موزه جواهرات ملی که به آن “خزانه جواهرات ملی” نیز می گویند،  مجموعه‌ای از گرانبهاترين و کمیاب ترین جواهرات جهان را در خود جای داده است. این گنجینه ی منحصر به فرد که طی قرون متمادی جمع آوری و نگه داری شده است، شامل صدها قطعه جواهر کمیاب، سنگ های قیمتی نادر و دیگر اشیای گران بها می باشد و درحال حاضر در زیرزمین بانک مرکزی ایران در خیابان فردوسی تهران، تحت شدید ترین تدابیر امنیتی نگه داری می شود.

تاریخچه موزه جواهرات ملی

آغاز شکل گیری و پیدایش این مجموعه نفیس را می توان از دوران صفویه به بعد دانست. در این دوران شاهان صفوی با ارسال سفرا و کارشناسان به کشورهای دیگر نظیر هند، عثمانی، فرانسه و ایتالیا، اقدام به خرید و جمع آوری جواهرات و  اشیا گرانبها نمودند و آنها را به اصفهان، پايتخت خود منتقل کردند.

با حمله محمود افغان به ایران در زمان سلطنت شاه سلطان حسین و سقوط حکومت، این گنجینه ی با ارزش توسط مهاجمان افغانی به تاراج رفت و هریک از سرداران و اُمرای محمود بخشی از این گنجینه را غارت کردند و با خود به افغانستان بردند. بعد از آن شاه طهماسب دوم با همراهی نادر قلی (نادر شاه افشار)، اصفهان را از چنگ افغان ها خارج کردند و موفق شدند، بخشی از جواهرات را به دست آورند.

نادر شاه همچنین توانست بخشی از جواهرات را که به افغانستان فرستاده شده بود، دوباره به کشور بازگرداند. اما بخش اعظم این جواهرات به هندوستان منتقل شده بود. نادر در ابتدا نامه‌های متعددی را برای پادشاه هندوستان فرستاد، اما چون محمد شاه، پادشاه هند، از پس دادن جواهرات خودداری کرده بود، نادر به قصد بازپسگیری این گنجینه، به هندوستان لشکرکشی کرد. این لشکرکشی سبب شد تا پادشاه هند هدایا و جواهرات زیادی را به نادر شاه اهدا کند. اما متاسفانه بخشی از این جواهرات و گنجینه در مسیر بازگشت به ایران از میان رفت و هرگز به ایران نرسید. نادر پس از بازگشت به ایران، بخش اعظم جواهرات و غنائم باقی مانده را به حکام، امرا و شاهان کشورهای اطراف ایران  هدیه داد. وی همچنين مقداری از این  گنجینه ی ارزشمند را به آستان حضرت امام رضا (ع) تقديم کرد و مقداری را نيز ميان سپاهیان خود تقسيم نمود.

پس از قتل نادر یکی از سرداران وی به نام احمد بیگ افغان ابدالی، جواهرات خزانه ی نادر را غارت نمود و بخشی از این جواهرات دوباره از ایران خارج شدند. یکی از این جواهرات با ارزش، الماس معروف “کوه نور” بود که از کشور خارج شد و هرگز به ایران بازنگشت. الماس کوه نور در ادامه به دست حکام هندی افتاد و در نهایت کمپانی هند شرقی توانست این گوهر گرانبها را به چنگ آورد و آن را به ملکه ويکتوريا اهدا کرد.

تا پایان حکومت افشاریان و زندیان باقيمانده این گنجینه ی ارزشمند چندان تغییر نیافت. با به قدرت رسیدن قاجاریان،  جواهرات دوباره گردآوری شدند و از آنها در ساخت تخت نادری، شمشیر جهان گشای نادری، کلاه مروارید دوزی شده، تاج کیانی، تخت طاووس، کمربند زرین و کره جواهرنشان استفاده شد. با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی، جواهرات سلطنتی که در دوران قاجار در کاخ گلستان نگهداری می شدند، به زیرزمین کاخ مرمر انتقال یافتند و در نهایت در سال ۱۳۱۶ و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایران قسمت عمده این جواهرات به موزه جواهرات ملی منتقل و پشتوانه اسکناس گردید.

شاخص ترین آثار موزه

علاوه بر  صدها قطعه جواهر کمیاب و سنگ های قیمتی نادر که در این موزه به نمایش گذاشته شده اند، اشیای دیگری نیز در این مجموعه وجود دارند که از لحاظ هنری و تاريخی نیز منحصر به فرد بوده و مشابه آنها را در هیچ جای دیگر نمی توان یافت. برخی از این اشیا عبارتند از الماس دریای نور، کره جواهرنشان، تاج کیانی، تاج پهلوی، نیم تاج نورالعین، تخت نادری و تخت طاووس.

جالب است بدانید ارزش این مجموعه به قدری بالا است که زبده‌ترين کارشناسان و ارزيابان جهان هم نتوانسته‌اند قیمتی بر روی این آثار بگذارند.

آدرس: تهران، میدان امام خمینی، خيابان فردوسی، نرسیده به چهارراه استانبول، ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران

ساعات و روزهای بازدید: از شنبه تا سه شنبه از ساعت 14 الی 16:30

.

درکه به معنی دره کوچک یکی از مسیر های پیاده روی و کوهنوردی محبوب و معروف در میان پایتخت نشینان است  که در امتداد رودخانه ‌ای به همین نام در شمال غرب تهران واقع شده است. این تفرجگاه دلپذیر یکی از ییلاقات قدیمی و زیبای شمیرانات محسوب می شود و پاتوق کوهنوردانی است که قصد عزیمت به  جنگل کارا و پناهگاه پلنگ چال را دارند. بهار و تابستان های درکه بسیار خنک و دلپذیر می باشد و از قدیم مأمن مردمانی بوده است که برای فرار از گرمای هوا به این منطقه می آمدند و بسیاری از بزرگان و درباریان تابستان های خود را در این ناحیه سپری می کردند. به طور کلی مسیر پیاده رویِ درکه را می توان در کوچه باغ های قدیمی با دیوارهای کاهگلی، درختان سرسبز و سر به فلک کشیده، صدای گوش نواز رودخانه درکه، غرفه های رنگارنگ فروش تنقلات و سوغاتی و رستوران های سنتی خلاصه کرد.

جاذبه های درکه

امامزاده سید محمد والی

امام‌زاده سید محمد والی از نوادگان امام سجاد (ع) می باشد و گفته می شود ایشان از نخستین افرادی بودند که در درکه ساکن شدند و به آبادانی این منطقه اهتمام ورزیدند. بقعه ی ایشان در ابتدای مسیر قرار دارد و دسترسی به آن راحت است.

جنگل کارا

مسیر ورود به جنگل کارا در مسیر اصلی دره درکه به سمت پلنگ چال قرار دارد. برای دسترسی به این جنگل که اوج زیبایی آن در فصل پاییز نمودار می شود و با پهنه ی وسیعی از برگ های زرد و نارنجی مفروش می شود، کافی است بعد از رسیدن به سفره خانه کارا مسیر خود را به سمت غرب کج کنید و پس از حدود نیم ساعت پیاده روی به این جنگل نسبتا بکر و زیبا خواهید رسید.

قله چین کلاغ

قله ی کلاغ چین در ادامه مسیر جنگل کارا قرار دارد و برای دسترسی به آن بهتر است به وسایل کوهنوردی مجهز بود و از راهنما استفاده کرد. این قله یکی از قله‌های البرز جنوبی است و ارتفاع آن 2820 متر می باشد. آبشار دره دیوانه، غار دو سنگ، دره بهشت و رودخانه فرحزاد از دیدنی های این ناحیه هستند و وجود پوشش گیاهی متنوع و برخی گونه های حیوانی نظیر روباه، خرگوش وحشی، عقاب، قرقی، کبک و جوجه تیغی بر جذابیت این منطقه افزوده اند.

قله و پناهگاه پلنگ چال

قله ی پلنگ ‌چال یکی از قله ‌های شمال شهر تهران و رشته كوه البرز است و پناهگاه‌ پلنگ ‌چال در مسیر صعود به این قله قرار دارد. پناهگاه پلنگ ‌چال در ارتفاع ۲۴۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد و خوابگاهی با ظرفیت ۷۰ نفر در آن ساخته شد است که میزبان کوهنوردانی است که قصد صعود به ارتفاعات بالاتر و قله توچال را دارند.  فاصله امام زاده والی تا پناهگاه پلنگ چال در حدود 8 کیلومتر می باشد و با حدود دو تا سه ساعت پیاده ‌روی می توان به این پناهگاه رسید.

بهترین فصل درکه

بهترین فصل عزیمت به درکه اواخر بهار و فصل تابستان می باشد؛ در این زمان هوایِ خنک و دلچسبِ این ناحیه جسم و جان شما را نوازش می کند و خستگی های زندگی روزمره را از شما می زداید. پاییز و زمستان های درکه بسیار سرد و گاهی یخبندان است و اگر قصد دارید در این فصول به درکه و ارتفاعات بالاتر بروید، تجهیزات مناسب کوهنوردی را همراه خود داشته باشید.

آدرس: تهران، بزرگراه شهید چمران، خیابان یمن، خیابان رشید الدین فضل الله، خیابان داوودیان، درکه

موزه ملی تهران بزرگ‌ترین، قدیمی‌ترین و غنی‌ترین موزه در کشور است که بازدید از آن همچون سفری در دل تاریخ، ما را با سرگذشت ایران زمین از دوران پارینه سنگی تا دوران معاصر آشنا می سازد و بار دیگر غنای فرهنگی، تاریخی، هنری و نبوغ ایرانی را به ما یادآور می شود. موزه ملی تهران یا “موزه مادر” از دو ساختمان مجزا به نام‌های “موزه ایران باستان“ و “موزه باستان شناسی و هنر اسلامی ایران“، تشکیل شده است. سیصد هزار شی تاریخی متعلق به دوران‌های مختلف در این دو موزه به نمایش گذاشته شده اند.

موزه ایران باستان

موزه ی ایران باستان در بخش غربیِ میدان مشق تهران در خیابان سی تیر قرار گرفته است و به لطف ساختمانی با آجرهای اخرایی و سردر ورودی که به سبک نمای ایوان کسری ساخته شده است، به راحتی قابل شناسایی می باشد. این عمارت با شکوه که نمایانگر معماری عصر ساسانی است به دستور رضا شاه، توسط معمار فرانسوی آندره گُدار با الهام از طاق کسرا طراحی شد و دو معمار ایرانی اجرای آن را به عهده گرفتند. ساختمان این موزه در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۷۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موزه ایران باستان در دو طبقه از دو بخش ”پیش ‌از تاریخ ایران” و “موزه دوران تاریخی” تشکیل شده است و شامل اشیایی از دوران پارینه ‌سنگی قدیم تا پایان دوران ساسانی می باشد.

طبقه اول: پیش ‌از تاریخ ایران

در بخش پیش ‌از تاریخ ایران آثاری از دوران پارینه ‌سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد (یعنی از کهن‌ترین دوران تا پیش از ابداع نگارش) در 7 تالار در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته‌ اند.

دندان آسیای کوچک متعلق به کودکی نُه ساله، مربوط به ۲۰ تا ۲۵ هزار سال پیش، ابزارهای ساخته شده از سنگ چخماق، ابزارهای بُرنده برای شکار و کندن پوست حیوانات، تزئینات ساخته شده از صدف،  ظروف سنگی و سفالی متعدد، پیکرک‌های گلی انسان و حیوان و ماکت سفالی خانه های باستانی  از اشیای به نمایش در آمده در این بخش هستند.

طبقه همکف: موزه دوران تاریخی

در موزه دوران تاریخی نیز آثاری از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد تا پایان دوران ساسانی در 7 تالار به نمایش گذاشته شده است. در این بخش از موزه بازدیدکنندگان با شکل گیری حکومت های اولیه و جوامع شهرنشین و آثار به جای مانده متعلق به دوران هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان آشنا می شوند.

کاسه پایه دار با نقش بز کوهی مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد، پیکره سفالی گاو (1250 سال پیش از میلاد)، کهن‌ترین انیمیشن جهان روی سفالی از شهر سوخته، نیم تنه سنگی داریوش اول، بخشی از دیوار تخت جمشید، سردیس آتوسا،  چهره مفرغی یک سردار سلوکی، پیکره مفرغی زئوس خدای یونانی، سنگ نوشتة یونانی معبد لائودیسه، سکة نقره ای فرهاد پنجم اشکانی، ظرف نقره ای زراندود ساسانی و سر مرد نمکی معدن زنجان از مهمترین و دیدنی ترین اشیای به نمایش درآمده در این موزه هستند.

موزه باستان شناسی و هنر اسلامی ایران

ساختمان موزه باستان ‌شناسی و هنر اسلامی ایران که به اختصار به آن موزه دوران اسلامی نیز می گویند، با الهام از کاخ ساسانی بیشابور، به صورت چلیپایی هشت‌ ضلعی، با مساحتی حدود ۴۰۰۰ متر مربع در سه طبقه ساخته شده است و در سال ۱۳۷۵ افتتاح گردید. طبقه همکف این بنا به سالن اجتماعات و سالن نمایشگاه ‌های موقت اختصاص دارد و آثار موزه در طبقات اول و دوم بر اساس زمان ‌بندی تاریخی به نمایش گذاشته شده است. در واقع بازدید از موزه از طبقه دوم آغاز و به طبقه اول ختم می‌شود.

طبقه دوم: تالارهای صدر اسلام، سلجوقی و ایلخانی

مهمترین آثار به نمایش در آمده در این طبقه عبارتند از: قرآن کریم به خط کوفی بر پوست آهو، آثار سفالی نیشاپور و کاشان، پارچه ابریشمی، اسطرلاب برنجی نقره کوب، محراب گچبری مسجد جامع اشترجان اصفهان، گچبری‌ها و آجرکاری‌های دوره سلجوقیان، محراب‌های عظیم ایلخانیان، ظروف زرین فام و  نسخ خطی چون کتاب مسالک و ممالک و پنج گنج نظامی.

طبقه اول: تالارهای قرآن، تیموری، صفویه، افشار، زند و قاجار

قرآن کریم متعلق به سدة 8 ﻫ ق، جامة فتح متعلق به شاه عباس، گوشوارة زرین میناکاری و مرصع مربوط به سدة 13 ﻫ ق، مجسمة طاووس فولادی طلاکوب مربوط به سدة 13 ﻫ ق از شاخص ترین اشیای به نمایش در آمده در طبقه ی نخست موزه ی دوران اسلامی هستند.

آدرس موزه ملی تهران: تهران، خیابان امام خمینی، نبش خیابان سی تیر، خیابان پروفسور رولن، پلاک 1  

بهای بلیط مجموعه موزه ملی تهران: ایرانی 10 هزار تومان- غیر ایرانی 100 هزار تومان

ساعات بازدید:‌ بهار و تابستان همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۹- پاییز و زمستان همه روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷

مصلای امام خمینی (ره) مکانی برای برگزاری مراسم های عبادی، سیاسی، اجتماعی و انجام فعالیت ها و برنامه های فرهنگی و مذهبی می باشد.

ایده اولیه ساخت مصلای امام خمینی به سال ۱۳۶۱ باز می گردد؛ در آن زمان مسئولان شهر تهران تصمیم گرفتند مصلایی بزرگ در تهران احداث کنند تا پاسخگوی جمعیت در حال افزایش پایتخت باشد. برای اجرای این پروژه چندین محل نظیر زمین ‌های شمال میدان آزادی، بوستان لاله، پادگان ولیعصر و پادگان حر در نظر گرفته شد، اما هرکدام بنا به دلایلی همچون عدم دسترسی مناسب، مرکزیت نداشتن و عدم گنجایش کافی از لیست حذف شدند. در نهایت پس از بررسی های متعدد، محدوده اراضی عباس آباد تهران به عنوان بهترین مکان برای احداث مصلای بزرگ تهران در نظر گرفته شد. در ۲۹ دی ۱۳۶۴، در فراخوانی از طریق تریبون نماز جمعه، از طراحان با تجربه و واجد شرایط، برای شرکت در مسابقه تهیه طرح مصلا، دعوت شد و در نهایت  طرح آقای دکتر مؤید عهد در سال ۱۳۶۵ مورد قبول واقع شد و به تأیید رئیس‌ جمهور وقت رسید.

دکتر پرویز موید عهد به عنوان طراح و معمار مصلای امام خمینی توجه به هنر اصیل و معماری غنی ایرانی – اسلامی را سرلوحه ی کار خود قرار داد و در ساخت مصلا از کاشیکاری های زیبا و هنر هنرمندان برتر کشور استفاده کرد تا اثری ماندگار در قلب پایتخت از خود به یادگار بگذارد.

معماری مصلا

مجموعه 63 هكتاری مصلای بزرگ امام خمینی(ره) حدود 670 هزار مترمربع زیربنا دارد و یك مسجد جامع، یك گنبد اصلی منحصر به فرد از نظر ارتفاع و قطر در آن قرار دارد.

نکات جالب مصلای بزرگ امام خمینی

• مصلی ۱۲ صحن و ۵ ورودی دارد. (12 امام و 5 تن آل عبا)
• ارتفاع دو گلدسته‌ ی مصلی ۱۴۰ متر می باشد و از نظر ارتفاع بلندترین مناره در ایران می باشد.
• داخل گلدسته‌ ها، پله ‌های مارپیچ طراحی شده است که از میان آن ‌ها آسانسور عبور می ‌کند.
• ارتفاع ایوان بزرگ مصلی ۷۲ متر به عدد شهدای کربلا می باشد.
• مصلا دارای ۷ گنبد می ‌باشد که متأثر از معماری گنبد ‌های ایرانی مناطق مختلف کشور طراحی شده‌اند
• ارتفاع گنبد مسجد 63 متر (به عدد سال‌های عمرپیامبر اسلام) است و قطر خارجی آن 100 متر مربع و قطر داخلی آن حدود 90 متر مربع است.
• گنبد اصلی مصلا بزرگ امام خمینی (ره) یکی از بزرگترین گنبد‌های جهان اسلام به شمار می رود.
• حوض مرکزی مصلی دارای ۳۰۰۰ متر مربع مساحت است.
• گنجایش مصلی بزرگ امام خمینی (ره) در حدود 17 هزار نفر می باشد.

ورودی اصلی مصلای امام خمینی (ره) تهران: خیابان شهید بهشتی، روبروی خیابان میرعماد

پارک دانشجو یکی دیگر از پارک های محبوب در شهر تهران است. این پارک در یکی از شلوغ ترین و پر رفت و آمد ترین مناطق پایتخت، یعنی چهارراه ولیعصر واقع شده است. این پارک از شمال به خیابان انقلاب، از غرب به خیابان ولیعصر و از شرق به خیابان رازی محدود می شود.

پارک دانشجو که تا پیش از انقلاب بوستان پهلوی نام داشت، در سال ۱۳۴۶ با هدف ایجاد یک مرکز فرهنگی – تفریحی در زمینی به مساحت ۳۲۰۰۰ مترمربع احداث گردید. وجود کتابخانه، حوض های بزرگ با آبنما های زیبا، نیمکت های متعدد، غرفه های فروش مواد غذایی، زمین بازی کودکان، درختان سرسبز و فضا سازی زیبا را می توان از دلایل محبوبیت این بوستان دانست. اما مهمترین مشخصه ی بوستان دانشجو بنای تئاتر شهر می باشد. تئاتر شهر با ساختمان دایره ای شکل، معماری متمایز و پنج سالن نمایش در چند قدمی پارک دانشجو واقع شده است. اجرای نمایش و موسیقی خیابانی مقابل ساختمان تئاتر شهر یکی دیگر از جاذبه های بوستان دانشجو می باشد که اوقات فرح بخشی را برای پایتخت نشینان و گردشگران فراهم آورده است.

پارک دانشجو به دلیل نزدیکی به تئاتر شهر، تالار وحدت، پژوهشکده فرهنگ و هنر، دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی امیرکبیر از اهمیت زیادی برخوردار بوده و اغلب پاتوق دانشجویان و فرهیختگان می باشد. این پارک از دیرباز محلی برای گردهمایی دگرباشان جنسی در تهران بود.

مهمترین بناهای نزدیک به پارک دانشجو:

ساختمان تئاتر شهر 

یکی از مهمترین و شناخته شده ترین مراکز همجوار پارک دانشجو، تئاتر شهر است. تئاتر شهر شامل پنج سالن نمایش، بزرگ ترین مجموعه نمایش تئاتر ایران محسوب می شود. ساختمان تئاتر شهر در دوران پهلوی دوم و در سال 1346 توسط علی سردار افخمی طراحی شد. ساخت این بنا به عنوان مدرن ترین سالن تئاتر تهران، پنج سال به طول انجامید. تئاتر شهر در تاریخ 8 بهمن ماه 1351 با اجرای نمایش باغ آلبالو (نویسنده:آنتوان چخوف-کارگردان:آربی اوانسیان- بازیگران:داریوش فرهنگ، سوسن تسلیمی، مهدی هاشمی، فریده سپاه منصور، فهیمه راستکار و پرویز پورحسینی) رسما افتتاح شد. سرپرستی تئاتر شهر در ابتدا برعهده ی سازمان “جشن هنر شیراز” بود که پس از مدت زمان کوتاهی به “سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران” واگذار شد. این مجموعه در لیست میراث فرهنگی کشور قرار دارد.

تالار وحدت

تالار وحدت به منظور اجرای اپرا، نمایش های باله، کنسرت های موسیقی ایرانی و اروپایی با اجرای سمفونی “مرد من” توسط خانم سیمین غانم، در تاریخ 3 آبان ماه 1346 با نام “تالار رودکی” رسما افتتاح شد. مجموعه تالار وحدت شامل دو تالار است که پس از انقلاب اسلامی تالار بزرگ تر به “تالار وحدت” و تالار کوچک تر نیز به “تالار رودکی” تغییر نام یافتند. در حال حاضر، بیشتر اجراهای این تالار کنسرت های موسیقی و نمایش های تئاتر است.