مسجد گنجعلی خان یکی از آثار دوره صفوی است که به دستور گنج علی خان، حاکم وقت کرمان، احداث گردید. گنج علی خان در زمان شاه عباس صفوی بر کرمان حکومت می کرد و آبادانی این شهر را سرلوحه ی کار خود قرار داده بود، به گونه ای که آثار و بناهای زیادی از خود به یادگار گذاشت. یکی از آثار باقی مانده از دوران گنجعلی خان، مجموعه گنجعلی خان می باشد.

مجموعه گنجعلی خان با حدود یازده هزار متر مربع مساحت در بافت تاریخی شهر کرمان قرار دارد و از بازار، مسجد، حمام، مدرسه، ضرابخانه، کاروانسرا و آب انبار تشکیل شده است که همگی پیرامون یک میدان بزرگ (میدان گنجعلی خان) قرار دارند؛ این مجموعه ی کم نظیر ما بین سال های 1005 تا 1024 هجری قمری توسط “سلطان محمد معمار یزدی”، معمار برجسته ی عصر صفوی، طراحی و اجرا شد. در واقع میدان گنجعلی خان همانند میدان نقش جهان اصفهان و میدان میر چخماق یزد مرکز تجمع مردم بوده است و مهمترین رویدادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن دوران در این میدان و بناهای اطراف آن به وقوع می پیوسته است.

مسجد گنجعلی خان در ضلع شمال شرقی میدان گنجعلی خان قرار دارد و بنا به روایت های تاریخی در سال 976 شمسی (1007 ه ق) احداث گردید. گفته می شود این مسجد کوچک محل عبادت گنج علی خان و نمازخانه کاروانسرای بزرگ مجموعه یا مدرسه مجاور بوده ‌است. در ساخت مسجد گنجعلی خان همچون بسیاری دیگر از مساجد عصر صفوی از هنرهای مقرنس کاری، کاشی کاری، نقاشی و گچبری استفاده شده است و معمار آن، سلطان محمد معمار یزدی، نهایت تلاش خود را به کار برده است تا اثری جاویدان و ماندگار از خود به یادگار گذارد.

آدرس: کرمان ، بازار بزرگ میدان گنجعلی خان

ساعت بازدید:  شش ماه اول سال ۹الی ۱۹ شش ماه دوم سال ۹ الی ۱۹
تعطیل :  ایام سوگواری رسمی
بهای بلیط:‌ رایگان

قرار گرفتن واژگان “پیست اسکی” و “کرمان” در یک عبارت در نگاه اول کمی ناآشنا و حتی عجیب به نظر می رسد، چرا که اولین تصویری که با شنیدن نام کرمان در ذهن اکثر ما تداعی می شود، استانی گرم و خشک و بیابانی است که در دل طبیعتی خشن و سخت جای گرفته است.  اما مناطق کویری و بیابان های استان کرمان تنها جاذبه های گردشگری این منطقه نیستند، بلکه پیست اسکی سیرچ واقع در ارتفاعات کرمان یکی دیگر از جاذبه های طبیعی این استان است که هر سال با آغاز فصل زمستان طرفداران ورزش های زمستانی را به سوی خود فرا می خواند.

پیست اسکی سیرچ کرمان تنها پیست برفی در ناحیه جنوب شرقی ایران است که لذت اسکی را در حاشیه کویر فراهم کرده است. این پیست در ارتفاعات کوه سیرچ در نزدیکی روستای سیرچ قرار دارد. روستای ییلاقی سیرچ از توابع بخش شهداد کرمان، منطقه ای سرسبز و خوش آب و هوا است که در 58 کیلومتری شرق شهر کرمان قرار دارد. روستای سیرچ به دلیل قرار داشتن در ارتفاعات از آب و هوایی خنک و مطبوع برخوردار است و پوشیده از باغات میوه و درختان سرو و چنار می باشد. از جاذبه ‌های گردشگری روستای سیرچ می‌توان به آبگرم سیرچ، رودخانه ‌ای خروشان و سرو 1000 ساله اشاره کرد. همچنین جالب است بدانید هوشنگ مرادی کرمانی، نویسنده پرآوازه، در روستای سیرچ دیده به جهان گشود.

پیست اسکی سیرچ در مقایسه با سایر پیست های اسکی همچون آبعلی، شمشک و دیزین از امکانات کمتری برخوردار است، اما آنچه که این پیست اسکی را از سایر پیست های اسکی متمایز می سازد، فاصله ی کم آن تا کلوت های شهداد و کویر ریگ سوخته (تل گندم بریان) می باشد. کویر ریگ سوخته در واقع یکی از گرم‎ ترین نقاط کره زمین است که دمای آن در تابستان ها گاهی به 70 درجه سانتیگراد نیز می‎ رسد. این تضاد موجود که با طی مسافتی دو الی سه ساعتی می توان از بلندی ‌های کوهستان و پیست اسکی سیرچ به یکی از گرم‎ ترین نقاط کره زمین رفت، بر جذابیت پیست اسکی سیرچ و شگفتیهای منطقه افزوده است. پیست اسکی سیرچ تنها در ماه های سرد سال پذیرای طبیعت دوستان و گردشگران نمی باشد، بلکه با گرم شدن هوا و ذوب شدن برف ها، مناظری سرسبز و با طراوت در انتظار شما هستند.

آدرس: استان کرمان، جاده کرمان به شهداد، روستای سیرچ

باغ شازده ماهان یا باغ شاهزاده ماهان یکی از 9 باغ ایرانی است که در سال 2011 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این باغ منحصر به فرد واحه ای با درختان انبوه و سر به فلک کشیده است که همچون زمردی سبز در میان صحرای خشک و بی آب و علف خودنمایی می کند و روزگاری پذیرای کاروانیان و مسافران خسته از راه بوده است.

باغ شازده ماهان در فاصله 30 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان و در فاصله دو کیلومتری شهر ماهان در مسیر جاده کرمان به بم در نزدیکی ارتفاعات جوپار بنا گردیده است.

تاریخچه و وجه تسمیه 

باغ شازده ماهان در مسیر عبوری کرمان به بم و در راه جاده کهن ابریشم قرار داشت و همین موقعیت ویژه ی جغرافیایی سبب شد تا باغ شازده در این محل احداث گردد.

 این باغ قاجاری در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار به دستور حاکم وقت کرمان “محمدحسن خان سردار ایروانی” احداث گردید و در دوران حکمرانی “عبدالحمید میرزا ناصرالدوله” طی یازده سال حکومتش بر کرمان تکمیل گردید. عبدالحمید میرزا ناصرالدوله یکی از شاهزادگان قاجاری بود که از سال 1258 شمسی تا سال 1270 حکومت کرمان و ریاست قشون نظامی کرمان را بر عهده داشت. ناصرالدوله در سال 1270 شمسی درگذشت و به علت فوت ناگهانی وی آخرین مراحل ساخت سردر عمارت باغ شازده ماهان ناتمام باقی ماند. به افتخار این شاهزاده ی قجری این باغ را “باغ شازده یا باغ شاهزاده” نامیدند.

معماری 

باغ شازده ماهان نمونه ای از زیباترین باغ تخت ‌های ایرانی است که در زمینی شیبدار به مساحت تقریبی 5.5 هکتار احداث شده است. باغ تخت ها نمونه از باغ های ایرانی هستند که در زمین هایی با شیب تند به صورت پلکانی ساخته می شدند تا شیب زمین را خنثی کنند و باغ شازده ی ماهان نیز یکی از این باغ تخت ها می باشد. حرکت آب در این باغ در مسیر تراس بندی شده و به صورت آبشارهای کوچک می باشد.

باغ شازده ماهان باغی مستطیل شکل است که در دامنه ارتفاعات جوپار جای گرفته است و حصاری بلند آن را از بیابان های اطراف جدا ساخته است. طول کلی داخل باغ 407 متر و عرض آن 122 متر می باشد.

 باغ شازده ماهان یک باغ مسکونی است و از بخش های مختلفی نظیر کوشک اصلی، سر در ورودی، حمام، شبکه آب ‌رسانی و باغچه ها یا کرت های میوه تشکیل شده است. کوشک اصلی سکونتگاه دائمی و یا فصلی مالک باغ بوده است که در انتهای فوقانی باغ قرار دارد. کوشک اصلی در حال حاضر توسط بخش خصوصی به رستوران تبدیل شده است.  سر در ورودی باغ نیز در دو طبقه بنا گردیده است که طبقه فوقانی دارای اتاق هایی است که برای زندگی و پذیرایی پیش بینی شده اند.

شبکه آب ‌رسانی باغ شازده ماهان نیز از قنات و رودخانه تیگران از ارتفاعات کوه جوپار تامین می شود. این آب از بخش فوقانی باغ داخل می شود و در جهت طولی باغ به گونه ای توزیع می گردد که علاوه بر آبیاری کرت ها و درختان، باعث حفظ رطوبت و طراوت محیط نیز می شود. این آب پس از آبیاری باغ از پایین ترین قسمت باغ خارج شده و در زمین های پایین دستی جاری می شود تا باغ ها و کشت زارها را سیراب کند.

آدرس: استان کرمان، دو کیلومتری شهرستان ماهان و سی کیلومتری شهر کرمان، دامنه کوه های تیگران

روزهای تعطیلی: روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۱ رمضان شهادت امام علی، ۲۸ صفر رحلت پیامبر، ۱۴ خرداد رحلت امام خمینی، ۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق

بلیت ورودی: ایرانی 5000 تومان- خارجی 50000 تومان

ارگ بم یا “قلعه خداي آفرين” بزرگترین سازه خشتی در جهان است که در 200 کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان در مجاورت شهر تاریخی بم قرار دارد. بنای تاریخی ارگ بم در واقع یک شهر کامل با همه ی عناصر شهری همچون مقر حکومت، مسجد، کاروانسرا، مدرسه، حمام، خانه های مردم و … است که روزگاری نه چندان دور محل زندگی و کسب و کار بوده است. آنچه که این شهر را از دیگر شهرهای تاریخی متمایز می سازد، وجود حصار های بلند و برج و باروهای متعدد است که حالتی دژگونه و نظامی به شهر بخشیده است و آن را در طول تاریخ پر فراز و نشیبش از گزند راهزنان و شورشیان در امان نگه داشته است. اما مهمترین ویژگی ارگ بم، استفاده از خشت و کاهگل در ساخت بناهای آن می باشد، به گونه ای که با شهری تماماً خشتی روبرو هستیم. ارگ بم یکی از برترین آثار ملی ایران است که در سال 2004 میلادی نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بنای تاریخی با شکوه و با عظمت در زلزله ی سال 1382 به شدت آسیب دید، اما به سرعت در فهرست آثار میراث جهانی در خطر قرار گرفت و با همکاری یونسکو و بسیاری از کشورها از جمله ژاپن، ایتالیا و فرانسه پروژه نجات بخشی این اثر انجام شد.

سرگذشت 

تاریخ دقیقی در خصوص قدمت ارگ بم و سال شروع به ساخت آن وجود ندارد، اما بر طبق برخی از منابع تاریخی اولین سکونتگاه بشر در این منطقه به قلعه ای ساخته شده در دوران هخامنشیان باز می گردد که همچون تخت جمشید بر روی تپه ای قرار داشته است. به باور بسیاری از تاریخ دانان این قلعه سنگ بنای ارگ بم می باشد. در زمان حکومت اشکانیان هسته اصلی شهر بم و بخش فرمانداری ساخته شد و قلعه ی مذکور نیز گسترش یافت و به ارگ بم تبدیل شد. در زمان ساسانیان این قلعه توسط اردشیر بابکان تصرف شد و استحکامات و دیوارهای جدید بین سالهای 224 و 637 میلادی ساخته شدند.

در سال 645 میلادی ، منطقه کرمان توسط اعراب فتح شد و احتمال می رود در جریان تسخیر کرمان، ارگ آسیب دیده باشد. در سال 656 میلادی، خوارج که از امام علی(ع) شکست خورده بودند، به کرمان و بم گریختند و در ارگ بم مستقر شدند. در سال 869 میلادی یعقوب لیث صفاری در لشکرکشی به کرمان باقی مانده ی خوارج را شکست داد، ارگ بم را به دست گرفت و آن را پایگاه خود کرد. نام بم اولین بار توسط نویسندگان مسلمان در قرن دهم ذکر شده است. بنا به گفته این نویسندگان، بم توسط مزارع وسیع کشاورزی احاطه شده بود و به خاطر بازارهای شلوغ، درختان خرما، پارچه های نخی ظریف و البته قلعه ای غیر قابل نفوذ شهرت داشت. در این دوران و حکومت های بعدی شهر بم از یک موقعیت ویژه برخوردار بود و منطقه را به جاده ابریشم متصل می کرد. شهر بم همچنین به دلیل پرورش کرم ابریشم و صنعت ابریشم شهرت بسیار داشت.

در زمان حكومت سلجوقيان، غزها و قراختاييان بر كرمان، ارگ بم موقعيت نظامي و تجاري ويژه‌اي داشت، يورش ‌هاي مختلف را تجربه كرد و مأمن مناسبي براي مردم بود.

در دوران حکومت صفویه ارگ بم همانند بسیاری دیگر از مناطق کشور بطور قابل توجهی توسعه یافت و کاخ چهار فصل در ارگ، مربوط به این دوره می باشد. در زمان حکومت افشاريان و زنديان خاندان‌ هاي سيستاني در آنجا حكومت می کردند و لطفعلي خان زند پس از فرار از مقابل سپاهيان آقا محمدخان قاجار به ارگ بم رفت و در آنجا اسير شد.

 آقا محمد خان قاجار از ارگ بم به عنوان یک نقطه استراتژیک برای جلوگیری از حمله نیروهای افغانی و بلوچ استفاده می کرد و آن را به یک مجموعه نظامی تبدیل کرد. از ارگ بم تا اواسط حکومت قاجار به عنوان پادگان و محل سکونت استفاده می شد و بعد از آن ساکنین به تدریج ارگ را رها کردند و در مناطق اطراف ساکن شدند.

معماری و ساختار 

مساحت ارگ بم نزدیک به ۱۸۰ هزار متر مربع است که دور تا دور آن با دیوار هایی به ارتفاع ۶ تا ۷ متر احاطه شده ‌است. در واقع ارگ بم شهر کوچکی است که به ‌شکل دژی استوار و مستحکم بنا شده است تا ساکنین شهر را از گزند و نفوذ دشمنان در امان نگه دارد. این استحکام به گونه ای بوده است که در دوره قاجار ارگ بم را “قلعه خداي آفرين”  نیز می نامیدند. با توجه به شکل ظاهری شهر و موقعیت قرار گیری کوچه ها، معابر و ساختمان ها در ارگ بم می توان گفت که طراحان از همان مراحل ابتدایی، کل شکل نهایی شهر را پیش بینی کرده بودند و با شهری ساختارمند و مهندسی ساز روبرو هستیم.

ارگ بم از دو بخش کلی تشکیل شده است: بخش حکومتی و بخش رعیت نشین.

بخش حکومتی در شمال ارگ قرار دارد و به لطف وجود یک دژ نظامی مستحکم در این قسمت، به راحتی قابل شناسایی می باشد. این دژ نظامی در موقعیت بالاتری از سایر نقاط  شهر قرار دارد و مشرف به کل ارگ می باشد که امر حکمرانی و دفاع از شهر را آسان می کرده است. از دیگر عمارت های بخش‌ حکومتی می توان به خانه حاکم، سربازخانه، عمارت چهار فصل، اصطبل، آسیاب بادی، دروازه و برج و بارو اشاره کرد.

بخش رعیت نشین همان طور که از نامش پیداست محل زندگی و کسب و کار مردم عادی بوده است و پیرامون بخش حکومتی قرار دارد. بخش رعیت نشین از دروازه ی اصلی (جنوبی)، معابر متعدد، بازار، تکیه، مسجد جامع، مدرسه، کاروانسرا، حمام و صدها خانه ی  بزرگ و کوچک تشکیل شده است. جالب است بدانید محققان در جریان بررسی و کاوش های خود در ارگ بم توانسته اند سه نوع خانه را شناسایی کنند؛ خانه ‌های کوچک متشکل از دو تا سه اتاق برای خانواده ‌های فقیر، خانه ‌های بزرگتر با سه تا چهار اتاق برای طبقه ی متوسط و خانه های اشرافی با حیاط بزرگ و طویله که البته تعداد این خانه ها بسیار کم است.

ساعت بازدید: شش ماهه اول سال۹ الی ۱۹ – شش ماه دوم سال ۹ الی۱۹

تعطیل : ایام سوگواری رسمی

بهای بلیط داخلی : 2 هزار تومان

بهای بلیط خارجی : 15 هزار تومان