کرمانشاه؛ سرزمین عجایب هزارگانه

شکوه تاریخ پر فراز و نشیب ایران زمین را می توان در این دیار باستانی دید. دیاری که یکی از نخستین زیستگاه های بشری است و ردپایی از تمامی دوران زندگی انسان ها از عصر حجر تا عصر اخیر را در دل خود جای داده و چه بسا پادشاهان بزرگی که در آن حکمرانی و فخر فروشی کرده اند.

به گزارش ایسنا، پرده تاریخ پر از افتخار این سرزمین کوچک را کمی که کنار بزنیم، پنجره ای از زیباترین پدیده های خداوندی پیش رویمان باز می شود. می توان دست ها را به سوی این ناب ترین آفریده های الهی دراز کرد و با لمس طبیعت بکر و پر از زیبایی کرمانشاه روح خسته از مشغله های زندگی را لطیف کرد و رنگ آرامش واقعی را برای لحظاتی به چشم دید.

کرمانشاه دیاری سرشار از جاذبه های رنگارنگ است و برای کسانی که دلشان سفری متنوع می خواهد، سفر کردن به این سرزمین لذت بخش و متنوع خواهد بود؛ چراکه با سفر به این استان هم با دیدن آثار باستانی اش در دالان تاریخ ایران گشتی می زنند و هم اینکه پهنه های بکر و بیکران طبیعت چشم نواز آن را خواهند دید.

خیلی از کسانی که علاقمند به دیدن این شهر افسانه ای هستند، مسیر همدان را برای ورود به کرمانشاه انتخاب می کنند و از همان بدو ورود به این دیار، ابهتِ تاریخ کرمانشاه خود را نمایان می کند.

معبد آناهیتا همچون نگینی خوش رنگ، مغرور و خموش بر بلندی های شهر کنگاور می درخشد. آناهیتا رازهای سربه مهر زیادی در دل خود دارد و هنوز کسی نتوانسته بگوید که آن را دقیقا چه زمانی ساخته اند. عده ای می گویند یادگاری بجا مانده از امپراطوران هخامنشی است و عده ای دیگر  آن را اثری از اشکانی  یا ساسانی می دانند.

هرچه که هست، ایرانیان باستان بخاطر ارج  و قربی که الهه آبها داشته، این پرستشگاه را برایش ساخته اند و امروز آن را دومین بنای بزرگ سنگی تاریخی ایران پس از تخت جمشید می دانند.

آناهیتا را که با ستون های فروریخته باشکوهش پشت سر بگذاریم و از شهر پر جذبه کنگاور با سراب زیبای فش و تپه باستانی گودین تپه که عبور کنیم، به “باغ شهر” زیبای صحنه می رسیم. شهر سراب دربند که خنکای نسیم باغاتش روح را نوازش می دهد.

در شمال شهر صحنه منطقه اش خوش آب و هوا  در دره ای کوچک وجود دارد که آن را سراب دربند می گویند. سرابی که روزگاری تفرجگاه شاهان بسیاری بوده و صدای خروش آبشارهایش و سایه سار درختان بلند قامتش حس عجیبی را به هر رهگذری می بخشد و او را شیفته اش می کند.

در همین حوالی گوردخمه ای در دامنه کوه شوق علی صحنه قرن هاست جا خوش کرده که مردم محلی به آن قبر کیکاوس، فرهاد تراش و گور شیرین و فرهاد می گویند. این اثر یکی از نادرترین گوردخمه های دو طبقه مادها است.

زیبایی های سحر انگیز صحنه همین یکی دوتا نیست، از سراب گروس و مناطق بکر امروله و دالاخانی گرفته تا تخت شیرین و… نیز چشم رهگذارن را مسحور خود می کند.

کمی آنطرف تر و در شمال شهر صحنه، شهر رویایی دیگری وجود دارد که اطراف آن را رودخانه ها، سبزه زارها، باغات و بیشه زارها و کوه های قامت کشیده ای که آنها را لانه عقاب ها می دانند، فرا گرفته است.

سنقر شهر فرش آهنی، گل های آفتابگردان و کباب اسمعلی است. اینجا برای هر گردشگری با هر سلیقه ای جاذبه هایی به چشم می آید. بقعه تاریخی مالک که آن را آرامگاه موسس این شهر می دانند، امامزاده احمد، سراب سنقر، سراب گزنهله، پل تاریخی نوژی وران، آبشار زیبای گیشانپسند و روستاهای گردشگری چرمله علیا و ورمقان دیگر زیبایی های این شهرستان هستند که نباید به راحتی از کنار آنها گذشت و رفت.

برای رسیدن به شهر کرمانشاه و دیدن زیبایی هایش، باید دوباره راهمان را کج  کنیم و به سمت هرسین برویم.

اینجا هرسین است، قطعه ای مهم از تاریخ بشریت. شهرستانی که میراث باستانی ارزشمندی دارد از پارک تاریخی زیبایش در مرکز شهر تا محوطه باستانی گنج دره، که آن را یکی از نخستین زیستگاه های بشریت در فلات ایران می دانند.

طبق کاوش های باستان شناسی صورت گرفته، حدود یازده هزارسال پیش در لایه های زیرین همین محوطه باستانی، یکی از قدیمی ترین روستاهای جهان شکل گرفت که مردمانش به کشاورزی روی آوردند.گنج دره دارای قدیمی ترین مدارک اهلی سازی و پرورش بُز در دنیا است و این موضوع جایگاه خاصی به آن به عنوان اولین مرکز دامپروری در سراسر جهان داده است. همچنین برخی باستان شناسان معتقدند ساکنان آن برخی گیاهان مانند جو را کشت کرده اند.

هرچند که این گنجِ تاریخِ بشریت تا حدود زیادی گمنام مانده، دیدن محوطه‌ای که اسرار زیادی را در دل خود جای داده برای بسیاری از علاقمندان به تاریخ ایران زمین خالی از لطف نیست.

از گنج دره که بگذریم، به کتیبه باستانی بیستون می رسیم. کتیبه تاریخی بیستون نقش بسته بر صخره های کوهی به این نام، در زمان داریوش اول از پادشاهان هخامنشی حکاکی شده. این  اثر ۲۵۰۰ ساله منحصربفرد در مسیر یکی از اصلی ترین جاده های ارتباطی بین سرزمین پارس و بین النهرین قرار گرفته و با کوه بیستون در ارتباط است.

باستان شناسان کتیبه بیستون را ملکه کتیبه های شرق باستان و لوح روزتای آسیا لقب داده اند. در جوار این کتیبه، سرابی وجود دارد که آن را از اتراقگاه های مهم کاروان های کشورهای مختلف می دانند که از دروازه ایران به سمت بین النهرین حرکت می کردند. کتیبه بیستون از مهمترین کتیبه های میخی جهان است که کمک زیادی به رمزگشایی خط میخی در جهان کرد. این کتیبه طولانی ترین کتیبه فارسی باستان است و وسعت جغرافیایی ایران در زمان داریوش، نام قدیم مکان های جغرافیایی کنونی، اشخاص و اقوام و … در آن آمده است.

بیستون تنها اثر ثبت جهانی شده کرمانشاه است که 15 سال پیش به ثبت جهانی رسید.

گور دخمه برناج، پل تاریخی چهر، گور دخمه های اسحاق وند کهن ترین مقابر صخره ای در سرزمین پارس در روستای ده نو، غار پارینه سنگی و شگفت انگیز مر خر در دامنه کوه بیستون، قلعه سرماج، سنگ های تراش خورده ساسانی، پل خسرو و چند غار تاریخی دیگر میراث های تاریخی این شهرستان هستند که باید آنها را با همه شکوهشان از نزدیک دید.

از بیستون و عظمت تاریخی اش که کمی دور شویم، به شهر افسانه‌ای کرمانشاه می رسیم.

گفته می شود کرمانشاه بدست طهمورث دیوبند، پادشاه افسانه ای پیشدادیان بنا شده، اما آنچه که تاریخ به ما می گوید، در کهن روزگاری در عصر کاسی ها به آن الیپی می گفتند، در دوران هخامنشیان آن را کامبادن می خواندند و در دوره های بعد نام های کارمیسین، قرمیسین، کرمانشاهان، کرمانشاه،  قهرمانشهر و باختران را برآن نهاده اند و در نهایت امروز نامش کرمانشاه است.

کرمانشاه یکی از دیدنی ترین شهرهای ایران است که اگر به آن سری بزنید پشیمان نخواهید شد.

برای دیدن زیبایی های این شهر باید اول سری به تاق بستان بزنید که برای رسیدن به آن بلوار جنگلی تاق بستان را پیش رو خواهید داشت، بلواری که زیبایی هایش وصف ناپذیر است و باید حتما آن را از نزدیک دید. در انتهای این بلور زیبا مجموعه ای زیبا قرار دارد. تاق بستان و منظر چشم نوازی که دارد.

تاق بستان مجموعه از سنگ نگاره ها و سنگ نبشته های دوره ساسانی است که در شمال غربی شهر کرمانشاه قرار دارد و سرابی که در روبروی آن واقع شده و کوه و درختان کهنسالش آن را به گردشگاهی روح افزا تبدیل کرده، بگوانه ای که این منطقه روزگاری شکارگاه شاهان ایرانی بوده است.

در حوالی این مجموعه دل انگیز، بام کرمانشاه را خواهید دید. پارک کوهستان که بزرگترین و زیباترین پارک توریستی کرمانشاه است و در هنگام شب منظره ای بسیار چشم نواز را از شهر کرمانشاه نشان می دهد.

شهر کرمانشاه دیدنی های زیاد دیگری نیز دارد، تکیه معاون الملک که یادگار 120 ساله حسین خان معین الرعایا است و با کاشی های رنگارنگ و منحصربفردش روزگاری نه چندان دور میزبان سینه زنان ابا عبدالله الحسین(ع) بوده و امروزه میزبان گردشگران بسیاری است.

تکیه بیگلربیگی در بافت قدیمی شهر و محله فیض آباد با آیینه کاری های بی نظیرش و موزه خط و کتابت و پارینه سنگی در بین تکیه های کرمانشاه جایگاه خاصی دارد.

بازار سنتی کرمانشاه هم با گذشت قریب به 200 سال از عمر آن با همه تنوعی که در 18 راسته آن است، هنوز یکی از اصلی ترین مراکز خرید مردم کرمانشاه و گردشگرانی است که به این استان سفر می کنند.

در نزدیکی های کرمانشاه و در فاصله 20 کیلومتری شمال غرب شهر،  پهنه آبی زیبایی جلوه گری می کند که به آن سراب نیلوفر می گویند. دریاچه سراب نیلوفر مملو از گلهای نیلوفرآبی است و از گذشته تا کنون یکی از تفرجگاه های مهم مردم این شهر بوده و گردشگران زیادی را با با طبیعت چشم نوازش به سمت خود کشانده است.

کمی آنسوتر که برویم و 31 کیلومتر از شهر کرمانشاه که دور شویم، یکی دیگر از هزاران عجایب این سرزمین نمایان می شود. تالابی که نامش هشیلان یعنی لانه ماران است. اگر می خواهید به سری به این معجزه هزار تکه خداوندی بزنید، غروب را انتخاب کنید چرا که فرو رفتن آفتاب تابان پشت نیزارهای هشیلان انسان را جادوی خودش می کند. این تالاب زیبا حدود 110 جزیزه بزرگ و کوچک دارد که در فصل زمستان و پربارش سال بسیاری از آنها زیرآب می روند.

اگر از هشیلان عبور کنید و مسیر شمال غربی کرمانشاه را همچنان ادامه دهید، به دروازه اورامانات می رسید. جایی که قطعه ای از بهشت خدا روی زمین است.

اورامانات منطقه‌ای زیبا، تاریخی، بکر و دست نخورده، با ویژگی‌های منحصربفرد در شمال غربی کرمانشاه است. منطقه ای که گردشگران آن را بهشتی زمینی می دانند. منطقه ای با روستاهایی باستانی و بی نظیر چسبیده به دامنه کوه ها و قله های پربرف، جنگل های انبوه، دره های سرسبز، خانه های سنگی و پلکانی و از همه مهمتر مردمانی مهربان و میهمان نواز با گویش هورامی.

راه ورود به این بهشت، شهرستان روانسر است. جایی که خودش نیز سرابی پر از آب و گوردخمه ای تاریخی در مرکز شهر و قوری قلعه باستانی را دارد.

غار آبی قوری قلعه طولانی ترین غار آبی آسیاست که گفته می شود 65 میلیون سال قدمت دارد. این گنجینه طبیعی با همه زیبایی‌های حیرت انگیز و دالان‌های عجیب و غریبش، قندیل هایی دارد که انسان را مبهوت زیبایی های خود می کند.

در مسیر بعدی به جوانرود می رسیم. اینجا بازاری دارد که در ایران شهره است. بازارچه مرزی جوانرود تنوع زیادی از نظر نوع کالاها دارد و از سراسر ایران برای خرید، بویژه خرید لوازم صوتی و تصویری و پارچه به این شهر می آیند.

پاوه شهر خانه ها و باغ های پلکانی مقصد بعدی است که پس از جوانرود سر راه گردشگران قرار دارد. در این شهرستان تعدادی روستا با معماری های اصیل و سنتی و طبیعت بکر در دامنه کوه های بلند دارد که در روزهای تعطیل میزبان گردشگران زیادی هستند.

روستای زیبای هجیج، سد داریان، روستای نسمه، روستای شمشیر، آرامگاه سلطان اسحاق، چشمه بل، منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل و روستای خانقاه از دیگر جاذبه های گردشگری پاوه هستند.

هرچند که پاوه را همه به خانه‌های پلکانی‌اش می‌شناسند؛ به باغ‌های سرسبزش.

هر کس گذرش به پاوه می‌افتد از کوچه‌ها و جنگل‌ها و یخچال‌های طبیعی‌اش دیدن می‌کند اما اگر از من می‌شنوی، گذرت به پاوه افتاد کمی طولانی شدن سفر را به جان بخر و به «میگوره» برو! حیف نیست غارسنگی خالوحسین کوهکن را نبینی که این قدر برایش زحمت کشیده؟

اهالی «میگوره» هر کدامشان به یک اسم خالوحسین را می‌شناسند. بعضی‌ها به او می‌گویند: «فرهاد ثانی». بعضی‌ها می‌گویند: «فرهاد قرن بیستم». برخی‌ها هم او را وارث تیشه فرهاد می‌دانند، چون کارش بی‌شباهت به فرهاد کوهکن نبوده که در راه معشوق دل به بیستون می‌زند و شروع می‌کند به تیشه بر سنگ زدن و امروزه این غار پس از چند سال از فوت خالو حسین به یکی از جاذبه های گردشگری مهم در پاوه تبدیل شده است.

از پاوه که بگذریم، شهرستان ثلاث باباجانی را پیش رو داریم. اگه بهار باشد و به کرمانشاه سفری کنید، اما به ثلاث باباجانی نیایید زیبایی های زیادی را از دست داده اید. بهار این سرزمین دیدنی است. فصل هزار رنگ خدا که از راه می‌رسد، از کوه‌های سرسبز سر به آسمان برافراشته تا رودهای خروشان و پرپیچ و خم در انتهای دره‌های عمیق، بهشتی زمینی و رویایی را در این دیار ترسیم می‌کند و به رخ می‌کشاند.

اینجا طبیعت روح آدمی را جادو می‌کند. هنگامی که در این سرزمین سحرانگیز از پستی و بلندی جاده‌های مارپیچ گذر می‌کنی، تا جایی که چشم می‌بیند و کار می‌کند، کوه است و دره و رودخانه‌های گم شده در زیر شاخه‌های پربار درختان انبوه.

در این دیار شگفت انگیز فراموش شده، ازلابلای جنگل‌های دلربای دست نخورده بوی تاریخ می‌آید و صدای نبردهای تن به تن پادشاهان باستانی بر دامنه کوه “بمو” در میان هیاهوی موج‌های خروشان “هواسان” گم می‌شود.

اینجا سرزمین کوه بمو، دنگی، گردنه حیرت انگیز سیاتایر، مله سراژین، چشمه شفابخش ریزه، رودخانه‌های لیله، آب سفید برگ، آب هواسان و زمکان و سراب‌های هلول و مامیشان و آبشار زیبای شیخ صله است. سرزمینی که هنوز نشانه‌های هشت سال ایثارگری و رشادت جوانان این سرزمین هم در گوشه گوشه ارتفاعات آن دیده می‌شود.

از اورامانات زیبا که خارج شویم، راه سرپلذهاب و دالاهو را در پیش می گیریم. سرپلذهاب یکی از باستانی ترین شهرهای جهان است و آنگونه که راولینسون مستشرق مشهور می گوید براساس آثار باستانی این شهر از جمله کتیبه باستانی آنوبانی نی برجای مانده از پادشاه لولوبی ها که بیش از 4000 سال قدمت دارد، سرپلذهاب هشتمین شهر باستانی جهان است.

گفته می شود کتیبه آنوبانی نی اولین هنر معماری روی سنگ آسیا است بگونه ای که کتیبه بیستون با آن همه عظمتش 2000 سال بعد حکاکی شد و بنظر می رسد که بیستون را به تقلید از آنوبانی نی خلق کرده اند.

برای اینکه این اثر را ببیند باید به قسمت شمال شرقی شهر سرپلذهاب بروید که این روزها رگ حیات پس از زلزله 1396 در آن به خوبی جریان دارد.

در سه کیلومتری جنوب شرقی شهر سرپلذهاب، گوردخمه ای قرار دارد که بسیاری از باستان شناسان آن را آرامگاه ابدی “ایشتوویگو” می دانند.

“ایشتوویگو” چهارمین و آخرین پادشاه مادها بود که توسط نوه دختری‌اش یعنی کوروش کبیر از سلطنت برکنار شد تا حکومت 128 ساله مادها هم به پایان برسد.

مقبره “ایشتوویگو” که با عنوان “دکان  داوود” شهرت دارد و مردم محلی هم به آن “که‌ل داو” یا “داود که‌و سوار” می گویند، هرساله پذیرای گردشگران زیادی از سراسر کشور است،  بویژه اینکه این مقبره باستانی بین مردم منطقه دارای تقدس خاصی است و هرساله مراسمی مذهبی را در آنجا برگزار می کنند، برای همین پیشنهاد می کنیم دیدن این جاذبه زیبا را از دست ندهید..

طاق گرا، قلعه گبری، قلعه افسانه ای منیژه و …. تمدن هزاران ساله این شهر باستانی را نشان می دهد.

در بین مرز سرپلذهاب و دالاهو و نزدیکی های تاق گرا، منطقه ای خوش آب و هوا به نام ریجاب وجود دارد. با درختان وحشی و آبشار بی نظیر و باطراوتش که دیدگان را مسخ خود می کند.

آبشار سه طبقه ای روستای پیران ناشناخته ای زیبا و از جمله جاذبه های مهم گردشگری طبیعی این شهرستان است که در فاصله یازده کیلومتری شهر سرپلذهاب واقع شده و هرساله گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند.

روستای شالان، مقابر ابودجانه و مقبره بابایادگار دیگر دیدنی های دالاهو هستند که نباید براحتی از کنار آنها عبور کرد.

اگر فصل پائیز باشد و بر بلندی های سرپلذهاب و دالاهو بایستید، بوی خوشی به مشامتان خواهد رسید، عطر لیمو از باغات لیموی شیرین قصرشیرین روحتان را نوازش می دهد.

در قصرشیرین با باغات لیمو و نخلستان های زیبایش، می توانید گردشی هم در کاخ های ویرانه ای که قصه های عشق و دلدادگی خسرو و شیرین را در خود نهفته اند بازدیدی کنید.

قدم به قدم به انتهای این سفر می رسیم. حالا باید سری به گیلانغرب بزنیم  ودر آخر برسیم به اسلام آباد غرب.

خیلی ها گیلانغرب را با طبیعت زیبای ناودارش می شناسند، با آبشار زیبای تنگ گولَم در دهستان ویژنان، با سراب مقدس مورت و کاخ اربابی.

اگر روزی در بهاری دل انگیز گذارتان به این شهرستان افتاد، فرصت دیدن دشت ها و جنگل های چشم نوازش را از دست ندهید.

در پایان این سفر چند روزه، گذارمان به شهرستان اسلام آبادغرب می افتد، جایی که تپه چغاگاوانه همانند نگینی بر کهن دشت این شهر می درخشد و مردمانی دارد که به مهربانی شهره اند.

آری، کرمانشاه سرزمینی است که هزار عجایب را در دل کوچک خود جای داده که دیدگان هر گردشگری را جادوی خودش می کند.

منبع:ایسنا