پل‌ها، آفریده‌های عجیبی هستند، در گذشته سازه‌هایی برای اتصال و ارتباط بودند، اما با این حال به فرصتی برای نمود هنر معماران این سرزمین تبدیل شدند، در چهارمحال و بختیاری نیز می‌توان نمونه‌ای از این پل‌های تاریخی را مشاهده کرد.
به گزارش ایسنا، اگر به شهرهای ایران سفر کرده باشید به طور حتم در برخی از این شهرها چشمتان به پل‌های تاریخی افتاده است، پل‌های منحصر به‌فردی که در گذشته تنها راه ارتباطی بین روستاها و شهرها محسوب می‌شدند.
سازه‌هایی که امروزه به نمادی از عظمت تمدن ایران قدیم تبدیل شده‌اند، پل‌هایی که علاوه بر کارکرد ارتباطی، نمادی از کمال هنر معماری ایران هستند، پل‌ها در گذشته سازه‌هایی برای اتصال و ارتباط بودند، اما با این حال به فرصتی برای نمود هنر معماران این سرزمین تبدیل شدند.
در گوشه و کنار چهارمحال و بختیاری نیز می‌توان نمونه‌ای از این پل‌های تاریخی را مشاهده کرد، پل‌هایی که ساخت بیشتر آنها به سالیان دور برمی‌گردد، اما معماران و سازندگان هنرمند این پل‌های تاریخی، با مهارت خاصی موفق شده‌اند با در اختیار داشتن ساده‌ترین امکانات، این پل‌های با دوام و مقاوم را بسازند.
پل‌های زمانخان، خراجی، کنرک، بهشت‌آباد، مصلی بروجن، اله‌یار بن، پل سیمی دوپلان، کره‌بس، هوره و خداآفرین از مهمترین پل‌های تاریخی استان است که می‌توان به آنها اشاره کرد.
پل تاریخی زمانخان
پل تاریخی زمانخان از جمله شاهکارهای معماری دوران صفوی است که در پنج کیلومتری شهر سامان و در ۲۶ کیلومتری شمال غربی شهرکرد بر روی رودخانه زاینده‌رود احداث شده است.
پل از دو دهانه نامساوی به طول پنج و ۵.۶ متر تشکیل شده و ستون وسط آن، متکی بر تخته سنگی بریده شده است.
از نظر اهمیت تاریخی، برخی آن را بعد از پل الله‌وردیخان دومین پل مهم احداث شده بر روی زاینده‌رود است.
پل هوره
این پل در روستایی به نام هوره از توابع شهرستان سامان و در کنار رودخانه زاینده‌رود قرار دارد، ساخت پل هوره در خرداد سال ۱۳۳۷ هجری شمسی آغاز و در پاییز سال ۱۳۳۸ به اتمام رسید.
این پل به دلیل از بین رفتن پل قدیمی هوره و صعب‌العبور بودن رودخانه مخصوصا در زمستان و فصل بارندگی ساخته شد، نام پل به روستایی که در آن قرار دارد منسوب شده است.
پل سیمی دوپلان
این پل بر روی رودخانه کارون در نزدیکی روستای دوغان از توابع بخش نوغان در شهرستان کیار احداث شده است، پل سیمی دوپلان به دازای ۲۰ متر و عرض کمتر از یک متر در محلی بسیار مناسب و درست در جایی که صخره‌های ساحل رودخانه به هم بسیار نزدیک شده و عرض آن در کمترین حد ممکن است.
پایه‌های این پل بر بقایای قدیمی‌تر از سنگ قلوه و لاشه که بارها تجدید و احیا شده قرار دارد، این پل به مسیر جاده اینچ در زمان قاجاریه توسط یک شرکت انگلیسی به همین نام در مسیر جاده اصفهان-خوزستان تاسیس شده است.
پل بهشت‌آباد
این پل بر روی رودخانه بهشت‌آباد در شهرستان اردل واقع شده است و به فاصله ۳۰۰ متری شمال شرقی روستای بهشت‌آباد قرار دارد، آب بهشت‌آباد از به هم پیوستن آب کیار و آب‌های شهرستان فارسان در ابتدای تنگ درکش‌درکش جریان می‌یابد.
پل بهشت‌آباد در انتهای صخره‌های درکش‌ورکش در محلی که صخره‌ها پایان می‌یابد و به نزدیک‌ترین حد خود می‌رسد احداث شده است، قدمت اولیه پل به درستی مشخص نیست ولی وضعیت کنونی دارای قدمتی صفوی است که در دوره قاجار مرمت شده است.
پل مصلی بروجن(بازارچه صنایع‌دستی)
این پل، عروس پل‌های بروجن است و بهترین سند بر جای مانده از تاریخ ساخت و متولیان پل، سنگ نوشته‌ای است که بر دیواره پل نصب شده بود و هم‌اکنون از سوی میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری در قلعه چالشتر نگهداری میشود.
این پل با قدمت بیش از ۱۰۰ سال تنها پل ماشین‌رو در زمان قدیم بوده که بر روی رودخانه ساخته شده است، در حال حاضر با محوطه‌سازی در اطراف این پل، این مکان تبدیل به بازارچه دائمی صنایع‌دستی شده است.
پل خداآفرین
پل خدا آفرین در سمت جنوب شرقی روستای گزستان قرار گرفته است، روستای گزستان، در ۱۴۰ کیلومتری شهرکرد، در منطقه بازفت واقع شده است.
این پل به دلیل ریزش کوه، در زمان‌های قدیم و محوشدن رودخانه برای مسافتی چند کیلومتری به این نام خوانده می شود، پل خدا آفرین به صورت طبیعی بر روی رودخانه بازفت ایجاد شده که تنها محل عبور عشایر منطقه برای ییلاق و قشلاق بوده و برای عبور از صخره‌های صعب العبور در زمان‌های گذشته بیش از یکصد پله سنگی ساخته یا حجاری شده است که امروزه توجه کوهنوردان و گردشگران فراوانی را به خود جلب کرده است.
پل کره‌بس
نخستین پل استان به سبک معماری جدید است که در دوره پهلوی اول بر روی رودخانه کره بس شهرستان لردگان ساخته شد که محل عبور و مرور در گذشته بوده است، در حال حاضر در کنار این پل یک پل فلزی دوطرفه برای رفت و آمد خودروها در مسیر استان خوزستان در نظر گرفته شده است.
پل خراجی
از پل‌های دوره قاجاریه است، ولی پایه و شالوده آن به قرن‌ها پیش تعلق دارد، پل خراجی دارای 10دهانه طاق است، که طاق‌ها با آجر و موج‌شکن‌ها به دلیل جریان آرام آب رودخانه به صورت گرد ساخته شده‌اند.
پل روستای خراجی در مسیر عبور کاروان از تنگه خراجی بوده و راه پل ارتباطی روستا از روی رودخانه کیار است، از جمله اقدامات مرمتی که بر روی بنا انجام شده می‌توان به لایروبی، استحکام بخشی، بندکشی و اجرای جداره مسیل در طرفین آن اشاره کرد، این پل توسط اداره‌کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان مرمت شده است.
زیرساخت‌ها در اطراف پل‌های تاریخی استان فراهم است
واحد جولایی- رییس گروه حفظ و احیای اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به وجود ۱۲ پل تاریخی و شاخص در استان، اظهار کرد: این پل‌ها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.
وی پل‌های زمانخان، بهشت‌آباد، بارده، الله‌یار بن، حاج مهدی بن، کنرک جونقان، خراجی، هوره، دوپلان، کره‌بس و پل خداآفرین از جمله مهمترین پل‌های تاریخی استان بوده که مربوط به دوران صفویه، قاجار و پهلوی هستند، گرچه عمدتا مربوط به دوران قاجاریه با قدمت حدودا ۴۰۰ ساله هستند.
جولایی با اشاره به جذابیت پل‌ها که محلی برای جذب گردشگر به شمار می‌روند، خاطرنشان کرد: پل‌های استان از آجر، سنگ و ساروج ساخته شده‌اند که خوشبختانه کار مرمت با حفظ تاریخی بودن آنها انجام شده است، از طرفی زیرساخت‌های لازم در اطراف آن مناطق فراهم بوده و پذیرای گردشگران هستند.
منبع:ایسنا
