اهمیت حمل‌و‌نقل هوایی در توسعه گردشگری

حمل و نقل هوایی یکی از اجزای مهم اقتصاد جهانی است و نقش مهمی در توسعه فعالیت‌های گردشگری و توریسم ایفا می‌کند و به واسطه مزایایی که از نظر کاهش زمان و افزایش سرعت ارائه می‌دهد، پیشرفت چشمگیری دارد. پیوند میان گردشگری و حمل و نقل هوایی ارتباطی قوی است و تقاضا برای سفرهای هوایی و گردشگری مسیرهای موازی را دنبال می‌کند. اکنون چهل و سه درصد از ورود گردشگران بین الملل و جهانی از طریق حمل و نقل هوایی انجام می‌شود، حمل و نقل هوایی به تنهایی توسعه گردشگری مدرن در مسافت‌های طولانی را ممکن نموده است. سهم ناوگان هوایی در اشتغال گردشگری و تولید ناخالص داخلی بسیار قابل توجه است.

تخمین زده می‌شود که در سراسر جهان و به طور مستقیم، ۱۹/۶میلیون شغل، به واسطۀ صنعت گردشگری و از طریق حمل و نقل هوایی و هزینه‌هایی که بازدیدکنندگان در کشور مقصد پرداخت می‌کنند، پشتیبانی می‌شود. این شامل مشاغلی مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، جاذبه‌های دیدنی، حمل و نقل محلی و اجاره خودرو در سافاری‌هاست، و به‌طور غیرمستقیم ۱۶/۴میلیون شغل دیگر در صنایع تامین کننده صنعت گردشگری، توسط بازدیدکنندگانی که مسیر هوایی را برای مسافرت انتخاب می‌کنند، پشتیبانی می‌شود. همچنین از طریق سنجش مشاغل گردشگری مستقیم و غیرمستقیم که توسط حمل‌ونقل هوایی پشتیبانی می‌شوند، و از طریق کارکنانی که درآمد خود را صرف کالاها و خدمات می‌کنند، هفت میلیون شغل دیگر در سایر بخش‌های جانبی اقتصاد ایجاد می‌شود.

حمل و نقل هوایی با احتساب اثرات مستقیم و غیرمستقیم بیش از ۴۴/۸میلیون شغل را در صنعت گردشگری پشتیبانی می‌کند که سالانه حدود یک‌تریلیون دلار به تولید ناخالص داخلی جهان کمک می‌کند. علل گسترش حمل و نقل هوایی دقیقاً در ویژگی‌های اختصاصی آن نهفته است. یکی از این ویژگی‌ها امنیت حمل و نقل هوایی می‌باشد؛ سفرهای ایمن هوایی نتیجه عوامل فنی (عملکرد فنی هواپیما) و عوامل انسانی (آموزش کارکنان و خدمه) و عوامل هواشناسی است. در مقایسه با سایر راه‌های حمل و نقلی (ریلی، جاده‌ای و دریایی)، حمل و نقل هوایی به عنوان ایمن‌ترین نوع حمل و نقل طبقه‌بندی شده‌است. این واقعیت که سفر هوایی با وجود حفظ تکامل فناوری و دانش، حس بسیار خاص پرواز را هم ارائه می‌دهد.

استفاده از حمل و نقل هوایی با این حال برخی از کاستی‌ها از جمله وابستگی آن‌ها به شرایط محیطی را به همراه دارد. شرایط محیطی و جغرافیایی که گاهی اوقات امکان دستیابی به برنامه زمان‌بندی درست یا انجام سفر را به مخاطره می‌اندازد، ضمناً نمی‌توان نادیده گرفت که حمل و نقل هوایی به شدت تحت تأثیر کمبود سوخت، تروریسم، بحران‌های اقتصادی و سیاسی است. با وجود این معایب، سفرهای هوایی همچنان به طور فزاینده‌ای در سفرهای گردشگری مورد تقاضا هستند.

مسافران خطوط هوایی به سه دسته مجزا تقسیم می‌شوند، مخاطبانی که سفر هوایی را بدون توجه به هزینه ترجیح می‌دهند. این‌ها مسافران «مطلق» ترافیک هوایی هستند. داشتن درآمد بالا در انتخاب وسیله حمل و نقل و نوع هواپیما با معیار «زمان» و «راحتی» از ویژگی‌های این مسافران است. دسته دیگری از مردم مجبورند از طریق هوایی، به عنوان تنها وسیله حمل و نقل سفر کنند (به عنوان مثال معلولان جسمی و حرکتی). دسته سوم عموم مردم هستندکه مجبور به سفر هوایی نیستند و این مدل سفرها را با هم مقایسه می‌کنند. دسته‌بندی دیگری را می‌توان بر اساس انگیزه مسافران در سفر انجام داد: آن‌هایی که باید سفر کنند و کسانی که می‌خواهند سفر کنند. مسافرانی که باید سفر کنند، اکثراً کسانی هستند که برای انجام امورکاری سفر می‌کنند و نیاز به آسایش و راحتی دارند. مسافرانی که برای حضور در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، ورزشی، مذهبی، تفریحی یا پزشکی سفر می‌کنند. قیمت چنین سفری از سطح بالایی برخوردار است که اجازه می‌دهد تا خدمات برتر و انعطاف‌پذیری زیاد و سازگاری با نیازهای مدت اقامت مسافر را داشته باشد. مسافرانی که می‌خواهند سفر کنند کسانی هستند که به دلایل شخصی و بیشتر توریستی سفر می‌کنند. آن‌ها بزرگترین دسته را تشکیل می‌دهند، اما از نظر درآمد با سایر مسافران خطوط هوایی، درآمد کمتری دارند. بهایی که برای این‌ها پرداخت شده‌است کمتر از هزینه پرداخت شده توسط دسته اول است. صنعت حمل و نقل هوایی درآمدهای هنگفتی دارد، اما بسیار گران است و سودآوری تفاوت کمی بین این دو شاخص دارد. سقوط از سود ناچیز به ضرر زیاد بسیار آسان است.

یکی از انواع حمل و نقل هوایی حمل و نقل چارتری می‌باشد، اصطلاح «چارتر» از کلمه لاتین chartula گرفته شده است که به معنای قرارداد یا اجاره وسایل حمل و نقل است. در صنعت گردشگری، تورهای چارتر به معنای سفرهایی است که شامل خدمات از پیش تعیین شده از جمله: حمل و نقل، اقامت، گردش و اغلب وعده‌های غذایی و گزینه‌هایی برای فعالیت‌های مرتبط با گردشگری هستند. آژانس‌های چارتر با ارائه تورهایی با قیمت‌های رقابتی، تضمین ایمنی مشتری و کاهش نیاز افراد به سازماندهی زمان تعطیلات، تعداد فزاینده‌ای از مقاصد را برای گردشگران عادی سهل کرده‌اند.

یک تهدید بلندمدت برای گردشگری چارتر، این است که هویت و رفتار مصرف کننده در میان گردشگران را با توجه به نوع خدمات ارائه شده تغییر می‌دهد که منعکس کننده مصرف فردی کالا و خدمات است.

با وجود بحران‌های تاریخی در گردشگری چارتر و این واقعیت که نوع سفر در مناطق مختلف متفاوت بوده است، تأثیر کلی آن بر گردشگری امروز بسیار قابل توجه است.

بنابراین حمل و نقل هوایی تنها در تعداد خاصی از مسافران سودآور است. از جمله عواملی که به افزایش سودآوری در سال‌های آینده کمک می‌کند می‌توان به کاهش قیمت سوخت، بهره‌وری و مدیریت بهتر هزینه‌ها اشاره کرد. بررسی گذشته به ما نشان می‌دهد که هوانوردی موضوعی نیست که با دخالت دولت‌ها رونق بگیرد. سود در این بخش بسیار کم است و هزینه‌های بالادستی بیشتر در مالیات و بدهی است.

منبع:میراث آریا

ساج ایچی، غذایی آمیخته با آداب و سنن عشایر اردبیل

در فرهنگ غذایی ایرانیان سفره به عنوان محلی که افراد خانواده سه بار در روز پیرامون آن قرار می‌گیرند و با همدیگر به تعامل می‌پردازند، بسیار ارزشمند است و از با ارزش‌ترین مواد غذایی و سالم‌ترینشان برای پختن خوراک سنتی استفاده می‌کنند.

غذای ساج ایچی جزو غذاهای بزمی عشایر و روستاییان محسوب شده و به خصوص برای مهمان تهیه می‌شود، به دلیل استفاده از ماست در این غذا، به آن قاتیق شورباسی به معنی آبگوشت ماست نیز گفته می‌شود. این غذا، غذایی گوشتی است و اکثرا گوشت گوسفندی و به خصوص راسته گوسفند برای تهیه آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عشایر این غذا را برای مهمان و در مواقع ذبح گوسفند به وفور تهیه می‌کنند، نکته جالب در طبخ این غذا، استفاده از ماست در هنگام پخت آن است. در گذشته این غذا در داخل ساج پخته می‌شده که به همین دلیل به این نام معروف شده است.

پخت این غذا با ماست به‌طور همزمان انجام می‌شود. برای پخت این غذا، ابتدا گوشت را که بیشتر از راسته گوسفند تهیه می‌شود را خرد کرده، شسته و آماده پخت می‌کنند، سپس پیاز داغ درست کرده و از ادویه نمک و زردچوبه استفاده می‌کنند.

پس از این مرحله گوشت را اضافه کرده و اجازه می‌دهند تا با آب کمی بپزد و بعد تفت می‌دهند و سپس ماست را هم می‌زنند تا یکدست شود، بعد از آن به تدریج ماست را به دیگ غذا اضافه کرده و هم می‌زنند. باید به طور مداوم هم زده شود تا به جوش بیاید، پس از به جوش آمدن، از هم زدن خودداری می‌کنند و تا زمانی که ماست سفت شود و لعاب و غلظت غذا به حد ایده‌آل برسد، پخت غذا ادامه دارد و پس از آن غذا آماده سرو می‌شود.

امروزه با توجه به گسترش غذاهای آماده و سریع، علاقه و سلایق غذایی تحت تاثیر قرار گرفته و غذاهایی مانند ساج ایچی به ندرت طبخ می‌شوند. این غذا که از غذاهایی مخصوص مهمانی‌ها در استان اردبیل بود، اکنون کمتر مورد توجه است و در رستوران‌های معدودی پخت می‌شود و افراد کمتری با شیوه پخت این غذا آشنا هستند.

در گذشته پخت این غذا در قسمت داخلی ساج رایج بوده و به همین دلیل به آن ساج ایچی گفته می‌شود، با توجه به سبک زندگی عشایر این غذا بیشتر بر روی اجاق یا تنور پخته و از قسمت گود ساج برای این منظور استفاده می‌شده است، اما امروزه از ظروف آشپزی معمولی و به خصوص دیگ‌های رویی برای پخت این غذا استفاده می‌شود.

این غذا بیشتر در بین عشایر رایج است و به دلیل گذار از یک جامعه سنتی به جامعه مدرن، نسل جدیدی که نگاه و نگرش متفاوت با نسل آتی دارد، اگر اهمیت اجتماعی و فرهنگی این غذای محلی به خوبی برای آن‌ها تبیین نشود و نهادهای مرتبط آن را رواج ندهند، احتمال دارد در آینده این غذای محلی طبخ نشود.

از جمله اقداماتی که در راستای حفظ و احیای این غذای سنتی انجام شده ثبت این غذا در فهرست میراث ناملموس کشور است که برگزاری جشنواره‌های غذایی و آموزش ساج‌ایچی به افراد از طریق رسانه‌های مجازی و دیجیتال نیز در همین راستا برنامه‌ریزی شده است.

منبع:میراث آریا

پَتله‌پلو غذای سنتی بروجرد

بعد از عمل خشک شدن، آن را در گذشته با آسیاب‌های دستی قدیمی و در حال حاضر با روش‌های صنعتی خرد و به صورت نیم‌دانه تهیه می‌کنند.

در واقع پلته یک اصطلاح است و البته در برخی مناطق به آن پتله گفته می‌شود. در لرستان، خصوصا شهرستان بروجرد، اگرچه از هر دو واژه استفاده می‌شود ولیکن بیشتر به آن پَلتَه می‌گویند.

مواد لازم برای تهیه پَلته‌پلو بروجردی

پیاز، بلغور گندم، برنج، باقالی زرد، شوید، پیازچه و تره‌فرنگی، سیر، نمک، زردچوبه و فلفل.

روش و دستور پخت آن به این صورت است که:

پلته و برنج را که از قبل پاک شده‌اند شسته و حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در آب خیس می‌کنند. همچنین، باقالی زرد را بعد از پاک کردن و شستن بر روی حرارت اجاق گذاشته تا زمانی که نیم‌پز شود.

مرحلۀ بعد آماده کردن پیازداغ است، برای این مرحله پیاز را خورد کرده و داخل یک قابلمه و در روغن که بهتر است از روغن محلی استفاده بشود تفت داده تا زمانی که پیاز داغ طلایی شود، سپس زردچوبه، فلفل، سبزی‌ها شامل شوید، تره‌فرنگی، پیازچه و در نهایت سیر خورد شده را اضافه می‌کنند. بعد از کمی تفت خوردن مقدار ۲ پیمانه آب اضافه کرده و بعد از به جوش آمدن آب، پَتله خیس خورده را به قابلمه اضافه می‌کنند. تا بپزد. در این فاصله باقالی نیم پز، نمک و برنج را به مواد داخل قابلمه اضافه کرده، و وقتی آب آن کاملا بخار شد، در قابلمه را گذاشته و صبر می‌کنیم تا پَتله پلو کاملا دم بکشد بعد از نیم ساعت غذا کاملا آماده سرو است. بهتر است، پَتله را از قبل خیسانده تا برای پختن، زمان کمتری نیاز داشته باشند.

همان‌طور که آورده شد، پای ثابت پلته پلو، همان طور که از نامش پیداست، پلته یا همان بلغور است اما بسته به ذائقه، توان مالی و بودجۀ غذایی هر خانواده چیزهای دیگری مثل حبوبات، گوشت، کشمش یا گردو را می‌توان در پلته پلو استفاده کرد.

می‌توان به این موضوع اشاره کرد که غذای مذکور از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می‌باشد. بلغور گندم منبعی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و ریزمغذی‌هاست. همچنین بلغور چربی کمی دارد، مقدار زیادی مواد معدنی مثل منگنز، منیزیم و آهن دارد، ضمن اینکه منبع خوبی از پروتئین‌های گیاهی نیز می‌باشد. پیش از همه این‌ها، بلغور مقدار بسیار خوبی از فیبر مورد نیاز در رژیم غذایی را تامین می‌کند که برای سلامت قلب و گوارش لازم است. همچنین، خواص باقالی و سبزیجات به کار رفته در پَتله پلو و طعم، بافت و عطری که دارند، بسیار حائز اهمیت است.

منبع:میراث آریا

عارفی که برای امرار معاش پالان می‌دوخت

معرفی مقبره پیر پالان‌دوز

آرامگاه پیر پالان‌دوز منسوب به شیخ محمد مقتدی کارندهی (کاردهی) از عرفای شیعه مذهب ذهبیه، مشهور به پیر پالان‌دوز است که در قریه کارده مشهد به دنیا آمد و در شهر مشهد خانقاهی بر پا ساخت. او اگرچه از شیخ‌های سلسله ذهبیه بود، اما برای امرار معاش پالان‌دوزی می‌کرد، از وی قرآن هفت سوره‌ای بر جای مانده که به خط ثلث نوشته شده است.

تاریخچه مقبره پیر پالان‌دوز

بنای اولیه آرامگاه پیر پالان‌دوز در زمان شاه محمد خدابنده صفوی (پدر شاه عباس صفوی، فردی نابینا بود) به سعی قنبر علی بن خواجه حسین در سال ۹۸۵ قمری ساخته شده است. این بقعه در سال‌های اخیر به‌طور کامل بازسازی شده و مشتمل بر درگاه ورودی، رواق‌ها و فضاهای طرفین، صحن و فضای اصلی مقبره است. نمای دیوارهای بیرونی با طاق‌نماها، قاب، لچکی و کاشی‌کاری زیبا آراسته و درون آن با نقش‌های هندسی و ترنج مزین شده است.

این بنای تاریخی در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۳۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

معماری مقبره پیر پالان‌دوز

این مقبره شامل بنایی چهارگوش با گنبدی بر فراز آن و ایوانی آجری در مقابل است. در داخل بقعه، شاه‌نشینی است که در بالای آن، یزدی‌بندی‌هایی اجرا شده که در اصل دارای نقاشی بوده و به داخل بقعه جلوه خاصی می‌بخشیده است. بدنه‌های بنا، از دوران صفویه، دارای تزیینات نقاشی بوده که بر اثر گذشت زمان و نفوذ رطوبت، جز بخش کمی از آن‌که مرمت و ثابت گردیده، بقیه از میان رفته است. در زیر کاسه گنبد نیز ترنج زیبایی با نگاره‌های گیاهی نقش‌اندازی شده است.

نمای خارجی بنا به ایجاد طاق‌نماهای تیزه‌دار آجری و پشت‌بغل‌های کاشی و قاب‌های مستطیل تزئینی بر فراز آن‌ها، در عین سادگی، منظره‌ای زیبا دارد. سطح گنبد پیازی شکل فراز بنا که روی گردنی استوانه‌ای شکل استوار شده، دارای پوشش ساده‌ای از کاشی فیروزه‌ای است. شکل کلی بنا و بازمانده‌های نقاشی‌های درون آن، بنا را اثری از دوران صفوی معرفی می‌کند که در سال ۹۸۵ هجری قمری ساخته شده است. تاریخ مزبور، بر کتیبه سنگ سفید مربعی کنده شده است.

پیر پالان‌دوز که بود؟ 

شیخ محمد عارف عباسی مشهور به «پیر پالان‌دوز» از عرفا و پیران سلسله ذهبیه است که در نیمه دوم قرن دهم هجری قمری ولادت یافت. ایشان متولد روستای کارند مشهد و معاصر شیخ بهایی بوده‌اند. او علاوه بر اینکه در عرفان به مقامات بلندی دست یافت، در کیمیاگری و خطاطی متبحر بود. شیخ محمد در خط ثلث استاد بوده و هفت سوره از قرآن نگاشته شده به خط خوش ایشان موجود است. وی با اینکه صاحب موقعیت بود و می‌توانست بدون کوشش زندگی خوبی داشته باشد، از راه پالان‌دوزی روزگار می‌گذراند. شیخ محمد عارف، بر مبنای باور توحیدی خود و توکل بر خدا، ذکر تشکر، خدمت، طاعت، قناعت و ایثار که از صفات عارفان است، به جست‌وجوی راه معرفت پرداخت و مدتی از عمر خود را به کسب فیض از اهل حق سپری کرد و به بروز کراماتی معروف شد.

شیخ برای ساختن خویش، در جستجوی مردان حق برخاست. با عنایت حضرت پروردگار به حضور شیخ کمال‌الدین حسین تبادکانی (تاج الدین خوارزمی) راهنمای اهل دل آن روزگار رسید. از خدمت او کسب آداب سلوک راه خدا کرد و برحسب آمادگی ذاتی خود مورد توجه مبارک استاد شد و پس از سپری ساختن مدارج کمال به خلافت شیخ خود معین گشت و به دامادی وی سرفراز آمد.

لقب «پالان‌دوز» ازاین‌رو به او داده شده که برای گذران زندگی خود با وجود مقام والا، به کار پالان‌دوزی اشتغال داشته است. از این شخصیت، قرآن هفت سوره‌ای در دست است که به خط خوش ثلث نوشته شده‌اند و حکایت از توانایی او در کار خطاطی دارند.

ذهبیه چه کسانی بودند؟ 

ذهبیه شاخه‌ای عرفانی از پیروان معروف کرخی و نجم الدین کبری بوده‌اند (یکی از سلسله‌های تصوف اسلامی است که در ایران و سایر کشورها پیروانی دارد و به‌عنوان یکی از سلسله‌های تصوف شیعی شناخته می‌شود و قدمت سلسله دراویش ذهبیه را به قرن سوم هجری قمری نسبت می‌دهند) که از سده هفتم قمری به بعد شیوخی چون میر سید علی همدانی، خواجه اسحاق ختلانی و سید عبدالله برزش‌آبادی پیشوایی این فرقه را بر عهده داشته‌اند. سیدعبدالله که از اعقاب امام سجاد (ع) و نسل بیستم وی بوده عمده عمرش را در قریه بفرزش‌آباد مشهد گذرانیده و به سال ۸۲۷ قمری درگذشته و در همان روستا مدفون شده است.

از زمان سید عبدالله به بعد پیروان وی خصوصا به ذهبیه شهرت یافته و عمدتا روی به تشیع نهاده‌اند. ششمین قطب سلسله ذهبیه پس از سید عبدالله برزش‌آبادی همین شیخ محمد کاردهی بوده است.

بازدید از مقبره پیر پالان‌دوز

برای دسترسی به مقبره پیر پالان‌دوز کافی است خود را به ورودی نواب صفوی حرم مطهر برسانید. بازدید از این مکان تاریخی رایگان است و طبق گفته‌های بازدیدکنندگان، تجربه‌ای آرامش‌بخش و معنوی را به ارمغان می‌آورد.

منبع:میراث آریا

معماری بنای مسجد گوهرشاد از چه شیوه‌ای پیروی می‌کند؟

یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: سبک معماری مسجد گوهرشاد به شیوه آذری است. در این سبک فاصله گنبدهای دوپوش(دوجداره) از یکدیگر زیاد است.

رجبعلی لباف‌خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص معماری مسجد گوهرشاد اظهار کرد: از ویژگی‌های معماری مسجد گوهرشاد به لحاظ زیبایی‌شناسی تلفیق آجر و کاشی است که امروز نیز شاهد این عنصر تزئینی در مناره‌ها، اسپر و بدنه ایوان‌های این بنا هستیم.

وی اضافه کرد: این پدیده به صورت تلفیق کاشی و سنگ در بنای مسجد گوهرشاد اجرا شده است. همچنین این پدیده ایوان مقصوره و برخی از غرفه‌ها، ازاره‌های مدرسه غیاثیه، خرگرد و آرامگاه ابابکر تایبادی را نیز آراسته‌ است.

کاشی معرق بیشترین نوع کاشی به کار رفته در مسجد گوهرشاد است

این پژوهشگر خراسانی خاطرنشان کرد: بیشترین نوع کاشی به کار رفته در مسجد گوهرشاد کاشی معرق است اما در برخی از کتیبه‌ها و قاب‌ها که بیشتر مربوط به دوره قاجار است، بیشتر از کاشی هفت‌رنگ استفاده شده است. همچنین نقش‌ها و نقش کاشی‌های به کار رفته در تزئینات مسجد بسیار متنوع است. برای مثال لچکی‌های ایوان‌ها، غرفه‌ها، طاق‌نماها و حاشیه‌ها با نقوش اسلیمی و ختایی، درون غرفه‌ها و دیوارهای جانبی ایوان با گره‌های هندسی، کتیبه‌های بنایی و ترکیب کاشی با آجر زینت یافته است.

مطالعه سیر تحول کتیبه‌نگاری در مسجد گوهرشاد

لباف‌خانیکی بیان کرد: از آنجا که از تمام دوره‌ها کتیبه‌هایی در این مسجد بر جای مانده، می‌توان سیر تحول کتیبه‌نگاری به خصوص خط ثلث را در مسجد گوهرشاد مطالعه کرد. مسجد گوهرشاد یک نوبت در عصر شاه عباس به دلیل فرسودگی و خرابی ناشی از حمله ازبک‌ها تعمیر و بار دیگر جهت رفع خرابی‌ها بر اثر زلزله‌ سال ۱۰۸۴ هجری قمری مرمت شد. بر اثر آن زلزله نیمی از مسجد گوهرشاد خراب و گنبد نیز منهدم شده بود که به دستور شاه سلیمان توسط یک بنای اصفهانی به نام شجاع مرمت و بازسازی شد.

وی با اشاره به مرمت‌های دوره قاجار تصریح کرد: به استناد چند کتیبه در دوره قاجار نیز مرمت‌هایی در مسجد صورت گرفته که ظاهرا بازسازی مناره‌های مسجد در سال ۱۲۷۲ هجری قمری از جمله مهم‌ترین این مرمت‌ها بوده است. در سال ۱۳۳۰ هجری قمری قزاق‌های روس حرم مطهر به توپ بستند که طی آن به مسجد گوهرشاد نیز آسیب وارد شد.

این باستان‌شناس خراسانی اضافه کرد: در دوران معاصر نیز بین سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۳ شمسی یک دوره تعمیرات اساسی در مسجد انجام شد که مهم‌ترین آن‌ بازسازی‌های بخشی از ایوان مقصوره و گنبد بوده است. همچنین در همین دوره گنبد با ابتکار یک معمار به نام عباس آفریده به طور کامل با بتن تجدید بنا شد و در سال ۱۳۵۱ کار تعمیرات گنبد و مسجد گوهرشاد به پایان رسید. نمای کنونی که در حال حاضر از گنبد مسجد مشاهد می‌شود بر فراز حاص همان تجدید بناست.

لباف‌خانیکی ابراز کرد: شیوه معماری مسجد گوهرشاد آذری است. در این سبک فاصله دوپوش گنبد از یکدیگر زیاد است. به عنوان مثال گنبدها در آرامگاه تیمور در سمرقند یا آرامگاه گوهرشاد در هرات و بسیاری از بناهای دیگر که به سبک آذری ساخته شده‌ است. این گنبدها بسیار بلند است اما  در مسجد گوهرشاد اتفاق ناخواسته‌ای رخ داده که معمار مجبور شده سنت‌شکنی کند و گنبد مسجد را نسبت به ابعاد عظیم مسجد و ایوان مقصوره کوتاه بگیرد.

وی تصریح کرد: این سنت‌شکنی به این دلیل بوده که اگر قرار بود گنبد را متناسب با ابعاد مسجد خیلی بلند اجرا کنند، از گنبد حرم مطهر بالاتر می‌رفت؛ آن زمان ارتفاع گنبد حرم مطهر فقط ۱۷ متر بود. با تمام تلاشی که قوام‌الدین شیرازی انجام داد، باز هم نتوانست گنبدی کوتاه تر از ۳۹ متر برای مسجد گوهرشاد بسازد.

لباف خانیکی یادآور شد: بنابراین مسجد گوهرشاد که در واقع به دلیل تبرک در کنار حرم مطهر ساخته شد بود، ارتفاعی پیدا کرد که گنبد حرم امام رضا(ع) را تحت تاثیر قرار می‌داد و به همین دلیل معماری گنبد حرم مطهر را از سبک رازی به سبک آذری تغییر دادند.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی ادامه داد: بر همین اساس معماران سعی کردند در این سبک بر فراز ساقه گنبدی حرم یک ساقه بلند به ارتفاع ۱۲ متر ایجاد کنند که با گنبد مسجد گوهرشاد برابری کند؛ اگر چه هنوز هم گنبد حرم امام رضا(ع) حدود ۲ متر کوتاه‌تر از گنبد مسجد گوهرشاد است اما وقتی از دور نگاه می‌کنیم هر ۲ گنبد را به موازات یکدیگر می‌بینیم.

منبع:ایسنا

نگاهی به نمایش تاریخ طبیعی و باستانی در موزه‌های گناباد

هر شی و اثر به نمایش گذاشته ‌شده در موزه یا نمایشگاه زبان حالی دارد و با بیننده ارتباط برقرار می‌کند که با تعمق و تفکر در آن می‌توان زبان حال اثر مزبور را دریافت و دیدگاه‌های مختلف مربوط به آن را بررسی کرد.

یکی از مهم‌ترین وظایف موزه برقراری ارتباط فرهنگی بازدیدکنندگان با اشیای به نمایش‌گذاشته‌ شده در موزه است.

در واقع باید کوشید تا ارتباطی که میان اثر و خالق آن وجود داشته را به نوعی دیگر به بازدیدکنندگان منتقل کرد که این رویکرد امری دور از دسترس نیست.

موزه تاریخ طبیعی گناباد

موزه تاریخ طبیعی گناباد به همت اداره‌کل محیط زیست استان در محل اداره محیط زیست شهرستان و در خیابان مالک اشتر ایجاد شده است. این موزه دارای بخش‌های مختلف نمایش تاریخ طبیعی، محیط زیست و حیات وحش گناباد است.

در این موزه گونه‌هایی از پستانداران، انواع پرنده‌های آبی و خشک‌زی منطقه، انواع خزندگان و اکوسیستم متنوع شهرستان در معرض دید عموم قرار گرفته است.

موزه باستان‌شناسی گناباد

موزه باستان‌شناسی گناباد در بافت قدیمی قصبه شهر و در ضلع شرقی مدرسه نجومیه در فضای حدود ۱۵۰ مترمربع و در سال ۱۳۷۶ افتتاح شده است. در این موزه آثار و اشیای تاریخی کشف‌ شده از شهرستان و دیگر آثار تاریخی مربوط به خراسان به نمایش درآمده است.

آثار این موزه در بخش‌های مختلفی به نمایش گذاشته شده است. بخشی از آن به آثار فلزی دوره‌های مختلف اسلامی و ظروف به ویژه سفالینه‌ها اختصاص یافته است. بخش دیگری از آن مربوط به سکه، اسناد قدیمی و فرمان‌نامه‌ها، نسخ معارف اسلامی از مشاهیری همچون کلینی و علامه مجلسی است. همچنین کتیبه‌های سنگی مربوط به بنای تاریخی مدرسه نجومیه و دیگر اشیای اهدایی مردم در این موزه به نمایش درآمده است.

اشیاء این موزه ابتدا در یکی از شبستان‌های مسجد جامع و تاریخی شهرستان گناباد در معرض دید عموم قرار داشته و سپس به مکان کنونی منتقل شده است.

موزه آب گناباد

موزه آب گناباد در محل آب‌انبار قدیمی دوره قاجار در مرکز شهر و در حاشیه میدان اصلی احداث شده است. ثبت قنات قصبه گناباد به عنوان اولین اثر ثبتی جهانی در فهرست یونسکو و ضرورت ایجاد موزه‌ای تخصصی با موضوع آب، زمینه تشکیل این موزه توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را فراهم ساخته است.

در این موزه آثار و اشیای تاریخی مرتبط با موضوع آب و فنجان آبی که نقش تقسیم آب را به صورت سنتی بر عهده داشته، به نمایش گذاشته شده است. از بخش‌های اصلی این موزه می‌توان به نمای مجسمه زنده‌یاد غلامرضا نبی‌پور، از مقنی‌های پیشکسوت‌ قنات‌های گناباد، است.

نبی‌پور از سوی وزارت فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور به عنوان یکی از اساتید معنوی ثبت شده است. این موزه در سال ۱۳۹۷ بازپیرایی شده و به شکل جدید مورد بازدید علاقه‌مندان و گردشگران قرار می‌گیرد. برای ورود به محل اصلی موزه باید از چهل پله گذر کرد و به عمق ۲۰ متری مخزن اصلی آب‌انبار که به موزه تبدیل شده است، رسید.

موزه زعفران سنو

موزه تخصصی زعفران در روستا سنو گناباد در سال ۱۳۹۰ افتتاح شده است. این موزه با هدف معرفی و نحوه کاشت، داشت و برداشت زعفران شکل گرفته است. این موزه در روستای گردش‌پذیر سنو ایجاد شده و در آن مراحل کاشت پیاز زعفران و مراحل برداشت گل آن در معرض دید عموم قرار می‌گیرد.

این موزه در محل یکی از حمام‌های قدیمی روستا به وسعت ۱۸۰ متر مربع ایجاد شده که با توجه به فضای موجود دیگر این ساختمان قابل گسترش است. این حمام متعلق به دوره صفوی است که با توجه به عدم استفاده تغییر کاربری پیدا کرده است.

علاوه بر نمایش مواردی که بیان شد، اتاق‌هایی از این موزه به نمایش و نحوه‌ زندگی کشاورزی در این روستا با تأکید بر فصل برداشت زعفران و وسایل و ابزار کار کشاورزی و مردم‌شناسی اختصاص یافته است.

روستای سنو در فاصله ۲۴ کیلومتری از گناباد قرار دارد. این موزه به همت دهیاری روستا و اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان ایجاد شده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

منبع:ایسنا

ایستاده بر قله صداقت!

کوه مظهر و نمادی از پاکی و صداقت در جهان است، این را یکی از پیشکسوتان حوزه کوهنوردی در کردستان می‌گوید، فردی که ۳۵ سال از عمر خود را در این حرفه سپری کرده است.

این کوهنورد کردستانی، ۳۵ سال از عمر خود را در چهار فصل سال مشغول صعود به قله‌های مختلف در خارج و داخل ایران بوده است.

در این سال‌ها، در هر چهار فصل سال به اکثر قله‌های نام‌آوازه ایران صعود کرده و ردپایی از خود را در آن قله‌ها به یادگار گذاشته است.

فتح اکثر قله‌های ایران تنها گوشه‌ای از زندگی «صلاح حقیقیان» در کوهستان است، این پیشکسوت کردستانی صعودهایی به قله مراپیک واقع در رشته کوه‌های هیمالیا در نپال، قله کلیمانجارو بلندترین کوه در آفریقا، کوه البروس بلندترین قله در قاره اروپا، قله آرارات در ترکیه و دو قله در رشته کوه پیرنه در اسپانیا را در کارنامه خود دارد.

عشق و علاقه فراوان وی به کوهستان و طبیعت سبب ورود او به این رشته جذاب و دلربا و در عین حال پر پیچ و خم و ناهموار شده است.

به گفته خود او، در کوه و طبیعت آرامش خیالی به آدمی دست می‌دهد که نمونه آن در زندگی شهری کم پیدا می‌شود.

این کوهنورد پیشکسوت کردستانی معتقد است آرامش روحی که در کوهستان و با آن حجم از طراوت و شادابی که در خود دارد، انسان را برای روبه‌رو شدن و کنار آمدن با مشکلات و سختی‌های زندگی آماده می‌کند.

مدیرعامل کانون کوهنوردان کردستان گفت: هرساله روز ۱۱ دسامبر (۲۰ آذر) به عنوان روز جهانی کوهستان نام‌گذاری شده است و سازمان خوار بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) مسئولیت هماهنگی این روز در سطح جهان را بر عهده دارد.

صلاح حقیقیان در گفت‌وگو با ایسنا، با تبریک روز جهانی کوهستان اظهار کرد: هرساله از سوی سازمان جهانی فائو شعاری برای این روز در نظر گرفته می‌شود و شعار سال ۲۰۲۱  به عنوان “گردشگری کوهستانی پایدار” نام گرفته است.

وی عنوان کرد: قاعدتا در چهارچوب تعیین شده هر کوهنوردی که قدم به کوهستان می‌گذارد تعهداتی در قبال طبیعت و کوهستان بر عهده دارد.

حقیقیان تاکید کرد: کوهنوردان در قبال نسل آینده مسئول هستند و باید همانگونه که محیط زیست را تحویل گرفته‌اند آن را به نسل‌های بعدی نیز تحویل دهند.

وی ادامه داد: از مسئولان درخواست می‌شود که از ساخت و سازهای بی‌رویه در کوهستان‌ها جلوگیری و به جای ساختن پناهگاه در کوهستان‌ها، در روستاها خانه‌های کوهنوردی ایجاد کنند.

حقیقیان بیان کرد: یکی از درخواست‌های عمومی کوهنوردان، احداث خانه کوهنوردی در مسیر دامنه‌ها و جلوگیری از ساخت و سازها در خود کوهستان است.

وی تصریح کرد: چرای دام بی‌رویه، ساخت و سازهای نامتعارف در طبیعت، معدن و استخراج معادن در دل طبیعت، جاده‌سازی، گردشگری ناسالم و عدم مدیریت صحیح، چیدن گل و گیاه‌های محلی و تزئینی، نوشتن یادگاری بر روی درخت، سنگ، درون غارها و …  انباشته شدن زباله به ویژه در پناهگاه‌ها، ایجاد حریق و آتش سوزی‌ در جنگل و مراتع، قطع درختان به ویژه در مناطق زاگرس، سدسازی بی‌رویه و عدم کارشناسی‌های صحیح که گونه‌های مختلفی از طبیعت را درخود دفن می‌کنند از جمله عوامل تخریب محیط زیست و کوهستان هستند و یکی از تعهدات کوهنوردان پرهیز از انجام آن‌ها و حفظ محیط زیست است.

مدیرعامل کانون کوهنوردان کردستان حضور بی‌رویه افراد و ایجاد ناهنجاری در طبیعت را یکی از مشکلات اساسی این روزها خواند و افزود: عدم آموزش، آمادگی و عدم مدیریت صحیح سبب ایجاد ناهنجاری‌هایی در طبیعت شده و صرفا افرادی فارغ از پاسداشت و حفظ محیط زیست تنها برای صعود به قله‌ها قدم در کوهستان می‌گذارند که حفظ و حراست محیط زیست آنچنان که شاید و باید برای آنان مهم نیست.

صلاح حقیقیان به داشتن حسن اخلاق در طبیعت تاکید کرد و گفت: داشتن حسن اخلاق اولین گزینه در بحث کوهنوردی است که متاسفانه در چند سال اخیر مورد غفلت واقع شده، و امید است که روز جهانی کوهستان روزی باشد در راستای حفاظت هرچه بیشتر محیط زیست.

وی به ۳ نماد کوهنوردی گریزی زد و خاطرنشان کرد: نماد روز جهانی کوهستان سه مثلث متساوی الاضلاع است که بر یک خط افقی رسم شده است که مثلث سمت راست در پایه یک مثلث سبز کوچک دارد که نشانه رشد گیاهان در دامنه کوه‌ها می‌باشد، مثلث سمت چپ یک الماس آبی رنگ در بالا دارد که برف در قله کوه را نشان می‌دهد و به معنای حفظ دمای محیط زیست و حفظ دمای زمین است و توجه به گرمایش زمین و مثلث میانه دایره نارنجی دارد که نشان دهنده منابع طبیعی استخراج شده از محیط کوهستان است.

حقیقیان ادامه دارد: سرچشمه همه رودهای بزرگ، و منشا نیمی از آب‌های شیرین جهان، کوهستان است؛ و کوه‌ها، زیستگاه گونه‌های بی شمار گیاهی و جانوری، خاستگاه بخش مهمی از تنوع زیستی و پناهگاه بسیاری از گونه‌هایی هستند که در دشت‌ها در حال نابودی هستند.

وی در پایان سخنان خود یادآور شد: کوه‌ها بزرگترین گردشگاه و ورزشگاه‌ هستند که داشتن چشم‌اندازی باشکوه و هوای پاک امکان پیاده‌روی و ورزش را در این محیط طبیعی فراهم می‌کند.

منبع:ایسنا

هتل شناور پیشرفته در دبی

مدیریت مجموعه هتل‌های لوکس «کمپینسکی» مستقر در سوئیس، در آینده‌ای نزدیک یک اقامتگاه و هتل شناور در کلانشهر پیشرفته و فوق لوکس جهان یعنی در دبی، افتتاح خواهد کرد.

توهم گنج و گنج‌یابی

افزایش جرایم در این حوزه و آمار تکان‌دهنده در محاکم قضایی، ورود کلاه‌برداران حرفه‌ای به این عرصه، مال‌باختگانی که در دام این کلاه‌برداران اسیر می‌شوند و وجود تلفات انسانی بی‌شمار در جریان این حفاری‌ها نشان می‌دهد که در این موارد برخورد جدی و بدون اغماض و آگاه‌سازی مردم ضرورتی انکارناپذیر است.

۶۰درصد حفاری‌های غیرمجاز در کشور توسط افراد سودجو، خلاف‌کار و کلاه‌برداران حرفه‌ای صورت می‌گیرد که تعدادی از آن‌ها نیز توسط رمال‌ها و دعانویسان تحریک شده و اقدام به این کار می‌کنند و سویی دیگر تبلیغ آزادانه در فضای مجازی تحت عناوین آموزش و فروش دستگاه‌های گنج‌یاب عاملی برای تحریک و ایجاد وسوسه افراد ناآگاه هستند.

در این راستا علاوه بر تخریب محوطه‌های تاریخی، بیشترین آسیب را روستاییان متحمل می‌شوند چرا که ورود این افراد به محیط روستاها اولا موجب توسعه و رواج انواع بذهکاری‌ها در روستاها می‌شود و از طرفی دیگر این سوداگران با حفاری‌های عجیب و غریب مانند حفر تونل و چاه موجب خسارت‌های مالی و جانی و دامی به آن‌ها می‌شوند، همچنین علاوه بر این موارد بارها اتفاق افتاده است حفاران غیرمجاز در روستاها زمانی که از حفاری‌های غیرمجاز نتیجه نمی‌گیرند با دزدیدن اموال و احشام و دام‌های اهالی به کار خود خاتمه و متواری می‌شوند.

اما بررسی بیشتر دلایل افزایش حفاری‌های غیرمجاز در کشور نشان می‌دهد آنچه موجب افزایش این معضل اجتماعی شده است عواملی مانندعدم آگاهی و فرهنگ‌سازی، افزایش پول‌شویی در جامعه، بیکاری و فشارهای اقتصادی هستند.

بعضی از جوانان بیکار با مشاهده کسانی که از طریق پول‌شویی به جایی رسیده‌اند فکر می‌کنند که این افراد از طریق گنج‌یابی به این زندگی رویایی رسیده‌اند لذا بیل و کلنگ برداشته و به تخریب هویت و شناسنامه خود اقدام می‌کنند.

از طرفی دیگر بیکاری رابطه مستقیم با افزایش حفاری‌ها دارد چرا که در دوران شیوع ویروس کرونا شاهد افزایش حفاری‌ها در کشو هستیم و از طرفی به‌طور سنتی در فصل زمستان با افزایش بیکاری آمار حفاری غیرمجازی بیشتر می‌شود.

یکی دیگر از معضلات حفاری‌های غیرمجاز، حفاری بقاع متبرکه و امام‌زاده‌ها با هدف شبه‌افکنی در دین است چرا که این افراد در برخی موارد جزء گروه‌های معاند بوده، دو هدف را دنبال می‌کنند یک به دنبال جسد مومیایی و دفینه و دوم به دنبال شبهه‌افنکی در مورد اعتقادات مردم هستند، لذا ضرورت دارد دستگاه‌های امنیتی و انتظامی موضوع را به طور ویژه پیگیری و متخلفان را به جزای عمل خود برسانند.

برخورد با این اقدامات نیازمند پیشگیری‌های اجتماعی و کیفری است برای پیشگیری اجتماعی می‌توان اقداماتی مانند آموزش کودکان و نوجوانان و گنجاندن یک واحد درسی به دانش‌آموزان درباره اهمیت و آشنایی با میراث‌فرهنگی و حفظ آن، اجرای کلاس‌های درس تاریخ در محوطه‌ها و بناهای تاریخی و استفاده از رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی به‌ویژه صدا و سیما به منظور آشنایی عموم شهروندان به منظور بالا بردن مشارکت مردمی در حفظ و صیانت از آثار تاریخی انجام داد و همچین استفاده از گروه‌ها، انجمن‌ها و تشکل‌های مردمی و فعال کردن انجمن‌های میراث‌فرهنگی و… در بعد پیشگیری نقش بسیار مهمی دارد.

از طرفی مجازات کیفری عاملان و اجرای عدالت بدون اغماض می‌تواند از تخریب و غارت اموال فرهنگی و تاریخی جلوگیری کرده و موجب حفاظت از این میراث گرانبها شود.

منبع:میراث آریا

۱۶ سال کوشش برای پاسداشت هنرهای دستی و سنتی ایران‌زمین

نگاهی به قدمت هنر

بی‌شک صنایع‌دستی فعالیتی ارزشمند در سه حوزه فرهنگ، هنر و اقتصاد است که ریشه در فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌های مردم جوامع مختلف دارد.

در این میان هنر و صنایع‌دستی در سرزمینمان ایران به واسطه تاریخی پرفراز و فرود که از هزاره‌های متعدد تاریخ طی کرده، نقشی بی‌بدیل در سیر حیات فرهنگی و تمدنی این ملت بزرگ ایفا کرده است.

با نگاهی گذرا به سیر تکامل تاریخ بشریت، اولین جلوه‌گاه حیات اجتماعی و جمعی بشر را می‌توان در غارها جستجو کرد، بسیاری از دیرینه‌شناسان پیدایش دوران غارنشینی را که از دوران «پارینه سنگی» آغاز می‌شود به بیش از ۲میلیون سال قبل می‌رسانند. با این‌حال ردپای انسان غارنشین در مناطق مختلف کشور به بیش از ۵۰هزار سال قبل رسیده و در این میان در استان اصفهان، براساس کاوش‌های باستان‌شناسی به بیش از ۴۳هزار سال قبل بازمی‌گردد.

شواهد و اسناد حاکی است که انسان غارنشین پس از رفع نیازهای اولیه خود، به اندیشیدن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی که خداوند در وجود انسان به ودیعه نهاده بود پرداخت به گونه‌ای که ردپای اولین شاخصه فکری حیات اجتماعی انسان در قالب نقاشی‌های دیواری در غارها، خود اثبات کننده این نکته است که هنر، آغازی بر تفکر انسان پس از ترویج حیات اجتماعی به‌شمار می‌رود.

ایران و هنرورزی

با نگاهی گذرا به تاریخ پر فراز و فرود جامعه ایران در می‌یابیم که ایرانیان یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین تواریخ بشری را به خود اختصاص داده‌اند به گونه‌ای که وضعیت سوق‌الجیشی جامعه ایران از قدیمی‌ترین ازمنه تاریخی تا کنون باعث شده که این مردمان همواره در طول حیات طولانی خود مخاطرات دائمی را از سر بگذرانند، لذا از یک‌سو تهدیدهای دائمی خارجی بخشی از حیات این مردمان به‌شمار می‌رود و از سوی دیگر برخورد با این تهدیدهای دائمی با ابزار فرهنگ و هنر باعث ماندگاری و در عین حال جهانی شدن فرهنگ و تمدن این سرزمین شده است، بی‌شک هیچ سرزمینی در این کره خاکی به اندازه ایران در طول تاریخ کهن خود تهاجمات متعدد خارجی را تجربه نکرده است. لذا رمز ماندگاری این ملت بزرگ در برابر تهاجمات گوناگون که اساس حیاتش را همواره تهدید می‌کرد در مبارزه فرهنگی با این هجمه‌ها خود را نشان می‌دهد، با این وصف همواره شاهدیم که هنرمند اصیل ایرانی در کنار سایر نخبگان در طول این تاریخ، همواره با دلی سوخته و فکری تافته و درخشان با ارایه هنر خود به سادگی تمام و در کنج کارگاه کوچک خود همواره با خلق آثار متعدد به تداوم حیات فرهنگی و تمدنی این سرزمین حتی در سخت‌ترین شرایط اندیشیده است.

صنایع‌دستی ایران، معرف فرهنگ و تمدن ایران در جهان امروز و فردا

۱۶ سال است که تعدادی از هنرمندان و دوستداران هنرهای دستی و سنتی ایران همه‌ساله و در آخرین ماه پاییز پرده از اثری ارزشمند بر می‌دارند و آن عبارت است از رونمایی از کتابی فاخر در راستای معرفی هنر و هنرمند ایرانی. در این میان جای دارد تا از دو فرهیخته ارجمند یعنی استاد علی خوشنویس‌زاده، استاد پیشکسوت هنر سوخت روی چرم و استاد جعفر کوشش‌خواجویی، پژوهشگر تاریخ هنر نام برد که در طی این مدت طولانی و با صرف هزینه فراوان و صرف عمر گران توانسته‌اند به مدت ۱۶ سال بیش از ۷۰۰ نفر هنرمند صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران زمین و آثار فاخر آن‌ها را به‌ویژه آن‌هایی که آثارشان نشان بین‌المللی اصالت سازمان یونسکو و یا نشان ملی اصالت هنری دریافت کرده را در این کتاب ماندگار به نمایش گذارند.

بی‌شک امروزه و در آستانه آغاز جهان پساکرونا مردم این کره خاکی همگی به‌دنبال فتح بازارهای جدید و تشنه در مقوله اقتصاد پس از رهایی از ایام محدودیت‌های دوساله کرونا هستند که در این بین فعالان صنایع‌دستی و گردشگری به واسطه دریافت خسارت‌های هنگفت در اولویت قرار دارند، لکن در کنار این تلاش ارزنده نباید بر نقش فرهنگی صنایع‌دستی را به ویژه در امتداد حیات فرهنگی و تمدنی این ملت کهن فراموش کنیم، لذا بر همگی ما واجب است ضمن حمایت بی‌دریغ از افزایش تولید، پرداختن به علم بازاریابی در خصوص یافتن کشورهای هدف برای صادرات صنایع‌دستی و حمایت از توسعه تجارت الکترونیک در توسعه صادرات صنایع‌دستی در دنیای متکثر جدید، نیم نگاهی به نقش فرهنگی صنایع‌دستی در سیر تطور حیات اجتماعی و فرهنگی مردم ایران بیندازیم. و این در حالی است که مطابق با آمار وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، در حال حاضر نزدیک به ۲میلیون نفر از مردم این سرزمین کهن در فعالیت‌های مرتبط با صنایع‌دستی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم مشغول به فعالیت بوده که در این میان نزدیک به ۲۰۰هزار نفر از آن‌ها در استان اصفهان متمرکز هستند.

لذا همگی ما به این هنرمندان و تمدن اصیل ایرانی از یک‌سو و نقش آن‌ها در جهانی‌سازی فرهنگی ایرانی و معرفی خطه ایرانشهر در نزد تمام جهانیان مدیون هستیم، پس بکوشیم تا با یاد کردن از ایشان، آنان را در ادامه این راه بزرگ دلگرم سازیم.

منبع:میراث آریا