شهر مشهد واقع در استان خراسان رضوی از پرترددترین شهرهای کشور در تمام ماه­های سال می­­باشد که مسافران و زائران بسیاری را به سمت خود جذب می­کند. یکی از مهم­ترین خطوط مسافری مشهد، مسیر ریلی و ایستگاه راه‌آهن مشهد است که سالانه نزدیک به ۱۲ میلیون مسافر و زائر یعنی حدود 30 درصد از بازدیدکنندگان مشهد را به خود اختصاص داده است. ایستگاه راه‌آهن مشهد برای آماده سازی پذیرش 25 میلیون مسافر و زائر تلاش می­کند. به همین منظور در حال ساخت ایستگاه­ دوم این مسیر نیز هستند. از مزایای سفر با قطار می­ توان به وجود امنیت بالا نسبت به سایر وسایل نقلیه، کاهش چشمگیر هزینه ­های سفر، نداشتن مشکل ترافیک، دارا بودن شرایط پذیرایی، خواب و استراحت، وجود سرویس بهداشتی، مشخص بودن مسیر و نبود مشکل گم شدن در مسیر و سازگاری با محیط زیست اشاره کرد.

ایستگاه راه‌آهن مشهد یکی از قدیمی­ ترین ایستگاه­ های ریلی کشور می­باشد که زمان ساخت آن به قبل از جنگ جهانی دوم باز می­گردد. این ایستگاه یکی از ۲۰ اثر بی­نظیر ساخته شده بعد از جنگ جهانی دوم در ایران و از مجهزترین ایستگاه­های ریلی کشور است. از ایستگاه راه‌آهن مشهد تا ایستگاه راه ­آهن تهران مسیر ریلی ۹۲۶ کیلومتری به همراه نزدیک به 3 هزار پل شامل 80 پل بزرگ قرار گرفته است. قطارهای پرسرعت توربوترن، برای اولین بار در این مسیر به شکل دو لاین رفت و برگشت مجزا شروع به کار کردند. راه­ آهن مشهد- تهران بر خلاف جاده آن موازی با رشته ­کوه بینالود و از نزدیکی شهر اسفراین عبور می­کند. راه ­آهن مشهد دو ایستگاه باری و مسافری دارد و ۷ خط مسافری و چند ترمینال باری و گمرکی دارد.

تاریخچه

در اوایل قرن چهارده خورشیدی، با اتمام راه ­آهن جنوب به شمال، عملیات ساخت راه ­آهن تهران به مشهد با همکاری آلمانی­ ها آغاز گردید. موعد افتتاح آن سال 1321 خورشیدی عنوان شده بود اما به دلیل شدت جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط انگلستان و شوروی در سال 1320 به طور موقت عملیات ساخت آن متوقف شد. پس از آن به واسطه مشکلات مالی دولت، عملیات به کندی پیش رفت تا اینکه در سال 1355 خورشیدی ساخت راه ­آهن تهران- مشهد به پایان رسید. این ایستگاه تا پیش از گسترش ایستگاه راه‌آهن تهران بزرگ‌ترین ایستگاه راه‌آهن کشور شناخته می­شد.

ایستگاه نادرشاه (یک ایستگاه قبل از ایستگاه راه‌آهن مشهد) جهت ارادت زائرین به امام رضا، بر روی پلی مشرف به حرم ساخته شد. این پل بعدها و در دوران جمهوری اسلامی به پل سلام تغییر نام داد.

ساختمان ایستگاه راه‌آهن مشهد

ساختمان ایستگاه راه ­آهن با زیربنای تقریبی 12 هزار متر مربع توسط حیدر غیایی، معمار ایرانی با همراهی عبدالعزیز فرمانیان، محسن فروغی و معمار فرانسوی، فرناند پویون، به شکل بال‌های فروهر و با الگوگیری از معماری اشکانی تیسفون و ایوان مدائن طراحی گردید. این ساختمان یکی از بی­نظیرترین بناهای معماری معاصر شهر مشهد محسوب می­شود که در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده است. همچنین ایستگاه راه­ آهن رشت با اقتباس از معماری ایستگاه راه‌آهن مشهد، توسط مهندسین مشاور سینام و با معماری طرح مهندس هانی قدسی بازطراحی و ساخته شده است.

میدان راه ­آهن مشهد و المان آن

تا پیش از ساخت ایستگاه مترو شهری مشهد در نزدیکی میدان راه ­آهن، بلوار راه­ آهن مشهد یکی از دروازه‌های شهر و از سرسبزترین و زیباترین بخش­های شهر به حساب می­ آمد که با شروع عملیات ساخت ایستگاه مترو شهری، پایانه­ های مسافربری اتوبوس و تاکسی و افزایش ترافیک، از زیبایی­ های آن کاسته شد.

شهر مشهد در گذشته پایتخت حکومت نادر شاه افشار بوده و آرامگاه این شاه کشورگشا نیز در همین شهر واقع شده است. المان واقع در میدان راه ­آهن که نزدیک به ایستگاه راه‌آهن مشهد قرار دارد با الهام از طرح کلاه افشاریان و تاج نادرشاه ساخته شد و زیبایی خاصی به ساختمان فوق­ العاده ایستگاه راه ­آهن می­بخشد.

همچنین پیرامون این المان تندیس­های ساخت حسن ارژنگ نژاد از مفاخر اشکانی، افشاری و سامانی قرار گرفته است. با طرح احیای میدان راه‌آهن، در پایه المان میدان راه­ آهن، کاربری گالری و نمایشگاه آثار هنری ایجاد شد.

امكانات و تسهیلات ايستگاه راه آهن مشهد

در ایستگاه راه‌آهن مشهد امکانات و تسهیلات ویژه ­ای برای بازدیدکنندگان مشهد و مسافران تدارک دیده شده است. از جمله این امکانات می­توان به دفاتر راهنمای گردشگری و خرید بلیت، تلفن همگانی، باجه­ های اينترنت، فروشگاه، انبار توشه، پارکینگ، نمازخانه، سرويس بهداشتی و دستگاه خودپرداز اشاره کرد.

دسترسی به سطح شهر

ایستگاه راه‌آهن مشهد در بخش شمالی شهر مشهد و در فاصله دو کیلومتری حرم امام رضا واقع شده و می­توان به سادگی با استفاده از اتوبوس­های تندرو، تاکسی و مترو خود را به جاهای دیگر شهر رساند. لازم به ذکر است خطوط اتوبوسرانی 83، 79 و 29 در ایستگاه راه آهن مشهد قرار گرفته­ اند.

مسيرهای پر سفر راه­ آهن مشهد

مشهد به تهران در مدت زمان: 10 تا 11 ساعت

ايستگاه­های مسير: مشهد، نيشابور، نقاب، شاهرود، دامغان، سمنان، گرمسار، تهران

مشهد به تبريز در مدت زمان: 24 ساعت

ايستگاه­های مسير: مشهد، نيشابور، شاهرود، سمنان، تهران، كرج، هشتگرد، قزوين، زنجان، ميانه، مراغه، تبريز

مسير مشهد به ساری (1) در مدت زمان: 15 ساعت

ايستگاه­های مسير: مشهد، فريمان، كاشمر، نيشابور، سبزوار، جوين، اسفراين، شاهرود، دامغان، سمنان،گرمسار، فيروزكوه، پل سفيد، قائم شهر، ساری

مسير مشهد به ساری (2) در مدت زمان: 14 ساعت

ايستگاه­های مسير : مشهد، قوچان، شيروان، بجنورد، آزادشهر، علي آباد كتول،گرگان، بهشهر، ساری

 همچنین قطارهایی از این ایستگاه به شهرهای بندرعباس، یزد، شیراز، اراک، اصفهان، کرمان، همدان و رشت تردد دارند.

آدرس راه­ آهن مشهد

ایستگاه راه‌آهن مشهد در میدان راه ­آهن واقع در بلوار کشوری مشهد قرار گرفته است و می­توان با استفاده از مترو، تاکسی و اتوبوس به این ایستگاه رسید.

مرکز تلفن راه آهن‏: 32224681-051 و 9-32224682-051

سامانه پیامکی روابط عمومی: ‏۳۰۰۰۱۳۴۵

آدرس: بلوار شهید کشوری، میدان راه­ آهن، ایستگاه راه ­آهن مشهد

• آشنایی با جاذبه های گردشگری مشهد

فرودگاه بین المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد دومین فرودگاه پر رفت‌وآمد کشور پس از فرودگاه­ بین‌المللی مهرآباد تهران می­باشد. این فرودگاه در جنوب شرقی شهر مشهد، قطب گردشگری شمال شرق کشور و مهمترین شهر مذهبی ایران، قرار گرفته و رتبه سوم تعداد پروازهای ورودی و خروجی ایران را داراست. در تعطیلات نوروزی و مذهبی به دلیل قرارگیری حرم امام رضا در شهر مشهد، ورود و خروج گردشگران به این شهر شدت می­پذیرد.

تاریخچه

فرودگاه مشهد در سال ۱۳۳۰ خورشیدی با دو باند موازی در زمینی به مساحت ۵۴۰ هکتار طراحی و ساخته شد و پس از اتمام جنگ ایران و عراق نام آن به فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد تغییر یافت. در سال ۱۳۴۶ خورشیدی باند بتنی فرودگاه و پایگاه پدافند نیروی هوایی به فرودگاه هاشمی‌نژاد افزوده شد و یک پرواز نوع DC3، روزانه مسیر تهران تا مشهد را طی می­کرد. همچنین مورد استفاده پروازهای آموزشی و نظامی نیز بود. در سال 1357 خورشیدی و همزمان با افزایش پروازها، ورود هواپیماهای DC8، ایرباس و بوئینگ­های ۷۰۷، ۷۲۷ و ۷۳۷، پارکینگ، ترمینال جدید، برج مراقبت و ساختمان‌های جانبی اما ناتمام فرودگاه به آن افزون گشت و بعد از انقلاب تکمیل شد.

آمارهای فرودگاه هاشمی نژاد

مطابق آمار سال 2016 میلادی، در فرودگاه هاشمی‌ نژاد نشست و برخاست ۷۰٬۰۸۴ هواپیما و جابجایی ۱۰٬۰۳۰٬۲۳۰ نفر مسافر و ۸۶٬۶۸۱٬۰۱۰ کیلوگرم بار صورت گرفته است. حداقل ۱۷۰ و حداکثر ۲۴۰ پرواز در روز و به طور متوسط 22 هزار مسافر داخلی و خارجی از فرودگاه هاشمی‌ نژاد مشهد استفاده می‌کنند که بیش از یک پنجم آن­ها مسافران خارجی می­باشند.

امکانات فرودگاه شهید هاشمی نژاد

فرودگاه هاشمی نژاد دارای سه ترمینال است و به جز ایرباس 380، ظرفیت پذیرش انواع هواپیماها تا رده بویینگ ۷۴۷  را دارد.

این فرودگاه امکان اجاره خودرو در داخل و خارج از کشور را توسط شرکت یوروپکار در ترمینال یک تدارک دیده است. همچنین فرودگاه دارای یک پل ارتباطی با هواپیما جهت سهولت مسافران قرار دارد.

بزرگترین و مجهزترین مرکز هوانوردی مشهد با نام مرکز آموزش علوم فنون و خدمات هوایی در فرودگاه هاشمی‌ نژاد مشهد قرار دارد. فعالیت­های این مرکز در زمینه­ های خلبانی­، تعمیر و نگهداری هواپیما، دیسپچ، اویونیک و مهمانداری می­باشد. چند هواپیمای آموزشی و آشیانه بزرگ جهت تعمیر و نگهداری هواپیما جهت استفاده دانشجویان از دیگر امکانات این فرودگاه می­باشد. فرودگاه هاشمی‌ نژاد در سال 1394 خورشیدی به خط ۱ مترو مشهد اتصال داده شد. تاکسی و اتوبوس‌های شهری نیز برای خدمت­رسانی به مسافران در فرودگاه حاضر هستند. اولین پارکینگ طبقاتی فرودگاهی ایران با ظرفیت 400 خودرو، پارکینگ ترمینال یک با ظرفیت 2000 خودرو، پارکینگ ترمینال دو با ظرفیت 500 خودرو، پارکینگ ترمینال سه با ظرفیت 2000 خودرو در این فرودگاه قرار دارد.

فروشگاه­های غذا و نوشیدنی، پوشاک و صنایع دستی، نقره و زیورآلات، سوغات و اسباب­بازی فروشی، دفاتر ترافیک و فروش بلیت شرکت‌های هواپیمایی و رزرو هتل، به همراه صندلی ماساژ، آرایشگاه، اتاق سیگار در کنار بخش­های CIP، بخش نگهداری بار امانات و اشیای گمشده، خدمات بانکی، خدمات اورژانس، خدمات بسته­ بندی بار و باربری دیگر امکانات فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد محسوب می­شوند.

پروازهای­ فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد مشهد

علاوه بر پروازهای نظامی و آموزشی به این فرودگاه، پروازهای قریب به بیش از ۱۶ ایرلاین خارجی و ۱۴ ایرلاین داخلی از طریق فرودگاه بین‌المللی هاشمی‌نژاد مشهد صورت می­گیرد.

ایرلاین­ های داخلی و خارجی فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد

ایرلاین های داخلی فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد شامل شرکت­های: آتا، آسمان، ایرتور، ایران ایر، کیش­ ایر، تابان، پویا، زاگرس، قشم، کاسپین، ماهان، معراج، ساها، سپهران و وارش می شود.

ایرلاین­ های خارجی فرودگاه شامل شرکت­های: کویت­ایرویز، جزیره ایرویز، کام‌ایر، القطریه، قطر ایرویز، ایرعربیا، امارات، فلای بغداد، فلای دبی، سان اکسپرس، جرمینا، ترکیش­ ایر، افغان جت، آریانا، صافی، عمان ایر، شاهین اینترنشنال، عراق ایرویز و العربیه می­باشند.

ترمینال پروازهای داخلی و خارجی فرودگاه هاشمی‌ نژاد

ترمینال یک فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد با مساحت نزدیک به 38 هزار متر مربع، به منظور انجام پروازهای داخلی در بخش شرقی فرودگاه واقع شده است. البته پذیرش بار، دریافت کارت پرواز و سوار شدن به هواپیما از بخش غربی فرودگاه صورت می­گیرد.

ترمینال دو فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد با مساحت 21 هزار متر مربع جهت خروج پروازهای خارجی ایجاد شده است.

ترمینال ورودی پروازهای خارجی فرودگاه بین المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد

ترمینال سه فرودگاه هاشمی‌نژاد مشهد با مساحت 10 هزار متر مربع جهت ورود پروازهای خارجی در نظر گرفته شده است.

مسیر پروازهای فرودگاه بین الملی شهید هاشمی‌ نژاد مشهد

پرواز به فرودگاه­های داخلی:

از فرودگاه هاشمی نژاد مشهد پروازهای داخلی به مقصد فرودگاه­های مهرآباد، امام خمینی، سردار جنگل رشت، شهید دستغیب شیراز، شهید صدوقی یزد، شهید بهشتی اصفهان، كاشان، اراک، شهید مدنی تبریز، زنجان، ساري، گرگان، نوشهر، كرمان، كرمانشاه، چابهار، زابل، زاهدان، اهواز، آبادان، ماهشهر، ایلام، بندرعباس، بوشهر، بيرجند، همدان، اردبيل، اروميه، عسلویه، قشم و کیش صورت می­پذیرد.

پرواز به فرودگاه های خارجی:

از فرودگاه هاشمی نژاد مشهد پروازهای خارجی به مقصد شهر­های آدانا، استانبول، بغداد، نجف، بصره، جده، بیروت، دبی، دوحه، شارجه، مسقط، لاهور، قندهار، کابل، هرات، مزار شریف، دهلی نو و کویت انجام می­گردد.

نحوه دسترسی به فرودگاه بین المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد

فرودگاه بین المللی شهید هاشمی‌نژاد در جنوب شرقی مشهد و بلوار جمهوری اسلامی قرار گرفته و دسترسی به آن از طریق خودروی شخصی و سامانه حمل و نقل عمومی امکان پذیر است. برای رسیدن به فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی نظیر خط یک مترو، خط 77 اتوبوسرانی و همچنین تاکسی­ های عبوری و فرودگاهی و با عبور از میدان پانزده خرداد واقع در خیابان امام رضا به بلوار جمهوری اسلامی می­رسیم. در انتهای این بلوار فرودگاه مشهد قرار دارد.

آدرس: بعد از میدان پانزده خرداد، انتهای بلوار جمهوری اسلامی

تلفن: ۳۳۴۰۰۰۰۱-۰۵۱

اطلاعات پرواز: ۱۹۹

منطقه ییلاقی شاندیز مشهد که در تقسیمات کشوری سال 1386 به همراه شهر طرقبه با عنوان شهرستان طرقبه-شاندیز شناخته می­شود در 20 کیلومتری غرب مشهد واقع شده است. این شهر با وسعت تقریبی 38.725 کیلومتر مربع، در ارتفاع 1400 متری از سطح دریا قرار گرفته است و منطقه­ ای سردسیر با تابستان­های خنک و زمستان های بسیار سرد به شمار می­آید. جمعیت شاندیز بنابر سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، بالغ بر ۱۳٬۹۸۷ نفر است. این شهر از شمال به میان ولایت، از جنوب به نیشابور، از شرق به طرقبه و از غرب به چناران و گلمکان منتهی می­شود.

طبیعتی سرسبز، درختان انبوه، گل­های وحشی و رودخانه­ های جاری شهر شاندیز، در کنار امکانات و جاذبه­ های گردشگری دیدنی، این منطقه را به یکی از مطرح ­ترین تفرجگاه­های مورد علاقه گردشگران و مردم شهر مشهد تبدیل کرده است.

تاریخچه و وجه تسمیه شاندیز مشهد

از منظر پیشینه و قدمت تاریخی، این منطقه قبل از ورود دین اسلام به ایران نیز یک محیط مسکونی به شمار می­رفته و راه قدیم مشهد به نیشابور از این منطقه می­گذشته است. پیشتر شاندیز را با نام­های شاه‌دژ یا شاه‌دیز به معنای شاه قلعه می­شناختند. این قلعه محل زندگی مردم منطقه بوده و در زمان قاجار توسط حاکم خراسان، حسام السلطنه، به توپ بسته می­شود. از سال ۱۳۸۴ منطقه ییلاقی شاندیز منطقه نمونه بین‌المللی گردشگری ایران معرفی گردید و درخت چنار ۲۷۰۰ ساله آن نیز به عنوان نمادی برای این شهر شناخته می­شود.

تفرجگاه ­ها و جاذبه ­های گردشگری شاندیز مشهد

وجود امکانات رفاهی متعدد به خصوص رستوران­ها اصلی­ترین جاذبه گردشگری این منطقه ییلاقی می­باشند.
از دیدنی­ های شهر شاندیز می­توان به مجموعه توریستی گلستان شاندیز، مجموعه رستوران­های پدیده شاندیز، پارک پردیس، رصد نجوم رضوی، بقایای قلعه تاریخی شاه، مسجد جامع تاریخی، آرامگاه شیخ حافظ ابردهی، بوستان طبیعت شاندیز، تفرجگاه چهل بازه، موزه رباط ویرانی، سنگ نگاره چندین هزارساله شترسنگ، پیست اسکی شیرباد و موزه شهرداری اشاره کرد.

از روستاهای این منطقه می­توان به روستاهای سرآسیاب، زشک، ارچنگ، خادر، شاندیز، ابرده پایین و ابرده بالا اشاره کرد و رودخانه­ های مایان، زشک، مغان، کنگ و جاغرق نیز از این منطقه عبور می­کنند.

یک پارک جنگلی با آب فراوان و درختان بی­شمار در انتهای شاندیز قرار دارد که محل مناسبی برای گردشگران در فصل تابستان می­باشد. در مسیر جاده مشهد به شاندیز ورزشگاه بزرگی به نام ثامن با امکاناتی نظیر زمین چمن فوتبال، زمین فوتسال، پیست موتور سواری و پیست اتومبیل­رانی وجود دارد که نقش به سزایی در جذب گردشگران به این مکان دیدنی ایفا می­کند.

مجتمع تفریحی و تجاری پدیده، یکی از جدیدترین مجموعه­ های تفریحی و تجاری است که در زمینی به مساحت ۵۰ هکتار جهت سرگرمی، خرید و غیره در مرکز شهر شاندیز در حال ساخت می باشد. این مجموعه تفریحی و تجاری با امکاناتی از قبیل مجتمع بزرگ فرهنگی، هتل پنج ستاره، مجتمع اداری، پارک آبی، شهربازی سرپوشیده، باغ گل­ها، مجتمع آپارتمان­های مسکونی و مرکز خرید بسیار بزرگ، پیست پاتیناژ، خیابان سنگ فرش، خیابان غذا و رستوران­های ملل در حال ساخت می­باشد و از بزرگ­ترین و متنوع‌ترین مجموعه‌های خاورمیانه به شمار می­آید.

شهر شاندیز همچنین دارای شهرک صنعتی طوس می­باشد و هتل ­ها و اقامتگاه ­های بوم­گردی نیز در این منطقه به گردشگران خدمات ارائه می­دهند.

خوراکی­ها و صنایع دستی منطقه ییلاقی شاندیز مشهد

رستوران های زیادی در این شهر وجود دارد که غذای پرآوازه این منطقه یعنی شیشلیک را به میهمانان خود ارائه می­دهند. گیلاس شاندیز یکی از معروفترین میوه ­های شناخته شده شهر شاندیز است و البته باید گفت که اوایل بهار تماشای درختان گیلاس این منطقه که با شکوفه­ های زیبا سفیدپوش می­شوند بسیار دیدنی و چشم­ نواز می­باشد.

ظروف سنگی، پوست­های چرمی و پوستین دوزی از مهم­ترین صنایع و سوغات شاندیز محسوب می­شود. همچنین نمدبافی، گلیم و فیروزه تراشی از دیگر هنرهای مردم این منطقه است.

مسیر دسترسی به شاندیز مشهد

برای رفتن به منطقه ییلاقی شاندیز می توان از تاکسی­ های دربست و خطی، اتوبوس و خط ۱ مترو استفاده کرد. از مسیر انتهای بلوار وکیل آباد با پیمودن ۱۸ کیلومتر به دوراهی طرقبه-شاندیز می­رسیم و از جاده سمت راست به ییلاقات خوش آب و هوای شاندیز خواهیم رسید.

بازدید از شهر شاندیز ساعت خاصی ندارد و به صورت 24 ساعته می­توان از این شهر زیبا دیدن کرد. بهترین زمان سفر به این منطقه تماشایی فصل­های بهار و تابستان می­باشد.

• آشنایی با سایر دیدنی های مشهد