وقتی تپه اشرف می‌ماند و تفاهم‌نامه‌اش!

به نظر می‌رسید امضا تفاهم‌نامه بین شهرداری و میراث فرهنگی اصفهان برای ساماندهی وضعیت تپه اشرف، مهر پایانی بر غفلت طولانی از این محوطه باستانی باشد، اما سرپرست هیات کاوشِ این تپه خبر می‌دهد که حتی تفاهم‌نامه هم تا به امروز نتوانسته گره‌ای از کلاف مشکلات آن باز کند.

چگونه یک فوران آتشفشانی شهر روم باستان پمپئی را حفظ کرد؟

شهر باستانی پمپئی یکی از جذاب‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی در جهان است؛ پمپئی که درست در خارج از ناپل در جنوب ایتالیا واقع شده، به دلیل ویرانه‌های بسیار خوب رومی و فاجعه‌ای که از قضا آن‌ها را سالم نگه داشته، مشهور است.

حضور ۲۸ شرکت ایرانی در نمایشگاه مجازی بین‌المللی گردشگری برلین

ظرفیت‌های گردشگری و جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مذهبی و زیارتی ایران با حضور ۲۸ دفتر خدمات مسافرتی، شرکت گردشگری و جامعه تورگردانان در نمایشگاه مجازی بین‌المللی توریسم و جهانگردی برلین (ITB) معرفی شد.

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نمایشگاه بین‌المللی گردشگری برلین مشهور به ITB از ۱۹ اسفندماه ۱۳۹۹ به صورت مجازی و با حضور ۱۸۵ کشور کار خود را آغاز کرد. این نمایشگاه سال گذشته با همه‌گیری ویروس کرونا برگزار نشد و امسال نیز به صورت مجازی اولین تجربه خود را کسب کرد.

جمهوری اسلامی ایران با یک سالن اختصاصی در فضای مجازی امیدوار است به ‌زودی به روزهای پررونق گردشگری برگردد. گردشگری ایران از سال گذشته تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا همانند کشورهای دیگر با افت شدیدی در صنعت گردشگری مواجه شده است.

در این دوره از نمایشگاه جهانگردی برلین، ۲۸ دفتر خدمات مسافرتی، شرکت گردشگری و جامعه تورگردانان در فضایی به نام ایران حضور داشتند که با معرفی محصولات متنوع از جاذبه‌های گردشگری همچون طبیعت، سلامت و درمان، زیارت، فرهنگ و تاریخ، بوم گردی، صنایع دستی و خدماتی چون هتل و ناوگان حمل و نقل هوایی و ریلی و عرضه تورهایی با قیمت‌های مناسب و ارزان، در صدد هستند ایران را دوباره به فهرست مقاصد سفر آژانس‌ها و گردشگران بین‌المللی برگردانند.

شاخصه‌های گردشگری تاریخی و فرهنگی، اصول مهمی از گردشگری ایران هستند که در این بازار عرضه شده‌اند.

خانه ایران در برلین متشکل از رایزنی فرهنگی ایران، موسسه فرهنگی حافظ و دفتر اطلاع رسانی گردشگری ایران با ثبت نام در فضای مجازی غرفه ایران ضمن معرفی این مراکز به ارائه خدمات گوناگون، اطلاع رسانی و تبلیغات جهت ارتقاء صنعت گردشگری کشورمان پرداختند.

سامانه‌های غرفه مجازی خانه ایران در نمایشگاه جهانگردی برلین ضمن مهیا کردن امکان ارتباط دو سویه میان فعالان بخش‌های مختلف، حضور در تله‌کنفرانس‌ها، امکان بهره‌مندی از اقلام تبلیغاتی شامل فیلم و کلیپ‌های معرفی ظرفیت‌های گردشگری کشور به همراه تاکید بر برند گردشگری ایران، معرفی جاذبه های تاریخی، فرهنگی، گردشگری، گردشگری مذهبی و زیارتی در نخستین نمایشگاه مجازی ITB برلین را فراهم آورد.

در این سامانه علاوه بر تصاویر زیبا از ایران، اطلاعات جاذبه‌های گردشگری ایران، ویدئو کلیپ‌های تهیه شده توسط رایزنی و یا ترجمه شده به زبان آلمانی برای دسترسی علاقه مندان بارگذاری شد.

نمایشگاه آی تی بی برلین در یک نگاه

نمایشگاه ITB برلین به عنوان مهمترین نمایشگاه بازرگانی سفر فرصت تجاری ویژه ای برای عرضه کنندگان جهانی خدمات گردشگری می باشد. علاوه بر اظهار رضایتمندی بسیار زیاد شرکت کنندگان (بالای ۹۰ درصد) آمارها نیز این موضوع را بیشتر ثابت می کنند.

اینجا جایی است که عرضه به تقاضا پاسخ می دهد: پنج قاره، ۱۸۵ کشور، ۸۵۰ خریدار برتر شناخته شده، ۱۰ هزار غرفه دار، ۲۳ هزار بازدید کننده مدعو، ۵۰ هزار بازدید کننده خصوصی، ۱۱۵ هزار بازدید کننده تجاری، ۱۷۰ هزار متر مربع فضا و ۶.۷ میلیارد یورو گردش مالی.

نمایشگاه گردشگری آلمان که از سال ۱۹۶۶ درحال برگزاری است، به عنوان یک بورس بین‌المللی گردشگری معروف است و از مهم‌ترین رویدادهای گردشگری جهان به شمار می‌آید. در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۶۰ هزار نفر از این نمایشگاه بازدید کردند.

به گزارش ایرنا، غرفه جمهوری اسلامی ایران ۱۹ اسفند ۱۳۹۹ در نمایشگاه بین‌المللی مجازی گردشگری ITB برلین با حضور معاون گردشگری به صورت مجازی افتتاح و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.

ولی تیموری معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی گردشگری ITB برلین و نشست با رییس و هیات مدیره جامعه تخصصی تورگردانان ورودی کشور گفت: نمایشگاه ITB برلین بزرگ‌ترین رویداد گردشگری جهان به شمار می‌آید و ضمن دارابودن نقشی مهم در معرفی مقاصد گردشگری دنیا، بستری گسترده برای تعامل و تبادل افراد حرفه‌ای در این حوزه ایجاد کرده است.

منبع:ایرنا

‫«تمبر» سفیر فرهنگی و انتقال دهنده فرهنگ ایران

مدیرعامل شرکت ملی پست تمبر را سفیری برای فرهنگ و انتقال فرهنگ غنی و کهن جامعه ایران به آیندگان و سایر جوامع معرفی کرد.‬

‫به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، رمضانعلی سبحانی فر عصر یکشنبه (٢٢ فروردین) در مراسم رونمایی از تمبر پیشگامان هنر معاصر انقلاب و دفاع مقدس که در موزه ارتباطات برگزار شد، گفت: تمبر سفیر فرهنگی کشورها و یکی از بزرگ‌ترین ابداعات بشر تا قرن نوزدهم و سنگ بنایی اساسی در تاریخ پست و مکاتبات به شمار می‌آید.‬

‫معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: تاریخ تمدن بشر آمیخته‌ای از داشته‌های فرهنگی است که به میراث‌داران فعلی رسیده و موجبات افتخار، عزت و شکوه یک ملت را فراهم آورده است؛ تمبر یکی از ارزشمندترین این داشته‌ها برشمرد که می‌تواند فرهنگ و هویت هر  ملتی را به دنیا منتقل کند.‬

‫مدیرعامل شرکت ملی پست، گفت: تمبر با ابعاد هنری که دارد، حامل پیام‌های بزرگ و عمیق به دیگران است زبان هنر می‌تواند حوادث بزرگ را تبیین و تشریح کند و ذهن ها را روشن کند.‬

‫وی طراحی و رونمایی از تمبر پیشگامان هنرمعاصر انقلاب و دفاع مقدس را رویدادی ارزشمند توصیف کرد و افزود: موجب افتخار است که با طراحی و چاپ این مجموعه که  با آثار هنرمندان این حوزه مزین شده است، انتقال دهنده فرهنگ و هنر انقلاب و ارزش‌های انقلابی و ایثارگری به نسل های بعدی هستیم.‬

‫سبحانی فر ابراز امیدواری کرد با کمک شورای عالی تمبر، هرچه زودتر تمبر به چرخه ارسال و مراسلات داخلی و خارجی برگشته و نقش اصلی خود را که انتقال ارزش های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی کشورمان است ایفا کند.‬

‫سیدجمال هادیان رئیس شورای تمبر نیز در این جلسه گفت: در رویکرد جدید شورای تمبر تصمیم بر آن شد مجموعه ای از هنرهای هنرمندان معاصر را در قالب تمبر و با نام پیشگامان هنر معاصر انقلاب و دفاع مقدس معرفی کنیم.‬

‫هادیان اذعان داشت: در چاپ خاص و ویژه این تمبر برای نخستین بار به دلیل شرایط کرونا از کاغذهای پشت چسب دار مخصوص با عایق مخصوص کنگره های تمبر استفاده شده است.‬

به گزارش ایرنا‫، مجموعه ۶ قطعه‌ای تمبر پیشگامان هنرمعاصر انقلاب و دفاع مقدس، دربرگیرنده تصاویر ۶ اثر از ۶ استاد هنر انقلاب است که پیشتر در موزه و گنجینه هنر انقلاب قرار گرفته است.‬

‫از اواخر سال ۱۳۹۹ تمامی تمبرهای ملی که طراحی و چاپ می شوند، دارای شناسنامه خواهند بود و حقوق مالکیت معنوی پدیدآورندگان آنها رعایت خواهد شد.

منبع:ایرنا

تور ترکیه «رسما» ممنوع؛ پرواز و هتل برقرار

پس از گذشت چهار روز از ابلاغ مصوبه ممنوعیت تور ترکیه، آژانس‌های مسافرتی از تبلیغ تور و فروش گشت ترکیه رسما منع شدند، اما فروش بلیت پرواز و سایر خدمات مسافرتی ترکیه متوقف نشده است.

به گزارش ایسنا، سخنگوی وزارت کشور سه‌شنبه ۱۷ فروردین‌ماه، از تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا درباره اعمال محدودیت در ترددهای مسافرتی با کشور ترکیه خبر داد و گفت که وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لغو تور ترکیه را فوراً به کلیه شرکت‌های گردشگری ابلاغ کند. آژانس‌های مسافرتی تا پایان روز هفدهم فروردین‌ماه، با وجود «قید فوریت» دستوری در این راستا دریافت نکردند و حتی اعلام شد که فروش خدمات سفر به ترکیه بدون ممانعت ادامه داشته باشد.

تصمیم کمیته امنیتی اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا برای لغو تورهای ترکیه به دنبال درخواست وزیر بهداشت نیز درحالی صورت گرفت که پروازهای این مسیر بدون محدودیت برقرار ماند، هرچند قرار شد هلال احمر کنترل شدیدتری در مرزهای مشترک ایران و ترکیه داشته باشد.

پیگیری‌های ایسنا نشان می‌دهد این دستور در روز هفدهم فروردین‌ماه به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رسیده و مسؤول مربوطه نیز می‌گوید که همان روز هم به استان‌ها و تشکل‌های گردشگری ابلاغ شده است. با این حال، تا روز هجدهم فروردین‌ماه دفاتر خدمات مسافرتی می‌گفتند دستوری در ارتباط با ممنوعیت تور ترکیه دریافت نکرده‌اند، هرچند در آژانس‌ها توری به نام ترکیه وجود ندارد و خدمات آن به صورت بلیت و هتل و معمولا بدون گشت عرضه می‌شود.

در روز چهارشنبه هجدهم فروردین‌ماه، سرانجام از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران بخشنامه‌ای به صورت مکتوب بیرون آمد که با توجه به مصوبه قرارگاه عملیاتی ستاد ملی کرونا با موافقت رییس‌جمهور، دستور ممنوعیت هرگونه تبلیغ و برگزاری تور (گشت) مسافرتی و گردشگری به مقصد ترکیه تا اطلاع ثانوی را به تمام تشکل‌های مرتبط با دفاتر خدمات مسافرتی و آژانس‌های گردشگری ابلاغ کرده بود.

پیرو همین دستور، انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران شنبه ۲۱ فروردین‌ماه بخشنامه کرد: با توجه به لغو نشدن پروازها در این مسیر (ترکیه) و نیاز مسافران به خدمات اقامتی و ترانسفر در کشور مذکور، دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی به منظور جلوگیری از سرگردانی مسافران در مقصد، مجاز به فروش خدمات مورد نیاز ایشان اعم از هتل و ترانسفر فرودگاهی بوده و از هرگونه تبلیغ و فروش گشت و تور امتناع کنند.

یونس دقیق‌کیا ـ رییس انجمن شرکت‌های هواپیمایی ـ نیز تایید کرده که پروازهای ترکیه همچنان برقرار است و تنها تورهای گردشگری لغو شده‌اند و بیشتر پروازهایی که در این مسیر انجام می‌شود، جنبه تجاری دارد.

او درباره استرداد هزینه‌ تورهای لغوشده و پیرو درخواست انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران برای اعمال شرایط فوق‌العاده و فورس‌ماژور گفته است: هزینه بسته‌های سفر که آژانس‌های مسافرتی ارائه می‌کنند به مسافران بازگردانده می‌شود و بسیاری از آن هتل‌ها هم گارانتی برای برگشت دارند و با توجه به محدودیت‌هایی که در خود ترکیه ایجاد شده ممکن است تورهای گردشگری مجوز خود را تمدید و یا مبالغ آن‌ را استرداد کنند.

منبع:ایسنا

ساخت تندیس عظیم مسیح (ع) در برزیل

روند ساخت یک تندیس عظیم جدید از حضرت مسیح(ع)، در جنوب برزیل آغاز شده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از خبرگزاری فرانسه، ساخت مجسمه عظیم جدید مسیح (ع) در جنوب برزیل آغاز شده است که در پایان از مجسمه مشهور مسیح (ع) در ریو دوژانیرو نیز بلندتر خواهد بود.

روند ساخت این مجسمه از سال ۲۰۱۹ در شهر آنکانتادو آغاز شده بود. در هفته جاری ساخت سر و دست‌های این مجسمه به اتمام رسید.

قرار است تا اواخر سال جاری ساخت تمام بخش‌های این مجسمه تکمیل شود.

طول دو دست این مجسمه ۳۶ متر خواهد بود. همچنین یک آسانسور در داخل مجسمه و یک سکوی بازدید در بخش بالایی مجسمه ساخته خواهد شد.

این مجسمه که با نام «مسیح محافظت‌کننده» شناخته خواهد شد با احتساب پایه مجسمه، ۴۳ متر ارتفاع خواهد داشت تا به یکی از بلندترین مجسمه‌های مسیح (ع) با دست‌های گشوده در جهان تبدیل شود.

اما مجسمه مسیح (ع) در ریو دوژانیرو با احتساب پایه مجسمه، ۳۸ متر ارتفاع دارد و طول دو دست‌ این مجسمه ۲۸ متر خواهد بود. ماه اکتبر نودمین سالروز ساخت این مجسمه خواهد بود.

به گفته مسوولان ساخت مجسمه آنکانتادو، این اثر هم جنبه مذهبی و هم جنبه گردشگری خواهد داشت و ۳۵۰ هزار دلار بودجه که تمام آن از طریق کمک‌های داوطلبانه جمع‌آوری خواهد شد، صرف ساخت این مجسمه می‌شود.

منبع:ایسنا

وردیج ،خانه آدمک‌های جیـان

روستای «وردیج» یکی از مقصدهای طبیعت‌گردی نزدیک تهران است که جاذبه‌های گردشگری فراوانی در خود جای داده است.

یکی از معروف‌ترین آبشار تهران و کوه‌هایی به شکل انسان که در بین اهالی روستا به «آدمک جیان» شهره‌اند در این روستا قرار دارد. هم‌چنین یکی از دیدنی‌ترین تابلوهای سنگ‌تراشی طبیعت در دل این روستا واقع شده است. به همین دلیل روستا وردیج به یکی از مقاصد دیدنی و سفر شهروندان و توریست‌ها در غرب پایتخت تبدیل شده است.

نخستین ورودی این روستا، خیابان «شهید وحیدجی» با ارتفاع هزار و 850 متری از سطح دریا است. «علی سلطانی» یکی از ساکنان قدیمی این روستا درباره هویت و دیدنی‌های روستای وردیج می‌گوید: «وردیج بزرگ‌ترین روستای شمال غربی تهران است. آب این روستا از چشمه‌های متعدد به‌ویژه چشمه «شاه» تأمین می‌شود. از استخرهای شمال این روستا برای برای جمع‌آوری آب رودخانه‌ها، چشمه‌ها و آب‌های سطحی که برای آبیاری باغ‌ها و و آب آشامیدنی روستا است، استفاده می‌شود. در وسط روستا، باغ‌های گسترده «گردو»، «سیب»، «خرمالو»، «توت» و «شاه‌توت» جلای خاصی را به روستا داده‌اند. اغلب خانه‌های این روستا ییلاقی و خالی از سکنه است. چراکه در فصول سرد سال به‌ویژه در فصل زمستان، هوای این روستا بسیار سرد است و تا 2 سال پیش این روستا از نعمت گاز شهری بی‌بهره‌بود. به همین دلیل ساکنان در فصل‌های بهار و تابستان برای برداشت محصول باغ‌های خود در این روستا سکونت دارند و با سردتر شدن هوا به شهر مهاجرت می‌کنند.»

  •  روستای کوه‌های عروسکی

خسرو دلجو کارشناس میراث فرهنگی درباره بخشی از هویت این روستا می‌گوید: «دره‌های عمیق، باغ‌های سرسبز و هوای تازه از ویژگی‌های بارز روستای وردیج است. فرسایش تدریجی سنگ‌ها در این منطقه برخی اشکال غیرمعمول را ساخته است که مردم آن را به‌عنوان «ارواح سنگی» می‌شناسند. این سنگ‌ها پس از فرسایش مانند سرهای عظیم انسان هستند. یکی از زیبایی‌های کمتر شناخته شده تهران، سنگ تراشه‌های پهنه غربی پایتخت است. این مجموعه سنگی حد فاصل 2 روستای وردیج و «واریش» قرار گرفته است و گردشگران در طول جاده منتهی به این 2 روستا، سنگ‌هایی را در اشکال مختلف می‌بینند. با کمی قدرت تخیل می‌توان هرکدام از این سنگ‌ها را به چیزی تشبیه کرد. به همین دلیل به این مکان «کوه‌های عروسکی» هم می‌گویند. از شکل سنگ‌ها می‌توان دریافت که فرسایش خاک بر روی آنها نقش ونگاری ماندگار به یادگار گذاشته است. اهالی روستا باور دارند، در گذشته در این مکان، قلعه قدیمی وجود داشته است و اجدادشان در این قلعه زندگی می‌کردند و مجسمه‌ها بخشی از این قلعه بوده‌اند.

اما زیست‌شناسان و محققان زمین‌شناسی به صراحت عنوان می‌کنند که این حفره‌های سنگی«توف» است. چراکه در برخی از مناطق کشورمان کوه‌های «آتشفشان» وجود دارد. این کوه‌ها هنگامی که مواد درونشان فوران کند، موادی همچون گاز، مایع و جامد از آنها خارج می‌شود که بر روی زمین می‌نشینند و سنگ‌ها و توف آتشفشانی را پدید می‌آورند. سنگ‌های این منطقه، سنگ‌هایی قدیمی‌اند و قدمت آنها به 30‌ یا 40 میلیون سال قبل بر می‌گردد. آتشفشان‌ها حدود 35 میلیون سال پیش یا دوران «سنوزوئیک» اتفاق افتاده است، به همین دلیل این سنگ‌ها، بقایای خاکستر آتشفشان هستند. حال ممکن است این خاکستر در آب یا خشکی ریخته شده باشد. از سویی این خاکسترها در اثر وزش باد، فرسوده می‌شوند. برای همین فرسایش بسیار شدید، دلیل اصلی پیدایش اشکال و حفره‌های متعدد در بین سنگ‌های این محدوده است.» در روستای وردیج حدود 200 خانوار زندگی می‌کنند.

  •  آبشار لت مال

آبشار «لت مال» یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری این روستا است که پس از کوه‌های ارواح سنگی، توجه توریست‌ها و گردشگران بسیاری را به خود معطوف کرده است. سلطانی دهیار سابق روستا در این‌باره می‌گوید: «این آبشار از 2 بخش «لت» به معنای «سنگ» و «مال» به معنای «مالش» است. نام این آبشار از ترکیب مالیدن آب به سنگ است. برای اینکه به آبشار لت مال برسید، باید حدود یک ساعت در جاده اصلی پیاده‌روی کنید. یکی از زیبای‌های خاص این آبشار، 2 آبشار کوچکی است که زیر آب قرار دارند که آبشار اول 5 متر، آبشار دوم کمی از آبشار اول بلندتر و اما آبشار سوم یا همان آبشار اصلی لت مال، 35‌متر طول دارند و مانند پله‌هایی به زمین سرازیر می‌شوند.»

  •  بهترین زمان سفر به روستا

این مکان توریستی در هر 4 فصل سال تماشایی است. اما گل کردن شکوفه‌های درختان «گیلاس» و «آلبالو» در فصل بهار، این روستا را مانند عروس، سفیدپوش و دیدنی‌تر می‌کند. در تابستان سرتاسر این روستا سرسبز است و نسیمی خنک در درون آن جریان دارد. پاییز، هزاران رنگ را در همه جا پرتاب می‌کند و زمستان هم مانند دیگر فصول، زیبایی خاص خود را دارد. هم‌چنین در روستای وردیج برخی از روستاییان محصولات تولیدی روستا را می‌فروشند. فصل بهار انواع سبزی‌های طبیعی و کوهی و تابستان‌ها اغلب میوه‌ها مانند «آلو»، گیلاس، «زردآلو» و شاتوت‌ برای عرضه به خریداران آماده است.

  •  چگونه به روستای وردیج برویم؟

از انتهای بزرگراه «شهید همت» مسیر این روستا آغاز می‌شود. باید از شهرک شهید باقری عبور کنیم و دوربرگردان را دور بزنیم تا به بلوار «پژوهش» برسیم. سپس وارد شهرک «دانشگاه شریف» می‌شویم و در خیابان «شهید اردستانی» به دنبال تابلوی مختص به روستای وردیج می‌گردیم. با گذر از جاده کوهستانی به طول حدود 10 کیلومتر می‌توانید به روستای وردیج وارد شوید. هم‌چنین از بزرگراه «تهران – کرج» می‌توانید از پشت پمپ بنزین به خیابان شهید اردستانی بروید و از این طریق وارد جاده کوهستانی شوید و در مسیر روستای وردیج قرار بگیرید.

منبع:همشهری

فرش قرمز پیش پای علاقه مندان گردشگری

/شمیران با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و میراث فرهنگی‌اش می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری تهران تبدیل شود؛

منطقه گردشگری خوش آب و هوایی که کوچه‌پسکوچه‌هایش با درختان بالابلند از گردشگران میزبانی می‌کند و آنها را با فرهنگ تهران و حتی ایران، آشنا. وجود کاخ سعدآباد و نیاوران، کوهپایه‌های البرز و قله‌های قابل دسترس در شمال تهران فرصت خوبی برای ایجاد سایت گردشگری در شمیران فراهم کرده است. توجه به گردشگری خوراکی و مناسبت‌های فرهنگی مرتبط با آن در سال‌های گذشته در تهران بیشتر شده. همین موضوع بهانه‌ای شد تا شهرداری منطقه یک همکاری‌های تازه‌ای را با مجتمع‌های فرهنگی‌ـ گردشگری منطقه بیشتر کند.

«تقویت ریشه‌های فرهنگی» سرنخی است که رئیس اداره فرهنگی شهرداری منطقه یک برای همکاری با مراکز فرهنگی‌ـ گردشگری و بومگردی‌های شمال تهران به آن اشاره می‌کند. آشنایی با آداب و رسوم اقوام مختلف، زبان و پوشش، موسیقی و… از دغدغه‌های این روزهای مدیریت شهری در منطقه یک است.

«سلیمه رودکی» رئیس اداره فرهنگی شهرداری منطقه یک می‌گوید: «رویکردی که به دنبال آن هستیم شناساندن فرهنگ اقوام مختلف در منطقه یک است. با توجه به فضای موجود در منطقه ظرفیت مناسبی برای این کار داریم. این کار به توسعه گردشگری منطقه کمک زیادی می‌کند. یکی از راه‌های شناساندن و معرفی این فرهنگ‌ها، کمک گرفتن از جذابیت‌هایی مثل گردشگری غذاست. این نوع از گردشگری به تازگی طرفداران زیادی پیدا کرده. به همین دلیل ما همکاری‌هایی را با تعدادی از مراکز فرهنگی‌ـ گردشگری با محوریت غذاهای محلی و بومی آغاز کرده‌ایم.»

  •  در جست‌وجوی ریشه‌ها و فرهنگ‌ها

مرکز فرهنگی اکنون یکی از فضاهایی است که تفاهمنامه‌ای با شهرداری منطقه برای برگزاری رویدادهای فرهنگی امضا کرده است. منو فرهنگی در کنار منو غذایی این کافه، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت شهروندان را راحت‌تر کرده است. اجرای نمایش، موسیقی، برگزاری دورهمی‌های آموزشی و فرهنگی در این مرکز از دستاوردهای این تفاهمنامه است.

رودکی می‌گوید: «رویدادهای فرهنگی مختلفی مثل برگزاری کلاس‌ها و نشست‌های آموزشی با همکاری مرکز فرهنگی و کافه اکنون در منطقه رقم خورده است. این تفاهمنامه‌ها اتفاق خوبی برای منطقه هستند و به جذب مخاطبان کمک زیادی می‌کنند. رویداد مشابهی هم قرار است با همکاری مجتمع گردشگری می‌لاکوی رخ دهد. این مرکز گردشگری به معرفی فرهنگ و آداب و رسوم اقوام می‌پردازد و همه چیز از دکور و تزیینات تا معماری و منو غذا و حتی پوشش کارکنان این مجموعه از فرهنگ غنی گیلان است. معرفی ریشه‌های فرهنگی گیلان و معرفی هنرمندان گیلانی و هنر گیلان هدفی است که در این همکاری دنبال می‌کنیم و به‌زودی برنامه‌های متنوع و مختلفی در این مجموعه رقم خواهد خورد.»
توسعه گردشگری اقوام و استان‌های مختلف در منطقه یکی دیگر از برنامه‌های پیش رو شهرداری است. رودکی می‌گوید: «ما از توسعه فضاهای گردشگری و خدماتی و فرهنگی مثل مجتمع می‌لاکوی استقبال می‌کنیم. این مجموعه‌ها علاوه بر تهیه غذا و خوراکی‌های محلی به معرفی فرهنگ‌ها و آداب شهرها و استان‌های مختلف کمک می‌کنند و از این نظر برای ما ارزشمند هستند. به بهانه معرفی همین غذاهای محلی می‌توانیم سنت‌های اقوام مختلف را در شمیران زنده کنیم و گردشگران زیادی را حتی از شهر تهران برای تماشا و آشنایی با این فرهنگ‌ها به منطقه یک دعوت کنیم.»

  •  تکه‌ای از خاک گیلان

مجموعه گردشگری و فرهنگی می‌لاکوی که به تازگی در محمودیه راه‌اندازی شده، قرار است از این به بعد محلی برای برگزاری رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری مرتبط با فرهنگ گیلان باشد؛ خانه‌ای در خیابان مقدس اردبیلی که بازسازی شده و به محض پا گذاشتن در آن حس می‌کنید به خانه‌ای در گیلان وارد شده‌اید. «غلامرضا صادق‌زاده» مدیر این مرکز این مجموعه را به‌عنوان یک باغ گیلان‌شناسی معرفی می‌کند و می‌گوید: «گیلان فرهنگ بسیار غنی‌ دارد. ما در این مجموعه گردشگری تلاش کرده‌ایم مخاطبان را با این فرهنگ آشنا کنیم.

غذا بهانه‌ای برای میزبانی از مهمانان ما در این مجموعه است. ما از لباس، لهجه و گویش گیلانی، معماری و غذاهای سنتی این استان و هرآنچه به گیلان مربوط می‌شود در اینجا استفاده می‌کنیم. حتی موسیقی که در این مجموعه اجرا می‌شود هم موسیقی اصیل گیلانی است.»

به ارسی‌های چوبی و ستون‌های ایوان و گچبری‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «همه این عناصری که در بازسازی این خانه به کار رفته است، عناصری هستند که در معماری خانه‌های اصیل گیلان می‌بینید. حتی این ارسی‌ها و ستون‌های چوبی ایوان از ساختمانی متروکه در گیلان به اینجا منتقل شده‌اند. من سعی دارم طبیعت گیلان را هم به اینجا بیاورم و مثلاً بوته تمشک در حیاط این مرکز بکارم. وقتی مهمانی وارد این خانه می‌شود، چیزی که با آن روبه روست همان چیزی است که در خانه‌ای در گیلان با آن مواجه می‌شود. از پیچیدن عطر غذای گیلانی تا طبیعت و لهجه و…»

  •  غذای محلی به جای فست‌فود

همسایگی با سفارت‌های کشورهای مختلف فرصت خوبی برای آشنایی مهمانان خارجی به فرهنگ گیلان در می‌لاکوی است. با این حال گردشگران ایرانی از شهرهای دیگر هم از این خانه استقبال می‌کنند. و مهم‌تر از آن، شهروندان تهران که می‌خواهند نیم روزی را به تفریح و گردش بپردازند از گروه هدف این مجموعه هستند.

صادق‌زاده می‌گوید: «عرضه محصولات سنتی و صنایع‌دستی، برگزاری نمایش‌های سنتی گیلانی و موسیقی گیلان، همکاری با انجمن گیلانی‌های مقیم تهران و آشنایی با مفاخر گیلان از دیگر برنامه‌هایی است که در ماه‌های آینده دنبال می‌کنیم. ما مهمانان را نه فقط به صرف غذا، بلکه به گردش و گذراندن وقت در این مجموعه دعوت می‌کنیم. وقتی می‌بینم جوانان به جای فست‌فود سری به اینجا می‌زنند تا از غذاهای اصیل گیلانی بخورند مطمئن می‌شوم که راه را درست رفته‌ام و به آینده امیدوارتر می‌شوم.»
برگزاری جشنواره‌های موسیقی اقوام در ایام نوروز، برپایی نمایشگاه‌های غذا و فرهنگ ملل در مناسبت‌های مختلف از جمله برنامه‌هایی است که شهرداری منطقه یک برای تبدیل این منطقه به قطب گردشگری و همچنین توجه به فرهنگ اقوام دنبال می‌کند.

منبع:همشهری

میراث غذایی، دانش بومی و تداوم ثبت یک هویت

امروزه، جايگاه غذا در زندگی انسان فراتر از نيازی فيزيولوژيك محسوب می‌شود و با  ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سياسی و اقتصادی در ارتباط است و سهم مهمی در شکل‌گیری هويت انسان‌ها دارد.

فهم انسان‌ها از طریق غذا كاملاً از فرهنگ نشأت می‌گيرد و دانش سنتی مردم است كه اين فهم را ايجاد می‌كند، به عنوان مثال غذا می‌تواند موجب همبستگی اقوام شود.

عادات و الگوهای غذايی مختلف تحت تأثير عوامل مختلفی نظير عوامل محيطی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارند. از گذشته‌های دور جوامع با توجه به امكانات و تجهیزات محيط زندگيشان، عادات غذايی گوناگونی را بر می‌گزيدند.

نظام غذایی به عنوان میراث، حاصل تجربیات و دانش گذشتگان در تعامل با محیط و در رابطه با باورها، آداب، ابداعات تکنولوژیکی، عادات، ذائقه­‌ها و گرایش­‌های افراد جامعه است.

نظام‌های غذايی بومی فوايد اقتصادی و سلامتی را برای مردم به ارمغان می‌آورند و از نظر امنيت غذايی نيز در آن مناطق عامل مهمی تلقی می‌شوند.

نظام غذايی سنتی شامل غذاهايی است كه به طور معمول و به راحتی از طريق طبيعت و كشاورزی در منطقه خاصی به عمل می‌آید، معمولاً قسمتی از خوراک محلی آن منطقه می‌شوند، در سبد غذایی مردم آن منطقه قرار می‌گیرند و شیوه‌های غذایی هم تمام مراحل توليد، توزيع و مصرف غذا در فرهنگ‌های مختلف را شامل می‌شود.

هر فرهنگی شيوه غذايی خاص خودش را دارد، از این رو، مطالعات غذا و تغذيه در تلاش است که شيوه‌های غذايی گروه‌ها، اجتماعات و جوامع را با رويكردی فرهنگی بررسی کند.

نظام غذایی به عنوان بخشی از میراث‌فرهنگی، دارای پتانسیل بالقوه در حوزه گردشگری است. در واقع می‌توان نظام غذایی را عنصری از میراث‌فرهنگی اقوام تلقی کرد، میراث از آن بعد که دانش بومی، ذائقه، عادت، روابط اجتماعی و ترجیحات و ابعاد متنوع دیگری را از گذشتگان در خود دارد که موجب تداوم هویت فرهنگی می‌شود.

غذاهای بومی از مرحله تولید، روش‌های سنتی فرآوری تا مصرف دارای ویژگی‌های خاص فرهنگی هستند  و این همان تفاوتی است که درک و لمس آن مهمترین انگیزه  سفر است  و گردشگر می‌تواند فرهنگ را از طریق طعم و ذائقه درک کند.

این جاذبه اصیل و تمایز فرهنگی متفاوت می‌تواند زمینه‌های مساعدی برای گسترش گردشگری غذا و تجربه‌گرا فراهم آورد. البته ذکر این نکته ضروری است که توسعه تکنولوژی، فرآیند جهانی شدن و تاثیر آن بر هویت اجتماعی و فرهنگی منجر به تغییر سنت‌های گذشته و در نتیجه ایجاد تفاوت در الگوهای غذایی شده و غذاهای سنتی ما در مواجهه با  غذاهای آماده (فست فود) در حال فراموشی هستند و دغدغه اصلی در زمینه میراث غذایی، تغییر فرهنگ غذایی و تغییر ذائقه است.

به همین دلیل سیاست‌گذاری برای ارتقای فرهنگ و دانش تغذیه‌ای سالم، اصلاح الگوی مصرف مواد غذایی، پرداختن به ابعاد مدیریت امنیت غذا و تغذیه شامل تولید، توزیع، عرضه و مصرف، امری ضروری است.

همچنین با توجه به زندگی کنونی که زنان نیز در خارج از منزل مشغول فعالیت هستند، استفاده از غذاهای سنتی به مدیریت زنان خانه بستگی دارد و لازم است که تلاش بیشتری از سوی مادران برای حفظ سفره سنتی انجام شود و مواد غذایی سنتی  همچنان در وعده‌های غذای کودکان و خانواده حفظ شود.

 از آن جا که حفظ و حراست از میراث‌فرهنگی در گرو شناخت ارزش‌های فرهنگی و معنوی آن است، ضرورت آموزش و اطلاع‌رسانی در سطوح مختلف را می‌طلبد. به همین دلیل باید ابتدا شناخت جامعی  از باورهای قدیمی و عادات غذایی گذشتگانمان به دست آورده و نقاط قوت این غذاها را معرفی کنیم.

از این رو مطالعه و حفاظت از میراث غذایی می‌تواند گامی برای حفظ دانش بومی و در نهایت منجر به حفظ هویت فرهنگی شود. توفيق پایداری غذاهای سنتی و حفظ هویت، نيازمند انجام پژوهش‌های لازم، شناساندن، حفاظت و ایجاد بازار تقاضا و برانگيختن ذائقه مسافرانی است که رکن اساسی صنعت گردشگری هستند.

بنابراین به تدریج می‌توان انتظار داشت با برندسازی غذاهای محلی و سنتی و گنجانـدن غذاهای سنتی در فهرست آثار ملی و حتی ثبت در میراث  جهانی يونسكو، بهره‌گيری از شبكه‌های اجتماعی به منظور معرفی غذاهای محلی و سنتی، آموزش راهنمايان گردشگری غذا برای آشنايی هرچه بيشتر گردشـگران بـا ميـراث غذایی و  تکرار در تقاضا، به عنوان راهی موثر در تنوع غذايی که خود نماینگر تنوع فرهنگی است در شناساندن و انتقال فرهنگ اثرگذار خواهد  بود.

 از این رو هر یک از سازمان‌های مسئول باید بر اساس استراتژی‌های متناسب با شرح وظایف خود برای حفظ و بازشناساندن هویت فرهنگی جامعه گام بردارند.

ثبت مهارت شیوه پخت و یا روش سنتی تهیه خوراکی‌ها و سوغاتی‌های محلی به دليل كاركردهـا و فوايـد ناشـی از آن در صـنعت گردشـگری اخیراً بسیار مـورد توجـه سیاستگذاران قرار گرفته و این گروه به این باور رسیده‌اند که گردشگری غذا  به عنوان بخش مهـمی از بازار گردشگری فرهنگی می‌تواند مزيت رقابتی و مؤلفه اصلی ايجاد نام تجاری (برند) در يك مقصد گردشگری به شمار آید و ضمن آنكه مولد توسعه اقتصادی محسـوب مـی‌شـود، سـهم عمـده‌ای در ايجـاد منـافع اجتماعی، فرهنگی و زيست محيطی در مناطق دارد.

با توجه به روند جهانی شدن، امید است با گذاشتن سنگ بنای  اولیه ثبت و تدوین پرونده‌های ثبتی فرهنگ غذایی و آشپزی محلی‌، با دقت بيشتری عوامل هویتی و مؤلفه‌های هویت‌ساز را در فرهنگ‌های قومی فراهم کرد.

منبع:میراث آریا

میل کرات، مظهر زیبایی و مقاومت

امروزه زرق و برق تکنولوژی و فناوری‌های نوینِ متنوع و شگفت‌انگیز نسل جوان و نوجوان را نسبت به گذشته و الزامات زندگی سنتی بیگانه کرده است در حالی ‌که مسلما زندگی امروز بر شالودۀ گذشته بنیان گذاشته شده و می‌دانیم که هر کشف، ابداع و نوآوری، ریشه در گذشته‌های دور دارد، اگر حدود یک میلیون سال پیش انسان، نخستین ابزار سنگی را نمی‌ساخت و راه خود را از حیوانات جدا نمی‌کرد، امروزه نمی‌توانست بر سطح ماه راه برود.

الزامات زندگی سنتی گذشته ابزار و عواملی بودند که انسان را در سازگاری با محیط و طبیعت یاری می‌دادند و امکان زیست در شرایط گوناگون را برایش فراهم می‌کردند، کمی بیندیشید، اگر در مسیرهای طولانی کاروان‌سرا یا آب‌انبار نبود چه اتفاقی می‌افتاد؟

میل‌ها یا مناره‌ها هم از جمله آن عوامل بودند، راه‌های امروز با گذشته قابل مقایسه نیستند، راه‌ها در گذشته خط‌های کمرنگ، باریک و نامنظمی بودند که در مناطق کوهستانی چندان مشخص نبودند و در کویر و بیابان در زیر ماسه بادی و رمل گم می‌شدند و برای نجات مسافران مسیر این گونه راه‌ها در کوهستان میله‌های بلند سنگی یا آجری و در کویر سازه‌های بلند مخروطی شکل از سنگ یا گل با بدنه‌های سفید شده را با فاصله‌های قابل دید از یکدیگر می‌ساختند تا مسافران مسیر راه را با نگاه به آنها تشخیص دهند.

اکنون میله‌های سنگی در راه‌های کوهستانی ایذه به شهرکرد و میله‌های مخروطی در راه‌های قدیم کویری یزد به طبس و کرمان به خور موجودند، اما مناره‌ها، برج‌ها یا میل‌ها در کنار راه‌های نسبتا پررفت‌وآمد معمولا با نمای زیبا و آراسته ساخته می‌شدند و علاوه بر اینکه راهنمای مسافران محسوب می‌شدند، گاه نقش رسانه را نیز ایفا می‌کردند، زیرا همان گونه که از نامشان برمی‌آید مناره محل نار (آتش) و نور بود، از سویی شعلۀ آتش که بر فراز مناره از دور دیده می‌شد می‌توانست راهنما باشد و از سوی دیگر مشعل‌داران می‌توانستند بر فراز آن‌ها با حرکت نمادین مشعل فروزان اخبار مهم و سرنوشت‌ساز را در زمانی کوتاه از شهری به شهر دیگر مخابره کنند.

البته تمام نقاط قابل دید بر فراز کوه‌ها و تپه‌ها چنان نقشی داشتند، اما در نقاطی که عارضۀ مناسب طبیعی وجود نداشت، نقیصه با معماری جبران می‌شد و معماران و هنرمندان علاوه بر رفع نیاز مخابراتی، با استفاده از فرصت، هنرنمایی نیز می‌کردند و نفیس‌ترین شاهکارهای معماری و هنری را می‌آفریدند.

میل کرات یکی از آن برج‌ها یا مناره‌های چند منظوره است که در سال ۴۸۴ هجری قمری بر فراز تپۀ کرات در فاصله ۲۷ کیلومتری جنوب شهر تایباد ساخته شده است، در اطراف میل کرات بقایای معماری سنگی گسترده‌ای مشاهده می‌شود و به فاصلۀ کمی از آن بقایای آب‌انبار و کاروانسرایی سنگی و نسبتا بزرگ از نوع کوهستانی و سرپوشیده موجود است که گنبدخانۀ هشتی آن هنوز برجای مانده است.

بقایای معماری و فرهنگی باقی مانده در کرات نشانه‌های اهمیت آن نقطه بر سر راه نسبتا پررفت‌وآمدی است که در گذشته‌های دور قاین در قلب قهستان را به زوزن، خواف، پوشنگ، هرات و جام ارتباط می‌داده است.

مشخصات اثر

میل کرات مثل دیگر سازه‌های عصر سلجوقی بنایی آجری و فاخر است، این مناره به بلندای بیش از ۲۵ متر با یک رشته پلکان مارپیچ درونی منتهی به یک مأذنه یا بالکن دَوَرانی با جان‌پناه، از دو بخش تحتانی به شکل منشور هشت ضلعی تا ارتفاع ۱۵ متر و بخش فوقانی به شکل استوانه به ارتفاع بیش از ۱۰ متر، بر قاعدۀ هشت ضلعی با محیط ۲۰ متر ساخته شده است.

وضعیت فعلی بنا به گونه‌ای است که زمین لرزه‌ها و آسیب‌های انسانی آن را ناقص، کج و از شکل اولیه خارج و مخدوش کرده به گونه‌ای که ادوارد استوارت که در دوران ناصرالدین‌شاه میل کرات را دیده، آن را با برج پیزا در ایتالیا مقایسه کرده است، اما مقاومت بنا در برابر حوادث و زیبایی خیره کننده گره‌چینی‌ها و آجرکاری‌ها و کتیبۀ آن ایجاب می‌کند که آن بنای نفیس و زیبا به هر قیمتی حفاظت و معرفی شود و در معرض دید و مطالعۀ گردشگران و پژوهشگران قرار گیرد، در این بنا معمار و هنرمند چیره دست ایرانی کوشیده است با چیدمان آجر در ابعاد و اندازه‌های متفاوت زیبا‌ترین نقش‌ها را بیافریند و به چشم بیننده احترام بگذارد.

میل کرات به لحاظ ساختار با منارجام در شرق هرات و به دلیل تزیینات با مناره‌های خسروگرد سبزوار، فیروزآباد بردسکن، تاریخانه دامغان، مسجد جامع سمنان و سنگ‌بست قابل مقایسه است.

ارزش‌ها و جاذبۀ میل کرات موجب شده است که علاوه بر خیل کارشناسان ایرانی، مستشرقین اروپایی همچون سون هدن در سال ۱۲۸۵ خ، آلفونس گابریل در سال۱۳۰۷خ و آندره گدار در سال۱۳۱۹خ از آن بازدید کرده و ارزش‌های معماری آن را ستوده‌اند. این بنا در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰خ به شماره ۱۲۳ در  فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:میراث آریا