به گزارش ایسنا، ولی تیموری، معاون گردشگری نیز با استناد به آمار اقامت در مراکز رسمی کشور اعلام کرده که سفرهای نوروزی تا ۹۶ درصد کاهش را در مقایسه با نوروز سال ۹۸ تجربه کرده است. او معتقد است با توجه به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های سفر در نوروز ۹۹ باید آمارها را با سال ۹۸ مقایسه کرد.

به گفته معاون گردشگری از ۲۸ اسفندماه سال ۹۹ تا سیزدهم فرودین‌ماه سال ۱۴۰۰، دو میلیون و ۵۵۷ هزار و ۸۴۱ نفر شب اقامت در مراکز تحت نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ثبت شده است. او همچنین محاسبه کرده که اگر میانگین اقامت را دو شب درنظر بگیریم، نوروز امسال یک میلیون نفر سفر رفته‌اند. معاون گردشگری در این محاسبات، بدون درنظر گرفتن اسکان مسافران در مراکز غیررسمی، خانه‌های اجاره‌ای و شخصی، تنها به آمار اقامت در مراکز رسمی اکتفا کرده، این درحالی است که طبق گزارش مرکز آمار در بهار سال ۹۸ از مجموع ۱۰۲ میلیون سفری که انجام شد حدود ۵۴ درصد بدون اقامت شبانه و ۴۶ درصد با اقامت شبانه بود که حدود ۶۰ درصد سفرهایی که اقامت شبانه داشت، به انگیزه دیدار دوستان و بستگان و اقامت در خانه آن‌ها انجام شد.

با این حال، حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ـ با استناد به آمار فروش بلیت پرواز، قطار، تور و اقامتگاه‌ تخمین می‌زند سفرهای داخلی در نوروز ۱۴۰۰ تا حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است. هرچند به گفته او، در برخی مناطق مثل کیش، ضریب اشغال اقامتگاه‌ها به ۷۰ درصد رسید و در مقابل شهرهایی مثل مشهد بیشتر هتل‌ها بدون مسافر و تعطیل ماندند و ضریب اشغال هتل‌های این شهر میانگین ۲۰ درصد بود.

رفیعی درباره کاهش سفرهای خارجی نیز به ایسنا گفت:‌ وضعیت اقتصادی به‌هم‌ریخته مردم و افزایش هزینه سفرهای خارجی و از طرفی تناقض درباره سفر و استرداد هزینه‌ها در صورت لغو شدن پروازها باعث شد مردم کمتر سفر بروند و فکر می‌کنیم تا ۸۵ درصد ریزش سفرهای خارجی را در مقایسه با سال ۹۸ تجربه کرده باشیم. نوروز ۹۹ که مرزها بسته و پروازها تعلیق شده بود و سفری انجام نشد، بنابراین معیار مناسبی برای قیاس نیست.

او اضافه کرد: توان اقتصادی مردم پایین آمده، از طرفی نرخ ارز بالا رفته است، اگر مردم تا چند سال پیش ترکیه را با پنج شش میلیون تومان می‌رفتند حالا باید نفری ۲۵ میلیون تومان بدهند.

او در ادامه گفت: استقبال از تورها و سفرهای خارجی در نوروز ۱۴۰۰ بسیار پایین بود، به طوری که بیشتر پروازهای مسیر پرسفری مثل ترکیه نیمه‌خالی انجام شد. برای مسیر ترکیه ۲۰۰ هواپیما در هفته مجوز پرواز دارند که معمولا در تعطیلات نوروز برای ۱۰۰ تا ۲۰۰ پرواز اضافه دیگر، دو کشور مجوز صادر می‌کردند، اما امسال نه تنها آن مجوزهای اضافه صادر نشد که تعداد پروازهای روزانه از ۲۸ به ۵ پرواز رسید.  بسیاری از آژانس‌های مسافرتی برخلاف تصورشان باز هم متحمل ضرر و زیان شدند.

رفیعی همچنین گفت: یک ماه مانده به تعطیلات نوروز نامه‌ای از معاون گردشگری منتشر شد مبنی بر این‌که هزینه تورها و سفرهای خارجی و داخلی در صورت لغو به خاطر شرایط کرونا پس داده نشود که بعد آن را تکذیب کردند و گفتند خرید خدمات سفر تا سه ماه ضمانت شود تا درصورت لغو پرواز یا بسته شدن راه، هزینه مسافر سوخت نشود. همین تناقض در مسافران بی‌اعتمادی ایجاد کرد که در ریزش سفرها بی‌تاثیر نبود.

انتقاد از مدیریت سفرهای نوروزی 

او مدیریت سفرهای نوروزی را دچار نوعی لجام‌گسیختگی و از هم‌گسستگی دانست و افزود: تا پیش از تعطیلات، اظهارات متناقض مردم را سرگردان کرده بود. مدیریت سفر هم بسیار ضعیف بود. در طول تعطیلات مدام پیام می‌دادند که سفر نروید و هر روز تغییر رنگ چند شهر را اعلام می‌کردند و ۷۲ ساعت برای ترک فوری آن مناطق ضرب‌الاجل می‌دادند. در ستاد ملی کرونا یک قانون تصویب می‌کردند بعد خلاف آن عمل می‌شد. با پایان یافتن تعطیلات هم مردم مقصر شناخته شدند.

رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی با اشاره به اتهاماتی که متوجه صنعت گردشگری شده با توجه به وخیم‌تر شدن اوضاع کرونا در کشور، اظهار کرد: اگر مراکز گردشگری آلوده هستند و عامل آلوده شدن مسافران به کرونا بوده‌اند وزارت بهداشت گزارش دهد. تمام پروتکل‌های بهداشتی در اماکن گردشگری رعایت می‌شود، وگرنه حتما وزارت بهداشت مثل رستوران‌ها و یا سایر مراکز از آن‌ها نام می‌برد. بهتر است وزارت بهداشت مراکز درمانی را در حاشیه امنیت نگه دارد که مردم برای پیگیری امور درمانی از حضور در آن‌ها دچار واهمه هستند.

او افزود: اگر وزیر بهداشت نگران انتقال ویروس جهش‌یافته از ترکیه به ایران است، آمار دقیق ارائه دهد که این تعداد مسافر از ترکیه مبتلا شده‌اند. چرا با مستندات و منطق با مردم صحبت نمی‌شود؟ متاسفانه ما فقط آمارسازی بلدیم، مثلا در زمان محمدشریف ملک‌زاده در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که جمعیت کشور ۸۰ میلیون نفر بود و ۵۰ درصد این جمعیت هم اصلا سفر نمی‌رفت، آمار می‌دادند در نوروز ۱۲۰ میلیون نفر گردشگر داشته‌ایم. حالا هم که ویروس کرونا است، از این طرف بوم افتاده‌اند و آمار می‌دهند یک میلیون نفر سفر رفته‌اند. این آمارها کجا ثبت شده است که حتی ما به عنوان دست‌اندرکار گردشگری به آن دسترسی نداریم، آیا سایر دوائر نظارتی به این آمارها دسترسی دارند؟ ما را قانع کنید، مستندات ارائه دهید و سلیقه‌ای حرف نزنید.

منبع:ایسنا

“روستای زیارت” از توابع بخش مرکزی شهرستان گرگان، مرکز استان گلستان است که آوازه طبیعت بی‌نظیر و چشم‌انداز بی‌مثال آن به دلیل واقع‌شدن در امتداد مسیر ناهارخوران و میان دره‌های عمیق، سبب شده است تا در دسترس گردشگران باشد.

آبشار زیارت، چشمه آبگرم، امامزاده عبدالله و صخره‌های عظیم بر جذابیت آن افزوده است تا این منطقه که آب‌وهوای خشک و خنکی را دارد، مورد توجه خوش‌نشین‌ها با اقدام به ویلاسازی و آپارتمان‌سازی قرار گیرد.

ویژگی‌های طبیعی و منحصربه‌فرد این روستا از مهم‌ترین دلایلی است که در ایام تعطیل و روزهای آفتابی و برفی، طبیعت دوستان در قالب خانواده‌های پرجمعیت و کم‌جمعیت بساط تفریح خود را ببندند و به سوی این منطقه رهسپار شوند تا جایی که در برخی از روزهای سال جمعیت این منطقه به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌یابد که متناسب با امکانات موجود در آن نیست.

برای رسیدن به روستای زیارت فقط یک راه دسترسی کم‌عرض از میان جنگل ناهارخوران می‌گذرد که ورود حجم عظیم خودروها در برخی روزهای سال، آن جاده کوچک، ولی خوش منظره را به شکل کامل برای ساعت‌ها مسدود می‌کند که موجب نارضایتی اهالی منطقه می‌شود.

هر چند که وضعیت نگهداری این جاده بسیار نامناسب است و نداشتن آسفالت مناسب، عدم روشنایی و سایر موارد، از مهم‌ترین گلایه‌های اهالی روستا است، ولی آنچه بیش از هر چیز به چشم می‌آید، کم‌عرضی جاده با توجه به تردد حجم عظیم خودرو به این منطقه است.

ترافیک ناشی از ورود خودروهای گردشگران به این جاده سبب شده است تا در برخی از ایام ساکنان و بومیان منطقه برای تردد به شهر و رفع نیازهای ضروری، به‌خصوص در موارد اورژانسی و بیمارستانی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شوند.

جمعیت ساکن در روستای زیارت در آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ بالغ‌بر ۲۲۸۰ نفر اعلام شده است. بیشتر ساکنان این روستا از راه دامداری امرار معاش می‌کنند و هجوم گردشگران به این منطقه از دلایلی است که مطالبات اجتماعی و عمرانی مردم این روستا به گوش مسئولان ذیربط نرسد.

ساخت‌وسازهای بی‌رویه و آلودگی آب‌های زیرزمینی زیارت

محمدرضا پارسامهر، کارشناس آبخیزداری در گفت‌وگو خود با ایسنا با بیان اینکه منطقه “زیارت” یک منطقه خاص از نظر تخریب و تغییر کاربری توسط انسان است، گفت: طی ۲۰ سال گذشته حدود ۷ تا ۸ هزار واحد مسکونی جدید در اطراف روستای زیارت ساخته شد.

وی با بیان اینکه این خانه‌ها با تغییر کاربری در زمین‌هایی که سابق در آن کشاورزی صورت می‌گرفته، ساخته شده است، خاطرنشان کرد: روستای زیارت در محل تغذیه آب‌های زیرزمینی قرار گرفته و متأسفانه فاضلاب خانه‌های این روستا وارد اعماق زمین و آب‌های زیرزمینی می‌شود و آلودگی‌ها را از طریق چشمه و چاه‌ها به جوامع پایین‌دست منتقل می‌کند.

این کارشناس حوزه آبخیزداری در گفت‌وگو خود از ساخت حدود ۷ تا ۸ هزار واحد مسکونی در زیارت طی دو دهه گذشته خبر می‌دهد که با نگاهی اجمالی به جمعیت ۲۲۸۰ نفری سرشماری ۱۳۹۵، پرده از یک خسارت بلامنازع به طبیعت منطقه و به‌خصوص بومیان منطقه برداشته می‌شود.

حفاظت و صیانت از منابع آب‌های زیرزمینی از مهم‌ترین مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد و آنچه مشخص است، دست‌اندرکاران امر از این مسئله هم غافل شده‌اند و آمار دقیقی از میزان خسارت وارد شده به این حوزه وجود ندارد.

موضوع بسیار مهم دیگری که نباید از آن غافل شویم، در راستای تثبیت آثار باستانی و تاریخی استان گلستان، بافت قدیمی و زیبای روستای زیارت در فهرست آثار ملی کشور با شماره ۵۰۳ ثبت شده است و تأثیری را که این ساخت‌وسازهای بی‌رویه در این ثبت خواهد داشت، از دیگر مباحثی است که می‌تواند در آینده‌ای بسیار نزدیک به چالشی اساسی تبدیل شود.

الزام اختصاص بودجه مناسب جهت ایجاد زیرساخت‌ها

با نگاهی دیگر به شکل ساخت‌وسازهای واحدهای مسکونی، اقامتی و پذیرایی صورت گرفته طی دو دهه گذشته، به سادگی می‌توان به این موضوع واقف شد که برای این حجم عظیم ساخت‌وسازها ارقامی قانونی برای کسب مجوزهای لازم نیز به دهیاری و سایر دستگاه‌ها پرداخت می‌شود. حال این ارقام پرداختی برای ایجاد کدام زیرساخت در این روستا هزینه شده است، خود جای بحث و نقد فراوان دارد.

آنچه را که امروز بیش از هر موضوعی برای تغییر بافت محروم روستایی زیارت نیاز است، تخصیص اعتبارات در خور شأن درآمد آن منطقه است که شامل تغییر اساسی و با مطالعه در راه دسترسی داخل و خارج طرح هادی روستا، تقویت برق منطقه جهت جلوگیری از قطعی‌های مداوم، تعیین تکلیف مشترکان واقعی آب شرب مصرفی این روستا، بهره‌مندی همه واحدهای مسکونی از نعمت گاز، احداث کانال و پل‌های کوچک جهت مدیریت آب‌های جاری حاشیه جاده در بارش‌های فصلی، تغییر اساسی در مبلمان و زیبایی درون روستا که اهالی بومی منطقه را از حقوق خود محروم نکند، برنامه‌ریزی برای احداث یک بیمارستان جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به اهالی منطقه، تغییر در چهره محیط پیرامونی آبشار زیارت اعم از پارکینگ، نمازخانه و سایر امکانات بهداشتی و ارتقای کیفیت زیرساخت‌های سایر روستاهای بالادست با حفظ بافت طبیعی است.

محدودیت در ساخت‌وسازها تنها درمان حفظ روستا

حال مسبب این حجم تخریب محیط زیست و منابع طبیعی کیست و در گذشته چه شده است، هیچ دردی را برای اهالی منطقه دوا نمی‌کند، هر چند که باید عوامل این قصور شناسایی و به پرونده‌های آنها در محاکم قضایی به شکل ویژه با اطلاع‌رسانی کامل رسیدگی شود.

آنچه هم‌اکنون مهم است، اعمال محدودیت‌های تأثیرگذار در ساخت‌وسازها و استفاده از همه ظرفیت مراجع قضایی در این خصوص، ورود دانشگاهیان، مراکز آماری و از همه مهم‌تر کارشناسان خبره وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط بر ارائه راهکارهای مدیریت وضعیت فعلی، جهت جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه و تأمین آسایش و آرامش اهالی منطقه است.

منبع:ایسنا

محمدرضا کارگر به ایسنا گفت: براساس آمارِ «نفرـ بازدید» مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد در صدر بازدیدهای نوروزی قرار داشت. کاخ گلستان، کاخ نیاوران و حافظیه نیز به ترتیب بیشترین تعداد مراجعه‌کننده را داشتند.

به گفته او، موزه‌های استان‌های تهران، فارس، اصفهان، خراسان رضوی و یزد به ترتیب بیشترین بازدیدکننده را در تعطیلات نوروز داشته‌اند.

کارگر با اشاره به افت بازدید از آثار تاریخی در تعطیلات نوروز، افزود: تعداد بازدید موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی در نوروز ١۴٠٠ یک‌هشتم بازدیدهای نوروز ۹۸ بود. نوروز ۹۹ مقایسه نشد، چون موزه‌ها به دنبال همه‌گیری ویروس کرونا تعطیل بودند.

او همچنین به کاهش درآمد موزه‌ها اشاره کرد و گفت: بیشترین درآمد موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی از گردشگر خارجی تامین می‌شود. اما امسال که گردشگری خارجی نداشتیم درآمد هم چشمگیر نبود، چون بلیت بازدیدکننده ایرانی قیمتی ندارد.

کارگر اظهار کرد: برآورد ما این بود که درآمد موزه‌ها در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰۰ میلیارد تومان باشد که البته روی گردشگر خارجی حساب کرده‌ایم، اما با توجه به بسته بودن مرزها به روی گردشگران خارجی، این درآمد به عدد قابل ملاحظه‌ای نمی‌رسد. در نوروز هم درآمد این بخش در حد صفر بود.

مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی درباره تاثیر کاهش درآمد موزه‌ها بر نگهداری و محافظت از آن‌ها، گفت: خوشبختانه موزه‌ها اعتبار دولتی دارند که تا کنون پرداخت شده و مشکل خاصی از این نظر وجود ندارد. اما درآمدهای حاصل از فروش بلیت و بازدیدها معمولا اجازه انجام کارهای فوق‌العاده، از جمله برگزاری نمایشگاه، ارتقای تجهیزات و … را می‌داد که امسال با توجه به کاهش این درآمد، با آن میزان از اعتبارات دولت می‌توان استانداردهای لازم در موزه‌ها را حفظ کرد و امور اضطراری را انجام داد.

او اضافه کرد: البته که کاهش بازدیدکننده، تعطیلی‌ها و نبود گردشگر خارجی، حتما موزه‌های خصوصی را با چالش روبه‌رو خواهد کرد.

محمدرضا کارگر در آبان‌ماه ٩٩ نیز به افت درآمد موزه‌ها اشاره کرده و گفته بود: پیش‌بینی ما برای کسب درآمد از موزه‌ها و مراکز تاریخی کشور در سال ۹۹ حدود ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است و در این راستا چند برنامه نیز تدوین شده بود، اما متاسفانه فقط چهار میلیارد تومان درآمد نصیب مجموعه‌های مربوطه شد.

موزه‌ها و مجموعه‌های تاریخی پس از یک دوره تعطیلی چندماهه در بهمن‌ماه ٩٩ باز شدند، اما با اعلام وضعیت خطر کرونا در بیشتر شهرها، از روز ۱۸ فروردین‌ماه به دستور ستاد ملی کرونا دوباره تعطیل شدند.

منبع:ایسنا

اکرم طهماسبی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه از سال گذشته برنامه هایی برای توسعه موزه‌ها در استان در دستور کار قرار گرفت، اظهار کرد: براین اساس تلاش کردیم تا زمینه ورود بخش خصوصی را جهت راه اندازی موزه‌های جدید در استان فراهم کنیم.

وی از صدور مجوز راه اندازی اولین موزه خصوصی استان طی سال گذشته خبرداد و گفت: این موزه توسط یکی از فعالین گردشگری روستای زردویی شهرستان پاوه راه اندازی می‌شود که تاکنون هم بخش اعظم کار انجام شده و طبق برنامه احتمالا اواخر اردیبهشت به مناسبت روز جهانی موزه‌ها افتتاح شود.

رئیس گروه موزه‌های کرمانشاه اضافه کرد: در این موزه آثار ناملموس ثبت ملی شده منطقه اورامانات بویژه روستای زردویی همچون جشن انار، آگر نوروزی، بازیهای بومی محلی و …. با استفاده از هنرهای تجسمی به نمایش درخواهد آمد.

وی با بیان اینکه راه اندازی یک موزه دیگر توسط بخش خصوصی در دستورکار قرار دارد، اعلام کرد: این موزه نیز در روستای شرکان واقع شده و در تلاشیم تا شکل یک موزه را به آن بدهیم.

طهماسبی در ادامه از برنامه ریزی برای تبدیل تکیه بیگلربیگی به موزه قرآن خبر داد و گفت: بنا داریم این برنامه را  سال 1400 اجرایی کنیم و نسخ خطی قرآنی موجود در استان، آثار خطی قرآنی آیت الله  نجومی و دیگر خوشنویسان برتر استان و نسخ خطی خاندان بیگلربیگی را در این موزه به نمایش بگذاریم، بعلاوه یک کارگاه خوشنویسی قرآن را هم در آن راه اندازی کنیم.

وی در ادامه در خصوص سرنوشت طرح‌های راه اندازی موزه آب و عروسک ها در کرمانشاه هم گفت: قرار بود راه اندازی موزه آب با همکاری آب منطقه ای انجام شود، اما با وجود اینکه ما پیشنهاداتی را به آنها داده ایم، اما هنوز جوابی نگرفته ایم و پای کار نیامده اند.

رئیس گروه موزه های کرمانشاه افزود: برای راه اندازی موزه عروسک ها هم قرار بود شهرداری یک ساختمان را در اختیار ما قرار دهند، اما ساختمانی که در نظر گرفته بودند، بسیار کوچک بود و امکان راه اندازی موزه عروسک در آن فراهم نشد.

وی با بیان اینکه درحال حاضر فضای مورد نیاز برای راه اندازی این موزه فراهم نشده، اعلام کرد: در نظر داریم عروسک هایی را از سراسر ایران در این موزه به نمایش بگذاریم که اصالت داشته باشند و آئین ها و آداب و رسوم مردمان یک منطقه از ایران را نشان دهند.

طهماسبی در ادامه به برنامه های اداره میراث فرهنگی برای استانداردسازی و ارتقاء موزه های استان اشاره و اظهار کرد: می‌خواهیم یکی از نوین‌ترین طرح های محتوایی را برای موزه کنگاور پیاده سازی کنیم که البته اجرایی شدن آن مستلزم اختصاص اعتبار مورد نیاز است.

وی در پایان با بیان اینکه طرح های پایه ای خوبی برای موزه های استان در نظر داریم، اما برای اجرایی شدن آنها به اعتبار نیاز است، عنوان کرد: از سال گذشته که بیماری کرونا شیوع پیدا کرد و چند بار به صورت مقطعی موزه ها تعطیل شدند،  به این سمت سوق پیدا کردیم که از فضای مجازی برای بازدید از موزه ها استفاده کنیم تا ارتباط با مردم کشورمان و دنیا را زیاد کرده و موزه هایمان را بیشتر معرفی کنیم.

منبع:ایسنا