منطقه ییلاقی شاندیز مشهد که در تقسیمات کشوری سال 1386 به همراه شهر طرقبه با عنوان شهرستان طرقبه-شاندیز شناخته می­شود در 20 کیلومتری غرب مشهد واقع شده است. این شهر با وسعت تقریبی 38.725 کیلومتر مربع، در ارتفاع 1400 متری از سطح دریا قرار گرفته است و منطقه­ ای سردسیر با تابستان­های خنک و زمستان های بسیار سرد به شمار می­آید. جمعیت شاندیز بنابر سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، بالغ بر ۱۳٬۹۸۷ نفر است. این شهر از شمال به میان ولایت، از جنوب به نیشابور، از شرق به طرقبه و از غرب به چناران و گلمکان منتهی می­شود.

طبیعتی سرسبز، درختان انبوه، گل­های وحشی و رودخانه­ های جاری شهر شاندیز، در کنار امکانات و جاذبه­ های گردشگری دیدنی، این منطقه را به یکی از مطرح ­ترین تفرجگاه­های مورد علاقه گردشگران و مردم شهر مشهد تبدیل کرده است.

تاریخچه و وجه تسمیه شاندیز مشهد

از منظر پیشینه و قدمت تاریخی، این منطقه قبل از ورود دین اسلام به ایران نیز یک محیط مسکونی به شمار می­رفته و راه قدیم مشهد به نیشابور از این منطقه می­گذشته است. پیشتر شاندیز را با نام­های شاه‌دژ یا شاه‌دیز به معنای شاه قلعه می­شناختند. این قلعه محل زندگی مردم منطقه بوده و در زمان قاجار توسط حاکم خراسان، حسام السلطنه، به توپ بسته می­شود. از سال ۱۳۸۴ منطقه ییلاقی شاندیز منطقه نمونه بین‌المللی گردشگری ایران معرفی گردید و درخت چنار ۲۷۰۰ ساله آن نیز به عنوان نمادی برای این شهر شناخته می­شود.

تفرجگاه ­ها و جاذبه ­های گردشگری شاندیز مشهد

وجود امکانات رفاهی متعدد به خصوص رستوران­ها اصلی­ترین جاذبه گردشگری این منطقه ییلاقی می­باشند.
از دیدنی­ های شهر شاندیز می­توان به مجموعه توریستی گلستان شاندیز، مجموعه رستوران­های پدیده شاندیز، پارک پردیس، رصد نجوم رضوی، بقایای قلعه تاریخی شاه، مسجد جامع تاریخی، آرامگاه شیخ حافظ ابردهی، بوستان طبیعت شاندیز، تفرجگاه چهل بازه، موزه رباط ویرانی، سنگ نگاره چندین هزارساله شترسنگ، پیست اسکی شیرباد و موزه شهرداری اشاره کرد.

از روستاهای این منطقه می­توان به روستاهای سرآسیاب، زشک، ارچنگ، خادر، شاندیز، ابرده پایین و ابرده بالا اشاره کرد و رودخانه­ های مایان، زشک، مغان، کنگ و جاغرق نیز از این منطقه عبور می­کنند.

یک پارک جنگلی با آب فراوان و درختان بی­شمار در انتهای شاندیز قرار دارد که محل مناسبی برای گردشگران در فصل تابستان می­باشد. در مسیر جاده مشهد به شاندیز ورزشگاه بزرگی به نام ثامن با امکاناتی نظیر زمین چمن فوتبال، زمین فوتسال، پیست موتور سواری و پیست اتومبیل­رانی وجود دارد که نقش به سزایی در جذب گردشگران به این مکان دیدنی ایفا می­کند.

مجتمع تفریحی و تجاری پدیده، یکی از جدیدترین مجموعه­ های تفریحی و تجاری است که در زمینی به مساحت ۵۰ هکتار جهت سرگرمی، خرید و غیره در مرکز شهر شاندیز در حال ساخت می باشد. این مجموعه تفریحی و تجاری با امکاناتی از قبیل مجتمع بزرگ فرهنگی، هتل پنج ستاره، مجتمع اداری، پارک آبی، شهربازی سرپوشیده، باغ گل­ها، مجتمع آپارتمان­های مسکونی و مرکز خرید بسیار بزرگ، پیست پاتیناژ، خیابان سنگ فرش، خیابان غذا و رستوران­های ملل در حال ساخت می­باشد و از بزرگ­ترین و متنوع‌ترین مجموعه‌های خاورمیانه به شمار می­آید.

شهر شاندیز همچنین دارای شهرک صنعتی طوس می­باشد و هتل ­ها و اقامتگاه ­های بوم­گردی نیز در این منطقه به گردشگران خدمات ارائه می­دهند.

خوراکی­ها و صنایع دستی منطقه ییلاقی شاندیز مشهد

رستوران های زیادی در این شهر وجود دارد که غذای پرآوازه این منطقه یعنی شیشلیک را به میهمانان خود ارائه می­دهند. گیلاس شاندیز یکی از معروفترین میوه ­های شناخته شده شهر شاندیز است و البته باید گفت که اوایل بهار تماشای درختان گیلاس این منطقه که با شکوفه­ های زیبا سفیدپوش می­شوند بسیار دیدنی و چشم­ نواز می­باشد.

ظروف سنگی، پوست­های چرمی و پوستین دوزی از مهم­ترین صنایع و سوغات شاندیز محسوب می­شود. همچنین نمدبافی، گلیم و فیروزه تراشی از دیگر هنرهای مردم این منطقه است.

مسیر دسترسی به شاندیز مشهد

برای رفتن به منطقه ییلاقی شاندیز می توان از تاکسی­ های دربست و خطی، اتوبوس و خط ۱ مترو استفاده کرد. از مسیر انتهای بلوار وکیل آباد با پیمودن ۱۸ کیلومتر به دوراهی طرقبه-شاندیز می­رسیم و از جاده سمت راست به ییلاقات خوش آب و هوای شاندیز خواهیم رسید.

بازدید از شهر شاندیز ساعت خاصی ندارد و به صورت 24 ساعته می­توان از این شهر زیبا دیدن کرد. بهترین زمان سفر به این منطقه تماشایی فصل­های بهار و تابستان می­باشد.

• آشنایی با سایر دیدنی های مشهد

بر خلاف تصور شهر مشهد تنها یک شهر با جاذبه­ های زیارتی نیست بلکه فضاهای گردشگری و تفریحی متنوعی در این شهر وجود دارد. پارک آبی ساحلی آفتاب مشهد یکی از جاذبه ­های تفریحی این شهر است که در انتهای خیابان خیام شمالی شهر مشهد و در کنار مجتمع تجاری الماس شرق قرار دارد. این مجموعه که در سال 1390 خورشیدی افتتاح گردیده یکی از چهار پارک آبی برتر شهر مشهد و از جذاب ترین پارک­های آبی ایران به شمار میاید. پارک ساحلی آفتاب مشهد که از آن به عنوان پارک آبی طبقاتی مشهد نیز نام برده می­شود در هفت طبقه و با زیربنای 15 هزار متر مربع و مساحت 4 هزار متر مربع یکی از بزرگترین پارک­های­ آبی طبقاتی جهان می­باشد که امکانات ویژه و شاخصی را در خود جای داده است.

پذیرش همزمان آقایان و بانوان در دو بخش جدا از یکدیگر با امکاناتی متفاوت به همراه جذابیت­ های مجموعه که در نوع خود بی­نظیر هستند؛ فضایی مهیج را برای استفاده کنندگان رقم می­زند.

ویژگی­ها و امکانات پارک ساحلی آفتاب مشهد

• سه استخر شامل استخر آقایان، استخر بانوان و استخر VIP

در قسمت استخر VIP امکاناتی نظیر استخر، سونای خشک و بخار، جکوزی، سالن بدنسازی، استخر نمک دریایی، غار نمک، مشاوره رایگان ورزش در آب زیر نظر اساتید با تجربه تربیت بدنی، حمام سنتی و ماساژ، به همراه چایخانه سنتی، فست فود و کافی شاپ ارائه می­گردد.

بخش استخر بانوان پارک آبی آفتاب مشهد با دارا بودن مرکز تخصصی بهداشت و سلامت پوست به همراه یک استخر با طول ۲۵ متر و سازه ­های آبی، سرسره پیچ و تونلی با ارتفاع ۹ متر و طول ۹۰ متر، سرسره U، دو سونای خشک با امکانات نور درمانی و رایحه درمانی، سونای بخار به همراه نمک­های دریایی و جکوزی، مجهز به پیشرفته ­ترین سیستم تسویه و گند زدایی می­باشد.

• مجموعه پارک آبی با نمایی از غار سنگی و امکاناتی نظیر: استخر موج با طول ۳۵ متر، یک رودخانه با طول ۱۷۰ متر و دو تونل سنگی، سرسره سقوط آزاد با ارتفاع ۲۰ متر، سرسره سرعت با ارتفاع ۱۸متر، سرسره آهسته با ارتفاع ۱۵ متر، سرسره پیچ با ارتفاع ۱۸متر، سرسره دوقلو با ارتفاع ۱۸متر، سرسره ­های بازی کودکان، چاله فضایی با ارتفاع ۱۷ متر، چشمه جوشان آب و آبشار ۱۸ متری خروشان را در خود جای داده است.
• استخرشنا جهت غواصی با عمق ۱۲ متر و نمای طبیعی برای اولین بار در ایران
• استخر نمک اسپوتا با خواص درمانی و لایه ­برداری پوست که باعث شفافیت و رفع زبری و خشکی پوست می­شود برای اولین بار در خاورمیانه
• سونای ماسه جهت تسکین دردهای عضلانی و مفصلی برای اولین بار در خاورمیانه
• حمام آفتاب
• امکانات ورزشی و آمادگی جسمانی نظیر بدنسازی، ایروبیک، مدیتیشن، ماساژ، هیدروتراپی و آروماتراپی
• اتاق نگهداری موقت کودکان

بخش بدنسازی پارک ساحلی آفتاب

این بخش با دارا بودن مجهزترین و پیشرفته ­ترین دستگاه­های بدنسازی نظیر: تردمیل­ و دوچرخه، استپر، اسکی فضایی، ایرواکر، کش نرمش، نیمکت بدنسازی، آبکینگ و غیره با چشم ­انداز استخر، محیط مناسبی برای ورزش دوستان و بدنسازان ایجاد کرده است.

ساعات استفاده از پارک ساحلی آفتاب

در پارک آبی آفتاب بخش آقایان در دو شیفت  (۹ تا ۲۳) و (۱۶ تا ۲۳) و بخش بانوان در یک شیفت  (۹ تا ۲۳) پذیرای ورزشکاران و گردشگران می­باشند.

تهیه بلیت این مجموعه از طریق حضوری، اینترنتی و دفاتر گردشگری میسر است.

نحوه دسترسی به پارک ساحلی آفتاب مشهد

دسترسی به این مجموعه فوق­ العاده، به سادگی امکان پذیر است. برای رسیدن به این پارک آبی می­توان از مترو (در ایستگاه خیام)، اتوبوس و تاکسی استفاده کرد. به این منظور می­بایست ابتدا وارد بلوار خیام شد و به طرف انتهای خیابان خیام شمالی و منطقه گردشگری سپاد حرکت کرد تا به پارک آبی طبقاتی آفتاب رسید.

آدرس: مشهد، انتهاي بلوار خیام شمالی، ميدان بهارستان، جنب مجتمع تجاری تفریحی الماس شرق

تلفن   37037-051

• آشنایی با سایر دیدنی های مشهد

شهر مشهد به عنوان یک شهر با گردشگری مذهبی شناخته می­شود اما این شهر در بیشتر زمینه­ های گردشگری نیز پیشتاز است و حرفی برای گفتن دارد. سرزمین موج‌های آبی مشهد اولین پارک آبی سرپوشیده کشور و یکی از چهار پارک آبی بزرگ و بی­نظیر شهر مشهد می­باشد که در دو بخش مجزا جهت استفاده آقایان و بانوان مطابق با استاندارد های جهانی ساخته شده است. علاوه بر سرزمین موج های آبی مشهد، از دیگر پارک­های مطرح این شهر میتوان به سرزمین موج‌های خروشان، پارک آبی ایرانیان و پارک ساحلی آفتاب اشاره نمود. این پارک­های آبی با دارا بودن تسهیلات و امکانات گوناگون، تجربه یک روز دلنشین و مهیج را برای مراجعان خود رقم می­زنند.

بنای مجموعه سرزمین موج ­های آبی اولین بار در سال 1386 خورشیدی افتتاح شد. در سال 1397 ساختمان دوم یا همان پارک آبی بانوان نیز گشایش یافت. مجموعه سرزمین موج‌های آبی مشهد با زیربنایی بالغ بر ۲۳۰۰۰ متر مربع و مساحت ۸۴۶۰ متر مربع از بزرگ‌ترین پارک‌های آبی خاورمیانه محسوب می­شود. در سال ۲۰۱۰ سرسره (تاپسی توروی) این پارک آبی، با انتخاب انجمن پارک‌های آبی، به عنوان بهترین سرسره آبی جهان برنده و معرفی شد. پیش از ساخت مجموعه آبی المپیک ۲۰۰۸ پکن در‌ سال ۲۰۱۰، سرزمین موج­های آبی بزرگ‌ترین پارک آبی آسیا شناخته می‌شد.

قسمت­های گوناگون سرزمین موج‌های آبی مشهد

• سونا و حوضچه­ های آب گرم و سرد

این بخش در زیرزمین پارک آبی قرار دارد و سه سونای خشک، یک سونای بخار، یک جکوزی و حوضچه آب سرد را در خود جای داده است.

• استخر های متعدد

در این پارک آبی استخرهای مختلف با عمق­های متفاوت جهت استفاده­ های متنوع افراد وجود دارد.

• سرسره موج

یکی از محبوب­ترین قسمت­های مجموعه سرسره موج است که نزدیک به 30 متر طول و 9 متر ارتفاع دارد.

• سرسره سوپر لوپ

در این بخش پیچ و خم­ های متعددی وجود دارد که افراد برای گذر از آن­ها باید درون کابین­ های مخصوصی جای بگیرند.

• سرسره تویستر

در این بخش یک سرسره با 100 متر طول، 11 متر ارتفاع و پیچ­ های 360 درجه­ ای قرار دارد و از مهیج ­ترین سرسره­ های مجموعه است که عبور از آن حدود 20 ثانیه طول می­کشد.

• سرسره های سرعتی

این سرسره ­ها سریع­ترین سرسره­ های سرزمین موج‌های آبی مشهد هستند و با 11 متر ارتفاع لذت سرعت و هیجان را ایجاد می­کند.

• سرسره تاپسی توروی

سرسره تاپسی توروی که با 11 متر ارتفاع و انتهایی قیفی شکل به یک تونل می­رسد، از مهیج ­ترین و بهترین سرسر­ه ­های جهان شناخته می­شود.

• سرسره های آهسته

این سرسره­ ها با اشکال در هم پیچیده از قسمت­های لذت بخش پارک آبی می­باشند.

• استخر موج

در قسمت استخر موج یک ساحل مصنوعی و بسیار شبیه به ساحل­ طبیعی با طول 40 متر قرار دارد که در آن توسط دستگاه­هایی موج ایجاد می­شود.

• رودخانه های آرام و خروشان

رودخانه­های آرام و خروشان سرزمین موج­های آبی حدود 220 متر طول دارند. در این قسمت که شبیه رودخانه ­های طبیعی است امکان تیوب سواری هیجان انگیز وجود دارد.

• مجموعه بازی آکواپلی

یکی از جالب­ ترین و مهیج ترین قسمت­های این بخش، سطل آبی است که آب قرار گرفته در آن به صورت ناگهانی به روی افرادی که در زیر سطل قرار گرفته ­اند، خالی می­گردد.

• چاله فضایی

چرخش با سرعت بالا ویژگی خاص این مجموعه است و حس سفر در فضا را در فرد ایجاد می­کند.

• سرسره تورنادو

سرسره تورنادو یک سرسره گروهی با 14 متری است که افراد در کنار هم با طی کردن مسیر 130 متری، پیچ و تاب­ های هیجان انگیزی را تجربه می­کنند.

• سرسره سقوط آزاد

سرسره ­های سقوط آزاد افراد را از ارتفاع 14 متر به درون آب می­اندازد و از هیجانی­ ترین قسمت­های این پارک آبی شناخته می­شود.

• سرسره جت موج

در این بخش می­توان لذت خاص تیوب سواری روی جت را تجربه کرد.

استخر برکه، استخر کودکان، سالن ماساژ و حمام ترکی، رستوران­ ها، کافی­ شاپ­ ها و فروشگاه­ های لوازم ورزشی از دیگر بخش­­های این مجموعه هیجان انگیز و تفریحی هستند.

نکات قابل توجه

پذیرش در این مجموعه با توجه به ظرفیت صورت می­پذیرد. قیمت بلیط سرزمین موج­های آبی مشهد برای سانس انتخابی و بزرگسالان و خردسالان متفاوت است.

کودکان 3 تا 8 سال با محدوده قد بین 90 تا 120 سانتی­متر به صورت خردسال پذیرش می­شوند.

برای خرید بلیط می­توان از روش­های حضوری، اینترنتی، خرید از سوپرمارکت­ها و کیوسک­های شهر مشهد و غیره استفاده کرد که البته لازم به ذکر است که فروش غیر حضوری بلیط­ها معمولا با تخفیفاتی همراه هستند.

ساعت کاری و مسیر دسترسی به سرزمین موج­های آبی

زمان استفاده از مجموعه سرزمین موج­های آبی در شش ماه اول سال همه روزه از ساعت 10 صبح تا 9 شب و در شش ماه دوم سال از ساعت 10 صبح تا 12 شب فعال می­باشد. لازم به ذکر است ساعت کاری سرزمین موج‌های آبی در ایام ماه رمضان متفاوت است و همچنین شیفت­ های نیمه وقتی نیز از ساعت 4 عصر تا پایان شب تدارک دیده­ اند.

سرزمین موج‌های آبی در 15 کیلومتری حرم امام رضا قرار گرفته و می­توان با استفاده از اتوبوس یا مترو خود را به پارک ملت و ابتدای بلوار امامت رساند. سپس با بهره­ گیری از اتوبوس­ها یا تاکسی­های واقع در محل به انتهای بلوار اندیشه می­رسید. همچنین از طریق بزرگراه امام علی نیز می­توان به این مجموعه رسید.

آدرس: مشهد، قاسم آباد، بلوار اندیشه، جنب اندیشه ۸۳

تلفن: 36229015-051 و 6008-0513

سایت مجموعه www.wwlpark.com

• سایر دیدنی های شهر مشهد

 زیارتگاه چک چک یزد ؛ نیایشگاه زرتشتیان

چک چک که به آن چک چکو یا پیر سبز نیز می گویند، یکی از مهمترین زیارتگاههای زرتشتیان است. زیارتگاه چک چک یزد در شهرستان اردکان استان یزد و در دامنه کوه چک چک از کوههای انجیر واقع شده است. فاصله زیارتگاه چک چک از شهر یزد در حدود 100 کیلومتر و فاصله آن از شهر اردکان در حدود 50 کیلومتر می باشد.

آنچه که چک چک را از سایر زیارتگاه های زرتشتی متمایز می سازد، موقعیت قرار گیری آن در دل کوه و روایت ها و داستان هایی است که درباره ی این مکان مقدس، سینه به سینه در میان زرتشتیان نقل شده است. این امر باعث شده است که زیارتگاه چک چک یزد به عنوان یک مکان طبیعی و تاریخی در میان پیروان دین زرتشت از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد و به یکی از جاذبه های گردشگری محبوب در استان یزد تبدیل گردد.

روایت های پیرامون چک چک

درخصوص نحوه ی پیدایش زیارتگاه چک چک داستان ها و روایت های مختلفی ذکر شده است؛ روایت هایی که ریشه هایی از واقعیت و افسانه را می توان در آنها یافت و ما را با باورها و عقاید مردمان گذشته آشنا می سازند. فارغ از مستند بودن یا نبودن این روایت ها، آنچه که مهم است اهمیت و جایگاه این نیایشگاه در میان پیروان دین زرتشت است. در ادامه مهمترین این حکایت ها را برای شما بازگو می کنیم.

• روایت نخست: چک چک پناهگاه شاهدخت ساسانی

در روایات آمده است که پس از هجوم اعراب به ایران، یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، به همراه خانواده اش به سمت مرکز ایران فرار می کند. یزدگرد از آنها جدا می شود و به سمت شهر “مرو” (واقع در ترکمنستان امروزی) می رود و در آنجا به دست آسیابانی کشته می شود. خانواده ی یزدگرد پس از شنیدن خبر مرگ وی تصمیم می گیرند که هرکدام به سمتی فرار کنند تا شانس دستگیری خود را کاهش دهند. در این میان نیک بانو، یکی از دختران یزدگرد، در حین فرار به سپاهیان اعراب برخورد می کند و به سمت کوه می گریزد. نیک بانو که خود را در محاصره ی سربازان عرب می دید با ناامیدی و درماندگی از کوه می خواهد که به او پناه دهد. ناگهان شکافی در دل کوه ایجاد می شود و نیک بانو به شکاف کوه پناه می برد و دشمنان پس از دیدن این اتفاق، از آن محل دور می شوند. در ادامه ی روایت آمده است که چندی بعد نیک بانو در خوابِ چوپانی از اهالی آن منطقه ظاهر می شود و از چوپان می خواهد که برای وی زیارتگاهی در کوه ایجاد کند. چوپان نیز خواب خود را نزد بزرگان دین زرتشت تعریف می کند و بدین ترتیب نیایشگاهی در دل کوه برای نیک بانو پدید می آید.

• روایت دوم: معبدی برای آناهیتا، ایزدبانوی آب ها

آناهیتا (ناهید) یکی از ایزدبانوان زرتشتی است که هدایت و نگهبانی تمام آب‌های جهان را بر عهده دارد. به باور برخی از افراد، وجود آب و سرسبزی در میان کوهی در دل کویر، به برکت آناهیتا است و از این رو زیارتگاه چک چک را به آناهیتا نسبت می دهند. همچنین به دلیل چكیدن قطره‌های آب از دیواره ها و سقف این محل،  آن را چک چک می نامند.

• روایت سوم: نیایشگاهی برای پیروان میترائیسم (پیر سبز)

میترا یکی از خدایان کهن و باستانی است که در عهد پیش از زرتشت دارای مقام و اهمیت بسیار بوده است. نماد میترا خورشید است و مهرپرستی (میترائیسم) آیینی بود که بر پایه ی پرستش میترا شکل گرفت. این زیارتگاه به سوی شرق احداث شده بود تا پیروان میترائیسم بتوانند در زمان سپیده دمِ بامدادی، آیین نیایش نور خورشید را انجام دهند. از طرف دیگر هفت درجه در آیین مهرپرستی وجود داشت که پیروان آن به دشواری این هفت گام را تا رستگاری می‌پیمودند. آخرین مرحله “پدر یا پیر” نام داشت و واژه ی سبز نیز به وجود درختان كهنسال چنار در این محل اشاره دارد. از این رو برخی از افراد، نام “پیر سبز” را منسوب به مرحله ی هفتم مهرپرستی و درختان این زیارتگاه می دانند.

این سه روایت مهمترین داستان هایی است که پیرامون چک چک نقل شده است. همانطور که پیشتر گفته شد فارغ از مستند بودن یا نبودن این روایت ها، آنچه که مهم است اهمیت و جایگاه این نیایشگاه در میان پیروان دین زرتشت است.

چک چک، میعادگاه زرتشتیان جهان

زیارتگاه های متعددی در استان یزد به زرتشتیان اختصاص دارند و همه ی این زیارتگاه ها برای آنها حائز اهمیت است. اما زیارتگاه چک چک به دلیل قرار گرفتن در دل کوه و روایت ها و حکایت های پیرامون آن از معروفیتِ بیشتری برخوردار است. این زیارتگاه پذیرای گردشگران از هر دین و ملیتی است و از این رو به مکانی ارزشمند برای نزدیکی مذاهب و فرهنگ ها تبدیل شده است.

 زیارتگاه چک چک هر سال از 24 تا 28 خردادماه میزبان زرتشتیانی از سراسر دنیا است که به منظور نیایش و دعا به این مکان مقدس می آیند و بدین ترتیب یکی از بزرگترین گردهمایی های زرتشتیان را در دنیا رقم می زنند. زرتشتیان در این پنج روز به اوستا خوانی، گَهَنبار خوانی، سدره پوشی، پخش نذورات، خواندن سرودهای های مذهبی و نیایش اهورامزدا می پردازند و یاد نیاکان خود را زنده نگه می دارند. حتی گاهی مراسم ازدواج و نامزدی نیز در زیارتگاه چک چک برگزار می شود.

قداست این مراسم برای زرتشتیان به اندازه ای است که برخی از افراد گردهمایی زرتشتیان در پیر سبز را همانند گردهمایی مسلمانان در موسم حج می دانند.

جشن مهرگان یکی دیگر از مراسم هایی است که هر سال در روزهای آغازین فصل پاییز در زیارتگاه چک چک برگزار می شود و زرتشتی ها چند روز به جشن و پایکوبی می پردازند.

معماری زیارتگاه چک چک

برای رسیدن به زیارتگاه چک چک باید از 360 پله بالا رفت. زیارتگاه چک چک مجموعه ای از چندین ساختمان است که به صورت پلکانی در شیب کوه بنا شده اند، به نحوی که بام هر طبقه حیاط طبقه ی بالایی خود را تشکیل می دهد و معماری آن، روستای ماسوله (در استان گیلان) را در ذهن تداعی می کند، اما در ابعادی بسیار کوچکتر. آتشکده مهمترین بخش این زیارتگاه است که در بالاترین قسمت در دل کوه جای دارد و همچون دهانه ی یک غار به نظر می رسد.

 در نگاه نخست آنچه که در فضای آتشکده خودنمایی می کند، دیواره های سنگی طبیعی و ناهموار، کفی از جنس مرمر و یک چلچراغ در وسط سقف است. از بخشی از سقف، قطره‌های آب بر زمین می‌ریزد و بخشی از این آب که به صورت چکه چکه بر روی زمین می ریزد، به‌عنوان تبرک جمع آوری می شود. تصاویری از بزرگان دین زرتشت، یک آتشدان و ظروفی برای سوزاندن عود از دیگر اشیای موجود در این آتشکده هستند.

یکی دیگر از شگفتی های زیارتگاه چک چک، درخت چنار کهنسالی به قدمت حدود 350 سال است که دیواره ی سنگی غار را شکافته است و نزد زرتشتیان از قداست ویژه ای برخوردار است. این درخت چنار کهنسال با شماره ۲۶۹ ‎در فهرست میراث طبیعی ملی کشورمان به ثبت رسیده است.

در مجموعه زیارتگاه چک چک اتاق هایی برای اسکان و استراحت زائران فراهم شده است که به آنها “خیله” می گویند. درون یکی از این اتاق ها چاهی به عمق بیش از 50 متر قرار دارد که به باور زرتشتیان با بستن نخ به طناب این چاه، حاجتشان برآورده می شود.

نکاتی در خصوص بازدید از زیارتگاه چک چک

• هنگام ورود، کفش‌های خود را درآوردید.
• هنگام ورود کلاهی سفید به آقایان و روسری سفید به خانم ها می دهند تا سر خود را با آن بپوشانند.
• دمپایی سفیدی به شما می‌دهند تا پاهایتان خیس نشود.
• در زمان مراسم عمومی زرتشتیان (۲۴ تا ۲8 خردادماه) و روز سیزده بدر ورود غیر زرتشتیان به چک چک ممنوع است.
• اتاق‌های این زیارتگاه فقط به استراحت و اسکان زائران زرتشتی اختصاص دارد.
• توجه داشته باشید که فروشگاه یا رستورانی در مجموعه ی چک چک وجود ندارد.

 آدرس: استان یزد، 46 کیلومتری شرق اردکان

هزینه ورودی: ایرانی ها 3000 تومان، گردشگران خارجی 20000 تومان

مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر)

محله ی تاریخی فهادان در شهر یزد میزبان چندین بنای تاریخی است و مدرسه ضیائیه یکی از این ابنیه ی تاریخی است که از قرن هفتم هجری قمری (قرن ششم و هفتم شمسی) برای ما به یادگار باقی مانده است. مدرسه ضیائیه که به آن زندان اسکندر نیز می گویند در اسفند ۱۳۴۶ با شماره ی ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه ی مدرسه ضیائیه

درباره ی سرگذشت این بنای تاریخی بین برخی از مورخان شک و تردید وجود دارد. برخی از آنها قدمت این مکان را به زمان حمله ی اسکندر مقدونی به ایران (330 پیش از میلاد) نسبت داده اند و نام “زندان اسکندر” بر اساس این نظریه شکل گرفته است. برخی دیگر از مورخان نیز این بنا را متعلق به قرن هفتم هجری قمری (قرن 13 میلادی) می دانند و نام “مدرسه ضیائیه” از این نظریه ناشی می شود.

روایت اول: زندان اسکندر

مطابق با برخی از داستان ها و روایت ها، اسکندر مقدونی در زمان حمله به ایران دستور می دهد در محلی به نام “کثه” (نام قدیمی مرکز ناحیه یزد) زندانی ساخته شود. در این روایات آمده است اسکندر مقدونی برای استقرار سپاهیان یونانی و تسخیر سرزمین های پارس و ماد، از این مکان بهره برده است. این زندان سپس پس از قرن ها تغییر کاربری می دهد و به مدرسه تبدیل می شود.

روایت دوم: مدرسه ی ضیائیه

احداث مدرسه ی ضیائیه در سال 631 هجری قمری (612 شمسی) به همت عارف معروف یزدی”ضیاءالدین حسین رضی” آغاز شد و در سال 705 قمری توسط فرزندان وی، مجدالدین حسن و شرف‌الدین علی، به پایان رسید. این مدرسه سالیان متمادی محل تدریس طلاب و مجالس بحث و گفتگو بوده است و نقش مهمی در ارتقای علوم دینی آن دوران داشته است. علاوه بر مدرسه، یک کتابخانه، حمام، محل عبادت طلاب و خانه هایی جهت سکونت مدرسین، بخش های دیگر این مدرسه را تشکیل می دادند.

بررسی روایت ها

روایت نخست (زندان اسکندر)  از صحت تاریخی چندانی برخوردار نیست، چرا که از طرفی در اسناد تاریخی، مدرکی مبنی بر حضور اسکندر مقدونی در یزد و ساخت زندان در این مکان وجود ندارد و از طرف دیگر “نبرد دروازه پارسی”    ( بین سپاهیان اسکندر و سپاهیان ایران به فرماندهی آریوبرزن) که به شکست ایرانی ها و تصرف تخت جمشید انجامید، در جنوب یاسوج رخ داد و دلیلی برای استقرار نیروها در ناحیه ی یزد وجود نداشته است. البته گفته می شود که اسکندر مقدونی دستور داد تا اسرا و زندانیان به یزد تبعید شوند و شاید نام زندان از این روایت گرفته شده باشد. بیشتر مورخان كاربری زندان را برای این بنا رد كرده اند و بر این باورند كه زندانی با عنوان زندان اسكندر وجود نداشته است و یا اگر هم وجود داشته است، مکانی جدا از مدرسه ی ضیائیه بوده است. همچنین در كتاب یادگارهای یزد نوشته ایرج افشار و برخی منابع دیگر به این بنا با عنوان مدرسه، مسجد و آرامگاه اشاره شده و از زندان حرفی به میان نیامده است. از این رو روایت دوم (مدرسه ی ضیائیه) از صحت بیشتری برخوردار است چراکه معماری بنا شباهت بیشتری به مدرسه دارد تا زندان. البته این امکان نیز وجود دارد که در دوره ای این مدرسه به زندان تغییر کاربری داده باشد.

معماری مدرسه ضیائیه

عمارت مدرسه ی ضیائیه از خشت خام ساخته شده است و در تزئین آن خبری از کاشیکاری های هفت رنگ و معرق نیست و در کل با عمارتی ساده رو برو هستیم. گنبد مدرسه ی ضیائیه را می توان شاخص ترین قسمت آن دانست که با ارتفاع 18 متر در گوشه ای از حیاط مسجد خود نمایی می کند. پوسته بیرونی این گنبد در گذشته دارای گچبری و تزئینات زیبائی با آبرنگ طلائی و لاجوردی بوده که امروزه بخش اعظم آن از بین رفته‌است. فقط در قسمت ساقه ی گنبد مقرنس کاری هایی به چشم می خورد. در حال حاضر فضای زیر گنبد (گنبدخانه) محلی برای نمایش سنگ قبرهای قدیمی و کتیبه های تاریخی می باشد.

حیاط مدرسه با چندین ایوان بزرگ و کوچک و رواق احاطه شده است و چاهی نیز با قطر دهانه ی 2 متر در وسط حیاط به چشم می خورد. یکی دیگر از قسمت های مدرسه ی ضیائیه  پایابی با 38 پله است که در گذشته به منظور دسترسی به آب قنات مورد استفاده قرار می گرفته است. در حال حاضر این پایاب به کافی شاپ تغییرکاربری داده است و  در فضایی خنک و سنتی پذیرای مهمانان می باشد.

آدرس: یزد، محله تاریخی فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو، مجاور بقعه دوازده امام

ساعات بازدید: 8 الی 17

هزینه ی ورددیه: 4000 تومان برای گردشگران ایرانی و 30000 تومان برای گردشگران خارجی

توجه داشته باشید ساعات بازدید و بهای بلیت ممکن است تغییر کند.