سفر به غار کریستالی و اعجاب انگیز چما

غار یخی چما از عجیب ترین غار های استان چهارمحال و بختیاری است که قندیل های یخ و توده های عظیم برف وجود دارد که در تمام فصول باقی می ماند.

در فاصله 25 کیلومتری چلگرد در نزدیکی روستای شیخ علیخان از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ و در شمال غرب استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است و یکی از نادرترین و اعجاب انگیزترین غارهای منطقه به نام غار یخی چما با قندیل های فراوان یخی می باشد.

زیر یخ های این غار چشمه ای با آب سرد در جریان است که در نهایت به سد کوهرنگ می ریزد. قرار گرفتن در دره های عمیق و تجمع حجم برف های چندین ساله در این مکان باعث شده است که قندیل های یخ و توده های عظیم برف به صورت دایمی و در تمام فصول سال باقی بمانند .

سطح وسیع برف در غاریخی چما محلی برای تفریح و سرگرمی جوانان و نوجوانان عشایری منطقه شده است، علاوه بر این، در سال های اخیر مسابقات اسکی تابستانه کشور نیز در این محل برگزار می شود.

با وجودی که غار یخی چما در شهرستان کوهرنگ به بزرگترین منبع آب شیرین ایران نیز شهرت دارد، یکی از بی نظیرترین نقاط گردشگری ایران است که برای بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی ناشناخته مانده است .

غار یخی چما در مقابل دشت چما واقع شده است و بیشتر شبیه تنگه ای بزرگ و انباری پربرف می باشد که ارتفاع برف های آن تا 50 متر نیز می رسد. ضخامت لایه های یخی این غار در فصول گرم و کم بارش سال کم و بسیار نازک و سست می باشند ، بنابراین باید از عبور بر روی آن ها و داخل غار اجتناب نمود.

همانطور که اشاره شد، غار یخی چما به عنوان بزرگ ترین منبع آب شیرین ایران نیز شهرت دارد ، چرا که چشمه ای از آب سرد از زیر یخ های این غار، جریان دارد و به سد کوهرنگ می ریزد. نامگذاری این غار یخی به “چما” یا “چی ما”، از گویش بختیاری عشایر منطقه گرفته شده است .

غار چما با فاصله 92 کیلومتری از شهرکرد و تقریبا در 20 کیلومتری جاده چلگرد به سمت روستای سرآقاسید قرار دارد. در مسیر روستای شیخ علی خان ، آبشاری دیدنی وجود دارد . شهرستان کوهرنگ تابستان ها میزبان عشایر است پس اگر اگر مشتاق دیدن سیاه چادرها و گله ها در مسیر هستید ، تابستان بهترین فرصت می باشد.در مسیر ممکن است شاهد مراسم عروسی یا عزا باشید. این گونه برنامه ها معمولا با شلیک هوایی تیر همراه است.

تقریبا 12 کیلومتر از مسیر را ، راه خاکی در بر می گیرد که سرعت حرکت شما را کم می کند . اما همین فرصت ، غنیمتی است تا با دقت به طبیعت زیبای زاگرس و زندگی عشایری نگاه کنید. آنجا عشایر میزبان شما هستند:چادر اجاره می دهند، دوغ محلی و سبزی های کوهی خشک شده و عسل می فروشند.

در فصل زمستان بادی که از روی برف و یخ عبور می کند منطقه را به شدت سرد می کند. برای رسیدن به غار باید از رودخانه کم عمقی عبور کنید . افرادی که مایل به دیدن بخشی از وسعت یخچال هستند باید از کوه بالا بروند. ارتفاع کوه زیاد نیست و افرادی که مشکل جسمی خاصی ندارند ، بالا رفتن از کوه ،کار سختی نیست.

در دره سوی دیگر کوه می توانید روی برف های فشرده شده راه بروید. تا کنون ارتفاع 50 متر هم از ضخامت برف در دره گزارش شده است .هنگام راه رفتن در دره ، به کناره ها نزدیک نشوید و مراقب بچه ها باشید.

دهانه غار همسطح زمین است. برای بازدید، استفاده از کفش مناسب برای جلوگیری از لیز خوردن و افتادن در آبی با دمای نزدیک به صفر درجه ، ضروری است .بدون امکانات دیدن چند متر ابتدایی غار امکان پذیر است . اما برای ورود به اعماق غار باید تجهیزات کامل و ضدآب داشته باشید و دوره های آموزشی لازم را سپری کنید .

 

موقعیت جغرافیایی غار چما و نحوه شکل گیری آن

در پاسخ به سوال شما کاربران از بخش گردشگری نمناک باید بگوییم که غار یخی، در حوزه روستای شیخ علیخان و در 25کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ و در شمال غرب استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در مرآه البلدان از چهارمحال و بختیاری به خاطر حاصلخیزی و سرسبزی و رونق دامداری به نام «هندکوچک »یاد کرده است. (اعتمادالسلطنه، مرآه البلدان،جلداول،ص6)

استانی غنی از جاذبه اکوتوریسمی
چند جاذبه گردشگری مهم استان چهارمحال و بختیاری عبارتند از :
زردکوه بختیاری
غار سراب باباحیدر
سرچشمه رودهای زاینده رود و کارون
آبشار دره عشق، آتشگاه
تالاب چغاخور و گندمان
چشمه سارهای سیاسرد
دیمه

یخچال های طبیعی چلگرد که برگزاری ورزش های زمستانی به تازگی به خصوص درگروههای طبیعت گرد بیشتر دیده شده است و غار یخی چما در چلگرد در شهرستان کوهرنگ .

تنها نام کوهرنگ در معنای کوه های رنگارنگ معرف زیبایی و تفاوت های ماهوی این شهرستانی است که وقتی زیبایی های آن را مشاهده می کنید دیگر چون سفرهای خارجی ، اشعار دکتر خسرو فرشیدورد درباره اندوه مهاجران ایرانی مصداق نمی یابد اشعاری مبنی بر این که

این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست/ این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست این کوه بلند است ولی نیست دماوند/ این رود چه زیباست ولی رود تجن نیست

این شهرعظیم است ولی شهر غریب است / این خانه قشنگ است ولی خانه من نیست و بر عکس احتمالا با خود خواهیدگفت :این خانه که از ماست چه زیبا است .

برخی منابع نحوه چگونگی شکل گیری این غارشگفت انگیز را به دلیل نشستن برف زمستانی در تنگه ای صخره ای، زاویه تابش نور خورشید به تنگه و آب شدن برفها در تابستان، که باعث فرسایش قسمت پایین برفها شده و تشکیل تدریجی یک غار یخی در طول گذشت صدها هزار سال می دانند .

برخی از گردشگران، غار یخی را به یک تنگه برفگیر و انباری پربرف تشبیه می کنند. به نظرمی رسد نحوه شکل گیری این غار یخی به این صورت بوده که در طی سالهای سال به علت برودت شدید آب و هوای استان چهارمحال و بختیاری در این تنگه برف گیر، برف بسیار باریده و در بستر رودخانه به یخ تبدیل شده و در سالهای بعد هم به طور مداوم با اضافه شدن بر حجم و قطر برفهای یخ زده، یک پیکره عظیم یخی در تنگه و در قعر دره ایجاد شده است که گاه قطر این توده عظیم شگفت انگیز یخ در این منطقه سردسیری به 50 متر می رسد ، به طوری که در تصویر می بینید سنگ های بزرگی که از کوه در روی این یخ ها غلتیده شده است ، روی یخ ها مانده و فرو نرفته اند ، البته در بعضی قسمت ها حفره ای ایجاد شده است که بستر آبی کف رود آن از بالا قابل مشاهده است .

با گرم شدن هوا و تغییر شرایط اقلیمی در سالهای اخیر، اندک اندک برفها آب شده و به خصوص چشمه آب سرد آن روان است و همین امر سبب می شود آب در زیر توده یخی به حرکت درآید و برفها را قطره قطره در خود فرو برد ، در نتیجه زیر آن پیکره عظیم یخی یک تونل مانندی شکل گرفته است که کف آن سردترین و شیرین ترین آب در جریان می باشد و در سقف برفی آن زیباترین شکل های هندسی به وجودآمده است .

درباره طول و عرض این پیکره یخی اتفاق نظری وجود ندارد .در برخی سایت ها، طول غار یخی را بین 2 تا 3 کیلومتر برآورده نموده اند . در سایتی به نام «سازسفر» ادعا شده است که این غار دیدنی و شگفت انگیز و پدیده طبیعی در ده سال گذشته توسط عشایر کوچ نشین بختیاری کشف شده است واین سایت دهانه غار را 1 متر و طول آن را200 متر می داند .

مسیر دسترسی به غار چما

با حرکت از شهرستان کوهرنگ به سمت چلگرد و طی مسافت 25 کیلومتری و گذشتن از آبشار و روستای زیبای شیخ علیخان به این غار زیبا می توان دسترسی یافت .بیشتر مسیر آسفالت است و کمی از انتهای مسیر خاکی می باشد . به دلیل شرایط جاده و خاکی بودن بخشی از مسیر، از چلگرد حدود یک ساعت راه تا نزدیک غار وجود دارد و البته افراد بومی این مسیر را در حدود چهل دقیقه طی می کنند.

منبع:نمناک