باغ وکیل آباد یا باغ میرطراز مشهد با مساحتی بالغ بر 26 هکتار در سال 1348 خورشیدی توسط یکی از تاجرین ثروتمند این شهر به نام حاج حسین ملک به صورت موقوفه در اختیار شهرداری مشهد قرار گرفت. این باغ از بخش­های مختلفی نظیر شهربازی، بوستان، رودخانه فصلی، فضای بازی کودکان، استخر تشکیل گردیده و قسمت بزرگی از آن در سال 1359 خورشیدی به باغ وحش اختصاص داده شد. پیش از آن در سال ۱۳۳۹ خورشیدی باغ وحشی در محدوده­ خواجه ربیع مشهد قرار داشت که حیوانات آن را از هند و پاکستان آورده و جهت نمایش و اجرای سیرک تدارک دیده بودند. با افتتاح باغ وحش جدید مجموعه باغ وحش به محل وکیل آباد منتقل شد.

باغ وحش وکیل آباد مشهد که یکی از جاذبه­ های دیدنی و گردشگری این شهر به شمار می­اید در بخش جنوب غربی مشهد و جنب باغ وکیل آباد واقع شده است. این باغ وحش که تنها باغ وحش استان خراسان رضوی می­باشد، با مساحت تقریبی 40 هزار متر مربع، از نظر وسعت بزرگترین باغ وحش ایران محسوب می­شود.

در باغ وحش وکیل آباد مشهد انواع گوناگون و منحصر به فردی از پرندگان، پستانداران، آبزیان و خزندگان  در معرض دید گردشگران قرار گرفته است.  نزدیک به 125 گونه جانوری و تعداد تقریبی 812 جانور، مشتمل بر 61 نوع پستاندار نظیر ببر بنگال، ببر اندونزی، شیر  و پلنگ آفریقایی، تایگون، تیزشاخ سفید، خرس، شامپانزه ، گراز، خوک، لاما (گونه­ ای شبیه به شتر)، آهو، قوچ، سیاهگوش، گوزن، 49 گونه پرنده، 10 گونه آبزی و 5 گونه از خزندگانی همچون تمساح و مارها و را در خود جای داده است. تایگون یا ببشیر که حاصل پیوند گونه ببر و شیر می­باشد یکی از جانوران خاص و دیدنی این باغ وحش به حساب میاید؛ این جانور نادر برای اولین بار در قرن اخیر، در آمریکا به دنیا آمده است. بخش دیگری از این باغ وحش را به موزه ­ای جهت نمایش حیوانات تاکسیدرمی شده اختصاص داده­ اند.

باغ وحش وکیل­ آباد علاوه بر نمایش حیوانات در تلاش است ضمن تکثیر کردن گونه­ های در حال انقراض یا نادر حیوانی از نابودی آن­ها جلوگیری کند.

علاوه بر شهربازی، کوهستان پارک شادی، پارک آبی موج ­های خروشان، پیست کارتینگ و دریاچه فصلی پارک وکیل آباد در محدوده این باغ وحش واقع شده­ اند و هرروزه پذیرای گردشگران شهر مشهد می­باشند.

آدرس و ساعت بازدید از باغ وحش وکیل آباد

باغ وحش وکیل آباد مشهد همه روزه از ساعت 8:30 تا 16:00 در شش ماهه اول و 8:30 تا 18:30  در شش ماهه دوم سال پذیرای گردشگران داخلی و خارجی می­باشد. به دلیل ییلاقی بودن منطقه، باغ وحش وکیل آباد در فصول پاییز و زمستان هوای نسبتا سردی دارد و در تابستان نیز به علت فصل سفر، گردشگران زیادی به سمت خود جذب کرده و ایام شلوغی را در برمی­گیرد. خنکای صبح و سرحالی حیوانات موجب می­شود بهترین زمان پیشنهادی برای بازدید از باغ وحش صبح باشد.

شماره تماس: 35014433-051

آدرس: انتهای بلوار وکیل آباد، درکنار کوهستان پارک شادی

• دیگر مکان های دیدنی شهر مشهد

مجموعه تفریحی کوهسنگی یکی از اماکن زیبا و دیدنی شهر مشهد می­باشد. کوهسنگی یا کوه سنگی به شکل دو کوه کله قندی در جنوب شهر مشهد و جدای از رشته کوه بینالود قرار گرفته است. از بالای این کوه ها تمام شهر دیده می شود و چشم ‌انداز زیبایی از نقاط گوناگون شهر نظیر حرم مطهر و باغ‌­های مشهد قابل مشاهده است. کوهسنگی پس از پارک جنگلی ملت، دومین پارک بزرگ این شهر است که دارای یک مجموعه ­ی تفریحی و علمی می­باشد که سنگ، سبزه، آب و نور عناصر چهارگانه زیباساز این پارک دیدنی هستند. مجموعه کوهسنگی پس از حرم مطهر و آرامگاه فردوسی به عنوان سومین محل مهم گردشگری مشهد شناخته می­شود. از جاذبه‌های طبیعی این منطقه می­توان به آب و هوای معتدل،  کوه‌هایی که صعود به آن به راحتی میسر است، فضای سبز، مناظر طبیعی و درختان انبوه اشاره کرد. حتی اگر اهل ورزش و کوهنوردی نباشید باز هم می‌توانید به بالای کوه برسید.

باغ فرهنگی کوهسنگی یا به اصطلاح هفت باغ از بخش­های مختلفی همچون موزه بزرگ خراسان، مجموعه کودک و آینده، نمازخانه و آمفی تئاتر، باغ سنگی شامل کوهسنگی و آبشار، باغ طبیعی شامل دریاچه‌ها، باغ ورزشی، باغ تفریحی، باغ آرامگاهی، باغ پذیرایی شامل رستوران سنتی و فست فود و غیره تشکیل شده است.

موزه بزرگ استان خراسان با الگو برداری از معماری کاخ کلات نادری با اشیا باستان­شناسی مربوط به استان‌های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی در این مجموعه قرار گرفته و در معرض نمایش عموم گذاشته شده است. وجود مقبره هفت تن از مشاهیر مشهد مانند شیخ اسدالله یزدی، آقامیرزا عسکری، شیخ سیف اللهی ایسی و علاوه بر آن مدفن شهیدان گمنام در بلندای کوه سبب شده که کوهسنگی را با نام جبل النور نیز نام­گذاری کنند. از آنجا که امروزه کوهسنگی بخشی از شهر مشهد شناخته می­شود دسترسی به آن با سهولت امکان­پذیر است.

تاریخ مختصر کوهسنگی

شاه عباس، تاج شاهی خود را در سن ۱۶ سالگی و توسط مرشد قلی استاجلو در کوهسنگی بر سر گذاشت. مصالح آرامگاه نادر شاه افشار نیز که در شهر مشهد قرار دارد از سنگ‌های سخت خارا یا گرانیت کوهسنگی که به سنگ هرکاره مشهور می­باشد تهیه شده است. ناصرالدین شاه قاجار در سفرش به مشهد از آرامگاه‌های واقع در کوهسنگی دیدن کرد. این مکان تا سال ۱۳۱۰ خورشیدی به عنوان یک منطقه ییلاقی برای مردم مشهد شناخته شده بود. در سال ۱۳۱۸ خورشیدی مهندسین آلمانی در این منطقه یک بنای دو طبقه ایجاد کردند تا همراه با جدول­ کشی خیابان‌ها، نرده­ کشی و ایجاد فضای سبز و گل­کاری این محوطه به یک پارک طبیعی تبدیل شود. چندین تندیس در همان زمان از سوی شهردار شهر میلان ایتالیا به شهردار مشهد هدیه داده شد. تعدادی از این تندیس­ها دو مجسمه انسانی کنار استخر بزرگ کوهسنگی و دو عدد شیر سنگی در ورودی پارک را شامل می­شدند که مجسمه­ های انسانی و تاج سر در پارک پس از انقلاب اسلامی برچیده شدند.

همراه با توسعه شهر مشهد در سال ۱۳۴۰ خورشیدی، این مجموعه توسط یک خیابان اصلی و بزرگ که تا مدتی طولانی یکی از خیابان های برتر کشور بود به شهر مشهد وصل می­شد. این خیابان از مجموعه تفریحی کوهسنگی تا میدان راه آهن امتداد داشت و با رستوران­ها و تالارها گوناگون به تفرجگاهی تبدیل شده بود. نخستین باغ وحش مشهد نیز در قسمت غربی کوهسنگی بنا شد اما به مرور ساخت و سازهای مسکونی و تجاری جایگزین آن گردید.

این پارک بی­نظیر با تالار و رستوران مجلل در زمان پهلوی تفرجگاه شاه و ثروتمندان نیز بوده است. امروزه در همین تالار و رستوران امکان برگزاری مراسم وجود دارد. گردشگران نیز می‌توانند در این رستوران غذای مورد علاقه ­ی خود را سفارش دهند؛ ضمن اینکه دیزی سنگی یکی از محبوبترین غذاهایی است که طعم لذیذ آن را می­توان در این محل تجربه کرد.

در سال­های اخیر امکانات سیاحتی و تفریحی جدید و قابل توجهی شامل استخر، ایجاد قنات و توسعه فضای سبز را در این پارک فراهم کرده ­اند. تلاش­های زیاد صورت گرفته، نظیر اجرای نخستین نورافشانی‌های شهر مشهد در کوهسنگی باعث جذب روزافزون گردشگران به این مکان شده است.

از دیدنی­ های مجموعه هفت باغ کوهسنگی می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

استخر بزرگ پارک، رستوران­های متعدد در اطراف مجموعه، مراکز خرید، مراکز ورزشی و تفریحی و شهربازی، موزه بزرگ خراسان

همچنین موارد زیر از طرح های در دست اجرای این محوطه تماشایی هستند:

شهر بازی تابستانی، شهر بازی سرپوشیده، رستوران‌های مختلف بر فراز کوه و کنار دریاچه، دریاچه مصنوعی، جزیره پرندگان، باغ موزه طبیعی، باغ پذیرایی، باغ فرهنگی، باغ سنگی، باغ آرامگاه، باغ ورزشی، باغ تفریحی و مسیر منوریل تفریحی در اطراف کوه‌ها

آدرس: بخش جنوب غربی شهر مشهد، انتهای خیابان کوهسنگی

قابل بازدید در تمام 24 ساعت شبانه روز

• دیگر مکان های دیدنی مشهد

زیارتگاه امامزادگان ناصر و یاسر در قسمت ورودی منطقه توریستی تفریحی طرقبه، در 5 کیلومتری غرب مشهد و در روستای گلستان واقع شده و از مکان­های شناخته شده زیارتی مشهد به شمار می­­اید. بنا به روایات، ناصر و یاسر دو تن از فرزندان موسی بن جعفر، امام هفتم شیعیان هستند که همراه با برادرشان امام رضا به خراسان سفر کردند. آن­ها پس از شهادت امام رضا در این مکان پناه گرفته بودند که بنا به گفته راویان در همین محل به دستور مامون عباسی به شهادت رسیدند. هر سال نزدیک به سه میلیون گردشگر مذهبی از این زیارتگاه بازدید می­کنند که قریب به ۲۰ درصد آنان زائران خارجی عمدتاً عرب زبان می­باشند. زیارتگاه ناصر و یاسر در منطقه ییلاقی گلستان واقع شده و گردشگران و زوار بعد از زیارت می توانند به تفرج در منطقه نیز بپردازند.

برگزاری نماز جماعت ظهر و شب، اجرای دعای کمیل، توسل و ندبه، اعیاد، سوگواری­ها و مجالس مذهبی نیز در این مکان صورت می­گیرد. در ایامی از سال مانند ماه محرم در این زیارتگاه دسته‌های سینه زنی مراسم پرشور عزاداری برگزار می­کنند.

مجموعه بازارچه ­ای با فروشگاه ­های صنایع دستی و لوازم سنتی نیز جهت خرید سوغات در این مکان قرار دارد. به دلیل شلوغی مسیر طرقبه در روزهای تعطیل و پنج شنبه ها، تعداد زائرین امامزاده ناصر و یاسر نیز در این روزها بیشتر بوده و زیارتگاه شلوغ تر می شود.

بنای زیارتگاه ناصر و یاسر

بنای آجری زیارتگاه که به کاشی­کاری­های معرق آبی رنگ مزین شده است، چشم زائران را خیره می­کند. سقف بلند و گچبری­ ها، مقرنس­ ها و آینه­ کاری­ها همراه با آیات قرآن و احادیث در کنار دو ضریح از جنس نقره به زیبایی زیارتگاه افزوده ­اند.

در گذشته، مجموعه زیارتگاهی ناصر و یاسر حدود هزار متر مربع مساحت داشت و بنای آستان این امامزادگان در ابتدا دو ضریح چوبی سبزرنگ کوچک بود. توسعه و زیباسازی این مجموعه از سال ۱۳۹۲ تا به امروز در حال انجام می­باشد. نزدیک به هفتاد هزار متر مربع از اراضی اطراف زیارتگاه به منظور ایجاد محل اقامت و پذیرایی گردشگران در حال ساخت و اجراست. توسعه شبستان، فضای سبز، کتابخانه دیجیتال، سالن مشاوره و غیره از دیگر امکانات مجموعه خواهند بود.

تا سال 1342 خورشیدی محل آرامگاه بقعه اي گلي بود. در زیر یک کتيبه‌ قديمى‌ موجود در آرامگاه که توسط فردی به نام رضوان با خط نستعليق خوشنويسى شده تاریخ 1336 خورشیدی و 1377 هجری قمري قید شده است و حکایت از پایان مرمت زیارتگاه در این تاریخ به دست مومنین دارد.

البته در این کتیبه نام یاسر، باصر ذکر شده است. در اشعار کاشى‌ بالای این کتیبه نیز عبارت آستانه مبارکه سيد ناصر و سيد باصر نوشته شده و آمده است:

ناصـرا، نور تو شد تابنـده                                           باصـرا، ذکر تو شد پاینـده

گويا تغییر نام سيد باصر به سيد ياسر مطابق نوشتار کتب مذهبی از جمله کتاب کنزالانساب بوده است.

آدرس و نحوه دسترسی به زیارتگاه ناصر و یاسر

زیارتگاه یاسر و ناصر در بیرون از شهر مشهد قرار دارد. با استفاده از خط یک قطار شهری مشهد میتوان به انتهای وکیل آباد رفت، سپس با استفاده از تاکسی به زیارتگاه رسید.

آدرس: انتهای بلوار وکیل آباد، پنج کیلومتری جاده طرقبه، روستای گلستان، آستان مقدس امام زادگان یاسر و ناصر

• حاذبه های گردشگری شهر مشهد

هرثمه بن اعین ملقب به خواجه مراد، یکی از یاران حضرت امام رضا (ع) بوده است. آرامگاه خواجه مراد در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مشهد، در سمت جنوب جاده فریمان و در میان رشته کوه بینالود واقع شده است.

شخصیت بسیار مومن و اعتقاد به حاجت دهنده بودن وی سبب شد لقب خواجه مراد را برای انتخاب کنند. برخی منابع او را به عنوان یکی از سرداران مأمون عباسی معرفی می کنند که از مدینه تا توس، امام رضا (ع) را همراهی کرد و پس از شهادت ایشان، علیه مأمون دست به افشاگری زده است و به همین دلیل در سال ۲۱۰ هجری قمری کشته شد. برخی منابع دیگر نیز او را حاکم خراسان در زمان هارون عباسی معرفی می­کنند که در زندان مأمون توسط فضل ابن سهل به قتل رسیده است.

 تا پایان قرن 13 قمری، بنای چشمگیری برای آرامگاه ساخته نشده بود ولی در زمان معاصر حاج محمد علی درویش، مشهور به نور علیشاه، بنای کنونی آرامگاه خواجه مراد را ساخت. آرامگاه، امروزه زیر نظر اداره اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی اداره می شود.

همچنین در سه کیلومتری این آرامگاه خواجه اباصلت قرار دارد. مقبره حاج محمد علی سرابی متوفی در سال ۱۳۵۳ هجری شمسی که یکی از دراویش خراسان می­باشد نیز در کنار آرامگاه خواجه مراد واقع شده است.

معماری آرامگاه خواجه مراد

بنای آرامگاه یک اتاق 4 در 4.5 متری می­باشد که با گنبدی هرمی شکل و به صورت پنج ضلعی با شیروانی مسقف شده است. اتاق­هایی مجزا از یکدیگر نیز در اطراف آن برای استراحت زائرین تعبیه شده است. ایوان پنج متری مقبره با آیینه ­کاری و هر دو گلدسته کم ارتفاع آن با کاشی­کاری تزئین شده ­اند. در پشت‌ ایوان اصلی نیز کاشى‌­هاى هفت‌ رنگ جلوه خاصى به مقبره بخشیده­ اند. اخیرا با همت خیران و واقفان بارگاهی بسیار زیبا به آرامگاه افزوده شده است.

اطراف آرامگاه خواجه مراد

محیط اطراف آرامگاه بسیار دل‌انگیز و باصفاست چرا که این زیارتگاه در میان شکاف کوه و نزدیک به یک چشمه آب قرار گرفته و همچنین از بالای کوه­های اطراف آرامگاه که صعود از آن ساده است می‌توان چشم‌اندازها و مناظر زیبایی را تماشا کرد.

علاوه بر کوه­ها و صخره­ های چشمگیر منطقه محل آرامگاه از نظر کانی­ شناسی بسیار غنی می­باشد و بعضی از کانی­های کمیاب نظیر مسکویت پرمانند را می توان در این صخره ها پیدا کرد. همچنین بلورهای زیبا و کشیده تورمالین نیز در این منطقه به وفور یافت می­شوند.

یک بازارچه در ورودی اول آرامگاه سوغات و صنایع دستی شهر مشهد مانند صنایع سنگی به ویژه دیگچه و دیزی سنگی را به فروش می­رساند. ضمن اینکه در محوطه آرامگاه خواجه مراد، پارکینگ، فضاهای اداری، رستوران، سرویس بهداشتی و اتاق هایی برای اقامت قرار گرفته ­اند.

مسیر دسترسی به آرامگاه خواجه مراد

برای بازدید از آرامگاه خواجه مراد می­بایست با گذشتن از مسیر فرعی جاده بهشت رضای مشهد، وارد یک مسیر فرعی در سمت راست جاده شد که با ادامه دادن این جاده به آرامگاه خواهیم رسید.

با استفاده از وسایل نقلیه عمومی نیز می­توان از آرامگاه خواجه مراد بازدید کرد. برای این منظور با انتظار 20 الی 30 دقیقه ­ای در ایستگاه خط ۷۰۲ اتوبوس­رانی می­توانید به آرامگاه برسید.

آدرس: ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مشهد، در سمت جنوب جاده فریمان، واقع در دامنه کوه

• آشنایی با مکان های دیدنی مشهد

خانه تاریخی توکلی با قدمت تقریبی 180 سال، یکی از خانه­­ های تاریخی شهر مشهد می­باشد که امروزه در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی قرار دارد. این خانه در گذشته محل محل زندگی تاجر خشکبار مشهوری با نام کشمشیان بوده اما پس از آن فردی به نام توکلی آن را خریداری نموده و به همین دلیل اکنون این خانه را با عنوان خانه توکلی می­شناسند.

معماری بنای خانه تاریخی توکلی مشهد در سال 1221 توسط احسان خان قرایی صورت گرفت و در سال 1384 توسط  اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. شهرداری مشهد در خلال سال­های 1389 تا 1391، این خانه را مورد مرمت قرار داده است و اکنون با عنوان موزه مکتب خانه شناخته می­شود. در این موزه مجسمه مومی بانوان با لباس­های محلی، نحوه تحصیل و فلک زدن در مکتب خانه ­ها و همچنین آموزش خوشنویسی به نمایش گذاشته شده ­اند.

معماری خانه توکلی مشهد

خانه توکلی مشهد با الهام از معماری اروپایی، در دو طبقه با اسکلتی از چوب ساخته شده است و در ساخت تمام اتاق­های آن از چوب بهره گرفته شده است. درب ورودی، نمای داخلی و بیرونی بنا با کاشی‌های تماشایی و پنج ستون آجرکاری شده با کتیبه‌های مزین به آیات قرآن بخشی از دیدنی­های این خانه تاریخی را در برگرفته ­اند.

در زمان ورود به خانه حوضچه‌ای به همراه باغچه ­هایی با درختان قدیمی قرار دارد که زیبایی خانه را دو چندان می­کنند. این خانه تاریخی دارای دو بخش زمستانی و تابستانی بوده که در طی زمان فضای تابستانی آن تخریب گردیده است.

اصلی‌ترین شیوه ­های معماری خانه‌های زمان قاجار، استفاده از پله، کاشی‌کاری، آجرکاری، آیینه‌کاری، ایوان و ستون‌های گچ‌بری است که در معماری خانه‌ توکلی نیز این ویژگی­ها به چشم می­خورد.

پنجره‌های کشویی چوبی یا همان ارسی­ها، با شیشه‌های رنگی و مشبک، فضاهای داخلی خانه را از هم تفکیک می­کنند.

 شایعاتی پیرامون خانه توکلی

تعدد اتاق‌های خانه تاریخی توکلی و تودرتو بودن آن‌ها و همچنین روشنایی کم عمارت، موجب شده بود بسیاری از مردم این خانه را با نام خانه اجنه بشناسند و همین امر باعث گردید این خانه تاریخی مدت زیادی متروکه بماند و چندان شناخته شده نباشد.

محل خانه توکلی و جاذبه­ های اطراف آن

خانه توکلی در 550 متری درب نواب صفوی حرم امام رضا واقع شده است. به جز حرم مطهر خانه تاریخی داروغه نیز در نزدیکی خانه توکلی و به موازات بازار مسگرها قرار گرفته است. همچنین می­توان از مصلی قدیمی مشهد، گنبد خشتی و موزه نادری که در فاصله کمی از خانه تاریخی توکلی قرار گرفته­ اند بازدید کرد.

بازدید از خانه تاریخی توکلی برای عموم آزاد می­باشد و شامل هزینه نمی­باشد. بازدید از این خانه کمتر از یک ساعت طول می­کشد.

آدرس: خیابان نواب صفوی، نواب صفوی 7، خانه توکلی

شماره تلفن: ۳۳۶۶۳۷۳۸-۰۵۱

زمان بازدید: ۸ صبح تا 9 شب