استان سیستان و بلوچستان هم مثل بقیه استان‌های دیگر ایران غذاها و نان‌های محلی خاص خود را دارد. در این مطلب به معرفی انواع نان و خوراک این استان می‌پردازیم.

غذاهای استان سیستان و بلوچستان

فهرست خوراک و غذاهای مخصوص هر منطقه، شهر، یا کشوری با توجه به نوع مواد غذایی و محصولات تولیدی آن منطقه شکل می‌گیرد؛ مثلا اگر شهری اقتصاد و تولیداتش بر محور دامپروری است مردمش بیشتر، غذاهای گوشتی مصرف می‌کنند یا اگر محصولات و تولیدات شهر و منطقه‌ای بر پایه تولیدات کشاورزی باشد طبیعی است که بیشترین مصرف مواد غذایی آن از محصولات تولیدی کشاورزی است. در استان سیستان و بلوچستان هم به‌خاطر رواج بیشتر دامپروری، بیشتر غذاهای گوشتی رایج است. همچنین خرما یکی دیگر از مواد مورد مصرف در تغذیه روزانه است و اهالی این استان بر خلاف کشورهایی که با این استان هم مرز هستند و به خوراک های تند مزه تمایل دارند، میل و رغبتی به غذاهای تند ندارند.

چنگال

چنگال غذای مردم بومی استان سیستان و بلوچستان برای پذیرایی از مهمان است و با دوغ مصرف می‌شود. این غذا نوعی شیرینی هم به حساب می‌آید که در سفره‌های افطاری مردم استان سیستان و بلوچستان دیده‌می‌شود. مواد مورد نیاز برای چنگال خیلی ساده و به راحتی قابل دسترسی است؛ آرد و خرما و روغن حیوانی.

آبگوشت زابلی

آبگوشت سیستانی یکی از غذاهای استان سیستان و بلوچستان است که یک تفاوت با آبگوشت‌های معروف ایرانی دارد و آن هم استفاده از ادویه‌ محلی استان به نام آچار است. به جز آچار برای پخت آبگوشت زابلی گوشت، رب گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه و روغن محلی استفاده می‌شود.

کشک زرد

یکی دیگر از غذاهای استان سیستان و بلوچستان که مردم شهر زابل، آن را زیاد مصرف می‌کنند، کشک زرد است. معمولاً این غذا را بیشتر برای صبحانه‌ و در روزهای سرد پاییز و زمستان می‌پزند و استفاده می‌کنند. کشک زرد یک غذای سنگین و مقوی است که در یک وعده ‌غذایی کامل مصرف می‌شود. این غذا را از فرآورده‌های ماستی مثل یک سوپ غلیظ که هضم آن راحت است تهیه می‌کنند و یکی از پرطرفدارترین غذاهای محلی مردم استان سیستان و بلوچستان است. مواد لازم عبارتند از کشک زرد، پیاز، آب یا آب گوشت.

اوجیزک

در حقیقت یک آبگوشت محلی دیگر این استان است با این تفاوت که گوشت ندارد و شبیه اشکنه است. ادویه‌ این غذا هم آچار (نوعی ادویه محلی) است. آچار از پیاز، آرد گندم و زردچوبه درست می‌شود که مثل خمیر دایره‌ای کوچک درست می‌کنند و خشک می‌کنند و به نخ می‌کشند تا خشک شود. این ادویه برای تهیه و آبگوشت و خورش‌ها استفاده می‌شود و طعم دلپذیری به غذا می‌دهد. مواد لازم برای تهیه اوجیزک؛ گوجه، روغن، پیاز، آب، سیب‌زمینی و آچار است و در بعضی موارد تخم‌مرغ هم به آن می‌زنند.

تنورچه

تنورچه یا ترونچه نوعی کباب مخصوص استان سیستان و بلوچستان است. این کباب را در تنور می‌گذارند تا پخته شود. دو روش پخت متفاوت دارد

روش اول:

قطعات بزرگ گوشت گوسفند را به سیخ‌هایی از جنس چوب نخل می‌کشند. سپس سیخ‌ها را درون تنوری که زغال آن کاملا داغ است می‌گذارند. اگر بخواهند کبابی آبدار و به اصطلاح بخارپز شده داشته باشند، ظرفی از آب را درون تنور روی زغال‌ها گذاشته و سیخ‌ها را به‌صورت ایستاده دور تا دور ظرف می‌چینند. در تنور را بسته و روی آنرا با کاهگل می‌بندند. این تنورها مانند بسیاری از تنورها از پایین خروجی جریان هوا دارد.

روش دوم :

در این روش یک گوسفند کامل را ذبح و پاک کرده و درون شکم آن را خالی می‌کنند. (گوسفند باید به اندازه تنور باشد) سپس دست و پا و شکم آن را بسته و به صورت آویزان درون تنور قرار می‌دهند. در تنور را کاملا بسته و به مدت یک ساعت اجازه می‌دهند تا کاملا پخته شود.

معمولا تنورچه را با نان یا چلو ساده میل می‌کنند.

دوغ پا

یک نوع خورش این استان و بسیارخوش‌مزه و مقوی است. برای پخت آن دوغ را به جای آب به آن اضافه می‌کنند. مواد مورد نیاز دوغ پا؛ گوشت گوساله، دوغ محلی، لپه، پیاز، روغن، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه و زعفران است که این غذا معمولا با برنج مصرف می‌شود.

دوغ برک

دوغ برک یکی از غذاهای خاص و مهم استان سیستان و بلوچستان است که به این خوراک در بعضی شهرهای این استان درزَنک هم می‌گویند. مواد لازم دوغ، آرد، زردچوبه، فلفل، نمک و روغن است …

املت سوزی

از دیگر غذاهای استان سیستان و بلوچستان، املت سوزی است. مواد لازم برای تهیه این غذا؛ گیاه سوزی، پیاز، سیب‌زمینی، تخم‌مرغ، سیر، نمک، فلفل و روغن است.

تباهگ

تباهگ نیز یکی از غذاهای سنتی استان سیستان و بلوچستان در منطقه مکران، شهرهای نیکشهر، فنوج، لاشار و سرباز است. این غذا در ماه رمضان بیشتر مصرف می‌شود. مواد لازم این غذا، برنج و گوشت خشک‌ است.

لنجو

لنجو یکی از غذاهای سنتی است که ماهی آب‌پز هم به آن می گویند. مواد لازم برای تهیه لنجو شامل: آچار، پیاز، روغن، دوغ محلی، ماهی، زردچوبه، فلفل و نمک است.

انواع نان در سیستان و بلوچستان

نان‌های محلی سیستان و بلوچستان متنوع اند.

۱_ﺣﻤﯿﺮ شبیه به ﻧﺎﻥ ﺗﺎﻓﺘﻮﻥ

۲_ﺗﯽ ﻣﻮﺵ یا ﻓﻄﯿﺮ؛نان نازک شبیه لواش

۳_ﻧﺎﻥ ﺗﻨﻮﺭﯼ ﺭﻭﻏﻨﯽ

۴_ﻧﺎﻥ ﺫﺭﺕ: ﺳﻮﻫﺮ- ﺫﺭﺕ ﻗﺮﻣﺰ

۵_ﻧﺎﻥ ﮐﻤﺎﭺ ﯾﺎ ﺭﯾﮕﯽ

۶_ﻧﺎﻥ ﺭﻭﻏﻨﯽ ﺭﻭ ﺗﺎﺑﻪ

۷- نان ارزُن؛ نانی کوچک و گرد

منبع:هشمهری

ترکیبی منحصر به فرد از معماری شرقی و غربی را می توان در باکو و جمهوری آذربایجان یافت. در این پایتخت فریبنده، ارتفاعات فوق العاده مدرن، شیشه و فولاد در کنار ساختمان هایی که قدیمی تر هستند، ایستاده اند.

جمهوری آذربایجان پس از چندین دهه نزاع سیاسی، استقلال خود را از اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 بدست آورد. رئیس جمهور حیدر علی اف می خواست باکو را به یک مرکز معماری مدرن تبدیل کند. در سال 1998 ، علی اف منطقه ای را که از دریای خزر دیدن کرده بود یک پارک ملی تعیین کرد و یک طرح محوطه سازی و ساخت و ساز در باکو آغاز شد. در سال 2001 ، جمهوری آذربایجان به عضوی کامل در شورای اروپا درآمد و زمینه همکاری با سایر کشورهای عضو را فراهم آورد. در اینجا فقط تعدادی از آثار شگفت انگیز معماری که امروز در شهر پیدا خواهید کرد، آورده شده است. در ادامه هر یک را مرور میکنیم.

1 – مرکز حیدرعلی اف

مرکز حیدر علی اف نماینده یک عزیمت کامل از زیبایی شناسی طراحی سفت و سخت کارگر شوروی است. منحنی های روان و روحنواز ، در دوره ای مدرن تر در معماری آذربایجان به وجود آمده است. معمار مشهور جهان ، زاها حدید مشهور طراح معروف عراقی-بریتانیایی این ساختمان نمایشی و فوق العاده مدرن را که اکنون مرکز فرهنگی کشور است، طراحی کرد. اگر شما هم دلیل کافی برای رزرو یک تور باکو را دارید حتما از این زیبای بی همتای دنیای معماری دیدن کنید.

2- مسجد حیدر

در سال 2012 ، رئیس جمهور الهام علی اف دستور ساخت مسجد حیدر را اعلام کرد. این مسجد در سال 2014 تکمیل شد و قرار بود نمادی از صلح و وحدت باشد و برای رئیس جمهور فقید و پدر آذربایجان نوین حیدر علی اف نامگذاری شد. این مسجد که به سبک معماری باستانی آذربایجان ساخته شده، در مرکز احیای باکو قرار دارد. منارهای برجسته و گنبدهای دیدنی به ویژه در شب زیبا هستند. چراغ های استراتژیک منحنی های ظریف خانه عبادت را روشن می کنند.

3- مسجد بی بی هیبت

 

مسجد بی بی هیبت امروزی ، خلق مجددی از مساجد قرن سیزدهم به همین نام است که در سال 1936 هنگام خارج شدن از دین توسط استالین تخریب شد. این مسجد در سال 1997 افتتاح شد. افسانه ها می گوید که این مسجد حاوی مقبره خانواده فاطمه صغری یکی از خواهران امام رضا میباشد که در گذشته به این شهر نقل مکان کرده است. این بنای دیدنی را میتوانید به راحتی وقتی از تور زمینی باکو استفاده میکنید و از مرز آستارا به سمت باکو عزیمت میکنید، در چند کیلومتری این شهر مشاهده کنید.

4- برج های شعله باکو

این نشانه منحصر به فرد از بالای شهر باکو نمایان می شود و روز و شب بر افق آسمان مسلط است. شرکت معماری HOK مجموعه برج های شعله باکو را طراحی کرد. برجها نمایانگر ثروت حاصل از ذخایر گاز طبیعی هستند که به اقتصاد آذربایجان دامن زده است، همچین الهام گرفتن سرزمین باد و آتش باعث شد تا این برج ها به برج های شعله معروف شوند. چراغ های LED تعبیه شده در قسمت بیرونی ساختمان در شب سوسو زده و نمایشگر آتش نشانی را نشان می دهد که رنگ های آبی ، قرمز و سبز پرچم آذربایجان را نشان می دهد. یک ساختمان مسکونی 39 طبقه است. ساختمان دوم فضای اداری دارد. ساختمان سوم هتل فریمونت باکو ، یک هتل مجلل پنج ستاره با منظره ای از شهر و دریای خزر که حتی شما هم میتوانید با پرداخت مبلغی ناچیز در این هتل باکو اقامت داشته باشید.

5- موزه ملی فرش آذربایجان

 

موزه فرش ملی آذربایجان دارای فرشهای قرن و پارچه هااست. این موزه به کارهای لطیف کریموف ، هنرمند برجسته و استاد فرش آذربایجان اختصاص یافته است. نمونه جالب معماری تحت اللفظی ، که به فرش نورد شبیه است ، در سال 2014 افتتاح شد. ساختمان اولترامدرن توسط معمار اتریشی Franz Janz طراحی شده است. اکثر فضای داخلی موزه نیز منحنی است و به بازدید کنندگان این امکان را می دهد که فرش ها و سایر تاسیسات هنری را از یک منظر منحصر به فرد مشاهده کنند. در سال 2010 ، هنر فرش بافی آذربایجان در فهرست نمایندگان یونسکو از میراث فرهنگی نامشهود بشریت قرار گرفت و جایگاه ویژه ای به این موزه ملی داد. به عنوان یک میهمان از کارگزار باکو بخواهید تا شما را به دیدن این موزه ی بی نظیر ببرد، زیرا درون دنیای بی نظیر دیگری برای عاشقان هنر دارد.

6- ونیز کوچک

ونیز کوچک در نزدیکی موزه ملی فرش آذربایجان واقع شده است و جاذبه ای بسیار جذاب دارد. پارک آبی به معنای تقلید کانال های ونیز است. این یک مکان تفریحی توریستی با کانال های زیبایی که در اطراف جزایر دست ساز ساخته شده است و رستوران هایی با غذاهای سنتی آذربایجانی سرو می کنند. بازدیدکنندگان می توانند یک گوندولا را برای یک استراحت و پیاده روی اجاره کنند و از طریق باغ های زیبا لذت ببرند.

7- پارک بلوار

طراحی شده توسط Burrows Little ، پارک بلوار در مرکز شهر باکو دارای حساسیت های شرقی و مدرنیسم غربی است. نمای بیرونی مرکز خرید پارک بلوار نماینده موج معماری مدرن است که از طریق آذربایجان در حال حرکت است. پیشنهادات این مرکز ، با این حال سنتی است ، از جمله فروشگاه های سطح بالا و یک فروشگاه بزرگ مواد غذایی در مرکز خرید پارک ملی واقع شده است. در واقع در دریای خزر ، مجسمه ها ، باغ ها و مناظر زیبایی را ارائه می دهد.

8- سالن کریستال هال باکو

تالار کریستال باکو که برای میزبان رقابت های نهایی و نیمه نهایی مسابقه یوروویژن در سال 2012 ساخته شده است ، توسط GMP Architekten ساخته شد. ساختار چند وجهی به عنوان یک سالن کنسرت و استادیوم ورزشی فعالیت می کند و 25000 هوادار را در خود جای می دهد. نمای ساختمان دارای چراغ های LED بوده که می توان برای تولید جلوه های بصری منحصر به فرد برنامه ریزی کرد.

9- خانه دولت

در مواجهه با بلوار باکو ، خانه دولت محل دفاتر وزارت امور خارجه آذربایجان است. این ساختمان توسط لو رودنف طراحی شده است. در ابتدا به نام خانه دولت جمهوری سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی و آذربایجان خوانده می شد و در سال 1952 تکمیل شد. نوسازی ساختمان در سال 2010 به پایان رسید. ساختمان زیبا به سبک باروک نمونه ای از معماری تزئین شده شرقی است. خانه دولت به بهترین وجه در شب مشاهده می شود، هنگامی که تعداد زیادی از طاق های باشکوه توسط چراغ ها برجسته می شود. این ترکیب معماری قدیمی و جدید ، شرقی و غربی ، به شکلی مدرن و سنتی نمایانگر تاریخ و فرهنگ غنی آذربایجان است.

10– فرودگاه باکو

این فرودگاه، قطب هواپیمایی آذربایجان، هواپیمایی ملی و حامل  پرچم کشور جمهوری آذربایجان است که پر رفت وآمدترین فرودگاه در این کشور و منطقهٔ قفقاز محسوب می شود فرودگاه حید علی اف به نام رئیس جمهور فقید و پدر آذربایجان نوین نام گذاری شده است. این فرودگاه یک سالن بزرگ دارد که از آسمان به مانند پرنده ای است که بال های خود را باز کرده است ، طراحی و معماری داخل این فرودگاه بسیار زیبا و مدرن است به نحوی که شما فکر می کنید وارد یک هتل 5 ستاره شده اید تا اینکه یک سالن فرودگاه.

11- مرکز خرید پارک بلوار 

بلوار ساحلی باکو یکی از مکان های دیدنی که در سفر به باکو حتما باید ببینید، وقتی به بلوار ساحلی باکو رفتید حتما سری هم مرکز خرید پارک بلوار بزنید . موقعیت مکانی عالی این مرکز خرید عصر های شلوغی را برایش تداعی میکند اما نگران نباشید آنقدر این مرکز معروف و مشهور است که آنرا ندیده باکو را ترک نمی کنید، این مرکز خرید دارای پارکینگ اختصاصی، سینما های مجهز و مدرن، تفریحات کودکانه ای نیز دارد . این مرکز خرید به هتل هایی نظیر جی دبلیو ماریوت و هیلتون نیز نزدیک است ، پارک بلوار هم از مراکز خرید تازه تاسیس باکو است این مرکز حالا (2017) قدمتی تقریبا 7 ساله دارد ، اگر روزی به بلوار ساحلی باکو رفتید یادتان باشید بازدید از پارک بلوار را فراموش نکنید.

12 – برج تلویزیون باکو

یک برج ارتباطی بتنی است که ارتفاعی برابر ۳۱۰ متر دارد. این برج تلویزیونی بلندترین سازه در آذربایجان است که همه ساله گردشگران زیادی را مجذوب خود می کند این برج زیبا را از تمام شهر می توان دید ، برجی بزرگ که علاوه بر استفاده مخابراتی درون خود رستوران گردان و … دارد . این برج یکی از زیبا ترین برج ها ساخته شده تا کنون است و مانند برج های شعله باکو یکی از بلند ترین ساختمان های مرتفع  پایتخت کشور آذربایجان است . در سفر به عروس قفقاز حتما بعد از دیدن جاذبه های این شهر زیبا به بام شهر رفته و برج تلوزیون رو از نزدیک تماشا کنید ، قطعا  دیدن این برج زیبا خالی از لطف نخواهد بود.

منبع:بیتوته