یک دیوار و هزار درس

طی روزهای گذشته، تصویر یکی از دیوارهای کاشان که در آن، بخشی از یک خانۀ تاریخی با خوش‌سلیقگی حفظ‌ شده بود، در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت؛ طراح این اثر که مرمتگر سرای عامری‌ها نیز هست، دربارۀ روند شکل‌گیری فرهنگ مرمت در کاشان، حرف‌های جالبی برای گفتن دارد.

سید اکبر حلّی، معمار مرمت بناهای تاریخی که سال ۲۰۱۶ نامزد نهایی دریافت جایزۀ معماری آقاخان شده به ایسنا می‌گوید: سال ۱۳۷۴ که مرمت سرای عامری‌ها را آغاز کردیم، یک خانۀ ۶۰۰ متری کنار آن خراب‌شده بود و شهرداری به‌منظور تسطیح، قصد داشت بقایای آن را از بین ببرد. وقتی لودر داشت به سمت بخشی از دیوار این خانه می‌رفت، از آن‌ها خواستم دست نگه‌دارند و شهردار وقت کاشان که عضو هیأت امنای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی کاشان بود، به من گفت «دست بردار، این دیوار را برای چه می‌خواهی نگه‌داری؟» گفتم حیف است، جزئیات زیبایی دارد و برای آن برنامه دارم. گفت «ما روی این کار هزینه نمی‌کنیم»، گفتم عیبی ندارد و با همفکری مهندس عمرانی اصفهانی با ایجاد یک قاب دور دیوار، آن را حفظ کردیم. دست آخر هم هزینه را شهرداری پرداخت کرد! اما کار جالبی شد. ابتدا همه ما را مسخره می‌کردند ولی بعد از مدتی دیدند که توریست‌های خارجی چقدر از این قاب استقبال می‌کنند.

او یادآور می‌شود: همین کار را مقابل هتل راهب کاشان هم انجام دادیم. یک خانۀ تاریخی درست روبروی این هتل خراب‌شده بود و عده‌ای قصد داشتند آن را به سرویس بهداشتی هیأت محله تبدیل کنند. چون این کار به هتل راهب ضربه می‌زد، خانه را خریدیم و بخش باقیماندۀ  دیوار آن را قاب کردیم.

«در دهۀ هفتاد برای مرمت بناهای تاریخی کاشان باید می‌جنگیدیم؛ فرهنگ مرمت و احیا مرده بود.» حلّی، با بیان این جمله ادامه می‌دهد: ما آن زمان عضو کارگروهی با مدیریت حسین محلوجی بودیم که مرمت خانۀ عباسیان، طباطبایی‌ها، عامری‌ها و… را بر عهده داشت و از چپ و راست پیغام می‌رسید شما دیوانه‌اید که پول بیت‌المال را خرج خشت و گل می‌کنید! حتی رسماً در سخنرانی‌هایشان گفتند که خانه طباطبایی‌ها را صاف کنید و به جای آن پنجاه خانۀ کوچک بسازید!

او تصریح می‌کند: سرای عامری‌ها که همین چند روز پیش به‌عنوان یکی از ۲۵ هتل برتر خاورمیانه توسط تریپ ادوایزر معرفی شد، دهه هفتاد وسط خیابان علوی افتاده بود. ما بخشی از حوض‌خانۀ آن را کف خیابان پیدا کردیم و ساختیم. مردم هم طومار نوشتند و راهپیمایی کردند که چرا می‌خواهید خیابان را ببندید! از ما به جاهای مختلف شکایت کردند. ما هم باید مرمت می‌کردیم، هم مبارزه می‌کردیم و هم فرهنگ‌سازی.

این معمار مرمت بناهای تاریخی توضیح می‌دهد: کار به جایی رسید که استاندار وقت اصفهان با ما تماس گرفت و گفت مردم شکایت کرده‌اند و اگر کار را متوقف نکنید شخصاً با بولدوزر خانۀ عامری‌ها را خراب می‌کنم! خاطرم هست که یک شب هم در مسجد محله گفته بودند این‌ها قصد دارند با این کار (مرمت) پای بیگانه‌ها را به دارالمؤمنین کاشان باز کنند و چه و چه.خلاصه جو بدی علیه ما شکل گرفته بود.

حلّی می‌گوید: فردا شب رفتم مسجد و به آن روحانی گفتم اجازه بدهید من هم چند دقیقه بین دو نماز حرف بزنم و از کارم دفاع کنم، اگر قانع نشدید از فردا مرمت را تعطیل می‌کنیم. قبول کردند و بین دو نماز گفتم آمریکا علیه ما تبلیغ می‌کند، اما ما این خانه‌ها را مرمت می‌کنیم که مردم جهان بیایند و ببینند چه فرهنگ و تمدن غنی‌ای داریم. گفتم که کشور فرانسه، چهار برابر فروش نفت ما، از گردشگری کسب درآمد می‌کند و اگر ما نتوانیم با این داشته‌ها گردشگر جذب کنیم و درآمدزا باشیم، گدا می‌شویم؛ اگر هم گدا شدیم تو سری خور بیگانه‌ها می‌شویم. گفتم خارجی‌ها همه‌چیز دارند جز این سرمایه‌ها که مختص ماست و باید قدرش را بدانیم.

«نتیجه چه شد؟» مؤلف کتاب «گره‌ها و قوس‌ها در معماری اسلامی» در پاسخ به این سؤال اظهار می‌کند: با بیان این حرف‌ها روحانی مسجد دستش را بالا برد و گفت حق با شماست. مردم هم راضی شدند. کم‌کم فرهنگ مرمت جا افتاد، سیل گردشگر به سمت این خانه‌های تاریخی سرازیر شد و حتی افرادی که می‌خواستند ساختمان جدیدی بسازند، علاقه‌مند شدند به جای سبک‌های غربی از عناصر معماری ایرانی_اسلامی در بناهایشان استفاده کنند. جالب این‌که همان کسانی که با ما مخالفت می‌کردند، شروع به خرید خانه‌های تاریخی و مرمت آن کردند و به‌این‌ترتیب، انقلاب مرمت در کاشان شکل گرفت.

این معمار باسابقه می‌گوید: خوشبختانه کاشانی‌ها فرهنگ حفظ خانه‌های تاریخی را پیدا کرده‌اند و با چنگ و دندان این بناها را حفظ می‌کنند. هفتۀ گذشته فردی از من دعوت کرد که بروم و خانۀ تاریخی او را ببینم تا برای مرمتش برنامه بریزم. رفتیم کوچۀ دربند مخبر، کنار مسجد آقابزرگ و یک در را باز کرد که فقط چند پایه در آن بود. گفتم خانۀ تاریخی کو؟ گفت «همین است!» گفتم این‌که هیچ‌چیزی از آن باقی نمانده، گفت «چطور سرای عامری‌ها را که بدتر از این بود مرمت کردید، اینجا را هم مرمت کنید!» خوشحالم که مردم کاشان به فرهنگ احیا عقیده پیدا کرده‌اند.

پاسخ حلّی به پرسش ایسنا دربارۀ «وضعیت فرهنگ‌سازی برای حفظ بناهای تاریخی در اصفهان» چنین است: دهمین سالگرد فوت باقر آیت‌الله زادۀ شیرازی، مراسمی در اصفهان برگزار شد که ما هم در آن حضور داشتیم. در همان مراسم و در حضور مدیران استان، گفتم که ما کاشانی‌ها در فرهنگ‌سازی موفق‌تر بودیم؛ دلیل آن هم این است که حدود ۲۵۰ خانه را مرمت کردیم و یک نفر از ما شکایت نکرد اما در اصفهان، وقتی قصد داشتیم خانۀ کلاهدوزان را مرمت کنیم، چهار همسایۀ این خانه از ما شکایت کردند! کارفرما هم فرانسه ساکن بود و مدام باید این دادگاه و آن دادگاه شرکت می‌کرد. یک روز او برای بازدید از ساختمان‌هایی که مرمت می‌کردیم به کاشان آمد و با سرمایه‌گذار تهرانی سر صحبت را باز کرد. از او پرسید که همسایه‌ها از شما شکایت نکرده‌اند؟ گفت نه، تازه برایم آش هم می‌پزند! آن فرد هم پروژۀ مرمت را در اصفهان تعطیل کرد! این ماجرا را تعریف کردم که بدانید فرهنگ مرمت و احیا هنوز در اصفهان جا نیفتاده است و باید برای آن فکری کرد.

منبع:ایسنا

وعده جدید برای آزادسازی حریم دژ شاپوری

در اختیار قرار دادن کل بستر و محوطه قلعه فلک‌الافلاک به میراث فرهنگی یکی از موضوعات مطرح شده در سفر مقام معظم رهبری به لرستان بود.

با اینکه تاریخ این سفر سال ۱۳۷۰ بوده و برخی از بسترهای آن آزاد شده اما هنوز به‌طور کامل این موضوع مهم اجرا نشده است.

سید امین قاسمی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان درباره آخرین وضعیت آزادسازی حریم این قلعه به ایسنا گفت: طی توافق سال ۹۶ با سپاه پاسداران و ارتش قرار شد که حریم قلعه فلک‌الافلاک آزاد شود.

وی ادامه داد: قرار بود در ازای مبالغی برای ساخت پادگان مناسب و درخور شان سپاه، این فضا در اختیار اداره‌کل میراث فرهنگی قرار بگیرد.

قاسمی با اشاره به پروژه ساخت پادگان سپاه، ادامه داد: آزادسازی کامل مستلزم ساخت پادگان مناسب سپاه بوده که فعلاً تکمیل نشده و پروژه آن در حال فعالیت است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان تاکید کرد: اگر دولت حمایت ویژه و به موقع تامین اعتبار کند، خوشبین هستم که تا پایان امسال حریم قلعه فلک‌الافلاک به طور کامل آزاد شود.

وی یادآور شد: به همراه استاندار جلسات زیادی برای اعتبار آزادسازی حریم قلعه با مسئولان کشوری داشته‌ایم اما هنوز در تامین و تخصیص اعتبار مشکلاتی وجود دارد.

منبع:ایسنا

استفاده از پلاستیک‌های یک‌بار مصرف در گردشگری محدود می‌شود

شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) و برنامه محیط‌زیست سازمان‌ ملل (UNEP) گزارش جدیدی در مورد مسئله پیچیده محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف در گردشگری ارائه کرده‌اند. این کار در حالی انجام می‌شود که کشورهای جهان بازگشایی‌ مرزها را آغاز کرده‌اند و بخش سفرها از تاثیرات مخرب ناشی از بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ ، رو به بهبودی است.

به نقل از تراول‌نیوز، این گزارش اولین گام برای ترسیم تاثیر محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف در کل زنجیره ارزش گردشگری، شناسایی نقاط مهم تولید این مواد در محیط‌زیست و ارائه توصیه‌های عملی و راهبردی برای مشاغل و سیاست‌گذاران بوده و هدف این است که به ذی‌نفعان کمک کند تا گام‌های مشترکی در جهت اقدامات و سیاست‌های هماهنگ بردارند که باعث تغییر در مدل‌های کاهش و استفاده مجدد و همچنین زیرساخت‌های فعلی و آینده زباله شود.

توصیه‌های این گزارش شامل تعریف مجدد محصولات پلاستیکی غیرضروری یکبار مصرف، اولویت به تامین‌کنندگان محصولات قابل استفاده مجدد و برنامه‌ریزی پیشگیرانه برای استفاده از این محصولات برای جلوگیری از شیوع بیماری است. در این بررسی از تحقیق و نوآوری در طراحی محصول و مدل‌های خدماتی که باعث کاهش استفاده از وسایل پلاستیکی شود و همچنین تجدیدنظر درباره سیاست‌ها و استانداردهای کیفیت حمایت خواهد شد.

ویرجینیا مسینا، سرپرست اجرایی WTTC  گفت: این شورا مفتخر است که این گزارش مهم را با تمرکز بر پایداری و کاهش ضایعات محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف در گردشگری منتشر کرده است.

بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ با توجه به مشاغل و سیاست‌گذارانی که تمرکز بیشتری بر آن دارند، برنامه پایداری را تسریع کرده است. انتظار می‌رود که مشاغل به کاهش ضایعات محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف در آینده ادامه دهند و نه‌تنها به‌خاطر محافظت از افراد، بلکه محاظت از کره زمین این کار را انجام می‌دهند.

محققان دریافتند که در حال حاضر، مصرف‌کنندگان آگاهانه‌تر انتخاب می‌کنند و به‌طور فزاینده‌ای از مشاغل دارای پایداری حمایت می‌کنند. محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف می‌تواند تهدیدی برای محیط‌زیست و سلامت انسان باشد و بخش گردشگری می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی به این مسئله کمک کند.

بیماری همه‌گیر کووید -۱۹ تاثیرات منفی و مثبتی بر آلودگی پلاستیک‌های یک‌بار مصرف داشته است. تقاضا برای مواد پلاستیکی یک‌بار مصرف در بین گردشگران و خدمات حمل‌ونقل با توجه به نگرانی درباره سلامتی افزایش یافته است. بر اساس یافته‌های موسسه محیط‌زیست تایلند، زباله‌های پلاستیکی به علت تحویل موادغذایی در منزل از ۱۵۰۰ تن به رقم حیرت‌انگیز ۶۳۰۰ تن در روز رسیده است.

با این حال، بیماری همه‌گیر، تقاضای مصرف‌کنندگان برای تجربه‌های گردشگری سبز در سراسر جهان را نیز تسریع کرده است و نتایج بررسی در سال ۲۰۱۹ نشان داد که ۸۲ درصد از پاسخ‌دهندگان نسبت به زباله‌های پلاستیکی مطلع هستند و اقداماتی برای مقابله با آن انجام می‌دهند. این گزارش نشان داد که برای رفع نگرانی درباره استفاده از محصولات پلاستیکی یک‌بار مصرف، راه‌حل‌های جهانی نیاز دارد که هدف آنها، هنگام بررسی انتقال به گزینه‌های پایدار حمایت از تصمیم‌گیری آگاهانه بر اساس تاثیرات احتمالی دادوستد و تغییر فشار ناخواسته است.

منبع:ایسنا

رشتی دوزی؛ عرصه ظهور هنر و خلاقیت

یک کارآفرین رشتی دوزی، به زمینه های ظهور هنر و خلاقیت در رشتی دوزی اشاره و عنون کرد: چند سالی است که به صورت حرفه ای رشته رشتی دوزی را دنبال می کنم و دلیل اصلی علاقمندی بنده به این رشته هنری تلفیق آن با حصیربافی است که مرا مشتاق کرده است.

رشتی دوزی یکی از رودوزی‌های سنتی ایران و از صنایع دستی استان گیلان به ویژه شهر رشت است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در دهه ۸۰ شمسی یونسکو نام این رشته را که قبلا قلاب دوزی رشتی بود به نام دیرین و بومی رشتی‌دوزی تغییر داده است.

رشتی دوزی نوعی از رودوزی‌های سنتی ایرانی است که طی آن زمینه پارچه به وسیله نخ‌های ابریشمی رنگین به گونه‌ای بسیار زیبا و چشم‌نواز تزیین می‌شود. مرکز عمده رشتی دوزی شهر رشت است که به سبب شهرتی که در رشت داشته رشتی دوزی نامیده می‌شود.

این هنر دستی به سه روش ساده، برجسته و معرق دوخته می‌شود و کاربردآن از دیرباز تاکنون شامل پرده، فرش، پوشش زین، سجاده، روکش مقابر بزرگان، کلاه، لباس، رومیزی و روتختی است.

مرضیه قهوه چی، یکی از پیشرانان رشتی دوزی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اهمیت ثبت ملی رشتی دوزی، اظهار کرد: رشته دوزی به واسطه تولید ابریشم در گیلان از رونق قابل توجهی برخوردار است.

وی که مدیریت یک کارگاه رشتی دوزی در روستای شالکوه را بر عهده دارد، از قدمت این هنر در گیلان گفت و ادامه داد: رشتی دوزی در گذشته توسط مردان و زنان گیلانی انجام می شد، اما چون قیمت ابریشم بالا رفته، این کار در زمان کنونی فقط توسط زنان انجام می شود.

این پیشران رشته رشتی دوزی در طرح ملی توسعه مشاغل خانگی تصریح کرد: رشتی دوزی بر روی ماسک، کیف، کفش، تابلو، پرده و بالشت های کوسن نیز انجام می شود.

قهوه چی، به زمینه های ظهور هنر و خلاقیت در رشتی دوزی اشاره و عنون کرد: چند سالی است که به صورت حرفه ای رشته رشتی دوزی را دنبال می کنم و دلیل اصلی علاقمندی بنده به این رشته هنری تلفیق آن با حصیربافی است که مرا مشتاق کرده است.

وی با بیان اینکه جهاد دانشگاهی استان گیلان زمینه آموزش و توسعه هنر سنتی رشتی دوزی را در روستاها فراهم کرده است، گفت: درآمد قابل قبول و هزینه تامین مواد اولیه کم موجب می شود که بنده این رشته را به سایر بانوان علاقمند به کارهای هنری پیشنهاد کنم.

این کارآفرین، با اشاره به کسب درآمد خوب به ویژه در تولید تابلوهای ابریشمی طبیعی، خاطرنشان کرد: هنرمندان رشتی دوزی می توانند تولیدات ارزشمندی داشته باشند و بازار آن نیز وجود دارد.

قهوه چی، از علاقمندی خود به کارآفرینی و ایجاد اشتغال گفت و یادآور شد: همواره سعی کردم در حد توان زمینه اشتغال دیگران را فراهم کنم که به لطف خدا در این زمینه موفق بودم.

این پیشران طرح ملی مشاغل خانگی، در پاسخ به این سوال که «چه عاملی باعث متفاوت بودن محصول شما از دیگران محصولات می شود؟»، خاطرنشان کرد: در رشته ما خلاقیت و تلفیق هنر وجود دارد، یعنی روبان را وارد حصیربافی کردیم و رشتی دوزی را گسترش دادیم؛ همچنین شوف که برای زیر حصیر استفاده می شد را تبدیل به سبد کردیم که کاربردی تر شده است.

وی با اشاره به بازارپسند کردن رشتی دوزی در کارگاه خود، اضافه کرد: با استفاده از طرح های شیک و روز محصولات مورد پسند جوانان را تولید می کنیم که اگرچه قیمت بالاتری دارد، اما بازار خوبی را ایجاد می کند.

قهوه چی در پایان خواستار توجه مسئولان میراث فرهنگی به هنرهای سنتی شد و تاکید کرد: هنرمند واقعی باید شناخته شود و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بازار فروش محصولات را به خود کارآفرینان و هنرمندان بسپارد و دخالت واسطه و دلال را به حداقل برساند.

منبع:ایسنا

کشمکش برای انتخاب وزیر

مجمع تشکل‌های ملی گردشگری به‌زودی پیشنهادها و نظر مشورتی خود را در ارتباط با وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به ستاد سیدابراهیم رئیسی، رییس‌جمهور جدید اعلام خواهد کرد. فعالان گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی می‌گویند پس از سال‌ها انتخاب‌های سیاسی، جناحی و رفاقتی در این وزارتخانه، به مدیری پرنفوذ و باقدرت در هیأت دولت نیاز دارند.

به گزارش ایسنا، با شدت گرفتن رایزنی‌ها، گمانه‌زنی و طرح برخی اسامی به عنوان وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نشست آنلاینی از سوی خبرنگاران ایسنا و مهر با حضور کارشناسان، فعالان و رؤسای تشکل‌های گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی، با مرور مشخصات و مختصات وزیر مناسب برای مدیریت این سه حوزه، با درنظر گرفتن وضعیت وزارتخانه متبوع در سال‌های گذشته و تاثیری که شیوه انتخاب رؤسای آن در ادوار پیشین بر مدیریت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی داشته است، برگزار شد.

چاپلوس‌ها را وزیر نکنید

محسن امامی، عضو هیات مدیره انجمن متخصصان گردشگری ایران که از سال ۱۳۷۶ در حوزه گردشگری فعال شده است و در دوران ریاست حسین مرعشی، اسفندیار رحیم مشایی و علی‌اصغر مونسان در میراث فرهنگی و گردشگری حکم مشاوره داشته است، درباره انتخاب وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با توجه به شدت رایزنی‌ها، گفت: این‌که سامانه‌ای برای معرفی افرادی در دولت جدید راه‌اندازی شده به نظرم جدی نمی‌آید و بیشتر به شوخی شبیه است. البته که تا به حال هم چیزی ندیده‌ایم. در دولت‌های قبلی هم این بحث‌ها مطرح بود

وی ادامه داد: خاطرم هست در دولت اول آقای روحانی گروهی در دفتر بررسی‌های استراتژیک تشکیل شد، در بخش فرهنگی و گردشگری آن، به اتفاق سایر دوستان حضور داشتم. بحث‌ها و گزینه‌هایی مطرح شد، به نتایجی هم رسیدیم که به مجموعه تصمیم‌گیران دولت آقای روحانی اعلام کردیم، اما فردی که برای پست ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطرح شد، تنها فردی بود که در بین اسامی پیشنهادی ما حضور نداشت. در دور دوم دولت آقای روحانی جلسه مشورتی دیگری تشکیل شد که آقای مرعشی هم حضور داشت و تاکید کرد هر شخصی را این گروه به عنوان وزیر معرفی کنیم انتخاب خواهد شد. باز هم مطالعه و بررسی و جلسات منظمی برگزار شد، ولی خروجی ما با شخصی که در نهایت انتخاب شد، تفاوت داشت.

امامی گفت: علاوه بر این‌که در انتخاب رؤسا و وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سابقه خوبی را شاهد نیستیم. سهم‌خواهی هم در دولت جدید زیاد خواهد بود و بعید می‌دانم کار به دست فردی متخصص بیافتد. البته بدبینانه نگاه نمی‌کنیم و باید خوش‌بین باشیم. اما اگر به بحث‌های مدیریتی در این حوزه تا پیش از انقلاب توجه کنیم، همیشه سعی می‌کردند افرادی را انتخاب کنند که ویژگی کلی داشته باشد. اما بعد از انقلاب، افرادی با ویژگی یا استاندارد خاصی انتخاب نشدند. اشخاصی آمدند که ویژگی ذاتی برای صنعت گردشگری و مدیریت آن داشتند، بعضی‌ها نداشتند.

وی افزود: خاطرم هست بعد از انقلاب کسی که مدیر سازمان ایرانگردی و جهانگردی شد، اعتراف کرد اعتقادی به گردشگری ندارد و حتی جمله معروفی دارد که به آژانس‌دارها و هتل‌داران می‌گفت «نمی‌شود شما دنبال شغل شریف‌تر دیگری بروید؟!» بعد از آن هم، مدیرانی آمدند که از زمان آقای طاهری، معزالدین، عبدخدایی، مرعشی، مشایی، بقایی، ملک‌زاده و موسوی تا مونسان، به نظرم می‌آید فقط دو نفر از بین این همه ویژگی‌های شخصیتی داشتند که گردشگری را متوجه بود. گردشگری یک مفهوم است و اگر آن را متوجه نشوند نمی‌توانند این حوزه را مدیریت کنند.

امامی گفت: زمانی در دوره ریاست آقای معزالدین، مدیرانی در استان‌ها مستقر شدند که همین الان هم جزو افراد توانمند هستند. در زمان آقای مرعشی هم این اتفاق تکرار شد و از مدیرانی استفاده  کردند که توانستند برخی کارها را پیش ببرند، اما در سایر ادوار، مدیران شاخص را دیگر نمی‌بینیم. حتی در بعضی دوره‌ها شاهد تخریب گردشگری و میراث فرهنگی بودیم، بلایی که بعضی از زمان‌ها و مدیریت‌ها بر سر میراث فرهنگی کشور آوردند که سبب نابودی بخشی از آن اعم از آثار، اسناد و حتی میراث ملموس شد، مدیران و کارشناسانی که در این حوزه بودند پراکنده شدند و از بین رفتند و دیگر نتوانستند جایگزین شوند.

او سپس با اشاره به دسته‌بندی ویژگی‌های شخصیتیِ مسؤولی که برای این وزارتخانه برگزیده می‌شود، اظهار کرد: کسی که مسؤول این سه وزارتخانه می‌شود باید به این حوزه علاقه‌مند باشد، توسعه‌گرا بوده و توان مدیریتی داشته باشد، شخصیت ذاتی، سواد و دانش، تسلط به زبان خارجی و داشتن روحیه همکاری جمعی و اعتقاد کامل به بخش خصوصی و کارشناسان از دیگر ویژگی‌های شخصیتی است که باید داشته باشد. وزیر این حوزه باید توانایی کار کردن با افراد قدبلند را داشته باشد. البته کار کردن با افراد قدبلند و مستقل دشوار است و این دشواری با بالاتری‌ها هم معلوم می‌شود. اگر یک فردی با این ویژگی‌های شخصی در مسند قرار گیرد، تازه اول مصیبتش است، برای اینکه با بالادستی‌های خود که این ویژگی‌ها را نداشته باشند، دچار مشکل می‌شود. کما اینکه برخی از مدیرانی که در حوزه مدیریت کلان این مجموعه قرار گرفتند، خیلی علاقه‌مند نبودند از افراد مطلع‌تری به نسبت خودشان استفاده کنند و به مرور دچار مشکل شدند. نکته دیگر ویژگی‌های عمومی است؛ داشتن انگیزه و روحیه ملی و شناخت از ظرفیت‌های کشور، افراد و تعامل و ارتباط با آن‌ها و داشتن تفکر تمرکززدایی نیز اهمیت دارد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اگر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چابک نشود، راه به جایی نمی‌برد. نکته بعدی در انتخاب وزیر، نپذیرفتن چاپلوس‌ها است. شناخت جهان و مفاهم بین‌المللی، داشتن توانایی مذاکره و چانه‌زنی و واقع‌گرا بودن از دیگر شاخصه‌های مدیر این حوزه باید باشد. داشتیم مدیرانی که گفتند این‌قدر هتل بسازیم که نشود شمرد؛ معلوم است این فرد اصلا صنعت را نمی‌شناسد. دیگری آمده گفته ۱۰۰ هتل می‌سازم در این مدت زمان، این یکی هم معلوم است صنعت گردشگری را نمی‌شناسد. یکی گفته ایران را به کشور اول منطقه در حوزه گردشگری تبدیل می‌کند، واضح است ساختار سیاسی کشور را نمی‌شناسد.

وی ادامه داد: کسی که می‌آید باید به یکسری سیاست‌ها توجه داشته باشد، سه سیاست از همه مهمتر است؛ کوچک و چابک‌سازی، سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت. تصدی‌گری در این وزارتخانه نباید نباشد. این وزارتخانه نباید مجوز برای هتل و آژانس بدهد، فقط باید حمایت کند، نهادهای خصوصی را تقویت کند، شفافیت داشته باشد و پنجره‌ای واحد برای توسعه گردشگری در دورن دستگاه‌ها ایجاد کند. هر کسی هم که انتخاب می‌شود به کانون ملی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توجه داشته باشد و آن را تقویت کند.

امامی گفت: با توجه تجربه سی‌ساله‌ام در گردشگری، وزارت خارجه، ریاست‌جمهوری و بخش‌های اقتصادی، پیش‌بینی می‌کنم آدم کوتاه‌قد و درازدستی در این حوزه می‌آید که ویژگی این آدم‌ها داشتن روی زیاد است و خود را مطرح می‌کنند و لابی شدید می‌کنند، اما مسؤولیت مهم را علاوه‌بر بخش خصوصی متوجه رسانه‌ها می‌دانم، باید کمپینی برای اطلاع‌رسانی و به منظور جلوگیری از بروز فاجعه‌ای دیگر راه‌اندازی شود.

در دور باطل رؤسای قبلی این وزارتخانه گرفتار نشویم

حجت‌الله مرادخانی، پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه که در دوره‌ای مشاور معاون صنایع دستی نیز بوده است، گفت: خیلی نمی‌شود انتظار داشت فرد متخصصی در این حوزه مستقر شود، به واسطه این‌که در طول این سال‌ها با استمرار نداشتن مدیریت کلان در این حوزه و انتصاب‌های سیاسی که صورت گرفته، هرگز مجال تربیت کارشناس و مدیر ارشدی که مختصاتی در سطح این وزارتخانه را در اختیار بگیرد مهیا نبوده است. با این اوصاف و احوال معتقدم اگر قرار است فردی به عنوان وزیر به این وزارتخانه بیاید، به حوزه فرهنگ و اهمیت آن آشنا باشد و در کنار آن، از اقتدار مدیریتی و نفوذ سیاسی بالایی بهره‌مند باشد؛ چرا که یکی از مشکلات این حوزه انتخاب افرادی بوده که پست دیگری به آن‌ها نرسیده و سکان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به دست آن‌ها سپرده شده است و به سبب آن‌که نفوذ سیاسی بالایی نداشتند و در لابی‌های سیاسی و سفارشاتی که از طرف مجلس و نهادهای دیگر می‌شد خیلی راحت پست‌ها و مدیریت استانی را به افراد غیرمختصص و بیرون از مجموعه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری واگذار می‌کردند که در میان و بلندمدت خسران‌های جبران‌ناپذیری به‌وجود می‌آورد که یکی از آن‌ها ریزش بدنه کارشناسی و تهی شدن از بدنه متخصص است.

او افزود: با توجه به وضعیت نابسامانی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دارد، به فرد بانفوذی نیاز است که توان جذب اعتبارات و بودجه‌های لازم را داشته باشد و این مجموعه و اهداف و خواسته‌های آن در اسناد بالادستی و برنامه‌های سالانه‌ای را که در دولت تدوین می‌شود پررنگ کند؛ چرا که در مناظرات این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری مشخص بود حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به سبب این‌که شاید در لابی‌ها و چانه‌زنی‌های کلان کشور هیچ فرصت و سهمی برایش ایجاد نشده بود، به ندرت از آن یاد شد. در صورتی که در شرایط فعلی کشور و موقعیتی که در مناسبات بین‌المللی دارد شاید عرصه‌ای که بتواند مقداری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی به‌ویژه در جوامع کمتر توسعه‌یافته، شهرهای کوچک و روستاها را برطرف کند، ظرفیت‌های گردشگری و صنایع دستی و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی است.

مرادخانی بیان کرد: امیدواریم نفری که در این حوزه قرار است فعالیت کند هم به فرهنگ آشنا باشد و هم از اقتدار مدیریتی و نفوذ سیاسی خوبی برخوردار باشد و در دور باطل رؤسای قبلی این وزارتخانه گرفتار نشود، به ویژه در خصوص انتصاب معاونان و مدیران ارشد این وزارتخانه که معمولا هرگاه در مسیر اشتباه افتاده، جبران کردن و رفع نواقص آن سخت بوده و در واقع یک دور باطل است.

چهارشنبه وزیر پیشنهادی بخش خصوصی را معرفی می‌کنیم

ابراهیم پورفرج ـ رییس جامعه تورگردانان ایران ـ نیز خبر داد که شورای تشکل‌های ملی گردشگری در روزهای پایانی این هفته جلسه‌ای در رابطه با انتخاب وزیر و گزینه‌های پیشنهادی در این باره خواهد داشت و در ادامه گفت: به پیشنهادهای ما چه توجه کنند یا نکنند، به هر حال کار خود را انجام می‌دهیم.

او افزود: فردی که وارد صنعت گردشگری می‌شود باید بداند صنعت گردشگری اقتصادی است، یعنی فرهنگ را به اقتصاد و درآمد بالا تبدیل کرده است. باید کسی باشد که با فرهنگ ایران آشنا باشد و روابط بین‌الملل را درک کند. این‌طور نباشد که مثلا ما با هزینه خود در نمایشگاه خارجی برای ایران پاویون ایجاد کنیم، ولی حتی به آن قدم نگذارد. اگر کسی درکی از گردشگری داشته باشد باید بداند این دوره بسیار حساس است. حساسیت در این است که گردشگری ایران دیگر قدرت دو سال قبل را ندارد و وزیر مربوطه باید از زیان و ضررهای تمام بخش‌های گردشگری اطلاع داشته باشد.

پورفرج اظهار کرد: خیلی به تخصص وزیر کاری نداریم، چون به یک فرد مدیر و مدبر نیاز داریم. اگر مدیر باشد تخصص و علم و دانش بخش خصوصی را در کنار خود نگه می‌دارد و تعامل می‌کند. اینکه چقدر به لحاظ تخصصی سواد داشته باشد مهم نیست، مهم آن است که بتواند با بخش خصوصی، کارشناسان و متخصصان تعامل کند. اگر این فرد روابط بین‌الملل و اقتصاد را درک کند و روابط قوی داشته باشد، به صنعت گردشگری می‌تواند کمک کند.

او بیان کرد: امیدوارم وزیری که بخش خصوصی علاقه‌مند است انتخاب شود. به جرأت می‌گویم تا به حال هیچ‌کدام از وزرا و رؤسایی که برای این حوزه انتخاب شده‌اند، مدیر نبوده‌اند. امیدوارم وزیری بیاید که اقتصاد، گردشگری و فرهنگ را بفهمد و بخش خصوصی را نگه دارد و اتاق فکر تشکیل دهد و از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند.

رییس جامعه تورگردانان درباره نتیجه رایزنی‌هایی که بخش خصوصی گردشگری در این‌باره داشته است، اظهار کرد: هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده‌ایم. برای چهارشنبه این هفته جلسه داریم و نظر نهایی خود را ارائه می‌دهیم و افرادی را پیشنهاد خواهیم کرد. واقعیت امر این است که در این دوره زمانی، با توجه به شرایطی که برای گردشگری پیش آمده و آینده خوبی هم پیش‌بینی نمی‌شود، به وزیر قدرتمند و توانمندی نیاز است، آدمی بانفوذ و قدرتمند در دولت که اگر اینگونه نباشد به همان وضع ۳۰ – ۴۰ سال قبل خواهیم ماند.

افرادی که در ادوار گذشته در رأس قرار گرفتند قطاری آدم  وارد این حوزه کردند

جمشید حمزه‌زاده ـ رییس جامعه هتلداران ایران ـ هم گفت:  شرایط فعلی خاص است، گردشگری به شدت آسیب‌دیده است. بیشترین آسیب هم از بحران‌های دو سال اخیر ناشی می‌شود. بنابراین انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیشتر از هر زمان دیگر حیاتی است و برای بخش خصوصی و فعالان این حوزه اهمیت دارد.

او افزود: وزیری که انتخاب می‌شود باید به گردشگری و صنایع دستی باور و اعتقاد قلبی داشته باشد، چون افرادی که در ادوار گذشته انتخاب شده‌اند، هیچ باوری به میراث فرهنگی و گردشگری نداشتند. داشتن برنامه مشخص و جامع برای توسعه گردشگری، استراتژی مشخص برای توسعه گردشگری کشور است. حتما شخصی که انتخاب می‌شود باید سابقه، تجربه، زبان و قدرت بالایی در این حوزه‌ها داشته باشد.

حمزه‌زاده گفت: در ادوار گذشته با توجه به این‌که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حیاط خلوت دولت‌ها بود عمدتا افرادی در رأس کار قرار می‌گرفتند که هیچ شناختی از صنعت گردشگری و بخش خصوصی نداشتند و ما چه زیان‌ها و آسیب‌هایی را متحمل شدیم. داشتن تعامل با بخش خصوصی یکی از شاخص‌های وزیر منتخب باید باشد. خیلی‌ها حرف از تعامل زدند، اما در عمل هیچ نوع همکاری با بخش خصوصی نداشتند و افکار دولتی داشتند. بنابراین کسی که به عنوان وزیر انتخاب می‌شود حتما باید روحیه تعاملی داشته باشد.

رئیس جامعه هتلداران ادامه داد: شاهدیم در ادوار گذشته افرادی که در رأس قرار گرفتند قطاری با خود افرادی را وارد این حوزه کردند که هیچ شناختی نداشتند و ماه‌ها و سال‌ها طول کشید آن‌ها با این صنعت آشنا شوند و در نهایت فعالان متضرر شدند. ما در بدنه وزارت گردشگری افراد و کارشناسان قدری داریم که امروزه به حاشیه رانده شده‌اند، دوستانی که سال‌ها برای توسعه گردشگری زحمت کشیدند اما به دلایل واهی کنار گذاشته شده‌اند.

او تاکید کرد: رمز موفقیت و توسعه گردشگری در کشور استفاده از بدنه و کارشناسان داخلی است.

حمزه‌زاده همچنین خطاب به تشکل‌های خصوصی گردشگری گفت: بیش از هر زمان دیگری به همدلی نیاز داریم. تجربه ثابت کرده در این مواقع همیشه بین ما اختلاف افتاده و از آن در راستای اهداف بعضی افراد حداکثر استفاده شده است.

او در پاسخ به این سوال که آیا ستاد دولت سیدابراهیم رئیسی با بخش خصوصی برای انتخاب وزیر و یا آگاهی از وضعیت این حوزه، رایزنی و مذاکره داشته است؟ اظهار کرد: با رؤسای اصناف که صحبت‌هایی شده است، ولی ما معتقدیم به عنوان فعالان گردشگری، زبان و بیان مشترک باید داشته باشیم. در جلسه چهارشنبه حتما این موضوع را بررسی می‌کنیم و شاخص‌هایی که در این نشست مطرح شد حتما به ما کمک می‌کند تا به نظر مشترک برسیم و نظر واحد فعالان گردشگری را به دولت جدید اعلام کنیم.

دبیر مجمع تشکل‌های ملی گردشگری همچنین گفت: معتقدم فردی که وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌شود نباید جزو افراد سیاسی و وابسته به جناح خاص باشد؛ چرا که ما در دوره‌های گذشته افراد توانمند و بانفوذ، ولی منتسب به یک جریان خاص داشتیم که سازمان را به حاشیه راندند، یعنی این سازمان به جای این‌که وارد حوزه‌های تخصصی شود درگیر مسائل حزبی و جناحی شده بود. انتظار داریم در انتخاب وزیر از افراد غیرجناحی و وطن‌دوست استفاده شود.

اگر لابی‌گری‌ها به نتیجه برسد باید برای انتخاب‌های گذشته سجده کنیم

حرمت‌الله رفیعی ـ رئیس هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران ـ هم گفت: ما در تمام این مدت در زمینه گردشگری کوتاهی کرده‌ایم. علت موفق نبودن گردشگری هم همکاری نکردن وزیر و رییس سازمان سابق با بخش خصوصی بوده است. وزیری که نتواند با این مجموعه همراهی داشته باشد می‌تواند موفق باشد؟ این ما هستیم که وزیر را وزیر می‌کنیم و بر مسند قدرت می‌نشانیم، اما او به ما پشت می‌کند و اهمیتی قائل نمی‌شود.

او ادامه داد: قاطعانه می‌گویم اگر وزیر آینده میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نتواند با ما (تشکل‌های خصوصی) همسو و هماهنگ باشد، برای رییس دولت آینده سخت می‌شود، دیگر نباید این‌طور باشد که سازمان برنامه و بودجه به این بخش بودجه ندهد، وزیر نفت تصمیمی برای صنعت خودش بگیرد و وزیر بهداشت مثل یک سال گذشته به ما آزار برساند و وزارت خارجه هر تصمیمی که خواست بگیرد. هر وزیری که انتخاب شود اگر با بخش خصوصی در تعامل نباشد، نمی‌تواند موفق باشد.

رفیعی خطاب به تشکل‌های خصوصی گفت: ما پشت همدیگر نایستادیم. آن‌ها (وزرا) ذی‌نفعان صنعت گردشگری نیستند، آن‌ها باید جاده صاف‌کن ما و در اختیارمان باشند. باید باور کنیم وزیر را ما می‌توانیم انتخاب می‌کنیم. نه این‌که شاهد لابی‌گری افرادی باشیم که فقط دنبال این پست هستند، اما به اندازه یک ثانیه در صنعت گردشگری کار نکرده‌اند. اگر قرار است چنین افرادی وزیر شوند باید برای انتخاب‌های گذشته سجده کنیم.

او اظهار کرد: افراد پیشنهادشده برای وزارت باید با بخش خصوصی میزگرد بگذارند و برنامه‌هایشان را ارائه دهند، حق داریم بدانیم وزیری که قرار است چهار سال بر این مسند بنشیند چه برنامه‌ای دارد.

عوارض انتخاب سیاسی وزیر

حسین بختیاری ـ رییس هیأت مدیره و مدیرعامل مجمع ملی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی ـ نیز اظهارنظر کرد: وزیر باید فرد متعهد و متخصص و حداقل آگاه به حوزه‌های سه‌گانه باشد، با مشاوران قوی و استفاده از ظرفیت‌های حوزه‌های سه‌گانه در بدنه غیردولتی این بخش‌ها. اگر فردی مدیر و مدبر با این مشخصات باشد قطعا می‌تواند بخش اعظم مشکلات را با کمک بخش خصوصی و تشکل‌های غیردولتی و با امکانات وزارتخانه حل و فصل کند. اگر مثل دو دوره قبل افرادی سیاسی و ناکارآمد باشد ـ با مستنداتی که موجود است و در زمان مناسب ارائه می‌شود ـ اجازه نمی‌دهد حوزه‌هایی مثل صنایع دستی حداقل رشد را داشته باشد.

او افزود: اگر وزیر آینده کارآمد، فرانگر، فراجناحی و متعهد و متخصص به امور باشد با مشاوران آگاه، صادق و متعهد خواهد توانست گردونه طوفان‌زده صنایع دستی و میراث فرهنگی و گردشگری را تا حدودی به مسیر اصلی خود هدایت کند.

 بخش خصوصی باید مور توجه قرار گیرد

محمد ثابت اقلیدی ـ رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی ستاد مرکز اقتصاددانان و صنعتگران ستاد انتخاباتی سیدابراهیم رئیسی ـ در ادامه صحبت‌ رؤسای تشکل‌های گردشگری، گفت: باید رجوعی به سیاست‌های اصلی دولت مردمی آیت‌الله رئیسی داشته باشیم و ببینیم شاخصه‌هایی که ایشان برای کابینه درنظر گرفتند چیست. مشخصا شعار ایشان، دولت مردمی و ایران قوی است. دولت مردمی، یعنی اساس آن بر مبنای خدمت به مردم است. حالا آن کسی که در رأس دولت در هر سطحی قرار بگیرد باید خدمتگزار مردم باشد. باصداقت و سلامت باشد و روحیه ایثار داشته باشد، به معنای این‌که منافع ملی و مردمی را ارجح بر منافع فردی و گروهی بداند.

او معتقد است: صنعت گردشگری روز به روز بیشتر به حاکمیت معرفی می‌شود و ظرفیت‌ها و توان‌ این صنعت در رهایی از اقتصاد متکی به نفت و تک‌محصولی بیشتر نمایان می‌شود.

ثابت همچنین گفت: اهتمام دولت آیت‌الله رئیسی معطوف به نگرش بخش خصوصی است. کسی که در رأس این وزارتخانه می‌نشیند باید در نظر ذی‌نفعان و بازیگران صنعت مقبولیت داشته باشد و مردم او را قبول داشته باشد.

وی ادامه داد: دو مقوله را باید در اولویت قرار دهیم. شرایط احراز برای شخص وزیر مشخص شود که ویژگی فردی و برنامه‌محوری وزیر آتی مورد بررسی قرار گیرد. تعیین و تبیین اولویت‌ها و خطوط سیاسی از جنس انتظارات بخش خصوصی مدنظر است. ما یک‌سری کارهای در اولویت داریم و باید تعاملاتی را با مجلس داشته باشم. حال از این نظر که وزارت نوپا است فقدان کمیسیون گردشگری در مجلس نیز احساس می‌شود و باید برای رفع این خلاء نیز گام برداشت.

رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی ستاد انتخاباتی رئیسی گفت: واقعیت است که بخش خصوصی باید مورد توجه قرار گیرد و امور به بخش خصوصی واگذار شود و ساختار وزارت با این واگذاری چابک شود.

مهم‌ترین توانمندی وزیر آینده چه می‌تواند باشد؟

رامین ذبیح‌مند ـ عضو هیات مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی ـ نیز به ضعف ساختار و گسست مدیریتی که بین حوزه‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وجود دارد، اشاره کرد و گفت: بررسی کشورهایی که در حوزه گردشگری پیشرفته هستند، مثل ترکیه و مالزی و همچنین کشورهای نوظهور و پیشرو، نشان می‌دهد هماهنگی خوبی بین نهادهای مختلف صنعت گردشگری، سایت‌ها، جاذبه‌ها و افراد تاثیرگذار در زنجیره صنعت گردشگری وجود دارد. یکی از مشکلاتی که صنعت گردشگری کشور ما با آن دست به گریبان است نبود هماهنگی منسجم و بابرنامه بین بخش‌های مختلف است.

او اضافه کرد: یکی از اهداف تشکیل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که حاصل جمع چند مجموعه مجزا از یکدیگر است، این بود که به صورت همپوشان و در راستای اهداف هم پیش بروند. کشورهای موفق خیلی خوب در این مورد همکاری می‌کنند، یعنی جاذبه های گردشگری و میراث فرهنگی به عنوان قطب جدا از یکدیگر نیستند. به نظرم وزیر آتی مهم‌ترین توانمندی‌ای که باید داشته باشد در برنامه جامع بلندمدت همه بخش‌ها را مؤثر درگیر هم کند، نه این‌که هر یک از معاونت‌ها به عنوان زیرشاخه مجزا فعالیت کنند و در برنامه‌ریزی بلندمدت هیچ تعاملی نداشته باشند. وقتی این تعامل را در برنامه‌ریزی بلندمدت ببینیم مطمئنا جایگاه تشکل‌های صنفی گردشگری در تدوین این برنامه بهتر دیده می‌شود و خیلی از مشکلات در حوزه‌های گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی حل می‌شود.

مدیران گذشته؛ فاقد نگاه مدیریت جامع 

الیار عاصمی‌زاده ـ رییس شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور ـ هم با اشاره به موضوع انتخاب‌شده برای این نشست «وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید چه کسی باشد؟» گفت: این سوال را مدت‌ها است با هر بار انتخاب مدیری در رأس این وزارتخانه و سازمان وقت از خود پرسیده‌ایم و فرد منتخب را با شاخص‌ها مطابقت داده‌ و در نهایت به این نتیجه رسیده‌ایم که هیچ یک از مدیران چه در سازمان وقت و چه در وزارتخانه کنونی، شأنیت مدیریت این حوزه را نداشتند که نگاه مدیریت جامع را در این سیستم جاری کنند. یا نگاه، گردشگرمحور بوده یا میراث‌محور، در هیچ یک از دوره‌ها هم نتوانستیم نگاه توسعه صنایع دستی داشته باشیم. پس از ادغام، این سه حوزه با چسب به‌هم متصل شده‌اند  و هیچ چارتی وجود ندارد که تعاملی بین معاونت‌های مختلف برقرار کند تا توسعه متوازن بین سه حوزه ایجاد شود.

او افزود: در بین سه حوزه، معاونت گردشگری پیشگام‌تر بوده، البته به واسطه مطالبه‌گری که بخش خصوصی داشته که الان هم باید بیشتر باشد، به خاطر دو سال سختی که داشته است، ولی نگاه در دو معاونت دیگر به این صورت نبوده است. گرچه معاونت گردشگری هم آن‌گونه که شایسته و بایسته بود نتوانست پاسخ بخش خصوصی را بدهد. امیدوارم وزیر آتی از ظرفیت کارمندان و کارشناسان بدنه دولت بیشتر و بهتر استفاده کند.

او در عین حال به بدنه خالی از متخصص در گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی اشاره کرد و افزود: درحال حاضر استان‌ها با فقر اساسی نیروی تخصصی در دایره فنی میراث، گردشگری و صنایع دستی مواجه‌اند.

عاصمی‌زاده همچنین گفت: با پدیده‌ای در وزارتخانه مواجهیم که سیستم کارشناسی فقط تا اندازه‌ای می‌تواند ارتقاء پیدا کند و قطعا با این نگاه در بدنه مواجه است که نمی‌تواند وزیر و یا حتی معاون شود، چون معاون و وزیر حتما از خارج بدنه تخصصی انتخاب می‌شود.

انتخاب غلط برای وزارتخانه آستانه تحمل فعالان و سرمایه‌گذاران را در صحن مجلس لبریز می‌کند

محسن حاجی‌سعید ـ رییس کانون راهنمایان گردشگری ـ نیز بیان کرد: فردی باید وزیر شود که گردشگری را به گفتمان اول کشور و دولت تبدیل کند. بین قوای مختلف در حاکمیت این اجماع را به وجود آورد که گردشگری محورِ توسعه کشور باشد.

وی افزود: آن‌چه باور داریم و شاید در دو بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی به تدریج مورد توجه قرار گیرد، این است که گردشگری توأمان این دو حوزه را حفظ می‌کند و باعث صادرات می‌شود، بنابراین اگر وزیر نگاه گردشگری داشته باشد، آن دو بخش را بهتر و جدی‌تر حمایت می‌کند. وزارت خارجه را مجاب کند به تصمیمات گردشگری در سطح این وزارتخانه و سفارتخانه‌های آن به عنوان یکی از اولویت‌ها توجه کند و به نوعی گفتمان وزارت خارجه معطوف به محکوم کردن کشورها و دشمن شناختن مردم کشورهای دیگر نباشد. بهتر است رویکرد جدیدی را انتخاب کند.

او همچنین پیشنهاد کرد: وزارت خارجه باید از اموراجرایی فاصله بگیرد، چرا که وقت زیادی از کارشناس این وزارتخانه برای امور اجرایی گرفته می‌شود. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید به سمت برون‌سپاری تصدی‌ها برود و به وظایف نظارتی و برنامه‌ریزی بپردازد.

رییس کانون راهنمایان گردشگری همچنین گفت: در سال‌های گذشته وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که زمانی در سطح سازمان و معاونت ریاست جمهوری بود، محلی برای رفیق‌بازی بود. رؤسای جمهور به محض این‌که یکی از دوستانشان از مجلس رأی نمی‌آورد او را روی صندلی میراث فرهنگی و گردشگری قرار می‌دادند. این اتفاق نباید تکرار شود. آستانه تحمل فعالان و سرمایه‌گذاران با انتخاب غلط برای وزارتخانه لبریز می‌شود و قطعا بخش خصوصی گردشگری از طریق نمایندگان مجلس جلو این خطا را می‌گیرد.

وزیر در این دولت باید زور داشته باشد

مصطفی سروی، عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران در این برنامه گفت: همه صحبت‌هایی که رؤسای تشکل‌ها و کارشناسان مطرح کردند درست است، اما باید واقع‌بین‌تر باشیم. از آرزوها نمی‌توانیم صحبت کنیم. جان کلام را آقای محسن امامی مطرح کردند، نه کسی به پیشنهادهای ما توجه می‌کند و نه کسی با نظر ما وزیر انتخاب می‌کند.

وی ادامه داد: در تمام این سال‌ها همه کسانی که آمدند دوست داشتند به نحوی کار کنند، اما فقط آن‌هایی توانستند کار کنند که زورشان زیاد بوده. وزیر در این دولت باید زور داشته باشد. اگر زور نداشته باشد، ولی با بخش خصوصی تعامل داشته باشد و به حرف کارشناسان توجه کند اما به او پول ندهند و به حرفش گوش ندهند، کاری نمی‌تواند انجام دهد. ما در این برهه به وزیری نیاز داریم که به قول آقای امامی قدبلند باشد و در هیأت دولت زور داشته باشد تا کارها را بتواند انجام دهد. وقتی این اتفاق افتد خود به خود کسانی که در بدنه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزیر را از بخش خصوصی ترسانده‌اند، کنار می‌روند و به حرف‌های حاشیه‌ای نیز دیگر توجه نمی‌شود. ما در این برهه به فردی قوی نیاز داریم که حرف و کار را جلو ببرد، حتی اگر گردشگری را نمی‌فهمد، حتی اگر در گردشگری کار نکرده است. وزیر این دولت اگر پرنفوذ و قوی نباشد با این موقعیت و وضعیت گردشگری، کاری از پیش نخواهد برد.

پشت میزنشین‌ها به جای خدمت درحال لابی‌گری هستند

محمدابراهیم لاریجانی ـ کارشناس گردشگری ـ نیز به نقد مدل لابی‌گری‌ها برای انتخاب وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و نوع مطالبه‌گری از دولت جدید پرداخت و گفت: متاسفانه بانیان و حامیان وضع موجود، یکپارچه منتقد و مطالبه‌گر شده‌اند و به جای آن‌که به خاطر عملکرد ضعیفشان از مردم و فعالان بخش خصوصی عذرخواهی کنند، این روزها شروع کرده‌اند به مطالبه‌گری و به ستاد انتخاباتی می‌روند و دنبال لابی‌گری هستند و با آن‌که همین حالا پشت میزنشین هستند، به جای این‌که به مسؤولیت خود بپردازند، وقت خود را صرف لابی‌گری کرده‌اند و دنبال قرار گرفتن در حلقه‌های مشورتی هستند که اتفاقا موفق هم بوده‌اند.

او یادآور شد: وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مسؤولیت سه حوزه را دارد، اگر گردشگری تحرک پیدا کند، قطعا میراث فرهنگی و صنایع دستی نفع می‌برند. اما پیشنهادم به تشکل‌های گردشگری این است چرا جلسه مشورتی‌شان را برای معرفی افراد پیشنهادی زودتر برگزار نمی‌کنند، چهارشنبه خیلی دیر است. گروه‌های دیگر جلسات خود را گذاشته‌اند، ببینید ما چقدر عقبیم و دیر می‌جنبیم.

به هر حال، افراد سیاسی و یا حلقه نزدیکان در این وزارت گمارده می‌شوند

عباس بیدگلی ـ مدیر اجرایی جامه هتلداران ایران ـ هم گفت: درست است که نباید منفعل باشیم و خنثی رفتار نکنیم، اما تجربه نشان داده به هر حال، افراد سیاسی به این مسؤولیت گمارده می‌شوند و معمولا فردی که جزو حلقه نزدیک باشد و نتواند مسؤولیت‌های دیگر را به عهده بگیرد، در این مسند قرار می‌گیرد. در کنار موضوع وزارت، مهم است به حوزه تخصصی یعنی معاون گردشگری نیز بیشتر توجه کنیم. تجربه نشان داده در تمام این سال‌ها شرایط به گونه‌ای پیش رفته که انتخابِ وزیر، خارج از کنترل و نظارت تشکل‌ها و بخش خصوصی بوده است.

وی اضافه کرد: وزیری که در رأس وزارتخانه می‌نشیند باید سه حوزه را توأم پیش ببرد و مهمترین ویژگی او قدرت لابی‌گری باید باشد و بتواند با بقیه دستگاه‌ها تعامل برقرار کند.

محمود بنکدار ـ عضو جامعه تورگردانان ایران ـ نیز بیان کرد: این نگرانی را دارم که تصمیم‌گیران تمام شاخص‌هایی را که برای انتخاب وزیر در این نشست مطرح شد یادداشت کنند و دقیقا مخالف آن عمل کنند؛ چرا که در سال‌های گذشته وزرایی داشتیم که هیچ یک از این ویژگی‌ها را نداشتند.

او افزود: این وزارتخانه سه بخش مهم دارد که شاید هر یک در سطح یک وزاتخانه باشد، ولی گردشگری می‌تواند آن‌ها را بیشتر مطرح کند، با این حال وزارتخانه به گردشگری بها نمی‌دهد. معاونت گردشگری بعد از ۴۰ سال مستأجر حج و زیارت است. زمان آقای مرعشی یک ساختمان شکیل تهیه کردند، اما در دولت بعدی ساختمان را پس دادند و گفتند فکر نمی‌کنیم گردشگری به ساختمان نیاز داشته باشد.

علی صدرنیا ـ عضو هیأت مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی ـ نیز در سخنانی گفت: خصوصیت بسیار مهمی که وزیر باید داشته باشد، درایتی است که نسبت به عوامل مؤثر در گردشگری باید نشان دهد. اتاق فکری باید تشکیل دهد تا تمام افرادی که به تجربه ثابت شده در گردشگری صاحب فکر هستند، در آن حضور داشته باشند. هرگز دوره آقای مرعشی را از یاد نمی‌بریم، ایشان با آن که از بدنه گردشگری نبودند و از ترکیب‌بندی سیاسی آمدند، اما با انتخاب افراد ذی‌صلاح، گردشگری را پیش بردند. ما اکنون کسی را می‌خواهیم که از گردشگری درکی داشته باشد و در خدمت بخش خصوصی باشد و برنامه راه تدوین کند. توجه به این‌ شاخصه‌ها خارج از توان یک فرد دولتی است، بنابراین بهتر است وزیر از بدنه گردشگری باشد.

منبع:ایسنا

گل فشان‌های گلستان در قاب مستند

مستند «گِل فشان، جوش و خروش زمین» در سومین قسمت از مجموعه «رخساره زمین» پیرامون ظرفیت‌های چهار گِل فِشان استان گلستان رونمایی شد.

مراسم رونمایی از مستند گِل فشان، جوش و خروش زمین در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با حضور کامبیز مهدی‌زاده مدیر طرح توسعه نوآوری‌ها و فناوری‌های حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کارگردان و نویسنده مستند، ابراهیم کریمی معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان، محمدرضا اسپهبد مشاور امور اکتشاف طرح توسعه فناوری‌ها و نوآوری‌های حوزه معدن و جمعی از متخصصان، کارشناسان و پژوهشگران فناوری‌های زمین‌شناسی و معدن برگزار شد.

در این مستند از گل فشان نفتلیجه و گل فشان قارنی یاریق که در زبان محلی به معنای نامیده می‌شود، در منطقه گمیش تپه واقع شده‌اند. گل فشان گوبک لیجه به معنای ناف کوچک در منطقه صفر مرزی با کشور ترکمنستان و گل فشان اینچه در شمال منطقه آق‌قلا یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد زمین‌گردشگری ایران قرار دارند، سخن گفته می‌شود.

مدیر طرح توسعه نوآوری‌ها و فناوری‌های معدن معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این مراسم در خصوص این مستند، گفت: گِل فشان ها پدیده طبیعی هستند که گل از عمق زمین به سطح می‌آید و جوشش دارد.

وی بیان کرد: پیش از تهیه این مستند برخی از فعالان این عرصه اعتقاد داشتند که گل‌فشان‌های این منطقه غیرفعال شده‌اند، در صورتی که مستند جوش و خروش نشان داد که گل‌فشان‌های استان گلستان فعال هستند و فعالیت آنها ادامه دارد.

مهدی زاده با اشاره به اینکه گلفشان ها جنبه درمانی نیز دارند، یادآور شد: نمونه این گل فشان ها در استان سستان و بلوچستان در شهرستان کنارک و همچنین در استان آذربایجان شرقی نیز وجود دارد.

وی با تاکید بر اهمیت زمین شناسی و ژئوتوریسم در توسعه کشور، تصریح کرد: هیچ برنامه مدونی در خصوص زمین گردشگری و ژئوتوریسم نداریم.

مدیر طرح توسعه نوآوری‌ها و فناوری‌های معدن با اشاره به اینکه اولین گام‌ها توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این زمینه برداشته شده، بیان کرد: با تکیه بر علم و فناوری و نوآوری می‌توانیم آینده ایران را بسازیم. در حال حاضر با کاهش ذخایر معدنی، دنیا به سمت استفاده از فناوری برای اکتشافات معدنی رفته است، باید به سمت فناوری و نوآوری و اکتشافات سیستماتیک معدن حرکت کنیم. این کار پیچیدگی‌های علمی و فناوری خاص خود را می‌خواهد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان نیز در این مراسم گفت: در استان گلستان اقوام ترکمن با پوشش خاص، غذاهای خاص، پرورش اسب و شتر و نیز داشتن چندین تنوع آب و هوایی به لحاظ دسترسی به بیابان و دریا از جاذبه بالایی برخوردار است.

ابراهیم کریمی بیان کرد: تولید مستند گلِ فشان‌های موجود در استان گلستان با همکاری معاونت علمی بسیار خوشحال کننده است چرا که برخی از گل فشان‌های موجود در این مستند برای نخستین بار به‌صورت علمی و مستند معرفی شده‌اند و تا پیش از این کسی از وجود این گل فشان‌ها خبری نداشت. امیدواریم این مستند به معرفی ظرفیت‌های گردشگری استان کمک کند و گردشگران داخلی و خارجی بتوانند با این ظرفیت‌ها آشنا شوند.

این مستند پس از نمایش قسمت اول و دوم مجموعه «رخساره زمین»، با محوریت جزیره هرمز و چشمه‌های باداب سورت، به معرفی چهار گِل فشان استان گلستان می‌پردازد.

گل فشان نفتلیجه (دریای صورتی) و گل فشان قارنی یاریق که در زبان محلی به معنای شکم پاره نامیده می‌شود، در منطقه گمیش تپه واقع شده‌اند. گل فشان گوبک لیجه (پنج برادر) به معنای ناف کوچک در منطقه صفر مرزی با کشور ترکمنستان و گل فشان اینچه در شمال منطقه آق‌قلا یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد زمین‌گردشگری ایران قرار دارند.

منبع:ایسنا

جاجیم؛ میراثی کهن از هنر صنعت زنان طارم

 شهرستان طارم از دیرباز مهد تمدن و هنر بوده است و مردمان آن در هنرهای مختلفِ صنایع دستی از جمله جاجیم بافی همیشه دستی بر آتش داشته‌اند و این هنر میراثی کهن برای زنان این شهرستان است.

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: جاجیم بافی یکی از صنایع دستی رایج در بین خانواده‌های روستایی و عشایری از دیرباز تاکنون بوده، این هنر هم اکنون در روستای پاوه رود شهرستان طارم با برگزاری کلاسهای آموزشی از سوی اداره میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین همت بانوان هنرمند طارمی در حال احیا است.

بعد از گذشت سال‌ها «جاجیم بافی» به عنوان یکی از هنرهای صنایع دستی طارم رونق گرفته و علاوه بر اشتغال در آینده نزدیک، موجب صادرات این محصولات به خارج از کشور نیز خواهد شد.

جاجیم بافی، یکی از صنایع دستی رایج در ایران است که جزو نساجی سنتی یا دست‌بافته های دستگاهی محسوب می‌شود و از دیرباز بین خانواده‌های روستایی و عشایر رواج داشته است.

جاجیم دست بافته‌ای است تارنما، که با استفاده از نخ‌های رنگین و ظریف پشمی یا پنبه‌ای یا آمیزه‌ای از این دو بافته می‌شود، جاجیم‌ها پرز ندارند و می‌توان از هر دو روی آن استفاده کرد.

پیشینه نساجی در ایران به استناد آثار مکشوفه به حدود ۶۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد و با توجه به کاربرد و رواج جاجیم بافی بر اساس نوع کاربرد آن در بین مردم شهرستان طارم و همچنین روایات نقل شده سابقه این هنر به طور دقیق مشخص نیست.

احیا ی جاجیم بافی در شهرستان طارم با برگزاری کلاس‌های آموزشی

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طارم به خبرنگار مهر گفت: جاجیم بافی یکی از هنرهای قدیمی و کهن شهرستان طارم است که نسل به نسل توسط زنان هنرمند این شهرستان منتقل شده و در حال حاضر این اداره برای احیای هرچه بهتر این هنر با ارزش و پرکاربرد کلاسهای آموزشی برگزار می‌کند.

زهرا جعفری استقبال زنان این منطقه از استان زنجان از جاجیم بافی را چشمگیر دانست و افزود: بیشتر هنرجویان ما بانوان جوان هستند و این موضوع جای خوشحالی دارد که دار جاجیم بافی توسط جوانان برپا شده و نوید این را می‌دهد که در آینده این هنر به عنوان یکی از مشاغل خانگی رواج پیدا خواهد کرد که در نهایت موجب رونق اشتغال و اقتصاد منطقه خواهد شد.

وی تعداد شرکت کنندگان در کلاسهای آموزشی دوره مقدماتی جاجیم بافی در روستای پاوه رود طارم را ۲۴ نفر عنوان کرد و اظهار داشت: برای هر کدام از این صنعتگرانِ فعال کارت شناسایی ویژهٔ دوره آموزشی صادر شده که در آینده بتوانند از تسهیلات کمکی سازمان برای رواج این هنر با ارزش استفاده کنند.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان طارم از حمایت‌های این اداره از صنعتگران و هنرمندان خبر داد و خاطرنشان کرد: این اداره در صدد است برای رواج صنایع دستی چون جاجیم بافی از طریق طرح‌هایی چون تسهیلات کرونایی، بیمه عشایری روستایی، دریافت نشان ملی برای هنرمندان، تسهیلات مشاغل خانگی مستقل و پشتیبان و همچنین شرکت در نمایشگاه‌های داخل استانی و کشوری از هنرمندان شهرستان طارم حمایت کند.

احیا و رواج هنر جاجیم بافی با حمایت مسئولین امکان پذیر است

مربی قدیمی آموزش جاجیم بافی در روستای پاوه رود شهرستان طارم جاجیم بافی را یکی از هنرهای کهن طارم نام برد و گفت: برای احیا و رواج این صنعت قدیمی و زیبا نیاز به حمایت مسئولین داریم.

راحله اسلامی نبود فضا و مکانی برای آموزش را از مشکلات اصلی آموزش این هنر دانست و افزود: در حال حاضر کلاس‌ها را داخل محوطه حیات منزل برگزار می‌کنیم که یادگیری در این شرایط برای همه مشکل است و امیدواریم مسئولین برای احداث کارگاه صنایع دستی از طریق واگذاری زمین و تسهیلات کمک حال ما هنرمندان باشند.

رقیه رضایی از هنرجویان رشته جاجیم بافی نیز گفت: برای یادگیری بهتر و آسان‌تر نیاز به محیطی امن و مناسب داریم تا بتوانیم این رشته هنری با ارزش را در شهرستان طارم رواج دهیم.

‏معصومه رجبی دیگر هنرجوی این هنر زیبا حمایت مسئولین را مشوق اصلی هنرمندان دانست و گفت: برای اینکه بتوانیم این هنر کاربردی و قدیمی را رواج دهیم نیاز به تسهیلات کمکی داریم تا از این طریق هم موجب ایجاد اشتغال شده و هم در اقتصاد منطقه تأثیر گذار باشیم.

هنر جاجیم بافی از پارچه کلفت شبیه به پِلاس که از پلاس نازک‌تر است و آن را از نخ‌های رنگین و ظریف پشمی یا پنبه‌ای یا آمیزه‌ای از این دو می‌بافند. جاجیم‌ها پرز ندارند و می‌توان از هر دو روی آن استفاده کرد. همچنین هنگام کوچ عشایر برای بسته‌بندی و جابه‌جایی اسباب و لوازم و گاهی به‌عنوان بالاپوش گرم و محافظ سرما استفاده می‌شود.

زیبایی و جاذبه‌های هنر جاجیم بافی چنان است که به رغم وجود انواع فرش‌های دستبافت نفیس، جاجیم همچنان به لحاظ نقش و نگار، طبیعی و زنده‌بودن رنگ و مقاومت، ازجمله زیباترین و با صرفه‌ترین هنرها است. در بافت جاجیم از نقوش انتزاعی و ذهنی استفاده می‌شود.

جاجیم معمولاً به صورت نواری به عرض ۱۸ تا ۳۵ سانتی‌متر و طولی حدود ۳۰ تا ۴۰ یا ۶۰ بافته شده و در قطعات مورد نظر بریده و استفاده می‌شود. کاربرد جاجیم برای رو فرشی، رومبلی، انواع پشتی، کیف، روکش اتومبیل و…. است. طی دهه‌های اخیر بافت جاجیم در ایران بشدت کاهش یافته و امید است با رشد مجدد این هنر ارزشمند از زیبایی‌های آن بهره‌مند شویم. علاوه بر اینکه جاجیم نوعی فرش است در امر تزئین مکان آئین‌های سنتی نیز به کار می‌رود.

هنر ارزشمند جاجیم بافی به عنوان یکی از ارکان توسعه اقتصادی در کنار کشاورزی و دامداری نقش بسزایی ایفا می‌کند، مردم استان زنجان بخصوص شهروندان طارمی از مهم‌ترین بافندگان جاجیم به شمار می‌روند.

منبع:خبرگزاری مهر

درب آرامگاه فردوسی و باغ نادری مشهد به روی گردشگران گشوده شد

مجموعه‌های تاریخی آرامگاه فردوسی و باغ نادری مشهد، پس از هماهنگی‌های صورت گرفته با معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با تاکید بر رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی، برای بازدید عموم بازگشایی شد.

مدیر روابط‌ عمومی و امور فرهنگی اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی روز یکشنبه با اعلام این مطلب به خبرنگار ایرنا گفت: برای بازگشایی مجدد این مجموعه ها، با دانشگاه علوم پزشکی مشهد مکاتبه شده و معاونت بهداشتی دانشگاه به استناد طرح جامع مدیریت هوشمند محدودیت‌های مصوب ستاد ملی کرونا، بازگشایی این ۲ مجموعه گردشگری را در شرایط فعلی بلامانع دانسته است.

امیر ضیاییان افزود: براساس نامه معاونت دانشگاه، بازگشایی این مجموعه‌ها مانند لیست مشاغل گروه دو شامل بوستان ها و مراکز تفریحی، منوط به انجام نشدن فعالیت گروهی و جمعی، در شرایط کنونی کرونایی شهرستان مشهد (وضعیت نارنجی) بلامانع است.

وی اظهار کرد: در خصوص فعالیت قسمت‌های موزه‌ای و سربسته این اماکن نیز، پس از بازدید میدانی و بررسی دقیق شرایط این اماکن از نظر پروتکل‌های بهداشتی، اعلام نظر خواهد شد.

آرامگاه فردوسی در باغی مصفا به وسعت ۶.۵ هکتار در ۲۰ کیلومتری شمال غربی مشهد در مسیری منشعب از جاده مشهد به قوچان،  که در سالیان اخیر “بلوار شاهنامه” نامگذاری شده، قرار دارد.

این آرامگاه دارای بخش اداری، کتابخانه، سالن غذاخوری، موزه و نیز بقایایی از توس قدیم است و تندیسی از فردوسی به عنوان شاهکار هنری ابوالحسن خان صدیقی از مجسمه سازان مشهور در آن نصب شده است.
در محوطه درون باغ،  آرامگاه فردوسی و مهدی اخوان ثالث شاعر نامدار معاصر قرار دارد و مهرماه پارسال نیز پیکر استاد محمدرضا شجریان، خسرو آواز ایران، در محوطه آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شد.

در ۵۰ متری بیرون باغ آرامگاه فردوسی نیز آرامستان شعرای مشهد قرار دارد که در آن شاعران نامدار معاصر از جمله عماد خراسانی، احمد گلچین معانی، احمد کمال پور، محمد قهرمان و عشرت قهرمان به خاک سپرده شده‌اند.

آرامگاه و باغ موزه نادری نیز بنایی است که به یادبود نادرشاه افشار بنا شده و بعد از حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) و آرامگاه فردوسی، بیشترین بازدیدکنندگان گردشگران در مشهد را به خود اختصاص داده است.

این بنای زیبا و دیدنی در باغی به مساحت حدود ۱۴ هزار و ۴۰۰ متر مربع در ضلع شمال غربی چهارراه شهدای مشهد ساخته شده و با وجود مجسمه های زیبا و موزه غنی و دیدنی در میانه باغ، جاذبه ای با رنگ و بوی تاریخ برای شهر مشهد محسوب می شود.
نادرشاه افشار از پادشاهان قدرتمند ایران زمین بود که برای بازپس گرفتن و گسترش مرزهای سرزمین ایران عمر و جوانی خود را صرف جنگهای مختلف با متجاوزان کرد که مقبره وی در این بوستان سرسبز و بزرگ قرار دارد که در این محل تندیس وی بر فراز اسب در کنار سربازانش خودنمایی می کند.
خراسان رضوی دارای بیش از هزار و ۷۵۰ اثر تاریخی، فرهنگی و معنوی ثبت شده در فهرست آثار ملی است.

منبع:ایرنا

بطری‌های پلاستیکی، عامل آتش‌سوزی در مراتع

مدیرکل منابع طبیعی‌و آبخیزداری استان همدان با توجه به قرار گرفتن در فصل خشک سال نسبت به وقوع حریق‌های عمدی و سهوی توسط مردم هشدار داد.اسفندیار خزایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: برخی طبیعت‌گردان و علاقه‌مندان در حوزه گردشگری که در طبیعت حضور می‌یابند، باید مراقب طبیعت باشند و هرگونه عامل بروز آتش‌سوزی را از طبیعت حذف کنند.وی اضافه کرد: رهاکردن بطری‌های پلاستیکی در طبیعت عاملی برای بروز آتش‌سوزی است به‌گونه‌ای که این بطری‌ها در طبیعت به‌صورت ذره‌بینی عمل می‌کنند و با جذب نورخورشید مستعد شعله‌ور شدن داشته و موجب بروز آتش‌سوزی می‌شود.خزائی با بیان اینکه بروز حریق در فصل تابستان یکی از معضلات مراتع است، تصریح کرد: در استان همدان گونه‌های گیاهی گون مهمترین گونه‌های گیاهی محسوب می‌شوند که گیاهانی کم آب‌بر هستند و عشایر و سایر شهروندان باید مراقبت‌های لازم را انجام دهند.

وی به خشکسالی در سال‌جاری اشاره کرد و گفت: با توجه به وضعیت خشکی مراتع بهره‌برداران باید متناسب با شرایط فعلی تنها به فکر بهره‌برداری و عشایر تنها به دنبال تأمین علوفه دام‌ها در مراتع نباشند، بنابراین باید مسئولان و مردم از طبیعت که تضمین‌کننده آیندگان است، مراقبت کنند.

خزائی به بروز آتش‌سوزی‌های طبیعی بدون دخالت انسان اشاره و خاطرنشان کرد: بروز رعد و برق نیز در مراتع ممکن است موجب بروز آتش و ایجاد شعله کند، اما بیشترین علت آتش‌سوزی‌ها در طبیعت به عوامل انسانی باز می‌گردد.

این مقام مسئول با اشاره به  ارائه آمار آتش‌سوزی در سال گذشته، یادآور شد: در سال گذشته ۸۴ هکتار از مراتع استان مورد حریق قرار گرفت که این روند از سال ۹۵ تاکنون کاهشی بوده و امیدواریم در سال‌جاری این رقم همچنان روند کاهشی داشته باشد.

منبع:ایسنا

هیچ گونه حمایتی از راهنمایان گردشگری صورت نگرفته است

عضو انجمن راهنمایان گردشگری خراسان رضوی گفت: علاوه بر اینکه هیچ حمایتی از راهنمایان گردشگری در مدت شیوع کرونا صورت نگرفته باید گفت که هیچ تسهیلاتی نیز به فعالین این حوزه پرداخت نشده است.

محسن مکرم درگفت‌وگو با ایسنا در خصوص مسائل و مشکلات راهنمایان گردشگری در روزهای کرونایی اظهار کرد: به ‌هیچ عنوان کسب وکار گردشگری رونق نگرفته و برنامه کار راهنمایان گردشگری به‌ کل تعطیل شده است.

وی ادامه داد: بنا به سابقه طولانی که در امر راهنمای گردشگری داشتم، در این روزها از اواخر سال ۹۸ و مقارن با شیوع کرونا هیچ توری از جانب آژانس‌های صاحب نام در سطح استان به من پیشنهاد نشد و تنها برخی از همکاران توانستند معدود تورهایی در قالب تورهای طبیعت‌گردی اجرا کنند.

این راهنمای گردشگری خاطرنشان کرد: وضعیت اشتغالی راهنمایان گردشگری در روزهای کرونایی به قدری با مشکل رو به رو بود که برای آژانس‌های مسافرتی نیز امکان پرداخت دستمزد این افراد طبق ضوابط کانون راهنمایان گردشگری وجود نداشت و آن‌ها سعی داشتند با پایین آوردن میزان دستمزد یا استفاده از راهنمایان گردشگری کم تجربه و کم سن که بیشتر برای کسب تجربه، هدایت تورها بر عهده می‌گرفتند، استفاده کنند؛ البته تعداد برگزاری این نوع تورها بسیار کم و انگشت‌شمار بود.

مکرم عنوان کرد: به هیچ عنوان با گذشت یک سال و نیم از شیوع کرونا کسب وکار گردشگری رونقی نداشته است.

وی تصریح کرد: از آنجا که راهنمایان گردشگری درعمل، پیکان صنعت گردشگری و پیشانی آن محسوب می‌شوند باید در اولین یا دومین گروه واکسینه کرونا قرار می‌گرفتند که متاسفانه این موضوع نیز مانند موضوع بیمه محقق نشد.

عضو انجمن راهنمایان گردشگری خراسان رضوی گفت: صدمات ناشی از کرونا علاوه بر دفاتر خدمات مسافرتی و هتل‌ها بر کار راهنمایان نیز تاثیرات خود را اعمال کرد و می‌توان گفت که بیش از ۹۰ درصد کار تعطیل بوده و این روند چیزی حدود ۱۵ ماه ادامه داشته است.

مکرم در خصوص تسهیلات پرداخت شده به این گروه ادامه داد: هیچ تسهیلاتی به صورت ویژه به گروه راهنمایان گردشگری داده نشده و باید از مسئولین امر انتقاد کرد که چرا هیچ تسهیلاتی به راهنمایان گردشگری که با مشکلات عدیده‌ای مواجهه هستند، پرداخت نشده است؟

وی افزود: البته بارها اعلام شد که برنامه‌ای برای پرداخت تسهیلات به راهنمایان وجود دارد، اما تا جایی که من مطلع هستم هیچ کدام از همکاران ما در این حوزه کوچکترین تسهیلاتی دریافت‌ نکرده‌اند.

عضو انجمن راهنمایان گردشگری خراسان رضوی بیان کرد: از آنجایی که ترجیح می‌دادم باقی همکاران که واجد شرایط برای اخد تسهیلات هستند در ابتدا از این موارد استفاده کنند برای دریافت تسهیلات پیش قدم نشدم، البته گفتنی است که هیچ پیشنهادی برای دریافت تسهیلات به دست من نرسیده است.

مکرم اضافه کرد: در طول این مدت نه تنها به ما تسهیلاتی پرداخت نشد بلکه مشکلات متعددی هم با سایت وزارت میراث فرهنگی مبنی بر ثبت نام برای تمدید کارت لیدری داشتیم که در نهایت با زحمت زیاد توانستیم در این سایت ثبت نام کنیم اما نمی‌دانم این مورد به دست مسئول مربوطه رسیده است یا خیر.

وی اظهار کرد: در هر صورت می‌توانم بگویم چیزی تحت عنوان تسهیلات گردشگری که در حال حاضر می‌تواند خط امیدی برای کار راهنمایان باشد نه تنها به من بلکه به هیچ یک از همکارانم که  با آن‌ها در ارتباط هستم پرداخت نشده است.

این راهنمای گردشگری در خصوص همکاری با تورهای غیرمجاز تشریح کرد: در این مدت کم‌کاری یا بیکاری به هیچ عنوان با تورهای غیر مجاز نه تنها من بلکه هیچ یک از دوستانم همکاری نداشتیم. همه افراد عضو انجمن راهنمایان، به طور کلی از آیین نامه‌ها و قرارنامه‌های راهنمایان گردشگری اطاعت می‌کنیم و تاکید براین امر داریم که تمام تورها قانونمند باشند و از فعالیت تورهای غیرمجاز جلوگیری شود.

مکرم ادامه داد: بنده و همکارانم نه تنها در هدایت تورهای غیر مجاز همکاری نداشتیم بلکه حتی در صورت پیشنهاد هم، بلافاصله مراتب را به دفتر هماهنگی سازمان میراث اطلاع‌رسانی کرده و همیشه سعی داشتیم از اصول و مراتب اداره میراث پیروی کنیم و رابطه‌ حسنه خود با این ارگان را حفظ کنیم.

عضو انجمن راهنمایان گردشگری خراسان رضوی خاطرنشان کرد: تورهای‌گردشگری غیرمجاز از طریق آژانس‌های مسافرتی صورت نمی‌گیرد و حمل مسافران بیشتر از طریق ماشین‌های سواری است که مقابله با این موضوع از طریق کارگروه حراست انجمن پیگیری می‌شود.

منبع:ایسنا