مفهوم خواهرخواندگی شهرها

خواهرخواندگی پیمان همکاری بلندمدت و رسمی برای ایجاد همبستگی و اتحاد بیشتر انسانی و رابطه‌ای دوستانه و هدفمند که به منظور تبادل اطلاعات، تجارب و توسعه مناسبات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و اخیرا ورزشی بین یک جامعه شهری و جامعه شهری مشابه خارجی آن برقرار شده و فعالان فرهنگی و اقتصادی دو شهر می‌توانند با ایجاد همگرائی میان یکدیگر از مواهب این پیمان در راستای توسعه متوازن شهری خود بهره گیری کنند.

تاریخچه ایجاد خواهرخواندگی

قرارداد خواهرخواندگی میان شهرها با پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ میلادی، برای نخستین بار در بین شهرهای کشورهای اروپایی شکل گرفت و در این دوره بود که شهرها خواهان مشارکت و تبادل تجربیات خود در راستای بازسازی ویرانی‌هایی شدند که جنگ از خود به‌جای گذاشته بود و بدین ترتیب حرکتی جهانی در این مفهوم پایه گذاری شد.

این پیمان در اروپا «شهرهای دوقلو»، در آمریکا و آسیا «شهرهای خواهرخوانده» و در روسیه «شهرهای برادر خوانده» نامیده می‌شود.

در خصوص علت به‌کارگیری واژه خواهرخواندگی چنین می‌توان نتیجه گیری کرد که چون در بیشتر زبان‌های دنیا واژه شهر مؤنث مجازی است. این پیمان برای کاهش درگیری در جهان است زیرا در باور عموم، پیوند عاطفی بین دو خواهر همیشه برقرار است و حتی پس از اختلافات رابطه‌شان تداوم می‌یابد. تشابهاتی که باید بین دو شهر باشد می‌تواند تشابهات تاریخی، علمی، دانشگاهی یا حتی دو نماد مشترک باشد که این انگیزه را در بین مسئولان دو شهر ایجاد می‌کند تا از ظرفیت‌ها و تجربیات یکدیگر برای پیشبرد اهداف خاص علمی، فنی، گردشگری و نظایر آن استفاده کنند، لذا با اعزام گروه‌های کارشناسی از تجربیات یکدیگر بهره‌مند می‌شوند. رونق و رواج گردشگری بین دو شهر خواهرخوانده و نام‌گذاری متقابل نام خیابان‌ها و پارک‌هایی به نام شهر خواهرخوانده از جمله نتایج اعلام خواهرخواندگی شهرها است و این امر نیز باعث رونق گردشگری بین دو شهر می‌شود.

براساس مدارک موجود، اولین خواهرخواندگی شهرهای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، میان دو شهر «تهران» و «بیسکک» از کشور قرقیزستان در سال ۱۳۷۳ بسته شد. و از آن پس این روند در بیشتر شهرهای ایران ادامه یافت.

با این وصف چنین می‌توان برداشت کرد که روابط خواهرخواندگی شاخصه‌ای بی‌نظیر برای رشد اقتصادی جوامع محلی است. لذا امروزه شهرهای خواهر خوانده یا خواهرشهرها، شبکه غیرانتفاعی و غیردولتی گسترده‌ای از شهروندان و همکاری بین المللی را تشکیل می‌دهند و بیش از ۲۴۰۰ رابطه خواهرخواندگی رسمی بین شهرهای جهان وجود دارد.

معیارهای ایجاد خواهرخواندگی و اهداف آن

نخستین انگیزش برای روابط پایدار خواهرشهری، درک فرهنگی و دوستی بین شهرهاست.

گزینش خواهرشهری نمی‌تواند از روی حادثه و بدون مطالعه باشد، لذا معیاری به‌عنوان پیش شرط برقراری روابط خواهرشهری وجود دارد، این معیارها شامل: ارتباطات تاریخی، شراکت اقتصادی، فرهنگی، بازآفرینی، ارتباطات معنوی) مانند اسامی مکان‌های مشابه یا ماهوی) و همچنین وجود اختلافات مکانی و فاصله‌ای است.

امروزه سازماندهی گروه‌ها در تمامی سطوح جامعه یکی از راهکارهای کاهش درگیری‌ها در سطح جهان و منطقه است که با انعقاد قرارداد خواهرخواندگی انجام می‌شود.

مزیت ایجاد روابط خواهرشهری

پیمان خواهر خواندگی عمدتا باعث توسعه پایدار شهرها، کاهش مشکلات جوانان، تعامل فرهنگی و تلاش برای ارسال کمک‌های بشر دوستانه در زمان بحران می‌شود. همچنین این رابطه باعث افزایش ارزش‌ها و علایق مشترک بین شهرهای خواهرخوانده و احتمال تثبیت صلح پایدار جهانی و منطقه‌ای می‌شود.

برخی از مزیت‌های اقتصادی روابط خواهری شهری عبارت است از:

• فراهم کردن اتصال و ایجاد رابطه میان بازارهای جدید و خطوط تولیدی
• افزایش شهرت فرامرزی برای هر دو شرکت خصوصی برای هر دو طرف
• تقلیل هزینه‌های تحقیق و جستجو در معاملات تجاری
• توسعه صنعت گردشگری
• جذب پول و شهریه از دانشجویان خارجی
• قانونی شدن مهاجرت شهروندان میان دو شهر و مهاجرت بدون مشکل به شهرهای خواهر خوانده

چگونگی ایجاد روابط خواهر خواندگی میان دو شهر

عمدتا مقامات رسمی دو شهر پس از مطالعه، همدیگر را ملاقات می‌کنند و با همدیگر آشنا می‌شوند و پس از آن مقدمات خواهرخواندگی شهرهای خود را فراهم می‌آوردند، و قراردادی بین آن‌ها منعقد می‌شود، بعضی از این قراردادها در زمینه ارتباط فرهنگی است، حال آن که در بسیاری از موارد نیز، منافع اقتصادی، آموزشی و اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد. از جمله اطلاعاتی که مقامات هر شهر باید در مورد خواهر خوانده احتمالی خود داشته باشند می‌توان به جمعیت، موقعیت جغرافیایی، صنعت، مؤسسه‌های آموزشی، نهادهای فرهنگی، روابط پیشین و ارتباطات تاریخی و موروثی اشاره کرد.

در موارد دیگر، گروه یا افرادی از اجتماع، محلات، تجار یا اعضای انجمن‌های قومی، جریان امور را به دست می‌گیرند و کمیته خواهرخواندگی را ایجاد کرده و سپس از رهبران منتخب خود می‌خواهند که همکاری رسمی بین دو شهر از دو کشور ایجاد شود. همچنین برخی از شهرها نیز به‌علت هم نام بودن و یا به سبب این‌که جشن و فستیوال مشابهی دارند، خواهرخوانده می‌شوند. در برخی اوقات نیز تناسب بین دو شهر یکی از جنبه‌های بسیار مهم در پروتکل بین‌المللی به حساب می‌آید.

در مجموع شرایط و مسایلی که باید برای داشتن روابط موفق خواهرخواندگی بین شهرها رعایت شود، شامل حمایت و مشارکت شورای شهر، تشکیل کمیته‌های ویژه است. توجه به تفاوت‌های فرهنگی بین دو جامعه برای جلوگیری از برخوردهای فرهنگی جدی، برگزاری مباحث و سمینارهای فرهنگی و تعریف اهداف همکاری می‌تواند شرایط را برای داشتن روابط حسنه خواهرشهری آماده کند.

چگونگی انعقاد قرارداد خواهر خواندگی

وقتی که دو شهر همسان از تمام جنبه‌ها به توافق می‌رسند و تصمیم می‌گیرند تعاملات بیشتری برقرار کنند، آن‌گاه باید یک قرارداد بین‌المللی و اسنادی رسمی را مبنی بر عقد خواهرخواندگی امضا کنند. این اسناد در اغلب موارد به هر دو زبان شهرهای همسان نوشته و به امضای طرفین می‌رسد، منافع مشترک به‌طور کامل مورد تاکید قرار می‌گیرد، طرح‌های پیشنهادی دو طرف در آن ذکر می‌شود و اهداف مربوط به تبادلات توسعه اقتصادی نیز در آن جای می‌گیرد.

پس از این‌که مقامات رسمی دو شهر خواهرخوانده به توافق رسیدند و تمام اسناد مربوطه را امضا کردند، آنگاه نوبت به امضای قرارداد نهایی می‌رسد که اغلب در یک مراسم رسمی صورت می‌گیرد. در مرحله بعد خواهرخوانده‌ها باید طرح‌هایی را اجرا کنند که در مورد آن‌ها به توافق نظر رسیده‌اند. در بیشتر موارد، تاریخ خاصی برای اجرای هر برنامه در نظر گرفته می‌شود و هر دو شهر همسان موظفند گزارش کاملی از انجام آن را در اختیار مقامات ارشد خواهرخوانده خود قرار دهند. این مرحله برای ارزیابی مشارکت و عملکرد دو طرف از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و می‌تواند حتی به ایجاد تغییراتی توافقی در قرارداد اصلی منجر شود.

خواهرخوانده‌های شهر اصفهان

اصفهان از جمله شهرهای ایران است که با برخی از شهرهای بزرگ جهان از دهه ۶۰ خورشیدی قرارداد خواهرخواندگی منعقد کرده است.

برخی از این شهرها عبارتند از:

• شهر شی‌آن – کشور چین (۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۸)
• شهر کوالالامپور – کشور مالزی (۲ تیر ۱۳۷۶)
• شهر فلورانس – کشور ایتالیا (۲۲ شهریور ۱۳۷۷)
• شهر یاش – کشور رومانی (۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۸)
• شهر بارسلونا – کشور اسپانیا (۲۴ دی ۱۳۷۸)
• شهر ایروان – کشور ارمنستان (۸ اردیبهشت ۱۳۷۹)
• شهر کویت – کشور کویت (۳۰ خرداد ۱۳۷۹)
• شهر فرایبورگ – کشور آلمان (۶ آبان ۱۳۷۹)
• شهر هاوانا – کشور کوبا (۱۸ اسفند ۱۳۷۹)
• شهر لاهور – کشور پاکستان (۱ مرداد ۱۳۸۳)
• شهر سن پترزبورگ – کشور روسیه (۲۰ آبان ۱۳۸۳)
• شهر داکار – کشور سنگال (۴ آذر ۱۳۸۸)
• شهر بعلبک – کشور لبنان (۱۳ مهر ۱۳۸۹)
• شهر سمرقند – کشور ازبکستان (تیر۱۴۰۰)
• شهر پورتو – کشور پرتغال (مرداد ۱۴۰۰)

به امید روزی که همه شهرهای جهان پیمانی با یکدیگر ببندند که تا ابد در صلح و آرامش باشند و همچون خانواده‌ها در کنار یکدیگر با عشق و دوستی زندگی کنند و ریشه همه جنگ‌ها برکنده شود.

منبع:میراث آریا

کووید-۱۹، در یک بازه زمانی کوتاه، بسیاری از مردم در سراسر جهان را در قرنطینه قرار داد، همۀ فعالیت‌های انسانی، از جمله؛ مبادله کالاها، خدمات، ایده‌ها، سرگرمی‌ها، مسافرت‌ها، به طور ناگهانی متوقف و یا کند شد. در مقابله با این بیماری، دولت‌ها محدودیت‌ها و قوانین‌ومقرراتی وضع کردند، که قبل از وضعیت اضطراری فعلی در اکثر کشورها غیرقابل تصور بوده است. در سطح اجتماعی، مفهوم «فاصله‌گذاری اجتماعی» وارد واژگان رایج شده است، مفهومی که نقطه مقابل صنعت توریسم و گردشگری است.

سازمان جهانی گردشگری و سازمان ملل متحد همیشه و به طور گسترده به این بحث که آیا مشارکت در توریسم و گردشگری یک حق جهانی است یا خیر، دست و پنجه نرم کرده‌اند. شاید اولین قدم آن‌ها در این مورد، بیانیۀ مانیل پیرامون گردشگری جهانی در سال۱۹۸۰ بود که شامل تعدادی از موارد است و به طور خاص به عنوان حق دسترسی به تعطیلات و آزادی سفر و گردشگری برای همه اشاره می‌کند. حقوق گردشگری به عنوان یک حقوق بشر عمدتاً در رابطه با حقوق شغلی بیان می‌شود، بنابراین به طور مؤثر اعضای غیر شاغل جوامع را حذف می‌کند. در حالی که سازمان جهانی گردشگری، فرایند گردشگری را یک حق اجتماعی به شمار می‌آورد که زمینه را فراتر از پیوندهای منحصراً به اشتغال گسترش می‌دهد. از لحاظ تاریخی، توریسم و گردشگری جهانی چالش‌های مهمی را برای حقوق انسانی و اجتماعی، هم از نظر فرد و هم برای جامعه ایجاد کرده است. کووید ۱۹ شرایطی را ایجاد کرده که بر زندگی همه کشورها و مردم در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد و تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی-رفتاری را در جوامع و در مقیاسی بی‌سابقه در عصر مدرن موجب شده است.

از نظر گردشگری، تأثیر بیماری همه گیر بر کسانی که در گردشگری کار می‌کنند بیشتر احساس می‌شود. در واقع، مسلماً تأثیر بر نیروی کار در کشورهای در حال توسعه به دلیل‌عدم وجود شبکه‌های ایمنی اجتماعی که به طور گسترده در کشورهای ثروتمندتر در دسترس هستند، بسیار بیشتر است.

حوزه‌های کلیدی که کووید ۱۹ در سطح بین‌المللی و محلی بر آن‌ها تأثیر گذاشته است، شامل موارد زیر می‌شود:

بسته شدن مرزها

محدودیت مسافرت و رفت و آمد، در سراسر مرزهای ملی با واکنش دولت‌ها به کووید ۱۹ به شدت به چالش کشیده شد، مرزهای ملی در اروپا، آمریکای شمالی و بسیاری از کشورهای دیگر، عملاً به روی اکثر مسافران از جمله گردشگران تفریحی، تجاری و زیارتی بسته شد.

کاهش سفر

تا حدی در نتیجه بسته شدن مرزهای ملی، فرصت‌های سفر توسط دولت‌ها و ارائه‌دهندگان حمل‌ونقل کاهش یافت یا کاملاً حذف شد. ارائه دهندگان خدمات ریلی و اتوبوس، خدمات خود را در پاسخ به کاهش تقاضا و سخت‌گیری‌های دولت در برابر سفرهای غیرضروری کاهش دادند. در نتیجه، اپراتورهای حمل و نقل، به ویژه خطوط هوایی، با فشارهای مالی بحرانی روبرو شدند و بسیاری از آن‌ها ممکن است در کشوری که قادر به انجام خدمات مانند گذشته باشد، از بحران عبور نکنند.

تعطیلی جاذبه‌ها و امکانات گردشگری

در بسیاری از مقاصد، دلایل اصلی بازدید گردشگران از مقاصد با بسته شدن مکان‌های فرهنگی مانند تئاتر و موزه‌ها، حذف دسترسی به سواحل و پارک‌های ملی حذف شد. با این حال، شایان ذکر است که بسته شدن امکانات مهمان‌نوازی و گردشگری جهانی نیست، کشورهایی مانند سوئد مسیر متفاوتی را در مقابله با مهار کووید-۱۹ در پیش گرفتند و اجازه دادند چنین تسهیلاتی برای مدت نسبتاً طولانی‌تری به تجارت ادامه دهند.

لغو حقوق حمایت از مصرف کنندگان صنعت توریسم و گردشگری

پیامد اصلی بحران کووید ۱۹ در حوزه سفر و گردشگری، تأثیر آن بر حوزه حمایت از مصرف کننده بود. حقوق مصرف‌کننده را می‌توان به عنوان یک حقوق بشر در نظر گرفت که مسئولیت مشترک دولت، مشاغل و سایر سازمان‌های اجتماعی مرتبط است که بر اساس دستورالعمل سازمان ملل متحد برای حمایت از مصرف کننده که در سال ۱۹۸۵ مورد توافق قرار گرفت و در سال ۱۹۹۹ و ۲۰۱۵ به روز شد. حقوق مصرف کننده در گردشگری در قوانین ملی و فراملی از طریق اسنادی مانند اسناد قابل اجرا در اتحادیه اروپا پرداخته می‌شود. حقوق مصرف‌کننده به طور موقت یا به طور یک‌جانبه به حالت تعلیق درآمد زیرا هتل‌ها، خطوط هوایی و سایر اپراتورها برای مقابله با عواقب تعطیلی جهانی سفر، مربوط به حوزه‌هایی مانند بازپرداخت، غرامت و بیمه تلاش می‌کردند.

بازگشت به کشور مادر

قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ افراد بسیاری که به عنوان گردشگر و دانشجو و شاغل در کشورهایی غیر از محل سکونت اصلی خود حضور داشتند، به دنبال بازگشت به کشور خود بودند و این اتفاق، چنین فرصت‌هایی را برای شهروندی جهانی محدود کرد.

حبس در محل سکونت و مجازات برای‌عدم رعایت

اختیارات و قوانین اضطراری در بسیاری از کشورها و ایالت‌ها وضع شد که به طور موثر شهروندان را در خانه‌های خود در قرنطینه قرار می‌داد. این اختیارات همچنین از طریق تحریم‌های مالی و تنبیهی بیشتر اعمال شد. این امر با تعطیلی اجباری اکثر مشاغل هتلداری همراه بود.

سایر پیامدهای کووید ۱۹

آرمان سازمان بین المللی کار برای حق داشتن کار شایسته برای همه با عواقب نابسامانی اقتصادی ناشی از کووید-۱۹ که منجر به تعدیل گسترده کارگران گردشگری شده است، به چالش کشیده شده است. با غرامت کم یا بدون غرامت تأثیر جهانی کووید ۱۹ بر فرصت‌های شغلی، به ویژه برای کسانی که در بخش‌های غیررسمی هستند را برجسته می‌کند. بسیاری از این کارگران در حال حاضر به دلیل فروپاشی صنعت گردشگری بین‌المللی از حق کار خود محروم هستند. علی‌رغم چالشی که برای حقوق افراد برای سفر به عنوان گردشگر از طریق بحران کووید-۱۹ ارائه شد، می‌توان بحث کرد که نتایج مثبتی وجود دارد که ممکن است به اشکال جدیدی از گردشگری که پس از بحران ظهور می‌کنند، سود برساند.

پیامدهای مثبت کووید ۱۹ بر گردشگری

بسته شدن مرزهای ملی و از بین رفتن بسیاری از حمل و نقل هوایی و زمینی و شاید دریایی، احتمالاً تأثیر مثبتی بر فرصت‌های قاچاق انسان خواهد داشت، قربانیان آن اغلب ناخواسته جابجا می‌شوند.

صنعت توریسم و گردشگری بدون شک از اثرات همه‌گیری در یک بازه زمانی طولانی و با سرعت‌های متفاوت در کشورهای مختلف ظهور خواهد کرد. بنابراین، احتمال دارد که حق سفر و حق برخورداری از اشتغال سودمند در این صنعت تا مدتی دیگر به طور کامل یا جزئی محروم بماند. اینکه چقدر این حقوق به طور کامل به ما بازگردانده می‌شود باید منتظر ماند. شکی وجود ندارد که گردشگری بین‌المللی و داخلی، قربانیان اصلی بحران جهانی ناشی از همه‌گیری بوده‌اند. بسیاری از پیامدهای همه‌گیری کووید ۱۹ بر گردشگری و تحرک‌های فردی ما توسط دولت‌ها وضع شده‌اند که اغلب توسط قوانین اضطراری حمایت می‌شوند. در قوانین حقوق بشر، دولت‌ها ممکن است به طور مشروع از اختیارات خود برای محدود کردن برخی از حقوق استفاده کنند.

منبع:میراث آریا