ثبت جهانی بندر کنگ تا ۳ سال دیگر

بافت تاریخی کنگ و هر آنچه که مربوط به آن است از جمله منظر و میراث فرهنگی ملموس و غیرملموس، در قالب پرونده میراث تاریخی در فهرست موقت یونسکو ثبت می‌شود تا سه سال دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد.

ایوب زارعی شهردار بندر کنگ در استان هرمزگان و رئیس پایگاه بافت تاریخی این بندر درباره پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی بافت تاریخی بندر کنگ و اقداماتی که در راستای این بافت انجام شده به خبرنگار مهر گفت: سال گذشته پرونده میراث فرهنگی بندر کنگ را به معاونت میراث فرهنگی کشور ارسال کرده‌ایم تا این پرونده در فهرست میراث موقت یونسکو قرار گیرد. به نظر می‌رسد در سه سال آینده این پرونده مورد بررسی قرار گرفته و در فهرست میراث جهانی ثبت شود. به همین منظور اقداماتی را در راستای غنی سازی پرونده بافت تاریخی انجام داده‌ایم.

وی گفت: ما همیشه هر آسیبی که دیده‌ایم از فرهنگ‌های وارداتی بوده است. حالا یا این فرهنگ‌های وارداتی در ضوابط شهرسازی می آمده که منجر به تضاد و تقابل بین مردم می شده یا در رفتار و زندگی و غذا و میراث ناملموس ما نمود پیدا می‌کرد. مردم شهر کنگ از میراث شأن نگهداری می‌کردند اما داشتند به تدریج از میراث فرهنگی زده می‌شدند، چون وقتی وقتی می‌خواستند مجوز بگیرند سردرگم بودند از بندر باید دو ساعت تا بندرعباس می‌رفتند فقط برای گرفتن مجوز تعمیر خانه. کار فرهنگی در این زمینه نشده بود. شاید دو خانه تملک شده بود اما همان‌ها هم مرمت نشده بودند.

زارعی بیان کرد: ما خیلی وقت‌ها میراث فرهنگی، محیط زیست و منابع طبیعی را مانع می‌دانیم در حالی که اینها منبع هستند. میراث فرهنگی منبع لایزال جاری و ساری است. اگر ما به توسعه پایدار فکر کنیم باید به سمت حفاظت از داشته‌های فرهنگی مان برویم. همیشه در فکرمان این بود که چرا مردم با شهرداری مشکل دارند. جواب این چرایی‌ها در ضوابط و دستورالعمل‌های وارداتی بود. مثلاً اگر می‌خواستیم طبق طرح تفصیلی عمل کنیم برای باز شدن معبر، باید میراث فرهنگی مان را از بین می‌بردیم. تا اینکه مطالعاتی در این زمینه انجام شد. مهم‌تر اینکه حس تعلقی را در بین مردم به وجود آوردیم. آن هم به وسیله کاربری‌های محرکی که به وجود آوردیم. به عنوان مثال خانه هنرمندان صنایع دستی یا موزه مردم شناسی را ایجاد کردیم. در عین حال مطالعات بافت تاریخی را انجام دادیم همه این کارها را همزمان با هم جلو بردیم. ما به رسانه و مخصوصاً مدیا اعتقاد زیادی داریم چون می‌تواند انقلابی به وجود بیاورد. از آنچه ما غافل هستیم از نگاه یک فیلمبردار غافل نمی‌ماند. سال ۹۲ فیلم اوزال را کار کردیم و باعث شد داشته‌هایمان را بهتر ببینیم. وقتی این داشته‌ها و ارزش‌ها به تصویر کشیده می‌شود بهتر می‌توانیم برنامه ریزی کنیم که ارزش‌های شهرمان چیست. اگر امروز بندر کنگ حرفی در مجامع دانشگاهی دارد؛ بخشی از آن به خاطر معرفی خوب و کار کردن در این زمینه است. ما حتی خودمان هزینه ساخت چند فیلم مستند را دادیم و منتظر وزارت ارشاد و صدا و سیما نشدیم. چون ما هم ذی نفع هستیم پس احساس مسئولیت کردیم.

گردشگر بی کیفیت نمی‌خواهیم

شهردار بندر کنگ درباره اقامتگاه‌های بافت تاریخی گفت: در حال حاضر در بافت تاریخی کنگ دو خانه بوم گردی داریم یک مجموعه اقامتی و گردشگری نیز در پارک کوهین داریم که ۷ حجله سنتی به اقامتگاه تبدیل شده‌اند و برای گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد و افرادی که به ما معرفی می‌شوند نیز می‌توانند از آن اقامتگاه‌ها برای مراسم ازدواج خود استفاده کنند. ما نمی‌خواهیم گردشگران بی کیفیت به بافت تاریخی وارد شوند باید کنترل شده باشد که مردم هم آسیب نبینند. بنابراین نمی‌خواهیم هر کسی با هر کیفیتی بوم گردی راه بیندازد. به همین دلیل کسی که متقاضی راه اندازی بوم گردی می‌شود باید بتواند استانداردها را رعایت کند و آموزش ببیند.

وی افزود: خانه یونسی با مالکیت دولتی در بافت تاریخی برای بوم گردی در اختیار فعالان گردشگری قرار گرفت. پس از آن خانه یوسفی به بوم گردی تبدیل شد و حالا هم سه خانه تاریخی شخصی درحال مرمت است تا به فضای اقامتی تبدیل شود. یک خانه تاریخی دیگر برای پایگاه دریانوردی و لنج سازی مرمت و به بهره برداری رسید. خانه‌ای هم برای پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی بندر کنگ مرمت شد. موزه مردم شناسی هم قبل از من توسط ناخداهای قدیمی درحال تجهیز بود ما هم آن را کامل مرمت کردیم تا اکنون به عنوان موزه مردم شناسی و دریانوردی مورد استفاده قرار گیرد.

زارعی در پاسخ به اینکه اینکه چرا در خانه صنایع دستی بندر کنگ، آشپزخانه راه افتاده چون این بو و فضای بوجود آمده، با مکانی مختص به صنایع دستی در تضاد است گفت: هنرمندان صنایع دستی خیلی فروش نداشتند بنابراین می‌خواستند در کنار کاری که انجام می‌دهند، درآمد مکملی هم داشته باشند تا بتوانند مخارج این مکان را تأمین کنند. الان چند مغازه راه انداختند و کارهایی که مکمل فعالیت‌هایشان هست و حالا می‌توانند آشپزخانه مستقلی داشته باشد.

باید تعامل را یاد بگیریم

وی همچنین درباره تعامل میان میراث فرهنگی و شهرداری در بندر کنگ گفت: ما باید تعامل را یاد بگیریم زمانی که با میراث فرهنگی تعامل کنم آن وقت میراث فرهنگی به شهرداری از دیدگاه دیگر نگاه نمی‌کند بلکه می‌گوید شهرداری هم در تیم ماست. عملکرد شهرداری براساس طرح تفصیلی است و با نگاه میراث فرهنگی متضاد است ولی زمانی که نگاه‌ها در جهت حفاظت از میراث فرهنگی شهر باشد دیگر این دو نهاد با هم در تقابل نیستند. بنابراین ما در جایی سرمایه گذاری و هزینه کردیم که به عنوا مثال در تملک میراث فرهنگی بود چون معتقدیم کار برای شهر انجام شده است و مردم آن. نه برای اداره میراث فرهنگی.

زارعی بیان کرد: برای افزایش ظرفیت اقامتی بندر، هتل بوم گردی و یک هتل سه ستاره با چهار اتاق نیز افتتاح می‌شود. ما قطعاً نمی‌توانیم جلوی ورود گردشگران را به بندر بگیریم اما سعی می‌کنیم با ظرفیت اقامتی مناسبی که ایجاد می‌کنیم و فعالانی که آموزش می‌دهیم کم کم زمینه جذب گردشگران با کیفیت را فراهم کنیم. تا انی بافت تاریخی شبیه به جزیره هرمز نشود و خارج از ظرفیت، گردشگر نپذیرد. به همین دلیل هر کسی که متقاضی ایجاد بوم گردی می‌شود باید بتواند استانداردهایی را رعایت کرده و آموزش ببیند. دفتر توسعه گردشگری و سرمایه گذاری شهرداری نیز برای همین کار ایجاد شده است.

استفاده از ظرفیت گردشگری کیش و قشم برای بندر کنگ

زارعی همچنین درباره استفاده از ظرفیت گردشگری جزایر و شهرهای دیگر نزدیک به بندر کنگ نیز گفت: در حال طراحی مسیری هستیم تا گردشگران از کیش و قشم بتوانند با شناور به بندر کنگ بیایند در این زمینه با مسئولان مناطق آزاد دو جزیره صحبت‌هایی نیز کرده‌ایم. بندر کنگ تنها شهر بندری است که در آن طرح ویژه به جای طرح تفصیلی کار می‌شود در حاشیه خلیج فارس چنین طرحی را نداشتیم. نگاه برنامه توسعه ۲۰ ساله برای شهر و برنامه ۵۰ ساله برای حفاظت از میراث و توسعه گردشگری داریم من معتقدم که شهردار شهر کنگ هستم نه شهردار شهرداری بندر کنگ. بنابراین اگر کاری هم در شهر انجام می‌شود همه درآمد است نه هزینه.

وی توضیح داد: ما با میراث فرهنگی برای حفاظت از بافت تاریخی همکاری کردیم اگر می‌خواستیم بافت را تخریب کنیم و چند خیابان باز کنیم، باید چندین برابر هزینه می‌دادیم اما با یک مطالعه درست آن را نگه داشتیم ضمن اینکه فرهنگ مان را هم نابود نکردیم. چون معتقدیم فرهنگ است که شهرها را از یکدیگر متمایز می‌کند. پس هر زمان روی این موضوع کار شد ما سود کرده‌ایم. ما معتقد نیستیم که به جای فعالیت‌های عمرانی در حال هزینه کرد هستیم چون هر روز اعتماد مردم را بیشتر به دست می‌آوریم. وقتی این اقدامات انجام می‌شود، افراد برای سرمایه گذاری راغب تر خواهند بود و ارزش زمین نیز بالاتر می‌رود. اینها برای شهر درآمد پایدار ایجاد می‌کند. ما شهری هستیم که نه بدهکاریم و نه فعالیت‌های عمرانی مان متوقف شده بلکه چون کار فرهنگی می‌کنیم؛ هر روز سود آن را می بریم.

تدوین سند راهبردی وزارت میراث فرهنگی

انجام مطالعات مقدماتی سند راهبردی وزارت میراث فرهنگی به گروه پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس واگذار شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تربیت مدرس، مطالعات مقدماتی سند راهبردی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی توسط پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس برای بررسی در حضور وزیر ارائه و نکاتی برای اصلاح آن مطرح شد.

بر اساس تکلیف تعیین شده بند پ ماده ۱۰۰ قانون برنامه ششم توسعه کشور، تهیه و تدوین سند راهبردی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در اولویت کار دفتر برنامه‌ریزی راهبردی وزارتخانه قرار گرفت.

بر همین اساس انجام مطالعات مقدماتی سند راهبردی این وزارت‌خانه به گروه پژوهشی با سرپرستی دکتر فیروزه عزیزی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس واگذار شد.

جلسه بررسی سند راهبردی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با حضور علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، محمد خیاطیان معاون توسعه مدیریت و منابع، مصیب امیری رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، معاونان سه حوزه و یک گروه پژوهشی از دانشگاه تربیت مدرس در سالن فجر وزارتخانه برگزار شد.

این پروژه پژوهشی با عنوان تمهیدات و اقدامات قانونی لازم در راستای مدیریت یکپارچه و جامع میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به ارائه برنامه راهبردی‌عملیاتی می‌پردازد.

چشم‌اندازها، راهبردها و اهداف کلان، ارزش‌ها و ماموریت‌های وزارتخانه، برنامه راهبردی و عملیاتی تحول برای تبدیل وزارتخانه به دستگاهی چابک و هدفمند، ارائه پروژه‌های بهبود در سطح استان‌های کشور بر اساس تحول شکاف وضع موجود و مطلوب، احصای خلاهای قانونی در حوزه ماموریتی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای دستیابی و تحقق اهداف پیش‌بینی شده، موضوعات مورد مطالعه این پروژه را شامل می‌شوند که به‌منظور بحث، بررسی و اصلاح در جلسه فوق توسط تیم پژوهشی ارائه شدند.

پس از ارائه پروژه مذکور، مونسان و سایر حاضران در جلسه نکاتی را برای اصلاح مطرح کردند تا برنامه جامع‌تری ارائه شود.

منبع:خبرگزاری مهر

صدور مجوز برای بردن مسافر به فضا

ویرجین گالکتیک به‌ نخستین شرکتی در تاریخ تبدیل شد که برای حمل مسافر به فضا از اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده (FAA) گواهینامه دریافت کرده است.

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از وب‌سایت نیواطلس، این درحالی شکل می‌گیرد که ویرجین گالکتیک از سال ۲۰۱۶ به‌دنبال گردشگری فضایی بوده و اکنون خود را برای ۳ پرواز آزمایشی نهایی که یکی از آنها با خدمه انجام خواهد گرفت، می‌کند.

این اطلاعیه پس از آن صورت گرفت که ویرجین گالکتیک در روز ۲۲ ماه مه سال جاری میلادی یک پرواز آزمایشی را با سفینه وی‌اس‌اس یونیتی (VSS Unity) خود از پایگاه فضایی نیومکزیکو انجام داده است.

یونیتی پس از آزاد شدن از هواپیمای مادر، موتور موشکی هیبریدی خود را روشن کرد و با سرعت ۳ ماخ (۳۶۷۵ کیلومتر در ساعت) تا ارتفاع ۸۹ کیلومتری در یک مسیر فرعی اوج گرفت. این سومین پرواز ویرجین گالگتیک به لبه فضا و نخستین پرواز از نیومکزیکو محسوب می‌شود.

در طول پرواز، مهندسان داده‌هایی را در مورد عملکرد تثبیت‌کننده‌های افقی ارتقا یافته و کنترل پرواز و همچنین شرایط محیط کابین جمع‌آوری کردند تا مطمئن شوند که همه چیز طبق پیش‌بینی‌های به‌عمل آمده کار می‌کند. سیستم‌های جدید پروازریال کنترل بهتری را به خلبان داده و در فضاپیماهای آینده شرکت ویرجین گالکتیک گنجانده خواهد شد.

مایکل کولگلیز، مدیر اجرایی ویرجین گالکتیک در این خصوص می‌گوید: «ما از نتایج آخرین پرواز آزمایشی خود که به اهداف مورد نظر ما رسیده است، فوق‌العاده خوشحال هستیم. پرواز بی‌عیب و نقص انجام شد که این موضوع، نتایج ایمنی و ظرافت سیستم پرواز ما را نشان می‌دهد. تأییده FAA، همراه با موفقیت پرواز آزمایشی ۲۲ مه به ما اطمینان می‌دهد که با قدرت به سوی اولین پرواز آزمایشی با سرنشین خود در تابستان امسال پیش برویم.»

منبع:همشهری

بگذارید، درآمد گردشگری از نفت بیشتر است

رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی با اشاره به آن‌که تاکنون هیچیک از مطالبات بخش خصوصی گردشگری برآورده نشده است از دولت آینده درخواست کرد، مسیر را برای بخش خصوصی تسهیل کند. او تاکید دارد که نباید بخش خصوصی را زمین‌گیر کرد.

رهاسازی رسوب سد لتیان؛گردشگران در کنار رودخانه‌های تهران اتراق نکنند

مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برقآبی شرکت آب منطقه ای تهران با تاکید بر اینکه همشهریان و گردشگران در کنار رودخانه ها اتراق نکنند، گفت: دریچه های سد لتیان با هدف عملیات فلشینگ و تخلیه بخشی از رسوبات مخزن سد لتیان امروز /ششم تیرماه/ بازگشایی شد.

 “محمد شهریاری” روز یکشنبه با اعلام این خبر به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به دستور العمل های  بهره برداری سد لتیان و به منظور تخلیه بخشی از رسوبات مخزن طبق روال سال های قبل عملیات فلاشینگ انجام می شود.

وی با بیان اینکه این عملیات هر ساله پس از فصل آبگیری و مطابق با دستورالعمل های بهره برداری و نگهداری و تعمیرات سد اجرا می‌شود، گفت: آب رهاسازی شده بابت عملیات تخلیه رسوب سد لتیان نهایتاً در پایین دست و در مخزن سد ماملو ذخیره خواهد شد و برای مصارف آب شرب کلانشهر تهران و شهرهای جنوب شرق استان تهران مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات آبی و برقآبی شرکت آب منطقه ای تهران با اشاره به اینکه خروجی سد در زمان بازگشایی حدود ۸۰ متر مکعب بر ثانیه دریچه افزایش می یابد، توصیه کرد:  همشهریان، گردشگران، مجاوران و ساکنان شهرها و روستاهای پایین دست سد لتیان از هر گونه اتراق و تردد در حاشیه رودخانه جاجرود حد فاصل پایین دست سد تنظیمی لتیان تا  سد ماملو خودداری کنند تا شاهد بروز حوادث ناگوار نباشیم.

سد لتیان بر روی رودخانه “جاجرود” با سطح حوزه آبریزی در حدود ۶۹ هزار و ۸۰۰ کیلومترمربع ، با متوسط جریان آب سالانه به میزان ۳۵۰ میلیون مترمکعب و در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال شرق شهر تهران احداث شده است که این سد با زنجیره سدهای لار و ماملو در سامانه شرق تهران نقش اساسی در تأمین بخش عمده ای از نیاز آب شرب شرق و شمال شرق تهران و همچنین شهرهای جنوب شرق استان تهران دارند.

منبع:ایرنا

گردشگری مذهبی، اقتصاد تویسرکان را متحول می‌کند

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تویسرکان گفت: گردشگری مذهی می‌تواند با ایجاد فرصت‌های متنوع شغلی، اقتصاد تویسرکان را متحول و پویا کند.

اسحاق ترکاشوند در گفت‌و گو با ایسنا، افزود: تویسرکان از بارگاه حبقوق نبی(ع) به عنوان یک پیامبر الهی و گنجینه بزرگ مذهبی، فرهنگی و تاریخی برخوردار است و این بهترین ظرفیت برای رونق گردشگری مذهبی به شمار می‌رود.

وی بیان کرد: بارگاه حبقوق نبی(ع) از یک سو یک پیامبر الهی و مژده‌رسان بعثت حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) است و از سوی دیگر از معدود پیامبرانی است که بارگاه ایشان در ایران قرار دارد.

ترکاشوند با اشاره به اینکه بارگاه حبقوق نبی(ع) ظرفیت تبدیل شدن به محور اصلی گردشگری مذهبی در تویسرکان و تبدیل این شهرستان به قطب گردشگری مذهبی در غرب کشور را دارد، تأکید کرد: برای شتاب بخشی به روند تحقق این هدف به اجرای طرح جامع توسعه بارگاه این پیامبر الهی نیاز است.

وی تصریح کرد: بارگاه و ابعاد شخصیتی حبقوق نبی(ع) تا کنون آن گونه که باید به مردم ایران زمین شناسانده نشده و مهمترین گام برای توسعه گردشگری مذهبی در تویسرکان است.

ترکاشوند به قابلیت گردشگری طبیعت در تویسرکان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی و برخورداری از طبیعتی مسحور کننده اشاره کرد و گفت: همین مزیت می‌تواند به کمک رونق گردشگری مذهبی بیاید و سبب ساز ایجاد فرصت‌های متنوع شغلی در تویسرکان باشد.

وی متذکر شد: تاکنون طرح جامع توسعه‌ای که قوانین و ساز و کارهای رسمی وزارت میراث فرهنگی را رعایت کرده باشد ارائه نشده و برای اجرای طرح جامع توسعه بارگاه به اعتبارات مالی کافی نیاز است.

رئیس اداره میراث فرهنگی تویسرکان ابراز امیدواری کرد که عضویت استاندار همدان و مسئولان ارشد شهرستان تویسرکان در هیئت امنای جدید بارگاه حبقوق نبی(ع) نقطه عطفی برای شتاب بخشی به روند اجرای طرح توسعه جامع این بارگاه باشد.

به گزارش ایسنا، حبقوق نبی(ع) یکی از پیامبران بنی اسرائیل(ع) است که بیش از دو هزار و ۶۰۰ سال پیش می‌زیسته و در آموزه‌های الهی خود مژده بعثت حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) را داده و علاوه بر اینکه امام رضا(ع) به آموزه‌های مقدس این پیامبر الهی اشاره کرده، نام ایشان نیز در اعمال “ام داوود” ویژه نیمه ماه رجب در کتاب معتبر مفاتیح‌الجنان نیز آمده است.

منبع:ایسنا

«پوده» از نزدیک

«پوده»، روستایی از توابع شهرستان دهاقان است و در ٩٠ کیلومتری اصفهان قرار گرفته؛ منطقه‌ای که اماکن تاریخی آن و فاصلۀ طبیعی‌اش از پارک ملی و پناهگاه حیات‌وحش کلاه قاضی اصفهان، نشان می‌دهد در برهه‌ای از دوران اسلامی، نخجیرگاه برخی شاهان و حتی حاکمان عصر صفوی تا عهد قاجار بوده است.

جای تردید نیست که با کمک گرایش انسان‌شناسی، باستان‌شناسی، شاخه‌هایی از زیست‌شناسی و علوم میان‌رشته‌ای می‌توان قدمت این منطقه و مناطق هم‌جوار آن را به دورانی کهن‌تر از آنچه گمان می‌رود نسبت داد.

نشانه‌هایی از تحرکات و ساخت‌وسازهای تاریخی دوران اسلامی، نظیر ساخت و بهره‌برداری از قنات‌ها به‌منظور آب‌رسانی و آبادسازی منطقه با اسامی «شاه‌پسند» و «عباس‌آباد» در این ناحیه و روستاهای اطراف آن دیده می‌شود و متأسفانه مسجد پوده، حیاط و منبر سنگی آن، هم‌چنین قبورِ گورستان تاریخی این روستا که همه به‌منزلۀ شناسنامۀ پوده و بخشی از تاریخ ایران‌زمین به‌حساب می‌آیند، در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برند؛ ازجمله گورستانی که از شواهد و قراین موجود، نظیر نحوۀ تدفین مردگان و چیدمان سنگ گورها می‌توان احتمال شکل‌گیری آن را هم‌زمان با ورود اسلام به ایران دانست و خاک‌سپاری در آن، تا به امروز تداوم داشته است.

حفاری‌های غیرمجاز که سوای از دست رفتن اشیای باارزش تاریخی، باعث گسیخته شدن حلقه‌های متصل‌کننده تاریخ مناطق مختلف ایران است، پوده را هم طعمۀ زیادی خواهی سودجویان کرده و باعث شده که به گورستان این منطقه آسیب‌هایی وارد شود.

در حال حاضر، برخی از سنگ قبرهای افراد معروف یا خوانین دورۀ صفویه، افشار و قاجار که در این ناحیه فعالیت و حکمرانی داشته‌اند، به دلیل تزئینات جالبی که داشته در معرض سرقت قرارگرفته و برخی از آن‌ها، توسط اهالی روستا و متصدی مسجد آن از خطر دستبرد حفظ‌شده است، اما برای جلوگیری از سرقت مجدد، حتماً باید تمهیدات بیشتری از سوی اهالی روستا و ادارۀ میراث فرهنگی اندیشیده شود.  

درون مسجد روستای پوده، منبر سنگی نفیسی به همراه کتیبه‌های قرآنی حجاری‌شده بر آن وجود دارد که تاریخ ساخت منبر با حروف ابجد روی آن درج‌شده است: «دوران زمامداری شاه‌عباس دوم، کاتب محمد امین و حجار، میرزا محمود»؛ این کتیبه‌ها پس‌زمینۀ رنگی دارند و منقش به تزئینات نفیسی هستند.

از این‌دست منبرهای سنگی یکی در قلعۀ سنگی سیرجان وجود داشته که قدمت آن به سدۀ هشتم هجری می‌رسیده و دیگری در مسجد جامع عباسی اصفهان که مربوط به اوایل دورۀ صفوی است. شوربختانه افراد ناآگاه باعث ایجاد صدماتی در بدنه این منبر و دسته‌های نشیمن‌گاه آن شده‌اند.

مقابل منبر سنگی پوده، سنگابی ارزشمند وجود دارد که وقف مسجد است. سقف گنبد خانۀ مسجد آن نیز دارای تزئینات مقرنس و طاق کژاوه همراه با نقاشی‌هایی از طبیعت و گیاهان است.

آثاری از رنگ و تزئینات بر دیوارۀ گنبدخانه به چشم می‌خورد که متأسفانه گذشت زمان آن را در معرض تهدید قرار داده و البته، آثار مرمت و تعمیر اساسی ایوان شمالی مسجد نیز که در سال‌های گذشته توسط مدیر میراث وقت و کمک اهالی در پی حفظ و زنده نگه‌داشتن این اثر در آن انجام‌شده، هنوز مشهود است.

بر دیواره‌های گنبدخانه، نامه‌ها و اشعار و چکامه‌سرایی‌هایی از دوران گذشته به چشم می‌خورد که قدمت آن گاه به ۲۳۵ سال پیش بازمی‌گردد. نمونۀ چنین نوشته‌هایی را در صفۀ درویش مسجد جامع عتیق اصفهان می‌توان یافت.

درصورتی‌که بررسی میدانی، کار تخصصی و کاوش‌های هدفمند در روستای پوده انجام گیرد و آثار تاریخی آن حفظ شود، این منطقه نیز می‌تواند سهمی بسزا در صنعت گردشگری استان اصفهان داشته باشد.

منبع:ایسنا

کاروانسرای سرایان در یک قدمی ثبت جهانی یونسکو

مسئول میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سرایان گفت: کاروانسرای سرایان واقع در محدوده تاریخی شهر سرایان از مدت‌ها پیش مراحل نامزدی و منتخبی در ثبت جهانی یونسکو را پشت سر گذاشته است و مقدمات این رخداد مهم در دست انجام و در انتظار ثبت است.

محمد عرب در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: محدوده تاریخی شهر سرایان شامل کاروانسرا، آب‌انبار، حمام، بازار و مسجد جامع یک مجموعه تاریخی و مرکز محله زنده شهری هستند که هنوز جایگاه اجتماعی خود را حفظ کرده و زنده‌ترین نقطه شهر است و مردم تعاملات خوبی با این محدوده دارند.

وی ادامه داد: به منظور آماده‌سازی این اثر، عملیات محوطه‌سازی زمین روبروی کاروانسرا و آب انبار انجام می‌شود و برای نهایی شدن ثبت این اثر در فهرست میراث ‌جهانی، نیازمند حمایت و مشارکت همه مردم و توجه جدی دستگاه‌های اجرایی شهرستان با هدف آماده‌سازی کاروانسرا برای حضور ارزیابان ثبت جهانی هستیم.

وی با بیان اینکه فرایند ثبت قطعی این آثار در فهرست جهانی پس از نتایج گزارش ارسالی بازدید تیم محلی یونسکو انجام می‌شود، افزود: نهایت کار در حوزه آثار تاریخی بعد از مرمت و احیاء، ثبت در فهرست میراث جهانی است. کاروانسراهای ایرانی همچون خانه ایرانی، باغ ایرانی، قنات ایرانی و برج ایرانی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که بدون در نظر گرفتن ارزش معماری خاص آن از لحاظ جایگاه اجتماعی، فرهنگی و تعاملات ساختاری دارای ارزش‌های بالایی است.

مسئول میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سرایان بیان کرد: به دور از تعریف و گسترش کالبدی کاروانسراها آنچه اهمیت می‌یابد، مولفه‌های فرهنگی اجتماعی است که در اعصار مختلف در آن طی شده و استمرار یافته است و در طول چند هزار سال بدون گسست ارزش‌های معماری ایران در کنار فرهنگ جامعه حفظ شده است.

عرب اظهار کرد: از ابتدای حضورم در شهرستان سرایان برنامه‌های مرمت، حفظ، احیاء و بهره‌برداری از بناهای تاریخی شاخص شهرستان بر مبنای ثبت حداقل یک اثر در فهرست میراث جهانی بوده و تمام برنامه‌های مرمتی و احیاء مشاغل صنایع‌دستی در محدوده تاریخی شهر سرایان از جمله مرمت حمام تاریخی، مرمت و احیاء بازار میثم و تجمیع کارگاه‌های چلنگری و زنگوله‌سازی، کمک به ایجاد کارگاه‌های تراش سنگ و خراطی و راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی، همچنین مرمت آب‌انبار و محوطه‌سازی اطراف بناها و محوطه‌سازی میدان کوثر و … برای تحقق هدف ثبت جهانی این مجموعه بوده است.

مسئول میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سرایان بیان کرد: مجموعه تاریخی شهر سرایان، مجموعه تاریخی شهر سه‌قلعه، آب‌انبارهای شهر آیسک، کویر زیبای سه‌قلعه بهشت منجمان و کویرنوردان، آب‌انبارهای شهر سرایان، غار بتون، مجموعه آبشارهای دره کلگی و دوتگی واقع در منطقه سبزرود، منطقه گردشگری کریمو و مصعبی و روستاهای ییلاقی شمال شهرستان، کال زو و منطقه گردشگری زابر، برخی از آثار جذاب تاریخی و طبیعی شهرستان سرایان هستند که آب انبارهای شهرستان و مجموعه کال زو و آبشارهای دره سبزرود نیز قابلیت کاندید ثبت جهانی شدن را دارند.

وی با بیان اینکه شهرستان سرایان ۲۸۶ اثر تاریخی، طبیعی و معنوی دارد که ۶۳  اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یادآور شد: ثبت جهانی شدن آثار منافع متعددی مثثل جلوگیری از تخریب و حفاظت از آن، اعطای کمک‌های مالی، حفاظتی و اطلاعاتی برای حفاظت از اثر ثبت شده از جمله این مواهب است.

منبع:ایسنا

طرح جامع گردشگری نقشه راه توسعه استان اردبیل است

مسئول پیگیری بازنگری طرح جامع گردشگری استان اردبیل گفت: این طرح یک سری برنامه ها و نقشه راه برای توسعه استان در 15 سال آینده را تدوین کرده است.

قادر تقی زاده در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: این طرح در سال 1378 در 5 جلد توسط دانشکده جغرافیایی دانشگاه تهران و به سرپرستی دکتر محمد تقی رهنمایی تهیه شده بود که بعد از گذشت 22 سال نیازمند بازنگری بود.

وی با بیان اینکه این طرح بر اساس سند راهبردی توسعه گردشگری کشور در سال 99 بازنگری می شود، تصریح کرد: پس از تامین اعتبار توسط مقام عالی استان، قراردادی با جهاد دانشگاهی اردبیل منعقد شد تا بازنگری را انجام دهند.

مسئول پیگیری بازنگری طرح جامع گردشگری استان اردبیل ادامه داد: از طریق وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شرح خدمات تیپ ارسال شده بود که در آن تغییراتی انجام داده و سرفصل ها را به جهاد دانشگاهی ارسال کردیم تا بازنگری های لازم انجام شود.

تقی زاده با بیان اینکه این طرح در 2 فصل مقدماتی و کلیات آسیب شناسی و 10 فصل در حوزه های مختلف است، اضافه کرد: مطالعات وضعیت موجود توسط جهاد دانشگاهی انجام شده است و در 7 فصل نتیجه گیری طرح مشخص خواهد شد که این نتیجه گیری در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد تا در بخش های مرتبط سرمایه گذاری کنند.

وی با بیان اینکه هدف از این طرح آن است که مسیرهای گردشگری را از علاوه بر شرق و غرب استان، در شمال و جنوب استان هم فعال کنیم، افزود: این طرح بعد از آماده شدن باید در شورای برنامه ریزی و توسعه استان و وزارت میراث فرهنگی تصویب شده و سپس اجرایی شود.

مسئول پیگیری بازنگری طرح جامع گردشگری استان اردبیل گفت: فقدان آمار دقیق و بانک اطلاعاتی گردشگری یکی از چالش های گردشگری در استان و کشور است.

منبع:ایسنا

جاده ولایت و کلان‌شهر مذهبی مشهد

هجرت تاریخی امام رضا (ع) از مدینه به مرو و شکل گیری تمدن شیعی پس از ورود امام به ایران و ایجاد تحولات عظیم سیاسی، تبلیغی و فرهنگی و ناگفته‌های زیادی از جمله مسیرهجرت یا راه ولایت هنوز نیاز به تحقیق و پژوهش زیادی دارد. مامون عباسی بعد از به‌دست گرفتن حاکمیت از امام دعوت به عمل آورد که به خراسان بیاید. امام ابتدای امر تصمیم بر نیامدن داشت و حتی در برخی منابع آمده که گویا از شهادت خودش از این سفر آگاه بود و حتی در جمع خویشاوندان خود فرمودند: «بر من گریه کنید زیرا دیگر به مدینه باز نخواهم گشت.»

امام از مدینه به سوی بصره (عراق کنونی) از مسیر قادسیه مسیر هجرت را شروع کرد و از مرز شلمچه در استان خوزستان وارد خاک ایران شد. شلمچه را مدخلگاه ورود امام به ایران می‌نامند. تا قبل از تحقیقات میدانی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ابهامات زیادی در مسیر جغرافیایی هجرت حضرت در ایران و این‌که از چه استان‌هایی «جغرافیای فعلی ایران» گذر کرده‌اند، وجود داشت ولی برگزاری ده دوره همایش علمی و پژوهشی جاده ولایت توسط این اداره کل بهانه‌ای شد که تیم متخصص و کارشناسی اعم از باستان شناس، مردم شناس، جغرافی‌دان، زمین‌شناس و مورخ این مسیر را از مرز شلمچه استان خوزستان آغاز و تا مرز ایران و ترکمنستان در شهر سرخس پیمایش کنند و به‌صورت علمی مسیر واقعی راه ولایت را روشن کنند.

امام پس از استان خوزستان وارد استان کهگیلویه و بویراحمد شد و سپس ازاستان‌های فارس، یزد، خراسان جنوبی گذر و در نهایت به خراسان رضوی رسیدند.

از این استان سفر به مرو در ترکمنستان ادامه داشت و سپس به مشهد یا همان ولایت توس قدیم که محدوده شهرستان مشهد کنونی و بخش‌هایی از خراسان ر ضوی فعلی را در برمی گرفت، بازگشتند.

از هر منظر که به این هجرت یا رویداد بزرگ تاریخی بنگریم بیشتر از پیامدها، اتفاقات تاریخی، سیاسی و برکات این سفر آگاه می‌شویم.

به طور یقین می‌توان گفت بعد از ورود امام به ایران تمدن شیعی شکل گرفت که در ده دوره برگزاری همایش علمی و پژوهشی جاده ولایت یکی از فراخوان‌های همایش همین نقش تمدن ساز امام در ایران و شکل گیری تمدن شیعی بوده است، دیگر محورهای همایش ابتدا جغرافیای تاریخی راه ولایت آثار و بناهای تاریخی و مذهبی به ویژه قدمگاه‌های مسیر بوده است.

با نگاهی کلی به این همایش‌ها به خوبی می‌توان دریافت که این اداره کل قصد ساماندهی مسیر راه ولایت را دارد، تدوین طرح‌های کاربردی مسیر حرکت امام هشتم از نیشابور به مشهدمقدس با هدف خدمت‌رسانی به زائران پیاده حرم، بررسی و تدوین طرح‌های مرمتی وبازپیرایی و احیاء سازه‌های معماری واقع در مسیر حرکت کاروان امام رضا (ع) از نیشابور به مشهد با تاکید برکاروان‌سراهایی هم‌چون علاقبند، شریف آباد و… تدوین انواع طرح‌های قابل اجرای تاسیسات رفاهی زائران پیاده در راه‌های منتهی به مشهد، طراحی سازه‌های نمادین ونشانه‌های مذهبی به منظور نصب در تپه سلام‌های ورودی مشهد، تدوین طرح‌های عمرانی در حوزه گردشگری که موجب ماندگاری بیشتر زائران خواهند شد و بررسی و تدوین علایم و نشانه‌های مناسب برای راهنمایی مسافران و زائران به سمت جاذبه‌های تاریخی، آئینی، طبیعی و موزه‌ها، جزو محورهای این همایش‌ها بودند.

با این مقدمه سوالات زیادی را می‌توان مطرح کرد که نقش امام وهم‌اکنون وجود حرم مطهرامام رضا (ع) چه جایگاهی را برای ایران و قرار گرفتن مشهد به عنوان قطب گردشگری مذهبی به‌دست آورده و چقدر پراهمیت است.

حضور میلیونی زائران و گردشگران که همه‌ساله به آن افزوده می‌شود، آخرین آمار قبل از کرونا حدود ۳۰ میلیون در سال گزارش شده است، استفاده ازاین فرصت برای توسعه گردشگری مذهبی وایجاد ماندگاری بیشتر، اشتغال‌زایی، پرداختن به زیرساخت‌های گردشگری، وجود بیش از ۵۰ درصد واحدهای اقامتی ایران در مشهد جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، وجود فرهنگ غنی میزبانی و مهمان نوازی ایرانیان و پایبند بودن به مسائل اخلاقی و اسلامی، برنامه ریزی تولید و فروش محصولات صنایع‌دستی، سوغات و دیگر هدایا، به وجود آوردن فضای گفتگوی سایر ادیان درمشهد، همان طوری که امام در مرو به این موضوع پرداختند، برنامه ریزی، افکارسنجی و نیازسنجی گردشگران میلیونی، داشتن برنامه جامع گردشگری مذهبی و رسیدن به آرمان شهررضوی، تاثیر حضور امام در ایران و حضور امام‌زادگان، فعالیت‌های دینی و مذهبی هیئت‌ها، در مناسبت‌های مذهبی، برنامه‌ریزی اوقات فراغت برای جوانان و نوجوانان و وجود ده‌ها اثر، بنای تاریخی و مذهبی شامل کاروانسرا، قدمگاه و… مرمت، بازسازی، احیاء و کاربری هر یک از این آثار و ایجاد منزل‌گاه و اسکان موقت زائران پیاده و گردشگران مذهبی و خیلی موارد از این دست که بیشتر آن‌ها از پیامدهای مثبت و در حقیقت از برکات این هجرت تاریخی امام است که به خوبی گویای نقش هجرت تاریخی امام به ایران را بر ما معلوم می‌سازد.

شاید نتوان در یک مقوله به همه موارد ذکر شده پرداخت و پژوهشگران زیادی به طور جداگانه قلم فرسایی کرده‌اند. ولی با مدیریت و برنامه‌ریزی می‌توان با آسیب‌شناسی درست نقاط ضعف را شناسایی و برای رفع آن اقدام کرد.

شکل گیری معاونت زیارت دراستانداری خراسان رضوی، مدیریت زائران و گردشگران در شهرداری مشهد، تشکیلات عظیم آستان‌قدس‌رضوی نقطه امیدی را در ساختار اداری عالی استان شکل داده که با ایجاد وحدت رویه دستگاه‌های متولی امر گردشگری بتوانند آینده بهتری را برای کلان شهرمذهبی ایران رقم بزنند.

به همین منظور راه‌هایی که می‌توانند در رسیدن به آرمان‌شهررضوی کمک کنند به شرح زیر پیشنهاد می‌شود:

۱- ایجاد مدیریت واحد گردشگری مذهبی و یا زائران به طور خاص در مشهد و جلوگیری از موازی‌کاری دستگاه‌های مختلف و به هدر رفتن سرمایه ملی.

۲- ایجاد زیر ساخت‌های گردشگری با توجه به حضور میلیونی زائران به ویژه در مناسبت‌های مذهبی شامل اعیاد، شهادت و استفاده از یک فرصت گردشگری.

۳- ایجاد مدیریت جذب سرمایه‌گذاران داخلی، خارجی و بهره‌برداری بهینه از آن و تعریف بسته‌های سرمایه‌گذاری.

۴- طراحی صنایع‌دستی ویژه رضوی و تولید انبوه آن و عرضه به زائران و هم‌چنین به عنوان صادرات صنایع‌دستی و غیرنفتی کشور است.

۵- طراحی و تولید بسته‌های فرهنگی و تبلیغی با توجه به نوع سفرهای زمینی، هوایی و ریلی که تمامی آن‌ها با یک هدف ولی با ابزار مختلف می‌توانند ارائه شوند.

۶- تحقیق و پژوهش در رفتار و منش رضوی، ایجاد گفتمان، گویش و بیان رضوی در ادبیات شفاهی شعر، سروده‌ها و سروده‌ها و در نهایت به وجود آمدن فرهنگ رضوی در تمامی شئون زندگی.

۷- ایجاد پایگاه‌های ویژه اطلاع‌رسانی و راهنمایی زائران در ورودی‌های استان و مشهد با تاکید بر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی که علاوه بر راهنمایی، آموزش آداب زیارت و سفر را تشریح کنند.

۸- ایجاد پایگاه‌های امنیتی نیروی نظامی و انتظامی و پلیس به منظور رفاه حال و ایجاد آرامش و امنیت زائران در مسیر جاده ولایت اگر از مسیر اصلی استان‌هایی که ذکر شده بگذریم بخش زیادی از ایران هم‌اکنون مسیر جاده ولایت است.

۹- طراحی و ایجاد راه ویژه زائران پیاده در مسیرهای منتهی به مشهد و جداسازی آن از مسیر حمل و نقل جاده‌ای، هم‌اکنون به طور مشترک از تمامی مسیرها استفاده می‌شود که مشکلاتی در رفت و آمد وعدم امنیت را برای زائران پیاده به وجود آورده است.

۱۰- تعریف، طراحی و تولید انبوه سوغات و هدایای متبرک رضوی.

۱۱- ایجاد ارتباط همه جانبه بین حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان مرکز ثقل زیارت با سایر حرم‌های مطهر به ویژه حرم شاه چراغ در شیراز، حرم حضرت معصومه در قم و سایر امام‌زادگان در ایران.

۱۲- برنامه‌ریزی شهری، نمادها، نشانه‌ها و المان‌های رضوی توسط شهرداری و اداره کل راه وشهرسازی به‌ویژه در چشم‌انداز و نماهای ساختمانی، خیابان‌ها و میادین، این طرح در اولویت دوم می‌تواند در سطح استان و مسیرهای اصلی ورودی به شهرمشهد هم اجرا شود.

۱۳- برنامه ریزی ایجاد موزه تخصصی جاده ولایت (راه ولایت) این موزه خواهد توانست، به‌خوبی و با توجه به تحقیقات موجود تبدیل به یکی از غنی‌ترین موزه‌های دنیا باشد، به‌خصوص این‌که جاده ولایت ابعاد بین المللی هم دارد.
به امید روزی به شهرنمونه مذهبی با معیارهای ذکر شده وآرمان شهر رضوی تبدیل شود.

منبع:میراث آریا