باغ ملی مشهد یکی از پارک‌های تاریخی و دیدنی شهر مشهد و اولین پارک تفریحی مردم این شهر بوده که در حاشیه خیابان امام خمینی یا همان ارگ سابق قرار دارد. در بخش­های مختلف این بوستان تاریخی سردیس­ هایی از مشاهیر علم و ادب ایران به چشم می‌خورد. بخش­های دیگر باغ ملی با آب­ نماها و فواره­ هایی زیبا در میان درختان سر به فلک کشیده و محوطه­ های گل­کاری­ و چمن­کاری شده، فضایی خیره کننده و تماشایی به وجود آورده است. وسایل بازی ‌ویژه کودکان و تجهیزات ورزشی جهت نشاط و تفریح کودکان در انتهای باغ ملی قرار گرفته است. در سمت راست باغ ملی، یک بازار قدیمی با عنوان جنت در خیابانی به همین نام قرار دارد و محل فروش پوشاک به ویژه لباس­های مجلسی است. کنسولگری پاکستان و هتل قدیمی پارس مقابل این باغ تاریخی و مغازه ­های طلافروشی و صرافی در کنار آن واقع شده است.

تاریخچه باغ ملی مشهد

باغ ملی در گذشته نزدیک به ارگ حکومتی واقع در مرکز شهر و بخشی از محله‌ای بزرگ و قدیمی اعیان نشین قرار داشت و محلی جهت گردهمایی برنامه­ های فرهنگی و اجتماعی بود. در گذشته آب قنات رکن‌آباد از وسط این باغ می­گذشته و همین موضوع باعث شهرت آن شده است. باغ تاریخی ملی ابتدا در اختیار حاکمان خراسان قرار داشت و سپس در سال ۱۲۸۰ خورشیدی مظفرالدین شاه قاجار این باغ را به حاج کاظم ملک­ التجار عطا کرد. در سال 1300 خورشیدی این باغ با نام باغ ملی شناخته شد و در سال 1335 خورشیدی به عنوان یک پارک تفریحی مورد استفاده قرار گرفت. پس از دست به دست شدن مالکیت باغ، در نهایت توسط واقف بزرگ مشهدی، حاج حسین ملک، در سال ۱۳۴۵ خورشیدی به شهرداری مشهد واگذار شد. از سال 1350 خورشیدی تا به امروز در قسمت­های مهمی از باغ توسط نهادهای دولتی دخل و تصرفاتی صورت پذیرفت و از ابعاد ۴۰ هزار مترمربعی آن به طور جدی کاست تا مساحت کنونی آن ۲۶ هزار مترمربع باشد. با این وجود در سال 1382 خورشیدی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

باغ ملی که به ‌نوعی موزه نیز شناخته می­شود در سال ۱۳۹۲ افتتاح شد. یازده کلکسیون از گونه های مختلف گیاهی در این باغ جای گرفته اند. این باغ امروزه در اختیار شهرداری منطقه 8 مشهد قرار دارد.

آدرس و زمان بازدید از باغ ملی مشهد

مشهد، خیابان امام خمینی (ارگ سابق), در مجاورت خیابان جنت

حرم امام رضا، گنبد سبز و خانه ملک در فاصله نزدیکی از باغ ملی قرار دارند. بازدید از باغ ملی مشهد رایگان است و در 24 ساعت شبانه روز و تمام ایام سال قابل بازدید است.

 

• آشنایی با دیگر مکان های دیدنی مشهد

محمد بن حسین عاملی ملقب به شیخ بهاءالدین یا شیخ بهایی، دانشمند، ریاضیدان، منجم، شاعر، تاریخ­دان، سیاستمدار و عارف شناخته شده در دوران حکمرانی صفویان بر ایران می­باشد. وی در سال 935 هجری قمری در جبل عامل شام (بعلبک امروزی) واقع در کشور لبنان، به دنیا آمد و سپس در سن هفت سالگی همراه با پدرش (عزالدین حسین عاملی) که از شیعیان لبنان با نسب حارث همدانی (صحابه امام علی) بود برای فرار از ظلم سلاطین اهل تسنن عثمانی به قزوین مهاجرت کرد. وی مدتی را در دربار صفویان واقع در اصفهان زندگی کرد و پس از آن در شهر مشهد به تدریس علوم پرداخت تا اینکه در سال 1030 هجری قمری دیده از جهان فروبست. آرامگاه شیخ بهایی، در حرم امام رضا(ع) قرار دارد.

شیخ بهایی که در علوم طب، هندسه، معماری، فقه و حدیث نیز سرآمد دانشوران عصر خود بود، علاوه بر شاگردی در محضر پدر خویش در مکتب عالمانی همچون مولانا عبدالله شوشتری، مولانا عبدالله مدرس یزدی، مولانا افضل قاینی و عمادالدین محمود، علوم مختلف را فرا گرفت. از جمله شاگردان او می­توان به افراد مشهوری همچون صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (ملقب به ملاصدرا)، ملا محمدتقی مجلسی (ملقب به علامه مجلسی)، ملا محسن فیض کاشانی، محقق سبزواری، ملا خلیل قزوینی، نظام الدین محمد قرشی، شمس الدین محمد خاتون آبادی، ملا صالح مازندرانی، ملا حسنعلی شوشتری، ملا محمد عاملی، میر ابوالقاسم فندرسکی و سلطان العلمای اصفهانی اشاره کرد.

وی در زمان حکومت شاه عباس صفوی به درجه افتخاری شیخ الاسلام نائل آمد؛ درجه­ ای که بالاترین درجه سیاسی-مذهبی دربار صفویان شناخته می­شد. ایشان نقش به سزایی در سیاست و فرهنگ ایران دارد و تالیفات متعددی از خود به جای گذارده است.

آرامگاه شیخ بهایی در رواق شیخ بهایی حرم مطهر امام رضا(ع)، قرار گرفته است. مکان مقبره طبق وصیت ایشان، مابین صحن های امام و آزادی کنونی است که زمانی محل تدریس ایشان بود. رواق شیخ بهایی با شیوه معماری اسلامی و مساحت تقریبی ۱۰۲ متر مربع، آینه­ کاری­های تماشایی دارد و همراه با کتیبه­ های خوشنویسی شده زیبا و چشم نواز مزار سنگی این عارف بزرگ و دانشمند را با پوششی شیشه­ای در خود جای داده است.

بزرگداشت و آثار شیخ بهایی

سال 2009 میلادی توسط سازمان یونسکو به مناسبت بزرگداشت شیخ بهایی، سال نجوم نامگذاری شد. در ایران سوم اردیبهشت ماه روز بزرگداشت شیخ بهایی می­باشد.

از شیخ بهایی آثار علمی، ادبی و معماری بسیاری به جای مانده است. معماری مسجد امام اصفهان، حصار نجف و طرح مهندسی تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان از هنرهای مهندسی سازه اوست. نزدیک به چهار هزار اثر شیخ بهایی به دستخط و امضای خودش شامل کتب و رساله­ ها و اشعار با زبان­های فارسی و عربی در دسترس قرار دارد که از جمله آن­ها اربعین حدیث، رساله اثنی عشریه، رسائل خمس اثنی عشریه، اثنی عشریات خمس، مشرق الشمسین و اکسیر السعادتین را می­توان نام برد. او در کتب خود که نزدیک به بیش از 90 مورد می­باشند به موضوعاتی نظیر ریاضیات، نجوم، هنر، فیزیک، فلسفه، سیاست، اخلاق، فقه و حدیث، عرفان و تصوف پرداخته است. معروف­ترین اشعار وی، نان و حلوا (سفر الحجاز) و تمنای وصال می­باشد. کتاب­های شیخ بهایی در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می­شوند.

آدرس و زمان بازدید از آرامگاه شیخ بهایی

بازدید از این مکان رایگان بوده و در تمام 24 ساعت شبانه روز و تمام ایام سال امکان پذیر می­باشد.

آدرس: مشهد، خیابان شیرازی، حرم امام رضا(ع)، بین صحن امام و آزادی

 

• آشنایی با جاذبه های دیدنی مشهد

فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق معروف به عطار نیشابوری یکی از عارفان و شاعران مشهور ایرانی است که از سال 540 تا 618 هجری در روستای کَدکَن یا شادیاخ شهر نیشابور زندگی می­کرده و آرامگاه عطار نیشابوری نیز در همین شهر قرار دارد. پیشه پدر وی عطاری بود و خود عطار نیز به این شغل مبادرت میورزید و همین دلیل نامگذاری او به نام عطار است. عطار که یکی از پرکارترین نویسندگان ایرانی در حوزه شعر و عرفان شناخته می­شود علاوه بر پیشه عطاری به طبابت نیز اشتغال داشته است. نقل است که هنگام حضور عطار در حجره­ اش، بی­نوایی چندین بار با عبارت چیزی برای خدا بدهید، از عطار طلب کمک می­کند اما عطار توجهی به وی نمی­کند. او از عطار می­پرسد ای خواجه تو چگونه می خواهی از دنیا بروی؟ عطار می­گوید همانگونه که تو از دنیا می روی! فقیر می­پرسد تو می­توانی همچون من بمیری؟ و سپس کاسه چوبی خود را زیر سر می نهد و با گفتن نام خدا از دنیا می­رود. این اتفاق عطار را به شدت تحت تاثیر قرار داده و مسیر زندگی وی عوض می­شود. او به نزد عارف بزرگی به نام رکن الدین می­رود و چندین سال از عمر خود را در کنار این عارف به ریاضت و جهاد نفس می­گذراند. سپس از مکه تا ماورا النهر به سفر می­پردازد و با بزرگان زمان خود دیدار می­کند. عطار طی این سفرها به گردآوری داستان‌­های صوفیان و مسلک طریقان می­پردازد و نزدیک به 180 اثر جمع­ آوری می­کند که 40 مورد آن شعر و باقی منثور هستند.

مولوی درباره عطار می­گوید:

هفت شهر عشق را عطار گشت      ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم

در سال 618 هجری همزمان با حمله مغول­ به نیشابور، این شاعر و عارف برجسته به دست آن­ها به قتل رسید. مقبره عطار در انتهای خیابان عرفان شهر نیشابور واقع در استان خراسان رضوی قرار گرفته و به عنوان یکی از دیدنی­ ترین جاذبه­ های این استان شناخته می­شود. کتاب­های منطق الطیر و تذکره الاولیا از برجسته­ ترین آثار وی محسوب می­شوند و اسرارنامه، الهی­ نامه، مصیبت­ نامه، مختارنامه و دیوان اشعار او جایگاه ویژه­ ای در میان هنرمندان دارند. در تقویم ملی کشور روز بیست و پنجم فروردین ماه به نام روز ملی عطار نیشابوری نامگذاری شده است. همایش­ها و مراسم­ مرتبط با شخصیت عطار در این روز برگزار می­شود.

آرامگاه عطار نیشابوری

آرامگاه شیخ عطار ابتدا سازه­ ای ساده داشت که در اواخر دوران تیموریان ویران شده بود. امروزه بر فراز مقبره عطار، یک بنای هشت ضلعی و گنبدی شکل کاشی­کاری شده همراه با چهار در ورودی قرار گرفته است. این بنا در قرن نهم هجری و همزمان با دوران حکمرانی تیموریان، به دستور امیر علیشیر نوایی وزير سلطان حسين بايقرا و توسط شخصی به نام قاضی القضاه یحیی بن صاعد احداث شد.

آرامگاه عطار نیشابوری که در باغی به مساحت 119 متر مربع قرار گرفته، طی دوران پهلوی مرمت کامل گردید. در دهه هفتاد خورشیدی نیز مرمت مختصری بر روی آرامگاه صورت گرفت. در نمای بیرونی مقبره چهار ایوان به همراه چهار غرفه کاشی­کاری شده به چشم می­خورد و در وسط آن یک ستون با ارتفاع 3 متر قرار دارد. کاشی­کاری‌های گنبد آرامگاه با گل و بته، نقش­های هندسی، کتیبه کوفی رنگارنگ آراسته شده ­اند. در نمای داخلی آرامگاه، دیوارهای گچی به همراه اشعاری بر روی آن­ها سنگ افراشته و سیاه رنگ قبر عطار را در برگرفته­ اند.

در 18 آذر ۱۳۵۴ این مقبره با شماره ثبت 1173در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در نزدیکی مقبره عطار افراد مشهوری همچون پرویز مشکاتیان (آهنگساز، موسیقی‌دان، نوازنده سنتور، استاد دانشگاه و پژوهشگر)، استاد فریدون گرایلی (استاد تاریخ) و پهلوان شورورزی (ورزشکار بزرگ نیشابوری) به خاک سپرده شده ­اند.

ساعت بازدید و جاذبه­ های نزدیک آرامگاه عطار

آرامگاه همه روزه به جز روزهای عاشورا و رحلت پیامبر، از ساعت 8 صبح تا 8 شب پذیرای گردشگران می­باشد.

 هنگام بازدید از آرامگاه عطار نیشابوری می­توان از جاذبه­ های نزدیک به آن یعنی: آرامگاه کمال الملک، مقبره خیام، امامزاده محروق، مسجد چوبی و شهر تاریخی شادیاخ دیدن کرد.

تلفن: 42215190-051

اندکی در مورد آرامگاه کمال الملک

محمد غفاری ملقب به کمال‌ الملک از نقاشان مشهور ایرانی­ است که پس از فوت در نیشابور به خاک سپرده شد. آرامگاه وی در باغ عطار و نزدیک به مقبره این شاعر نیشابوری قرار گرفته است. طراحی و معماری آرامگاه کمال الملک توسط مهندس هوشنگ سیحون، از معماران برجسته صورت پذیرفت. این آرامگاه بسیار هماهنگ با آرامگاه عطار ساخته شده است گویی که هر دو به یکدیگر مرتبط هستند. کاشی­ های معرق همراه با نقوش بسیار هنری، بر روی قوس­های متقارن مقبره کمال الملک یادآور معماری­های کاشان، شهر زادگاه کمال الملک هستند. نقوشی که بسیار هنرمندانه بر روی سطوح منحنی نمای آرامگاه به کار گرفته شده‌ چشم هر بیننده ­ای را خیره می­کند.

 

• آشنایی با دیدنی های مشهد

مسجد گوهرشاد مشهد در قسمت جنوبی حرم امام رضا (ع) شده و بخشی از حرم رضوی محسوب می­شود. احداث مسجد گوهرشاد مشهد که قدیمی‌ترین مسجد شیعیان این شهر و پربازدیدترین مسجد در ایران می­باشد در سال 794 شمسی به دستور گوهرشاد بیگم (همسر شاهرخ ‌بن ‌تیمور گورکانی و دختر امیرغیاث الدین ترخان) آغاز شد. عملیات ساخت مسجد، توسط قوام‌الدین شیرازی- معمار معروف ایرانی- با عمده مصالح آجر و گچ و به شیوه معماری اسلامی در سال 797 شمسی به پایان رسید.

مسجد گوهرشاد مشهد با وسعت 9410 مترمربع یک اثر شاخص معماری و هنر اسلامی در عصر تیموریان می­باشد که امروزه با گذشت بیش از ۶۰۰ سال شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است. شیوه معماری، پیشینه تاریخی و شاهکار‌های هنری، مسجد گوهرشاد را به عنوان یکی از معروف­ترین مساجد ایران  مورد توجه و بازدید گردشگران و تاریخ­ شناسان قرار داده است. این مسجد از نظر استحکام و ویژگی‌های معماری اسلامی، زیبایی در طراحی، اسلوب، خط، کاشی‌کاری‌های معرق، غیرمعرق، مرقم، غیرمرقم، مقرنس، گچ‌کاری و دیگر تزئینات هنری بی‌نظیر و ممتاز است.

این مسجد در طی دوران تاریخی به محلی برای تجمعات سیاسی و فرهنگی مردم علیه حکومت تبدیل شده بود؛ از تحصن معترضان به کشف حجاب گرفته تا بمباران آن توسط توپ‌های روسی.

مسجد گوهرشاد از طریق هشت ورودی کوچک و بزرگ به دیگر بخش‌های حرم مرتبط است و به عنوان وسیع‌ترین و کهن‌ترین مسجد در اماکن متبرکه رضوی همواره محل برگزاری دائمی نماز جماعت است.

 

مرمت‌ها

ساختمان این مسجد بارها مورد مرمت و تعمیر قرار گرفته است. پس از حمله ازبکان در دوره صفوی و تخریب جدی مسجد، به دستور شاه عباس صفوی مرمت مسجد انجام گرفت. در پی وقوع زمین لرزه در سال ۱۰۸۳ قمری مسجد گوهرشاد مشهد دچار آسیب­هایی شد و پس از آن مجددا مرمت مسجد صورت پذیرفت. تخریب­ هایی که پس از حمله افغان‌ها، شورش ملک محمود سیستانی و گلوله‌‌باران روس‌ها در دوران افشاری، قاجاری و پهلوی به وقوع پیوست نیز بازسازی این مسجد را به دنبال داشت.

بنای گنبدی ایوان مقصوره مسجد گوهرشاد مشهد نیز که در اثر زلزله‌های شدید و بزرگی ایوان آسیب جدی دیده بود در خلال سال­های 1339 تا 1341 شمسی توسط معماران ایرانی و زیر نظر مهندس عباس آفرنده با رعایت اصول حفظ سبک معماری تجدید بنا شد. در این زمان سنگ‌های ازاره داخل ایوان مقصوره را عوض کردند و از سنگ‌های مرمر برای کف ایوان استفاده شد. همچنین تزئین ساقه گنبد با کاشی معرق کتیبه‌ای در سال ۱۳۴۵شمسی صورت پذیرفت. در دوران انقلاب اسلامی نیز علاوه بر مرمت‌ها مجموعه‌ای از آب‌نما و آب‌خوری به میانه صحن اضافه شد.

معماری مسجد گوهرشاد

مسجد گوهرشاد مشهد از یک صحن، چهار ایوان، یک گنبد فیروزه‌ای، دو گلدسته و هفت شبستان به سبک مساجد چهار ایوانی و با پلانی تقریبا مربعی شکل ساخته شده­ است. در اطراف ایوان­ ها و در میان آ­ن­ها هفت شبستان وسیع با شش در ورودی و خروجی تعبیه شده است. قرینه‌ای ساخته شدن ایوان‌های مجلل و مرتفع، از ویژگی­های خاص معماری صحن مسجد گوهرشاد مشهد است. در دو طرف ایوان مقصوره نیز مناره­ های مسجد به سبک معماری ایرانی و شیوه مقرنس­ کاری عصر تیموری قرار دارند.

• کاشی‌کاری‌ها

مسجد گوهرشاد مشهد از نظر کاشی‌کاری در جایگاه ممتازی قرار دارد. سراسر مسجد با کاشی کاری های منقش به آیات قرآن و احادیث مختلف، به خط زیبای ثلث تزئین شده است.

• ایوان جنوبی یا مقصوره

این ایوان که با مساحت تقریبی 500 مترمربع­، 37 متر طول و ۵/۲۵ متر ارتفاع بزرگترین ایوان مسجد گوهرشاد می­باشد در قسمت جنوبی صحن و رو به قبله قرار گرفته و به نام ایوان مقصوره شناخته می­شود. ارتفاع مناره‌های این ایوان ۴۱ متر و محیط گنبد مسجد گوهرشاد که روی این ایوان نصب شده است از بیرون ۸۵/۶۱ متر می‌باشد. یک محراب زیبای مرمری به همراه منبر صاحب الزمان که از بخش‌های مهم مجموعه گوهرشاد به شمار می‌روند در این ایوان جای گرفته­ اند. همچنین کتیبه­ ای از هنرمند بنام خطاط- بایسنقر میرزا- در پیشانی همین ایوان نصب شده است.

• ایوان شمالی یا ساده

ایوان ساده شمالی، جلوه‌ های زیبای هنر اصیل اسلامی در قرن دهم را به نمایش می‌گذارد. این ایوان که در قرینه ایوان مقصوره و رو به قبله ساخته شده است؛ با کاشی‌های معرق، غیرمعرق، مرقم، غیرمرقم با رنگ‌های زیبا و همچنین کتیبه­ های خوشنویسی تاریخی تزئین گردیده است.

• ایوان شرقی یا ایوان اعتکاف

ایوان شرقی که در گذشته با نام ایوان حاجی حسن شناخته می­شد با کاشی‌ نوشته‌هایی به خط کوفی معلقی مزین شده است. در راهروی پلکانی این ایوان آسایشگاه نگهبانان، در طبقه بالایی آن دفتر نگهبانی صحن گوهرشاد و در سمت جنوبی آن شبستان گرم جای گرفته است. همچنین بخش اتاق اورژانس در قسمت جنوبی ایوان قرار دارد.

• ایوان غربی یا ایوان شیخ بهاء الدین

مسجد گوهرشاد توسط ایوان غربی، با دری بزرگ موسوم به درب سنگی به بست شیخ بهاءالدین عاملی متصل می­شود. پیشتر، از این ایوان که به بازار بزرگ قدیمی مرتبط بوده است با عنوان “ایوان آب” نام برده اند؛ چرا که کانال عبور آب به داخل مسجد در زیر این ایوان قرار داشته است. مانند دیگر ایوان‌های مسجد، این ایوان نیز به سوره‌هایی از قرآن مزین شده است.

• صحن

صحن مسجد گوهرشاد با مساحت 2873 مترمربع به عنوان یکی از کهن­ ترین بخش­ های آستان قدس رضوی محسوب می­شود.

دیوارهای داخلی صحن مسجد به ارتفاع 1.20 متر با سنگ‌های تیره اصفهان دور تا دور صحن با کاشی‌های معرق و غیرمعرق عالی و ممتاز مزین شده است و از مهم­ترین و زیباترین نمونه‌ آثار به جای مانده عصر تیموریان می‌باشند.

کف صحن با سنگ خلج شش گوشه سنگفرش شده و یک حوض هشت گوش و هندی شکل با چهار آبخوری سنگی همراه با آب‌نما و فواره‌ها، بخش­ های دیدنی صحن این مسجد با شکوه را شامل می­شوند.

• شاخص ظهر

در ضلع شمال شرقی حوض، یک ستون سنگی به ارتفاع بیش از ۲ متر جای گرفته است که زمان را نشان می دهد و مثلث شاخص نصف‌النهار و ظهر و شب بر آن نصب شده است.

• شبستان‌ها

شبستان‌ها، فضاهایی مسقف در مساجد هستند که دارای ستون‌های فراوان بوده و از طرف دیگر با صحن اصلی مسجد مرتبطند و عموماً کاربرد آن‌ها برای برگزاری نماز جماعت می­باشد. در گذشته شبستان­ ها به عنوان محل گرمی برای پناهگاه افراد در شب‌های زمستان به حساب می‌آمد. امروزه نیز به محل برگزاری جلسات قرآن، سخنرانی، تدریس علوم قرآنی و دینی، مراسم جشن، عزاداری، اعتکاف و همچنین خواندن دعاهایی نظیر دعای کمیل، دعای ندبه و دعای توسل می­باشد. شبستان‌های هفت‌گانه مسجد گوهرشاد در اطراف ایوان‌ها به صورت قرینه و سبک معماری سنتی مساجد ایران ساخته شده است.

شبستان گرم: بین ایوان شرقی و ضلع شمالی مسجد واقع شده و محل عبادت آقایان است. کاشی‌کاری‌های دیدنی با نقش­های اسلیمی و اسلامی از جلوه‌های برجسته این شبستان می­باشد.

شبستان سبزواری: این شبستان کوچک در جنوب ایوان شرقی قرار دارد.

شبستان تبریزی: این شبستان که در گذشته شبستان بزرگ شناخته می­شده در ضلع جنوبی مسجد قرار دارد.

شبستان نهاوندی: یک شبستان بزرگ در ضلع جنوبی مسجد می­باشد که به دلیل نماز جماعت شیخ علی اکبر نهاوندی، به این نام مشهور است. تزئینات کاشی­کاری و معرق این شبستان تماشاییست.

شبستان میلانی: این شبستان در ضلع غربی بین ایوان غربی و راهرو بست شیخ بهاءالدین واقع شده است.

شبستان نجف آبادی: در ضلع غربی مسجد، بین ایوان غربی و راهرو متصل به کفشداری ۱۳ و ۱۴ قرار دارد و قبلا به شبستان امام جمعه معروف بود.

شبستان علوی یا آفتاب: این شبستان در ضلع شمالی و بین راهروی قسمت شمالی و رواق دارالسیاده و مدرسه پریزاد قرار گرفته است.

• محراب

یک محراب زیبا در انتهای ایوان مقصوره جای گرفته و از سنگ مرمر یک پارچه ساخته شده است. کتیبه‌ای نیز در میان مقرنس­کاری‌ محراب وجود دارد و با کاشی‌های معرقِ مرقم به آیت‌الکرسی تا الی‌النور تزئین شده است.

• منبر صاحب‌ الزمان

این منبر بسیار زیبا و بزرگ، با ۷.۵ متر ارتفاع و ۱۴ پله، ساخته شده از جنس چوب گردو و گلابی، در ایوان مقصوره قرار دارد و امروزه به نام منبر صاحب الزمان شناخته می‌شود. در سال ۱۲۴۳ هجری قمری محمد نجار خراسانی به دستور فتحعلی شاه قاجار این منبر دیدنی را با هنرهایی همچون منبت‌کاری و قلم‌زنی‌ طراحی و ساخته است. این منبر بدون آهن و میخ فلزی در سال ۱۳۲۰شمسی مورد مرمت قرار گرفت.

منبر صاحب‌ الزمان که اکنون در حفاظی با میله‌های آهنی و شیشه‌های قطور محافظت می­شود از نظر ساختاری به منبرهای مسجد بیت المقدس و همچنین مسجد خلیل الرحمان در رواق حضرت ابراهیم(ع) کشور اردن شباهت دارد.

• گنبد و مناره ها

گنبد مسجد گوهرشاد با ارتفاع ۴۱ متر بر روی ایوان مقصوره قرار گرفته و سطح خارجی آن با آجر لعاب‌دار آبی رنگ و یک کتیبه با خط کوفی مزین شده است. این گنبد بر خلاف دیگر مساجد به صورت چهارگوش بر روی ایوانی مستطیل شکل جای گرفته و دو مناره به بلندای ۴۳ متر در دو طرف گنبد واقع شده­اند که با کتیبه­هایی تزئین شده­اند. گنبد امروزی با مصالح جدید در سال ۱۳۴۱ دوباره ساخته و تزیین شده است. زیر نیم گنبد با گچ سفید پوشانده شده نقاشی شده است، زیبایی این گنبد و مناره‌ها چشم هر بیننده­ای را خیره می­کند.

• موقوفات

از محل موقوفات، درآمدی شامل مسجد گوهرشاد مشهد می­شود که این مبلغ صرف تعمیرات و هزینه‌های مسجد نظیر: روشنایی، مرمت، تلاوت قرآن، روضه خوانی، فرش و… می‌شود. علاوه بر موقوفات گوهرشادبیگم، چندین قطعه زمین کشاورزی، باغی و اراضی و مستغلات شهری نیز توسط افراد نیکوکار وقف این مسجد شده است.

نحوه دسترسی

این مسجد زیبای تاریخی در حرم امام رضا (ع) قرار دارد و از هر نقطه شهر مشهد می توان با انواع وسایل نقلیه عمومی به آن رسید.

 بهترین فصل بازدید

بهترین زمان بازدید از مسجد گوهر شاد فصول بهار و پاییز است، چرا که در این ایام هم از نظر جمعیت مسجد خلوت­ تر بوده و هم آب و هوای مشهد معتدل می­باشد.

زمان بازدید از مسجد گوهرشاد

همه روزه و در ۲۴ ساعت شبانه روز

جاذبه های دیدنی نزدیک به مسجد گوهرشاد

آرامگاه نادرشاه افشار: ۳.۸ کیلومتر

باغ گیاه شناسی مشهد: ۵.۳ کیلومتر

پارک کوهسنگی: ۷.۳ کیلومتر

باغ ملک آباد: ۱۳ کیلومتر

موزه آستان قدس رضوی که بیشتر به عنوان موزه تاریخ مشهد شناخته می­شد یکی از بزرگترین مجموعه‌های موزه‌ای ایران با بیش از یک میلیون بازدید کننده در سال می­باشد و آثار تاریخی، هنری، تزئینی، معماری، صنایع دستی ساخته شده یا موقوفه­ ی نزدیک به ده قرن را در خود جای داده است. در ابتدا از سال 1315 خورشیدی این آثار در اتاق­های بالایی صحن آزادی در بخش خزانه و محل نگهداری اشیا قرار داشت. سپس در سال 1324 خورشیدی یک موزه با نقشه معمار معروف، آندره گدار و توسط مهندسین کنتراتیف و بیوک قهرمانی، در چهار طبقه شامل یک طبقه زیرزمین، همکف و دو طبقه در بالای آن جهت نگهداری آثار ساخته شد. موزه دو تالار در یک طبقه با مساحت تقریبی ۱۳۰۰ متر مربع را شامل می­شد و دکوراسیون آن توسط شرکت فرانسوی ژانسن طراحی و اجرا شد.

آثار نفیسی همچون: فرش­ ها، ظروف، اسلحه­ ها، اشیائی از حرم و اجزایی از معماری حرم نظیر وسایل روشنایی، محراب‌ها و درب های حرم در این موزه قرار گرفته است. همراه با افزایش بسیار زیاد آثار اهدایی، وقفی و خریداری شده توسط موزه آستان قدس رضوی، این موزه امروزه در چهار ساختمان مجزا، آثاری نفیس را در خود جای داده است.ساختمان مرکزی به تنهایی یک موزه و ده گنجینه را در خود جای داده است.

موزه‌ آستان قدس رضوی در صحن کوثر حرم امام رضا واقع در شهر مشهد قرار گرفته و امکان بازدید از آن برای عموم آزاد است. این موزه شامل بخش­های مختلفی است در ادامه به آن پرداخته می­شود.

فعالیت‌های موزه آستان قدس رضوی

نگهداری از نسخ و آثار خطی نفیس جمع ­آوری شده، وقفی و اهدایی از گذشته تا به امروز بخشی از امور آستان قدس رضوی است. این نهاد 4 موزه و 23 کتابخانه را در ۱۷ شهر ایران تحت اختیار خود دارد. کتابخانه راجه در محمودآباد هندوستان و موزه‌هایی نظیر: موزه ملی ملک در تهران، موزه وزیری در یزد، موزه آیت‌الله مدرس در کاشمر و موزه رفسنجان نیز تحت نظارت آستان قدس رضوی قرار دارند.

معرفی و مرمت آثار، تعمیر کتب خطی و فرش‌ها، حفاظت از آثار وقفی و اهدایی، کارگاه‌های مرمت همراه با آزمایشگاه­های مجهز، بخش‌های کارشناسی و پژوهشی، تهیه پرونده‌های علمی و اطلاعات فنی برای آثار و انتشار کتابهای علمی و تخصصی از دیگر اهداف موزه آستان قدس رضوی می­باشد.

 

ساختمان مرکزی موزه آستان قدس رضوی

گنجینه حرم رضوی

نخستین قسمت  که در طبقه همکف قرار دارد گنجینه حرم رضوی است. آثار تاریخی نصب بوده یا وقف شده حرم مطهر مربوط به ده قرن گذشته در این گنجینه قرار دارند. از جمله  آن­ها می­توان به ضریح فولادی جوهردار از دوران صفویه، ضریح طلا و نقره از دوران پهلوی، کتیبه‌های طلای مشبک موقوفه شاه طهماسب صفوی، کتیبه‌های طلای قلمزنی موقوفه شاه عباس صفوی، کتیبه‌های سنگی از قرن­های ششم تا نهم هجری، محراب‌های به جای مانده از قرن هفتم هجری، سنگاب تاریخی خوارزمشاهی حرم باقی­مانده از اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری، درهای چوبی منبت و معرق­کاری شده به جای مانده از دوران مغولان تا پهلوی، وسایل روشنایی حرم مطهر از دوران سلجوقیان تا به امروز، قفل‌ها، پنجره‌های فولادی، نقره­ای و برنجی، آیینه‌ها و وسایل تطهیر حرم مطهر اشاره کرد.

گنجینه­ های تمبر و اسکناس

گنجینه تمبر و اسکناس موزه‌ آستان قدس رضوی کاملترین و منحصر به فردترین مجموعه تمبر و اسکناس کشور به حساب می­اید که از لحاظ تعداد و ارزش بسیار منحصر به فردند. این گنجینه سال ۱۳۶۹ خورشیدی در طبقه زیرزمین موزه آستان قدس رضوی گشایش یافت و نزدیک به ۳۰۰۰ قطعه تمبر و اقلام پستی نظیر نامه‌ها، تمبر­ها و مهر روز روی پاکت‌ها، کارت پستال‌ها، اقلام پستی داخلی و 240 کشور خارجی و قریب به ۵۰۰ برگ اسکناس‌های ایرانی و نزدیک به 80 کشور خارجی را در خود جای داده است. آثار ایرانی این گنجینه همچون تمبرها و اسکناس‌ها، نخستین تلفن­ها و تلگراف­ها و تاریخچه پستی ایران، از دوران قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی تشکیل شده است. اسکناس‌های بانک شاهنشاهی ایران، بانک ملّی ایران در دوران پهلوی اول و سری کامل اسکناس­های آلمانی سورشارژ شده، بخش اصلی اسکناس­های این گنجینه نفیس را تشکیل می­دهند. تعداد بسیاری از تمبرها و اقلام پستی اهدایی توسط کلکسیونرهای داخلی و خارجی و همچنین مدال‌های نمایشگاه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در زمینه تمبر و تاریخچه پست نیز دیگر آثار نفیس این مجموعه را شامل می­شوند. نخستین تمبر پستی دنیا معروف به پنی سیاه در این مجموعه قرار دارد.

گنجینه سکه موزه‌ آستان قدس رضوی

گنجینه سکه در طبقه زیرزمین واقع شده است. این گنجینه که شامل 4 بخش است؛ در سال 1388 خورشیدی افتتاح شد. گنجینه سکه، مجموعه­ ای شامل 27 هزار عدد از انواع مسکوکات تاریخی و باستانی ایرانی و خارجی، همچون حلقه‌های مبادلاتی باستانی با قدمتی چهار هزار ساله را شامل می شود. سکه‌های باستانی و تاریخی طلا، نقره و مس به جای مانده از دوران مختلف تاریخی(دوران لیدیه، هخامنشی، مقدونی، سلوکی، اشکانی،  ساسانی، اموی، عباسی، سامانی، صفاری، طاهری، آل زیار و آل بویه، غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی، ایلخانانی، صفوی، افشاری، زندیه، قاجاریه، پهلوی و دوران جمهوری اسلامی) نیز در این موزه نمایش داده شده اند. بیشتر سکه ­های مجموعه این موزه، چکشی هستند. سکه هایی از ایران و نزدیک به 50 کشور مختلف جهان نیز در این موزه دیده می شود که همگی به صورت ماشینی ضرب شده اند. این گنجینه یکی از غنی‌ترین موزه‌های سکه ایران و خاورمیانه محسوب می­شود. در این بخش می توان جواهرات زینت یافته با سکه های طلا و لباس های سنتی و سکه دوزی شده لاهیجان را نیز تماشا کرد.

گنجینه هنرهای تجسمی موزه‌ آستان قدس رضوی

در سال 1378 خورشیدی، گنجینه هنرهای تجسمی با مساحت 450 متر مربع در طبقه اول ساختمان مرکزی موزه آستان قدس رضوی  افتتاح شد. آثار نفیسی از نقاشان داخلی و خارجی در سبک­های مختلف نظیر ناتورالیسم، آبستره، آگوستا رئالیسم، مدرن و … در گنجینه هنرهای تجسمی به نمایش گذاشته شده است. آثاری همچون تابلوهای استاد کمال الملک (نقاش مشهور دوران قاجار) به نام­های اشرف البلاد (بهشهر)، پل رودخانه تجن، منظره روستای پول کجور، رودخانه و روستای شیلات فرح­ آباد، معراج (از دوران زندیه)، اولین پیام، عصر عاشورا، ضامن آهو و چهارده معصوم، راز آفرینش، ونیز اثر ویلیام جیمز، پرتره پیرمرد و تفرجگاه از قرن 17 میلادی را می توان در این بخش تماشا کرد.

گنجینه صدف و حلزون‌های دریایی

بخش آبزیان با مساحت 457 متر مربع، در سال 1378 خورشیدی و در طبقه اول ساختمان مرکزی موزه آستان قدس رضوی با اهدای کلکسیون­های نرم­تنان (صدف‌ها و حلزون‌ها) و موجودات دریایی تاکسیدرمی شده از محمد سعید فؤاد وهبه افتتاح شد. این آثار نفیس از سواحل آسیا و اروپا و آمریکا جمع‌آوری و خریداری گردیده و بعدها صدف­ها، حلزون‌ها و جانوران دریایی سواحل ایران نیز به مجموعه اضافه شدند. نهایتا، شمار آثار خاص و دیدنی این مجموعه به 508 قطعه رسید.

از جمله دیگر موجودات دریایی این موزه می­توان به ماهی مومیایی شده یا همان شیطان دریا، ماهی فوگل، کوسه ماهی، سفره ماهی، مارماهی، اسب دریایی، لابستر، بچه تمساح، لاکپشت، مرجان، اسفنج و انواع توتیا اشاره کرد.

گنجینه­ های نجوم و ساعت

بخش نجوم و ساعت موزه آستان قدس، در طبقه دوم ساختمان مرکزی این موزه و در سال ۱۳۷۸ خورشیدی افتتاح شد. بیشتر آثار این گنجینه، توسط سید جلال‌الدین تهرانی اهدا گردیده است. این مجموعه شامل آثار نجومی نفیسی نظیر اسطرلاب­های تخت، کروی، حلقوی، کره های جغرافیایی و آسمانی، تلسکوپ­ های انعکاسی و شکستی، ساعت‌های آفتابی، وزنه ه­ای دیواری و رومیزی، ابزارهای اندازه‌گیری همچون سکستانت، اکتانت و کادران، گونیا، پرگار و انواع خط­ کش­ ها، مدل­های حرکت زمین، قطب ­نماها، قبله­ نماها، تئودلیت (سمت‌یاب)، اپرا، دوربین تک چشم جواهرنشان، دستگاه مورس و زلزله‌نگار به جای مانده از دوران صفویه تا به امروز می­باشد.

گنجینه سلاح‌های سرد و گرم

این بخش موزه واقع در طبقه دوم ساختمان مرکزی، مجموعه شاخص سیر تکاملی جنگ­ها و سلاح ­های سرد و گرم از دوران صفویه تا به امروز را در خود جای داده است. آثار بی­نظیری همچون زره فولادی مشبک، سپر­های ساخته شده از پوست کرگدن و گاومیش، شمشیرهای فولاد، کاردها و خنجر­ها، تبرزین‌های منقوش و طلاکاری، کمان‌های نقش­دار روغنی، کلاه­خودهای فولاد زرنگار، نیزه ­های چوبی منقوش، تفنگ‌ها و تپانچه‌های سرپر با لوله‌های زرکوب، باروت‌دان‌های ساخته شده از عاج، چرم یا فلز و یک لباس پارچه‌ای مربوط به دوران زندیه به زیبایی این مجموعه افزوده­ اند.

گنجینه ظروف

این بخش موزه در سال ۱۳۷۸ خورشیدی، در طبقه دوم ساختمان مرکزی موزه آستان قدس افتتاح شد. این مجموعه شامل ظروف سفالی تاریخی از 3200 سال گذشته تا دوران اسلامی، غزنویان، سلجوقیان، صفویه و قاجاریه می باشد. در گنجینه ظروف علاوه بر ظروف سفالی و فلزی، ظروفی وقفی،کشف شده و یا اهدایی مانند: سلادن، بلور، بارفتن، سماور زغالی مرصع، چینی‌های آبی و سفید، پنج رنگ و هفت رنگ نیز وجود دارد.

گنجینه مدال

شخصیت‌های معروف و شناخته شده علمی و ورزشی به دلیل ارادت به امام هشتم شیعیان، مدال‌ها، نشان‌ها و یادبودهای خود را به این موزه اهدا کردند. اولین بار، اهدای مدال به حرم امام رضا توسط پهلوان غلامرضا تختی-قهرمان کشتی جهان- انجام شد و در طبقه همکف ساختمان مرکزی موزه آستان قدس رضوی در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت. با افزوده شدن مدال­های اهدایی سایر ورزشکاران و نخبگان، در سال 1392 خورشیدی این قسمت از مجموعه گنجینه­ ها در طبقه دوم موزه آستان قدس مستقل شد. افراد دیگری نظیر رضا صادقی (برنده مدال­های المپیادهای ریاضی و كامپیوتر كانادا در سال ۱۹۹۵)، امرالله احمدی، امید نوروزی، مجید خدایی، امیر توکلیان، علیرضا نصرآزادانی (قهرمان بین ­المللی تکواندو)، سید محمود میران، جبار فعلی قهرمان بوكس و دیگر قهرمانان ورزشی و برندگان مسابقات علمی داخل و خارج از کشور مدال­ها و نشان­ های افتخار خود را به این مجموعه افزوده اند. توپ طلای بهترین بازیکن سال 1996 میلادی و جام قهرمانی بیستمین دوره مسابقات قهرمانی تکواندوی جهان در سال 2011 نیز از جمله آثار قابل بازدید این گنجینه هستند.

حمام مهدی قلی بیگ یا موزه مردم‌شناسی

حمام تاریخی مهدی قلی بیگ که با نام­های حمام شاهی و حمام رضوی نیز شناخته می­شود، یک حمام به جای مانده از دوران صفویان است. این حمام در سال ۱۰۲۷ قمری توسط مهدی قلی بیگ جانی قربان-میر آخور شاه عباس صفوی- وقف آستان قدس رضوی شد. حمام شاهی تا سال 1368 خورشیدی جهت استحمام زائران و مردمان مجاور حرم استفاده می­شد. ساختمان حمام مدتی متروکه بود تا اینکه در سال 1376 خورشیدی به فهرست بناهای تاریخی میراث فرهنگی کشور افزوده شد. حمام مهدی قلی بیگ در سال ۱۳۸۵ خورشیدی به عنوان موزه مردم‌شناسی آستان قدس رضوی، در بخش غربی حرم امام رضا و سردر غربی باب الهادی افتتاح شد. این حمام با مساحت ۱۸۷۵ متر مربع به عنوان یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های ایران شناخته می­شود.

سربینه، خزینه، میان‌در، تون یا آتش خانه، گرم‌خانه و استخر آب سرد قسمت­های مختلف این حمام تاریخی هستند که سربینه نقاشی شده و کاشی­کاری شده آن با هشت ستون سنگی دیدنی­ ترین قسمت حمام است. نقاشی­های این سربینه که 13 لایه هستند، نقاشی­هایی از دوران صفویه تا قاجاریه را در برمی­گیرند. لایه آخر که امروز قابل بازدید است، داستان‌ها و افسانه‌های قدیمی ایران نظیر شاهنامه، زندگی اجتماعی مردم و ماه‌های سریانی را به تصویر کشیده­ اند. در گذشته نور حمام توسط نورگیرهایی در سقف آن تامین می­ شده است. یک شاه‌نشین ویژه طبقه درباری و سه غرفه جهت قراردادن و پوشیدن لباس مردم عادی، از دیگر بخش­های این حمام زیبا هستند. آثاری همچون لباس­های سنتی اقوام ایرانی، لوازم و وسایل استحمام و آرایش، لوازم روشنایی مانند شمعدانی‌ها، اشیای لاکی، خاتم‌کاری، ظرف های فلزی و جلوه­ هایی از مشاغل قدیمی و نقاشی‌های رنگ روغن به سبک قهوه‌خانه‌ای در این حمام جهت بازدید زائران و گردشگران قرار داده شده ­اند.

موزه فرش آستان قدس رضوی

گنجینه فرش تا سال 1377 خورشیدی در بخش مرکزی موزه آستان قدس قرار داشت. در فاصله سال­های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹ خورشیدی مجموعه نفیسی از فرش‌های آستان قدس رضوی در یک ساختمان جدید سه طبقه واقع در حرم امام رضا قرار داده شد و سپس در سال ۱۳۹۰ خورشیدی این ساختمان به عنوان موزه فرش آستان قدس رضوی و بزرگ‌ترین موزه تخصصی فرش ایران افتتاح گردید.

فرش‌های بافته شده در مناطق مرکزی، شمالی، غربی و شرقی ایران و همچنین قالیچه‌های بافت ایلات و عشایر و فرش‌های پرده‌ای مورد استفاده حرم از آثار دیدنی این موزه هستند. این موزه ۵۷ تخته قالی و قالیچه ارزشمند را از گذشته­ های دور تا به امروز در خود جای داده است. بعضی از فرش­های این موزه به صورت وقفی، نذری و اهدایی در اختیار آستان قدس رضوی قرار گرفته ­اند و برخی از آن­ها کتیبه­ دار هستند. فرش­های بافته شده از کرک و ابریشم که عمده آن­ها از دوران صفویه به عنوان فرش­های ایران و هند شناخته می­شوند نفیس­ترین آثار این موزه هستند. فرش معروف هفت شهر عشق، فرش باغ مرجان­ها، تابلو فرش کاخ چهل­ستون، تابلو فرش عصر عاشورا، فرش مسجدالنبی و فرش پرده­ای دو رو به همراه مجموعه گرانبهای منسوجات موزه همچون صندوق­ پوش‌ها و ضریح­ پوش‌های تاریخی و هنری دیگر آثار دیدنی موزه فرش آستان قدس رضوی هستند.

گنجینه قرآن و نفایس

بخش قرآن و نفایس موزه آستان قدس رضوی با ساختمانی مجزا از موزه مرکزی آستان قدس، در سال ۱۳۶۴ خورشیدی با مساحت هزار متر مربع به عنوان اولین موزه قرآن جهان در حرم امام رضا و بخش شرقی روضه منوره افتتاح شد. این موزه نزدیک به هفده هزار نسخه­ گوناگون قرآن و جزوه­ های قرآنی گرانبها از جمله قرآن­ های خطی قدیمی متعلق به قرن­های 3 تا 13 هجری قمری، مرقعات دوران صفویه تا به امروز، جلدهای لاکی و روغنی، نقاشی‌های گل و مرغ، تذهیب و خوشنویسی را در خود جای داده است.

قرآن­ های با خط کوفی و نوشته شده بر روی پوست به دستخط منسوب به امام علی، امام حسن مجتبی، امام حسین، امام سجاد، امام رضا، قرآن ترجمه شده همراه با تفسیر به زبان ترکی جغتایی، قرآن وقفی ابن کثیر، قرآن روی چوب، برگی از قرآن به خط بایسنغر میرزا (دوران تیموری)، قرآن با خط اختراعی بابری (دوران بابرشاه، سلاطین مغول در هندوستان) و به خط­های میرعبدالقادر حسینی، میرزا احمد نیریزی و یاقوت مستعصمی در این مجموعه نگهداری می­شوند. از طرف دیگر آثار ارزشمند و نسخ خطی قدیمی نظیر دیوان حافظ نیز در این موزه قابل بازدید است.

تالار مرقعات و ابزار کتابت موزه‌ آستان قدس رضوی

همراه با گسترش یافتن تالار قرآن‌های خطی، تالار موزه مرقعات و ابزار کتابت آستان قدس رضوی در سال ۱۳۹۰ خورشیدی افتتاح شد. در این تالار، ابزارهای کتابت همچون مرکب­ دان­ها، دوات‌های برنجی، استیل، فولادی و سفالی، چاقوی قلم‌تراش، قط‌زن، قیچی فولادی، قاشق تحریر، جلدها و قلمدان‌های لاکی روغن، فولاد طلاکوب، برنجی کنده­کاری شده، چوبی منبت­کاری و خاتم­کاری شده و مرقعات خوشنویس­ های مشهوری نظیر علی کاتب، میرعلی هروی، میرعماد الحسنی، میرزا غلامرضا اصفهانی، محمد کاظم، سید علی گلستانه و سید حسن میرخانی از قرن 9 هجری قمری تا به نمایش گذاشته شده است.

گنجینه آثار اهدایی سیدعلی خامنه‌ای

در طبقه همکف موزه قرآن و نفایس گنجینه آثار اهدایی مردم، هنرمندان و رهبران دیگر کشورها به سیدعلی خامنه­ ای رهبر جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. این گنجینه که نزدیک به دو هزار اثر شاخص همچون خط و تذهیب، تابلوهای نقاشی، فرش و مدال‌های اهدایی به رهبر انقلاب را طی سالیان اخیر در خود جای داده است؛ در سال 1373 خورشیدی افتتاح شد. قریب به هفت هزار نسخه خطی توسط ایشان به آستان قدس رضوی اهدا شده است. ماکت کعبه معظمه و مدینه منوره از جنس طلا و نقره، ماکت قدس که از صدف ساخته شده، بقایای پرچم مبارزات عشایر خوزستان علیه استعمار انگلیس، تابلو بزرگ معرق عصر عاشورا، تابلوهای نقاشی اهدا شده توسط سران کشورهای آسیای میانه، آثار منبت و معرق روی چوب و صدف، در کنار تابلوفرش‌های تصویری و کلکسیون عصاها آثار اصلی این گنجینه می­باشند.

گنجینه آثار اهدایی استاد فرشچیان به موزه‌ آستان قدس رضوی

در این تالار پانزده تابلوی نفیس اهدایی از آثار استاد محمود فرشچیان، نقاشی شناخته شده ایرانی، طی سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۳خورشیدی قرار داده شده است. این آثار تا سال 1388خورشیدی در گنجینه هنرهای تجسمی ساختمان مرکزی موزه آستان قدس رضوی قرار داشت. سپس از سال 1389 در ساختمان موزه قرآن در معرض دید عموم قرار گرفت.

این تابلوها عبارتند از: پنجمین روز آفرینش (۱۳۵۲)، عصر عاشورا (۱۳۵۵)، یتیم نوازی (۱۳۵۶)، یارب (۱۳۷۳)، نیایش (۱۳۷۶)، اولین پیام (۱۳۷۹)، توسل (۱۳۷۹)، هدیه عشق (۱۳۸۱)، رمی جمره (۱۳۸۵)، کوثر (۱۳۸۶)، ضامن آهو۲ (۱۳۸۸)، پرچمدار حق (۱۳۸۹)، ستایش پروردگار (۱۳۹۰) و معراج (۱۳۹۱). همچنین استاد فرشچیان در سال ۱۳۶۹، تابلو مینیاتور اجدادی خود را با نام خمسه آل طیبه به این موزه اهدا کردند.

زمان بازدید از موزه آستان قدس رضوی

این موزه همه روزه به غیر از روزهای تعطیل، از ساعت ۸ صبح تا ۱۸ بعد از ظهر قابل بازدید است. همچنین در تابستان­ها و ایام نوروز ساعت بازدید تا 20:45 شب ادامه دارد.

 

• سایر مکان های دیدنی مشهد