورود در هیچ سند تاریخی جزو هورامان نبوده است، اما به دلیل حفظ پیوستگی در منطقه تمامی روستاهای اطراف هورامان محسوب شده و کسی هم معترض نیست.

به عقیده امینیان، بنا به اسناد تاریخی، زبانی به نام زبان هورامی وجود ندارد؛ کردهای کوهستان به خاطر شرایط خود دوره های زبانی داشته اند و اکنون زبان منطقه هورامان و ژاورود و سایر دره های منطقه در شرایط زمانی عوض نشده است و معماری موجود نیز از همان دوره ماندگار شده است.

وی تصریح کرد: مجموع وجوه کالبدی که قابل تغییر بوده و وجوه معنوی که شامل آیین ها و شرایط معیشت مردم و غیر قابل تغییر است، بافت پیوسته را در اورامان ایجاد می کند که در اجرا باید از هم جدا شوند، یعنی باید اجازه داد که مردم همراه با زندگی امروزی با حفظ شالوده های معنوی گذشته از امکانات استفاده کنند.

این مسئول میراث فرهنگی استان حفظ اصالت را مهم ترین مولفه منظر فرهنگی اورامان ذکر و عنوان کرد: اکنون اگر بافت هورامان در حال نابودی است، به دلیل نابودی ساختارهای اصیلی همچون تقسیم آب منطقه است؛ لذا بزرگترین مسئله برای حفظ هورامان مراسم عقد اخوت به نام مراسم پیرشالیار است که طی آن بزرگان منطقه سیستم تقسیم آب منطقه را حفظ می کردند.

وی امر شناخت منطقه را اساسی ترین مسئله برای حفظ و مرمت منطقه هورامان ذکر کرد و گفت: بزرگترین مرمت های دنیا بدون در نظر گرفتن آینده و شناخت درست از منطقه به نتیجه مطلوب دست نمی یابد.

روابط فرهنگی در هورامان بسیار با ارزش تر از نمای خانه ها است

امینیان، مهم ترین امر در حفظ اصالت و نگهداری هورامان را فضاهای روابطی بیرون خانه ها دانست و افزود: روابط فرهنگی در هورامان بسیار با ارزش تر از نمای خانه ها است.

وی تاکید کرد: مفهوم حفظ بافت هورامان باید از سنندج و کرمانشاه شروع شده و مفهوم اصالت باید به درستی شناخته و تشخیص داده شود که در کجا قابل انعطاف و در کجا غیر قابل تغییر است. به طور مثال ساخت و سازهای محدوده پیرشالیار غیر عرف بوده و به حفظ اصالت درختان مقدس منطقه ضربه وارد می کند.

معاون اداره میراث فرهنگی استان کردستان، عنوان کرد: طبق اسناد تاریخی و مطالعات صورت گرفته زن، مبنای اصلی و اساس مراسم پیرشالیار بوده و کومسای در اصل یک زن بوده و این در حالی است که متاسفانه اکنون زنان اجازه ورود به مراسم را ندارند، به همین خاطر تغییر این اصالت ها بسیار بیشتر از تغییر بافت ساختمان ها به منطقه آسیب می زند.

یکپارچگی در بناهای هورامان یک نماد عینی است

پویا طالبی نیا، مدیرپایگاه فرهنگی هورامان با تاکید بر اینکه حفظ کالبد هورامان امری مهم د حفظ ثبت جهانی این میراث است اظهار کرد: در روستای دولاب که یکی از روستاهای اصلی و تاثیر گذار در ثبت جهانی هورامان بوده و حدود ۵۰۰ نفر جمعیت دارد، ۴ مسجد تاریخی کوچک وجود دارد و این در حالی است که می توانستند یک مسجد بزرگ را بسازند، اما برای کالبد خود حرمت قائل شده و آن را حفظ کرده اند.

وی تغییر در کالبد هورامان را امری اجتناب ناپذیر دانست و بیان کرد: در تاریخ ایران تحول در سبک های معماری هر دوره وجود دارد اما تفکر ما این است که این معماری را حفظ کنیم.

طالب نیا، با اشاره به اینکه معماری هورامان با توجه به آثار تاریخی موجود سیر تاریخی را یکدست طی کرده است، پرهیز از بیهودگی و نیارش را از مهم ترین ویژگی معماری هورامان ذکر و بیان کرد: یکپارچگی در بناهای هورامان یک نماد عینی بوده و جبر طبیعت و استفاده از مصالح بومی عامل اصلی این اتفاق است.

وی افزود: متاسفانه دستورالعمل ثابت و کارآمدی در شهرسازی به ویژه در هورامان وجود ندارد؛ ساختار معماری هورامان باید در نظام مهندسی مورد بررسی قرار گیرد.

قوانین جدی با نظارت سخت، لازمه حفظ و نگهداری از بافت سنتی هورامان است

طالب نیا، امر آموزش را برای سطح اقناع مردم در ساخت و ساز ضروری دانست و گفت: علاوه بر آموزش، یکسری قوانین جدی با نظارت سخت، لازمه حفظ و نگهداری از بافت سنتی هورامان است.

وی دستور العمل، آموزش و دید توسعه ای به منطقه را سه عامل مهم حفظ بافت سنتی هورامان ذکر کرد و افزود: محدوده بافت تاریخی هورامان به دلیل توپوگرافی خاص، با سایر مناطق کشور متفاوت بوده و فریز کردن منطقه نیز امری اشتباه و غیر قابل عملی است، اما توسعه درونزا در این منطقه باید توام با برنامه ریزی دقیق صورت گیرد.

شایان ذکر است که تغییر در ساز و ساخت زمانی ارزشمند است که بتواند اصالت خود را حفظ کند، متأسفانه (هورامان جدید) دچار تغییر با ظاهری مدرن شده و نمای سنگی که هماهنگ با طبیعت و هم‌رنگ کوه‌ها، محکم و متناسب با اقلیم سازگار خود بوده تبدیل به کاشی و سنگ‌های تزئینی و آجر شده است.

منبع:ایسنا

از امید گردشگری ایران به هورامان جهانی تا تکاپوهای میراث ملی

با ثبت جهانی هورامان و راه آهن ایران در فهرست جهانی یونسکو می‌توان به شناخته شدن ایران در میان گردشگران خارجی بیشتر امیدوار بود.

به بهشت می ماند هورامان. هر کسی حتی یکبار به این خطه از ایران سفر کرده باشد می داند این سرزمین بهشت روی زمین است.   اورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم بسیار خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود.

بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات شامل دره‌های ژاوه رود، اورامان تخت، لهون است. حدود  ۷۰۰ روستا در منطقه اورامانات/ هورامان قرار دارد. در سال ۱۳۹۹  ارزیابی میدانی منظر فرهنگی اورامانات/هورامان توسط یک ارزیاب ایکوموس جهانی انجام شده است.   در اجلاس یونسکو پرونده منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد. خبر دیگر این که راه آهن سراسری ایران نیز در فهرست جهانی قرار گرفت.

منظر فرهنگی اورامانات هورامان ثبت جهانی شد

درچهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان بررسی و با تصویب اعضای کمیته،  اورامات/ هورامان به عنوان بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزو حریم است. این پرونده سال گذشته به یونسکو ارسال شد.

هورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم بسیار خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات شامل دره‌های ژاوه رود، اورامان تخت، لهون است.

«راه آهن سراسری ایران» ثبت جهانی شد

در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده راه آهن سراسری ایران (موسوم به راه آهن شمال – جنوب) مورد بررسی قرار گرفت و با تصویب اعضای کمیته،  راه آهن سراسری ایران با طول حدود ۱۴۰۰ کیلومتر به عنوان بیست و پنجمین میراث فرهنگی ملموس و نخستین میراث صنعتی کشورمان در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

تدوین پرونده ثبت جهانی مسیر راه‌آهن شمال و جنوب ایران در سال ۹۷ آغاز شد. ساخت مسیر راه‌آهن سراسری ایران از بندر ترکمن در شمال کشور آغاز شد و به بندر امام‌خمینی (ره) در جنوب کشور منتهی شد. آغاز احداث راه‌آهن ایران در سال ۱۳۰۵ شمسی به تصویب رسید و یک‌سال بعد از آن بود که مهندسان ایرانی، آلمانی و آمریکایی احداث این مسیر ۱۳۹۴ کیلومتری را آغاز کردند.

امضای برنامه اجرایی همکاری‌های گردشگری میان ایران و بلغارستان

علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایران و وزیر گردشگری جمهوری بلغارستان با هدف تقویت و توسعه گردشگری، «برنامه اجرایی همکاری‌های گردشگری» میان دو کشور را امضا کردند.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و استلا بالتوا وزیر گردشگری جمهوری بلغارستان در ارتباطی ویدئوکنفرانسی ضمن گفت‌وگو درباره ظرفیت‌ها و جاذبه‌های گردشگری، برنامه اجرایی همکاری‌های گردشگری میان دو کشور را امضا کردند.

مونسان در مراسم امضای برنامه اجرایی همکاری‌های گردشگری میان ایران و بلغارستان گفت: بلغارستان کشوری زیبا و مردمان خوبی دارد، بازدیدی که در سال ۲۰۱۸ از کشور بلغارستان داشتم جزء یکی از خاطرات خوب من است، خوشحالم که روابط دو کشور نیز همیشه خوب بوده است.

او افزود: معتقدم گردشگری علاوه بر کارکردهای اقتصادی، نقش مهمی در شناخت جوامع و ملت‌ها از یکدیگر دارد و موجب می‌شود مردم بیشتر با هم آشنا شوند، این موضوع به صلح جهانی نیز کمک می‌کند، همچنین صلح و دوستی میان ملت‌ها را افزایش می‌دهد. به این بخش به اندازه کارکردهای اقتصادی اهمیت می‌دهم.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تصریح کرد: بسیاری از مشکلاتی که در جهان وجود دارد به دلیل عدم شناخت از یکدیگر است. شیوع ویروس کرونا در توسعه گردشگری فاصله انداخت اما مطمئنم زمانی که دنیا بر کرونا پیروز شود، گردشگری به شدت توسعه پیدا می‌کند.

مونسان عنوان کرد: برپایه روابط خوب میان ایران و بلغارستان می‌توانیم روابط گردشگری دو کشور را افزایش دهیم. ایران کشوری تاریخی با بیش از هفت هزار سال تمدن بوده که دارای بناهای تاریخی متعددی است

رشد ۳۰۰درصدی جذب سرمایه در بناهای تاریخی/ ۱۸۱میلیارد تومان برای ۷۰بنا

هادی میرزایی مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی، فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی کشور گفت: در دو سال گذشته علیرغم شیوع کرونا، برای مرمت و احیای ۷۰ بنای فرهنگی تاریخی، حدود ۱۸۱میلیارد تومان سرمایه بخش‌خصوصی جذب شد که نسبت به ۱۵سال گذشته ۳۰۰ درصد داشته است.

وی درباره نقش، جایگاه و ماموریت‌های صندوق توسعه صنایع‌دستی، فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی کشور گفت: سامان‌دهی و مشخص‌کردن وضعیت بناهای تاریخی از ماموریت‌های این صندوق است؛ البته تعدادی از این بناها در مالکیت صندوق نبوده است و تحت مالکیت نهادهای دیگر مانند سازمان اوقاف و امور خیریه، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و… است که اخذ مالکیت این اماکن را پیگیری می‌کنیم.

مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی کشور گفت: مدتی پیش تفاهم‌نامه مشترکی با سازمان اوقاف امضا کردیم که طبق آیین‌نامه صندوق می‌تواند بناهای تحت مالکیت اوقاف را با معرفی از سوی ادارات کل استان‌ها به بخش خصوصی واگذار کند و منافع این واگذاری را با اوقاف بدهد؛ همچنین تفاهم‌نامه‌ای هم با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی امضا شد که اختیار بناهای این وزارتخانه برای واگذاری به بخش خصوصی و ایجاد خانه‌های خلاق و فرش دستباف به صندوق داده شد.

میرزایی گفت: اساسا واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی وظیفه ذاتی و انحصاری صندوق است، صندوق اکنون به عنوان حلقه واسط میان‌بخشی است که با یک تجربه ۱۵ساله مستقیم و یک تجربه غیرمستقیم از سال‌های قبل از آن – از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۴ – این مسیر را شروع کرده و اکنون از یک پشتوانه ۲۵ ساله علمی و فنی برخوردار است

«راه‌آهن سراسری ایران» شاهدی برجسته از میراث صنعتی بشر است

 احمد پاکتچی  سفیر و نماینده‌ دائم ایران در یونسکو، راه‌آهن سراسری ایران را شاهدی برجسته از میراث صنعتی بشر و بیانگر تعامل و هم‌افزایی دانش و تجربه‌ بین‌المللی در کشورمان دانست و گفت: راه‌آهن نقش منحصر به‌فردی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی منطقه نیز داشته است.

پاکتچی از پاریس و به صورت مجازی در چهل و چهارمین نشست کمیته‌ میراث جهانی  حضور داشت، گفت: از دولت قرقیزستان برای حمایت‌ها و از سایر کشورهای عضو که در این حمایت، کشور قرقیزستان را همراهی کردند و از اعضای کمیته که از پرونده حمایت کردند و نتیجه‌ آن در ثبت موفقیت‌آمیز راه‌آهن سراسری ایران متبلور شد، تشکر می‌کنم.

پاکتچی خاطرنشان کرد: راه‌آهن سراسری ایران شاهدی برجسته از میراث صنعتی بشر و بیانگر تعامل و هم‌افزایی دانش و تجربه‌ بین‌المللی در کشورمان بوده است.  این اثر با ارزش‌های برجسته‌ جهانی که قدمتی از دوره‌ قاجار و بعد از آن دارد، ضمن آنکه نشان دهنده‌ تحولات آغازین دوره‌ صنعتی در منطقه است، نقش منحصر به‌فردی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی منطقه نیز داشته است.

سفیر و نماینده‌ دائم ایران در یونسکو تصریح کرد: افتخار می‌کنم ایران از فعال‌ترین اعضای کنوانسیون ۱۹۷۲ است. بر این باور هستم که این ثبت در کنار سایر ثبت‌های انجام شده به حفاظت و پاسداشت هر چه بیشتر میراث بشری و  ارتقای بیشتر آگاهی‌ها از مفهوم ارزش جهانی، منجر می‌شود

۲۱ شیء تاریخی در نی‌ریز فارس کشف شد

سرهنگ محمدرضا بهمنی‌نژاد فرمانده یگان حفاظت میراث‌ فرهنگی استان فارس گفت: عوامل پاسگاه انتظامی قطرویه نی ریز در حین ایست و بازرسی و کنترل خودروهای عبوری در محور کرمان به نی ریز به یک دستگاه خودرو سواری شک کردند که  پس از توقف خودرو، در بازرسی درون خودرو ۲۱ قطعه انواع ظروف فلزی و سفالی کشف شد.

وی ادامه داد: راننده و سرنشین خودرو دستگیر و به همراه با پرونده برای سیر مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی شدند.

فرمانده یگان حفاظت میراث‌فرهنگی استان فارس گفت: بر اساس موادی از فصل نهم قانون تعزیرات، هرگونه حفاری غیرمجاز و خرید و فروش اشیا و اموال فرهنگی، تاریخی جرم محسوب می شود و ضمن ضبط اشیا و اموال مرتبط، مجازات حبس و جریمه نقدی در پی دارد.

لجن درمانی دریاچه ارومیه، مقوله‌ای درآمد زا اما فراموش شده!

توریسم درمانی صنعتی است که می تواند نقش مهمی در ارز آوری و اشتغالزایی برای کشور داشته باشد که در همین راستا خاصیت لجن درمانی دریاچه ارومیه به عنوان یکی از ظرفیت‌های بالقوه اقتصادی محسوب می‌شود که البته این امر، طی سال های اخیر به فراموشی سپرده شده است. از توریسم درمانی در حال حاضر به عنوان صنعت سوم جهان یاد می‌شود که برخی کشورها نظیر اسپانیا از این صنعت بیشترین درآمد را دارند.

توریسم درمانی در ایران موضوعی بین دستگاهی است، به گونه ای که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، وزارتخانه‌های بهداشت، امور خارجه و کار و رفاه اجتماعی از جمله دستگاه های دخیل در گسترش این امر هستند.

آمار گردشگری سلامت سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد اقتصاد گردشگری سلامت در مجموع ۶۴۰ میلیارد دلار به اقتصاد بین‌الملل هدیه داده است.

لجن درمانی دریاچه ارومیه همواره تیتر اخباری بوده که با هدف گردشگری بر خروجی رسانه‌ها قرار گرفته و مورد استقبال علاقه مندان به این حوزه واقع شده است.

دریاچه ارومیه در طول تاریخ همواره برای استفاده از خواص درمانی آن مورد توجه بوده و از جمله مهم‌ترین این خواص درمانی خاصیت لجن‌های دریاچه است که هم اینک مورد توجه نیست که باید برای درآمد زایی و اثرات درمانی این صنعت گردشگری و درمانی احیا شود.

انتخابات ملی جامعه تخصصی صنایع‌دستی وهنرهای سنتی به‌زودی برگزار می‌شود

ویدا توحدی مدیرکل دفتر آموزش و ترویج صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: اساسنامه «جامعه تخصصی صنایع‌دستی و هنرهای سنتی» تدوین شده و امور راه‌اندازی این تشکل در ۳۱ استان با نظارت معاونت صنایع‌دستی در مرحله پایانی است و به‌زودی انتخابات ملی آن برگزار خواهد شد.

توحدی گفت: صنایع‌دستی و هنرهای سنتی برحسب ماهیت ذاتی و کارکردهای عملی خود، ظرفیت بسیار بالایی در خصوص افزایش اشتغال، درآمدزایی و حتی ارزآوری دارند.

مدیرکل دفتر آموزش و ترویج صنایع دستی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: انجمن­‌ها و تشکل­‌های مردم‌­نهاد در مسیر تحقق اهداف خُرد و کلان سیاست گذاران و صنعتگران مربوطه دارای اهمیت و ارزشی غیرقابل کتمان هستند و به همین دلیل، معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور همواره در صدد تمهید شرایط لازم به‌منظور تحقق این امر، به صورتی تخصصی در رابطه با صنایع‌دستی و هنرهای سنتی بوده است تا بتواند از آن طریق موجبات بالندگی بخش خصوصی را فراهم کند.

توحدی اضافه کرد: تشکیل جامعه تخصصی فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی با هدف کمک به ارتقای جایگاه صنایع‌دستی با استناد به بند چ ماده ۴ قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع‌دستی مصوب بهمن ماه ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی، در دستور کار معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار گرفت.

مدیرکل دفتر آموزش و ترویج صنایع دستی وزارت میراث‌فرهنگی اضافه کرد: جامعه تخصصی فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به‌عنوان مجموعه‌­ای غیردولتی و نمایانگر توانمندی‌­های بخش خصوصی، متشکل از بهترین افراد دارای سوابق مورد تأیید، ضمن تعامل با بخش­‌های دولتی مرتبط در ایجاد زیرساخت­‌ها، زمینه­‌سازی و همکاری و مشورت در زمینه سیاست گذاری، در تمام استان­‌های کشور در حال تأسیس و راه‌­اندازی است.

اجرای قانون «پیمان ارزی»، ۶۰ هزار هنرمند اصفهانی را بیکار کرد

عباس شیردل رییس اتحادیه صنایع دستی اصفهان از خروج ۶۰ هزار هنرمند استان از عرصه تولیدات صنایع دستی طی ۲ سال اخیر در پی اجرای قانون «پیمان ارزی» خبر داد.

قانون پیمان ارزی به تعهد انتقال ارز حاصل از صدور کالا به کشور گفته می‌شود که این تعهد طبق سندی رسمی موسوم به «پیمان نامه ارزی» عرضه شده و طبق آن صادرکننده کالا می‌پذیرد که ارز بدست آمده از فروش کالا در خارج را در مدت معینی به کشور انتقال دهد و آن را بر اساس مقررات ارزی و نرخ تعیین شده از سوی بانک مرکزی به یکی از بانک های مجاز بفروشد و واریزنامه پیمان ارزی دریافت کند.

عباس شیردل افزود: با قفل شدن صادرات صنایع دستی در پی اجرای قانون “پیمان ارزی”،  جمع زیادی از هنرمندان این دیار یا به شغل دیگری روی آورده‌اند یا از کشور خارج شده‌اند.

وی تاکید کرد: تولیدکننده صنایع‌دستی وقتی نتواند هنر خود را صادر کند و درآمدزایی داشته باشد، در نهایت به دعوت کشورهای خارجی لبیک می‌گوید بطوری که درچند سال اخیر تعداد زیادی از هنرمندان از ایران خارج شدند. زیرا که نه تنها از هنرمند بلکه از هنر آنها نیز استقبال می‌کنند.

رییس اتحادیه صنایع دستی اصفهان از منسوخ شدن هنر این دیار خبر داد و گفت: اجرای قانون “پیمان ارزی” از ۲ سال گذشته تاکنون، صادرات صنایع دستی را در اصفهان به صفر رسانده است.

بافت تاریخی پایتخت در ۲ هزار و ۲۵۰ هکتار مساحت گسترده است

ابوالفتح شادمهری مدیریت بافت تاریخی شهرداری تهران با بیان اینکه بافت تاریخی پایتخت مربوط به حصار ناصری در (مناطق ۱۱ و ۱۲ ) واقع است، گفت این ۲ منطقه ۲ هزار و ۲۵۰ هکتار از مساحت پایتخت را تشکیل می دهد.

شادمهری به مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در سال ۱۳۹۵ اشاره کرد و اظهار کرد: کلان ترین بافت مصوب شده شهر تهران مربوط به حصار ناصری است که محدوده آن از شمال به میدان انقلاب، میدان کارگر از سمت غرب، میدان شوش از جنوب و شرق آن به میدان ۱۷ شهریور ختم می شود.

وی با بیان اینکه تاکنون سند جامعی ابلاغ شده ولی هیچ راهکاری در محدوده تعریف نشده است و مقدمات و مجموعه ضوابط آن به صورت عام و بدون توضیحات کامل وجود دارد، گفت: متولی این سند وزارت راه و وزارت میراث فرهنگی و به تبع آن در تهران اداره کل میراث فرهنگی محسوب می شود که در این سند هنوز مشخصاتی برای حفظ آن از طریق دستگاه متبوع و خدمات رسان شامل وزارت آموزش و پرورش، گاز، وزارت نیرو، بهداشت راهکاری ارائه نشده است.

مدیر بافت تاریخی شهر تهران اضافه کرد: هم اینک جدا از حصار ناصری، مجموعه بزرگ تاریخی در شهر ری، منطقه یک (شامل امامزاده قاسم-امامزاده صالح و منطقه تجریش و بازار آن)، منطقه ۲ (بخش کن) و تک بناهای پراکنده با اهمیت و تاریخی در مناطق پایتخت وجود دارد که نیازمند نگاه ویژه ای خواهد بود.

کشف بقایای تونل تاریخی دست کَند در گیلان

 ولی جهانی معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان از کشف بقایای یک تونل دست کَند زیرزمینی در روستای گلسرک شهرستان رشت احتمالا مربوط به دوره قاجار خبر داد.

جهانی اظهار داشت: این تونل زیر زمینی به طول تقریبی  ۷۰۰ متر شامل برج ها، پله های زیرزمینی، زاغه های مهمات، اتاق سربازان و غیره بصورت شمالی – جنوبی حدفاصل کوه گلسرک و امامزاده هاشم ساخته شده است.

وی خاطرنشان کرد: دوره دقیق احداث این تونل، کاربری سازه در دوره خودش، چگونگی فراهم آوری مصالح مورد نیاز و چگونگی تامین آب با بررسی و کاوش امکان پذیر خواهد بود.
وی افزود: سنگ های مالون، آجرهای فشاری، سنگ های رودخانه ای از جمله مصالح تونل است و در فاصله ۱۰ الی ۲۰ متر نیز برج های نگهبانی قرار گرفته است؛ دسترسی به برج ها از طریق تونل و با کمک پله های زیر زمینی امکان پذیر است.
معاون میراث فرهنگی گیلان ادامه داد: این سازه زیرزمینی با ابعاد مختلف بوده و در برخی از نقاط، اتاق ها مستطیل شکل با سقف نورگیر است و به نظر می رسد اتاق سربازان یا انبار مهمات باشد؛ پس از ساخت تونل، روی سقف با خار و خاشاک پوشانده شده که این امر امکان رویت آن را سخت و دشوار کرده است.

۳۰۰ مکان بازار تاریخی تبریز به دکه تبدیل شده است

 حسین اسمعیلی سنگری مدیر پایگاه جهانی بازار تبریز اعلام کرد: بر اساس آخرین بررسی ها و آمارهای موجود تعداد ۳۰۰ مکان و فضای داخلی بازار تاریخی تبریز به دست افراد سودجو به دکه و مغازه تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه یکی از تخلفات انجام شده در بازار تبریز تبدیل فضاهایی از بازار به واحدهای مخل و تغییر شکل آن‌ها به مغازه است، افزود: تاکنون ۳۰۰ مورد فضای مخل و تبدیل شده به مغازه به‌صورت دکه‌ها، تراشیدگی دیوارها در ورودی سراها و تیمچه‌های بازار تاریخی تبریز شناسایی شده‌ است.   این فضاها طی نیم‌ قرن گذشته به‌ صورت تدریجی شکل‌ گرفته و بعد از گذشت سال‌ها سند ۶ دانگ رسمی و یا سرقفلی برایشان تهیه شده است. فضاهای مذکور قدیمی بوده و شکل‌گیری آن‌ها مربوط به گذشته و بر اساس حق پیشه اصناف است.

وی ادامه داد: پس از ثبت جهانی بازار تبریز و با تشکیل گروه تخصصی و یگان حفاظت، بروز تخلفاتی در این زمینه بعید است و این مکان تاریخی با تمام عناصری که شامل فضاهای مذکور است، به دقت حفظ و مراقبت می شود و هیچ‌ گونه خللی بر آن وارد نمی باشد.

اسمعیلی برچیدن چنین واحدهای مخل را به سبب داشتن سرقفلی و سند رسمی دادگستری، نیازمند اقدامات حقوقی مربوط به حوزه قضایی دانست.

کاوش ارگ نادری در خراسان شمالی پس از سه سال وقفه از سر گرفته شد

کاورش ارگ نادری به عنوان یکی از آثار تاریخی منحصر به فرد دوره صفویه و قاجاریه در شهرستان شیروان در شرق استان خراسان شمالی که حدود سه سال به دلیل مشکل مالی متوقف شده بود، بار دیگر از سر گرفته شد.

جواد علایی سرپرست حفاری گروه حفاری تپه ارگ نادری شیروان گفت:  فصل سوم کاوش ارگ نادری با همکاری دانشگاه زابل و میراث فرهنگی خراسان شمالی با پیش بینی اعتبار ۱۵ میلیارد ریال از سر گرفته شد.
علایی مقدم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: براساس تفاهمنامه دو جانبه فصل سوم کاوش در مدت ۴۰ روز با حضور چهار کارشناس در بافت های مختلف این آثار تاریخی انجام می شود و هم اکنون این کاوش برای ایجاد ۲ ترانشه در سطح پایین و بالای تپه در حال اجراست.
وی اضافه کرد: کاوش های باستان شناسی در فصل سوم برای یافتن  شواهدی از استقرار دوران صفویه و قاجاریه در دست جرا قرار گرفت که  علاوه بر کاوش علمی، کار روی مطالعات، نقشه برداری، بررسی، آسیب شناسی، ساماندهی و غیره باید صورت گیرد.
فصل اول کاوش باستانی شناسی ارگ نادری در سال ۹۵ و فصل دوم آن نیز در سال ۹۷ شروع شد به طوری که بررسی کاوش های اولیه  وجود برخی از سفال ها بیانگر این موضوع است که مردم این منطقه حتی با کشور چین در این خصوص مراوداتی داشته اند.

هویت تاریخی دزفول در دوراهی مرمت یا تخریب

برخی بناهای تاریخی دزفول به دلیل قدمت زیاد و فرسودگی در معرض ریزش و تهدید جان ساکنان هستند اما گاه مرمت و بازسازی آنها بنا به دلایلی با مشکل مواجه می‌شود.

فرسودگی بناهای تاریخی واقع در بافت قدیم دزفول گاها به ریزش و تخریب ختم می‌شود که با توجه به سکونت افراد در این اماکن تاریخی برای آنها خطرات جانی و مالی دارد.

افزون بر ۱۴۰ اثر تاریخی دزفول از جمله حمام، مسجد، خانه و سابات دزفول در معرض تخریب و ریزش هستند که اگر مورد غفلت قرار گیرند ممکن است صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشند.

این در حالی است که ساکنان این بناهای تاریخی توان مالی کافی برای مرمت ندارند و با وجود ریزش و تخریب بخشی از بنا همچنان در آنها سکونت دارند.

سابات(طاق برای ایجاد سایه در گذرگاه‌ها) زرنگار به عنوان یکی از سابات تاریخی دزفول در محله لوریان دزفول واقع شده که با شماره ۲۹۱۷۴ به ثبت ملی رسیده و مربوط به دوران قاجار است.

بخشی از این سابات تاریخی که یک خانواده در زیر آن ساکن هستند زمستان سال گذشته ریزش کرد و به علت مشکلات پیش آمده موجی از استرس در بین اهالی منطقه ایجاد کرد.
اهالی برای امنیت جانی خود یکصدا خواستار مرمت سابات و خانه متصل به آن شدند.

منبع:ایرنا

منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات، ریشه در کوه و اندیشه بر فراز آسمان

«منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات» به دلیل ویژگی‌ها و شاخص‌های منحصربه‌فرد و برجسته در چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو با رأی اکثریت اعضای کمیته روز گذشته (سه‌شنبه پنجم مرداد ۱۴۰۰) به ثبت رسید.

ثبت این منظر از سوی یونسکو با معیارهایی همچون گواهی بی‌همتا یا دست‌کم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده و نمونه برجسته‌ای از تعامل بین انسان و محیط‌زیست یا نماینده یک فرهنگ، بیانگر سنت فرهنگی و تمدنی ارزشمند و تعامل مردمان دو استان کردستان و کرمانشاه با محیط‌زیست است که منجر به فرهنگی غنی و پایدار در این منطقه شده است.

منطقه هورامان دارای قدمت تاریخی با پیشینه کهن فرهنگی، آداب‌ورسوم و نمادهای فرهنگی ویژه‌ای است که گوشه‌هایی از زوایای فرهنگ غنی و پربار این منطقه را نمایان می‌کند. پیشینه سکونت در این منطقه به‌پیش از تاریخ برمی‌گردد که کشف قباله‌های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است.

هورامان/ اورامانات منطقه‌ای فرهنگی جغرافیایی در غرب ایران و در میان دو استان کردستان (جنوب غرب استان) و کرمانشاه (شمال غرب) با مردمانی است که هزاران سال در تعامل با طبیعت در آن سکونت دارند. اینجا سرزمینی است که همه عناصر اصلی آن اعم از موسیقی، ادبیات، معماری، باورها، آیین‌ها، هنر و زبانش با بوی کوه، رنگ آسمان و سرشت آب و فرهنگی انسانی و باستانی آمیخته در اسطوره‌ها را در دامان طبیعت خلق کرده است.

منظر فرهنگی یاد شده نشان از تعامل میان انسان و طبیعت و شامل مجموعه‌های انسان‌ساخت هماهنگ با شیب صخره‌ها و بستر طبیعی، گویای سیر تکامل جامعه انسانی و سکونتگاه‌های بومی در سازگاری با محیط طبیعی است. درواقع یکی از علت‌های تداوم سکونت در این منطقه توسعه زیستگاه‌های آن است که سبب پایداری آن شده است. معماری روستاهای موجود در این منطقه با انطباق بر شیب‌ها به شکل پلکانی شکل گرفته است که نشان از هم‌نشینی مسالمت‌آمیز عوامل طبیعی و انسان‌ساخت دارد به‌طوری‌که وجود یکی مکمل دیگری شده است.

این منظر دربردارنده ارزش‌های منحصربه‌فرد طبیعی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ملموس و ناملموس بسیاری است. تمامی ابعاد مادی و معنوی زندگی انسان‌ها در منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات برگرفته از سنت‌ها و تجربه‌های گوناگونی است که در طول تاریخ از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.

سرمنشأ ارزش‌های شکل یافته در این منطقه و سرسختی و خلاقیت ساکنان پرتلاش آن را می‌توان در جغرافیا و ویژگی‌های طبیعی آن همچون کوه‌های مرتفع و طبیعت سرسخت، دره‌های عمیق، زمستان‌های خشن، تابستان‌های گرم و خشک، رودهای پرخروش و منشأهای تاریخی و اعتقادی بسیاری جستجو کرد.

اصطلاح «منظر فرهنگی» شامل تمام ویژگی‌های میراث ملموس، ناملموس و تنوع‌های زیست‌محیطی و فرهنگی با وابستگی به دگرگونی مداوم و پویایی زمان و مکان است که تمامی عامل‌ها و پدیده‌های مربوطه را شامل می‌شود. بنابراین منظر فرهنگی سازوکاری برای شناخت یکپارچگی یک منطقه تاریخی و پیوند آن با محیط است.

این منظر ازنظر جغرافیایی بسیار خشن و دارای موانع طبیعی متعدد است که زندگی ساکنان این منطقه را در تمامی زمینه‌ها تحت تأثیر قرار داده است. وجود کوه‌های بلند و صخره‌ای، دره‌های عمیق ورودهای خروشان و چشمه‌های آب فراوان، منجر شده تا مردم هورامان در طول تاریخ در یک سیر تکاملی و با خلاقیت و روش‌های مبتکرانه با محیط خود انطباق پیداکرده و با آن سازگار شوند و منظر خاصی از تاریخ و فرهنگ زندگی کوهستانی از دوره‌های باستان تاکنون را خلق کند. می‌توان گفت فرهنگ هورامان ریشه در کوه و اندیشه بر فراز آسمان دارد.

هورامان / اورامانات پهنه وسیع از سکونت‌گاه‌هایی است که بیان‌کننده سبکی از زندگی بشر بر روی این کره خاکی را نشان می‌دهد. الگوی استقراری، نوع سکونت و الگوی معیشتی کوچ رو، نیمه کوچ رو و یکجانشین در جهت شناخت روند تطوری الگوی استقراری و سکونت جوامع در دوره آغاز یکجانشینی تا حدودی در کاوش‌های باستان‌شناسی در ارتفاعات زاگرس و تاروس در دهه ۶۰ میلادی اطلاعات خوبی در این زمینه ارائه داده است.

مطالعه الگوهای کوچ به همراه معماری و الگوی معیشت در این مناطق نشان می‌دهد که این سبک از زندگی شباهت بسیاری با خانه‌های دوره نوسنگی دارد که در معرفی و شناخت تاریخ شیوه‌های زندگی بشر بسیار حائز اهمیت است.

معماری در هورامان دارای حداقل دخالت بر روی سطح زمین و حداکثر بهره‌وری است. بهره‌وری مطلوب از نور و انرژی با استفاده از روش‌های خلاقانه یک اصل مهم در معماری هورامان است. اساس و بنیان تفکر ساخت‌وساز در هورامان کمترین آسیب به طبیعت است.

در هدایت نور خورشید در بناها هم الگوهای جذب انرژی دیده می‌شود هم الگوهای برگرفته از آیین و مذهب کهن. چیدمان سنگ‌ها بر روی‌هم دارای تفکر و بنیان کهنی است که مهم‌ترین ویژگی آن بر پایه پایداری و حفظ محیط زندگی ساکنان است.

به عبارتی ساکنان آن توانسته‌اند باتجربه‌ای که در مواجهه اقلیم و محیط‌زیست به دانش‌های بومی متفاوتی دست پیدا کنند که در کنار رفع تهدیدها و سازگاری با محدودیت‌های محیطی از قبیل نبود زمین هموار برای کشاورزی و ساخت مجموعه‌های مسکونی، زمین‌های باغی جهت انجام امور باغداری، نبود مراتع کافی و به نسبت مناسب جهت دامداری، از تمامی ظرفیت‌های آن در جهت یافتن پایدارترین شیوه‌های معیشت استفاده کنند.

خودکفایی مردمان این منطقه در جهت پاسخ به نیازهای مادی خود یکی از مهم‌ترین عوامل تداوم سکونت و تکامل جامعه انسانی در این منطقه از گذشته تا به امروز بوده است.

با تبریک مجدد این رویداد فرهنگی به ملت شریف ایران، جامعه میراث‌فرهنگی، مردم پرتلاش و جوامع محلی استان‌های کردستان و کرمانشاه و دست‌اندرکاران تهیه این پرونده بااهمیت، امیدوارم که مدیران و مسئولان استانی و شهری با در نظر گرفتن ارزش‌های منحصربه‌فرد و معیارهای پذیرفته شده و پلان مدیریت منطبق بر پرونده برنامه‌های آینده خود را هم‌راستا با ویژگی‌های ملی وجهانی این پدیده کم‌نظیر در ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم و برنامه‌های بلندمدت ارائه‌شده در پرونده، مدون کنند.

همچنین با آرزوی گسترش همه‌جانبه صلح، دوستی و همبستگی بیش‌ازپیش دو کشور همسایه ایران و عراق امیدوارم هورامان عراق نیز در آینده‌ای نزدیک به این پرونده ملحق شود و همچون گذشته پرافتخار، همه مردم هورامان/اورامانات از فرهنگ، تمدن این منطقه کم‌نظیر حفاظت کنند.

منبع:میراث آریا

نقش مردم در ثبت جهانی هورامان

مدیران فرهنگی در گفت‌وگویی مجازی با موضوع «ثبت جهانی هورامان» بر همراهی مردم برای ثبت‌های جهانی انجام‌شده در داخل کشور تاکید کردند و ایران را نخستین کشوری دانستند که هنرمندانش برای ثبت جنگل‌های هیرکانی و منطقه اورامانات کمک کردند؛ اقدامی که یکی از امتیازها برای گرفتن رای نهایی یونسکو بود.

به گزارش  ایسنا، در نت‌گپ یونسکویی که هفتم مرداد توسط این نهاد فرهنگی بجین‌المللی برگزار شد و ثبت‌های جهانی محوری برای گفت‌وگو، دوستی و صلح میان ملت‌ها مطرح شد، حجت‌الله ایوبی – دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران -، در سخنانی اظهار کرد: با توجه به وجود میراث ملموس و ناملموس زیادی که در کشور برای ثبت وجود دارند، در ثبت مکان‌ها و فضاها، سیاستی هوشمندانه در پیش گرفته‌ایم که بر مبنای آن صرفا به‌جای ثبت یک بنا و یک نقطه مشخص، مناطق و فضاهای گسترده‌تری را ثبت می‌کنیم.

او ثبت جهانی راه‌آهن سراسری را به‌عنوان بیست‌وپنجمین میراث ملموس کشور که حدود ۱۴۰۰ کیلومتر منظر فرهنگی را در برمی‌گیرد و حتی نخستین میراث صنعتی کشور محسوب می‌شود نمونه‌ای از این فضاها دانست و ادامه داد: منظر فرهنگی هورامان (اورامانات) در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزو حریم است، باعث ثبت هزاران کیلومتر از سرزمین‌مان شدند و در نهایت مجموعه‌ای عظیم از سراسر کشور در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.

وی یکی از وظایف و رسالت‌های یونسکو و به تبع آن کمیسیون‌های ملی یونسکو را رونمایی از این گنجینه‌های بشری به‌واسطه ثبت آن‌ها و بیداری و آگاهی هر چه بیشتر افکار عمومی در نگهداری و پاسداشت میراث و جلوگیری از تخریب آن‌ها دانست و افزود: به‌عنوان مثال پس از ثبت جنگل‌های هیرکانی در سال ۲۰۱۹، خود بومیان آن منطقه و دیگر مردم، کوچک‌ترین دست‌درازی و آسیب به این منطقه را بلافاصله گزارش می‌کردند و مانع از انجام آن‌ها می‌شدند.

او با تاکید بر این که ایران، نخستین کشوری است که هم در ثبت جنگل‌های هیرکانی و هم اورامانات از هنرمندان کمک گرفته است، ادامه داد: این اقدام یکی از امتیازها در ثبت‌های جهانی است؛ یعنی حساس بودن افکار عمومی نسبت به آن ثبت.

ایوبی با بیان این‌که ارزیابان اگر تصور کنند افکار عمومی نسبت به مسأله بی‌اعتنا هستند، ثبت آن منطقه به عقب می‌افتد، اضافه کرد: به گفته ناظران یونسکو، هنرمندان ما سال گذشته نمایشگاه عکس خوبی برای اورامانات برگزار کردند و وقتی بازرسان آمدند از دیدن این نمایشگاه عکس شگفت‌زده شدند.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران با تاکید بر این‌که حدود  ۷۰۰ روستا در منطقه هورامان/ اورامانات قرار دارند گفت با ثبت جهانی این منظر فرهنگی این‌ها دیگر صرفا روستا نیستند و جهانیان هر آن‌چه را مربوط به آیین و رسوم، فرهنگ، سبک زندگی و حتی معماری ابنیه آن‌هاست می‌بینند و آن را یک آیینه تمام‌نما از فرهنگ یک کشور و یک ملت می‌دانند.

او با بیان این که انتظار داریم ثبت جهانی هورامان باعث آشنایی بیشتر همه مردم ایران با این طبیعت بکر شود و همتی جمعی در پاسداشت و نگهداری از آن رخ دهد، افزود: با توجه به این‌که سهمیه کشورها در ثبت‌های جهانی فارغ از تاریخ کشورها به‌طور مشخص به یک اندازه و محدود است رییس‌جمهور عراق نیز این ثبت را به ایران تبریک گفت؛ چون علاوه بر این‌که چندین شهرستان و دو استان ایران در محور اورامانات قرار دارند، کردستان عراق هم در همین محور قرار دارد و خوشبختانه این امکان وجود دارد که در دوره بعدی به پرونده کردستان عراق کمک کنیم تا به این پرونده ثبت جهانی ملحق شود. چون این موضوعات باعث می‌شوند تا مردم دنیا با جاذبه‌های گردشگری یکدیگر بیشتر آشنا شوند و محوری فرهنگی برای گفت‌وگو، دوستی و صلح میان ملت‌ها ایجاد شود.

موسیقی و معماری هورامان محل تلاقی مردم با یگدیگر

ابراهیم زارعی – عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه بوعلی – نیز در سخنانی نخست به این نکته اشاره کرد که اورامانات در خط زلزله قرار گرفته است ولی مردم برحسب تجربه‌ای که از قبل داشته‌اند آثار معماری خود را به‌گونه‌ای ساخته‌اند که در برابر زلزله مقاوم باشند.

او در ادامه با بیان این‌که این موارد جایگاه درست این منطقه در حوزه معماری را نشان می‌دهد، بیان کرد: علاوه بر معماری و باغ‌های اورامانات، باید از طبیعت، رودخانه، موسیقی و آداب و رسوم آن هم حفاظت و حمایت شود.

وی با تاکید بر این‌که وظیفه داریم مردم را به تعامل و همکاری دلسوزانه با هم فرابخوانیم، افزود: وظیفه حکومت نیز همین است که در این زمینه فعال باشد. سازمان‌های مردم‌نهاد باید وارد کار شوند؛ یعنی همان‌طور که به ثبت جهانی هورامان کمک کردند در زمینه آموزش نگهداری و حفظ آن هم فعال باشند و این آموزش مستمر و مداوم باشد. می‌توان با مردم ارتباط مستقیم برقرار کرد تا بتوان ثروت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی را حفظ کرد.

او با تأکید بر دو چندان شدن وظیفه مردم و مسوولان بعد از ثبت جهانی اورامانات بیان کرد: باید در امور مختلف به‌ویژه جاده‌کشی و… مراقبت باشیم تا به این منطقه آسیبی وارد نشود. نسل جدید باید از نسل گذشته یاد بگیرد و ببیند آن‌ها چه کرده‌اند که امروز این منطقه مورد توجه جهان قرار گرفته است.

او اظهار کرد: حفظ مناظر طبیعی، معماری، صنایع دستی و آداب و آیین‌های منحصر به‌فردی مانند «عروسی پیرشالیار» و «پالنگان» و صنایع دستی بسیار مهم، لازم و ضروری است. چون آن‌چه باعث ثبت جهانی اورامانات شده همین ارزش‌های پایدار بوده است.

او با تاکید بر این‌که موسیقی و ادبیات میراث معنوی این منطقه شناخته می‌شوند، ادامه داد: این فرهنگ در طول هزاران سال نگهداری شده است به‌طوری که در این خطه بزرگانی در حوزه موسیقی، ادب و عرفان بوده‌اند که مسائل مهم و کلیدی را آموزش داده‌اند. بنابراین باید این مسائل را به نسل جوان منتقل کنیم تا آن‌ها نیز با عشق و علاقه میراث این منطقه را حفظ کنند.

مشارکت بالای جامعه محلی در ثبت جهانی اورامانات

پویا طالب‌نیا – مدیر پایگاه منظر فرهنگی هورامان – نیز در سخنانی به دو معیار سوم و پنجم که اورامانات بر اساس آن‌ها در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید، اشاره کرد و گفت:  معیار پنجم ناظر بر تعامل انسان با طبیعت است. برای مثال در این منطقه مردم به‌خوبی مصرف آب را مدیریت می‌کنند که این مسأله بخشی از میراث ملموس و ناملموس را در بردارد. ما در اورامانات پدیده خلق زمین را داریم.

او با اشاره به ایجاد قنات توسط ایرانی‌ها بعد از مطرح شدن کمبود آب در فلات ایران، ادامه داد: در نمونه دوم نیز در اورامان زمین را خلق کردند یعنی از کم‌ترین زمین بیشترین بهره را بردند.

وی افزود: در روستایی در منطقه اورامان جشنی به نام جشن «باران‌خواهی» وجود دارد که ریشه آن به مراسم «میتراییسم» برمی‌گردد. همچنین یکی از منحصربه‌فردترین زندگی‌های کوچ‌نشینی را می‌توان در همین منطقه دید؛ خلاف جاهای دیگر محوریت کوچ‌نشینی در این منطقه «انسان» است چون اهالی هورامان از دیرباز خوش‌نشین بوده‌اند. هورامان نقطه تلاقی مهمی است که می‌تواند فرهنگ‌های مختلف را به‌هم پیوند دهد؛ به‌طوری‌که حتی تعاملات بین فرهنگی ایجاد کرده است.

طالب‌نیا از مظاهر فرهنگی دیگر در این منطقه را صنایع دستی دانست و ادامه داد: صنعت‌کاران در این حوزه به تجملات نمی‌اندیشند و تمام محصولات آن‌ها کاربردی است. یا در نمونه‌ای دیگر خلاف دیگر نقاط خبری از خانه‌های اعیانی نیست، خانه‌ها ساده‌اند چون برای مردم آن منطقه طبیعت ملاک زندگی بوده‌ و هست. هورامان جغرافیایی بزرگ را شامل می‌شود که میان مردمش تعامل سازنده و پایداری وجود دارد.

وی با اشاره به این‌که در ثبت جهانی این منطقه یکی از ویژگی‌ها مشارکت بالای جامعه محلی بود، اظهار کرد: به‌طور کلی در ثبت‌های جهانی، طرح‌های مشارکتی به‌دلیل دخیل بودن مردم ماندگارترند.

مدیر پایگاه منظر فرهنگی هورامان با تأکید بر این‌که باید در حوزه آموزش و نگهداری این میراث، ضوابط و دستورالعمل‌های مختلفی را در نظر گرفت، توضیح داد: در حوزه ساخت‌وساز باید با نهادها و سازمان‌های مختلفی مانند بنیاد مسکن، وزارت راه و شهرسازی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همکاری داشته باشیم و در گردشگری نیز باید نظام‌نامه‌ای محکم و سختگیرانه در این حوزه داشته باشیم تا از این منطقه به‌درستی محافظت شود.

هورامان؛ مهم‌ترین میراث تاریخ معنوی ایران  

سیداحمد محیط طباطبایی – رییس ایکوم ایران و رییس باشگاه نوروز – که مجری این وبینار مجازی نیز بود، در سخنانی اظهار کرد: موسیقی، معماری و شرایط جغرافیایی این منطقه (هورامان) به‌گونه‌ای مهم است که مانند یک محل تلاقی باعث ارتباط مردم این سوی زاگرس با مردم آن سوی زاگرس شده است.

او با تاکید بر این‌که هورامان؛ سرزمین خورشید یکی از مهم‌ترین میراث تاریخ معنوی ماست، اضافه کرد: ما می‌توانیم رابطه سازنده انسان و طبیعت را در آن ببینیم.

پرونده «منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات» در چهل‌وچهارمین نشست اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (سه‌شنبه پنجم مرداد ۱۴۰۰ برابر با ۲۷ جولای ۲۰۲۱) در شهر فوجو چین بررسی شد و با تصویب اعضای کمیته، به‌عنوان بیست‌وششمین میراث ملموس کشورمان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

منبع:ایسنا

برنامه‌ها در «اورامانات/هورامان» با نگاه ملی و جهانی انجام می‌شود

 مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی گفت: اکنون «اورامانات/هورامان» در رده آثار برجسته فرهنگی تاریخی جهان قرار گرفته و تصمیم‌ها و اقدامات در این منطقه باید با نگاه ملی و جهانی انجام شود.

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی، ثبت دو اثر منظر فرهنگی اورامانات/هورامان و راه‌آهن سراسری ایران در فهرست جهانی یونسکو اگر چه دستاورد ارزشمندی برای میراث‌فرهنگی است؛ اما تکالیف و مسئولیت‌های عمومی و حاکمیتی هم ایجاد می‌کند؛ وظایف و تکالیفی حقوقی که مردم را بهترین ناظران و حافظان آثار فرهنگی می داند و برنامه‌ریزان و مسئولان محلی و استانی را به این نکته یادآور می سازد که تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای اجرای طرح های توسعه و عمرانی در حریم این آثار باید بر مبنای توسعه پایدار و صیانت و حفاظت از این میراث جهانی انجام شود.

بی تردید ثبت جهانی اورامانات/هورامان در فهرست میراث جهانی یونسکو تاییدی بر ارزش‌­های برجسته این سرزمین در مقیاس جهانی و گواه توافقی بین‌المللی برای حفاظت و توسعه پایدار در این منطقه است و البته صیانت از همه ویژگی­‌های میراث‌ملموس و ناملموس و حفاظت از تنوع­‌های فرهنگی، اجتماعی و محیطی زیستی آن نیازمند تداوم همت و تلاش بیش از گذشته مردم و مسئولان در استان‌های کردستان و کرمانشاه برای حفظ این منظر است؛ رویکرد و تلاشی که در حفاظت از راه‌آهن شمال-جنوب به عنوان نخستین میراث صنعتی جهانی کشورمان که در پهنه هفت استان قرار دارد، ضروری‌تر هم به نظر می‌رسد.

قرار گرفتن اوارمانات/هورامان در فهرست جهانی یونسکو نتیجه سال‌ها پیگیری، همت و تلاش پژوهشی،تعامل و همکاری‌های میان‌بخشی ملی و ارتباطات موثر بین‌المللی است و به گفته علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی «نه تنها جایگاه میراث‌فرهنگی ایران را در جهان ارتقا می‌بخشد، بلکه مسیر توسعه گردشگری غرب کشور را هموار ساخته و موجب جذب بیشتر گردشگران خارجی می‌شود و اثرات و مزیت‌های ماندگار آن آتیه غرب کشور به ویژه خطه کردستان و کرمانشاه و از منظری فراگیر، چشم‌انداز گردشگری ایران را درخشان‌تر خواهد کرد.»

ثبت راه آهن شمال-جنوب از حوزه‌ای گسترده از بندر ترکمن در استان گلستان تا بندر امام‌خمینی(ره) در خوزستان در پهنه‌های بی‌نظیر طبیعی و فرهنگی در هفت استان گلستان، مازندران، تهران، قم، مرکزی ، لرستان و خوزستان نیز بی‌شک موجب رونق بیش از پیش گردشگری کشور به‌ویژه در استان‌های واقع در مسیر این راه‌آهن خواهد بود و بی‌تردید ارتقای حفاظت و مدیریت بهتر این اثر را به‌دنبال خواهد داشت.

درباره اهمیت و تاثیر ثبت آثار در فهرست میراث جهانی با مصطفی پورعلی مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیا آثار میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی گفت‌وگو کردیم.

او موفقیت ثبت جهانی راه‌آهن سراسری ایران را حاصل تعامل و همکاری خوب معاونت میراث‌فرهنگی کشور و راه‌آهن جمهوری اسلامی و حفاطت از آن را در تداوم و این همکاری و تعامل و رویکرد می‌داند و معتقد است حمایت، همکاری و همت غیرقابل توصیف مردم مهربان و مسئولان استان کردستان و کرمانشاه راه‌گشای تدوین و ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/هورامان بوده است.

مصطفی پورعلی در این گفت‌وگو، ضمن تبریک ثبت جهانی راه آهن سراسری ایران، ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/هورامان را به همه ایرانیان به ویژه مردم استان‌های کردستان و کرمانشاه تبریک گفت و افزود: این رویداد ارزشمند به همت و پاسداشت مردم شریف و خون‌گرم و مهربان این استان‌ها و همکاری کارشناسان و مسئولان این منطقه با وزارت میراث‌فرهنگی انجام شد.

مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث‌معنوی و طبیعی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی گفت: سال گذشته که ارزیاب شورای بین‌المللی محوطه‌های تاریخی (ICOMOS) به ایران آمده بود به آقای دکتر مونسان (وزیر میراث‌فرهنگی) گفت که «مردم این منطقه با قلبشان از ما استقبال و پذیرایی کردند.» واقعا همین طور بود همه مردم از پیر تا جوان از هر قوم و مذهبی با یک گرمی و همت غیرقابل توصیف از این موضوع حمایت و همراهی کردند و امیدوارم شیرینی این ثبت جهانی به کام مردم این منطقه بنشیند.

وی اظهار داشت‌: برای تدوین پرونده منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان حدود پنج سال کار شد؛ البته مستندنگاری یک پرونده شاید فقط یکسال طول بکشد، اما مقدمات تهیه اطلاعات و گردآوری مستندات و فعالیت‌های پژوهشی مرتبط با آن چندین سال زمان می‌برد.

مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث‌معنوی و طبیعی درباره مزایا، فواید و عواید ثبت جهانی آثر فرهنگی گفت: وقتی کمیته میراث جهانی یونسکو و ایکوموس جهانی اثری را ارزیابی و در رده جهانی تایید می‌کنند، یک برندسازی برای آن اثر در هر حوزه‌ای اعم از فرهنگی، تاریخی و طبیعی صورت می گیرد که دستاورد بزرگی است؛ ما تاکنون ٢۴ اثر جهانی داشتیم و از روز یکشنبه با ثبت جهانی راه آهن سراسری ایران و سه شنبه (۵ مرداد) هم با ثبت اورامانات/ هورامان، فهرست آثار جهانی ایران به ٢۶ اثر افزایش یافت.

وی افزود: با ثبت جهانی، آثار و میراث‌فرهنگی کشور در تراز برندهای برجسته فرهنگی تاریخی جهانی مانند تخت‌جمشید و چغازنبیل ایران،آکروپولیس یونان و آثار تاریخی و باستانی در چین و مصر قرار می‌گیرد، که به لحاظ اهمیت و جایگاه معنوی هم توجه همه جهان فرهنگ‌دوستان و گردشگران فرهنگی را به خود جلب می‌کند؛ اکنون اورامانات/هورامان در چنین رده و جایگاه قرار گرفته است.

حفاظت از اورامانات بر مبنای توسعه پایدار و نظارت ملی

پورعلی با اشاره به فواید و مزایای ایجابی حقوقی ثبت آثار در فهرست جهانی یونسکو، گفت: از طرف دیگر پس از ثبت جهانی یک اثر برای حفاظت آن بر مبنای توسعه پایدار و در سایه یک توافق بین‌المللی، یک عزم ملی و جهانی ایجاد و سطح نظارت‌ها در سطح محلی و ملی دقیق‌تر می‌شود. این نظارت چنان دقیق و جدی است که در اجلاس اخیر کمیته میراث جهانی در چین، بندر لیورپول انگلیس را بدلیل عدم رعایت اصول حفاظتی از فهرست جهانی خارج شد که اهمیت برنامه و اقدامات حفاظتی از یک اثر ثبت جهانی را نشان می‌دهد.

مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیا میراث‌معنوی و طبیعی گفت: قرار گرفتن یک اثر فرهنگی تاریخی در فهرست میراث جهانی، علاوه بر ایجاد نظارت جهانی یک الزام و التزام حمایتی بین‌المللی را در زمان بروز حوادث طبیعی مانند زلزله سیل و وقایع غیرطبیعی مانند جنگ هم ایجاد می‌کند و اگر نیاز باشد نهادهای بین‌المللی در مقابله با این مسایل همکاری و کمک می‌کند؛ نمونه روشن آن در کشور ما ارگ بم است که وقتی در شرایط  میراث در خطر قرار داشت این نهادها هم کمک دانشی و هم حمایت مالی کردند.

وی با اشاره به کنوانسیون ١٩۵۴ لاهه افزود: از سوی دیگر مناطق و آثار ثبت جهانی در مناطق جنگ‌زده و مخاصمات مسلحانه جزو مناطق و حریم‌های امن هستند و نباید مورد تعرض قرار بگیرد؛ اکنون پهنه حدود ١٠۶ هزار هکتار منطقه مرزی ما که در محدوده جنگ ایران و عراق بود جزو مناطقی فرهنگی برجسته و مورد توجه جهانی است.

پورعلی بیان کرد: ثبت جهانی یک اثر موجب توجه خاص سیاست‌گذاران و قانون‌گذاران و مجریان برنامه‌ها در مقیاس ملی می‌شود و تخصیص و توزیع اعتبارات را هم متحول می‌کند و منجر می‌شود تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران از نگاه‌های محدود محلی اجتناب کنند و برای تصویب و اجرای یک طرح در حریم آثار جهانی، نگاه ملی و حتی جهانی داشته باشند.

برای حفاظت از راه آهن شمال-جنوب مدیریت منسجم وجود دارد  

پورعلی با اشاره به ثبت جهانی راه آهن سراسری ایران گفت: برخی آثار مانند بیابان لوت و جنگل‌های هیرکانی پهنه چند استانی و البته دستگاه‌های همکار مشترک مانند سازمان حفاظت محیط زیست دارند؛ راه‌آهن شمال-جنوب هم با طول حدود ١۴٠٠ کیلومتری هفت استان را در برمی‌گیرد، که تدوین پرونده آن با همکاری نزدیک راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران انجام شد. این نوع آثار علاوه بر مدیران محلی (در استان) که متولی اجرا و پیگیری امور هستند، یک مدیر ملی (در تهران) به عنوان متولی سیاستگذاری کلان هم خواهند داشت.

مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیا آثار میراث‌معنوی و طبیعی کشور ادامه داد: شرکت ملی راه‌آهن دارای یک نظام مدیریتی منسجم است و این خطوط ریلی سراسری که نخستین میراث صنعتی ایران است که جهانی شده، در حال حاضر تحت مدیریت آنها قرار دارد؛ مثلا مدیریت منطقه‌ای راه‌آهن جنوب وجود دارد و تعریف شده که اکنون پس از ثبت این اثر جهانی (راه‌آهن شمال جنوب) همکاری را برای حفاظت از آن تسهیل می‌کند.

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا،چهل و چهارمین جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پس از وقفه‌ای یک‌ساله به ‌دلیل شیوع بیماری کرونا در جهان از ۲۵ تیر (۱۶ ژوئیه) در شهر فوجوی چین آغاز شد و تا نهم مرداد (۳۱ ژوئیه) ادامه دارد.

در این دور از نشست، راه آهن سراسری ایران موسوم به راه آهن شمال-جنوب به عنوان نخستین میراث صنعتی ایران و بیست‌وپنجمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در روز یکشنبه (سوم مرداد ۱۴۰۰) و همچنین منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان به عنوان بیست و ششمین اثر میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

پیش از اجلاس چهل و چهارم کمیته میراث جهانی یونسکو، ۲۲ اثر فرهنگی -تاریخی و ٢ اثر طبیعی ایران به عنوان آثار فرهنگی ملموس و ١۶ اثر و عنصر ارزشمند ایران به عنوان آثار فرهنگی ناملموس در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بود که در این دور از اجلاس راه آهن سراسری ایران به عنوان نخستین میراث صنعتی کشورمان همچنین منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان به ترتیب به عنوان بیست و پنجمین و بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس در این فهرست قرار گرفتند.

اکنون با ثبت جهانی راه آهن سراسری ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) و منظر فرهنگی اورامانات/هورامان ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) حفاظت و حراست بیشتر و دقیق‌تر از این ۲۶ میراث فرهنگی ملموس جهانی، رسالت همه ایرانیان اعم از مردم و دولت است و باید پس از مهار کرونا، برای حضور و بازدید از همه گردشگران جهان دعوت شود تا شکوه و عظمت فرهنگ و تمدن ایرانی را در مقابل چشمان جهانیان به زیبایی به نمایش گذاشته شود.

منبع:ایرنا

برگ بَرنده «هورامان» چه بود؟

هورامان یا اورامانات که با ساخت‌وسازهای مخرب در بافت سنتی روستاهایش مواجه است، چگونه رأی مثب یونسکو را برای ثبت در فهرست میراث جهانی گرفت؟

چند سال پیش، قبل از آن‌که ارزیاب ایکوموس (شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها و بازوی مشورتی و تخصصی یونسکو در ثبت و محافظت از میراث جهانی) به ایران بیاید، نگرانی‌هایی درباره اثر ساخت و سازهای مخرب در بافت سنتی شهر اورامانات تخت و روستاهای اطراف آن، در فرآیند ثبت جهانی این پرونده ایجاد شده بود. این نگرانی‌ها حتی حالا هم که این منطقه ثبت شده است وجود دارد، مخصوصا با وجود طرح‌های هادی روستاها و بنیاد مسکن در نماسازی یکدست که ممکن است در معماری خاص این منطقه خللی وارد کند. با وجود چنین دغدغه‌هایی، چگونه یونسکو و ایکوموس به ثبت جهانی منطقه هورامان/اورامانات رأی مثبت دادند؟

مصطفی پورعلی ـ مدیرکل دفتر ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی ـ در این‌باره به ایسنا گفت: «منظر فرهنگی هورامان/اورامانات» براساس دو معیار ۳ و ۵ ثبت شد. دستورالعمل اجرایی یونسکو شش معیار برای آثار فرهنگی و تاریخی و چهار معیار برای آثار طبیعی درنظر گرفته است. معیار ۳ به اثری اشاره دارد که شاهدی برجسته از سنت فرهنگی زنده یا از بین‌رفته باشد. درباره اورامانات، سنت‌های هورامی زنده‌ و جاری وجود دارد که ویژگی برجسته آن شناخته شد. در بیانیه ایکوموس هم اشاره شد که سنت هورامی ترکیب یک‌جانشینی با فرهنگ نیمه‌عشایری است. ساکنان اروامانات روزهایی از سال کوچ‌نشینی و هوارنشینی دارند که ارزش برجسته‌ای به این پرونده داده است.

او افزود: معیار ۵ اشاره دارد به انسان که در محیط زندگی خود با محیط زیست و طبیعت پیرامون ارتباطی برقرار کرده است. اورامانات از این نظر هم واجد ارزش برجسته جهانی شناخته شد. اقلیم و سرزمینی که مردم هورامی در آن مستقر هستند، کوهستانی است و طبیعت خشن و سختی دارد. این‌که مردم چگونه در تعامل با این ویژگی، تمدن و فرهنگ را رشد داده‌اند، محل توجه بوده است. ایکوموس هم تایید کرده که سنت ساخت مسکن و استقرارگاه‌های انسانی، کشاورزی، دامداری و باغداری در این منطقه با آن طبیعت سخت، از جمله ویژگی‌های برجسته و حائز اهمیت است.

پورعلی این توضیح را هم اضافه کرد که پرونده هورامان/اورامانات با عنوان اثر «میراث فرهنگی و تاریخی» در یونسکو بررسی شد نه اثر طبیعی. البته طبق ضوابط این سازمان، در هر نوبت از هر کشور فقط یک پرونده میراث فرهنگی پذیرفته می‌شود، اما چون اجلاس سال ۲۰۲۰ به دلیل همه‌گیری کرونا به امسال موکول شد، ایران موفق شد دو اثر فرهنگی و تاریخی را به فهرست میراث جهانی یونسکو وارد کند. هرچند راه‌آهن نخستین میراث صنعتی ایران نیز به شمار می‌آید.

برای منظر فرهنگی هورامان/اورامانات ۱۰۶ هزار و ۳۰۷ هکتار عرصه و  ۳۰۳ هزار و ۶۲۳ هکتار حریم درنظر گرفته شده است.

پیشینه‌ سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی‌گردد که کشف قباله‌های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است. کهن‌ترین آثار سکونت انسان در بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه‌سنگی است که طبق گزارش باستان‌شناسان بیش از ۴۰ هزار سال تا حدود ۱۲هزار سال قدمت دارند.

هورامان یا اورامانات نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/اورامانات شامل دره‌های ژاوه‌رود، اورامان تخت و لهون است.

منبع:ایسنا

«هورامان» ثبت جهانی شد

بیست و ششمین میراث جهانی ایران به نام «منظر فرهنگی هورامان/اورامانات» ثبت شد.

به گزارش ایسنا، در ادامه بررسی نامزدهای ثبت در فهرست میراث جهانی یونکسو، پرونده هورامان از ایران رأی مثبت یونسکو را گرفت و به عنوان بیست و ششمین میراث جهانی ایران ثبت شد. دو روز پیش نیز، راه‌آهن سراسری (شمال ـ جنوب) ایران در این فهرست ثبت شد.

پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم قرار دارد که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزء حریم است. این پرونده سال گذشته به یونسکو ارسال شد.

در سال ۱۳۹۹ ارزیابی میدانی منظر فرهنگی هورامان/اورمانات توسط ارزیاب ایکوموس جهانی انجام شد. پیش از آغاز کمیته میراث جهانی یونسکو نیز نظر اولیه کارشناسان ایکوموس بر این بوده که این پرونده شانس بالایی برای ثبت جهانی دارد. سرانجام امروز (سه‌شنبه پنجم مردادماه سال ۱۴۰۰) پرونده هورامان/اورامانات براساس معیارهای شماره ۳ و ۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
هورامان یا اورامانات نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی هورامان/اورامانات شامل دره‌های ژاوه‌رود، اورامان تخت و لهون است.

در گزارش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آمده که حدود  ۷۰۰ روستا در منطقه هورامان/اورامانات قرار دارد. این منطقه دارای قدمت تاریخی با پیشینه‌ کهن فرهنگی، آداب و رسوم و نمادهای فرهنگی ویژه‌ای است که هر کدام از این نمادها گوشه‌هایی از زوایای فرهنگ غنی و پربار این منطقه را نمایان می‌کند. پیشینه‌ سکونت در این منطقه به پیش از تاریخ برمی‌گردد که کشف قباله‌های هورامان وجود حاکمیت آشوریان، مادها، هخامنشیان و یونانیان را تأیید کرده است.

کهن‌ترین آثار سکونت انسان در بررسی‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف روستای هجیج یافت شده و مربوط به دوران پارینه‌سنگی است که طبق گزارش باستان‌شناسان بیش از ۴۰ هزار سال تا حدود ۱۲هزار سال قدمت دارند.

معماری پلکانی اورامان تخت و خانه‌های دیدنی آن، روستا را به‌شکل هرم‌گونه درآورده است که در راس این هرم قلعه‌ای باستانی قرار دارد.

چهل و چهارمین کمیته میراث جهانی یونسکو هم‌اینک در شهر فوجو چین به صورت مجازی درحال برگزاری است که در جریان آن ۳۹ اثر پیشنهادی از سوی کشورها بررسی می‌شود. ایران موفق شد در این اجلاس با حمایت دیگر کشورها، دو پرونده راه‌آهن سراسری (بخش شمال ـ جنوب به وسعت ۱۴۰۰ کیلومتر) و هورامان/ اورامانات را به ثبت یونسکو برساند.

به این ترتیب، شمار میراث جهانی ایران به ۲۶ اثر رسید. پیش‌تر، تخت جمشید، میدان امام اصفهان، چغازنبیل، تخت سلیمان، پاسارگاد، بم و منظر فرهنگی آن، گنبد سلطانیه، بیستون، مجموعه کلیساهای ارامنه (سنت استپانوس، چوپان، دره شام، مریم مقدس و قره کلیسا)، سازه‌های آبی شوشتر، مجموعه آرامگاه و خانقاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی،  مجموعه بازار تاریخی تبریز، باغ ایرانی (دولت‌آباد یزد، پهلوان‌پور مهریز یزد، ارم شیراز، پاسارگاد شیراز، چهلستون اصفهان، فین کاشان، عباس‌آباد بهشهر، اکبریه بیرجند، ماهان کرمان)، گنبد قابوس، مسجد جامع اصفهان، کاخ گلستان، شهر سوخته، شوش، منظر فرهنگی میمند، بیابان لوت، قنات ایرانی (قصبه گناباد، مون اردستان، گوهرریز جوپار، اکبرآباد بم، قاسم‌آباد بم، بلده فردوس، زارچ، حسن‌آباد مشیر، ابراهیم‌آباد، وزوان، مزدآباد میمه)، شهر تاریخی یزد، منظر باستان‌شناسی ساسانی و جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌ بود.

منبع:ایسنا