نوشته‌ها

توضیح مدیرکل میراث فرهنگی البرز درباره خبر ریزش دوباره پل خاتون کرج

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز ضمن تکذیب ریزش مجدد پل تاریخی خاتون کرج گفت: سطح رویی پل به منظور تکمیل عملیات مرمتی برداشته شده است.

فریدون محمدی در گفت وگو با ایسنا با اشاره به این‌که انتشار خبر ریزش مجدد پل خاتون اشتباه رسانه‌ای بوده، اظهار کرد: در روزهای اخیر برخی افراد بر مبنای مشاهدات خود و بدون اطلاع از جزئیات عملیات اجرایی موجب بازنشر خبر ریزش مجدد این اثر تاریخی شده‌اند که این امر از طرف این نهاد متولی تکذیب می‌شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز ادامه داد: در حال حاضر با نظر کارشناسی و در راستای اجرای عملیات مرمت و رفع نواقص بخش زیرین، سطح رویی پل به طور موقت توسط پیمانکار برداشته شده است.

وی با تأکید بر حساسیت انتخاب پیمانکار این پروژه تصریح کرد: با تشکیل کارگروه تخصصی متشکل از دستگاه‌های مختلف از جمله استانداری، فرمانداری و شهرداری بودجه‌ای برای مرمت پل تاریخی در نظر گرفته شده که در این میان تنها وزارت‌خانه تابعه به وعده خود عمل کرده و همچنین به دلیل اهمیت این موضوع سه ماه اقدامات پژوهشی و مطالعاتی در دست اقدام قرار گرفت و طبق برآوردهای نهایی انجام شده سه میلیارد تومان اعتبار برای بازسازی این اثر تاریخی تخمین زده شده است.

او در ادامه افزود: با توجه به این‌که در دهه ۸۰ بر اثر سقوط تله سنگی، پل دچار ریزش شده و بدون کار کارشناسی آن را مرمت کرده بودند در بررسی‌های تکمیلی ریزش آذر ماه سال گذشته پیشرفت شکاف‌ها در پایه و بدنه پل مشهود بود که ناشی از نفوذ هوا در پایه‌ها و جدایی مصالح است.

محمدی بیان کرد: با مساعد شدن شرایط جوی و تکمیل طرح مرمتی عملیات وارد فاز اجرایی شد و در صورت نیاز مرمتگران شکاف سطح را گسترده‌تر خواهند کرد.

قدمت پل تاریخی خاتون یا دختر کرج بیش از ۴۰۰ سال بوده و به دوره صفویه مربوط می‌شود. این بنا یکی از ۲۰۵ اثر غیرمنقول البرز است که به شماره ۳۵۰۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

منبع:ایسنا

البرز در حوزه گردشگری و صنایع دستی ظرفیت جهانی شدن دارد

معاون گردشگری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز گفت: این استان در شاخه‌های گوناگون حوزه گردشگری و حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ظرفیت جهانی شدن دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، مرتضی نیکرو صبح شنبه در نشست هماهنگی رویداد اکسپوی دبی ۲۰۲۰ اظهار کرد: در این جلسه هماهنگی‌های لازم برای معرفی توانمندی‌های استان در دو حوزه گردشگری و صنایع دستی انجام شد.

وی خاطرنشان کرد: بر این اساس مقرر شد دبیرخانه استانی رویداد اکسپوی دبی در محل معاونت گردشگری تشکیل شده و احکام با توجه به تکالیف هر حوزه صادر شود. همچنین با توجه به غرفه مشترک البرز با استان اصفهان به زودی نشستی مشترک با هدف برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های لازم برگزار شود.

معاون گردشگری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز با اشاره به ظرفیت‌های این استاندر حوزه‌های مختلف بیان کرد: استان البرز در شاخه‌های گوناگون حوزه گردشگری از قبیل اکوتوریسم، طبیعت‌گردی و سلامت و نیز معرفی آثار شاخص و فاخر در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی می‌تواند حضوری پرقدرت داشته باشد.

وی با تأکید بر لزوم استفاده از ظرفیت بالای بخش خصوصی تصریح کرد: زیر ساخت‌های لازم به منظور معرفی محصولات و حضور بخش خصوصی و بهره‌گیری از طرح‌ها و ایده‌های نوآورانه فراهم شده و با توجه به محدودیت فضا برای معرفی توانمندی‌های البرز به صورت مصور و در قالب مدیا از صاحب نظران حوزه مربوطه دعوت به همکاری شود.

نیکرو متذکر شد: بهره‌برداری از ظرفیت بالقوه دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری و راهنمایان تور در نمایشگاه اکسپوی دبی زمینه را برای حضور گردشگران خارجی در البرز و آشنایی با جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی فراهم می‌کند.

منبع:خبرگزاری مهر

از ثبت ۱۳ اثر ملی تا مرمت بیش از ۴۰۰ شیء، سند و بنای تاریخی در البرز

استان البرز با پیشینه کهن و غنای فرهنگی جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری را در پهنه بکر و کوهستانی خود جای داده است که نظر هر بیننده و گردشگری را به سوی خود جلب می‌کند.

بدون شک مجموعه فعالیت‌های حفاظتی، مرمتی، تهیه پرونده‌های ثبتی و تعیین حریم از جمله اقداماتی است که امری دائمی بوده و هرساله با تلاش کارشناسان مربوطه به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود.

شهرستان‌های شش‌گانه البرز شامل کرج، فردیس، نظرآباد، ساوجبلاغ، اشتهارد و طالقان که سال گذشته شهرستان چهارباغ نیز به آن‌ها افزوده شد با آب و هوای مطبوع، طبیعت زیبا، تنوع گیاهی و جانوری و… مقصد گردشگران و مسافران بسیاری در طول سال است.

سال گذشته طی برگزاری جلسات متعدد کارشناسی طرح‌های مرمتی بررسی، تصویب و اجرایی شد.

ساماندهی و مرمت ۵ بنای تاریخی 

در حوزه مرمت ابنیه تاریخی مرمت چهار گنبد، طاق‌ها و بخشی از فضای معماری داخلی کاروانسرای ینگی‌امام ساوجبلاغ، گنبد و بخشی از دیوارهای داخلی و بیرونی مسجد نجم‌آباد نظرآباد، مرمت کامل و راه‌اندازی آسیاب آبی مهدی‌آباد، حفاظت و مرمت اضطراری پل تاریخی کرج، ساماندهی مجموعه کاخ مروارید برنامه‌ریزی و اجرایی شد.

مرمت و حفاظت ۴۰۰ سند و شیء تاریخی طی سال ۹۹

پاک‌سازی، مرمت، حفاظت و تهیه شناسنامه ۳۵۰ برگ سند مدرسه فلاحت و ۵۰ مورد دیگر که شامل اشیای سفالی، سرامیکی و اسناد و کتب خطی می‌شوند.

در کنار حفاظت و مرمت آثار تاریخی و طبیعی، تشکیل و پیگیری پرونده‌های ثبتی از لازمه‌های ثبت آن در فهرست آثار ملی است که پیوسته با تلاش کارشناسان مربوطه با جمع‌آوری اطلاعات و جزئیات مورد نیاز انجام می‌شود.

پیگیری پرونده‌های ثبت جهانی

پرونده ثبت جهانی کاروانسرای ینگی‌امام نظرآباد به عنوان بنای شاخص واقع در مسیر تاریخی و تجاری ابریشم و ثبت جهانی درخت ۲۸۰۰ساله ارس شهرستانک به عنوان کهنسال‌ترین درخت کشور به همت کارشناسان حوزه ثبت در دست پیگیری قرار دارد.

ثبت ۱۳ اثر طبیعی، منقول، غیرمنقول و ناملموس در فهرست آثار ملی

از میان آثار طبیعی چنار کهنسال نوجان، چنار کهنسال حصار و تپه‌های رنگی اشتهارد، هنرستان هنرهای تجسمی پسران کرج، خانه آیت‌ا… برهانی اشتهارد و تپه جنوبی لشگرآباد به عنوان آثار غیرمنقول، ۵ اثر منقول تاریخی‌فرهنگی موشلان‌تپه روستای اسماعیل‌آباد شهرستان ساوجبلاغ شامل سه ظرف پایه‌دار منقوش و دو ظرف قدح منقوش متعلق به هزاره پنجم قبل از میلاد و مهارت بافت قالی آجین‌دوجین و مهارت تهیه شیرینی سنتی تومزگه از جمله آثاری بودند که در فهرست ناملموس ملی به ثبت رسیدند.

لزوم ایجاد و راه اندازی موزه‌های تخصصی

وجود اشیا، آثار و ابنیه تاریخی در گستره البرز لزوم راه‌اندازی موزه‌های باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، تخصصی و… را فراهم می‌کند. بر این اساس لزوم ایجاد و راه‌اندازی آن در استان البرز از جمله مواردی است که در سال گذشته به طور جد از طرف فریدون محمدی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و همکاران معاونت میراث‌فرهنگی پیگیری شد و با توجه به هماهنگی‌های انجام شده با تجهیز و سامان‌دهی موزه‌ها امکان بازدید عموم در ایام نوروز و به طور رایگان فراهم شد که ضمن رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی با استقبال چشمگیری مواجه شد. همچنین موزه جانورشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نیز در فهرست موزه‌های استان ثبت و مجوز آن طی مراسمی به مسئولین مجموعه دانشکده کشاورزی کرج اعطاء شد.

پیگیری‌ها به منظور افتتاح موزه‌های بیشتر در سال جاری همچنان ادامه داشته و به زودی شاهد راه‌اندازی آن‌ها خواهیم بود.

منبع:میراث آریا

البرز را به عنوان بهشت گردشگری کشور معرفی می‌کنیم

 مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری البرز گفت: همزمان با سال جدید این استان را به عنوان بهشت گردشگری معرفی می‌کنیم.

به گزارش خبرنگار مهر، فریدون محمدی صبح چهارشنبه در نشست خبری با اصحاب رسانه که در کافه هنرمندان کرج برگزار شد، شد، حلول ماه شعبان و نوروز عید باستانی ایران تاریخی را تبریک گفته و با اشاره به برنامه‌های نوروزی این اداره کل در سطح استان البرز اظهار کرد: امسال با چند رویداد مبارک روبرو شده و بی شک سال آینده سال نکویی خواهد بود و شنبه‌ای که نوروز است و سال نو در آن آغاز شده نکو بوده و کرونا نیز در حال مهار شدن است.

محمدی افزود: بدون‌شک در تابستان به شرایطی خواهیم رسید که مردم بتوانند به سفر بروند.

وی اظهار داشت: از نظر شاخص‌های عمومی متأسفانه وقتی اداره کل را تحویل گرفتیم جزو شاخص‌های آخر بود و هم اکنون البرز بعد از گلستان و آذربایجان شرقی در رتبه سوم قرار دارد.

مدیرکل میراث البرز با بیان این که در ابتدا برنامه ریزی های دقیقی به صورت کوتاه مدت، بلند مدت و میان‌مدت و … صورت گرفت گفت: طی سال گذشته بنای کاروانسرای ینگی امام تمام گنبدهایش مرمت شد و آن هم‌با اعتبار کمی که وجود داشت.

وی ادامه داد: آسیاب مهدی آباد نیز کاملاً مرمت گردیده و از سوم فروردین ماه آماده بازدید مردم است.

این مسئول اضافه کرد: کاخ شهرستانک‌که در طی ۴۰ سال گذشته دچار مشکل بود و یکی از زیباترین مراکز گردشگری کشور است نیز طی سه ماه گذشته این کاخ به یک سرمایه گذار البرزی واگذار و بعد از عید کار مرمتش آغاز می‌شود.

محمدی با بیان این که مسجد نجم آباد که تنها مسجد خشتی است در ایران و جزو زیباترین مسجدهای کشور است در سال گذشته با عملیات سبک سازی به طور کامل مرمت شده و آماده بهره برداری است خبر داد: در حوزه ثبت ملی نیز کارهای خوبی شده و فرش روستای آجین دوجین نیز مرمت شد.

وی افزود: این فرش، فرشی است با متریال کاملاً قدیمی و با قدمت ۲۰۰ ساله که با فکر خانم‌هایی که از طبیعت الهام گرفته اند بافته شده و بی شک این فرش جهانی خواهد شد و در فهرست آثار با ارزش ملی ثبت شده است.

این‌مسوول بیان‌کرد: تا پایان سال جاری ثبت آثار ملی در البرز تا ۳۰ اثر خواهد رسید و ینگی امام نیز آماده ثبت در فهرست آثار جهانی است.

مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری البرز با اشاره به فعالیت‌ها و برنامه‌های حوزه صنایع دستی استان بیان کرد: در حوزه صنایع دستی این حوزه یکی از مهمترین حوزه‌های استان البرز بوده و این حوزه می‌تواند به تنهایی دستاوردهای خوبی برای استان در این بخش داشته باشد.

محمدی اعلام کرد: خانه صنایع دستی استان البرز افتتاح شده و بیش از ۵۰۰ نفر از هنرمندان برایشان کارت هنر و … صادر شده است.

وی تاکید کرد: با جدیت به دنبال دریافت خانه مسکونی برای هنرمندان صنایع دستی هستیم و در اول سال آینده کار ساخت خانه برای هنرمندان این عرصه آغاز خواهد شد.

مدیرکل با اظهار این مهم که در حوزه صنایع دستی علی رغم کرونا چند نمایشگاه نیز برگزار کرده ایم تصریح کرد: در حوزه سرمایه گذاری گردشگری توفیقات ارزشمندی داشته ایم و به زودی شاهد افتتاح هتل ۵ ستاره رز خواهیم بود.

وی همچنین بیان کرد: در این حوزه موانع توسعه ۲۰ حوزه گردشگری مورد رفع قرار گرفته است و کمیته طبیعت گردی اداره‌کل نیز با هدف معرفی استان البرز و پایلوت طبیعت گردی در ایران و البرز مرکزی نیز ایجاد گردید.

ابن مسؤول با اشاره به موضوع بوم گردی در استان خبر داد: ۵۰۰ خانه بوم گردی در البرز شناسایی و بازسازی خواهد شد.

محمدی هم‌چنین اذعان داشت: روستاهای نمونه گردشگری و مسیرهای گردشگری در حال شناسایی است و در آینده جاده آسارا نیز مقصد گردشگری خواهد بود.

وی با بیان این مهم که ما به دنبال برند کردن استان البرز هستیم گفت: خوشبختانه استان البرز در نمایشگاه گردشگری با تمام محدودیت‌ها و کمبود منابع خوش درخشید.

مدیر کل میراث فرهنگی البرزعرصه استان البرز را عرصه کار و تلاش دانسته و بیان کرد: مدیریت در این استان امدادی بوده و هنر آن چیزی است که می‌ماند و مطبوعات و اصحاب رسانه نقش بسیار پررنگی دارند.

وی هم‌چنین تاکید کرد: البرز استانی تروریستی است و در بخش‌های دیگر نیز همچون کشاورزی و…فعال و پیشرو هستیم اما مزیت ما مزیت توریستی است که باید بخوبی آن را مدیریت و از آن برای توسعه استان در این بخش بهره‌برداری کنیم.

وی در آخر تاکید کرد: سال ۱۴۰۰، سال خوشامدگویی به استان البرز است و البرز را باید به عنوان بهشت جدید گردشگری کشور معرفی کنیم.

منبع:خبرگزاری مهر

اجرا پروژه شهر گردشگر در البرز

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز از موافقت با پیشنهاد اولیه استان به‌ عنوان داوطلب اجرا پروژه شهر گردشگر خبر داد.فریدون محمدی، مدیر کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی البرز گفت: در جلسه‌ای با حضور مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری کشور با پیشنهاد اولیه استان به‌عنوان داوطلب اجرای پروژه شهر گردشگر موافقت شد.

البرز در آینده از قطب‌های اصلی گردشگری سلامت خواهد بود

معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: استان البرز به لحاظ موقعیت جغرافیایی و مجاورت با صنایع بزرگ بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری و اشتغال است.

حجت‌الله میرزایی در نشست شورای هماهنگی مدیران کل دستگاه‌های زیرمجموعه تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان البرز گفت: استان البرز در چهار راه ارتباطی ایران قرار گرفته و به لحاظ جغرافیایی کریدور جنوب‌شرق به شمال‌غرب و جنوب به شمال است و همین موضوع موقعیت ویژه‌ای برای خدمات حمل‌ونقل و بازرگانی برای استان ایجاد کرده است.

به گزارش ایسنا، میرزایی، اقلیم بسیار خوب و منحصر به فرد این استان را بستر مناسبی برای خدمات گردشگری طبیعی و سلامت در کشور عنوان و اظهار کرد: در آینده، البرز از قطب‌های  اصلی توسعه گردشگری سلامت کشور خواهد بود.

وی ادامه داد: هم‌جواری با استان تهران، تعامل اقتصادی با پایتخت و قرارگرفتن در کنار صنایع بزرگ و مناطق صنعتی قزوین فرصت خوبی برای اشتغال در البرز ایجاد کرده است.

میرزایی با اشاره به دلایل مهاجرپذیری البرز نسبت به سایر استان‌ها تشریح کرد: درآمد سرانه بالا و بالاترین نرخ رشد اقتصادی البرز در میان استان‌های کشور باعث شده تا این استان در جذب سرمایه‌ موفق باشد.

معاون امور اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد: البرز با شرایط اقلیمی مناسب، فرصت‌های اشتغال زیادی دارد؛ درآمد سرانه این استان بالاست و همین ویژگی‌ها، آن را به بهترین مقصد مهاجرت تبدیل کرده است.

معاون امور اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به نقش مهم اداره کل فنی و حرفه‌ای استان در ارائه آموزش‌های مهارتی به افراد مهاجر نیز اشاره کرد و ادامه داد: سازمان فنی و حرفه‌ای وظیفۀ بالاتری نسبت به سایر سازمان‌ها دارد، زیرا بخش بزرگی از مهاجران فاقد مهارت هستند و قصد دارند در صنایع، واحدهای تولیدی، گردشگری و حمل ونقل شاغل شوند که در این مشاغل به سطح نسبتاً بالایی از مهارت  نیاز است؛ بنابراین باید از سوی مرکز آموزش فنی وحرفه‌ای استان تدابیری برای مهارت‌آموزی این افراد صورت پذیرد.

در این نشست همچنین از سوی مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز رئیس اتاق تعاون استان البرز گزارشی از وضعیت بازار کار و اقتصاد استان، عملکرد بخش‌های مختلف اداره کل،تسهیلات مختلف در حوزه  اشتغال و سایر بخش‌های این دستگاه ارائه شد.

منبع:ایسنا

اولین هتل پنج ستاره البرز امسال افتتاح می‌شود

استاندار البرز گفت: البرز می‌تواند در بحث گردشگری هم مثل صنعت، فناوری و … مولد باشد و امیدوارم در آینده نه چندان دور در اقتصاد ملی و تولید ناخالص داخلی نقش اساسی داشته باشد.عزیزاله شهبازی روز یکشنبه ۱۶ آذر در بازدید از نمایشگاه صنایع دستی البرز که با حضور وزیر میراث فرهنگی انجام شد، در جمع خبرنگاران گفت: البرز امروز میزبان وزیر میراث فرهنگی بود. در این بازدید علاوه بر بررسی پتانسیل‌های استان، وضعیت پل دختر کرج که به دوره صفویه مربوط می‌شود هم مورد بررسی قرار گرفت. در همین خصوص آمادگی داریم ۵۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات استانی در اختیار مرمت این پل قرار دهیم.به گزارش ایسنا، شهبازی افزود: علاوه بر این بازدیدی از هتل پنج ستاره البرز صورت گرفت. این هتل که در ابتدای جاده چالوس قرار دارد مشکلات فراوانی داشت اما با کمک وزیر میراث فرهنگی، تا پایان سال کار  هتل به سرانجام می‌رسد. این یکی از اقدامات وزارت میراث فرهنگی برای تقویت بنیه گردشگری استان بوده است.

وی با بیان اینکه و امیدواریم با ظرفیت‌هایی که در البرز مثل بحث بومگردی و طبیعت‌گردی وجود دارد، تقویت بنیه گردشگری برخورداری بیشتر روستاها را به دنبال داشته باشد، گفت: البرز می‌تواند در بحث گردشگری هم مثل صنعت، فناوری و … مولد باشد و امیدوارم در آینده نه چندان دور در اقتصاد ملی و تولید ناخالص داخلی نقش اساسی داشته باشد.

استاندار البرز با بیان اینکه طبق مصوبه دولت، سرمایه‌گذارانی که قصد سرمایه‌گذاری در حوزه هتل و اقامتگاه دارند از پرداخت عوارض شهرداری معاف هستند، گفت: در البرز چهار عرصه دیگر برای ساخت هتل به سرمایه‌گذاران معرفی شده است.

منبع:ایسنا

موزه‌های البرز ، فرصتی برای انتقال اصالت به آیندگان

موزه مکانی خاص است که در آن مجموعه‌ای از آثار و اشیای تاریخی، طبیعی و نایاب به نمایش در می‌آید و در واقع موسسه‌ای دائمی و بدون هدف مادی است که صرفا در خدمت جامعه و پیشرفت آن است.

هدف اصلی از تاسیس موزه‌ها حفظ و بهره‌وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار به منظور بررسی و به نمایش گذاشتن آنها، گردآوری و پژوهش در آثار و شواهد به جای مانده از انسان و محیط زیست او است.

موزه‌ها بر حسب نوع آثاری که در آنها نگهداری می‌شود به انواع گوناگونی از جمله باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، قوم‌شناسی، ادوات نظامی، ادوات کشاورزی، تاریخ و علوم طبیعی، صنعتی و … تقسیم شده‌اند.

ایجاد موزه‌های خصوصی فرصتی مضاعف برای معرفی میراث‌فرهنگی

در کنار تاسیس موزه‌های دولتی، تعدادی موزه‌های خصوصی نیز دایر شده‌ اند که اغلب از سوی مجموعه‌داران به صورت شخصی اداره می‌‌شود و آثار تاریخی، هنری و‌ فرهنگی ارزشمندی را با ویژگی‌های شاخص و بارزی در خود جای داده است و بازدیدکنندگان خاص خودشان را دارند،  از جمله آنها می‌توان به موزه تمبر یکتا در شهر کرج واقع در استان البرز اشاره کرد که در آن مجموعه‌ای نفیس و گران‌بها از تمبرهای ادوار مختلف نگهداری می‌شود.

تاسیس اولین موزه در ایران به ناصرالدین شاه قاجار نسبت داده شده که اقدام به جمع آوری و نگهداری اشیای گران‌بها و نفیس قدیمی در کاخ‌های پادشاهی می‌کرده است و بازدیدکنندگان محدودی جز سران، بزرگان سیاسی و حکومتی نداشته و مجموعه‌ای خصوصی به شمار می‌رفته است.

در این میان می‌توان به موزه ایران باستان، موزه ملی  ایران، موزه آبگینه، فرش، زمان، پول اشاره کرد که هر یک آثار ارزشمندی از دور‌ه‌ها و زمینه‌های مختلف را در خود جای داده است.

انتقال اصالت به آیندگان در موزه‌ها

بیش از ۱۰۰ سال از تاسیس اولین موزه ایران به نام موزه ملی ایران می‌گذرد. موزه ملی ایران جزء زیرمجموعه موزه‌های باستا‌ن‌شناسی است که موزه مادر محسوب می‌شود و از مهم‌ترین موزه‌های کشور در حوزه نگهداری، نمایش و پژوهش مجموعه‌های باستان شناختی ایران است. گستردگی و تنوع مجموعه اشیای موجود در موزه به وسعت جغرافیایی کشور در ادوار پیش از تاریخی، تاریخی و اسلامی است که انسان در این سرزمین زیسته و آثار متعددی از خود به جای گذاشته است. نمایش آثاری که بیانگر غنای فرهنگی، تمدن، هنر، رشد اقتصادی و دستاوردهای فناوری ایرانیان است.

از دیگر اهداف ایجاد موزه، نگهداری و پژوهش در آثار گذشتگان و نیاکان، معرفی، نمایش و انتقال اصالت به آیندگان، ایجاد و تقویت تفاهم میان اقوام و ملل گوناگون، شناخت و‌ نمایش میزان سهم آنها در فرهنگ و تمدن جهانی، کمک و تلاش برای بهبود و افزایش میزان دانش عمومی به ویژه دانش آموزان، دانشجویان و‌ پژوهشگرانی است که علاقه‌مند به شناخت و حفظ تاریخ و فرهنگ کهن سرزمین خویش هستند.

موزه زبان بصری انتقال مفاهیم و فرهنگ‌های گوناگون است

موزه در مسیری تاریخی جایگزین نهادهایی مانند نیایشگاه و کاخ شد چرا که تا آن زمان این اماکن محل نگهداری اشیای قیمتی و‌ مقدس بودند که امکان بازدید از آن برای طبقه‌ای خاص وجود داشته است. موزه‌ها اماکنی هستند که وظیفه نگهداری کامل از این آثار را بر عهده دارند تا این مجموعه‌های مهم برای نسل‌های آینده به عنوان سندی معتبر و بنیادین باقی بمانند. در واقع می‌توان موزه را زبان بصری انتقال مفاهیم و فرهنگ‌های گوناگون ادوار مختلف تاریخی دانست تا بدین وسیله با کم کردن فاصله‌ها رو به آینده قدم  برداشت و برای حفظ فرهنگ و آداب کهن و اشاعه آن در میان افراد جامعه برای شناخت هر چه بیشتر و بهتر تلاش کرد.

هر موزه خاطرات چند نسل را که بخش مهمی از جامعه محسوب می‌شوند را در خود نگهداری می‌کند. هر شی و اثری که به نمایش گذاشته می‌شود زبان حالی دارد و با بیننده‌اش ارتباط برقرار می‌کند که با تعمق و تفکر می‌توان زبان حال این آثار را دریافت و از دیدگاه‌های مختلف آن را بررسی کرد. یکی از مهم‌ترین وظایف موزه‌ها برقراری ارتباط فرهنگی بازدید کننده با شی به نمایش در آمده است. باید تلاش کرد تا همان ارتباط و‌ حس را که بین خالق یک اثر و خود اثر وجود داشته است به نوعی دیگر به بازدیدکنندگان منتقل کرد. زبان بیان مطالب موزه، زبان اشیای واقعی خاص و منحصر به فردی است بنابراین قدرت نفوذ گسترده‌ای در جوامع و نسل‌های بشری دارد به گونه‌ای که حتی بازدیدکننده محروم از سواد نیز با آن ارتباط برقرار می‌کند.

نقش آموزش عمومی موزه‌ها در جوامع بشری

موزه یک واحد تحقیقاتی فرهنگی، هنری و آموزشی است که میراث‌فرهنگی هر کشور در آن به شیوه علمی و فنی نگهداری و مطالعه می‌شوند. هر موزه علاوه بر نقش آموزشی مرکز اطلاع رسانی علمی نیز هست. موزه‌ها نقش آموزش عمومی در جوامع بشری را ایفا می‌کنند چرا که انسان همواره مایل است آموخته‌هایش را در جایی تجربه کند، جان ببخشد و به کمال برساند. در این میان موزه چنین فضایی را فراهم آورده است. از راه‌های آشناسازی اقشار مختلف جامعه با موزه و استقبال از بازدید آن رایگان بودن بازدیدها در مناسبت‌ها و تعطیلات، راه‌اندازی موزه‌های گوناگون و در نهایت آشنایی با تاریخ، فرهنگ، هنر، پوشش و ادوار تاریخی است. می‌توان با تهیه و پخش فیلم‌های آموزشی، تاریخی و مذهبی به مدارس و دانشگاه‌ها وارد شد و بازدیدکنندگان کنجکاو و علاقه‌مند را به بازدید دعوت کرد و همچنین بروشور، ‌امکانات رفاهی و تسهیلات در اختیار گردشگران قرار داد. در مجموع خاطره یک بازدید به یاد ماندنی از موزه را فراهم کرد.

خانه موزه، خانه افراد مشهور سیاسی، علمی، هنری و … است که در البرز هم تعدادی از آنها از قبیل خانه موزه شاملو در فردیس، خانه محمد صادق فاتح یزدی در کرج که در حال حاضر با تغییر کاربری به عنوان خانه هنرمندان محل برگزاری نمایشگاه آثار هنری است، وجود دارد. همچنین ساختمان‌های قدیمی و متروکه کارخانه روغن نباتی، ساختمان شیلات، کارخانه ذوب آهن زمینه را برای تاسیس موزه صنعتی در استان فراهم کرده است. همچنین استان البرز با وجود مهاجر پذیری و سکونت اقوام مختلف، ظرفیت و زمینه احداث موزه اقوام را نیز دارد.

 ارزش‌های میراث‌فرهنگی، تاریخی و داده‌‌های باستان‌شناسی باید به درستی تبیین شده و به مردم شناسایی و معرفی شود که این امر نیازمند فرهنگ سازی و آگاه سازی اقشار مختلف جامعه است و به واسطه فعالیت‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی گسترده امکانپذیر است. چرا که مردم به ویژه  نسل جوان به شدت علاقه‌مند است از تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم و دیار کهن بیشتر بداند. این ظرفیت در استان البرز وجود دارد و فقط باید از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شود. در صورت ایجاد موزه، سیل مشتاقان و بازدید کنندگان از این حرکت فرهنگی، استقبال گسترده‌ای خواهند کرد و لازمه اجرایی شدن آن، تعامل و همکاری نهادهای ذیربط و مسئولان است.

لزوم معرفی موزه‌ها در دوره شیوع کرونا

در حال حاضر با توجه به شیوع کرونا و گسترش تکنولوژِی می‌توان با امکان ایجاد بازدید مجازی از آثار و ابنیه تاریخی البرز، زمینه را برای آشنایی و برقراری ارتباط با این بخش مغفول مانده فراهم کرد. در قدم اول لازم است به معرفی موزه‌های موجود در استان از قبیل موزه جانور شناسی استاد جلال افشار واقع در پردیس دانشکده کشاورزی، موزه واکسن سازی رازی، موزه تاریخ حیات طبیعی و تنوع زیستی، کاخ مروارید و کاخ موزه سلیمانیه پرداخته شود.

منبع:میراث آریا

البرز زمینه لازم برای توسعه گردشگری را دارد

شهرستان‌های تابعه استان شامل کرج، طالقان، اشتهارد، ساوجبلاغ، نظرآباد و فردیس است.البرز به واسطه نزدیکی به پایتخت به نوعی سکونتگاه و خوابگاه افراد بسیاری است که به‌عنوان دانشجو یا شاغل روزانه بین تهران و قزوین در حال رفت ‌و‌ آمد هستند.

این استان با آب‌ و ‌هوای کوهستانی، طبیعت بکر، وجود رودخانه‌ها و سدها از قدیم‌الایام به باغشهر معروف بوده که به واسطه ساخت‌ و سازهای بی‌رویه امروزه کمتر اثری از آن‌ها باقی مانده است. همچنین وجود زمین‌های کشاورزی و باغ‌های میوه که تولید و پرورش محصولات زراعی و باغی را برعهده  دارد برای تأمین نیازهای این بخش در کشور مهم و اثرگذار است.

به واسطه مزایایی از این دست به عنوان تفرجگاه استان‌های مجاور مانند تهران معروف بوده است که با توجه به فزونی و سیل جمعیت مهاجر و گرانی مسکن در سال‌های اخیر، هدف و مقصد بسیاری برای سکونت در این استان بوده است.

وجود کاخ های بسیاری در دوره ها‌ی گوناگون تاریخی و مناطق مختلف البرز مانند کاخ گچسر، کاخ شهرستانک، کاخ موزه سلیمانیه و کاخ مروارید به عنوان استراحتگاه و تفرجگاه حکایت از آب و هوای خوب و طبیعت بکر آن دارد.

استان البرز راه مواصلاتی بسیاری از استان‌ها و شهرهای دیگر و در  واقع مسیر و مقصد مسافران و گردشگران زیادی است. وجود جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیار از قبیل جاده چالوس، رودخانه کرج، تپه ازبکی، کاروانسرای شاه‌عباسی، تکیه اعظم برغان و درختان کهنسال، سدها و پل‌ها در چهار فصل سال زیبایی‌های خاص خود را دارد.

وجود مراکز صنعتی و حرکت چرخ اقتصاد از ویژگی‌های شاخص این استان است که در سطح کشور نقش به‌سزایی داشته و  همواره یکی از قطب‌های صنعتی محسوب می‌شود. ارتباط و نزدیکی با تهران موجب گسترش روابط مختلفی شده است به نوعی که  البرز را خواهر خوانده تهران نامیده‌اند.

در عین حال با وجود گسترش البرز در ابعاد گوناگون و تأثیرپذیری از تهران باز در بسیاری از زمینه‌ها عقب مانده و ضعف دارد از جمله عدم وجود مکان‌های اقامتی برای اسکان مسافران و گردشگران حتی عدم آگاهی و اطلاع‌رسانی از وجود مراکزی از این دست به نحوی که حتی ساکنان آن نیز تا حدودی از وجود هتل‌ها و مهمانپذیرها بی‌خبر هستند.

پراکندگی مراکز اقامتی و دور از دسترس مرکز استان و نیز فاصله و مسافت بین سایر شهرستان‌ها، لزوم فراهم ساختن زیرساخت‌ها و احداث هتل‌ها با همکاری بخش خصوصی به ویژه در شهر کرج را به عنوان مرکز استان که محل رفت و آمد مقامات کشوری و خارجی است، ضروری می‌کند.

وجود اقامتگاه‌های سنتی و بوم‌گردی، مهمان‌پذیرها و خانه‌مسافرها در سطح استان هر چند تا حدودی کمبود را در این بخش پوشش می‌دهد اما باید توجه داشت هتل، مسافر و مهمان خاص خود  را دارد.

ضمن اینکه راه‌اندازی مراکز اقامتی مانند هتل‌ها، متل‌ها علاوه بر اشتغال‌زایی و کاهش سرانه نرخ بیکاری و به کارگیری افراد تحصیل کرده با تحصیلات مرتبط در این مراکز، موجب رشد و شکوفایی هر چه بیشتر حوزه گردشگری و  ورورد توریست خارجی به استان می‌شود.

با توجه به وجود ظرفیت‌های حوزه گردشگری و نزدیکی استان البرز به پایتخت و همچنین پیشینه و قدمت تاریخی استان، وجود آثار و ابنیه تاریخی فراوان در شهرستان‌های آن، زمینه ایجاد زیرساخت‌ها و بهره وری از این حوزه فراهم است که موجب رشد و شکوفایی اقتصادی خواهد شد، البته این امر نیازمند اهتمام ویژه مسئولان است.

هر چند تعدادی هتل در شهر کرج و شهرستان‌هایی مانند طالقان وجود دارد و تعدادی نیز در حال تکمیل و احداث است، اما باید با حمایت از طرح‌های پیشنهادی و سرمایه‌گذران بخش خصوصی، با ارائه تسهیلات و شرایط آسان و طرح‌های تشویقی زمینه را برای توسعه و ساخت هتل فراهم کرد.

منبع:میراث آریا

روستای برغان، مهد آثار تاریخی و طبیعی البرز

استان البرز کوچک‌ترین استان و در عین حال مرکز آن پرجمعیت‌ترین شهر ایران پس از تهران، مشهد، اصفهان و تبریز است. نام این استان برگرفته از مرتفع‌ترین رشته کوه‌های کشور است. البرز در زبان باستانی به شکل هربرز، «هر» به معنای کوه و «برز» به معنای بلند است.

استان البرز به مرکزیت کرج و با دارا بودن شش شهرستان یکی از مهاجرپذیرترین استان‌های کشور است که به ایران کوچک شهرت دارد. از شمال با مازندران، از جنوب با استان مرکزی، از شرق با تهران همسایه است و بین رشته کوه‌های البرز مرکزی و حاشیه غربی دشت کویر واقع شده است.

شهرستان ساوجبلاغ در شمال استان البرز واقع شده و با روستاهای متعدد، جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، مذهبی و فرهنگی را در خود جای داده است. در این میان وجود تکیه اعظم برغان و هنر تعزیه‌خوانی، روستای برغان را از سایر روستاهای آن متمایز می‌کند.

برای رسیدن به روستای تاریخی و مذهبی برغان باید از جاده آتشگاه عبور کرده و با گذر از مسیر زیبا و چشم نواز پس از ۱۰ کیلومتر، قدم به خاستگاه تعزیه‌خوانی ایران گذاشت. ساکنان روستا اغلب افراد کهنسالی هستند که به زبان تاتی صحبت می‌کنند.

پلی تاریخی در ابتدای روستا وجود دارد که مربوط به دوره صفویه است و با چشمه طاقی بر روی رودخانه شاهرود واقع شده و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. پس از عبور از روی آن به میدان اصلی روستا می رسیم که تکیه اعظم برغان در شمال آن قرار دارد. هر ساله در ماه محرم گردشگران مذهبی و خیل ارادتمندان به امام حسین(ع) برای تماشای مراسم تعزیه‌خوانی خود را به این روستا می‌رسانند.

 مساحت این بنا ۱۲۰۰ مترمربع و در دو طبقه احداث شده است. طبقه همکف آن دارای ۱۰ حجره است و دیوارهای طبقه بالا با تیرهای چوبی منبت‌کاری شده از یکدیگر جدا شده اند. جنس مصالح به‌کار رفته در آن، خشت خام، کاه‌گل و تیرهای چوبی است. سکوی اصلی اجرای مراسم در مرکز تکیه واقع شده است و منبر قدیمی آن در گوشه یکی از رواق‌ها نگهداری می‌شود.

قدمت این بنا با توجه به سر در کاشی‌کاری شده به حدود سال‌های ۸۶۰ ق یعنی ۵۴۰ سال قبل بازمی‌گردد. در سر در ستون غربی شاه‌نشین نام معمار بنا استاد باقر قزوینی قید شده است. طبقه دوم در زمان قاجاریه بنا شده و معمار آن استاد اسماعیل بنا بوده است.

تکیه اعظم برغان از جمله قدیمی‌ترین تکیه‌های ایران است که دوم بهمن‌ماه ۱۳۸۲ و هنر تعزیه‌خوانی به‌عنوان یک اثر معنوی و ناملموس  در خردادماه ۱۳۹۱ درفهرست آثار ملی و همچنین هنر تعزیه‌خوانی در فهرست جهانی به‌عنوان یک اثر مذهبی و آئینی به ثبت رسیده است.

روستای برغان خاستگاه هنر تعزیه‌خوانی درکشور است و قدیمی‌ترین نسخ خطی تعزیه مربوط به این روستا است که سابقه دیرینه‌ای در اجرای این مراسم آئینی و مذهبی دارد و همچنین مهد پرورش تعزیه‌خوانان به‌نامی همچون ملامحمد بکائی، ملاقاسم بکائی و مرحوم ناظم بوده است که در این هنر صاحب سبک بوده‌اند.

از در تکیه روستای برغان که خارج می‌شوید مسجد جامع ۸۰۰ ساله‌ای را می‌بینید که دو درخت کهنسال یکی در شمال و یکی در جنوب حیاط آن واقع است که موجب شگفتی گردشگران است. روستای برغان به مهد چنارهای کهنسال شهرت یافته است. درخت چناری که در سمت شمالی حیاط مسجد قرار دارد یکی از مهم‌ترین چنارهای روستای برغان است که قدمت ۱۰۰۰ ساله دارد. حفره‌ای بر تنه این درخت وجود دارد که مانند اتاقی بزرگ گنجایش ۱۰ نفر را دارد. درخت گرده بینه که درجنوب حیاط مسجد قرار دارد درخت توپری است که پر از شاخه‌های سرسبز است.

آثار و ابنیه تاریخی دیگری نظیر حمام قدیمی روستا که بقایای آن در نزدیک رودخانه واقع شده است و بقایای کاروانسرای شاه‌عباسی و همچنین بقایای قلعه دوره ایلخانی که بر روی تپه کش‌کلا که به معنای قلعه خشک است، به چشم می‌خورد.

کوچه باغ‌ها، جنگل‌ها و آبشارهای دیدنی از جمله جاذبه‌های طبیعی روستای برغان است که آن را به مقصد اصلی گردشگران در چهارفصل سال تبدیل کرده است.

از جمله محصولات باغی که مهم‌ترین و اصلی‌ترین سوغات روستا محسوب می‌شود آلوی برغان است که بومیان آن را گوجه برغان می‌نامند و از پیوند آلوی محلی و آلوی بخارا به‌دست می‌آید. خوب است بدانید روستای برغان به خاطر وجود باغ‌ها و درختان فراوان آلوچه، لقب سرزمین آلوچه را به خود اختصاص داده است.

از جمله دیگر سوغاتی‌های معروف برغان، گردوی پوست کاغذی، عسل کوهی، توت، سماق، لبنیات و بستی سنتی است که به شیوه خاصی تولید می‌شود. خرید و استفاده از این محصولات محلی علاوه بر اینکه خالی از لطف نیست، به چرخه اقتصادی بومیان، ایجاد اشتغال و توسعه گردشگری روستا کمک می‌کند.

صنایع‌دستی رایج در روستای برغان، الک است که در هر خانه و آشپزخانه‌ای یافت می‌شود. اهالی روستا به تولید الک مشغول هستند و از این راه نیز کسب درآمد می‌کنند.

گردشگران می‌توانند در فرصتی مناسب برای لذت بردن از طبیعت خدادادی و بکر، آثار تاریخی بی‌نظیر و منحصر به‌فرد و سوغاتی‌های خوش‌طعم آن به روستای برغان سفر کرده و  پس از اقامت در خانه‌های محلی خاطرات خوشی برای خود ثبت کنند.

منبع:میراث آریا