دست ساخته‌هایی چشم‌نواز در چهارمحال و بختیاری
ایرانیان از دیربار برای تهیه لوازم مورد نیاز زندگی خود دستی بر آتش داشتند، با استفاده از مواداولیه در دسترس در طبیعت مانند چوب، خاک، سنگ، شاخه درختان، پشم گوسفندان، صمغ درختان و … اقدام به تهیه البسه، زیرانداز، ظروف غذا و ابزار کار می‌کردند، اما با پیشرفت تکنولوژی کم کم این دست ساخته‌های بشر جنبه تزئینی در زندگی پیدا کرد، اما هنوز هم در برخی مناطق کشور بسیاری از افراد ملزومات زندگی خود را با دستان هنرمند خود تهیه می‌کنند.
به گزارش ایسنا، صنایع دستی در هر استان و شهرستان نشان از فرهنگ، آداب و رسوم مردم آن منطقه دارد، در بیش‌تر موارد این دست‌ساخته‌های زیبا و چشم‌نواز در هر منطقه منحصر به‌فرد هستند و همین انحصار می‌تواند توجه هر گردشگری را به خود جلب کند، بنابراین صنایع‌دستی علاوه‌بر کاربرد آن در معرفی فرهنگ یک منطقه، می‌تواند یک منبع درآمد برای مردم بومی و محلی محسوب و موجب اشتغالزایی نیز شود.
چهارمحال و بختیاری دارای پیشینه تاریخی بسیار غنی در کشور است، مردمان این دیار هنوز هم برای گذران زندگی خود چشم به طبیعت دارند و تکنولوژی نتوانسته آن‌ها را از زندگی بومی و سنتی خود دور کند، زنان و مردان هنرمند این استان با دستان توانمند خود آثاری را خلق می‌کنند که شاید نمونه آن در هیچ کدام از بازارهای داخلی و خارجی یافت نشود.
گلیم، قالی، نمد، قفل‌سازی سنتی، سرمه‌دوزی، البسه سنتی، گیوه‌دوزی، گلبندی خاتم خورجین از جمله صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود که گاهی بسیاری از این صنایع‌دستی تنها مختص مردمان این دیار است و می‌توانند چشم هر گردشگری را به خود خیره کند.
نمد مالی و کلاه مالی:
نمد مالی از ابتدایی‌ترین شیوه‌های تولید زیرانداز، پای‌پوش و لباس بوده که بشر به آن دست یافته است، ماده اولیه نمد از از پشم است که در اثر رطوبت و فشار در هم تنیده می‌شود و مواردی مانند کلاه نمدی، زیرانداز، جلیقه، شنل، زیرمنقلی، کیف، کفش و پوشش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قفل‌سازی:
تولید قفل‌های سنتی در چهارمحال و بختیاری در چالشتر از مناطق غرب شهرستان شهرکرد از دیرباز رواج داشته است و توسط هنرمندان زبردست این منطقه تولید می‌شود.
توربه یا توبره:
محصولی که عشایر بختیاری تولید می‌کنند پ توبره نام دارد، در گویش بختیاری به آن توربه نیز گفته می‌شود و حالتی کیسه مانند داشته و شبیه کوله پشتی است و برای نگهداری و حمل موادغذایی به کار می‌رود.
جاجیم:
یکی از دست‌بافته‌هایی که در میان بختیاری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، جاجیم است که به شکل نوارهایی باریک به عرض ۱۸ تا ۳۵ سانتی‌متر و طول ۲۰ تا ۲۵ متر از پشم بافته می‌شود، پس از بافت آن را به قطعاتی با طول مناسب تقسیم می‌کنند و از پهلو به یکدیگر می‌دوزند که از آن به عنوان روانداز استفاده می‌شود.
هورژین:
خورجین یا به گویش بختیاری هورژین از صنایع دستی مهم عشایر بختیاری است که به دست زنان این قوم بر روی دارهای افقی بافته می‌شود، خورجین پوششی تزئینی است که وسائل زندگی عشایر در آن قرار می‌گیرد.
شیردنگ:
شیردنگ نوعی نوار است که به روش کارت‌بافی تولید می‌شود و در زندگی عشایر بختیاری اغلب به عنوان یک نوار تزئینی درون سیاه چادرها و خانه‌ها و یا مراسمات عروسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هفت رشته صنایع دستی در چهارمحال و بختیاری مهر اصالت بین‌المللی دارند
اسماعیل رمضانی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص صنایع دستی موجود در چهارمحال و بختیاری، اظهار کرد: در ایران ۱۹۶ رشته صنایع دستی موجود است که از این تعداد حدود ۸۰ رشته در این استان وجود دارد و بارزترین مورد نیز دست‌بافته‌های داری و غیرداری مانند گلیم‌بافی، نمدمالی و…هستند، البته سایر رشته‌ها مانند منبت و معرق‌کاری، قلم‌زنی، سرمه‌دوزی، تراش سنگ‌های قیمتی نیز از رشته‌های دارای مزیت این استان محسوب می‌شود دست‌بافته‌های داری و غیرداری بارزترین نوع است.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری، افزود: اقداماتی برای حمایت از هنرمندان و صنعت‌گران در استان برنامه ریزی شده است، برای مثال در سال گذشته تسهیلات خوبی به این افراد اعطا شد، همچنین با برخی تسهیلات نیز توسط بنیاد برکت در اختیار این هنرمندان قرار گرفت.
وی ادامه داد: طی سال گذشته برخی نمایشگاه‌ها در تهران و چهارمحال و بختیاری برگزار شد که امکان خدمات‌رسانی به هنرمندان و صنعت‌گران در این نمایشگاه‌ها فراهم شد.
رمضانی عنوان کرد: در حال حاضر حدود ۴۸ رشته صنایع دستی در چهارمحال و بختیاری مانند گلیم‌بافی، نمدمالی، ملیله‌سازی، چوقابافی، نگارگری، حجاری سنتی، زیورآلات سنتی، منبت و معرق چوب، قفل‌سازی سنتی، دست‌بافته‌های داری و… دارای نشان ملی مرغوبیت و هفت رشته صنایع دستی شامل قفل‌سازی سنتی، گلیم‌بافی، نمدمالی، تولیدات فلزی، احجام فلزی و… نیز مهر اصالت بین‌المللی دارند.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری، اضافه کرد: اکثر صادرات صنایع دستی استان به صورت چمدانی است، اما صادرات برخی صنایع دستی موجود مانند نمد صورت می‌گیرد که بخش اعظم آن به کشور آمریکا ارسال می‌شود.
وی با اشاره به وجود هنر خاتم‌کاری در روستای شیخ شبان چهارمحال و بختیاری، تصریح کرد: در حقیقت گلبندی خاتم و تولید ابزار و مصالح آن در این استان انجام می‌شود که دارای سابقه ۶۰ ساله است، اما آماده‌سازی خاتم در استان‌های اصفهان و شیراز صورت می‌گیرد، اما موضوعی که ریشه در سابقه تاریخی استان دارد، موضوع گلبندی خاتم است، یعنی مواد و مصالح خاتم‌کاری از روستای شیخ شبان به اصفهان و سایر استان‌ها برای آماده‌سازی و تکمیل شدن ارسال می‌شود.
رمضانی تصریح کرد: در سال‌های اخیر با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی موضوع خاتم شیخ شبان به صورت خوشه برنامه‌ریزی شده و درحال دنبال شدن است، اما درحال حاضر خوشه خاتم‌کاری شیخ شبان جوان و نوپا بوده، اما با جدیت درحال پیشروی خواهد بود و مسیرهای تکمیلی خاتم‌کاری در این منطقه درحال پیگیری است، برای مثال برخی محصولات تولید شده در نمایشگاهی که در محل نمایشگاه‌های بین المللی شهرکرد برگزار و این محصولات در معرض فروش قرار گرفت و استقبال خوبی نیز از آن‌ها شد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.