مهدی بشارتده سلوطی درگفت وگوی اینستاگرامی بررسی ابعاد مختلف تاسیس مناطق آزاد در مازندران، با اشاره به اینکه معافیت مالیاتی در مناطق آزاد، تنها تفاوت این منطقه با منطقه ویژه است، اظهار کرد: هیچگونه تفاوتی از لحاظ ورود سرمایه گذاری و خروج کالا وجود ندارد و فقط موضوع تعرفه گمرکی که مدت زمان آن در مناطق آزاد ۱۵ ساله اما در مناطق ویژه بر اساس مقرراتی که در داخل کشور وضع می شود، است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر۷ منطقه آزاد و ۶۴ منطقه ویژه در کشوروجود دارد، تصریح کرد: موضوع مناطق آزاد از سال ۱۳۶۹ در ایران با کیش، قشم و چابهار آغاز و در سال ۱۳۸۲ سه منطقه اروند، ارس و انزلی آغاز و سال ۱۳۸۹ ماکو نیز اضافه شد.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران، خاطرنشان کرد: حضور فعال در بازار بین‌المللی، توسعه صادارت کالای صنعتی، جذب سرمایه گذار و سرمایه در گردش خارجی و محرومیت زدایی، تامین منابع مالی از خارج ازجمله هدف های مناطق آزاد بود.
بشارتده سلوطی با بیان اینکه پس از عمر ۳۰ ساله اجرایی شدن مناطق آزاد در کشور، زمان خوبی برای بررسی عملکرد است، افزود: درجه صنعتی شدن، میزان جذب سرمایه گذاری خارجی، نسبت صادرات به واردات و ایفای نقش صادراتی چهار متغیر تعریف شده برای ارزیابی مناطق آزاد در کشور است.
وی ادامه داد: طی گزارشی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ به صراحت ذکر شده که عملکرد مناطق آزاد تاسال ۹۸ نشان می دهد که سهم مناطق آزاد در کشور از لحاظ صادرات غیرنفتی حدود یک درصد، میزان تولید حدود یک درصد، تعداد واحدهای فعال در مناطق آزاد نسبت به کشور حدود ۳ درصد، جذب سرمایه گذار مستقیم خارجی حدود ۱۰ درصد، اشتغالزایی حدود ۴ درصد و میزان واردات در مناطق آزاد حدود ۴ برابر صادرات است.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران با اشاره به اینکه وسعت مناطق آزاد در کشور سه برابر مناطق و شهرک های صنعتی است، یادآور شد: میانگین وسعت مناطق آزاد در دنیا ۷۵۰۰ هکتار است که این میانگین در کشور ایران به ۹۳ هزار هکتار رسیده، یعنی میانگین کشور ما چندین برابر میانگین جهانی است.
بشارتده سلوطی با اشاره به اینکه از ظرفیت های مازندران استفاده بهینهه نشد و این کوتاهی و کم کاری به سمت مطرح کردن منطقه آزاد سوق داده شده است، تصریح کرد: متاسفانه نمایندگان مازندران هم هیچ گونه توجیهی در ایجاد منطقه آزاد ندارند و فقط با این جمله که «همه جا دارند و ماهم داشته باشیم» پاسخ این سوال که چرا باید منطقه آزاد وجود داشته باشد را می دهند.
وی گفت: طرح منطقه آزاد که از مجلس به شورای نگهبان رفت بسیار جالب بود در حالی که برای درخواست تسهیلات باید چند صفحه بیزنس پلن و توجیه فنی و مالی و اقتصادی داشته باشیم تا آن بانک برای دادن تسهیلات ترغیب شود اما طرحی به اسم منطقه آزاد خطاب به شورای نگهبان نوشته شده که فقط ۶ صفحه برای ۳ منطقه مازندران و دوقارون نوشته شده که هیچ یک از پیوست های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی را ندارد. با توجه به اینکه برای تبدیل شهر به روستا باید پیوست های گوناگون ارائه شود و سوال اینجاست که برای تبدیل منطقه آزاد آیا طرح نیاز به پیوست نداشت؟
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران تاکید کرد: از نوشهر ۸۴ هکتار، ۸۷۰۰ هکتار برای دوقارون، ۴۶۱ هکتار برای چپکرود، ۱۰۶۰ هکتار برای امیرآباد یعنی همان مقدار بندر فقط در طرح به اسم منطقه آزاد معرفی شده است.
بشارتده سلوطی افزود: برای تولید و صادرات باید شهرک های صنعتی، زیرساخت های بخش کشاورزی، صنعت توسعه پیدا کند و خدمات متناسب با مناطق آزاد باشد که اینگونه نیست و علاوه بر آن اسم منطقه آزاد نیز خود جو روانی را به دنبال دارد.
وی با بیان اینکه طرح این مسائل تنش اجتماعی و افزایش قیمت مسکن و زمین را در منطقه به دنبال دارد، ادامه داد: طی سه سال گذشته که موضوع انتخابات داغ بود، منطقه آزاد مطرح و بنرها نصب شد که از همان زمان کم کم آپارتمان ها از متری ۶ میلیون به ۱۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرد چه کسی پاسخگو بود. همچنین زمین های سمت منطقه آزاد امیرآباد که راه دسترسی هم ندارد از متری ۲۵ هزار تومان به ۱۴۰ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کرد که دلیلش همان نصب بنرهای منطقه آزاد شدن امیرآباد بود.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران بیان کرد: شورای نگهبان مناطق آزاد را مغایر اصل ۷۵ و ۸۵ قانون اساسی دانسته است.
بشارتده سلوطی یادآورشد: چرا منطقه آزاد شنزن چین که (جی دی پی ) آن به اندازه (جی دی پی ) یک کشور است خوب جواب داد چرا، جبلعلی امارات خوب جواب داد چرا ما که ۷ منطقه آزاد داشتیم و ۷ منطقه دیگر اضافه شد که بشود ۱۴ تا چرا ۷ تایی که جواب نداد به دنبال علت آن نرفتیم.
وی گفت: استان مازندران در بخش کشاورزی از لحاظ مزیت نسبی رتبه سوم و توسعه یافتگی رتبه دهم و در بخش صنعت و معدن از لحاظ مزیت نسبی رتبه ۱۰ کشور و از نظر توسعه یافتگی رتبه ۱۵ و در بخش خدمات از لحاظ مزیت نسبی رتبه دوم و از نظر توسعه یافتگی رتبه ششم را دارد یعنی قابلیت هایی که در استان بوده مورد استفاده قرار نگرفته و این استفاده نکردن از ظرفیت ها را با نداشتن منطقه آزاد توجیح می کنند که در واقع تغییر دادن صورت مسئله است.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران یادآورشد: برای توسعه و برنامه ریزی یک استان به اسناد بالادستی نگاه می شود و سوال اینجاست که کدامیک از اسناد بالادستی (نه آمایش سرزمینی و نه سند های توسعه) به موضوع منطقه آزاد اشاره شده است.
بشارتده سلوطی تاکید کرد: متاسفانه تمام فکر و ذکر مسئولان مازندران به منطقه آزاد معطوف شده و از ظرفیت های موجود هم استفاده نشده و امروز استان به سمتی برده شده که فکر می کنند تنها راه حل برون رفت مشکلات ایجاد منطقه آزاد است.
وی یادآورشد: طرح منطقه آزاد مازندران و دوقارون در صحن مجلس رای آورد و پس از رفتن به شورای نگهبان آن را مغایر با اصلا ۷۵ و ۸۵ و متضاد با بند ۱۱ سیاست های اقتصاد مقاومتی تشخیص داد و از شورای نگهبان به دلیل پافشاری سخت مجمع تشخیص مصلحت نظام علاوه بر نظرخود و مجمع مشورتی و فقهای شورای نگهبان نیزنظر مخالف داند و طرح برگردانده شد و گفته شد که برای سه لکه پیشنهاد جداگانه داده شود که کمیسون مجلس دوباره طرح سه منطقه آزاد مازندران را پافشاری کرد و در کمیسیون به آن ها رای دادند تا به صحن مجلس بیاید و دوباره با همان پیشنهاد و ایراداتی که در مورد منطقه آزاد گرفته شد هنوز به قوت خود باقی است.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران، اظهار کرد: از آنجایی که سیستم مالی انتقال ارز در کشور وجود ندارد چگونه سرمایه گذار باید مراودات خود را به راحتی انجام دهد.
بشارتده سلوطی خاطرنشان کرد: زیرساخت ها در بندر امیرآباد فراهم نیست و کالاهای صادارتی بر روی سکوها و روی محوطه دپو می شوند و هنوز انبارکالا و پایانه صادراتی خصوصا برای صادرات مرکبات وجود ندارد در حالی جبلعلی امارات پس از فراهم کردن امکانات و زیرساخت ها آن منطقه را به عنوان منطقه آزاد معرفی کرد.
وی با اشاره به اینکه به جای ایجاد مناطق آزاد بهترین کار اصلاح قوانین است، افزود: تفاوت منطقه آزاد و منطقه ویژه یک ماده واحده همان معافیت مالیاتی است.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران با بیان اینکه مازندران یک منطقه گردشگری نیست بلکه مسافرپذیر است، یادآورشد: با توجه به اینکه منطقه گردشگری برای خود تعریف و زیرساخت دارد اما امروز اتفاقی که در حال رخ دادن است همان مسافرها به سمت خرید و فروش اراضی و تغییر کاربری و ساخت و ساز رفتند که اگر این ساخت و ساز ها بیشتر شود آن تعداد مسافری که در استان مستقر می شد دیگر رخ نمی دهد و جمعیت شناور جابه جا نمی شود و استان از حالت مسافر پذیری هم خارج خواهد شد که در آن صورت باید فاتحه استان را در حوزه کشاورزی و گردشگری خواند.
بشارتده سلوطی با اشاره به اینکه در ۱۷/۴/۱۳۹۸ یک پیمان تجاری اوراسیا با امضای روحانی بسته شد، گفت: در این پیمان ۳۸۰ تعرفه کالایی بین ایران، روسیه، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان مشخص شد و حال سوال اینجاست که از این پیمان تجاری چه استفاده ای شد که دنبال منطقه آزاد هستیم، به سمتی که کالای خود را صادر کنیم و کالایی را بر اساس این پیمان تجاری وارد کنیم نرفتیم و حال به دنبال چه چیزی هستیم.
منبع:ایسنا
