ضرغامی وزیر شد و میراث‌ ایران راهی اکسپوی دبی

بعد از بیان نظرات موافقان و مخالفان، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عزت الله ضرغامی رسید، خبر دیگر این که ظرفیت‌های جذاب و منحصر به‌فرد میراث‌فرهنگی، طبیعی و ناملموس ایران در اکسپوی دبی معرفی و نمایش داده می‌شود.

 سید عزت الله ضرغامی در پنجمین روز بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی در تشریح برنامه های خود برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را یک وزارتخانه بسیار مهم دانست و گفت: هر کدام از سه بخش‌ این وزارتخانه، ظرفیت تبدیل شدن یک نهاد یا وزارتخانه مستقل دارد، اما به دلیل هم‌پوشانی و هم‌افزایی که با هم دارند قانون‌گذار آنها را در یک وزارتخانه آورده است که در ماموریت‌های مهمی مانند فرهنگی اقتصادی از ظرفیت هر سه استفاده کند؛ اما به همین ظرفیت ختم نمی‌شود و بسیاری حوزه ها و ظرفیت‌های مهم و اساسی کشور به این وزارتخانه مرتبط است.

وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی گفت: دلیلی که من مسئولیت را پذیرفتم به غیر از تجربه فرهنگی که در این زمینه دارم‌، بخش زیادی از این مجموعه ها در وزارت فرهنگ و ارشادی اسلامی بوده است؛ میراث‌فرهنگی و معاونت سیاحتی و زیارتی که الان به عنوان معاونت گردشگری و بخش مهم وزارت میراث فرهنگی‌، گردشگری و صنایع‌دستی شده در واقع در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

وی گفت: در زمان مسئولیت معاونت استان ها و امور مجلس وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در واقع این بخش ها را به هم وصل می کردم و با این حوزه ها آشنایی کامل دارم. بسیاری از نهادهای کشور باید همراهی داشته باشند. امیدوارم این تجربه ای که دارم به کمک بیاید و نگاه ملی و فرابخشی برای دیدگاه بلندی که امروز دولت سیزدهم دارد، کمک کند تا بتوانیم این مسیر را طی کنیم.
ضرغامی اظهار داشت: وزارت میراث‌فرهنگی به دلیل فقدان یک دیدگاه نظری و ایدئولوژیک که باید همه نیروهای فکری و مدیریتی جامعه را همراه و همگرا کند؛ متاسفانه دچار عقب ماندگی شده و مهجور و مغفول مانده است. در حالی که با مقداری تلاش می‌تواند در کنار بسیاری دستاوردهای اقتصادی که به دنبال خواهد داشت جدی ترین بستر صدور ارزش‌های اسلامی و انقلابی برای کشور باشد.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکید کرد: نگاه من به اضلاع میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مساوی، متعادل و ترازمند است و هیچکدام بر دیگری ارجحیت ندارد. این سه قسمت مکمل‌ و وابسته به هم اند و با هم هم‌افزایی دارند. برنامه‌ام را در ۳۰صفحه تقدیم نمایندگان کرده‌ام که در آن هم وضعیت موجود را بیان و هم نقاط قوت، ضعف،  تهدید و قدرت را در آن بعد از جلسات مکرر با جدی‌ترین کارشناسان، اساتید دانشگاه، نخبگان و افراد با تجربه در حوزه وزارت‌خانه و جبهه انقلاب، بیان کرده‌ام.

 

معرفی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایران در اکسپوی دوبی

خشایار نیکزادفر مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی گفت: ظرفیت‌های جذاب و منحصر به‌فرد میراث‌فرهنگی، طبیعی و ناملموس، زیرساخت‌های گردشگری همچنین دست‌ساخته‌های غنی و سنتی صنایع‌دستی ایران در اکسپوی دوبی معرفی و نمایش داده می‌شود.

خشایار نیکزادفر گفت: طبق این تفاهم نامه همه اقدامات و مسائل مربوط به سه حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نمایشگاه اکسپو دبی ۲۰۲۰- ۲۰۲۱ تحت نظارت و اختیار وزارتخانه انجام می‌شود.

او افزود: در این دوره از اکسپو وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فعال‌تر و موثرتر از دوره‌های گذشته ظاهر خواهد شد. با پیگیری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته همه فعالیت ها مرتبط با میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به وزارتخانه به‌ عنوان متولی اصلی این سه حوزه واگذار شد و در نمایشگاه اکسپو دبی نیز اقدامات براساس تفاهم نامه مذکور انجام می‌شود.

نیکزادفر با اشاره به رویکرد برنامه‌ریزی‌ها برای حضور در اکسپو دبی بیان کرد: مقابله با ایران هراسی، نمایش ظرفیت های جذاب و منحصر به‌فرد میراث‌فرهنگی، طبیعی و ناملموس کشور، معرفی زیر ساخت‌های گردشگری کشور از جمله گردشگری سلامت، معرفی استارت‌آپ‌های فعال در سه حوزه، همچنین نمایش و فروش دست ساخته‌های غنی و سنتی صنایع‌دستی از جمله برنامه‌های تدارک دیده شده برای حضور در این رویداد بین‌المللی است.

مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توسعه ایرانگردی و جهانگردی تصریح کرد: بر همین اساس برنامه‌ریزی برای همه استان‌های کشور صورت پذیرفته و به‌طور متوسط هر ۱۰روز دو استان در دبی حضور خواهند داشت که البته این زمان به نسبت محتوای استان‌ها متغیر خواهد بود.

موزه صنایع‌دستی معاصر ایران پس از ۱۳ سال بازگشایی می‌شود

ویدا توحیدی مدیرکل دفتر آموزش و ترویج معاونت صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: موزه صنایع‌دستی معاصر ایران با حدود یکهزار اثر شامل ۴۰۰ اثر نفیس و فاخر پس از حدود ۱۳ سال در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد بازگشایی می‌شود.

توحدی گفت: از سال ۱۳۷۳ در ساختمان مرکزی سازمان صنایع‌دستی وقت، واقع در میدان ولی عصر تهران مجموعه‌­ای نفیس و برگزیده از بهترین آثار صنایع‌دستی استادان بنام و صاحب‌­سبک خریداری شده بود که از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۵ به ساختمان ولنجک انتقال یافت.

مدیرکل دفتر آموزش و ترویج معاونت صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: این آثار از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶ در یک طبقه از موزه ظروف به نمایش درآمد. اما به دلایلی در سال ۱۳۸۷ تمام آثار، جمع‌آوری شده و در مخازن قرار گرفتند و همین امر موجب شد بسیاری از آن­ها که نفیس و فاخر بودند، به علت شرایط نامناسب نگهداری، آسیب دیده و تخریب شوند.

توحدی گفت: تعداد آثار بالغ بر یکهزار اثر است که می‌توان حدود ۴۰۰ اثر را فاخر، نفیس و برگزیده محسوب کرد.

او اضافه کرد: در سال­ ۱۳۹۹ عزمی در مسئولان امر برای احیا و بازگشایی موزه­ ای با این آثار در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد پدید آمد و پس از بررسی‌­ها و رایزنی‌­های تخصصی، سرانجام مقرر شد فضایی مناسب در مجموعه مذکور برای این منظور اختصاص داده و در کمترین زمان ممکن برای بهره‌برداری آماده شود.

نخستین آتشکده ساسانی مازندران به شورای روستای ارفه‌ده واگذار می‌شود

سیف‌الله فرزانه مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران گفت: فصل اول کاوش تپه‌کلای روستای ارفه‌ده سوادکوه با کشف نخستین آتشکده ساسانی و پساساسانی به پایان رسید. این اثر تاریخی قرار است پس از مسقف شدن برای بازدید گردشگران در اختیار شورای روستای ارفه‌ده قرار بگیرد.

وی اظهار کرد: این کاوش با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی کشور و تأمین اعتبار از سوی اداره کل پایگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان پایگاه غار تاریخی اسپهبد خورشید به سرپرستی مهدی عابدینی عراقی در مدت دو ماه به انجام رسید.

وی با اشاره به کشف بقایای یک آتشکده دوره ساسانی و پساساسانی در این کاوش افزود: در نخستین فصل کاوش که به مساحت ۱۰۰ مترمربع تخمین زده می‌شود، بخشی از فضای اصلی و آتشدان آتشکده، راه‌پله‌ها و ورودی‌های داخلی و خارجی، اتاق‌های جانبی، راهروی دور بنا و دیگر قسمت‌های آن کاوش شد.

فرزانه تصریح کرد: طبق شواهد و آثار به‌دست‌آمده، این بنا بارها مورد مرمت و تعمیر قرار گرفته و تا قرن چهارم هجری مورد استفاده قرار می‌گرفت و پس از آن متروک و به‌ مرور تخریب شده است.

۲ حفار غیرمجاز در محوطه باستانی جیرفت دستگیر شدند

فرمانده یگان حفاظت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمان از دستگیری ۲ حفار غیرمجاز اشیای تاریخی در یکی از محوطه های باستانی شهرستان جیرفت خبر داد.

سرهنگ سید علی حسینی افزود: این ۲ حفار غیرمجاز به قصد دستیابی به اشیای تاریخی در یکی از محوطه های باستانی ثبت ملی شهرستان جیرفت، گودالی به عمق ۱.۵ متر حفر کرده بودند که با مراقبت های شبانه روزی توسط نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی این شهرستان دستگیر شدند.

وی بیان کرد: متهمان دستگیر شده به همراه ابزار و تجهیزات حفاری غیرمجاز مکشوفه تحویل مراجع قضایی شدند.

فرمانده یگان حفاظت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان تصریح کرد: در انجام اینگونه عملیات علاوه بر نیروهای انتظامی، میراث بانان افتخاری نیز نقش مهمی را ایفا می کنند که جای تقدیر از آنان دارد.

وی اظهار داشت: در سال های گذشته با توجه به فرهنگ سازی انجام شده، آمار حفاری غیرمجاز در محوطه های باستانی و آثار تاریخی شهرستان جیرفت کاهش زیادی داشته است.

پیام خداحافظی مونسان از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی

علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ارسال پیامی با قدردانی از مدیران، معاونان، کارشناسان و کارکنان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در طول مدت چهار سال گذشته، از آنان خداحافظی کرد.

وی در پیامی با قدردانی از مدیران، معاونان، کارشناسان و کارکنان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نوشت: خدای متعال را شاکرم که در مسیر خدمت به ملت شریف و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، فرصتی مغتنم فراهم شد تا در کنار مجموعه‌ای خدوم، دوره ارزنده دیگری از کار و تلاش برای آبادانی این مرز و بوم کهن را تجربه کنم.

وزیر میراث فرهنگی تصریح کرد: بی‌تردید سال‌های حضور در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فصلی سرشار از تجارب ارزشمند برای اینجانب بود که تحقق دستاوردهای ماندگار آن جز در سایه همراهی صادقانه تمام همکارانم در سراسر کشور نبوده است.

مونسان افزود: به امید آن‌که پروردگار منان همچنان موهبت خدمت به خلق را عنایت فرماید، از یکایک کارکنان صدیق وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی حلالیت می‌طلبم و صمیمانه قدردان تلاش همدلانه شما عزیزان هستم.

۲ هزار و ۵۳۳ میلیارد تومان طرح مسئولیت اجتماعی در چابهار اجرایی شد

طاهره شهرکی معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد چابهار گفت: طی پنج سال گذشته اجرای ۲ هزار و ۵۳۳ میلیارد تومان طرح در حوزه‌های مختلف مسئولیت‌های اجتماعی منطقه آزاد چابهار عملیاتی شد.

وی ضمن اشاره به توجه ویژه منطقه آزاد چابهار به انجام رسالت خود در بحث مسئولیت‌های اجتماعی اظهار داشت: در همین راستا ماموریت فراتر از مسئولیت، به شعار سازمان منطقه آزاد تبدیل شد و شناسایی نیازهای چابهار و جوامع پیرامونی آغاز و در جلسات متعددی بررسی شد.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری این سازمان ادامه داد: از آنجا که رهبر معظم انقلاب، مقابله با کرونا را اولویت اصلی کشور اعلام کردند، منطقه آزاد چابهار به توصیه و تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر توسعه سواحل مکُران لبیک گفته و در چند مرحله بیش از ۶ میلیارد تومان در بخش بهداشت و درمان (کرونا) هزینه کرد که این کمک‌ها بیشتر در حوزه‌های راه‌اندازی و تجهیز مرکز غربالگری، راه‌اندازی مرکز قرنطینه چابهار و کنارک ، راه اندازی گارگاه‌های تولید ماسک و گان، تهیه و توزیع مواد ضد عفونی کننده است.

وی افزود: با توجه به وجود بسیاری از معضلات موجود در حوزه پیرامونی منطقه آزاد و تاکید مدیرعامل سازمان منطقه آزاد، ورود معاونت فرهنگی به رفع کمبودها و حل معضلات به طور جدی در دستور کار قرار گرفت.
شهرکی توجه به استعدادیابی در حوزه‌های مختلف ورزشی را هم یکی دیگر از برنامه ها در راستای تحقق مسئولیت‌های اجتماعی برشمرد و عنوان کرد: محله‌ها و روستاهای زیادی در حوزه شهرستان‌های چابهار، کُنارک و دشتیاری داشتیم که جوانان و نوجوانان علاقمند به فوتبال عموما در زمین‌های خاکی، ناهموار و پُر از خار و خاشاک اقدام به بازی می‌کردند. در همین راستا احداث ۱۸ زمین چمن مصنوعی به‌همراه پایه چراغ‌های روشنایی با اعتبار سه میلیارد تومان در دستور کار قرار گرفت و امروز این طرح ارزشمند ۱۰۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

موزه ارامنه تهران، پایلوت اجرای برگزیده مسابقات جهانی اختراعات سوئیس

موزه ارامنه تهران پایلوت اجرای طرح تیم مخترعانی شد که در نخستین دوره مسابقات بین‌المللی اختراعات سوئیس توانستند با ساخت وسیله ای برای پایش و حفاظت از اشیای موزه ای و نسخ خطی در راستای هوشمندسازی موزه ها، بین ۸۰۰ گروه شرکت کننده از کشورهای مختلف برای ایران مدال طلا کسب کنند.

به گزارش ایرنا، نخستین دوره مسابقات بین المللی اختراعات (ویژه مخترعان عضو فدراسیون جهانی ایفیا) تیرماه امسال به صورت آنلاین در ژنو سوئیس برگزار شد و محمودرضا گرجی، سالار بصیری و مرجان حاجی رحیمی اعضای تیم شرکت کننده از ایران توانستند با ساخت وسیله ای برای پایش و حفاظت از اشیای موزه ای و نسخ خطی در راستای هوشمندسازی موزه ها، بین ۸۰۰ گروه شرکت کننده از کشورهای مختلف برای ایران مدال طلا کسب کنند.
با همکاری ایکوم ایران، موزه ارامنه تهران به عنوان پایلوت انتخاب شد تا این اختراع در آن اجرا شود. در نشستی که عصر روز دوشنبه اول شهریور در ساختمان ایکوم ایران برگزار شد، تیم مخترعان، درباره دستگاهی که ساخته بودند، توضیح دادند.

محمودرضا گرجی نماینده تیم مخترعان با تشکر از مشاوره های تخصصی و حمایت های دکتر مسعود تاجبخش ، دستیار ویژه دبیرکل فدراسیون جهانی مخترعان گفت: با ساخت این دستگاه سعی کردیم مشکلات موزه ها را کم کنیم نه اینکه چیزی بر آن اضافه کنیم و امیدواریم بتوانیم در هوشمندسازی موزه های کشور گام کوچکی برداریم.

منبع:ایرنا

کارکنان و فعالان تاسیسات گردشگری خراسان رضوی واکسینه می‌شوند

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: در آستانه هفته دولت و گرامیداشت سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر کارکنان شاغل در تاسیسات گردشگری استان واکسینه می‌شوند.

سیدجواد موسوی اظهار کرد: با رایزنی انجام شده با وزارت ‌بهداشت و با همراهی و همکاری استانداری خراسان رضوی، سهیمه اختصاصی ویژه واکسیناسیون فعالان گردشگری استان اختصاص یافته است.

وی اضافه کرد: در این راستا لازم است تا تمام مدیران و بهره‌برداران تاسیسات گردشگری، لیست کارکنان تحت پوشش خود را در سامانه ملی نظارت، آمار و اطلاعات گردشگری(جانا) به نشانی اینترنتی  www.myst.mcth.ir  و در پنل اختصاصی خودشان با شناسه و رمز عبور خود وارد کنند.

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: در ادامه پس از ارزیابی نهایی توسط معاونت گردشگری اداره‌کل استان، زمان و مکان تزریق واکسن به اطلاع ذی‌نفعان خواهد رسید.

بر اساس گزارش روابط‌ عمومی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی، موسوی خاطرنشان کرد: طبق برنامه‌ریزی انجام‌ شده با همکاری کانون هماهنگی تشکل‌های حرفه‌ای گردشگری استان ۲ هتل پنج ستاره در شهر مشهد مقدس برای انجام واکسیناسیون در نظر گرفته شده است.

منبع:ایسنا

شرایط قرمز کرونایی و تداوم ممنوعیت سفر به سرعین

سرپرست فرمانداری شهرستان سرعین گفت: با توجه به شرایط قرمز کرونایی در شهر گردشگری سرعین، ممنوعیت سفر به این شهرستان خواسته و مطالبه مردم است.

امانی 5 شهریور در جلسه ستاد مقابله با کرونای شهرستان سرعین اظهار کرد: از سال 98 درگیری شدیدی را بر اثر شیوع کرونا به عنوان تهدید عمومی و اجتماعی در شهرهای مختلف به ویژه شهرهای گردشگری نظیر سرعین شاهد هستیم که به رکود صنعت گردشگری دامن زده است.

وی با بیان اینکه تاکنون در شهرستان سرعین 36 نفر بر اثر بیماری کرونا فوت کرده و خانواده‌های بسیاری داغدار شده‌اند، تصریح کرد: در حال حاضر ده‌ها نفر از شهرستان سرعین مبتلا به کرونا هستند که در مراکز درمانی و بیمارستانی اردبیل بستری می‌باشند.

سرپرست فرمانداری شهرستان سرعین گفت: 138 نفر در شهر سرعین و در منازل خود در قرنطینه خانگی به سر می‌برند و 197 بیمار مشکوک کرونایی نیز در این شهرستان داریم.

امانی رنگبندی سرعین را در شیوع موج پنجم کرونا قرمز اعلام کرد و افزود: محدودیت‌های سفر در 10 روز اخیر به آرام شدن وضعیت کرونایی منجر شده ولی واهمه آن را داریم که با اتمام ممنوعیت سفر در پنج شهریور وضعیت کرونا در این شهرستان دوباره شعله‌ورتر شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود خاطر نشان کرد: پیشنهاد ما تداوم ممنوعیت سفر به سرعین است چرا که در حال حاضر آبگرم‌ها، هتل‌ها و مراکز اقامتی سرعین تعطیل هستند و کسبه و اصناف بیشترین همکاری را با ستاد کرونا در مهار این بیماری دارند.

امانی اضافه کرد: با توجه به قرار گرفتن در شهریور و ماه پایانی تابستان و احتمال تراکم سفر، انتظار می‌رود شرایطی در کشور به وجود آید تا کمترین مسافرت‌ها را به شهر سرعین با هدف مهار موج پنجم کرونا شاهد باشیم.

وی بیان کرد: هر چند صاحبان صنوف گردشگری در این شهرستان از بابت شیوع کرونا خسارت دیده‌اند اما انتظار می‌رود با تصمیمات ستاد ملی و استانی ستاد کرونا پرداخت تسهیلات به صاحبان این صنوف به ویژه دارندگان آب‌های گرم، هتل‌ها و مراکز اقامتی پرداخت شود تا آنها بیش از این از بابت کرونا متضرر نشوند.

منبع:ایسنا

صندل‌های طلا که مصری‌های باستان با آن‌ها دفن می‌شدند

مصریان باستان به دلیل نوع دفن غنی و آئین خاصی که در این زمینه داشتند، بسیار مشهور هستند؛ چراکه آن‌ها از اقلام ارزشمند و خاصی برای دفن افراد استفاده می‌کردند تا شرایط انتقال به زندگی پس از مرگ برای رفتگان‌شان تسهیل پیدا کند.

مرگ روزانه 700 نفر کار گردشگری ایران را سخت کرد

مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی معتقد است که مرگ ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر در روز به خاطر کرونا بلندترین سیگنال و صدایی است که این روزها از ایران شنیده می‌شود؛ با این شرایط چگونه می‌توان تصویر ایمنی از ایران نشان داد و گردشگران را آماده سفر به کشورمان کرد؟ قطعا کار ایران دشوارتر شده.

زنگ خطر برای بناهای تاریخی اصفهان

فرونشست‌ها از شمال دشت اصفهان- برخوار، به صورت یک هلال که از شرق در خوراسگان رو به سوی غرب در رهنان قرار گرفته، در حال پیشروی به سوی مرکز اصفهان است. در زمان حاضر، به گفته کارشناسان بناهای تاریخی از روند فزآینده این پدیده مخرب در امان نیست.

فرونشست در کمین شهرموزه اصفهان است؛ پل‌ها در عرصه رودخانه زاینده رود، دولتخانه صفوی، میدان نقش جهان و تراکم بناهای تاریخی در محور تاریخی فرهنگی اصفهان همه در خط اول هجوم عوارض فرونشست قرار دارند. به گفته کارشناسان، جنس خاک، ضخامت آبرفت و وسعت آبخوان، نوع عوارض فرونشست و میزان آسیب، این پدیده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین احتمال فرونشست غیرمتوازن که باعث ایجاد آسیب و تخریب در سازه‌ها می‌شود، در مرز بین تغییر جنس خاک زیرین (منطقه خطر) بسیار زیاد است.

برخی کارشناسان سازه به ایرنا گفته اند که بیشتر پل‌های تاریخی اصفهان به دلیل قرارگیری روی آبرفت با عمق‌های مختلف و همچنین میدان نقش جهان با آثار بی نظیری چون مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد امام، عمارت عالی قاپو و سردر بازار قیصریه به دلیل ضخامت و وسعت زیاد آبرفتی که بر آن بنا شده‌اند، تحت تاثیر عوارض فرونشست قرار دارند و شدت گرفتن فرونشست‌ها می‌تواند برای آثار میراث فرهنگی اصفهان تهدید جدی باشد.

طبق اعلام سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و همچنین دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نرخ فرونشست زمین با توجه به جنس خاک و ضخامت آبرفت در حوالی زاینده رود و بناهای تاریخی اصفهان حدود پنج سانتیمتر در سال است اما به گفته آنها نتایج دقیق‌تر بعد از یک دوره پایش یک ساله با استفاده از دستگاه‌های جی پی اس اعلام خواهد شد.

به گفته پایشگران فرونشست در اصفهان، ذرات خاکِ دانه‌ریزتر، عوارض فرونشست را زودتر نشان می‌دهد چراکه فضای بین آنها محدود است و سریع‌تر فشرده می‌شوند.

کارشناسان به ایرنا گفته اند که ذرات خاک در شمال شهر اصفهان دانه‌ریز است و از این رو عوارض فرونشست بیشتر از سایر مناطق آشکار می‌شود؛ عوارضی که بیشتر به صورت موضعی و فروریزش و شکاف‌های چند ضلعی به نظر می‌آید

در جوار زاینده رود به دلیل دانه درشت بودن ذرات خاک، فرونشست کمتر عرض اندام کرده است اما با روند خشکی زاینده رود، کمبود آب، برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی و جبران نشدن آبخوان‌ها، فرونشست بیشتر هیبتش را بر ساختمان‌ها و البته بناهای تاریخی نشان می‌دهد.

فرونشست زمین به سمت آثار تاریخی اصفهان در حال پیشروی است

حسین حجتی مدیر دفتر منطقه ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان در گفت‌ و گو با ایرنا  دشت اصفهان -برخوار را به لحاظ عمق و ضخامت رسوبات به کاسه‌ای تشبیه کرد که هر چه از طرف کوه صفه به سمت شمال آن حرکت کنیم، ضخامت آبرفت‌ها و عمق سنگ بستر بیشتر و ذرات خاک، دانه ریزتر می‌شوند.

حجتی گفت: فرونشست در حاشیه رودخانه زاینده رود وجود دارد اما چون رسوبات درشت دانه ترند، ترک‌ و شکاف‌ها خیلی نمایان در سطح زمین دیده نمی‌شود اما آثار این پدیده را در شمال اصفهان بهتر می‌توانیم ببینیم به این دلیل که خاک ریزدانه‌تر است و از سوی دیگر عمق، ضخامت و جنس رسوبات با هم تفاوت دارند و ترک‌ها بیشتر نمایان می‌شود.

حجتی معتقد است که هرچه برداشت‌ها از آب‌های زیرزمینی دشت اصفهان -برخوار بیشتر باشد، در مقابل آبخوان تغذیه نشود و  رودخانه زاینده رود جریان نداشته باشد، حرکت آثار فرونشست به سمت آثار تاریخی و مرکز اصفهان شتابان‌تر می‌شود.

به گفته مدیر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان، عوارض فرونشست در نقاط مختلف شمال اصفهان، فروریزش و موضعی اند و عوارض فرونشست‌ها به سمت مناطق شهری و مرکز اصفهان ناحیه ای می‌شوند و منطقه وسیعی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

مدیر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان گفت: بررسی‌های اولیه نشان دهنده آن است که پل جویی، یکی از پنج پل تاریخی شهر اصفهان، نشست نامتقارن دارد، یعنی فرونشستِ یک سمت رودخانه با فرونشستِ سمت دیگر یکسان نیست و این خطرش زیادتر است یا ترکی که در پل خواجو ایجاد شده و گفته می‌شود مرتبط با خودِ سازه است، مربوط به فرونشست‌های ۲ طرف پل محسوب می‌شود. پل خواجو نیز در۲ طرف، نشست‌های نامقارن کرده است.

وی تاکید کرد: فرونشست از سمت شمال اصفهان به صورت نعل اسبی به سمت مرکز شهر حرکت می‌کند،  در زمان حاضر بیشترین فرونشست‌ها در شمال اصفهان است و برخی مناطق شهری اصفهان در سال ۱۵ تا ۱۶ سانتیمتر فرونشست دارند، این میزان فرونشست‌ها در حاشیه رودخانه زاینده رود پنج یا ۶ سانتیمتر در سال بیشتر نیستند اما آثار آن آرام آشکار می‌شود.

به گفته حجتی، فرونشست نعلی یا هلالی شکل شمال اصفهان را دربرگرفته به سمت مناطق شهری، رودخانه زاینده رود، پل‌های تاریخی، میدان نقش جهان در حال پیشروی است و تاثیر فرونشست در این مناطق برای آنها رویت شده است.

حجتی افزود: در میدان فیض، در جوار پل خواجو، آثار فرونشست در دیواره ها و ساختمان‌ها مشخص شده اند و  در پل‌های تاریخی سی و سه پل، جویی، خواجو، آثار فرونشست را می‌بینیم؛ عوارض فرونشست بر ابنیه  و آثار تاریخی شهر اصفهان اثرات مخربی خواهد داشت و برگشت ناپذیر است.

میدان نقش جهان و فرونشست با احتمال تخریب‌های موضعی

در این پیوند، مجید تابش متخصص سازه و عضو هیات مدیره و رییس گروه تخصصی عمران سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان به ایرنا گفت که در محل‌هایی که سازه‌ها روی مرز آبرفت و سنگ قرار داشته باشند، بیشترین  آسیب فرونشست را به دلیل اختلاف میزان حرکت قائم سطح زمین شاهد خواهیم بود و در سایر نواحی مانند مناطقی که به طور کامل بر روی آبرفت با عمق تقریبی یکسان قرار داشته باشند، آسیب‌ها به مراتب کمتر و ناچیز دیده می‌شود.

وی در رابطه با آثار فرونشست بر بناهای تاریخیِ شاخص اصفهان گفت: پل‌های تاریخی داخل محدوده شهر اصفهان از غرب به شرق شامل مارنان، سی و سه پل، جوبی، خواجو و شهرستان است و به جز پل شهرستان که روی سازند سنگی بنا شده است، سایر پل‌ها روی آبرفت با عمق‌های مختلف ساخته شده‌اند  و در صورت حمله فرونشست، احتمال بروز ترک و خرابی در آنها وجود دارد.

تابش افزود: مجموعه تاریخی میدان نقش جهان روی آبرفت با عمق بیشتری قرار گرفته است و به دلیل ابعاد بزرگ طول و عرض شاهد بروز ترک و تخریب‌های موضعی یا چرخیدگی ابنیه خواهیم بود.

وی یادآور شد: طبق مطالعات و بررسی‌های سازمان زمین شناسی و سازمان نقشه برداری نرخ فرونشست از غرب به شرق و از جنوب به شمال افزایشی است و بر همین اساس احتمال فرونشست غیرمتوازن  که باعث  بروز خرابی در سازه‌ها می‌شود، در مرز بین تغییر جنس خاک زیرین (منطقه خطر) بسیار زیاد است.

از نگاه تابش مناره‌های تاریخی در بخش اصفهان قدیم، بازار با طول چندین کیلومتر و مجموعه مسجد جامع عتیق و بناهای واجد ارزش تاریخی در صورت قرارگیری در منطقه خطر (زون خطر) با مشکلات ناشی از فرونشست مواجه خواهند شد و از این رو به گفته وی ضرورت تسریع در تکمیل مطالعات جاری توسط نهادهای حاکمیتی و شهری وجود دارد.

ترک‌هایی که برای پل‌های تاریخی اصفهان خطرناک‌اند

رضا اسلامی رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان نیز  در گفت‌و گو با خبرنگار ایرنا در باره  آنچه با فرونشست، شهرموزه اصفهان را تهدید خواهد کرد، گفت: سازه پل‌های تاریخی شهر اصفهان بر اساس اینکه همیشه آب در بستر رودخانه زاینده رود جاری است، ساخته شده‌اند؛ نه اینکه شوک به این بناها وارد کنیم، مقطعی آب را باز کنیم و ببیندیم! این باز و بسته شدن آب باعث تنش می‌شود و این ترک‌هایی که در پل خواجو یا جویی ایجاد شده، حاصل همین تنش‌هاست.

به گفته اسلامی، قرار است پایش پل‌های تاریخی اصفهان نیز در برنامه سازمان زمین شناسی اصفهان گنجانده شود: یکسری ترک‌ها در سی و سه پل، جویی وخواجو و به خصوص پل جویی وجود دارد که این ترک‌ها بیشتر فرونشستی است و نه حاصل از کشش. این ترک‌ها برای این سازه‌های تاریخی بسیار خطرناک‌اند و قرار است آنها را  به لحاظ عوارض فرونشست، پایش و بررسی کنیم.

رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی اصفهان به ایرنا گفت: هنوز امید داریم که با جاری بودن زاینده رود آبخوان‌های ما جان بگیرند؛ زاینده رود هنوز هم توان زایش دارد اما با روند خشکی پیش رو و برداشت از آب‌های زیرزمینی، زمانی می‌رسد که اگر آب در زاینده رود جاری شود، مثل این است که آب را در یک خیابان جاری کرده باشند و آبی در زمین نفوذ نکند.

زاینده رود منبع تغذیه دشت اصفهان – برخوار است و از این رو اشاره اسلامی در واقع یک هشدار جدی است که اگر خشکی  زاینده رود و  برداشت آب‌های زیرزمینی ادامه داشته باشد و به این ترتیب آبخوان‌ها تغذیه نشوند، خطرات ناشی از فرونشست برای بناهای تاریخی اصفهان جدی‌تر خواهد شد.

عوارض فرونشست و آینده مبهم میراث تاریخی اصفهان

همچنین جهانگیر عابدی کوپایی استاد گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان برای بررسی آنچه در دشت اصفهان _ برخوار با روند خشکی زاینده رود و برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی رخ داده است  به ایرنا گفت که خشکسالی اخیر در کشور که ناشی از تغییر اقلیم و گرمایش زمین است باعث شده است تا بیش از ۴۰ درصد آب‌های سطحی را که تشکیل دهنده رودخانه ها بوده اند، از دست بدهیم.

وی افزود: وقتی آب‌های سطحی با چالش روبه رو می‌شود، مصرف کنندگان آب‌های سطحی به آب‌های زیرزمینی روی می‌آورند؛ این باعث شده است که در سال‌های اخیر، حدود یک چهارم ذخایر راهبردی منابع آب زیرزمینی را (سیزده و نیم میلیارد مترمکعب) از دست  بدهیم و  در استان اصفهان نیز با این پدیده روبه رو بوده ایم و این موجب شده  استکه هم کیفیت آب تحت تاثیر قرار بگیرد و شورتر شود و هم اینکه برداشت بی رویه باعث شده که با  فرونشست زمین در نقاط مختلف استان از جمله دشت برخوار روبه رو شویم.

عابدی کوپایی تاکید کرد: زمانی که آب‌های زیرزمینی، بی رویه استخراج شود، فضاهای خالی و منافذی که در آبخوان‌ها هستند از آب تهی و بسته می‌شود و فرونشست زمین اتفاق می‌افتد. نکته مهم این است که فرونشست غیرقابل برگشت است و حتی نمی‌توانیم با اجرای طرح‌های تغذیه مصنوعی وضعیت را به حالت قبل برگردانیم.

به گفته عابدی کوپایی برآوردهایی که توسط  وزارت نیرو اعلام شده در  استان اصفهان رقمی حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب کسری آب را نشان می‌دهد اما اینکه چه میزان کسری آب در شهرستان اصفهان وجود دارد و چه میزان از منابع آب زیرزمینی برداشت شده، نیاز به بررسی بیشتر دارد.

این کارشناس آب با اشاره به نرخ بحرانی فرونشست در جهان یعنی ۴ میلیمتر در سال، ۱۵ سانتی متر فرونشست در دشت اصفهان برخوار را نگران کننده دانست و افزود: این میزان فرونشست به میراث فرهنگی و آثار تاریخی اصفهان، تاسیسات زیربنایی مثل ساختمان‌ها، خطوط مواصلاتی،  جاده‌ها، خطوط ریلی، آبرسانی، گازرسانی، خطوط انتقال برق آسیب می‌زند و اگر از الان به فکر نباشیم وجلوی پیشرفت آن را نگیریم، در سال‌های آینده معلوم نیست که چه وضعیتی پیش خواهد آمد.

عابدی کوپایی یادآور شد: همه ارگان‌های ذی ربط باید نسبت به این موضوع حساس باشند و اجازه ندهند برداشت‌های بی رویه آب‌های زیرزمینی انجام شود. جاری شدن زاینده رود می‌تواند راه حل یا بخشی از آن باشد و علت هم این است که می‌تواند از وخیم‌تر شدن وضعیت، حداقل در برابر آثار تاریخی ای که بیشتر در اطراف زاینده رود قرار گرفته‌اند، جلوگیری کند.

پیگیری مکرر خبرنگار ایرنا برای گفت‌وگو با معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان و همچنین مسوولان شرکت آب منطقه ای اصفهان برای بررسی ابعاد تاثیر فرونشست بر بناهای تاریخی و  وضعیت کسری آب و برداشت‌ها از آبخوان دشت اصفهان _ برخوار بی نتیجه ماند.

فرونشست یک پدیده زیست محیطی، به‌معنی نشست تدریجی و یا پایین رفتن ناگهانی سطح زمین به‌دلیل تراکم مواد زیر سطحی است. برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی ناشی از نیاز روزافزون به منابع آب که به دنبال توسعه صنعت و کشاورزی در اصفهان رخ داده از دلایل اصلی فرونشست به شمار ‌می‌رود.

تهدید و آسیب‌های جبران ناپذیر سازه‌ها و تاسیسات شهری، خطوط انتقال نیرو، ساختمان‌ها و به خصوص بناهای تاریخی و شهره شهر موزه اصفهان از جمله نگرانی‌های کارشناسان برای آینده پیش روی اصفهان بر اثر برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است.

منبع:ایرنا

ضرغامی: گردشگری مذهبی و حلال مزیت نسبی ماست

وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکید کرد: میراث فرهنگی شناسنامه و هویت ملی ما است که باید برای ترویج و تبلیغ آن تلاش کنیم

به گزارش ایسنا عزت الله ضرغامی در جریان جلسه علنی نوبت صبح امروز (چهارشنبه) مجلس شورای اسلامی ضمن تشریح برنامه های خود برای تصدی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان کرد: حکایت آسیب های مدیریتی ما در اغلب حوزه های مدیریتی کشور این است که به دنبال پاسخ های ساختاری و کلیشه‌ای برای جدی ترین مشکلات و مسائل جاری کشور هستیم ممکن است کارمان را راه بیندازد اما چون به آن عادت کرده ایم مردم دیگر آن را از ما نمی پذیرند بلکه باید با اقدام تحولی ساختارهای پوسیده و ناکارآمد را کنار بزنیم.

وی در ادامه اظهار کرد: امیدوارم امروز با مجلس انقلابی که در مقایسه با دوره‌های گذشته جایگاه ویژه‌ای دارد و با تشکیل دولت مردمی و ضد فساد و قوه قضاییه هوشمند و آگاه بتوانیم از فرصت استثنایی پیش آمده استفاده کنیم و گام‌های بلند و تحویلی برداریم. وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک وزارتخانه بسیار مهم است که هر کدام از بخش‌های آن این ظرفیت را دارد که به صورت مستقل یک وزارتخانه باشد.

ضرغامی ادامه داد: وظایف مهم فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی برای این وزارتخانه تعریف شده است، اما در بخش گردشگری بسیاری از حوزه‌های مهم و اساسی کشور با آن در ارتباط هستند. دلیل آنکه این مسئولیت را پذیرفتم اول از همه تجربه‌ مدیریتی و فرهنگی بود که داشته‌ام. در سوی دیگر بخش زیادی از مجموعه‌های این وزارتخانه قبلا در وزارت ارشاد بود و بنده با این حوزه‌ها آشنا هستم.

وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه تصریح کرد: بسیاری از نهادهای مختلف کشور باید همراهی کنند تا با یک نگاه ملی و فرابخشی گام‌های تحولی در این حوزه برداشته شود. متاسفانه به دلیل فقدان یک نگاه نظری و ایدئولوژیک که باید همه نیروهای فکری و مدیریتی را همراه کند دچار عقب‌ماندگی شده‌ایم. این وزارتخانه اکنون محجور و مغفول مانده است. در حالی که یکی از بسترهای مهم برای صدور انقلاب و ارزش‌های اسلامی می‌باشد. نگاه بنده به اضلاع این مثلث مساوی است و هیچ کدام بر دیگری ارجحیت ندارد بلکه هر سه بخش مکمل یکدیگر هستند.

ضرغامی در ادامه با اشاره به ارائه‌ی برنامه ۳۰ صفحه‌ای با در نظر گرفتن نقاط ضعف و قدرت به نمایندگان بیان کرد: بعد از جلسات متعددی که با نمایندگان و کارشناسان مختلف این حوزه داشتم مجددا دو روز وقت گذاشتم و ۶۴ محور جدید و ۲۸ پیشنهاد تهیه کردم که آن را نیز تقدیم نمایندگان می‌کنم.

وی در ادامه تاکید کرد: میراث فرهنگی شناسنامه و هویت ملی ماست. در دوره‌ای که بی‌هویتی توسط رسانه‌های پرنفوذ ترویج و تبلیغ می‌شود جوان ایرانی باید با پیشینه تمدن خود آشنا شود. میراث فرهنگی ملموس ما شامل ۳۲ اثر ارزشمند و میراث فرهنگی ناملموس که به رفتارها، عادات و گویش جامعه بر می‌گردد شامل ۱۹۰۰ اثر ناملموس است. متاسفانه آن طور که شایسته و بایسته است در این حوزه گام برنداشته‌ایم. ما به آیات قرآنی در حوزه میراث فرهنگی توجهی نداشته‌ایم.

وی اضافه کرد: خداوند در قرآن کریم می‌گوید بعد از آنکه عذاب الهی قوم لوط را نابود کرد خرابه‌های آن را برسر راه گذاشتیم تا کاروانیان عبور می‌کنند ببینند و عبرت بگیرند. میراث فرهنگی ما نیز باید در دسترس باشد. بنده در این حوزه با استفاده از تجربه رسانه‌های نوین این پیام را منتقل خواهم کرد. هر یک از میراث‌های چند هزار ساله ما چه قبل و چه بعد از اسلام دارای پیام‌هایی هستند.

ضرغامی در ادامه خاطر نشان کرد: اگر کاخ شاهان ایرانی را که از بین رفته‌اند ببینیم هم درس عبرت است و هم شکوه تاریخ ایران را نشان می‌دهد. متاسفانه در طول این سال‌ها میراث فرهنگی که می‌توانست عامل همبستگی و اتحاد ملی باشد تبدیل به یک جریان دوقطبی شده است. شهید مطهری در کتاب خود به خوبی هم‌افزایی این حوزه را دیده است. رهبر انقلاب دقیق‌ترین تعبیرها را در این حوزه دارد. هر یک از این آثار از تخت جمشید تا نقش رستم همه ارزش‌های این کشور هستند و ایجاد دوقطبی معنایی ندارد.

وی در ادامه اظهار کرد: گروهی که همراه رئیس جمهور پیشین به ایتالیا رفته بودند شاهدند که آنها را برپای مجسمه سردار رومی خود برده‌اند اگر یک تصویر از نقش رستم نشان می‌دادند که در آن پادشاه رومی به پای داریوش اول افتاده و تقاضای عفو می‌کند عظمت ایران را به رخ آنها می‌کشیدند.

ضرغامی در ادامه خطاب به نمایندگان مجلس گفت: در رابطه با جاذبه های مکمل پیشنهادم را دادم که با کمک شما باید این بخش از محجوریت درآید. یکی از راهبردهای این مساله گردشگری خانواده محور است که کاری که به کمک شما باید انجام دهیم جاذبه‌های تکمیلی است. مثلا خیلی از مردم به مناطق گردشگری می‌روند اما کوچکترین خدمات مناسبی در آنجا وجود ندارد. یکی از راهبردهای من گردشگری خانواده محور است که آن را گسترش خواهیم داد و در این راستا بخش خصوصی را تقویت می‌کنیم که این موضوعات را ساماندهی کند.

وی درباره بخش صنایع دستی گفت: از ۴۶۰ صنعت دستی که جهان دارد ۳۷۰ مورد آن را در ایران داریم، اما به دلیل مشکل بازاریابی، معرفی و فروش این بخش محجور مانده است و با کشورهای رقیب به دلیل دلالی‌هایی که در این حوزه وجود دارد دچار مشکل شده ایم. همچنین فقدان برندسازی، عدم کاربردی بودن این صنایع باعث شده که جنبه تزیینی پیدا کرده و از سبد زندگی مردم حذف شده‌اند که ان‌شاءالله با توجه به قانون فعلی که نقش مهمی در تقویت این صنعت دارد، تهیه مواد اولیه و تسهیل عرضه و تقویت تقاضا جزء برنامه های اصلی ماست.

وزیر پیشنهادی میراث در رابطه با حوزه گردشگری بیان کرد: این حوزه صنعت پیشران است و خدمات گسترده ای را در کشور می دهد. ۴.۱۰ درصد تولید ناخالص جهانی مربوط به گردشگری است و از هر پنج شغل جدید مربوط به حوزه گردشگری می باشد که در این حوزه آمار ایران فاصله جدی دارد. صادرات نامرئی صفت خوبی برای این حوزه است که ربطی به تحریم هم ندارد اما جای تاسف است که از آن استفاده نمی‌کنیم. وقتی مزیت های رقابتی را در همسایه‌های خود مقایسه می کنیم شاهد هستیم که حتی وقتی دلار در کشور ما بالا رفته اما تاثیر چندانی در صنعت گردشگری نداشته است.

وی افزود: کشورهایی مثل امارات، قطر، بحرین، رژیم اشغالگر صهیونیستی، اردن و… در رتبه بالاتری در این حوزه قرار دارند و فاصله بسیاری با آنها داریم. مثلا اگر چاه نفتی به صورت مشترک در قطر داریم و فقط او برداشت کند در مقابل ما سرمایه از دست می دهیم ولی کسی متوجه نیست که باید سرمایه گردشگری را حفظ و حمایت کنیم.

ضرغامی گفت: سرمایه های گردشگری مانند سلامت، طبیعت‌گردی، کسب و کار، آموزشی، ورزشی، مذهبی و حلال از جمله این موارد است، ما سواحل را داریم اما گردشگری دریایی ما صفر است.

وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی تاکید کرد: گردشگری مذهبی و حلال مزیت نسبی ما است که می توانیم در این رابطه به خوبی فعالیت کنیم اما حداقل زیرساخت‌ها را برای آن فراهم نکردیم. این حوزه جدیدترین حوزه برای همبستگی ملی، وحدت و انسجام ملی است که در این راستا ارتباط وثیقی با مناطق محروم خواهیم داشت. نگاه به این حوزه باید نگاه غیر سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ملی باشد و آحاد مردم را حول این سه بخش می‌توانیم همگرا کنیم.

ضرغامی در پایان با بیان اینکه هر نوع نگاه سیاسی و قبیله‌ای باید کنار گذاشته شود، با این بیت شعر سخنانش را به پایان رساند که “باران که شدی مپرس که این خانه کیست، سقف حرم و مسجد و میخانه یکی است”.

منبع:ایسنا

شستشوی فنی درختان کهنسال باغ فین کاشان

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان از شستشوی فنی و علمی درختان کهنسال مجموعه جهانی باغ فین با اعتبار بیش از ۵۰۰ میلیون ریال از اعتبارات ملی خبر داد.

مهران سرمدیان در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: بخشی از طرح حفاظت و نجات‌بخشی فضای سبز مجموعه باغ فین شستشوی درختان کهنسال و مرتفع بوده که از ابتدای دهه ۹۰ تا کنون به صورت مستمر انجام شده است.

وی افزود: وزش بادهای فصلی و محلی که همراه با گرد وغبار است و همچنین موقعیت جغرافیایی باغ فین که در کنار آزاد راه کاشان به اصفهان قرار گرفته است، باعث مسدود شدن روزنه های گیاه و اختلال در وضعیت سلامتی گیاه می شود.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان، تصریح کرد: عملیات شستشوی مستمر و اصولی درختان مجموعه جهانی باغ فین یک ضرورت است که در طول سال با استفاده از آب و گاهی با استفاده از صابون ارگانیک پالیزین انجام می شود.

سرمدیان گفت: عملیات شستشوی درختان باغ فین از سه جهت تاج، پوشش و از راس تا پایین درخت به صورت شبانه و به مدت حداقل ۳۰ دقیقه برای هر اصله درخت و با استفاده از بالابر انجام می شود.

وی افزود: از مهمترین محاسن اجرای این عملیات، زدودن گرد و غبار و باز شدن روزنه های گیاه و انجام اعمال حیاتی مثل تنفس و فتوسنتز با کیفیت بهتر، مبارزه با آفات از طریق غیر شیمیایی و افزایش تاثیر تغذیه درختان از طریق محلول پاشی است.

باغ فین که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، در سال ۱۳۱۴ به شماره ۲۳۸ در فهرست آثار ملی ثبت شد و در سال ۱۳۹۰ به همراه هشت باغ تاریخی دیگر با عنوان باغ ایرانی به شماره ۱۳۷۲ در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

منبع:ایسنا

تورهای غیرمجاز در فضای مجازی جولان می‌دهند

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه از جولان تورهای غیرمجاز در فضای مجازی ابراز نگرانی کرد.

علی صابر در گفت و گو با ایسنا، بااشاره به فعالیت تورهای گردشگری غیرمجاز در کرمانشاه، اظهار کرد: همانظور که در همه صنوف فعالیت های غیرمجاز وجود دارد، در حوزه گردشگری هم شاهد فعالیت تورهای گردشگری غیرمجاز هستیم که در شبکه های اجتماعی مجازی همچون اینستاگرام، تلگرام، واتساپ و … فعالیت می کنند.

وی افزود: متاسفانه اهرم قانونی قوی برای اعمال نظارت روی این تورهای غیرمجاز نداریم و تنها به استناد مصوبه ای که سال 1394 هیات وزیران داشته با آنها برخورد می کنیم.

معاون گردشگری استان اضافه کرد: طبق این مصوبه سازمان میراث فرهنگی با همکاری پلیس اماکن نیروی انتظامی با فعالیت های غیرمجاز تاسیسات گردشگری برخورد خواهد کرد.

وی تاکیدکرد: طی دوسال گذشته که شیوع بیماری کرونا را داشته ایم فعالیت ها واحدهای مجاز گردشگری محدود شده، اما تورهای غیرمجاز گردشگری کماکان و با شدت بیشتری فعالیت  خود را ادامه می دهند که براین اساس شناسایی آنها را در دستور کار قرار دادیم.

صابر با بیان اینکه برای شناسایی این تورهای گروهی غیرمجاز از فعالین گردشگری استان هم کمک خواسته ایم، اضافه کرد: متاسفانه بعضا شاهدیم که حتی آریشگاه های زنانه و بوتیک ها هم اقدام به برگزاری تورهای گردشگری در ایام کرونایی می کنند.

وی افزود: علاوه براین در شبکه های اجتماعی هم تعداد پیج های زیادی وجود دارد که هربار با یکی از آنها برخورد می کنیم و آن را می بندیم، اما به سرعت پیج دیگری جایگزین می شود.

معاون گردشگری استان اضافه کرد: پس از شناسایی هر مکان و گروه غیرمجاز گردشگری سریعا مکاتبات لازم را با دادستان به منظور برخورد با آنها داریم که در این رابطه از 40 روز پیش تاکنون 136 پیج تور غیرمجاز را شناسایی و به پلیس فتا معرفی کرده ایم.

وی در ادامه با بیان اینکه در کنار برخوردها باید میزان آگاهی مردم را نیز بالا ببریم، افزود: اگر مردم ما  اطلاع داشته باشند که استفاده از تورهای غیرمجاز ممکن است چه عواقب و خطراتی برایشان به همراه داشته باشد، از آن استفاده نمی کنند.

صابر تاکید کرد: این نوع از تورهای هیچگونه پوشش بیمه ای برای گردشگر قرار نمی دهند و درصورتی که در طول سفر مخاطره ای برای مسافران پیش بیاید و یا صدمه ای ببینند، کسی مسئولیت آن را به گردن نمی گیرد.

وی گفت: از سوی دیگر در این تورها هیچ راهنمای گردشگری وجود ندارد و گاها به محض رسیدن به مقصد گردشگران را به حال خود رها می کنند.

معاون گردشگری استان یادآورشد: تا جایی که می توانیم با کمک رسانه ها در تلاشیم تا مردم را آگاه کنیم که برای سفر رفتن فریب تبلیغات اغوا کننده تورهای گردشگری غیرمجاز را نخورند.

منبع:ایسنا

کشف بزرگترین سایت فسیلی در غرب خراسان رضوی

این متخصص ژئوتوریسم و گردشگری گفت: بزرگترین سایت فسیلی در غرب خراسان کشف شده است و فسیل‌شناسان با مطالعه این منطقه می‌توانند گونه‌های مختلف آن را کشف کنند.

علی‌اکبر شایان‌یگانه در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص چگونگی کشف سایت فسیلی اظهار کرد: با اطلاع مردم محلی بازدیدی توسط زمین‌شناسان سبزوار از روستای تندک ششتمد به عمل آمد. گستره‌ای به مساحت  حدود ۱۰ هکتار از اراضی جنوب روستای تندک پوشیده از سنگواره‌های دوران‌های مختلف زمین‌شناسی است که با کنکاش بیشتر این عرصه، گستره خیلی بیشتری خواهد داشت.  آقایان رحیمی از اهالی این روستا که عضو کانال پیام‌رسان ژئوپارک سبزوار بزرگ هم هستند به این سایت فسیلی حساس شده و به محققین ژئوپارک اطلاع داده‌اند.

وی ادامه داد: به گفته رحیمی مردم این روستا از نومولیت‌ها که بر روی زمین همانند سکه پخش شده است در گلدان‌ها به عنوان تزئین استفاده می‌کنند. من به همراه مهندس علیرضا شایان‌یگانه کارشناس زمین‌شناسی متوجه شدیم که این سایت، فسیل‌های چندین دوره زمین‌شناسی از اواسط پالئوزوئیک تا عهد حاضر را در بردارد. از انواع این فسیل‌ها می‌توان به «اسپی ریفر»، «گاستروپود»، «حلزون‌های صدفی»، «روزن‌داران»، «نومولیت‌ها» و … اشاره کرد. البته باید گفت که تحقیقات در مرحله ابتدایی بوده و در حال تکمیل شدن است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: فسیل‌شناسان می‌توانند در این سایت تازه کشف شده تحقیق کنند و گونه‌های جالب آن را معرفی کنند، چه بسا با تکمیل شدن تحقیقات یکی از بزرگترین سایت‌های فسیلی شرق کشور به جهانیان معرفی شود. این سایت می‌تواند غرب خراسان رضوی را یک پله به مرحله ژئوپارک شدن نزدیک کند.

یورت‌های تندک، روایت‌گر تاریخ کهن دیار سربداران

شایان‌یگانه عنوان کرد: تندک (tondok) روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان ششتمد استان خراسان ایران که در دهستان تکاب کوه میش قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۴۳۴ نفر برآورد شده است. شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی، دامداری و قالی‌بافی بوده که کشاورزی مردم این روستا را اغلب محصولات دیم تشکیل می‌دهد. این روستا در جوار کوه میش قرار گرفته و از نواحی کوهستانی و سرد بخش ششتمد به حساب می‌آید، در این روستا بافت قدیم خانه‌ها بیشتر به صورت متمرکز و پلکانی بوده ولی بافت جدید اغلب پراکنده و در کنار راه‌های اصلی و فرعی به روستا شکل گرفته است. روستاهای مجاور آن طرسک، مچ و قاسمی است و از جنوب به شهرستان بردسکن متصل است.

وی اضافه کرد: روستای تندک یکی از قطب‌های تولید بادام دیم و روغن زرد حیوانی در خراسان رضوی محسوب می‌شود که می‌تواند به مرکز خرید همگانی این محصولات ارزشمند و مغذی تبدیل شود. فرسایش لانه زنبوری یا تافونی و همچنین گسل راندگی در این روستا می‌تواند مورد توجه بخش اکوتوریسم علمی نیز قرار گیرد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: یورت، کلمه‌ای ترکی است که وارد زبان فارسی شده است و در فرهنگ لغت دهخدا به معنای جا و مکان، منزل و مسکن و هر یک از اتاق‌های خانه بیان شده است. در روستای تندک حدود ۲۵ یورت در شعاع ۲۰ کیلومتری روستا و با فاصله از هم وجود دارد که افراد گوسفندان خود را در زمستان در این یورت‌ها نگهداری می‌کنند. به یورت در روستا محله نیز می‌گویند.  معمولا هر محله از یک سر طایفه با فرزندان خود است که به عنوان فامیلی از دیگر محله‌ها تشخیص داده می‌شود، به عنوان مثال یورت رحیمی‌ها.

شایان‌یگانه افزود: هر یورت از دو جز اساسی تشکیل می‌شود. یکی از این دو بخش، «میرزاخانه» یا «مرد خانه» نامیده می‌شود که در واقع خانه‌هایی است گلی با تجهیزات کاملا ابتدایی همچون تنورخانه، اجاق گرما در خانه، رَف یا طبقه‌های گلی برای وسایل و غیره. دومین بخش «سم» یا «سمب» نامیده می‌شود که دست‌کندهای مردم در مجموعه یورت در دل تپه است.

وی تصریح کرد: از سم برای نگهداری گوسفندان استفاده می‌شده است. هر سم می‌تواند غاری با ۲۰  متر طول و ۴ متر عرض باشد که ظرفیت نگهداری از ۱۰۰۰ گوسفند را دارد. انتهای سم‌ها کانالی رو به بالا تعبیه شده است تا هم تهویه هوا صورت گیرد و هم نور کافی به سم برسد. در کنار سم‌های بزرگ، سم‌های کوچک نیز ایجاد می‌شود تا بره‌ها از مادرانشان جدا شده و تمامی شیر گوسفندان را نخورند و بره‌های تازه زایمان شده در میرزاخانه نگهداری می‌شوند.

این متخصص ژئوتوریسم و گردشگری گفت: در سم‌ها فضولات گوسفند روی هم انبار می‌شود، بنابراین محل مناسبی برای وجود حشراتی همچون کک شده است. هر یورت بسته به توانایی خرید گوسفند دو یا سه سم دارد.  گاهی برای نگهداری گوسفندان سم زده نمی‌شود و در کنار میرزاخانه، آغلی زده شده و در آنجا نگهداری می‌شوند. داخل این آغل‌ها آخوری برای تغذیه گوسفندان در زمستان تعبیه شده است. در بازدید از یورت رحیمی سه میرزاخانه و سه سم دیده شد که هر کدام متعلق به یکی از فرزندان رحیمی است. هر کدام از فرزندان یا سنی بالغ بر ۷۰ سال دارند و یا درقید حیات نیستند و یورت به وارثین آن‌ها رسیده است.

شایان‌یگانه تشریح کرد: در کنار هر یورت یک میدان به صورت دایره‌ای با دیواره‌های سنگی حدود یک متر چیده شده است تا گوسفندان برای استراحت مقطعی و شیر دوشی ابتدا به آن قسمت رفته و بعد از آن‌جا به سم هدایت شوند. در بازدید از یورت‌ها، زندگی تاریخی و پیشینیان دیار غرب خراسان رضوی به خوبی به چشم می‌آید که با چه سختی‌هایی کسب روزی و گذران زندگی می‌کرده‌اند. به نوعی این بخش از جغرافیا می‌تواند گردشگری تاریخی را به همراه داشته باشد و این پدیده مکشوفه از دل تاریخ را، همگان مشاهده کنند.

منبع:ایسنا