یوسف بیدخوری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص نحوه پیگیری وجوه لغو رزرو خدمات مسافرتی از جمله هتل‌ها اظهار کرد: برابر بخش‌نامه‌ای که از سمت معاونت وزارت گردشگردی، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی به ما ابلاغ شد، بلافاصله به تمام هتل‌ها و تاسیسات گردشگری اعلام کردیم که باید وجوه لغو رزروها بازپرداخت شود و تقریبا قریب به اتفاق واحدهای اقامتی هزینه‌های لغو رزروهایشان را برگرداندند.

وی افزود: در مشهد اما کم‌تر شکایتی از این‌که هتل‌ها هزینه‌ای را مرجوع نکرده باشند، داشتیم؛ منتهی در صورت شکایت از هتل‌ها در مشهد ما سریعا پیگیری خواهیم کرد. در حال حاضر مشکلاتی که در واحدهای گردشگری وجود دارد، مربوط به دفاتر خدمات مسافرتی است، چرا که دفاتر خدمات مسافرتی بلیت و ویزا تهیه کرده‌اند که مبالغ این موارد به آن‌ها پرداخت نشده است و در حال حاضر دچار مشکلاتی هستند.

معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ادامه داد: ما شکایاتی از برخی دفاتر دریافت کردیم، حل مشکل دفاتر خدمات مسافرتی مستلزم این است که این دفاتر بتوانند پول‌ها را از راه‌آهن، ایرلاین‌ها و… دریافت کنند تا امکان پرداخت وجوه برای آن‌ها ممکن شود؛ البته برخی از دفاتر مسافرتی نیز برای این که مشتری‌های خود را حفظ کنند، تسویه حساب‌ها را با هزینه‌های شخصی خود انجام می‌دهند.

بیدخوری خاطرنشان کرد: در بازدیدهای موردی که انجام دادیم، متوجه شدیم که برخی از دفاتر خدمات مسافرتی فعال هستند و به شکایات رسیدگی می‌کنند؛ البته یکی از توصیه‌های ما این است که مسافرانی که تورهایی را قبل از این مورد رزرو کرده بودند، به دفاتر خدمات مسافرتی کمی فرصت دهند تا مبالغ لغو رزروها را پرداخت کنند و یا این که اگر برایشان مقدور است، تورهایشان را به آینده موکول کنند.

وی گفت: در همین راستا دستورات لازم به واحدهای اقامتی ابلاغ شده است و مردم اگر شکایتی دارند می‌توانند به شماره کشوری 09629 و یا به شماره استانی 05137045 مراجعه کرده و شکایات خود را مطرح کنند تا ما با سرعت پیگیر شویم؛ البته خوشبختانه در مورد پرداخت وجوه واحدهای اقامتی تحت پوشش ما در استان مشکل خاصی نداریم.

از ورود تعداد زیادی از مسافران به مشهد جلوگیری شده است

معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی تصریح کرد: آمار مسافرانی که به مشهد سفر کرده‌اند توسط معاونت زیارت استان اعلام می‌شود، اما در خصوص مسائل مربوط به حوزه ما از ابتدای سال و زمانی که اطلاعیه استانداری برای عدم پذیرش مسافر ابلاغ شد، باید گفت چیزی بیش از 120 واحد اقامتی درخواست مکتوب فرستاده و واحدهای خود را تعطیل کردند.

بیدخوری همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر موضوع اسکان مسافران ورودی به مشهد علی‌رغم هشدارها و با توجه به عدم پذیرش مسافر از سوی مراکز اقامتی ابراز کرد: از ابتدای سال نیز ظرفیت اشغال هتل‌ها در مشهد به صفر رسیده است و در این ایام مسافرانی که به مشهد سفر کردند، امکان اقامت در واحدهای رسمی و غیررسمی را ندارند و پذیرش مسافر در مشهد صورت نمی‌گیرد؛ به عقیده من مسافرانی که به مشهد سفر کرده‌اند، همشهریان ما هستند که در شهرهای دیگر اقامت دارند.

وی ادامه داد: خوشبختانه با نظارت‌هایی که وجود دارد، از ورود تعداد بیشتر مسافران به مشهد جلوگیری شده است و در صورت مواجهه با کوچک‌ترین موردی اخطارهای لازم صورت گرفته و اجازه داده نشده است که افراد مشکوک وارد مشهد شده و در واحدهای اقامتی ساکن شوند.

هنوز هیچ‌یک از واحدهای اقامتی مشهد برای اسکان بیماران بهبودیافته کرونا مورد استفاده قرار نگرفته است

معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ضمن یادآوری آمادگی هتل‌ها برای اسکان بیماران بهبودیافته ویروس کرونا خاطرنشان کرد: حدود 1500 تخت در واحدهای بخش خصوصی اعلام آمادگی کرده‌اند که این کار به صورت داوطلبانه انجام گرفته است.

بیدخوری عنوان کرد: در جلسه ستاد کرونا که در حوزه واحدهای اقامتی و گردشگری در استانداری اعلام شد واحدهای رسمی که متعلق به دستگاه اجرایی و دولتی هستند، ظرفیت خود را اعلام کنند؛ تعداد واحدها 21 واحد بوده که برگه‌های اعلام آمادگی آن‌ها نیز دریافت شده است؛ اما در حال حاضر هیچ کدام از واحدهای اقامتی در مشهد برای اسکان بیماران بهبودیافته ویروس کرونا استفاده نشده است.

وی اضافه کرد: علت امر این است که اسکان در واحدهای اقامتی اولویت اول نیست و مجموعه‌های زیادی توسط دانشگاه علوم پزشکی و شهرداری فراهم شده که اولویت اول هستند؛ واحدهای اقامتی برای اضطرار و شرایط بسیار بحرانی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی متذکر شد: البته لازم به ذکر است که واحدهای اقامتی ما قرار نیست تبدیل به بیمارستان یا محل درمان شوند، پیش‌بینی کرده‌ایم بیماران کرونایی که دوره درمانی خود را سپری کرده‌اند، دوران نقاهت خود را در واحدهای اقامتی که عمدتا از واحدهای اقامتی اجرایی هستند، بگذرانند؛ در این پیش‌بینی بیش از 6 هزار و 500 تخت آماده شده است که در صورت لزوم در مدار قرار گرفته و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

منبع:ایسنا

نیاز به آب، امری فراگیر به شمار می‌رود و هیچ موجود زنده‌ای نیست که برای تداوم حیات، نیازمند آب نباشد؛ اما هنر هم در همه ابعاد به سمت آب، تمایل دارد.

در ایران باستان، معماری به سوی آب حرکت می کند و درکنار آن آرام می گیرد. ولی در دوره اسلامی آب در معماری حالت کاربردی پیدا می کند و معماران آگاهانه سعی می کنند تا به طبیعت تسلط یافته و آن را به نظم بکشانند و با شناخت قوانین فیزیکی و رفتار آب و درک نقش و ارتباط آن با انسان، آب را به درون معماری بکشانند.

امروزه با گسترش بی رویه شهرها و آلودگی های ناشی از آن، حضور و تأثیر عناصر طبیعی چون آب در عرصه فضاهای معماری و شهری، سبب نزدیکی هرچه بیشتر انسان به طبیعت و کاهش فشارهای روحی و روانی او خواهد بود.

حضور این عنصر در شهرهای تاریخی، در بناهای معماری مختلف نظیر باغ‌ها، خانه ها، آب انبارها، سقاخانه ها و … گرمابه‌ های سنتی نقشی تاثیرگذار و حیاتی را داشته است.

سعید زحمتکشان، پژوهشگر و کارشناس حوزه مدیریت شهری به مناسبت روز جهانی آب در قالب یادداشتی به ابعاد اهمیت این عنصر ارزشمند و تاثیرش بر زندگی پیشینیان ما و همچنین نقش و تاثیری که در ارتباط با معماری بناهای سنتی چون گرمابه ها در زندگی انسان ها و صنعت جهانی گردشگری، پرداخته است.

” آب و حمام کردن نماد و اقدامی از پاکی، سلامتی و شادابی که در ایران پر افتخار باستان و دوران شکوهمند اسلامی توسط انسان ها با توجه به تاکید ادیان الهی نظیر آیین مهرپرستی، مزدائیسم، زرتشت و در نهایت اسلام حتی به عنوان یک فریضه مذهبی محسوب می‌شده و به اعتبار فرضیه های موجود، ایرانیان نخستین قومی بودند که توانستند استفاده از این عنصر را به نظم در کالبد معماری بیاورند و پس تغییر و تحولات گوناگون، کاربری گرمابه ها به عنوان یادگاری از گذشته به اکنون به عنوان سنتی نیک و ماندگار، خواهد ماند.

بنای معماری گرمابه های سنتی به ایران باستان باز میگردد که شواهد و پژوهش های مرتبط با آن در دست اقدام است و به طور کلی اشاره می گردد کالبد این کاربری ابتدا به صورت غیر منظم در جوار آب ها و پس از آن در بناهای حاکمیتی و اشرافی نظیر کاخ ها و منزل اعیان متمول بوده و پس از عمومیت یافتن آن با توجه به پیشرفت جوامع بشری در شهرها و سکونتگاه های انسانی در قالب گرمابه ها با عملکرد اصلی و گوناگون خود مانند استحمام و شست و شو، اقدامات پزشکی و درمانی، گردهمایی مذهبی و اجتماعی و امورات مختلف فرهنگی و … تجلی پیدا کرده است.

به عنوان مثال پیامبر مکرم اسلام به نقل از کلام الهی می‌فرماید که دستورالعمل اسلام به انسان ها  این است که پاکیزگی را سرلوحه زیستی فردی و اجتماعی خود قرار بدهند و برای شما از آسمان، آب فرو می فرستد تا به وسیله آن شما را طاهر و پاکیزه گرداند. همین طور دانشمندان ما، شخصیت هایی مانند زکریای رازی و ابن سینا  از آن برای آب درمانی و اقدامات مربوط به سلامتی بهره جسته اند. در طول تاریخ، انسان های مختلف با استفاده از این بستر و عنصر مقدس آب، آداب و رسوم خود را به منصه ظهور رسانیده اند.

در وصف گرمابه ها؛ بوق حمامی که سحرگاه به صدا در می آمد زنگ شروعی بود ویژه افرادی که برای پاکیزگی و عذر شرعی نیازمند آن بوده اند به قصد حمام عزیمت میکردند و پس از ورود از سردر و هشتی به بینه این مکان با تزیینات منحصر به فرد کاربندی، گچ بری یا آهک بری، کاشیکاری و همچنین نگاره ها ایرانی به عنوان یک تزیین مکمل در زیبایی شناسی معماری ، پس از درآوردن لباس ها با هدایت دلاک و پادوی گرمابه، آماده استحمام، آب درمانی ( حجامت و رگ زنی ) و سایر روادید اجتماعی و فرهنگی میشده است و با عبور از فضای واسط ( میاندر و هشتی ) به گرمخانه و خزینه و در مواردی اتاق های خدماتی نظیر نوره خانه و سرتراشی و … مطابق با سلسه مراتب حاکم بر معماری گرمابه های سنتی ( مبتنی بر تامین آسایش فیزیولوژیکی بدن و مصرف انرژی ) به اقدامات مربوط به آسایش و آرامش خود می پرداخته است .

امورات مختلف و بسیار جالبی منطبق بر سنت های نیاکان ما در این فضاها انجام می‌شده که مجال سخن از آن در این یادداشت نمی گنجند و با خواندن کتب علمی معتبر و بازدید های میدانی، آگاهی بدان میسر است اما در این جا از مراسم های مختلف در بینه به عنوان سالن اجتماعات شهر یا محله و دیگر فضاها از قبیل جام چهل کلید یا چهل بسم الله ، حنابندان ، چله بری ، زنان زائو ، لنگ بستن ، جشن و سرور و تعاملات اجتماعی و …بسنده می کنیم .

جهان در عین تنوع و گستردگی خود با محدودیت هایی مواجه بوده است و شهر تاریخی شیراز چون نگینی بر تارک هنر معماری و شهرسازی شهرهای کهن جهان با دارا بودن گرمابه های سنتی در آخرین شهر از شهرهای روی شهر ( شهر تاریخی کنونی مصون مانده از زلزله و سایر سوانح طبیعی و انسانی ) نظیر گرمابه های نظرعلیخان ، کاخ کریمخانی ، باغ عفیف آباد ، قورآباد ، خانی ؛ گچینه ، گلشن ، توکل ، وکیل و …با توجه به خصوصیات مختلف چه در ایران از نظر تنوع اقلیمی و فرهنگی و بومی و چه در جهان اسلام از ساختار و اصول کلی ثابتی برخوردار بوده است .

این عنصر شهری پس از ملاحاظات مکانیابی از نظر تامین آب ( قنات ، چشمه ، چاه ) با توجه به نیازمندی ها و خواسته عمومی  به طور غالب در مراکز محلات شهری به عنوان یک بنای مقدس عام المنفعه توسط بانی خیر و نیک اندیش و معمار زبردست زمانه ، بنا گردیده است .

گرمابه ها در گذر زمان با هزینه های شخصی متمولین صاحب منصب و اعتبار یا به صورت موقوفه و رقبه نگهداری و تجدید حیات می نموده که با ایجاد حمام های خصوصی در خانه ها به علت پیشرفت تکنولوژی ( سیستم لوله کشی ، سوخت ها فسیلی ) و محدودیت های شهرسازی و همچنین تغییر سبک زندگی شهروندی ، این گرمابه ها به فراموشی سپرده شد و گوهری از گنجینه های معماری ایران زمین ، در انتظار زمان برای تخریب و نابودی اندک اندک نه فقط کالبد بلکه فرهنگ و سنت نیاکان ما قرار گرفت که فرسودگی غالب کنونی این ابنیه ، گواه بر این مطلب است و نگارنده معتقد است که متروک ماندن اینگونه بناها ، عامل اصلی تخریب و انحطاط آن می باشد و این خود نیازمند تجدید نظر در زیرساخت های ذهنی عوامل مرتبط است .

سیستم سازه ای ( ایستایی و استحکام ، دقت در انتخاب و تنوع مصالح و …)  و سیستم تاسیساتی ( خودکفایی حرارتی برودتی ، گرمایش از کف ، تهویه طبیعی و …)  پیچیده ، الگوی معماری اصیل ایرانی ( سلسله مراتب فضایی ، سند جامع هویتی معماران هوشمند مبتنی بر اصل قناعت و بهینه سازی مصرف انرژی ) ، هنرنمایی هنرمندان عصر زمانه با نگارگری ( به عنوان یکی از اسناد مصور و یک اثر هنری برای به تصویر کشیدن داستان ها ) و تجلی نبوغ هنری با تکنیک و ذوق هنرمندان ( آهک بری یا ساروج بری  ، کاشی کاری ، کاربندی ، نقش نگاره ها ) ایرانی ،  آداب و رسوم متنوع اجتماعی فرهنگی و … از ویژگی های منحصر به فرد گرمابه های سنتی به شمار می رود که خاطر نشان می گردد که این بنا در طول تاریخ ، کمترین تحول را در ساختار خود نسبت به سایر ابنیه ها داشته است و این خود اصل مهمی در تداوم حیات آن و بازآفرینی این کاربری خواهد داشت .

راهکاری که نگارنده به آن باور و دلیل علمی با ضمانت اجرایی دارد این است که ، بنای گرمابه ها با تعیین کاربری به جای تغییر کاربری در جهت حفظ ، بازتولید یا باز زنده سازی اصالت ها می تواند با تهیه طرح مرمت و بازآفرینی در نقاط مختلف جغرافیایی همچون شهر تاریخی شیراز ، نقشی موثر در فرهنگ و تمدن این بافت تاریخی داشته باشد که ضمانت اجرا آن منوط به داشتن توجیه اقتصادی این مهم در قالب یک پروژه است که عوامل مختلف مدیریتی اعم از پارلمانی ، دولتی و  بخش خصوصی یا افراد ، می توانند شرایط و بستر تحقق آن را فراهم آورند.

اهمیت و جایگاه گرمابه در بافت تاریخی شهرهای ایران از جمله شیراز و همچنین جایگاه آن در زمینه های اجتماعی ، فرهنگی و گردشگری نیازمند توجه است که سرمایه گذاری در این حوزه می تواند مورد توجه علاقه‌مندان گردشگر و شهروند قرار بگیرد.

همانند کشور ترکیه که با داشتن حمام های سنتی در شهر توریستی استانبول از آن به عنوان منبع درآمد سرشاری برای اقتصاد گردشگری خود کسب می کند ؛ ما نیز می توانیم با در نظرگرفتن عملکرد گذشته گرمابه ها مانند استحمام به روش سنتی ( مشت و مال و کیسه کشی و …) ، فرهنگ نقالی و داستان سرایی ، مراسم گوناگون فرهنگی اجتماعی از قبیل جشن و سرور و شادمانی و … این موزه های بی همتا را همچون شکوه گذشته با درآمدی پایدار از فرهنگ و اقتصاد ،  زنده سازیم و چشم جهانیان را به آن معطوف بداریم و به عنوان مکمل ظرفیت های گردشگری از آن بهره ببریم .

به قول سید محمد بهشتی از پیشکسوتان پژوهشگر وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ما باید برای گردشگران جایی محیا کنیم که چیزی برای عرضه به آن ها ( همان جایی بودن ) وجود داشته باشد . به این بیان، در واقع همانطور که رونق دوباره این گرمابه ها می تواند به کارآفرینی منجر شود ؛ این اقدامات بهتر است، باعث اتفاقات گوناگون به مانند  نزدیک شدن و آشنایی بیشتر ملل، فرهنگ و اقوام ها شود . به نوعی اگر اقدامات گردشگری علاوه بر تولید و توزیع ثروت به رشد فرهنگی اجتماعی منجر نشود، سودمند نخواهد بود. به قول شاعر: زکار عشق به تن رنج می رسد آری .

سرمایه گذاری در این مقوله علاوه بر بالا بردن کیفیت زیرساخت های گردشگری با بناهای ارزشمند ، هم در تنوع و هم حداقل در توزیع درآمد حاصل از سیاست افزایش راندمان گردشگری داخلی کشور، می تواند در چارچوب منافع ملی و منافع محلی از جمله شخص یا مجموعه سرمایه گذار جهت دار شود و این رابطه مستقیم و متناسب با شعار سال ” جهش تولید ” را خواهد داشت.”

منبع:ایسنا

«محسن حاجی‌سعید» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به ارسال بیش از ۵۰ هزار ماسک توسط یک گروه از گردشگران چینی، اظهار کرد: این گردشگران که در سال ۹۸ به ایران سفر کرده بودند به کنسولگری ایران در چین تحویل و این محموله تا پایان هفته به کشور می‌رسد.

وی با بیان این که گردشگری می‌تواند به عنوان ابزار دیپلماسی برای افزایش و بهبود صلح، دوستی، امنیت، همکاری بین‌المللی و افزایش رشد اقتصادی و درآمد مورد استفاده قرار گیرد، گفت: شیوع ویروس کرونا نشان داد گردشگری می‌تواند ضامن سلامتی جوامع در زمان مواجهه با بحران‌های مشابه باشد.

این مسئول با تاکید بر این که دریافت کالاهای اساسی جهت مقابله با بحران سلامت نیازمند رایزنی دیپلماتیک و هزینه‌های هنگفتی است، گفت: این هزینه‌ها صرف سفارش، خرید، بسته بندی و انتقال پول می‌شود اما با دیپلماسی گردشگری نیازی به هیچ کدام نیست.

حاجی سعید اضافه کرد: گردشگرانی که دل در گروی مهربانی و مهمان‌نوازی مردم ایران داشتند، ۵۰ هزار ماسک سفارش داده، خریده و بسته بندی کردند و روی بسته‌ها نوشته‌اند « ایران قوی باش» و به کنسولگری ایران در شانگهای تحویل دادند تا در حفظ ایران سهیم باشند و شاید این مسئله در ذهنشان منجر به شکل گیری باوری باشد که «ایران، خانه دوم من» است و صیانت از آن وظیفه این گردشگران نیز محسوب می‌شود.

وی نقش راهنما را در ایجاد پیوند احساسی گردشگر با فرهنگ ایران بسیار مهم و اساسی دانست و گفت: باید از «مینا رستگار» راهنمای‌گردشگری این گروه و دکتر «ولی تیموری» معاون محترم گردشگری کشور که پیگیر ارسال این هدایا بودند، تشکر ویژه‌ای داشته باشیم.

رئیس هیئت مدیره کانون راهنمایان گردشگری سراسر کشور در پایان از راهنمایان تمام ایران دعوت کرد تا در پویش «کمک به دولت» برای رفع نیاز به کالاهای اساسی جهت مقابله با ویروس کرونا همراه شوند.

منبع:ایسنا

وی افزود: لذا گردشگری نیز فرایندی است که خواه یا ناخواه در معرض مخاطرات زیادی قرار می‌گیرد، تجربه و تاریخ نشان داده است که بحران‌ها تاثیرات زیادی بر روی نرخ و رشد گردشگری دارند که در شرایط فعلی بحران کرونا یکی از نمونه‌های عینی آن بوده و بسیاری از کشورها را درگیر کرده است، به طوری که در اخبار هم زیاد در مورد این مساله می‌شنویم که پیش‌بینی می‌شود حدود ۵۰ میلیون شغل در دنیا که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با فعالیت‌های گردشگری در ارتباط هستند ممکن است از بین بروند و این مقدار در ایران بیش از ۲ میلیون برآورد شده است.

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: اگر ما بر روی کسب و کارهایی که مرتبط با گردشگری هستند متمرکز شویم و تعریفی از تاب‌آوری داشته باشیم که بر روی سه موضوع متمرکز باشد، باید بگوییم اول اینکه که چه مقدار یک کسب و کار توانایی جذب پیامدهای مخاطره‌ای که برایش اتفاق می‌افتد را دارد؟ دوم اینکه چقدر توانایی بازگشت به حالت قبل را دارد؟ و سوم اینکه چه مقدار می‌تواند خودش را سازگار کند؟ اگر ما با این تعریف از تاب‌آوری پیش رویم، کسب و کارها را باید در سه گروه تقسیم‌بندی کنیم که تاب‌آوری در این سه گروه متفاوت و متمایز خواهد بود.

صادقلو خاطرنشان کرد: گروه اول کسب و کارهای نوپا یا به اصطلاح استارت‌آپ‌ها که مرحله آزمایشگاهی یک کسب و کار هستند. لذا در حال حاضر در سطح کشور و استان کسب و کارهایی که بیشتر در مرحله استارت‌آپ یا شروع هستند در واقع آزمایش می‌کنند که ببینند توانایی فعالیت در عرصه گردشگری و بازاریابی را دارند یا خیر، گروه دوم کسب و کارهایی هستند که در مرحله بذرپاشی قرار دارند و در این مرحله‌ استارت‌آپ‌ها جلو رفته و کمی رشد پیدا کرده‌اند و کسب و کارهای گروه سوم نیز کسب و کارهای بالغ هستند که تجاری شده‌ و به گونه‌ای برای خود برندی هم ایجاد کرده‌اند.

تغییر مکانیزم کسب وکارهای بالغ و تعدیل نیرو در شرایط بحران کرونا

وی بیان کرد: تاب آوری این سه گروه با یکدیگر متفاوت است، کسب و کارهای بالغ نسبت به کسب و کارهای نو ظهور تاب‌آوری‌، برگشت‌پذیری‌ و انطباق بیشتری با بحران کرونا دارند و علت این است که کسب و کارهای نوپا هنوز در مرحله‌های ابتدایی و درگیر وام‌های کلانی هستند که برای شروع کار گرفته و به مرحله پس‌انداز و سودآوری و در واقع سرمایه‌گذاری نرسیده‌اند، در حالی که کسب و کارهای بالغ این مراحل را طی کرده‌اند و برندسازی کرده و وارد بازار شده‌اند و توانایی این را دارند که با شرایط ایجاد شده در بحران رو در رو شوند.

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: کسب و کارهای بالغ می‌توانند مکانیزم‌هایشان را تغییر ‌دهند و تعدیل نیرو کنند، مانند هتل‌ها که در شهرهایی که گردشگرپذیر هستند برای پذیرش افراد ناقل و یا بهبودیافتگان آماده می‌شوند که این به معنی تغییر مکانیزم است، و این‌که کسب و کار گردشگری فعالیت خود را دارد و فقط مقداری راهکارهای خود را تغییر داده است تا بتواند با شرایط رو به رو شود، حال اینکه این تغییر مکانیزم ممکن است برای این کسب و کار هزینه بیشتری داشته باشد اما همین که این مکانیزم ایجاد می‌شود به این معنی است که روند مشتری‌پذیری خود را خواهد داشت.

صادقلو ادامه داد: البته این پدیده‌ در بلند مدت نتیجه خود را نشان می‌دهد و تاثیرگذاری کسب و کارها به عنوان اثرات بلندمدت اقتصادی یک بحران شناخته می‌شود؛ برخی تاثیرگذاری‌ها آنی هستند که در ابتدای امر خود را نشان می‌دهند و برخی اثرات بلندمدت دارند که باید منتظر گذر زمان بود تا در آینده برآورد شوند.

وی افزود: البته به این معنا نیست که موارد بحران بر روی کسب و کارهای بالغ تاثیر نمی‌گذارد ولی این اثر به گونه‌ای در کسب و کارهای بالغ خود را با توانایی‌های رفاه‌آوری بیشتر و در کسب و کارهای نوظهور با آسیب بیشتر خود را نشان می‌دهند، برای مثال بسیاری از اقامتگاه‌های بوم‌گردی در نواحی روستایی که به تازگی شکل گرفته‌اند و در مرحله نوظهور یا بذرپاشی قرار دارند، ممکن است در این فرایند بسیار آسیب دیده و تاب‌آوری کمی داشته باشند. همچنین از آنجا که بخشی از فعالان حوزه خدمات رفاهی گردشگری مشهد بالغ و دارای سابقه طولانی هستند، لذا بسیار راحت‌تر از بحران عبور می‌کنند و در آینده می‌توانند به راحتی خود را به شرایط قبلی بازگردانند.

کسب و کارهای کوچک و نوپای گردشگری تاب‌آوری کمتری در بحران دارند

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: شاید گردشگری در ایران در وضعیتی قرار نداشته باشد که به عنوان بخش اقتصادی بسیار مهم روی آن تمرکز داشته باشیم زیرا ایران کمتر از یک درصد از درآمدهای گردشگری دنیا را از گردشگری دارد، این درحالی است که کشورهایی هستند که این مقدار برای آن‌ها بسیار بالاتر است، حال اگر در سطح ملی بخواهیم تحلیل کنیم استان خراسان رضوی به ویژه کلان شهر مشهد یکی از قطب‌های گردشگری ایران است. لذا خواه یا ناخواه در سطح استان کسب و کارهای کوچک‌ تاب‌آوری کمتری دارند و بیشتر در معرض آسیب قرار دارند.

صادقلو تشریح کرد: در تاب‌آوری گردشگری ایران نسبت به بحران کرونا باید به دو منظر توجه کرد، اولین مورد این است که ایران چه جایگاهی در گردشگری داشته و آن را با گردشگری در منطقه و جهان مقایسه کنیم، دوم اینکه پارادایم مدیریت ریسک را به عنوان یکی از راهکارها و مقدمات رسیدن به تاب‌آوری شناسایی و معرفی کنیم.

گردشگری در ایران جایگاه تاب‌آوری از خود نشان نداده است

وی یادآور شد: ایران جایگاه خوبی به لحاظ ظرفیت گردشگری دارد و بسیاری از پتانسیل‌ها و جاذبه‌هایش بکر هستند و هنوز شناسایی نشده‌اند، اما اگر بخواهیم واقع‌بینانه با این موضوع رو به رو شویم، گردشگری در ایران جایگاه تاب‌آوری از خود نشان نداده است و تاثیر پذیری‌اش از عرصه‌های مختلف و تغییرات مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را تا به امروز مشاهده کرده‌ایم که گاه بسیار شدید نیز بوده است.

لزوم تغییر نگاه از مدیریت بحران منفعلانه به سمت مدیریت ریسک

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: مساله مهم دیگر این است که باید برای تاب‌آور کردن یک کسب و کار و فعالیت آن نگاه‌ها از مدیریت بحران منفعلانه به سمت مدیریت ریسک حرکت کند، قبل از شروع یک کسب و کار باید توجه کرد که این کسب و کار در آینده با چه مخاطرات و ریسک‌های احتمالی روبه رو خواهد شد، لذا باید احتمالات نیز در نظر گرفته شود و برای اینکه در بحران قرار نگیرند راهکاری داشته باشند؛ البته در بحران بسیاری از کشورهای منطقه و مناطق گردشگری ناچار به اتخاذ رویکردهای منفعلانه شدند و مدیریت بحران منفعلانه داشتند، باز هم با توجه به تاب‌آوری بالایی که داشتند تاثیرات کمتری نیز پذیرفتند.

صادقلو خاطرنشان کرد: صنعت گردشگری یک صنعت انتخابی است، به این معنی که من به عنوان گردشگر در صورتی که امکانات و شرایط مد نظر گردشگر در یک مقصد فراهم باشد گردشگری را انجام می‌دهم و اگر سفر گردشگر احتمالی از خطر را داشته باشد متوقف می‌شود و همین امر باعث شده است که نتوانیم تغییرات را پیش‌بینی کنیم.

وی ادامه داد: شرایط فعلی ما در ایران این را نشان داده است که ما از ابتدا در این صنعت تاب‌آوری نداشته‌ایم، در مدیریت مخاطرات پارادایم واکنشی منفعلانه را شاهد هستیم و هنوز نگاهمان به بررسی احتمالات قبل از توسعه این صنعت نیست و شاید بسیاری از خطرات را برآورد نکرده‌ایم.

بسیاری از صاحبان مشاغل گردشگری، آگاهی کاملی از مخاطرات تهدیدکننده کسب و کارشان ندارند

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص کاستی‌های مدیریت بحران در صنعت گردشگری ایران اظهار کرد: کاستی‌ها در مدیریت بحران از دو منظر مورد توجه هستند که منظر اصلی صاحبان کسب و کار هستند؛ صاحبان کسب و کار با چه نگاهی فعالیت را آغاز می‌کنند و با در نظر داشتن چه چیزهایی می‌توانند از ابتدا تاب‌آوری را ارتقاء دهند و در صورت قرار گرفتن در شرایط بحران واکنش درست نشان دهند؟ بسیاری از صاحبان کسب و کارها نگاه و آگاهی کاملی از مخاطراتی که ممکن است کسب و کارشان را تهدید کند ندارند و فعالیت‌شان را با این نگاه آغاز نمی‎کنند؛ چراکه مسائل مالی در ابتدا بسیار برای آنها اهمیت دارد و به عقیده من این امر از کاستی‌های اولیه به شمار می‌آید.

صادقلو افزود: اما متولیان، نهادهای تصمیم‌گیر و سیاست‌گذاران هستند که اول نقش مهمی در ایجاد آگاهی و آموزش‌هایی ایفا می‌کنند که به صاحبان کسب و کار می‌دهند و دوم در بعد حمایتی و زیرساختی که می‌خواهند برای کسب و کارهای کوچک انجام دهند. برای مثال ما چه مقدار سیاست‌های بیمه‌ای از صاحبان کسب و کار داریم و در شرایط بحران کرونا که تعداد زیادی کسب و کارها از رونق افتاده است چه مقدار بیمه این فعالیت‌ها را حمایت می‌کند، این مورد یکی از کاستی‌های مهم به شمار می‌آید که این نهادها و سازمان‌های متولی باید راهکارهایی برای آن بیاندیشند.

وی عنوان کرد: ما انتظار داریم که این نهادها در خصوص حوزه‌های اختیاری خود شفاف‌سازی‌هایی انجام دهند، عملکردی شفاف داشته باشند، یک نظارت قوی بر آن‌ها داشته باشند، حمایت‌های برنامه‌ریزی شده مطلوبی داشته باشند، مسئولیت پذیر باشند، محدودیت‌ها را برطرف کنند و اعتبارات خوبی را در دوره‌هایی که کسب و کار با بحران رو به رو می‌شود در اختیارش قرار دهند؛ این موارد کاستی‌هایی است که متولیان باید در مورد آن فکر کنند و تصمیم گیرند و به برنامه‌ریزی برخی از ابعاد بپردازند.

چه اصولی اثرات نامطلوب بحران را می‌کاهد؟

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد مدعی شد: ما در فرایند مدیریتی در شرایط بحرانی چهار اصل مطلوب داریم که به کارگیری آن‌ها به گونه‌ای از اثرات نامطلوب می‌کاهد، این چهار فرایند به ترتیب این گونه است که باید یک ساختار سازمانی مطلوبی را از ابتدا داشته باشیم و برای رویارویی با این واکنش در واقع مشخص می‌کنیم که اگر در این حیطه بحرانی ایجاد شد چه کسی به عنوان مدیر اصلی، مسئول است که بحران را با چه ابزاری مدیریت کند.

صادقلو ادامه داد: اصل مهم دوم در مدیریت ریسک، قانون‌گذاری است به این معنی در یک شرایط بحرانی قوانین، ماده‌ها و مصوبه‌های مهمی تدوین شود و در مورد آن‌ها نظارت خوبی وجود داشته باشد تا بتوان شرایط را به سمت کاهش آسیب‌ها پیش برد و به رفع اثرات نامطلوب آن کمک کرد.

وی اضافه کرد: فاز بعدی برنامه‌ریزی است که در قالب طرح‌ها تعریف می‌شود و در آخرین مرحله یک سیستم حمایت اجتماعی مد نظر ماست. در شرایطی که با بحران کرونا رو به رو هستیم بسیاری از کسب و کارهای گردشگری به این چهار اصل نیاز دارند که بدانند چه سازمان و نهادی قرار است این بحران را مدیریت کند و چه نهادی برای واکنش مناسب نسبت به اثراتی که متوجه این کسب‌ و کار است تلاش می‌کند.

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد یادآور شد: مورد بعدی این است که در شرایط حال حاضر چه قواعدی برای آسیب کمتر این کسب و کارها تنظیم می‌شود و در واقع چه کاری انجام می‌شود تا این کسب و کارها از بحران عبور کنند، البته این امر نیازمند برنامه‌ریزی فضایی خوبی است که باید سلسله مراتب خسارات در آن در نظر گرفته شود که در این بین همکاری سیستم‌های اجتماعی و گروه‌ها به طور غیر مستقیم در بحران و گذران آن نقش دارند.

صادقلو تشریح کرد: اگر در شرایط فعلی این چهار اصل تامین شود شاید به عبور موقتی از بحران کمک کند و کسب و کارهای گردشگری آسیب کمتری ببیند و اگر این شرایط ادامه پیدا کرد کسب و کارها قدرت مقابله بیشتری با بحران‌هایی مانند کرونا داشته باشند، البته ما می‌بینیم که این چهار اصل هر کدام به نوعی با شدت و ضعف در نقاط مختلف در حال انجام هستند به عنوان مثال اینکه مدیریت بحران کشور برای رویارویی با چنین بحرانی تصمیماتی اتخاذ می‌کند و یک ساختار سازمانی که نهادهای مختلف را درگیر می‌کند و سمت‎ و وظایف مختلف را محول می‌کند، می‌سازد تا با این بحران رو به رو شوند.

آسیب‌پذیری بالا تاب‌آوری کم و تاب‌آوری بالا آسیب‌پذیری کمی ایجاد می‌کند

وی متذکر شد: اصول فوق یک سری فرصت‌ها را در اختیار صاحبان کسب و کار گردشگری می‌گذارد که افراد دارای کسب و کار با خیال راحت‌تری در یک دوره زمانی کسب و کار خود را متوقف کنند یا با برنامه‌ریزی‌های فضایی که انجام ‌می‌گیرد از مردم خواسته شود که برای گروه‌های آسیب‌پذیر شرایط خاصی را رعایت کنند که در این شرایط نیز می‌بینیم که با شدت و ضعف در حال انجام است.

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد گفت: این موارد اما نیاز به تقویت دارد، ما برای اینکه این تاب‌آوری را زیاد کنیم باید گروه‌ها و مشاغلی که با گردشگری در ارتباط هستند را شناسایی کنیم و آسیب‌پذیری گروه‌ها را دسته‌بندی کنیم؛ چراکه این آسیب‌پذیری و تاب‌آوری دو سر یک طیف هستند، به این صورت که آسیب‌پذیری بالا تاب‌آوری کم و تاب‌آوری بالا آسیب‌پذیری کمی ایجاد می‌کند.

صادقلو ادامه داد: این موارد باید در مشاغل تفکیک شود و متناسب با این گروه‌بندی سیاست‌های مختلف اتخاذ شود برای مثال باید دید مشاغل ثانویه که به جای مشاغل گردشگری که به صورت موقت تعطیل شده‌اند چه خدماتی می‌توانند ارائه کنند که مرتبط با کارشان باشد و در اصل با مدیریت بحران مقداری شرایط را به حالت عادی‌تر بازگردانند و برای عبور از شرایط بحران راهکارهای بازیابی بهتری به کار گرفته شود.

منبع:ایسنا

صنعت گردشگری نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا به دنبال شیوع پاندومی کرونا تحت تاثیر قرار گرفته و بسیاری از کشورها با اقتصادهای متکی به این صنعت، دچار ضربه بزرگی شده که گردشگری ایران نیز به سهم خود در اقتصاد ضربه بزرگی را متحمل شده است اما مهمترین عامل در ضعف این صنعت پس از شیوع کرونا بنیان نوپای آن است.به دنبال کرونا، فعالیت کسب و کارهای این صنعت به میزان چشمگیری متوقف شده‌اند و خطر نابودی و انحلال، بسیاری از این فعالیت‌ها را تهدید می‌کند اما وزارت نوپای میراث فرهنگی به میدان آمده تا صنعت رو به افول گردشگری را با تدابیر و اقداماتی کارساز نجات دهد.این وزارت در وهله‌های ابتدایی بحران کرونا، اقداماتی مانند کنترل پاسپورت مسافران و شناسایی افرادی که در ماه‌های اخیر به چین سفر کرده‌اند، آموزش پرسنل در خصوص نحوه شناسایی و برخورد با مسافران مشکوک به بیماری و اقدامات پیشگیرانه، انجام اقدامات کنترل عفونت در هتل، ضدعفونی کردن نقاط در تماس دست، رعایت پروتکل استاندارد بهداشتی، رعایت بهداشت فردی توسط پرسنل تاسیسات گردشگری، تعامل با مراکز بهداشتی درمانی و به روزرسانی مطالعات، جلوگیری از اشتغال پرسنل مشکوک یا مبتلا به بیماری را به طور مداوم انجام داده و هم راستا با وزارت بهداشت و کادر درمانی کشور که فعالیت‌های خود را در راستای مبارزه با کرونا آغاز کرده بودند، ضدعفونی تمام واحدهای گردشگری را به عنوان یکی از اولین مصوبات خود اعلام کرد.«علی اصغر مونسان» وزیر میراث در این شرایط که جزو فصول پررونق گردشگری بود، در دو نامه جداگانه به معاون توسعه مدیریت این وزارتخانه و مدیران کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ۳۱ استان کشور، مراتب لغو مراسم نوروزگاه‌ها و تعطیلی موزه‌ها در نوروز ۹۹ را ابلاغ کرد و علاوه بر اعلام تعطیلی موزه‌ها، کاخ‌موزه‌ها و اماکن فرهنگی – تاریخی در ایام تعطیلات رسمی نوروزی در یکی از دیگر مصوبات خود، پیرو تعطیلی مراسمات مذهبی، تصریح کرد: مقتضی است ضمن لغو تمام برنامه‌های پیش‌بینی شده است، از هر گونه اقدامی که منجر به تجمع افراد در مراکز گردشگری، تفریحی و فرهنگی می‌شود، اجتناب شود.صنعت گردشگری پا به پای خط مقدم مبارزه با کرونایکی از مصوبات این وزارت به فعالیت واحدهای اقامتی و هتل‌ها مبنی بر همکاری با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اختصاص یافت به طوری که قراردادی با تعدادی از مراکز اقامتی و هتلی در شهرهای مختلف به‌ منظور بهره‌مندی از خدمات آن‌ها برای سپری کردن دوران نقاهت بهبودیافتگان بیماری کرونا نیز منعقد شد.البته در استان‌های مختلف نیز صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پایدار و پاک تحقق مسئولیت‌های اجتماعی را به اوج رساند و در همراهی کشور در مبارزه با کرونا خودنمایی کرد به طوری که «سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد نیز در یکی از نشست‌های خود در ستاد استانی مبارزه با کرونا از اعلام آمادگی واحدهای اقامتی یزد خبر داد.این در حالی بود که هتل‌های یزد قبل از این ابلاغ‌ها و مصوبات، به طور خودجوش واحدهای خود را تعطیل کردند و با فعالیت‌های کمک کننده خود به کادر درمان برای صنعت گردشگری کشور افتخار آفریدند.تعطیلی واحدهای غیررسمی یک تیر و دو نشان وزارتهتل‌های یزد قبل از تمام این ابلاغ‌ها و مصوبات به طور خودجوش واحدهای خود را تعطیل کردند و با فعالیت‌های کمک کننده خود به کادر درمان برای صنعت گردشگری کشور افتخار آفریدند.پنجشنبه ۱۵ اسفند ۹۸ به دنبال جلساتی مبنی بر تصمیم گیری‌هایی در مورد مسائلی مانند تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها تا پایان سال جاری، پیشنهادهای وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای جبران خسارات فعالان گردشگری توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا برگزار شد.«علی اصغر مونسان» وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این جلسه، تعطیلی مراکز غیرمجاز، مهمانسراهای دولتی، زائرسراها و اماکنی از این دست که تحت نظارت کامل وزارت نیستند را با همکاری نیروی انتظامی مقرر کرد، چرا که با وجود اقدامات موثری که با جدیت نیز از سوی ادارات میراث فرهنگی دنبال می‌شد باز هم واحدهای اقامتی غیرمجاز که بازار خوبی را در شرایط تعطیلی واحدهای رسمی اقامتی یافته بودند، در صدد استفاده از این موقعیت برآمدند.این مسئله، از نظر خسارت با تداخل در فعالیت واحدهای رسمی و هم در تداوم فعالیت چرخه شیوع کرونا تاثیر مستقیم داشت لذا وزارت میراث فراهنگی با همکاری تشکل‌های بخش خصوصی، اقدامات لازم برای شناسایی و معرفی واحدهای غیرمجاز گردشگری به مراجع ذی‌ربط به ‌منظور تعطیلی و جلوگیری از فعالیت آن‌ها را مصوب کرد به طوری که در استان یزد نیز این اقدامات به طور جدی پیگیری و تاکنون ۱۷۰ واحد شناسایی و بیش از ۲۰ واحد غیرمجاز نیز پلمب شده‌اند.لغو تمدید پروانه‌های گردشگری تا اردیبهشت 99با وجود اقداماتی متعددی که در کشور و به تبع آن در استان‌ها در حال انجام بود، همچنان برخی از ادارات شاهد رفت و آمدهای متقاضیان و ارباب رجوع بودند که یکی از این ادارات نیز میراث فرهنگی بود، در همین راستا با توجه به نیاز به ‌کاهش تردد، تکریم ارباب رجوع و پیشگیری از شیوع بیماری کرونا صدور دستورات جدیدی لازم بود لذا روز شنبه ۱۷ اسفند ۹۸، «ولی تیموری» معاون گردشگری کشور و دبیر کمیته نظارت بر اماکن عمومی، مراکز زیارتی و سیاحتی و ورزشی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا خطاب به مدیران کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ۳۱ استان کشور در یک ابلاغیه جدید، عنوان کرد: هر گونه مجوز شامل پروانه بهره‌برداری، گواهی‌نامه حرفه‌ای، مجوز فعالیت یا کارت راهنمای گردشگری و موارد دیگر که تمدید آن مستلزم مراجعه حضوری است تا پایان اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ دارای اعتبار بوده و تا تاریخ مذکور نیاز به تمدید ندارد.رسیدگی به شکایات مردم از حوزه وزارت میراث فرهنگی نیز از نظر این وزارت مغفول نماند به طوری که مصوب شد تا ضمن تشدید نظارت بر فعالیت تاسیسات تحت پوشش به خصوص از نظر بهداشتی، به شکایت مردم و گردشگران از تاسیسات گردشگری با قید فوریت رسیدگی شود از طرفی علاوه بر برگزاری روزانه کمیته رسیدگی به شکایات گزارش، اقدامات به حوزه ستادی ذی‌ربط هم ارسال شود.در مصوبه دیگری از این وزارت خانه با هدف حمایت از مردم و فعالان گردشگری، هماهنگی با دبیرخانه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا و اخذ پروتکل‌های مربوطه و ابلاغ آن به تاسیسات گردشگری، زیارتی و ورزشی در سطوح ستادی و استانی مورد بررسی قرار گرفت.تعطیلات جایگزین نوروز، تقویت نشاط مردم و گردشگریکرونا برای صنعت گردشگری جنگی اقتصادی بود که اقتصاد ذی نفعان گردشگری را مورد هدف قرار داد و جبران صنعت متضرر و زخمی گردشگری به بازسازی نیاز داشت، همین عامل نیز منجر به ارائه  پیشنهاد تعطیلات چند روزه از سوی وزیر میراث فرهنگی شد.این مسئول در نشست مربوطه تصریح کرد: با توجه به افت درآمدهای مراکز گردشگری در نوروز، برنامه‌ریزی‌هایی برای تعریف و ارائه فرصت تعطیلاتی به مردم ارائه شد تا مردم با هدف تقویت و بهبود بهداشت روانی، بعد از مهار بیماری کرونا بتوانند سفر کنند و از این طریق رونق گردشگری را دوباره در کشور داشته باشیم.البته دغدغه بیرون رفتن از خانه هم همچنان در شهرهایی مانند یزد که فصل بهار بهترین و ارزشمندترین فرصت گردش و گشت و گذار برایشان بود، از دست میرفت و همین عامل زمینه را برای سهل انگاری مردم و استفاده از این فرصت مغتنم فراهم کرده بود اما وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در بیانیه‌ای ضمن دعوت مردم برای سفر نرفتن و در خانه ماندن به‌ منظور مقابله با کرونا، تمهیدات ویژه سفر برای هم‌وطنان بعد از فروکش کردن شیوع کرونا را وعده داد.«علی اصغر مونسان» با بیان این که مهم‌ترین انگیزه سفر و گردشگری کمک به ارتقای سلامت جسمی و روحی انسان‌هاست، خطرآفرینی و ناامنی برای مسافران به دنبال شیوع کرونا را لازمه حذف سفر در این بازه زمانی دانست و گفت: از عموم مردم می‌خواهم با خودداری از سفر، نوروز ۹۹ را در کنار اعضای خانواده در منزل با صحت و سلامتی سپری کنند.وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در بیانیه‌ای ضمن دعوت مردم برای سفر نرفتن و در خانه ماندن به‌منظور مقابله با کرونا، تمهیدات ویژه سفر برای هم‌وطنان بعد از فروکش کردن شیوع کرونا را وعده داد.وی وعده داد تا پس از شکست کرونا شرایط خوبی را در شان ملت ایران و به منظور ایجاد موجی از سفرهای نشاط انگیز فراهم خواهد کرد.ایجاد فرصت سفر همگانی به خصوص اعیاد فطر و قربان با لحاظ کردن بنزین سفر و تخفیفاتی مانند هتل‌ها و تاسیسات گردشگری در سراسر کشور و همچنین پیشنهادهای اقتصادی به هیات دولت و رییس جمهور، توسط این وزارت مورد بررسی قرار گرفت.یکی از دیگر مصوبات این وزارت با هدف کمک به مردم در خانه ماندن و حفظ سلامت آن‌ها، پر کردن اوقات فراغت مردم با اقداماتی مانند گردشگری مجازی بود که این مسئله نیز مورد بررسی قرار گرفت.«گام» برای جبران معضل سرمایه‌ در گردشگردشگری صنعت در حال فروپاشی و متضرری بود که برای احیای آن باید تسهیلاتی را در نظر می‌گرفتند لذا وزیر میراث فرهنگی در بخشی دیگر از مصوبات خود از اجرای طرح گام بانک مرکزی برای تأسیسات گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و مراکز تولید صنایع‌دستی خبر داد و به تصویب طرح تعویق سه ماهه اقساط تسهیلات، حق بیمه کارفرمایی، مالیات و قبوض حامل‌های انرژی برای تأسیسات گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و مراکز تولید صنایع‌دستی در خصوص مصوبه جلسه کارگروه مدیریت آثار و پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا نیز اشاره کرد.وی با تاکید بر ضرورت اجرایی طرح گام (گواهی اعتبار مولد) برای تأسیسات گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و مراکز تولید صنایع‌دستی، گفت: با اجرای این طرح، بخشی از معضل سرمایه در گردش آن‌ها که به دلیل شیوع ویروس کرونا به وجود آمده است، رفع می‌شود.وی در مورد شرایط استفاده از این طرح برای صاحبان تأسیسات گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و مراکز تولید صنایع‌دستی علاقه‌مند، خاطرنشان کرد: آن‌ها توسط وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به بانک‌ها معرفی و با تضمین بانک، گواهی اعتبار دریافت می‌کنند به ‌این ‌ترتیب در زنجیره ارزش، اوراق بهادار جای پول نقد را می‌گیرد.به گفته این مسئول، گواهی اعتبار مولد به‌ عنوان ابزاری بازار محور و با قابلیت نقل‌ و انتقال در بازارهای پول و سرمایه در کنار سایر ابزارهای موجود، تسهیلات جدیدی را برای تأمین اعتبار این بخش‌ها و رونق تولید فراهم می‌کند.به گفته وزیر میراث گواهی اعتبار مولد به‌ عنوان ابزاری بازار محور و باقابلیت نقل‌ و انتقال در بازارهای پول و سرمایه در کنار سایر ابزارهای موجود، تسهیلات جدیدی را برای تأمین اعتبار این بخش‌ها و رونق تولید فراهم می‌کند.از دیگر اقدامات این وزارت خانه، استقرار دبیرخانه کمیته در معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، شبکه‌بندی و تعیین وظایف هر یک از معاونین وزارتخانه برای مشارکت در کنترل و مقابله بیماری، معرفی نماینده تام‌الاختیار وزارتخانه برای استقرار دائمی در ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا و تشکیل سه نشست تخصصی با حضور دستگاه‌های عضو، تشکل‌ها و فعالان بخش خصوصی مرتبط و ابلاغ مصوبات به ذی‌نفعان بود.یکی از اقدامات مهم دیگر، اطلاع از وضعیت اقتصادی این صنعت به منظور اخذ تصمیمات و تدابیر لامز بود که باید هر چه زودتر انجام می‌شد، به همین منظور نیز وزیر میراث در مصوبه دیگری بر تدوین و ارائه گزارش مشروح از پیامدهای اقتصادی بیماری کرونا در صنعت گردشگری تاکید کرد.علاوه بر آن وزارت میراث، به کارگروه مستقر در معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصاد و دارایی، اجرای ساز و کارهای پیشگیری در سطوح ستادی و استانی در وزارتخانه و تهیه اقلام ضدعفونی در حد توان، تدوین دستورالعمل و تشکیل کارگروه‌های رسیدگی به شکایات مرتبط با لغو و ابطال سفرهای مردم، اعطای مرخصی‌های استحقاقی به کار کنانی که دارای بیماری‌های مزمن بوده‌اند، بررسی مقدماتی برای برقراری سیستم دورکاری خصوصاً برای تعطیلات نوروزی، لغو عمده جلسات و مسابقات، همایش‌ها و نشست‌های گروهی و حتی بازدیدهای استانی با جایگزینی ویدئوکنفرانس، آموزش‌های مجازی و از راه دور برای همکاران ستادی و استانی با موضوع مواجهه با بیماری کرونا با همکاری وزارت بهداشت و درمان، سیاست‌گذاری و اهتمام به برنامه‌ریزی‌های نوروزی برای کنترل سفرهای اجتناب‌ناپذیر مردم در ایام تعطیلات پیش رو و تولید خبر و محتوا از تمام فرایندها و تصمیمات کمیته نظارت بر اماکن عمومی گردشگری زیارتی و ورزشی با هدف اطلاع‌رسانی را نیز مصوب کرد.بازگشت  ۷۰۰ میلیارد وجوه پرداختی مردم برای لغو سفرفارغ از این اقدامات، برخی از مردم هزینه‌هایی را صرف رزرو خدمات و تاسیسات گردشگری کرده بودند که این نگرانی نیز به دغدغه‌های جامعه اضافه شده بود، به همین دلیل معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در اجرای مصوبات ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا با همکاری و همراهی مدیران و کارکنان تاسیسات گردشگری از بازگشت بیش از ۷۰۰میلیارد ریال از وجوه پرداختی توسط مردم و گردشگران بر حسب درخواست آنان برای لغو سفرهای خود خبر داد.حتی به ‌منظور رعایت حقوق متقابل مردم، فعالان و تأسیسات گردشگری در چارچوب قانونی موظف شدند، چنانچه از تاریخ اول اسفندماه سال جاری تا اطلاع ثانوی، گردشگری درخواست انصراف از سفر کند، تمام تاسیسات گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری بدون هیچ گونه جریمه‌ای نسبت به بازگرداندن وجوه دریافتی از گردشگران اقدام کنند.با این حال «ولی تیموری» معاون گردشگری وزارت میراث از گردشگران درخواست کرد تا با توجه به شرایط اقتصادی خاص فعالان گردشگری در این بحران در صورت امکان، به جای اخذ نقدی وجوه خود، سفر را به زمان مناسب‌تری موکول کنند.    اما در حالی فعالان صنعت گردشگری باید هزینه‌های مردم را برمی‌گرداندند که اکثر این هزینه‌ها صرف خرید اقلام مورد نیاز یا ارتقای خدمات و زیرساخت تاسیسات گردشگری شده بود لذا این اقدام خسارت چشمگیری را به این صنعت وارد می‌کرد، به همین منظور معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی اعلام کرد که برای جبران خسارات واحدهای اماکن عمومی، نامه‌ای به معاونت اقتصادی ریاست جمهوری ارسال شده که در دست بررسی قرار گرفته و امیدوار به اخذ نتایج و تصمیمات خوبی است.ولی تیموری معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی اعلام کرد: برای جبران خسارات واحدهای اماکن عمومی، نامه‌ای به معاونت اقتصادی ریاست جمهوری ارسال شده که در دست بررسی قرار گرفته و امیدوار به اخذ نتایج و تصمیمات خوبی است.مسائل دیگر نیز از نظر وزارت میراث فرهنگی و صنایع دستی و گرشگری مغفول نماند و جلساتی نیز به منظور جلوگیری از سوء استفاده برخی کشورها برای تشدید ایران‌هراسی به بهانه بیماری کرونا و خدشه‌دار کردن خصلت مهمان‌نوازی ایرانیان نیز برگزار شد که در راستا رعایت اصول اخلاقی مورد نظر قرار گرفت.پیشآمد بحران کرونا، پروتکل بازگشایی واحدهای اقامتی تعطیل شده در اثر شیوع کرونا، پروتکل تعطیلی موزه‌ها در اثر شیوع کرونا، پروتکل بهداشتی و حفاظتی واحدهای اقامتی فعال در زمان شیوع کرونا، پروتکل بازگشایی واحدهای سیاحتی، تفریحی و موزه‌های تعطیل‌شده در اثر شیوع کرونا، پروتکل بهداشتی و حفاظتی واحدهای اقامتی طرف قرارداد با وزارت بهداشت و درمان برای اسکان بیماران بهبود یافته نیز از دیگر اقداماتی است که این وزارت خانه تاکنون انجام داده است.با این حال هر چند شاهد اقدامات مطلوبی از سوی وزارت میراث فرهنگی هستیم اما صنعت گسترده گردشگری محدود به وزارت میراث فرهنگی نیست و می‌طلبد تا تمام کشور دست به دست هم بدهند و برای احیای صنعتی که هزاران فرد در آن مشغول به کار هستند و تداخلی با محیط زیست و فرهنگ و تاریخ و تمدن یک سرزمین ندارد و مسیر سبز توسعه را پیش روی کشور قرار داده است، اقدامات لازم را در راستای ترمیم آن به کار بگیرند.